*Erciyes Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Ortodonti Anabilim Dal , KAYSER,.
MPLANTLAR VE ORTODONT
IMPLANTS AND ORTHODONTICS
Tancan Uysal*
ÖZET
Di hekimli inde implantlar, eksik bir veya daha fazla di in restorasyonu, k r k fiksasyonu gibi bir çok amaçla kullan lmaktad r. ,mplant kullan m ndaki geli meler ortodonti alan na da yans m t r. Rutin ortodonti uygulamalar nda dikkat edilmesi gereken en önemli faktör ankraj kontrolüdür. Ekstraoral apareylerle stabil bir ankraj sa lanabilmesine kar l k, tedavi tamamen hasta kooperasyonuna ba l d r. ,ntraoral ankraj uygulamalar ise hasta kooperasyonuna ihtiyaç duyulmamas na kar n yeterince stabil de ildir. Birçok anatomik bölge, ortodontik di hareketini kolayla t rmak amac yla implant ankraj bölgesi olarak kullan labilmektedir. ,mplant ankraj günümüzde ortodontistlerin rutin klinik kullan m na girmi tir ve farkl uygulama alanlar da literatürde yay nlanmaktad r. Bu derlemenin amac , ortodontide implant kullan m n de erlendirmek ve güncel uygulamalara genel bir bak yapmakt r.
Anahtar kelimeler: Ortodonti, implant, ankraj, mini-plak
SUMMARY
In dentistry implants have been used for several objectives like restorations of one or more missing teeth, fixation of fractures etc. Developments in usage of implant had been reflected on orthodontic field. In orthodontic practice anchorage control is the most important factor that must be considered. Although stabile anchorage was provided with extra oral appliances, treatment was completely depends on patient cooperation. However, patient cooperation is not a problem in intraoral anchorage practice, whereas they are not stable. Various anatomic regions could be used for the anchorage region to facilitate the tooth movement. Today, implant anchorage come into routine clinical usage of orthodontists and different application fields have been published. The aim of this review is to evaluate the orthodontic usage of implant and look through current applications.
Key words: Orthodontics, implant, anchorage,
mini-plate TANIM
,mplant sözcü ü Latince “in” içerisine, içerisinde ve “planto” ekme, dikme, yerle tirme anlam na gelen sözcüklerin birle iminden olu mu tur.1Anlam olarak ise “bir fonksiyon elde etmek amac yla, uygun bir yere yerle tirilen organik veya inorganik cisme verilen add r. T bbi aç dan implantasyon bir materyalin vücut içerisine yerle tirilmesi i lemine denir.2
SINIFLANDIRMA
Çene kemi ine yerle tirilen implantlar u ekilde s n fland rabilir:1
1. Kemik içi (Endoosseöz) implantlar: Çekim bo lu una ya da di siz bir alanda alveolar kret içine aç lan yuvaya yerle tirilen implantlard r.
2. Kemik üstü (Subperiosteal) implantlar: Bu implantlar alveolar kemik üzerine, periostun alt na yerle tirilen implantlard r.
3. ntramukozal implantlar: Total veya parsiyel müteharrik protezlerin retansiyonunu artt rmak amac yla kullan lan buton eklindeki implantlard r.
4. Transmandibuler implantlar: Çene k r klar ve ortognatik cerrahi vakalar nda kullan lan miniplaklar ile subperiosteal implantlar sabitlemede baz ara t r c lar n transkortikal implantlar olarak adland rd mini implant vidalar bu gruba girer.
5. Endodontik (Transdental) implantlar: Mevcut bir di in kökü içinden geçip çene kemi ine yerle en implantlard r.
9ekillerine göre implant s;n;flamas;:3
1. Silindirik implantlar, 2. Yivli implantlar, 3. , ne eklinde implantlar, 4. Spiral eklinde implantlar, 5. Kök eklinde implantlar.
Yüzey özelliklerine göre implant s;n;fland;rmas;:3 1. , lenmemi yüzeyli implantlar
2. , lenmi yüzeyli implantlar a) Parlat lm yüzeyli implantlar, b) Kumlanarak pürüzlendirilmi yüzeyli implantlar, c) Asitle pürüzlendirilmi yüzeyli implantlar, d) Kumlanarak ve asitle pürüzlendirilmi yüzeyli implantlar, e) Lazerle pürüzlendirilmi yüzeyli implantlar, f) Pöröz yüzeyli implantlar, g) Pöröz sinterlenmi yüzeyli implantlar
3. Kaplanm yüzeyli implantlar: a) Plazma spreyi kaplanm yüzeyli implantlar, b) Seramik kaplanm yüzeyli implantlar
i. Trikalsiyumfosfat kaplanm yüzeyli implantlar (TCP) ii. Hidroksiapatit kaplanm yüzeyli implantlar (HA) 4. Kombine implantlar.
OSSEO NTEGRASYON KAVRAMI
Dental implantlar n her yönde çi neme kuvvetlerine kar koyabilmeleri ve stabilitelerini uzun süre koruyabilmelerinin temelinde osseointegrasyon kavram bulunmaktad r. Albrektsson ve Sennerby5osseointegrasyonu, “canl ve geli mekte olan kemik dokusu ile bir implant yüzeyi aras ndaki ince mikroskobik temas alan ” olarak yorumlamalar na ra men, Branemark ve ark.6“canl kemik dokusu ile bir implant yüzeyi aras ndaki olu mas önceden planlanan ve haz rlanan, yap sal ve fonksiyonel ba lant ”
eklinde tan m geli tirmi ler ve bu integrasyon süresini ortalama 6 ay olarak bildirmi lerdir. Osseointegrasyonun ba ar s Albrektsson ve Sennerby5taraf ndan ortaya konulan alt de i kenin uygun olmas na ba l d r:
1. ,mplant materyali, 2. ,mplant n ekli (makro), 3. ,mplant n fiziksel yap s (mikro), 4. Kemi in durumu, 5. Uygulanan cerrahi teknik, 6. ,mplanta etkiyen kuvvetler.
ORTODONT DE MPLANTLARIN KULLANIMI ,mplantlar ortodontik ankraj olarak iki ekilde kullan labilir:7
1. Direkt ankraj, 2. ,ndirekt ankraj
,mplant n mukoza d nda kalan k sm ankraj al narak kuvvet uygulan yorsa direkt ankraj, bir di veya di grubu implant ile stabilize edilip, bu stabilize
segment ankraj al narak kuvvet uygulan yorsa indirekt ankraj olarak adland r l r.7
Ortodontik ankraj amaçl; kullan;labilecek implant bölgeleri:8,9
MAKS LLA
1. Spina nasalis anterior alt yüzeyi: Bu bölgeye yerle tirilen implantlar keser proclinasyonu için kullan labilmektedir.
2. Midpalatal sütur: Buraya yerle tirilecek implant n anteroposterior pozisyonu kemik yap s ndaki farkl l klardan etkilenmektedir. ,mplant n do rultusu da anterior oblikten, vertikale kadar de i mektedir. Bu bölgeye yerle tirilen implantlar keser retraksiyonu ve intrüzyonunda direkt ankraj olarak kullan labilir. Ayr ca yan grup di lerin simetrik distalizasyonunda, mezializasyonunda ve indirekt olarak ankraj için kullan lan di lerin ankraj n n artt r lmas nda kullan labilir.
3. nfrazigomatik s;rt: Yerle tirilecek implant n seviyesi ve yönü anatomik farkl l klara göre de i mektedir. ,mplant bu bölgeye yerle tirildi inde genel olarak anterior di lerin intrüzyonu, retraksiyonu ve molar di lerin intrüzyonu sa lanabilmektedir. MAND BULA
1. Retromolar bölge: Bu bölgeye yerle tirilen implantlar molarlar n mezial hareketi için sabit ankraj sa lamaktad r. Ayr ca meziale devrilmi molarlar n eksen e imlerini düzeltmek amac yla da kullan labilmektedir.
2. Alveolar ç;k;nt;: Bu bölgeye implant yerle tirilmesinin amac di er di leri etkilemeden tek di in hareketini sa lamakt r. ,mplantlar molar ve premolar bölgede lateral olarak yerle tirildi inde bu di lerin vertikal ve transvers hareketlerine ankraj olarak kullan labilir.
3. Simfizis: Mandibular simfizis bölgesine yerle tirilen implantlarla mandibular kesici di lerin intrüzyonu ve proklinasyonu sa lanabilir. Bunun yan s ra dental ankraj güçlendirmek için indirekt ankraj olarak da kullan labilir.
Ortodontik mplant Endikasyonlar;:
1. Supraerüpsiyona u ram di ya da di gruplar n n bulunduklar ark üzerinde gömülmesinde, 2. Aç k kapan vakalar nda a r erupsiyona u ram olan posterior segmentin gömülmesi ya da kesici di lerin uzat lmas nda,
3. S n f II maloklüzyonlar n tedavisinde molar distalizasyon ya da tüm ark n en masse retraksiyonunda,
4. Çekimli maksimum ankraj vakalar nda posterior segmentin ankraj n n artt r lmas ve anterior segmentin retraksiyonunda,
5. Çekimsiz vakalarda posterior ve anterior segmentin hareket ettirilmesinde,
6. Rijit bir destek noktas olarak gömülü di lerin sürdürülmesinde,
7. Meziale devrilmi di lerin (genellikle alt ikinci ve üçüncü molarlar) eksen e imlerinin düzeltilmesinde ve bireysel di hareketlerinin yapt r lmas nda,
8. Öncelikle preprotetik olarak di lerin s ralanmas daha sonra gerekiyorsa eksik di veya di lerin daimi restorasyonunda,
9. Büyüme ve geli im çal malar nda sabit de i mez referans olarak,
10. Ortopedik kuvvet veya cerrahi uygulamalarda ankraj olarak kullan labilece i bildirilmi tir.
Ortodontik Olarak Kuvvet Yükleme Zaman;n;n Tespiti ve Stabilite
Cerrahi i lem sonras implant n üzerinin yumu ak doku ile kapat lmas ve ortodontik kuvvet uygulanmas aras nda geçen süre, implant n osseointegrasyonunu kaybetmesini önlemek için çok dikkatli bir biçimde programlanmal d r. Tek bir implant için yükleme zaman na implant n etraf nda sekonder osteon olu mas yla karar verilir.10 Ayn anda birden fazla implant yerle tirildiyse, geçici bir protez yap larak implant uygulamas ndan hemen sonra yükleme yap labilir. ,mplant çevresindeki kemikte remodelling tamamlanmamas na kar n, fonksiyon gören implant n osseointegrasyonuna imkan tan mak için gerekli olan stabilite, implant n kar t arka splintlenmesiyle sa lan r.
Ancak tek implant uygulamalar nda, yüklemenin hemen yap lmas baz dezavantajlar ortaya ç kar r. Bir implant n etraf ndaki iyile me i lemi birçok evrelerle gerçekle ir. ,lk a ama, implant çevresindeki kemikte nekroz meydana gelmesidir. Bu, implant yerle tirilirken yap lan delik aç lmas ve vidalama i lemlerine ba l olarak geli en travma ve s nedeniyle olu ur. Nekrotik kemik dokusunun rezorbe olmas ndan sonra implant etraf na, kemi in organik öncüsü olan osteoid doku birikimi ba lar. Daha sonra bu organik matriks, kalsiyum ve fosfor tuzlar n n birikmesiyle kalsifiye olur. Ancak, implant n ortodontik olarak yüklenmesinden önce, bu yeni kemik
dokusunda, sekonder osteon olu umuna izin verilmelidir. ,mplant çevresinde sekonder osteon olu umunun tam olarak zaman bilinmemesine ve ki isel farkl l klar göstermesine ra men, bu zaman yakla k olarak 14 ile 18 ayd r. Sekonder osteon formasyonu alt çenede üst çeneden daha önce olu ur. Sonuç olarak, ortodontist, implanta ortodontik kuvvetler iletebilmek için ortalama 4-6 ay beklemek zorundad r.9
Roberts ve ark.10 tav anlar üzerinde yapt klar bir çal mada, 10 tav an n femur kemi ine iki er implant yerle tirmi ler ve implantlar aras na ba lad klar yaylarla 100 gr kuvvet uygulam lard r. Sekiz haftal k uygulama sonucunda bir tanesi hariç hiçbir implantta mobilite gözlenmedi ini bildirmi lerdir. Linder–Aranson ve ark.11 maymunlara endosseos titanyum implantlar yerle tirdikten sonra histolojik olarak incelemi lerdir. ,mplant n havers kanall , iyi organize olmu , olgun kemikle çevrili oldu u görülmü tür. Mikroradyografta implant yüzeylerine kom u kemik yo unlu unun her bölgede e it da ld bulunmu tur. Sonuç olarak implantlara uygulanan mezial yönlü kuvvetin herhangi bir kemik rezorbsiyonuna yol açmad ve ortodontik tedavilerde ankraj olarak kullan labilece i bildirilmi tir.
ORTODONT K AMAÇLI MPLANT ÇE9 TLER Ortodontik tedavilerde direkt veya indirekt ankraj amac yla çe itli implantlar kullan lmaktad r.
ORTOS STEM MPLANTLAR
Ortosistem implantlar, endosseöz implant gövdesi, transmukozal boyun k sm ve abutmenttan olu an ve titanyumdan haz rlanan tek parça implantlard r. Endosseöz implant gövdesi kumlanm , geni di li, yüzeyi asitle pürüzlendirilmi kendinden geçmeli bir vidad r. Çap 3.3 mm, uzunlu u ise 4-6 mm dir. Transmukozal boyun k sm 4.1 mm çap nda, silindirik ekildedir ve taban k sm hariç polisajlanm t r. Boyun yüksekli i bölgedeki mukoza kal nl na ba l d r ve 1.5-2.5 ve 4.5 mm uzunlu unda kullan labilir. Taban k sm kumlanm , asitlenmi ve kemik yüzeye temas eder. Abutment 0.8 x 0.8 veya 1.2 x 1.2 mm lik kare kesitli bölümlü ark tellerin yerle tirilebilece i bir slot içeren titanyum bir klempten olu maktadr.12 ,mplant yerle tirildikten sonra osseointegrasyon için 9-15 hafta beklenmelidir.
ONPLANTLAR
Onplant, 1989 y l nda Block ve Hoffman13 taraf ndan dizayn edilmi titanyumdan haz rlanan subperiosteal bir disktir. Diskin kemi e bakan taraf hidroksiapatitle
kaplanm t r. Di er yüzeyinde ise abutmentlar n yerle tirilebilece i bir yuva haz rlanm t r. Onplant n tedaviye ek mali yük getirmesine kar l k, yerle tirme ve ç kar lma i lemlerinin atravmatik olmas , tedavi süresini k saltmas , hasta kooperasyonu gerektirmemesi göz önüne al nd nda klinik kullan m daha da artacakt r.7
GRAZ MPLANTLAR
Efektif bir palatal implant, yerle tirildikten sonra osseointegrasyon için beklemeden hemen kuvvet uygulanmas na izin vermeli, rotasyona dirençli olmal ve molar distalizasyonu için gereken kuvvetlere dayan kl olmal d r. Graz implantlar, bu kriterleri sa lamaktad r.14 Titanyumdan haz rlanan graz implantlar, 4 adet deli i bulunan bir plak üzerine yerle tirilmi 9 mm uzunlu unda 2 adet pinden olu maktad r ve 4 adet 5 mm lik mini vida ile kemi e fiske edilmektedir.
BIODEGRADABLE MPLANTLAR (BIOS) BIOS implantlar, biyolojik ortamda rezorbe olabilen bir ortodontik implant ankraj sistemidir. Bu implantlar, rezorbe olabilen polylactide alpha-polyester materyalden haz rlanan bir implant gövdesi ve de i ik metal abutment üst yap lardan olu maktad r.15 ,mplant gövdesi, materyalin kal p içine enjeksiyonuyla ekillendirilmektedir. Metal abutmentlar ise ITI-Bonefit vida implantlardan esinlenerek yap lan 6 mm uzunlu unda vidalard r. BIOS implantlar, çene kemi ine yerle tirildikten sonra 9-12 ay stabil kalmaktad r. Daha sonra hiçbir kal nt b rakmadan ve yabanc cisim reaksiyonu olu turmadan rezorbe olmaktadr. Bu sayede tedavi bitiminde implantlarn ç kart lmas için ikinci bir cerrahi i leme gerek duyulmamaktad r.15
MODULAR TRANSITIONAL MPLANTLAR (MTI) MTI’lar, asl nda protetik restorasyonlar için implant yerle tirildikten sonra, iyile me periyodu boyunca geçici restorasyonlara destek amac yla dizayn edilmi tir. 1,8 mm çap nda, 14-17-21 mm uzunlu unda titanyum ala mlard r. Gray ve Smith,16 preprotetik ortodontik tedavi s ras nda MTI’lar n kullan m n bildirmi lerdir. Ara t rmac lar sonuçta implanta kuvvet uygulamadan önce biraz beklenmesi ve rotasyona kar stabilite sa lanmas gerekti ini belirtilmi lerdir.
M N MPLANTLAR
Kanomi17 taraf ndan 1997’de tan t lan mini implantlar 1.2 mm çap nda, 6 mm uzunlu unda mini
vidalard r. Dental implantlar n s n rl alanlara yerle tirilebilmesi, uygulanan kuvvetin yönündeki k s tlamalar ve hijyen sa lama zorluklar dü ünülerek geli tirilen mini implantlar istenen bölgeye kolayca yerle tirilebilmekte ve tedavi bitiminde kolayca ç kart labilmektedir. Mini implantlar genel olarak molar intrüzyonunda, kanin retraksiyonunda ve palatal bölgeye yerle tirilerek molar distalizasyonunda da kullan labilir.17
M N PLAKLAR
Titanyum mini plaklar maksillofasiyal fraktürlerde ve ortognatik cerrahi uygulamalarda fragmanlar n stabilizasyonu için kullan lmaktad r. Bu miniplaklar n üzerinde 5-7 mm uzunlu unda monokortikal titanyum mini vidalar n yerle tirilece i delikler bulunmaktad r. Mini vidalar pla n kemi e fiksasyonunu sa lamaktad r. Mini plaklar yerle tirildikten sonra osseointegrasyon için beklemeden hemen kuvvet uygulanabilmektedir. Ortodontik ankraj için kullan lacak mini plaklar L, Y, T, I gibi çe itli ekillerde olabilmektedir. Maksillada genellikle Y ve T, mandibulada ise yerle tirilme kolayl ndan dolay L eklinde mini plaklar tercih edilmektedir.18
M N V DALAR
Titanyum mini vidalar 2 mm çap nda ve 9 mm uzunlu undad r. Kemik içinde kalan k sm , lokalizasyona ba l olarak 5-7 mm, kemik d nda kalan k sm 2-4 mm aras nda de i ir. Mini vidalar lokal anestezi alt nda, flap kald rmay gerektirmeksizin direkt yerle tirilebilmektedir. Tedavi sonras nda lokal anestezi alt nda cerrahi tornavida kullan larak kolayl kla ç kart labilir.19 Mukogingival birle imin alt na yerle tirildi inde vidan n ba k sm n örten yumu ak doku nedeniyle elastik kuvvet uygulamak zorla r.20
M KRO- MPLANTLAR
Bae ve ark.8ve Park ve ark.21 mikro-implant olarak adland rd klar mini vidalar kulland klar bir çok çal ma yay nlam lard r. Mikro-implantlar n kesiti silindirik veya uca do ru incelen tarzda iki tipi mevcuttur. Silindirik olanlar n stabilitesi daha yüksektir. Ancak uca do ru incelen tipleri çevre anatomik yap lar n korunmas aç s ndan daha avantajl d r.18 Mikro-implantlar farkl uzunluklarda, 1.2 mm çap nda, interradiküler bölge dahil, istenilen bölgeye yerle tirilebilecek boyutlardad r. 200-300 gr l k ortodontik kuvvetlere dayan kl d r.7
ORTODONT K AMAÇLI MPLANT UYGULAMA YÖNTEMLER
Deep Bite Vakalar;nda mplant Uygulamalar; ,mplantlar a r erupsiyona u ram di yada di gruplar n n etkin olarak gömülmesinde, dolay s yla artm olan bite’ n aç lmas nda kullan labilirler.17,22,23
Kanomi17 mini implantlar deep bite vakas nda mandibular keser intrüzyonunda ankraj olarak kullanm t r. Mandibuler santral di lerin kök uçlar aras nda alveolar kemi e yerle tirilen implantlar ile keser di braketleri aras na kuvvet uygulanm ve 4 ay sonunda mandibular keserlerde 6 mm intrüzyon sa lan rken, periodontal patoloji veya kök rezorbsiyonu gözlenmemi tir. Benzer olarak, Ohnishi ve ark.22 19 ya nda anterior çapra kl k, artm deep bite ve ‘gummy smile’a sahip bir k z hastan n tedavisinde mini implantlar uygulam lard r. ,mplantlar temel olarak üst keser segmentin intrüzyonunda ve alt-üst arklar n çekimsiz olarak s ralanmas nda ankraj olarak kullan lm t r. Over bite 7.2 mm den 1.7 mm ye azalm , ‘gummy smile’ düzeltilmi ve sonuçlar yap lan 2 y ll k takip sürecinde kal c olmu tur. Open Bite Vakalar;nda mplant Uygulamalar;
Günümüzde ortodontide implant ankraj n n en yo un olarak kullan ld maloklüzyonlardan biri de open bite’d r. Birçok ara t r c molarlar n en az yan etkiyle en h zl sürede etkin olarak gömülmesi için bu yönteme ba vurmaktad r.19,24-32
De Clerck ve ark.19 zigoma ankraj sistemini tan mlam lard r. Bu yöntemle kuvvet uygulama noktas molar direnç merkezine yakla t r lmakta ve etkin molar intrüzyonu sa lanmaktad r. Erverdi ve ark.28 iskeletsel open bite’ olan hastalarda, maksiller bukkal dentoalveolar segmentin intrüzyonu için zigomatik ankraj kullanm lar ve yeti kin hastalarda open bite tedavisi için iskeletsel ankraj n ba ar yla kullan labilece ini, bu ekilde k sa sürede fonksiyonel ve estetik düzelme sa lanabilece ini bildirmektedirler.
Yao ve ark.32 a r sürmü molarlara ve open bite’a sahip 22 hastada zigomatik bölgeye uygulanan mini implantlar n etkinli ini modeller üzerinde bilgisayara aktararak, üç boyutlu olarak de erlendirmi lerdir. Ortalama maksiller 1. molarlarda 3-4 mm (maksimum 8 mm.) kom u 2. molarlar ve 2 premolarlarda ise s ras yla 1 ve 2 mm intrüzyon belirlemi lerdir. Mini implantlarla uygulanan intrüzyonun önemli miktarda oldu u sonucuna varm lard r.
Sugawara ve ark.25 mandibular 1. ve 2. molar köklerinin apeksleri aras na L eklinde birer mini plak yerle tirerek 9 open bite vakas n tedavi etmi lerdir. ,lginç olarak, tedaviden 12 ay sonra yap lan incelemede birinci molarlarda %27.2, ikinci molarlarda %30.3’lük relaps gözlenmi ve ara t rmac lar bu sonuca göre tedavide overcorrection yap lmas gerekti ini belirtmi lerdir.
Distalizasyon amaçl; mplant Uygulamalar; ,mplantlar n ortodonti alan ndaki kullan m alanlar ndan birisi de molar distalizasyonudur.14,33-37 Özellikle erken süt di i çekimi yada herhangi bir sebeple üst molar di lerinin mezialize oldu u S n f II di sel ili kiye sahip hastalarda implantlar molarlar n mümkün oldu unca gövdesel olarak distalizasyonu amac yla kullan lmaktad r.
Örnek olarak; Kele ve ark.33 17 ya nda S n f II Bölüm 1 maloklüzyona sahip bir vakada 5 ayl k bir süre sonunda molarlarda 3 mm gövdesel distalizasyon sa lam lard r.
Byloff ve ark.34 Graz implant destekli pendulum apareyi uygulam lar ve düzene in maksiller molarlar aktif olarak distalize etti i ve rotasyonel hareketlere kar stabil oldu u sonucuna varm lard r. Kärcher ve ark.14 Graz implant destekli pendulum uygulad klar S n f II molar ili kisi ve maksiller çapra kl olan 7 yeti kin hastada çekim, ekstraoral aparey veya intraoral elastik kullanmaks z n S n f I oklüzyon sa lam lard r. Benzer olarak, Karaman ve ark.36 11 ya nda kar k dentisyon döneminde S n f II subdivizyon maloklüzyona sahip erkek hastada implant destekli modifiye distal jet apareyini uygulam lar ve uygulanan bu apareyin S n f II molar ili kinin düzeltilmesinde etkin bir yöntem oldu u sonucuna varm lard r.
Park ve ark.35 13 hastan n posterior grup di lerinin distalizasyonu gerçekle tirmek amac yla mikro-vidalar kullanm lard r. Çal mada 1. premolar ve molarlar n önemli derecede distalize oldu u belirlenirken, anterior di lerde önemli derecede protraksiyon gözlenmemi tir. Ortalama 12.3±5.7 ay uygulama süresi sonucunda mikro-vidalar n ba ar oran n %90 olarak belirtilmi tir. Sonuç olarak di lerin distal yönde hareketinde mikro-vidalar ba ar l olarak nitelendirilmi tir. Gelgör ve ark.37 di sel S n f II ili ki gösteren 25 hastan n molar ili kilerini düzeltmek amac yla kemik içi vida deste i kullanm lard r. Molar di ler ortalama 4.6 ayl k bir dönemde S n f I ili kiye getirilmi tir. Sonuçta kemik içi
vida deste i ile uygulanan distalizasyon yönteminin ankraj kayb olmaks z n yeterli molar distalizasyonu olu turdu u ifade edilmi tir.
Bu uygulamalardan farkl olarak Uysal38 erken süt molar kayb nedeniyle mezialize olmu mandibular molar di lerin mezializasyonu nedeniyle sürememi premolar di in oklüzyona kazand r lmas amac yla ramusa yerle tirilen mini-plaklardan destek alarak alt posterior bölgenin distalizasyonunu gerçekle tirmi tir. Çekimli Ortodontik Tedavi Vakalar;nda
mplant Uygulamalar;
Di lerin düzgün diziliminin sa lanmas amac yla çekimli tedavi plan n n yap ld vakalarda; kaninlerin distalizasyonu17,27 ve keserlerin gövdesel olarak retraksiyonu8,27,40 esnas nda ankraj kayb n minimuma indirmek amac yla da implantlardan yararlan lmaktad r. Ayr ca implant deste i bimaksiller protrüzyon vakalar nda maksimum ankrajla kanin ve keserlerin distalizasyonunda etkin bir destektir.21,25
Roberts ve ark.39 mandibular sol 1. molar di in çekim bo lu unu kapatmak için dental implantlar ankraj olarak kullanm lard r. Sekiz mm.lik bo luk 24 ayda kapat lm t r. Wehrbein ve ark.12 S n f II ili kiye sahip 9 yeti kin hastada premolar çekimi sonras keser retraksiyonu s ras nda posterior bölgenin ankraj n artt rmak için ortosistem implant kullanm lard r. Park ve Kwon,40 premolar çekimli 3 vakada maksiller anterior di lerin gövdesel olarak retraksiyonu ve hafifçe intrüzyonunu ankraj kay ps z mikro vida implantlar arac l yla gerçekle tirdiklerini rapor etmi lerdir. Çekimsiz Ortodontik Tedavi Vakalar;nda
mplant Uygulamalar;
Park ve ark.41 S n f I molar ili kisi ve her iki arkta çapra kl olan bir hastada, çekimsiz lingual ortodontik tedavi s ras nda mikro vidalar ankraj olarak kullanm lard r. Anterior di lerin s ralanmas , flaringi önlemek için posterior di lerin distalizasyonuyla bo luk sa land ktan sonra tek tek yap lm t r. Sorenson,42 üst çenede yerle tirdi i implantlar s n f 2 elastikler için ankraj sa lamak amac yla kullanm t r.
Gömülü DiC Vakalar;nda mplant Uygulamalar; Janssens ve ark.43 di eksikli i olan bir hastada gömülü 2 molar di in sürdürülmesinde onplantlar n ortodontik ankraj olarak kullan m n bildirmi lerdir. Ödman ve ark.44 implant ankraj ile gömülü üst çene kanin di i ekstrüze etmi lerdir. Haanaes ve ark.45 alt
çene gömülü büyük az di leri implant-ankraj uygulamalar ile ekstrüze etmi lerdir.
Bireysel DiC Hareketi ve DiClerin Eksen EDimlerinin Düzeltilmesi Amaçl; mplant Uygulamalar;
,mplantlardan di lerin bireysel olarak hareket ettirilmesinde ya da erken dönemde yap lan çekimlerin yan etkilerinin giderilmesinde de faydalan l r. Çekim bo lu una devrilmi di lerin dikle tirilmesi,21 çekim bo luklar n n kapat lmas ,39,46,49 a r uzam di lerin gömülmesi,17 çapraz kapan ta sürmü 2. molarlar n e imlerinin düzeltilmesi47,50 en bilinen örneklerdir. Van Rockel,48 alt çene kanin di in lingual hareketi için implant ankraj kullanm t r. Higuchi ve Slack,9 implantlar bilateral olarak alt çene üçüncü büyük az bölgesine yerle tirerek, kesici di leri protrakte ya da retrakte etmi lerdir. Ödman ve ark.44 implantlardan ortodontik amaçl ankraj elde ederek di lerde e ilme, tork, intrüzyon, ekstrüzyon, rotasyon ve paralel hareket meydana getirmi lerdir.
Preprotetik mplant Uygulamalar;
,mplantlar, ankraj amaçl kullan ld ktan sonra cerrahi olarak ç kart labilecekleri gibi, gerekiyorsa eksik di veya di lerin restorasyonu için de kullan labilirler.51,52
Valeron ve ark.51 keser protrüzyonu ve posterior di eksikli i olan bir hastada önce ortodontik ankraj, sonra sabit restorasyon olarak implantlar kullanm lard r. ,mplantlar ankraj olarak kullan larak, anterior di ler retrakte edilmi tir. Tedavi bitiminde implantlar üzerine daimi restorasyonlar yerle tirilmi tir.
Shellhart ve ark.52 yetersiz overbite’ olan ve her iki mandibular 1. molar çekilmi bir hastan n tedavisi için çekim bo luklar na implantlar yerle tirilmi tir. Ortodontik tedavi sonras nda yetersiz overbite düzeltilmi ve implantlar daimi restorasyonlar için kullan lm t r.
Büyüme & GeliCim ve Uzun Dönem Takip Çal;Cmalar;nda mplant Kullan;m;
Björk,53,54 insanlar üzerinde yapt longitudinal büyüme çal mas nda, çocuklar n çenelerine, sabit noktalar olu turmak için 0.5 x 1.5 mm lik Tantal'dan yap lm pinler yerle tirmi tir. Bu pinler çene kemi i büyürken sabit kalmaktad rlar. Ancak dental geli imi engellememesi için küçük ve geli mekte olan di lerden mümkün oldu unca uzakta yerle tirilmi lerdir. Bu çal ma, endoosseöz implantlar n büyüme ve geli im evreleri s ras nda iskeletsel ve dental de i imlere uyum
göstermeyerek, yerle tirildikleri ilk konumda sabit kald klar n , ankiloze di ler gibi yerel maloklüzyonlar olu turduklar n , etraflar ndaki kemik deste ini kaybettiklerini ve dü tüklerini, ya da geli en kemik dokusunda gömülü kald klar n göstermi tir.
Takip eden dönemlerde birçok ara t r c mandibula rotasyonlar n n belirlenmesinde Björk metoduyla implantlar uygulam lar ve mandibulan n kompleks bir fenomen olan büyüme ve geli imini aç klamaya çal m lard r.55-57 Mathews ve Payne,58 büyüme geli im süreci içinde alt keserlerde meydana gelen de i iklikleri bilgisayarl analiz arac l yla de erlendirmi tir. Ara t r c lar 6 ya nda sonra al nmaya ba lanan 36 hastaya ait toplam 1400 seri film üzerinde çal m lard r. Erüpsiyon yönünün implantlarla kolayca ve do ru olarak belirlendi ini ancak hastadan hastaya de i iklik gösterdi ini rapor etmi lerdir.
, eri ve Solow, Björk’ün implant çal ma grubu üzerinde bir seri çal ma gerçekle tirmi lerdir.59-61 Ara t rmac lar k z hastalara ait 9-25 ya aral nda uzun dönem takip çal mas sonucunda elde edilen 147 radyograf say sal ve grafik yöntemlerle incelemi ve maksiller keser ve molar di lerin devam eden erüpsiyonunu de erlendirmi lerdir.60 Ayr ca yine ayn ara t rmac lar, 10 bireye ait lateral ve posteroanterior sefalometrik filmler arac l yla 6 ya ndan 23 ya na kadar ‘mandibular body’de meydana gelen de i imler implantlar arac l yla takip etmi lerdir.61
Son olarak Ramos ve ark.62 2005 y l nda maksiller keser retraksiyonu ile meydana gelen üst dudak de i ikliklerini bir metalik implant çal mas eklinde yay nlam lard r.
Ortopedik Kuvvet ve Cerrahi Uygulamalarda Ankraj Amaçl; mplant Kullan;m;
Smalley ve ark.63 Branemark implantlar maymunlarda maksilla, zigomalar orbite ve oksipital kemiklere yerle tirmi ler ve eksternal protraksiyon kuvveti uygulam lard r. Sonuç olarak, zigomatikomaksiller suturda 12 mm, zigomatikotemporal suturda 16 mm geni leme, S n f I ili kiden S n f II ili kiye geçi ve 5-7 mm overjet art belirlemi lerdir. Bu çal ma önceden de bu ekilde kuvvet uygulanabilece ini ve maksimum iskeletsel etki elde edildi i fikrini öneren Kambara,64 Nanda,65 Jackson ve ark.,66 Brandt’ n67 bulgular yla benzerlik göstermektedir.
Singer ve ark.68 osseointegre implantlar 12 ya nda, unilateral dudak damak yar olan ve maksiller geli im yetersizli ine ba l S n f III maloklüzyon bir hastada
ortopedik kuvvet uygulamas nda ankraj olarak kullanm lard r. Tedavi sonunda midfasiyal estetikte önemli düzelme sa lanm t r. Enacar ve ark.69 maksiller hipoplazi ve iddetli oligodontiye sahip 10 ya ndaki bir k z hastada maksiller kompleksin öne al nmas amac yla yüz maskesi uygulam lard r. Mevcut di lerin eksikli i ve yetersiz tutuculuk nedeniyle mevcut di lerden al nan deste e rijit titanyum implant ankraj eklenmi ve sonuç olarak nazomaksiller kompleksin önemli düzeyde anterior hareketi sa lanm t r.
Birçok çal ma70,71 distraksiyon osteogenezisi ile alt çene boyunu uzatma i leminde ba ar l sonuçlar al nd n ispatlam t r. Bu çal malarda, distraksiyon düzene inin ankraj olarak ekstaoral transkütanöz pinler kullan lm t r. Ancak ekstraoral mekaniklerin ekstraoral sinir yaralanmas ya da estetik olmamas gibi birçok dezavantaj mevcuttur. Bu yüzden, son y llarda alt çene distraksiyon osteogenezisi a z içi mekaniklerle ve osseointegre implantlarla gerçekle tirilmektedir.
Rubenstein ve ark.72 sagital split ilerletme osteotomilerin etkisinin post-operatif olarak de erlendirilmesinde tantalum implant i aretleyicilerini kullanm lard r. Teknik arac l yla cerrahi de i ikliklerin do ru olarak yorumland ve cerrahi sonras relapsa etki eden her faktörün belirlenmesinde önemli bilgilerin belirlendi i ifade edilmi tir.
MPLANT BA9ARISIZLIKLARI
Birçok çal mada implantlar n ortodontik ankraj olarak ba ar yla kullan ld belirtilmektedir. Fakat çok s k olmamakla birlikte implant ba ar s zl klar da görülebilmektedir. Yay nlanan makalelerde bu ba ar s zl klara neden olan faktörler pek fazla de inilmemektedir.
Cheng ve ark.73 ortodontik implantlar n ba ar s zl klar n ara t rm lard r. K rk dört hastaya toplam 140 adet implant uygulanm t r. Bunlar n 48 tanesi mini vidalarla fikse edilen L eklindeki mini plaklar, 92 tanesi ise farkl boylarda mini vidalard r. Onbe implantta mobilite, kay p gözlenmi ve toplam ba ar oran %89 olarak bulunmu tur. ,mplant n anatomik lokalizasyonunun ve implant bölgesindeki yumu ak doku karakterinin sonuçlar önemli ölçüde etkiledi i bulunmu tur. Ara t rmac lar, posterior mandibular bölgede ve nonkeratinize mukozayla çevrili implantlar n ba ar s zl k e ilimi oldu unu, posterior maksiller bölgedeki implantlar n posterior mandibular bölgedekilerden daha uzun süreli stabilite gösterdi ini ve keratinize mukozadaki implantlar n nonkeratinize dokuyla
çevrili olanlardan daha uzun süreli stabilite gösterdi ini belirtmi lerdir.
Miyawaki ve ark.74 posterior bukkal alveolar kemi e titanyum vida yerle tirilen vakalarda görülen ba ar s zl klar 1 mm ya da daha küçük çapl implant kullan m , peri-implant dokular n enflamasyonu, ince kortikal kemi e sebep olan yüksek mandibular düzlem aç s gibi faktörlerle ili kili bulmu lard r.
,mplant yerle tirilmeden önce di köklerinin say s , pozisyonu ve paralelli i panoramik ve periapikal filmlerle de erlendirilmelidir. Mandibulada, mandibular kanal ve mental foramene dikkat edilmelidir. Maksillada ise insiziv kanal, palatinal arter ve sinir genellikle implant bölgesinden uzakta yer alsa da nadiren sorun olabilir. Zigomatik bölgede çal l yorsa kar la labilecek en önemli komplikasyon maksiller sinüs perforasyonudur.
SONUÇLAR
Ortodonti birçok maloklüzyonun tedavisinde kendi s n rlar n a arak, yetenekleri ile büyük geli meler gösteren; en az yan etki ile en h zl sonuca ula maya çal an bir bilim dal d r. Yap lan birçok hayvan ve insan çal mas uygulanan ortodontik ve ortopedik kuvvetlere kar implant n stabil kald sonucuna varm t r. Ortodontik endikasyonla vakalar üzerinde yap lan implant uygulamalar n n büyük bir k sm da ba ar l sonuçlar ortaya koymakta ve bir zamanlar ortodontistlerin rüyas olan tam ankraj kontrolü ve saf ortopedik etki fikirlerini de tamamen desteklemektedir. Bu alan gelecekte rutin olarak ortodontistlerin vazgeçilmezi olmaya adayd r. Her geçen gün yeniliklere aç kt r ve ilerlemeye devam etmektedir.
KAYNAKLAR
1. K r N. Ortodontide implantlar. Selçuk Üniversitesi Sa l k Bilimleri
Enstitüsü Ortodonti Anabilim Dal , Doktora Semineri, 2000.
2. Tunal B. Oral ,mplantoloji. Nobel T p Kitabevleri, ,stanbul,
2000.
3. Gülhane Askeri T p Akademisi, Di Hekimli i Bilimleri Merkezi,
Ortodonti Anabilim Dal Seminer, 2003.
4. Turley PK, Kean C, Schur J Orthodontic force application to
titanium endosseous implants. Angle Orthod, 58:151-162, 1988.
5. Albrektsson T, Sennerby L. State of the art in oral implants. J
Clin Periodontol, 18:474-481, 1991.
6. Branemark PI, Zarb G, Albrektsson T. Tissue-integrated
prostheses. Osseointegration in clinical dentistry. Quintessence, Chicago, 1985.
7. Celenza F, Hochman MN. Absolute anchorage in orthodontics:
Direct and indirect implant-assisted modalities. J Clin Orthod, 34:397-402, 2000.
8. Bae S, Park H, Kyung H, Kwon O, Sung J. Clinical application
of micro-implant anchorage. J Clin Orthod, 36:298-302, 2002.
9. Higuchi K, Slack J. The use of titanium fixtures for intraoral
anchorage to facilitate orthodontic tooth movement. Int J Oral Maxillofac Implants, 6:338-344, 1991.
10. Roberts WE, Smith R, Zilberman Y. Osseous adaptation to
continuous loading of rigid endosseous implants. Am J Orthod 86:95-111, 1984.
11. Linder-Aronson S, Nordenram A, Anneroth G. Titanium
implant anchorage in orthodontic treatment: an experimental investigation in monkeys. Eur J Orthod, 12:414-419, 1990.
12. Wehrbein H, Feifel H, Diedrich P. Palatal implant anchorage
reinforcement of posterior teeth: A prospective study. Am J Orthod Dentofac Orthop, 116:678-686, 1999.
13. Block MS, Hoffman DR. A new device for absolute anchorage
for orthodontics. Am J Orthod Dentofac Orthop, 107:251-258, 1995.
14. Kärcher H, Byloff FK, Clar E. The Graz implant supported
pendulum, a technical note. J Cranio-Maxillofacial Surgery, 30:87-90, 2002.
15. Glatzmaier J, Wehrbein H, Diedrich P. Biodegradable implants
for orthodontic anchorage: A preliminary biomechanical study. Eur J Orthod, 18:465-469, 1996.
16. Gray JB, Smith R. Transitional implants for orthodontic
anchorage. J Clin Orthod, 34:659-666, 2000.
17. Kanomi R. Mini-implant for orthodontic anchorage. J Clin
Orthod, 31:763-767, 1997.
18. Kaan E. Ortodontide ankraj amaçl implant kullan m . Gazi
Üniversitesi Sa l k Bilimleri Enstitüsü Ortodonti Anabilim Dal , Seminer, 2003.
19. De Clerck H, Geerinckx V, Siciliano S. The zygoma anchorage
system. J Clin Orthod, 36:455-459, 2002.
20. Park Y, Lee S, Kim D, Jee S. Intrusion of posterior teeth using
mini-screw implants. Am J Orthod Dentofac Orthop, 123:690-694, 2003.
21. Park H, Bae S, Kyung H, Sung J. Micro-implant anchorage for
treatment of skeletal Class I bialveolar protrusion. J Clin Orthod, 35:417-422, 2001.
22. Ohnishi H, Yagi T, Yasuda Y, Takada K. A mini-implant for
orthodontic anchorage in a deep overbite case. Angle Orthod, 75:393-401, 2005.
23. Kim SH, Park YG, Chung K. Severe Class II anterior deep bite
malocclusion treated with a C-lingual retractor. Angle Orthod, 74:280-285, 2004.
24. Paik CH, Woo YJ, Boyd RL. Treatment of an adult patient with
vertical maxillary excess using miniscrew fixation. J Clin Orthod, 37:423-428, 2003.
25. Sugawara J, Baik UB, Umemori M, Takahashi I, Nagasaka H,
Kawamura H, Mitani H. Treatment and posttreatment dentoalveolar changes following intrusion of mandibular molars with application of a skeletal anchorage system (SAS) for open bite correction. Int J Adult Orthod Orthognath Surg, 17:243-253, 2002.
26. Umemori M, Sugawara J, Mitani H, Nagasaka H, Kawamura
H. Skeletal anchorage system for open bite correction. Am J Orthod Dentofac Orthop, 115:166-174, 1999.
27. Deguchi T, Takano-Yamamato T, Kanomi R, Hartsfield JK,
Roberts WE, Garetto LP. The use of small titanium screws for orthodontic anchorage. J Dent Res, 82:377-381, 2003.
28. Erverdi N, Kele A, Nanda R. The use of skeletal anchorage in
open bite treatment: a cephalometric evaluation. Angle Orthod, 74:381-390, 2004.
29. Ari-Demirkaya A, Masry MA, Erverdi N. Apical root resorption
of maxillary first molars after intrusion with zygomatic skeletal anchorage. Angle Orthod, 75:633-639, 2005.
30. Park HS, Kwon TG, Kwon OH. Treatment of open bite with
microscrew implant anchorage. Am J Orthod Dentofac Orthop, 126:627-636, 2004.
31. Prosterman B, Prosterman L, Fisher R, Gornitsky M. The use
of implants for orthodontic correction of an open bite. Am J Orthod Dentofacial Orthop, 107:245-250, 1995.
32. Yao CCJ, Lee JJ, Chen HY, Chang ZCJ, Chang HF, Chen YJ.
Maxillary molar intrusion with fixed appliances and mini-implant anchorage studied in three dimensions. Angle Orthod, 75:626-632, 2005.
33. Kele A, Erverdi N, Sezen S. Bodily distalization of molars with
absolute anchorage. Angle Orthod, 73:471-482, 2003.
34. Byloff FK, Kärcher H, Clar E, Stoff F. An implant to eliminate
anchorage loss during molar distalization: A case report involving the Graz implant-supported pendulum. Int J Adult Orthognath Surg, 15:129-137, 2000.
35. Park S, Lee SK, Kwon OW. Group distal movement of teeth
using microscrew implant anchorage. Angle Orthod, 75:510-517, 2005.
36. Karaman A,, Ba çiftçi FA, Polat Ö. Unilateral distal molar
movement with an implant-supported distal jet appliance. Angle Orthod, 72:167-174, 2002.
37. Gelgor IE, Büyüky lmaz T, Karaman AI, Dolanmaz D, Kalayci
A. Intraosseous screw-supported upper molar distalization. Angle Orthod, 74:838-850, 2004.
38. Uysal T. Distalization of mandibular molars by using the
anchorage of mini-plates fixed on ramus. A case report. Türk Ortodonti Dergisi, (bask da).
39. Roberts WE, Nelson CL, Goodacre CJ. Rigid mandibular
anchorage to close a mandibular first molar extraction site. J Clin Orthod, 28:693-704, 1994.
40. Park HS, Kwon TG. Sliding mechanics with microscrew
implant anchorage. Case Report. Angle Orthod, 74:703-710, 2004.
41. Park H, Kwon T, Sung J. Nonextraction treatment with
microscrew implants. Angle Orthod, 74:539-549, 2004.
42. Sorenson N. Use of maxillary intraosseousimplants for Class II
elastic anchorage: case report. Angle Orthod, 65:169-173, 1995.
43. Janssens F, Swennen G, Dujardin T, Glineur R, Malevez C.
Use of an onplant as orthodontic anchorage. Am J Orthod Dentofac Orthop, 122:566-570, 2002.
44. Ödman J, Lekholm U, Jemt T, Thilander B. Osseointegrated
implants as orthodontic anchorage in the treatment of partially edentulous adult patients. Eur J Orthod, 16:187-201, 1994.
45. Haanaes H, Stenvik A, Beyer-Olsen E. The efficacy of
two-stage titanium implants as orthodontic anchorage in the preprosthodontic correction of third molars in adults: A report of three cases. Eur J Orthod, 13:287-292, 1991.
46. Park HS, Kyung HM, Sung JH. A simple method of molar
uprighting with micro-implant anchorage. J Clin Orthod, 36:592-596, 2002.
47. Park HS, Kwon OW, Sung JH. Uprighting second molars with
micro-implant anchorage. J Clin Orthod, 38:100-103, 2004.
48. Van Rockel N. The use of Branemark system implants for
orthodontic anchorage: Report of a case. Int J Oral Maxillofac Implants, 4:341-244, 1989.
49. Roberts WE, Arbuckle GR, Analoui M. Rate of mesial
translation of mandibular molars using implant-anchored mechanics. Angle Orthod, 66:331-338, 1996.
50. Giancotti A, Arcuri C, Barlattani A. Treatment of ectopic
mandibular second molar with titanium miniscrews. Am J Orthod Dentofac Orthop, 126:113-117, 2004.
51. Valerón JF, Velanquez JF. Implants in the orthodontic and
prosthetic rehabilitation of an adult patient: A case report. Int J Oral Maxillofac Implants, 11:534-538, 1996.
52. Shellhart WC, Moawad M, Lake P. Implants as anchorage for
molar uprighting and intrusion: Case report. Angle Orthod, 66:169-172, 1996.
53. Björk A. Growth of the maxilla in three dimensions as
revealed radiographically by the implant method. Br J Orthod, 4:53-64, 1977.
54. Björk A, Skieller V. Normal and abnormal growth of the
mandible: A synthesis of longitudinal cephalometric implant studies over a period of 25 years. Eur J Orthod, 5:1-46, 1983.
55. Ødegaard J. Mandibular rotation studied with the aid of metal
implants. Am J Orthod, 58:448-454, 1970.
56. Ødegaard J. Growth of the mandible studied with the aid of
metal implants. Am J Orthod, 57:145-157, 1970.
57. Lavergne J, Gasson N. A metal implant study of mandibular
rotation. Angle Orthod, 46:144-150, 1976.
58. Mathews JR, Payne GS. Quantitative computerized analysis of
lower incisor changes: a longitudinal implant study in man. Angle Orthod, 50:218-229, 1979.
59. Iseri H, Solow B. Growth displacement of the maxilla in girls
studied by the implant method. Eur J Orthod, 12:389-398, 1990.
60. Iseri H, Solow B. Continued eruption of maxillary incisors and
first molars in girls from 9 to 25 years, studied by the implant method. Eur J Orthod, 18:245-256, 1996.
61. Iseri H, Solow B. Change in the width of the mandibular body
from 6 to 23 years of age: an implant study. Eur J Orthod, 22:229-238, 2000.
62. Ramos AL, Sakima MT, Pinto AS, Bowman SJ. Upper lip
changes correlated to maxillaty incisor retraction: A metallic implant study. Angle Orthod, 75:435-441, 2005.
63. Smalley WM, Shapiro PA, Hohl TH: Osseointegrated titanium
implants for maxillofacial protraction in monkeys. Am J Orthod Dentofac Orthop, 84:285-295, 1988.
64. Kambara T. Dentofacial changes produced by extraoral
forward force in the Macaca ,rus. Am J Orthod, 71:249-277, 1977.
65. Nanda R. Protraction of maxilla in rhesus monkeys by
controlled extraoral forces. Am J Orthod, 74:121-141, 1978.
66. Jackson GW, Kokich VG, Shapiro PA. Experimental and
postexperimental response to anteriorly directed extraoral force in young Macaca nemestrina. Am J Orthod, 75:318-333, 1979.
67. Brandt HC, Shapiro PA, Kokich VG. Experimental and
postexperimental effects of posteriorly directed extraoral traction in adult Macaca fascicularis. Am J Orthod, 75:301-317, 1979.
68. Singer SL, Henry PJ, Rosenberg I. Osseointegrated implants
as an adjunct to facemask therapy: A case report. Angle Orthod, 70:253-262, 2000.
69. Enacar A, Giray B, Pehlivanoglu M, Iplikcioglu H. Facemask
therapy with rigid anchorage in a patient with maxillary hypoplasia and severe oligodontia. Am J Orthod, Dentofac Orthop 123:571-577, 2003.
70. Snyder CC, Levine GA, Swanson HM. Mandibular lengthening
by gradual distraction. Plast Reconstr Surg, 5:506, 1973.
71. Michiele S, Miotti B. Lengthening of mandibular bone by
gradual surgicalorthodontic distraction. J Oral Surg, 35:187-192, 1997.
72. Rubenstein LK, Strauss RA, Lindauer SJ, Davidovitch M,
Isaacson RJ. Tantalum implants as markers for evaluating postoperative orthognathic surgical cases. Int J Adult Orthod Orthognath Surg, 8:203-209, 1993.
73. Cheng S, Tseng I, Lee J, Kok S. A prospective study of the
risk factors associated with failure of mini-implants used for orthodontic anchorage. Int J Oral Maxillofac Implants, 19:100-106, 2004.
74. Miyawaki S, Koyama I, Inoue M, Mishima K, Sugahara T,
Takano-Yamamoto T. Factors associated with the stability of titanium screws placed in the posterior region for orthodontic anchorage. Am J Orthod Dentofac Orthop, 124:373-379, 2003.
Yaz;Cma Adresi:
Yrd.Doç.Dr. Tancan UYSAL Erciyes Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Ortodonti Anabilim Dal
38039 Kampüs Melikgazi / KAYSER, Tel : 0 352 4374937
Fax : 0 352 4380657
