İ S T A N B U L ’ U N C A M İ L E R İ
T -T -S O
o
S
l
ATİKALİ CAMİİ
Sultan İkinci Bayezid'in sadrazam larından olan Hadım Ali Paşa, hün kârın adını taşıyan camiin (Baye- zid Camii) yapılmasından beş yıl kadar önce (1499), Çemberlitaş nâ mıyla anılan semtte ve Bizans İm paratorlarının diktikleri o koskoca mermer sütunun hemen yanına rast layan bir mahalde kendi adını taşı yan bir Cami inşa ettirmişti. Hadım Ali Paşa, kendi adına yap tıracağı bu camiin inşaası için pa dişahın iznini dilediği zaman hün kâr İkinci Bayezid, sadrazamının bu konuda kendisinden evvel davran mış bulunduğunu görerek biraz üzül müş, fakat yine de bunu belli et- miyerek Hadım Ali Paşa'ya gerekli müsaadeyi vermişti.
Camiin mimarının kim olduğu bugün kesinlikle bilinmemektedir. Ancak camiin Bursa camilerini andıran üs lûbu, mimarının ya Bursalı olduğu, ya da Bursa mimarisinin etkisi
al-KÜÇÜK HABERLER
İSPANYOL KÂĞIT
ENDÜSTRİSİ
Ispanya Kâğıt Endüstrisinin en di namik şirketlerinden biri olan Sarrio Compania Papelera de Leiza S.A. Ispanya’nın güney doğusunda Meri da dolaylarında yapılacak bir sellü- loz fabrikası için Paris'ten O.C.C.R. - Inter G. ve Brüksel’den de Coppee Rust S.A. mühendislik ve müşavir lik bürolarını işbirliğine çağırmıştır. Aynı işin proje çalışmalarına Lon dra'dan Rust Engineering Co. ve he nüz ismi açıklanmayan bir Ispanyol firması da katılacaktır.
1973 de hizmete girecek olan fab rikanın günde 300 tonluk bir kapa siteye sahip olacağı açıklanmıştır.
YENİ BİR KÂĞIT
FABRİKASI DAHA
Wiggins Teape ve Mead Corpora tion firmaları, Belçika'da inşa edile cek bir kâğıt fabrikasının etüdlerinin hazırlanmasında Coppee Rust S.A. ve onun kardeş şirketi olan Rust Engineering Co. Ltd.'i görevlendir miştir.
Belçika’nın Virginal Bölgesinde inşa edilecek olan fabrika, bir milyar Belçika Frank'ından (yaklaşık olarak 300 milyon TL.) daha fazla bir ya tırımla gerçekleşebilecek ve gün lük imalât kapasitesi, dakikada 600 m. hızla çalışan makineler sayesin de, 180 tonu bulacaktır.
D O Ğ U M
Türk Pirelli Ticaret A.Ş. satış müfet tişlerinden Orhan Erkmen'in 26 Ara lık 1970 günü Zeynep Kâmil Hasta- hanesinde bir kız çocuğu dünyaya gelmiştir. BURÇAK adı verilen yav ruya uzun ömürler diler, anne ve ba bayı tebrik ederiz.
tında yetişmiş bir şahıs olduğu ze- hâbını uyandırmaktadır.
Camiin plânı dikdörtgen şeklinde olup yarım bir kubbe ile örtülmüş bulunan mihrabı dışarıya doğru bir çıkıntı teşkil etmektedir. Orta kub be yüksekçe olup iki fil ayağının üzerine yüklenen kemerlere istinad ettirilmiş bulunmaktadır. Bu kubbe nin iki yanında ayrıca iki küçük kub be daha vardır. Son cemaat yeri ise altı direk üzerine oturtulmuş bulu nan beş kubbeli bir revâk halinde dir. Revâkın sütunlarının porfir ol duğu dikkati çekmektedir.
Zarif mimarî uslûbu ile gönülleri ok şayan camiin bir minaresi vardır. Bu tek minare cami girişinin sağ tarafına rastlamaktadır. Minare oluk lu olup tek şerefelidir.
Hadım Ali Paşa, adını taşıyan bu camiin yanına ayrıca bir tekke, bir imâret ve bir medreseden ibaret bir müştemilât da yaptırmıştır. Ayrıca
camiin etrafında bulunan ve Sultan Mahmut Türbesi istikametinde uza yan haziresinde de pek önemli dev let hizmetleri ifâ etmiş olan mümtaz şahsiyetlerin kabirleri bulunmakta dır. Hazirenin Çemberlitaş'a bakan cephesinde ayrıca Sadrazam Hadım Ali Paşa'nın, üstü kapalı ve kenar ları açık mütevazı türbesi de yer al maktadır.
Hiç de büyük bir cami olmamasına rağmen İstanbul'un en güzel cami lerinden biri olmak vasfını taşıyan bu camiin bahçe duvarları ve par maklıkları son yıllarda yapılan yol açma çalışmaları sırasında yenilen miş ve bu güzel cami daha güzel ve derli-toplu bir manzara arz et miştir.
Cami ayrıca tarihî ve kudsî bir de ğer de taşımaktadır. «Hadika», ca miin içinde Hızır Aleyhisselâm'ın makamının bulunduğundan bahse der. Bu inanışla Hadım Ali Paşa
camii halkın nazarında ayrıca pek büyük bir değer taşımaktadır, önceleri bânisi Hadım Ali Paşa'nın adıyla anılan bu cami zamanla Eski- alipaşa cami ile karıştırılmaması için Atikali Camii adıyla anılmaya başlamıştır. Bu camiin civarında sedefçi dükkânlarının bulunması ve sedefçi esnafının bu camie devam etmesi yüzünden Hadım Ali Paşa Camiine Sedefçiler Camii de denil miştir. Bugün ise bu çeşitli isimle rine bir diğeri daha ilâve edilmiş bulunmaktadır. Bu güzel cami, bu lunduğu semtin adıyla; Çemberlitaş Camii diye de anılmaktadır.
Hangi adıyla anılırsa anılsın, Hadım Ali Paşa'nın yaptırdığı bu cami 470 yıla yakın bir zamandanberi güzel İstanbul'a ayrı bir güzellik vermek tedir. Osmanlı İmparatorluğunun son payitahtında, ilk payitahttan bir hâtıra gibi durur Bursa camilerini andıran bu kutsal yapı...
Hadım Ali Paşa tarafından yaptırılan ancak, bugün bulunduğu semtin adiyle anılan Çemberlitaş camii...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Ta h a Toros Arşivi
