Ekrem Görgülü - gorguluekrem@hotma l.com - Vah de Aktuğ Ortaokulu - N lüfer - BURSA 1.
Yukarıda ver len b lg lerden yararlanarak I ve II numaralı yapıların s mler n aşağıdak cevap bölümüne yazınız. I - İk pl kten oluşan sarmal yapıdadır.Hücre bölünmeler nden önce kend n eşler.
II - B r fosfat, b r deoks r boz şeker , b r de organ k bazdan oluşur.Yapısındak organ k baza göre adlandırılır.
2.
Yukarıda ver len yapılar, bas tten karmaşığa doğru sıralan-dığında, 1. ve 3. sıraya gelen yapıların numaralarının oluşturacağı sayıyı aşağıdak cevap bölümüne yazınız.
DNA
1 2Kromozom 3 Gen 4 Nükleot t
3. Aşağıdak tabloda bazı canlı türler n n vücut hücreler ndek kromozom sayıları ver lm şt r.
“Kromozom sayısı aynı olan k canlı, aynı türden olmaya-b l r.” görüşünün doğru olduğunu spatlamak steyen olmaya-b r öğrenc n n, tablodak “?” yer ne yazab leceğ en büyük sayı kaçtır? Yazınız.
Canlı Türü Kromozom sayısı (2n) A B C D 24 16 38 ..?.. G G T A C C A 4. Yanda ver len DNA molekülü; önce kend n
onaracak, ardından da b r kez eşlenecekt r. Buna göre, onarım ve eşleme olayla-rının tamamlanab lmes ç n toplam kaç tane t m n nükleot d ne ht yaç vardır? Yazınız.
5. Toplam 1800 nükleot tten oluşan b r DNA molekülünün kend n eşlemes sırasında, s toplazmada serbest halde bulunan bazı maddeler n kullanım m ktarları aşağıdak grafikte ver lm şt r.
0 300 600 900 1200 1500 1800
Kullanılan madde m ktarı
Ver len grafiğe göre, K ve L le göster len maddeler yer ne hang maddeler n yazılab leceğ n alttak cevap bölümüne yazınız.
K T m n L
Maddeler
6. M toz bölünme hazırlık evres , çek rdek bölünmes ve s toplazma bölünmes olmak üzere üç ana aşamada gerçekleş r. Çek rdek bölünmes se b rb r n tak p eden; profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olmak üzere dört evrede gerçekleş r. Çek rdek bölünmes esnasında gerçekleşen b r evrede; kardeş kromat tler ğ pl kler n n kısalmasıyla b rb r nden ayrılarak zıt kutuplara doğru çek lmeye başlar.
Yukarıda bahsed len evreden b r öncek evrede gerçek-eşen olayı aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
7. Aşağıdak tabloda hücre bölünmeler ne a t bazı özell kler ver lm şt r.
Yukarıda ver len tabloda, yalnızca m toz bölünmeye a t olan özell kler n bulunduğu kutuları aşağıdak cevap tablosu üzer nde s yaha boyayınız.
Çok hücrel canlı-larda büyüme ve gel şmey sağlar.
Eşeyl üremey sağlar.
Tür ç çeş tl l k sağlamaz.
Tek hücrel canlı-larda üremey sağlar. Bölünme sonucu k yen hücre oluşur. Vücut hücreler n n oluşumunu sağlar. DENEME
4
TAMAMI AÇIK UÇLU SORULAR le
E k F E N D E N E M E L E R ekrem görgülü ekrem görgülü
1
Ekrem Görgülü - gorguluekrem@hotma l.com - Vah de Aktuğ Ortaokulu - N lüfer - BURSA E k F E N D E N E M E L E R ekrem görgülü ekrem görgülü
2
10.Eşeyl üreyen canlılarda üreme ana hücreler nden üreme hüc-reler n n oluşmasını sağlayan bölünme mayoz bölünmed r. Mayoz bölünmede, kromozom sayısı yarıya nerek aynı tür can-lılarda kromozom sayısının sab t kalması sağlanmış olur.
Mayoz bölünmede kromozom sayısının yarıya nmes n sağlayan olayı ve olaya a t lg l görsel n harfin aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
Aşağıda mayoz bölünmede gerçekleşen bazı evrelere a t gör-seller karışık olarak ver lm şt r.
K L M N
8. Ekmek yapımında kullanılan temel maddeler un, maya, tuz ve sudur.Maya, ekmeğ n kabarmasını sağlamak amacıyla kulla-nılır. "Mayalanma" olayına sebep olan tek hücrel mantarlar "maya" d ye tanımlanırlar. Mayalar gözle görülemeyecek kadar küçük tek hücrel yapıya sah pt r.Uygun şartlarda, maya hüc-reler m toz bölünmeler geç rerek çoğalırlar.
2n=16 kromozoma sah p b r maya hücres n n 5 dak kada b r bölünme geç rd ğ b l nmekted r.
Buna göre yarım saat ç nde oluşacak olan maya hücreler n n sayısını ve bu hücreler n kromozom sayısını aşağı-dak cevap kutusuna yazınız.
9. Çok hücrel canlılarda vücut hücreler n n oluşumu m toz bölün-me le gerçekleş r.M toz bölünbölün-me geç recek olan b r hücrede bö-lünme b rb r n tak p eden evreler le gerçekleş r.
Aşağıda m toz bölünme önces ve bölünme esnasında ger-çekleşen bazı olaylar ve evreler n adları karışık olarak ver lm şt r.
Kardeş kromot tler ayrılarak zıt kutup-lara çek l r. Kromozomlar hüc-ren n ekvator düz-lem ne d z l rler. Kalıtım maddes kısalıp kalınlaşarak kromozomlara dönüşür. Kalıtım maddes kend n eşler ve m ktarı k katına çıkar.
Yen çek rdek zarla-rı oluşur.S toplazma boğumlanmaya başlar. I II III IV IV a b c d e İnterfaz Profaz Metafaz Anafaz Telofaz
Numaralandırılak ver len olayların lg l evrelerle eşleşt -r lmes n aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
11.Aşağıda b r K hücres n n geç rd ğ bölünmeler modellenerek göster lm şt r. K L M T Z Y X
Ver len modellere göre, genet k yapısı aynı olan hücreler n harfler n aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
12.Aşağıda d ş üreme organına a t bölümler numaralandırılarak ver lm şt r.
1
2 3
4
Numaralarla göster len yapıların s mler n aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
Ekrem Görgülü - gorguluekrem@hotma l.com - Vah de Aktuğ Ortaokulu - N lüfer - BURSA E k F E N D E N E M E L E R ekrem görgülü ekrem görgülü
3
13. B r X canlısına a t 2n kromozomlu K hücres n n geç rd ğ bölün-melere a t şek ller aşağıda ver lm şt r.
K 2n L 2n M 2n P n Q n R n S n A n B n C n D n En Fn G n H n Aleyna, yukarıda ver len bölünme şek ller n nceleyerek, X can-lısı ve bu canlının geç rd ğ bölünmelerle lg l olarak aşağıdak doğru / yanlış etk nl ğ n doldurmak st yor.
X canlısı eşeyl üreyeb len b r canlıdır.
L ve M hücreler m toz bölünme le oluşmuştur. A ve B hücreler mayoz bölünme le oluşmuştur. K hücres üreme ana hücres d r.
M ve E hücreler n n genet k yapısı aynıdır.
D Y
Bu etk nlğ doğru b r şek lde tamamlayan Aleyna’nın, şa-retlemeler n aşağıdak cevap bölümüne yapınız.
D Y
14. B r anne adayının yumurta kanalında bulunan embr yonun sağlıklı gel şeb lmes ç n d kkat etmes gereken konular vardır. Anne adayının d kkat etmes gereken lk konu zararlı alışkanlıklardan uzak durmaktır. Ham lel k dönem nde sık sık doktoruna kontrole g derek ultrasonda embr yonun gel ş m n tak p ett rmel d r. Doktor kontrolünde laç kullanmalıdır. Anne adayı kend s ne uygun fiz ksel akt v teler yapmalıdır.
Yukarıda ver len paragrafta b r bölümde hata yapıl-mıştır.Hatalı olan cümlen n doğrusunu alttak cevap bölümüne yazınız.
15.Ergenl k dönem , çocukluk çağı le yet şk nl k dönemler ara-sındak geç ş dönem d r.Bu dönemde ergen b reylerde ruhsal ve bedensel değ ş mler görülür.
Ergenl k dönem nde, sadece kızlarda ve sadece erkeklerde görülen b rer tane bedensel değ ş m aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
16.B rkaç parçadan oluşan, herkes tarafından kolaylıkla kullanı-lab len aletlere bas t mak ne den r.
Aşağıda bas t mak nelerle lg l b r doğru / yanlış etk nl ğ ver l-m şt r.
İşten ve enerj den kazanç sağlamazlar. Hem kuvvetten hem de yoldan kazanç ... İş n yapılma süres n değ şt reb l rler.
D Y
1 2 3 4
D Y D Y
Yukarıdak etk nl ğ doğru tamamlayarak 2 nolu çıkışa ulaşması gereken Efe’n n, noktalı kısma yazması gereken kel mey aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
Ekrem Görgülü - gorguluekrem@hotma l.com - Vah de Aktuğ Ortaokulu - N lüfer - BURSA E k F E N D E N E M E L E R ekrem görgülü ekrem görgülü
4
17. Kaldıraçlar; desteğ n, yükün ve kuvvet n bulunduğu yerlere göre üçe ayrılır.
Yukarıda ver len kaldıraç modeller ne uygun olacak şek lde, günlük hayatta kullandığımız araç ve gereçlerden her t p kaldıraç ç n b rer tane örneğ aşağıdak cevap kutusuna yazınız.
Aşağıda üç farklı kaldıraç model ver lm şt r.
Yük Yük Yük
Destek Destek Destek
Kuvvet Kuvvet Kuvvet
1. t p 2. t p 3. t p
18. Sab t b r eksen etrafında döneb len bas t mak neye makara den r.Makaralar sab t ve hareketl makara olmak üzere k ye ayrılır.
Ver len malzemeler kullanarak hem kuvvet n yönünü değ şt ren, hem de kuvvetten kazanç sağlayan b r bas t mak ne s stem tasarlayıp, model n aşağıdak cevap kutusuna ç z n z.
Yük
Aşağıda k makara, yeter nce uzunlukta p, sağlam b r duvar ve yük ver lm şt r.
19.Aşağıda ç ft taraflı b r kaldıraç model ver lm şt r.
Ver len kaldıraç model ne göre; aşağıdak soruların cevaplarını altlarında ver len cevap kutularına yazınız. (Çubuk eş t bölmel ve ağırlığı önems zd r.)
Yük
A B
O
Kuvvet
1. Kuvvet kolu kaç b r md r?
2. Yük kolu kaç b r md r?
3. Kuvvet kazancı ne kadardır? Destek
20.Aşağıdak şek ldek özdeş makaralar ve ağırlıkları eş t c s m-lerle oluşturulan düzenekler dengeded r.
Ver len düzeneklerde F1 = 10 N olduğuna göre, F2 ve F3
kuvvetler n n değerler n aşağıdak kutuya yazınız. F1=10 N F2= ? F3= ?
Cevap anahtarı karekoddak l nkte yayınlanmıştır.
