Kablolu tv sistemleri

Man

sru

finitiat

D.tgisi

Satt:6, Nitdn 194

KABLOLU TV

SiSTE,I\'!LERi

Yrd.DocJr.

Ahnct SAHiNKAYA

MARI{ARA iI.ffVERSrtESI

Iletiqim Faktiltesi

Kablolu

TV

sistemleri, koaksiyal

(eqefsenlilvdveya

frf o:q{Y

"r"atf

ilil'rol.t

rnll-atak"

video

(gfiint{i);

audio (ses) veya data (v€ri) srn'

;lffiffiH"

*y"

_r"lti

kuruil$larda iulunan

abotrelere

ilehlek

ama-il;ffi;;;

v,r["k

telrotoji

isf,ren vavrn

sis:e+Tdi(

q!!Tiy^e-n:-;i';il.k"

bt

anlltda

onak anrcn dagrum sist€mlerine benzemesre kar$rn'

;ifi;";il"1";ioji

ve amaglanin

vavnshk

hedefl€ri olarak.got

kap-i-ilr.

*.t

""uo

oigoo*'

roout'yona

ytry-

yontttoi

*-1a1y^ial

ii#*

tiLtirl

_"larai

vaprlan

FM

radvo ve

TV

vavrnlutnrn'

bu trekans

iffiil*

#uii;oen

ootayr, tanal

sayrtannr

$nrh

kalmasr ve buna

kat-ilil#;#;::'""_digTTff

_f."T:^ffi

_{X'#,1,1",1Kffi}

-teml€rinin YaY$n kullanmrna neoen

fiilJ,

ii"il'p""tu.["r*"

biiviik

sorunu olan vtiksek binalann

1*n

9l9u-il

g'oii"r.t*'*

aJqiddetinin

yetersizlili

sonucu gbrilntii'riin

kalit€:idili

o

ri nmhlemteri olrnamasl da avanaj sallamaldadtr' Kablo

dabum

sisiem-"an.'"Jii*r", *".Ji

veya Elefon

dahtm

sebeteloinden

yurlan

aK

ye-fil'ffi;ilGi;

uJ

u#o

o"

vii'

uo

pu"t"taio

oi'"n*nclen

ravda-lanElar ve

oldulqa

az yer kaplarlar'(1)

Kablolu vavmlar

agrllth

olarak

t€kvonlu."ttt' tu?

ryt]llffl:*-tednCei

Jonetere

ses,

goriintii

ve

veri

sinytttttioi

it"uo"t

utaclyla

kurul-ffiail;iiiien,ilgiin"g"ri$Inil

tix"roo"'bu

it"tigiln

fti

vootu otarak

vap

-;ilil;ffi;ifi

auineteroin oe ana dabum n€rkezine (head end) sin-yaller gdnderme olanagl

sallanmrlur'

^

-

Genel olarak

iki

tip Kablolu

TV

yaym sistemi

vadr.

Birincisi

"Abo_ ne Sebekeleri',dir ve evlere hizmer

verir

iu

"ilrd"

;;k

_"ii""l

*

n"_ ber

_{programlan afrrlrktadrr.}

_Ikincisi

_{',Fndiis6iy"f}

S"U"t"i"r:i6r'i

ti"rri,

elitim

ve kamu

kurulullanna

_{hizmet verir.}

_S"

_{k_fu;i"-&;irna'enror_}

masyon,

veri

ve haber

progranlan

yaymlarlar.

Kablolu

TV

sisremleri,

_VIIF

_bandtnda

_(qok

_yiiksek

Frekanslarda)

'9k

kanalh _{rafrntarda iyr sonuglar verrnetr"Oi..}

_ey",

_guCJ"

l,iit

"f.?Jf_.r,

bir

sinyal, dusiik

frekansl

bir sinyatden

_drh.

9"d;;i;;.-il,i;Iy"y,"

igin

yiilsek

&ekansh kanalarda daha

giiglii

y"yr"

yuprfiuirO".

_i.'"ilrri

Srg_

lii

olmas

ise malivedn

_vutset

_otmasr

_oerreitir.

_ii,ti"t

_{t"t-rr?t.'i*"r,}

yyri-y-al

_larmosferdo

yrizeysel)

yaynn

maliyed

yilk*;;;ii_"r_,

dadr.

Kablolu

TV

sistemleri ise

vi{i b_o",

_at

_io"

_*

_{il*i"rslir_*}

(Speciat-Band) _{diye adlandrntan ozet}

_kan.

_*,

Tv

_{t;y;;h"Iil't"r,.r,_}

masnt

_{sallayarak VHF batrdmda kanal}

_suyrrr,

_{,*rrfuOrr.''"}

--"

Kablolu yayrn hogranrlannm Kaynaklan

.

.

Kablolu

sistemde yaylnlanan g(hiintu_ ve ses

progamlafl

_yerel

kay-nakr

olabitec€Ei

_sibi

_{uzak istasvonlarlan}

-ik"dE;

#;l;ii

iJyi'uyou

arac

rgr ite de atrnabilir.

Aynca

programl,

K"il't

_{;r,,;';.niij"}

o.

flit11

ralita"apiu.

nu

up yerei

klnry

GJ"d;;;;;il;r,

yrne tam lechizath _{yerel sfiidvotarda}

_{tirerltmettrOir.}

S-u

silJ;;,

_{iafre,r"_}

lar,

_{VTR cihazlan,}

_krakter

_{jeneratorii, kurgu}

ve

_{mix cihazlannn}

_{yaDl stfa}

l1"i '1n91l,ei"

r"reororoii

ensrumanrari;J;r,"

il;#;:ir#;.*_

temledni de

igerir.

..

Interakiv

kablolu

yapncrtrk

igin gerekli _olan,

_{iki ydnlt}

(bidircctio-na.l)

yayn

ekipmanlan _{da ana dafrrrmtini-tesi}

_(h.rd

_{;;tti" ;;;;;""}

ile

ana

_da6rm

_{iinitesi arasudadbaElanuyr}

..g,r1n

-' --

-* ''

"-Speclal

Band

(S-Band)

,

f.aU]on

fV

fayrn

igin itzeuikle

aynhug

_{&ekals.lar eski}

_TV

_ahcr

ci-h^zlannda _{bulunmadrgrndan, bu}

_alcrlarri

r.or"r"

y.y*rr"i*lirc"fi"",i

_{a_}

ma

olanalrruz yoknr.

_{Onedenle alcrda}

_{S_tu;#;;;;il:il;b_}

lu yayrnlafl almak igin

aynlrn$

olan bu.ozet banoar

speciiii_-iti_'lrirol

diye

adlandr

r.

yerden _{yuzeysel yayrntard"}

_{krt_,d}

_{y;;;;_;;"fif}

I, VHF

In

ve U _{BanOtandr. Su UanOmn Kablolu yayrnlarda}

hdlamtmama_

abonelerin gogunda S-Tuned bulunmayan

TV allcl$

bxlundaguldan'

bu

i*iiu.

g"qi"ior.ak

kablolu

yayrnlarda da

kullamlmaktadr'

PTT zaman

tioJe

vivrnrann

ttirr

nu S-Bandma

kaydracaktr'

Mevcut TV

ban

an igin-o'"

S-S;dt

n"t"tode

yer

aldlrnl

agaErdaki listede

gffmekteyiz:

Band

I VIIF

Kanal2,3,4

Band

II VHF

88-108

MHZ FM

Radyo

Yaymlan

Su (AgaF Kablolu

Yayn

Bandr) S3-S10

Band

IIMF

Kanal5-12

So

(Yukan

Kablolu Yaym Bandr)

51i-S38

BandMHF

Kanalzl'37

Bancl

V UHF

Kanal

3869

Su ve So S'Bandrnn frekans spekmmunda bulundulu

iki

de$gik fte-kans

daLBnl

rcmsil etmektedir.

Yeni

TV

ahqlaflnda

S-Banchnrn

bir

krsmn

alabilecek segici dewe (turner) vardn. Tum S-Bandln igerrnemektedir' Bu band S3-S20 kanallarml kapsamakta&'.(3)

Kabtotu

TV

Sistemlerinin

Elernanlarl

Tipik

bt

kablolu

TV

sisteminin 4 adet ana elemanl

vardr:

(4)

1 - Ana

Da&um Me(kezi

(Main Headend)

Dalrum

merkezi (Headend)

2- Trank Sistemi (Trunk System) 3- Dagrtlm

SisFmi (Distribution

System) 4- Abone

Bagantlsr

(Subscriber Drops)

g.ldl - Ttp . Str tGbtdq y.yrh 9.bd.-t

l-

Da$bm Merkezi

: Abonelere

ulaltnlacak

sinyall€rin baglanglg

loF,asrdf:

Tiin

sinyal kaynaklaD,

yqel yaynlar

olsun, uydu

yayntan

otsun, link-hattl ile g€len yaymlar olsun lrepsi bu ana daFum m€rkezinde i$len€rek, kablo ile

ilailebitecek

forma

sohlup

dahrlmln

barlaftb n€rk€zd;.

Biittin

sistemin en karrnagrk gekirde$ _{olarak kabul}

_eam.

_ierresnia

_anenlale,

_{uy_} du

alclan

ile koaksiyal veya fib€f optik

kablold

ile veya radyolitrk sistemle_

ri

itg

far$

lafna*tudan

gelen sinyaller Ana

DaEr[nmerkezinde

toplanr,

ggekli

_{glanlars€gilir,} diizenlenir, giiglendirilir, _istenilen

_yayu

_fonnauna

dO_

nii$titiiliir,

birlqtirilL

ve doEu $raya sokulup iest

edilgei

yayrna

verilir.

Fukh

sinyalleri, farkh _{kaynaklardan toplayan atlcr anEnler} sistemi-nin idealde Ana da&um merkezinde veya gok

yakl

nda olmas Ercih

€dilir.

Fakat antenl€rin

sinyalleri

en

iyi

alabileceHeri konumda olmalan gerekir. EEer bu

iki

konum am$nd"ki _{m€safe gok uzak} ise mikodalga

linkler-hllam_

larak sinyaller ana dabum nerkezine

ula$0nk.

Birden

faz[

daEtm

mffke-zi kurulmaslnl

gerehircn

topografik _{Eartlar mevcutsa, bu}

_{dun:irda dalrtrm}

merkezlerinden

biri

A.na

dagftm

m€rkezi

oldak ismilendirilir

ve

dilo

ialr

trm merkezl€rine ytiksek kapasiteli koaksiyal kablolarla veya nber

optik

(cam elyafi)

kablolula

ba$amr.

Dalrtrn

nerkezleri

arasrndai bu ana

arer

baElant ara

siipq rank

_{ba$anular denir.}

Dalmn

Merkezinin en dnem.li iqlevlerinden

biri

_{olan qevirme} operas-yonu, g€Sitli kaynaklardan SHF, IJHF gibi

deli$ik

formatlarda gelen

sinyal-leri,

VHF-S-Bandrndaki frekanslua gevirmektir.

videoExt

kullanarak aboneler

daEltm

merkezinde program kaynaklaflna

,ri*"utr"i.lilE

_"-

biriminde krirulmuq olan

bilgisayu

sistsmi

va$a$yla

abonelerle veri ah9-veri$i

yap

abilir'(s)

?

Tranl

Sbtcmi

: Trank sisFmi kablolu

yapnlmn

dalturnnm

ana

a'trt

d;;*drdtt-

iiiksek

kapasiteli koaksiyel kablolann

belirli.uzunluk-ffi

-tirilh-;vattuin

etetritset

sevivaT"q

_9ST"1':

i*i,:lT"

i;;il;;Jtili",

ki

bu mesafeler a5apr

v**.bit

kilgt"Iq::T].P

;;i;"-i;i"

isteniler

sevive grkanlmasi

iEn yiikseltegls

(amptihkatol)

il'iil;.'+;il;piir*^rinr"i

_"'i

orarak

barlanTa\

kab1:1*-,i*:

:t-Org"

yuk

"t

h"k-s

sinyal kayrplan kompanse

edilir'

Amplitikatyt1l

ra-"a-ic

iviveteri

ite

tablo

kalplafl

daima aynr

dizeydedir'

Bu nedenle

da!r-; kiilda!r-;da!r-;iitten'

vtiGr

t"raoslarda

gatr$acak dii$iik

kavrphlda-;;;;tp

;hdu

arcih

edilir.

ripik

bir

trank-siielendiriclll9:-"^t:i"

tii*ry" t"ii"i

iar-c)

ve bu kazancr serekli kanallara da!.rtan k^zane

dah'

ilrn

O"it.ferl u,rfon*.

Hig

uit

zaman

airplifikatoriin

kazancl kablodaki

ka-;tffi

f-h;ifualrdrr'

aym $ekilde azda olamaz Kazanctn f^zla olmasr

#1ffi;;;;;ratiottcorunurtetin

ui$ni

igine s€smesO

sibi

bir durum

;;;:;;;k

v,ptan

i

olmas

ise cbri'inttiierin kanncab grkma$na ne-aen

nhrr

EEer Trank

amptruatortintin

;zancr

kablo kaybrndan fada olursa"

ilffi*-f

ililuti'""v'n"tt"tt"

otomatik

oluak

devrev"-

cllT'

-+h"'

ffi;il;;;;;ilt

merkezinden uzak olmasr halinde oradaki baglanu

;#;,trttil;.g;amr

ki

bunlara da

Tayyrcr

Trark

Hauafl demr' Birden

i"?i.

iiti-*

rtaJt"a

varsa

bunlu araindaki

baglanuda Dagtttct

Trank

Hatlafl

ile Yaprllf'

3.Da$tur

Sistemi : Bu bdliimde bulunan

Dabtlm

Hatlan abonelerin yogun

oi*6

ui'gcr""

o.T*::5-:i'b?ll,Su"l,Ttffi

i3fl

ilii}#Ifr

l1:

viikselteclet

ardl$l

(cascade) olaral

ffi

ffil;ffid;d:t*.r'3v"ryyg"f;1ltl;l

j*,Ti3i1fi',i#il:

tan's denir, DaErtrm Sistemi Elema

i!fi

i;;"-';""1;d;a-i$revr6inivaparaksi?,i"f"lT"1lllfr

tf

_;?nsJl1

Hatlannda sinYalin zaytfl amasna

iiiltl{$i*H'T#ffi

fi

}H"ffi

HitTfrIH,Uff

l'ff;

;ili;;"i.;ffi

J.-go-tuoiuttuo

uo''ltmas

gibi problemler onaJa grkar'

irtl"'"L'ita

l.uf"oaki

lutintu

ve ses kalitesinl

etkiledili

igin agrk havada

;iioii

ffii;I."

;il"hii

oldulu kadu

krsa

utmak

Serekmekt€dir'

ytiksek kapasircli koaksival kahtolardan

_{abonel€reglk$}

_{b0ltici.i (splitt€r)} ve ydntendirme baglaglan kullamlarak

_ahnr.

_{Splirr€r,l€r sinyali 2,ye}

i.e 4,e b0_ ler-ler ve _{her bdliinen kabloda 25}

"r,,

..p[a-_""

u"liril;il d;^,",

:lglTlar

yonrendtume.B aBlaslan.is€

si"yjr,

u"-ir-t-rriffi

oij,ilibs,s_

rrmek

igin _{abone Qrkr$lannda}

_kulgfr

Jransmisfd

fr.ii"i""Oil"*li"i"

geriye donmesini (reflecred _{power) dnlemek}

igin

kailod;;;;iiir",

.t^_

masr gereken 75 ohm'luk emDedatrs,

"yguo

iH"rn

_{"r"ilJr.i,'frrffi."t}

saEtanr v€ enedinin

ter

yonrri orara*

iiJu'ril4ffiil;#^)i[ffiT,

*"-runmug olur.(6)

4

Aboni

Bq;l^nhsr

I _{Sinyallerin bircysel}

_dagttlrxnn

_yaddfr

y€rdir.

Bir nuhalrerin ana dahrrrnverinoen

gr2p_lrilijry

jridr*dili

"u.-nelerin

yofun_oldulu

_{apartrianlaia}

_gOndoilnek

Uz€re ba,liiniir. Daha Onc€

agrkla&Emz

bolticii (sotiuer) ve vo-nlendirme

_U^glalr"

_{iiJLJr;'fr#r.u_}

lan saglanarak _{apanmai gt iqte",n6 raca,}

_{r.".kr;fiif.bl;ft;;il"1il"".}

Burada gerekirse ev ampl-inkatorreri

_{kulantaralL;'i;l;;iur".Tirffi}

.,o_ yal kayp.lan komponse odilir _{ve apanrnan ,sf}

d.ft;;;";fiil;",tu1".

Apanman

(Bina)

iQi dagrumda

kultanlan

2s"f,.

t".r"iaifriiffi

_as

zrh

bakr

boru olmayrp,

bakr

orme

old"E""d_

.r;;il;

_{;;b;;il-d;i*_}

mesi

kolaylagr.

_{Her daireye. 75 ohm}

_b6rii.ii

_tuu,i.,

_{lJr.rr;Ji[ftrrr_}

pedanstan korunarak

_{siniauer uraqunlms}

"r*.

?zyriariiiliffii.

oa

beliftrigim sibi,

abonenin kendisinL

uladi;il

_k"';ilff

_ff

;;1"#",,

tiimtnii

_{izleyebilmesi igin terevizyon arlcl crhz^}

nda s-Band,lnLl alan Tuner olma$ _{gerekir. Bu Tuner olmadrbi rahirde}

orC

r*o

g,k311iofr

_{i_i"_j,,0.}

iseren yeni

_uc

_i

_{otarak satrlan}

_TV

_cihaz*

dil;d;;;ilffiil"i""rr1i,"n"-mandal

Tuner _{cihazlan kullandabihr.}

DbNoTLAR

(1) K. Blair _{Benson, Jerry C.}

_Whitaku,

_{Tdevidon rnd}

Audio Hanrt[s6[ _{fql fech.}

_-.

_-

ntcions rnd Enginotrs M6raw

llll,

Singapre, f S90. ss.

ilg-St---'"'

^-(2)

_Ehktrik

_{Miihendtsleri}

_oaasr

_Mccmulr.

n"dfi

i"t"il:ir*i

z. rrr.rO

Yayn

_{Sayr 382. ss.227_230.}

(3)

ITU.

Radto Regulation.

_{,Internadonal}

_{Telecommunication}

,Union

Publicariot-1990

(4) Benson, _{Whitaker, Television and}

_{Audlo Handbook}

for

Technicirns

and

Engimen.

ss.g.4142

(5) a.g.e. s.8.42.

(6) Frederick Terman.

Electronic

_{and Radlo Emglneerlng. Fourth} Edition.

McGraw-Hiu.

_{Singapore. I 990. s.g6}

(7) K.

Blar

Benson, Jerry C.Whitaker. Televislon

_Engineering

Handbook-f,'eaturing

_HDTV

_systenrs.

_{Mccraw_Hn}

_N"i,

_{v".ris9Trl57;$}