EVET/HAYIR
OKTAY AKBAL
: '
^ ' p o
Ruhî Su İçin...
“ Ömrünü aşıklara ve türkülere adamış insan”.
Abidln Dlno, Ruhi Su’yu böyle tanımlar. Gerçekten de Ruhi Su seçkin bir opera sanatçısıyken üç telli sazı almış, yurdu nun acısını, sevincini türkülerle dile getirmiştir. Kendine vergi bir yol seçmiştir. Öylesine başarılı olmuştur ki, ardından yeni yeni sanatçılar yetişmiş, onu örnek alarak başarılı yapıtlar or taya koymuşlardır: Rahmi Saltuk, Sadık Gürbüz, Zülfü Liva- neli vb.
"Gezgincilerin babasıdır, türkülerin izini sürer, köy köy dola şır, bir yitik dizeyi şurada, başka birini ötede bulur, bir ezgiyi şu bölgede saptar, sazdaki bir iniş çıkışı başka bir yerde. Bir mü zik bilgini gibi değil, bir müzik vurgunu, kendine özgü bir aşık gibi çalışır... Ama Ruhi Su bir kelebek avcısı değildir. Kelebek lerin karnına iğne batırıp cam altına yerleştirmez, okur onları, yüzyıllarca deniz altında kalmış. Eski çağ yontularına yapıldığı gibi, üstlerindeki zaman köpüklerini temizleyerek o güzelim se siyle söyler, yaşar, altta yatan başyapıtı ortaya çıkarabilmek için, üstteki yosunlarla kabuklu hayvanları büyük bir dikkatle kazımak gerekir. Ruhi Su, eşsiz bir sabırla başarır bu işi."
Ruhi Su en azından kırk yıldır toplum önünde, sanat evreni mizin içinde, ‘klasik’leşmiş, ‘destan’laşmış bir insan. Gün ge lecek plakları, bantları, varsa filmleri, gelecek kuşaklarca şim dikinden çok daha iyi, çok daha gerçekçi ve sevecen bir anla yışla değerlendirilecek... Evet, bugün de Ruhi Su’nun önemi ni bilen kalabalıklar var, ama ‘resmi’ yerlerin, ‘resmi’ kişilerin gözünde Ruhi Su bir yana itilecek kişi sayılıyor. Devlet Tiyat- roları’nda bir konser verdiği var mı? Televizyon ekranlarında göründüğü, radyolarda türkülerinin sık sık söylendiği? Yok, hiç biri yok. Gözlerini kapatmışlar, görmüyorlar, duymuyorlar, bil mek, anlamak istemiyorlar Ruhi Su’yu, Ruhi Su gibi kendini halkına, sanatına adamış olanları...
Kendisi ne diyor ‘kendisi’ için bakın:
“ Türkü söylemek benim için bir aşk halidir. En güzel aşkları mı türkü söylerken yaşadım. Ne onlar beni aldattı, ne de ben onları. Türkü söyledikçe yeşeriyor, çiçekleniyorum. Ben yalnız türkü söylemiyorum ki... Bu söylediğim türkülerle aynı zaman da çağdaş Türk toplumunun liedlerini söylüyorum. Ben türkü söylerken sazım ne benimle yarışır, ne de türkülerle. Bize yal nız eşlik eder, bizi tamamlar." Su’ya göre ‘ister besteci, ister ic
racı olsun, ikisi de kalıcıdır’. Su şöyle der: Beni halk anlamaz,
demek en azından boş bir kendini beğeniştir. İnsan kendini be ğenmede bile yalnız kalmamalı. Halkın sanatta anlamadığı bir yer bulunabilir,sanatçı bunu umursamazlık edemez. Çünkü tü keticisi olmayan bir üretim yaşamaz. Hani hükümet zoruyla da yaşayamaz demek istiyorum... Halktan kopuk hiçbir işten, hiç bir insandan hayır gelmez."
Ruhi Su, sözcüğün en iyi, en doğru anlamıyla ‘halkın sa natçısıdır. Kimileri ‘Devlet Sanatçısı’ sanını alırlar, o ise hal kın sanatçısı, olmuştur. Halk ona bu sanı uygun görmüştür. Dev let adına etkin olan kişiler, çevreler kimi zaman gerçek değer leri neden neden sonra-anlarlar, benimserler. Sanatçı vardır kolay anlaşılır, sevilir, tutulur devlet çevrelerince... Sanatçı vardır, belirli bir süre sonra hem devletçe, hem halkça benimsenir, ba ğıra basılır, ölümsüzleşir, klasik sayılır. Ruhi Su şimdilik ‘hal kın’ sanatçısı, ‘sanat çevreleri’nin vazgeçilmez kişisi, büyük bir değer. Bir gün gelecek TV’ler, Devlet Tiyatroları, radyolarda da egemen olacak...
Bugün Ruhi Su ile karşılaşmak, plaklarını almak, imzalat mak isteyenler onu bulabilecekler. TÜYAP’ın Müzik Fauarı’nda Su plaklarını imzalayacak. Bu öyle bir fırsat ki, arasanız bula mazsınız. Okurlarımın böyle bir fırsatı kaçırmayacakları kanı sındayım.
Melih Cevdet Anday, gazetemizde çıkan bir yazısını şu cüm lelerle bitirmişti:
“ Ruhi Su, yeni Türkiye’nin yarattığı, geleceğe dönük bir sa natçıdır. Onun önemi buradadır ve gelecekte hep bu açıdan ba kılıp değerlendirilecektir. Ruhi Su, türküsüz insanlara türkü sun muştur."
“ Halkın Sanatçısı” Su için bugüne dek sanırım bir ‘jübile’ yapılmadı. Niye bu denli geç kaldık, niye? Sanırım yakında böy le büyük bir saygı gecesinde birlikte olacağız. Şimdilik Ruhi Su’yu birbirinden vazgeçilmez plaklarında buluyoruz. Bu da yetiyor bize, ‘türküsüz insanlara türkü sunan’ ustayı sevgiyle, saygıyla anmamıza, benimsememize...
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
