[Fahrünnisa Zeid]

(230) 1901 yılında İstanbul'da doğan Fahrunissa Zeid, baba tarafından medrese sahipleri ve sil­ silece müderrislik .yapan Kabaağaçlı’lardan ve ana tarafı da silsilece hattat olan, tarihçi, diplo­ mat ve asker Şakir Paşa’mn kızıdır. Sadrazam Cevad Paşa’nın yeğeni, tanınmış yazar Ce'vat \ Şakir (Halikarnas Balıkçısı) ve ressam Aliye 3 i Bcrgcr’in kardeşi. 1920’de İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi’nde başladığı resim öğrenimine Paris’te Ranson Akademisi'nde Stalback ve \ l Bissier’nin, İstanbul’da Namık İsmail’in Atöl­

yesinde sürdürdü (1929-1930). Irak

Prenslerin-Î

iştirak etti. 1944’de Maçka’daki evinde açtığı Özel sergisi büyük yankılar uyandırdı. 1946’da Avrupa'ya giderek Londra ve Paris’e yerleşti. Gerek Avrupa’nın başkentlerinde, gerek Ame­ rikanın çeşitli şehirlerinde belli başlı galeriler ve müzelerde düzenlenen sergiler sonucu, Batı dünyasında Çağdaş Resim sanatının ileri gelen sanatçılarından biri olarak ün saldı. 1951’de Réalités Nouvelles Salon’da teşhir ettiği 6 X 3 m. boyunda soyut “Cehennemin" adlı tablosu salonun en beğenilen ve sözü geçen eseri oldu. Bütün sergileri arasında en çok beğenilen ve sözü geçen eseri oldu. Bütün sergiler arasında en çok yankı uyandıranı Ankara’da 1966’da Hitit Müzesi’nde açtığı soyut Resim Sergisi ile Mayıs 1972’de Paris'te Katia Granoff Galeri- si’nde açtığı ilginç portre sergisi oldu. Sanatçı­ nın yurt içinde katıldığı sergiler: İstanbul’da Özel Sergi (1944. evinde; i 945'de yine evinde); 1946’da İzmir Halkevi’nde; Güzel Sanatlar Akademisi’nde (1964); Hitit Müzesi’nde (An­ kara, 1964), yurt dışında ise katıldığı sergiler şunlardır: Cernuschi Müzesi Unesco Sergisi (Paris, 1946), St. George Galerisi (Londra, 1947), Gimpbel Fils Galerisi (Londra, ¡948), Colette Alendy Galerisi (Paris, 1949), Güzel Sanatlar Akademisi (Dublin, 1949), Modern Sanat Sergisi (Bristol, 1949), Hugo Galerisi (New York, 1950), Milletlerarası Kadın Res­ samlar Sergisi (Londra, 1950), Beaume Galerisi (Paris, 1951); Réalités Nouvelles Salonu (Lon­ dra, 1951), Fransız Ekolü Sergisi (Paris, 1051), Seize Galerisi (Zürich, 1952), Babylone Galeri­ si (Ecole de Paris; Paris, 1952), Craven Galerisi (Paris, 1952), Sanat Müzesi (Ecole de Paris; Be- loit/U.S.A., 1952), Réalités Nouvelles Salonu (Paris, 1052), Réalités Nouvelles Salonu (Paris, 1953), Modern Sanat Enstitüsü (Retrospektif Sergi; Londra, 1954), Modern Sanat Enstitüsü (Retrospektif Sergi: Londra, 1954). Réalités No­ uvelles Salonu, (Paris, 1954), Kleber Galerisi (Paris, 1954), La Hune Galerisi (Paris, 1955), Milletlerarası Gravür Sergisi (Cincinnati, 1955), American Fédération Society of Art (New York, 1955), Ressamlar Derneği (Bağdat, 1955), Dina Vierııy Galerisi (Poliakojf la birlik­ te; Paris, 1955), Güzel Sanatlar Sarayı (Retros­ pektif Sergi; Brüksel, 1956), Lords Galerisi (Londra, 1957), Sanat Müzesi (Etole de Paris; Düsseldorf, 1959), Karma Sergi (tschialİtalya, 1959), Dina Vierny Galerisi (Paris, 1961), Paris Katia Granoff Guaiconti, Paris Krystajos Sereisi

Sanatçı resimlerinde, aşırı bir modernizm ve kaynağı Doğu’dan gelen bir lirizmi birleştir­ miştir. Portreleri, çiıı mürekkep peyzajları da ilgi çekicidir. Fahrünissa Zeid'in Paris'te Mo­ dern Sanat Müzcsi’nde, Amerika'da New York Modern Sanat ve Cincinnati Müzeleri ile İstan­ bul Resim ve Heykel Müzesi’nde eserleri var­ dır.

SERGİLERİ

1- İstanbul’da ilk kişisel sergi (1944); 2- İstan­ bul’da ikinci kişisel sergi (1945); 3- İzmir, Pa­ ris, Cernuschi Müzesi (1946); 4- Londra, St. George Gallery (1947); 5- Londra Gimpel & Sons (1948); 6- Paris, Colette Allendy Gallery (1949); 7- New York, Hugo Gallery; Dublin, Güzel Sanatlar Akademisi; Bristol, Çağdaş Sa­ nat Sergisi; Londra, Uluslararası Kadm Res­ sam ve Gravürcüler Sergisi (1950); 8- Paris, Gallerie de Beaune; Paris, Salon des Réalités Nouvelles; Floransa, Fransız Ressamlar Sergisi (1951); 9- Paris, Craven Galerisi; Beme, Kunsthalle; Zurich Gallery 16; Beloit (ABD); Paris, Babylonc Galerisi; L’Ecole de Paris (Charles Estienne tarafından düzenlenmiştir); Brüksel, Güzel Sanatlar Sarayı; Paris, Kleber Galerisi; "Alis Harikalar Diyarında” (1952); 10- Paris, Dina Viemy Galerisi ve Paris, Salon des Réalités Nouvelles (1953); 11- Londra, Çağdaş Sanat Enstitüsü; Paris, Salon des Réalités Nou­ velles (1954); 12- Paris, Le Hune Kütüphanesi Galerisi; Dina Viemy Galerisi (Poliakov ve Pichette ile) (1955); 13- Brüksel, Güzel Sanat­ lar Sarayı; Paris, Kleber Galerisi (1956); 14- Cincinnati, (ABD), Uluslararası Gravür Sergi­ leri (1955-1956); 15- New York, Amerikan Sa­ nat Demeği Federasyonu (1955-1956); 16- Londra, Lord Gallery (1957); 17- Ischia (İtal­ ya) (1959); 18- Paris, Din Viemy Galerisi (1961); 10- İstanbul, Güzel Sanatlar Galerisi; Ankara, Hitit Sanat Müzesi (1964), Paris, Katia Granoff Galerisi (1969, 1972); 20- Paris, Salon d’Automne Onur Misafiri; Akaba Festivali; Amman, Fahrünnisa Zeid Enstitüsü (1981).

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi