D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
Türkiye Jeoloji Bülteni
Cilt 51, Say 2, Austos 2008
Geological Bulletin of Turkey
Volume 51, Number 2, August 2008
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair
Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda Kinematik Ve Paleosismolojik
Çalmalar, Bat Anadolu
Evidence for a kinematically linked E-W trending zmir Fault and NE-trending Seferihisar
Fault: Kinematic and paleoseismogical studies carried out on active faults forming the zmir
Bay, Western Anatolia
Hasan SÖZBLR
1, Bora UZEL
1, Ökmen SÜMER
1, Uur NC
1, E.Yalçn ERSOY
1, Tufan
KOÇER
2, Ramazan DEMRTA
3, Çalar ÖZKAYMAK
11
Dokuz Eylül Üniversitesi, Jeoloji Mühendislii Bölümü, Kaynaklar Yerlekesi, Buca – ZMR
2
Alanyal Jeoteknik, 1364 Sk. No: 2, Kutucular i merkezi, 603, Basmane – ZMR
3
Afet leri Genel Müdürlüü, ANKARA
e-mail: hasan.sozbilir@deu.edu.tr
ÖZ
Bat Anadolu’nun en bat ucundaki güncel yaplardan biri olan zmir Körfezi; KD, KB, K-G ve D-B
uzanml faylar tarafndan denetlenen denizel bir havzadr. Körfezin güney kenar üzerindeki
Konak-Güzelbahçe bölümü zmir Fay ile snrlandrlmtr. zmir Fay bu kesimde yaklak D-B uzanml
birbirine paralel iki ana segmentten yapldr ve Balçova’dan Güzelbahçe’ye kadar 1/25.000 ölçeinde
haritalanmtr. Arazi verilerine göre zmir Fay kuzeye eimli ve oblik atm bileenli normal fay
niteliindedir. Körfezin kuzey kenar üzerindeki Bayrakl-Karyaka bölümü, zmir Fay’nn antitetii
olan Karyaka Fay ile snrldr. Karyaka Fay bu kesimde yaklak D-B uzanml ve güneye eimli
oblik atml normal fay niteliindedir.
zmir Fay’na yaklak dik gelien ve Sack Körfezi’nden Seferihisar ve Yelki-Güzelbahçe ilçesine
kadar haritalanabilen Seferihisar Fay, Urla Havzasnn dou kenarn oluturur. Seferihar Fay’nn
Sack Körfezi ile Yelki köyü arasndaki bölümü K20
OD uzanml sa yönlü dorultu atml bir fay
zonu eklindedir. Fayn Yelki-Güzelbahçe arasndaki 5 km uzunluundaki kesimi K50
OD dorultusunda
uzanr ve Güzelbahçe’den itibaren kuzeydouya doru zmir Fay’na deiir. Bu zonda 1/1000
ölçeinde haritalanan fay segmentleri üzerinde açlan hendeklerde, dorultu atml fayn (Seferihar Fay)
bükülerek normal faya (zmir Fay) dönütüü saptanmtr.
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
Fay zonlar boyunca 9 lokasyonda yaplan fay düzlemi ölçümleri, faylar oluturan paleostreslerin
yaklak K-G açlma ve D-B skma kuvvetleri etkisinde gelitiini göstermektedir. Bu veriler zmir
Fay, Seferihsar Fay ve Karyaka Fay’nn, transtansiyonel kuvvetler etkisinde, belirli dönemlerde
birlikte çalarak zmir Körfezi’nin açlmasna katkda bulunduunu belirtir.
Anahtar kelimeler:
Aktif Fay, Seferihisar Fay, zmir Fay, Karyaka Fay, zmir Körfezi,
Paleosismoloji, Fay Kinematii.
ABSTRACT
zmir Bay, one of the recent structures of Westen Anatolia, is a marine basin controlled by NE, NW, N-S
and E-W trending active faults. The southern sector of the bay is bounded by the zmir Fault, lying
between Konak and Güzelbahçe village. The zmir Fault in this section is made up of two main
segments trending approximately in an E-W direction, and is mapped on a 1/25000 scale from Balçova
to Güzelbahçe Village. According to field studies, the zmir Fault is an oblique-slip normal fault dipping
to the north. The northern sector of the bay between Bayrakl and Karyaka districts is bounded by the
Karyaka Fault, which is antithetic to the zmir Fault. In this section, the Karyaka Fault is
characterised by an oblique-slip normal fault dipping to the North.
The Seferihisar Fault, which is approximately developed and normal to the zmir Fault, and has
been mapped from Sack Bay to Güzelbahçe-Yelki district, forms the eastern margin of the Urla basin.
The segment of the Seferihisar Fault that lies between Sack Bay and Yelki Village is in the form of a
N20E trending right-lateral strike-slip fault. The 5 km length of the fault segment lying between Yelki
and Güzelbahçe trends in a N50E direction and, beginning from Güzelbahçe village, is transformed into
the zmir Fault toward the northeast. Within the excavated trenches on the fault segments mapped on a
1/1000 scale, it is established that the strike-slip fault (Seferihisar Fault) is transformed by bending into
the normal fault (the zmir Fault).
Kinematic analysis carried out at 9 stations suggest that the paleostress forming the faults has
controlled under an approximately NS extensional direction associated with an EW contraction. The
data support that the kinematically linked zmir Fault, Seferihisar Fault and Karyaka Fault
contributed to the opening of zmir Bay as a response to the transtensional forces.
Key words: Active Fault, Seferihisar Fault, zmir Fault, Karyaka Fault, zmir Bay, Paleoseismology,
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
GR
Bat Anadolu Geç Oligosen’den beri K-G
dorultusunda genileyen bir bölge olarak kabul
edilmektedir (Seyitolu ve Scott, 1992a). Bu
genileme graben havzalarn snrlayan yaklak
D-B dorultulu düük- ve yüksek-açl normal
faylarn olumasn sonuçlamtr (Bozkurt ve
Park 1994; Hetzel vd., 1995; Emre 1996; Emre
ve Sözbilir 1997; Koçyiit vd., 1999; Ylmaz vd.,
2000; Bozkurt, 2000, 2001, 2003; Lips vd., 2001;
Sözbilir 2001, 2002; Seyitolu vd., 2002;
Bozkurt, 2000, 2001; Bozkurt ve Sözbilir, 2004,
2006; Ik vd., 2003; Ik, 2004). Bununla
beraber, grabenlerin batsnda yaplan son
çalmalar eski görülerle çelien sonuçlar
vermitir ve bu çalmalar zmir ile Balkesir
arasnda dorultu atml faylarn baskn olduu
aktif bir zonun (zmir-Balkesir Transfer Zonu -
BTZ) varln önermektedir (nci vd., 2003;
Sözbilir vd., 2003, 2004, 2005, 2006; Uzel ve
Sözbilir, 2008). Ocakolu ve dierleri (2004,
2005) zonun denizde kalan ksmnda yaptklar
sismik çalmalarda deniz dibi faylarn
yorumlamtr. Ancak bu faylarn kinematik
anlamda ilikileri ve karadaki devamllklar
halen belirsizliini korumaktadr. 1999 ylndan
beri tarafmzdan karada yaplan jeolojik
çalmalar, BTZ içinde D-B, K-G, KD- ve
KB-uzanml faylarn bölgenin güncel morfolojisini
denetlediini göstermektedir. Odak mekanizma
çözümleri dorultu atml fay niteliinde olan 6
Kasm 1992 Doanbey (MW=6.0), 10 Nisan
2003 Seferihisar (MW=5.7) ve 17-21 Ekim 2005
Sack (M
W=5.7, M
W=5.7 ve M
W=5.2)
depremleri BTZ’nin günümüzde diri olduunu
göstermektedir (Sözbilir vd., 2003, 2005). Söz
konusu faylar Kuvaterner döneminde de çalarak
deiik boyutlardaki dorultu-atm havzalarnn
gelimesini sonuçlamtr (Sümer vd., 2004,
2005; Uzel ve Sözbilir, 2005, 2006, 2008). Urla,
Cumaovas, Çeme, Karaburun, Manisa ve
Bigadiç çevresinde haritalanan bu havzalar
snrlayan faylar BTZ içindeki en genç yaplardr
(Erkül vd., 2005; Sözbilir vd., 2007; Özkaymak
ve Sözbilir, 2006, 2007; Uzel ve Sözbilir, 2008).
Bu yaplarn bir ksm D-B uzanml normal
faylarla birlikte çalarak, günümüzdeki K-G
genileme ve D-B skma gerilmesini
karlamaya devam etmektedir (Sözbilir vd.,
2007).
Bu çalmada yukarda tanmlanan zon
içindeki zmir Körfezi güneyinde kalan zmir
Fay ve Seferihisar Fay ile körfezin kuzeyindeki
Karyaka Fay arasndaki yapsal ilikiler
tartlacaktr. Bunun için zmir Fay’nn
Konak-Güzelbahçe arasnda kalan bölümü, Karyaka
Fay’nn Bayrakl-Karyaka arasndaki bölümü
ile Seferihsar Fay’nn Yelki Köyü-Güzelbahçe
arasndaki bölümleri 1/25000 ölçeinde
haritalanmtr. Ayrca iki fayn kesiim yeri olan
Güzelbahçe çevresi 1/1000 ölçeinde ayrntl
haritalanm ve Seferihisar Fay’nn zmir
Fay’na doru deitii segment üzerinde de iki
hendek açlmtr. Her üç fay zonu içinde kalan
fay düzlemlerinde kinematik analiz çalmalar
yaplmtr. Bu ölçümler daha sonra faylarn
hangi yersel gerilme kuvvetleri etkisinde
olutuunu belirlemek için Angelier paleostres
analiz programnda (Angelier, 1984, 1991)
deerlendirilmitir.
ZMR KÖRFEZ
Gediz ve Büyük Menderes grabenlerinin
batsnda yeralan zmir Körfezi s sismik
kesitlerden elde edilen verilere göre iç ve d
körfez eklinde iki morfolojik çukurluk olarak
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
tanmlanr (Aksu vd., 1983, 1987, 1990).
Çalmaclara göre zmir Körfezi, Yamanlar ve
Seferihsar yükseltisi ile snrl olan yaklak 60
km uzunluundaki D-B uzanml iç körfez ve
kuzeydouda Foça-Menemen, güneybatda
Karaburun yükseltileri ile snrl olan yaklak 90
km uzunluundaki KB-GD uzanml d
körfezden oluur (ekil 1). Bölgedeki güncel
morfolojiyi denetleyen ana yapsal hatlar, ilk kez
Kaya (1979, 1981, 1982) tarafndan K-G
/KD-GB normal ve oblik faylar ile bu fay bloklar
arasndaki D-B uzanml normal faylar olarak
tanmlanmtr.
ekil 1. zmir Körfezi ve çevresinin basitletirilmi jeoloji haritas (Kaya, 1979; MTA, 2002). Körfez içindeki noktal çizgiler körfezin batimetri deerlerini göstermektedir (Sayn vd., 2006).
Figure 1. Simplified geological map of zmir Bay and surrounding area (Kaya, 1979; MTA, 2002). Dotted lines show batymetre values of zmir Bay (Sayn et al. 2006).
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
Çalmacya göre bu yapsal süreksizlikler
Neojen öncesinden kaltsaldr ve günümüze dek
tekrar aktive olmu “oynak çizgiler” dir. MTA’
nn 2002 ylnda hazrlad 1/500.000 ölçekli
jeoloji haritas incelendiinde zmir Köfezi ve
çevresinde birçok dorultuda yapsal
süreksizlikler mevcuttur. Bu süreksizliklerin bir
ksm daha sonra Emre vd. (2005) tarafndan
yaynlanan MTA raporu ile daha detayl
tanmlanarak aktiviteleri tartlmtr Ocakolu
vd. (2004, 2005 ve 2006). zmir Körfezi ve
körfezi çevreleyen deniz alannndan saptadklar
975 m uzunluundaki tek ve çok kanall sismik
yansma verilerini bölgenin batimetri, toporafya
ve sismisite verileri ile ilikilendirerek bölgedeki
su alt faylarn yorumlamtr. Çalmaclar elde
ettikleri sismik profillerde K-G’ den KD-GB’ ye
deien dorultularda ters bileenli dorultu
atml faylar ve D-B uzanml normal faylar
tanmlamtr. Çalmaclara göre Körfezin
KB-GD gidili d körfez ksm Karaburun ters fay
ile snrlanrken, D-B uzanan iç körfez ksmn
güneyde zmir normal fay snrlar.
YAPISAL VERLER
Seferihisar Fay
Sack Körfezi ile Güzelbahçe arasnda uzanan
Seferihisar Fay’nn karadaki uzants yaklak 23
km olup, su altndaki uzants ile birlikte toplam
uzunluu 30 km civarndadr (ekil 2 ve 3;
Sözbilir vd., 2003; nci vd., 2003; Ocakolu vd.,
2004; 2005; Emre vd., 2005). Holosen yal
alüvyal yelpazeleri kesen Seferihisar Fay, güney
bölümünde K20
OD gidilidir. Yelki-Güzelbahçe
arasndaki kuzey bölümünde ise fay K40-50
OD
gidiler göstermekte ve zmir fayna doru
uzanmaktadr. Bu bölümde fay Üst
Kretase-Paleosen yal Bornova Karma’na ait
kumta-eyl ve kireçtalar, Miyosen yal
çakltalar ve Pleyistosen yal Güzelbahçe
formasyonunu yan yana getirmektedir. Bu
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
kesimde fay sa yanal dorultu atml ve eim
atml normal faylanma karakteri göstermektedir
(ekil 4a-c). Fay zonu boyunca üç dere yatann
20-100 m sa yanal olarak ötelendiinden
bahsedilmektedir (Emre vd., 2005).
Jeomorfolojik çalmalar ve denizalt
aratrmalar bu fayn Holosen’de aktif olduunu
göstermektedir (Ocakolu vd., 2004; 2005).
Nitekim M
W=5.7 büyüklüündeki 10 Nisan 2003
depremi, Seferihisar Fay’nn aktif olduuna
iaret etmektedir. Depremin fay düzlemi çözümü
sa yönlü dorultu atml faylanma vermitir
(Tan ve Taymaz 2003; Akyol vd., 2006; Zhu vd.,
2006). Kaya (1979) Seferihisar Fay’nn Üst
Kretase-Paleosen yal Bornova Karma ile
temsil edilen bir tektonik zonda yer aldn ve
Miyosen’de aktif olduunu belirtmektedir.
Sözbilir vd. (2003) bu paleotektonik yapnn
Seferihisar’dan Bigadiç’e kadar olan kesiminin
Üst Miyosen’de reaktivite kazandn ve
günümüzde 150 km uzunluunda aktif bir fay
zonu olduunu ileri sürmektedir (BTZ).
ekil 3. Çalma alan ve çevresinin genelletirilmi kolon kesitleri
Figure 3. Generalized lithostratigraphic columnar sections of the studies areas
zmir Fay
Yaklak 40 km uzunluundaki zmir fay, zmir
Körfezi’nin güney snr boyunca yüzlek verir ve
Seferihisar yükseltisini kuzeyden snrlar (ekil
2; Emre ve Barka, 2000). Gediz grabeninin
devam niteliindeki fay douda Pnarba’ndan
balar ve Üçkuyulara doru devam eder. Burada
yaklak D-B uzanml olan zmir Fay’na ait fay
segmentleri batya Balçova ve Narldere’ye doru
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
devam ederek önce BKB-DGD, sonra da
BGB-DKD uzanml olarak düük dalgaboylu bir
kvrmlanma ile Güzelbahçe’ye ular (ekil
4d-f).
ekil 4. (a-c) Seferihisar Fayna ait yataya yakn fay çizikleri içeren fay düzlemleri, (d-f) zmir Fayna ait eim atml faylanmay belirten fay düzlemleri.
Figure 4. (a-c) Fault planes of the Seferihisar Fault with nearly horizontal slickenlines, (d-f) Slickensided fault planes showing dip-slip natures of the zmir Fault.
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
Fayn yükselen blounda Üst Kretase–Paleosen
yal Bornova Karma, Miyosen yal
volkano-sedimanter birimler; düen blounda ise
Kuvaterner yal alüvyonel, flüviyal ve denizel
girdilerin gözlendii çökeller ile Bornova
Karma’na ait kumta-eyl yüzlekleri
gözlenir. Bornova Karma’nn, fayn tavan
blounda yüzeylemesi zmir Fay’nn tavan
bloundaki antitetik ve sintetik faylardan
kaynaklanmaktadr. zmir Fay’nn Balçova ile
Güzelbahçe arasndaki bölümünde eksenleri
yaklak KD dorultusunda uzanan alüvyon
yelpazeleri gelimitir. Bu yelpazeler zmir
Körfezi’ne doru yelpaze delta-ky çökellerine
geçi gösterir.
Fayn yükselen blounda, KD-GB ve
KB-GD gidili faylar gözlenmitir. Bu fay
takmlarndan KD dorultulu olanlar, yüksek
eimlere ve düük rake açlarna sahiptir. KB
uzanml hatlar ise, 20-30
O’lik rake açlar ile
verev atml fay karakterindedir.
Çalma alannda zmir Fay boyunca
gözlenen da önü çizgisellikleri, alüvyal
yelpazeler, ütü alt yaplar ve drenaj alar gibi
jeomorfolojik indisler zmir Fay’nn normal fay
eklinde Holosen’de aktif olduunu
göstermektedir (Sözbilir vd., 2004; Emre vd.,
2005). Ayrca ütü alt yaplar üzerindeki fay
yüzeylerinde, ilk kez tarafmzdan yaplan
kinematik analiz çalmalar fayn oblik atm
nitelii tadn ispatlamaktadr.
Karyaka Fay
Karyaka Fay zmir ç körfezi’nin kuzey snrn
oluturur (ekil 5). Fay Bayrakl’dan
Karyaka’ya kadar olan bölümde, önceki
çalmalarda Yamanlar volkanitleri (Akdeniz vd.,
1986) olarak bilinen Altntepe volkanitleri,
Sancakl volkanitleri ve Dumanlda Grubu’ndan
oluan (Dönmez vd., 1998) Miyosen yal
volkanik birimler ile Holosen çökellerini keser.
Bayrakl-Karyaka arasnda yaklak D-B
uzanan fay, Karyaka-Bostanl arasnda KB-GD
uzanmldr. Fayn yükselen bloundaki Miyosen
yal volkanik birimler ve Bornova Karma’na
ait birimler KD ve KB uzanml dorultu atm
bileenli faylarla kesilmitir. Karyaka Fay’nn
düen blounun büyük bir kesimi zmir
Körfezi’nn sular altnda kalmtr.
ekil 5. zmir Körfezi kuzey kenarnn detay jeoloji haritas.
Figure 5. Detailed geological map of the northern margin of zmir Bay.
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
KNEMATK VERLER
Bu çalmada Seferihisar, zmir ve Karyaka
Faylar’ndan elde edilen fay düzlemi verilerinin
ters çözümü (inversion) ile paleostres tensörünün
saptanmasn temel alan fay kinematii analizi,
Angelier (1984) tarafndan gelitirilen saysal
metod ile yaplmtr. Böylelikle bölgedeki yersel
gerilme durumu hesaplanarak bölgesel anlam
yorumlanmtr.
Kinematik analiz çalmalarnda
deerlendirilmek üzere bölgedeki 9 lokasyondan
toplanan 59 adet fay düzlemi verisi kullanlmtr.
1, 2, 3 ve 4 nolu lokasyonlar Seferihisar
Fay’ndan; 5 nolu lokasyon Seferihisar Faynn
zmir Fay ile kesitii alanda yaplan
paleosismoloji çalmalarndan; 6, 7 ve 8 nolu
lokasyonlar zmir Fay’ndan; 9 nolu lokasyon ise
zmir Körfezi’nin kuzey snr olan Karyaka
Fay’ndan elde edilen fay düzlemi verilerini içerir
(ekil 2, 5 ve Çizelge 1).
Çizelge 1. Fay düzlemi ölçümlerine ait kinematik analiz sonuçlar
Table 1. Results of kinematic analysis obtained from the measurements of the fault planes.
Seferihisar Faynn Yelki ve Güzelbahçe
arasndaki segmentlerinde saptanan fay
düzlemleri K20-78
OD dorultulu ve 46-88
Obatya eimlidir. 1 ile 33
Oarasnda deien rake
açlar fayn dorultu atml olduunu
göstermektedir. Yelpaze ekseni ve dere
ötelenmeleri sa yönlü hareketi desteklemektedir.
Seferihisar Fay boyunca 4 lokasyondan
kinematik analiz çalmalarnda kullanlmak
üzere veri toplanmtr. Lokasyon 1’ de 10 adet
fay düzlemi verisi deerlendirilmi ve yersel
gerilme durumu hesaplanmtr. Buna göre
bölgedeki en büyük, ortanca ve en küçük ana asal
gerilmelerin (V1,V2 veV3’ün) yönlem ve
dalmlar srasyla 088
O/13
O, 341
O/52
O, 187
O/35
Oolarak hesaplanmtr. Bu gerilme eksenleri K-G
yönlü açlma ve D-B yönlü skma kuvvetleri ile
ilikilendirilmitir (ekil 2, Çizelge 1). 2 nolu
lokasyondan elde edilen verilere göre, en büyük
ana asal gerilmenin (V1) yönlem ve dalm
088
O/13
Oolarak hesaplanmtr. Dier ana asal
gerilmeler olan V2 ve V3’ ün konumu ise srasyla
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
341
O/52
Ove 187
O/35
Oolarak bulunmutur. Bu
veriler K-G dorultulu açlma ve D-B yönlü
skma kuvvetlerini iaret etmektedir. 3 nolu
lokasyondan elde edilen kinematik analiz verileri
Angelier ters çözüm programnda
deerlendirildiinde
V1,
V2 ve
V3 ana asal
gerilmelerinin yönlem ve dalmlar sras ile
262
O/08
O, 084
O/82
Ove 352
O/00
Oolarak
hesaplanmtr. Bu veriler yaklak K-G
dorultulu açlma ve D-B yönlü skmay iaret
etmektedir. Seferihisar Fay’nn zmir Fay’na
yaklat ve büklüm yapt 4 nolu lokasyonda
fay düzlemleri K35
OD’ dan K65
OD dorultusuna
deiiklik göstermektedir. 75 ile 88
Oarasnda
eim açlarna sahip bu düzlemlerden ölçülen
rake açlar ise 60 ile 85
Oarasndadr ve oblik
atml normal faylanmay karakterize ederler. Bu
lokasyondan hesaplanan en büyük ana asal
gerilmenin (
V1
) yönlem ve dalm 139
O/68
O, dier
ana asal gerilmeler olan
V2 ve
V3’ ün konumu ise
srasyla 252
O/09
Ove 345
O/20
O‘ dir.
Seferihisar Faynn zmir Fay’na yaklat
Güzelbahçe çevresinde yaplan iki adet
paleosismoloji hendeinden fay düzlemi verileri
toplanm ve kinematik analiz çalmalarnda 5
nolu lokasyon olarak deerlendirilmitir.
Saptanan fay düzlemleri yaklak K80
OD
dorultulu ve 82-85
OKB’ ye eimlidir. Burada
ölçülen 75 ile 80
Oarasnda deien rake açlar,
fay segmentlerinin oblik atml normal fay
olduunu göstermektedir. Bu verilerin Angelier
ters çözüm analiz sonuçlarnda en büyük ana asal
gerilme (
V1
) düeye yakn ve 201
O/67
Oyönlem/dalmldr.
V2 ve
V3’ ün konumu ise
srasyla 100
O/04
Ove 008
O/23
Oolarak
hesaplanmtr. Elde edilen veriler yersel
gerilmenin yaklak K-G yönlü açlma kuvvetleri
etkisi altnda ekillendiini gösterir (ekil 2,
Çizelge 1).
zmir Fayna ait fay düzlemlerinin
korunduu 6, 7 ve 8 nolu lokasyonlarda yaplan
kinematik çalmalarda fayn dorultusunun
K60
OB ile K5
OD arasnda deitii
gözlenmektedir. Bu lokalitelerde fay düzlemleri
50 ile 82
Oarasnda kuzeye doru eimlidir. Fayn
dorultusu ile fay çizii arasndaki aç deeri 64
ile 84
Oarasnda deiir. Bu verilere göre zmir
Fay oblik atml normal fay niteliindedir. 6 nolu
lokasyondan elde edilen verilerde düeye yakn
en büyük ana asal gerilme (
V1
) ile yataya yakn
en küçük ana asal gerilme (
V3) karakteristiktir ve
yönlem/dalmlar srasyla 178
O/62
Ove 082
O/04
O‘dir. Ortanca ana asal gerilme ise (
V2) ise
350
O/28
Oolarak hesaplanmtr. Bu gerilme
eksenleri yaklak K-G yönlü açlma kuvvetinin
varln simgeler (ekil 2, Çizelge 1). Douya
doru, nciralt yaknlarndan alnan 6 adet fay
düzlemi verisi 7 nolu lokasyon olarak
deerlendirilmitir. Bu verilere göre yaklak
K-G dorultulu açlma kuvvetlerine iaret eden
V1,
V2 ve
V3 gerilmelerinin yönlem ve dalmlar
srasyla 111
O/73
O, 276
O/17
O, 008
O/04
Oolarak
hesaplanmtr. 8 nolu lokasyon Balçova
civarndaki fay düzlemi verilerini içerir. Yine
düeye yakn
V1 ve yataya yakn
V3 deerleri ile
karakterize olan analiz sonuçlarnda bu deerler
131
O/67
Ove 031
O/04
O; dier ana asal gerilme
V2
ise 300
O/22
Oolarak hesaplanmtr. Bu sonuçlar
KD-GB yönlü açlma kuvvetlerini iaret eder.
Körfezin kuzey snr fay olan Karyaka
Fay’na ait fay düzlemleri Karyaka, Örnekköy
ve Bostanl çevresinde D-B ile K70
OB arasndaki
dorultulara sahiptir. Fay düzlemleri ise 48 ile
71
Oarasnda güneye eimlidir. Fay
düzlemlerindeki fay çizikleri ile fayn dorultusu
arasnda kalan aç Karyaka Fay’nn oblik
atml normal fay karakterinde olduunu
göstermektedir. Karyaka Fay’nn bu
kesiminden elde edilen analiz sonuçlarnda
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
(lokasyon-9) düeye yakn en büyük ana asal
gerilme
V1) ile yataya yakn
V3 deeri
karakteristiktir ve yönlem/dalmlar srasyla
326
O/73
Ove 200
O/10
Oolarak hesaplanmtr.
Dier ana asal gerilme olan
V2
‘de yine yataya
yakn ve 108
O/13
Oyönlem/dalm açsna sahiptir.
Bu veriler zmir Körfezi’nin kuzeyinde
KKD-GGB dorultulu açlma kuvvetlerinin varln
iaret etmektedir (ekil 5, Çizelge1).
PALEOSSMOLOJK VERLER
nceleme alan içerisinde uzanan ve morfolojik
ve jeolojik verilere göre fayn Holosen
döneminde kulland iz olarak belirlenen hatlar
boyunca paleosismolojik çalmalar
gerçekletirilmitir. Paleosismolojik çalmalar
kapsamnda, zmir Fay ile Seferihisar Faynn
kesitii alan 1/10000 ölçeinde haritalanarak, bu
bölgede 2 adet hendek açlmtr (ekil 6).
ekil 6. Yelki-Güzelbahçe arasnda kalan alann detay jeoloji haritas
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
Hendek-1
Hendek-1, inceleme alannn güneybatsnda,
Yaka Mahallesi’ne ait villalarn 100 m KD’sunda
yaplmtr (ekil 6). Bu kesimde fay izi
morfolojik olarak çok belirgindir. Fay izi
boyunca eimde belirgin bir krlma
gözlenmektedir. Kaz Pleyistosen yal
Güzelbahçe formasyonuna ait birimler içerisinde
açlmtr (ekil 7).
ekil 7. Hendek-2’ye ait hendek duvarlarnn arazi fotoraflar ve kesitleri. a ve b bat duvar, c dou duvara ait görüntülerdir.
Figure 7. Field photos and cross-sections of the Hendek-2 walls. Photo-section a and b belong to the western wall, while Photo-section c belong to the eastern wall of trench-2.
Hendek-1’e ait hendein derinlii 3.10 m,
genilii 3.60 m ve uzunluu 11 m’dir. Fay kazs
duvarlarnda üç ayr birim ayrt edilmitir. En
altta Pleyistosen yal Güzelbahçe formasyonuna
ait killi çakltalar, üzerinde uyumsuz olarak
gelen Holosen yal killi çakl seviyesi ve en üstte
ise güncel toprak seviyesi yer almaktadr (ekil
7a).
Hendek-1’e ait duvarlarda iki olay
saptanmtr. Olay-1 simgesi ile gösterilen fay izi,
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAKD-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
GB duvarn tabannda gözlenmitir. Güzelbahçe
formasyonu içerisinde klavuz seviye olarak yer
alan kahverenkli kilta seviyesi deformasyona
urayarak 1.5 m düey olarak yer deitirmitir
(ekil 7b). Olay-2 olarak gösterilen ikinci fay izi
boyunca kahverenkli kilta seviyesi Güzelbahçe
formasyonuna ait killi çakltalar içerisinden
güncel toprak seviyesinin altna kadar yukar
getirilmitir (ekil 7c). Fay, Güzelbahçe
formasyonu üzerinde uyumsuz olarak yer alan
Holosen yal killi çakl seviyesini de keserek
güncel toprak seviyesinin altnda sona ermitir.
Fay düzlemi üzerindeki fay çizikleri oblik atml
normal faylanmay belgelemektedir. Bu düey
atma bal olarak fay izinin üst kesiminde
kolüviyal bir kama olumutur (ekil 7c). Fayn
dorultusu K40-45
OD, eim açs ise KB’ ya
40-70
Oolarak ölçülmütür.
Hendek-2
Hendek-2, Pleyistosen yal Güzelbahçe
Formasyonu içerisinde yer alan Miyosen yal
Çaml formasyonundan yapl bir tepecein
güneybat kenarnda yaplmtr (ekil 6).
Tepeciin güney kenar GD ye eimli bir fay evi
ile snrldr. Ancak bu kesimde fay yön
deitirerek K60D gidii kazanmaktadr. Fay
boyunca Miyosen yal Çaml formasyonu ile
Pleyistosen yal Güzelbahçe Formasyonu yan
yana gelmektedir. Fay bu kesimde eim atml
normal faylanma karakteri sunmaktadr.
Fay kazsna ait hendein derinlii 3.50-4.0
m, genilii 3.50 m ve uzunluu 20 m’dir.
Hendek duvarlarnda dört ayr birim ayrt
edilmitir (ekil 8). Hendek duvarlarnn en
tabannda ve fayn kuzey blounda Miyosen yal
Çaml formasyonuna ait bloklu killi çakltalar,
üzerinde ve fayn güney blounda uyumsuz
olarak Pleyistosen yal Güzelbahçe
formasyonuna ait birimler, üzerinde Holosen
yal kolüviyal kama çökelleri ve en üstte her iki
blou örten güncel toprak seviyesi yer almaktadr
(ekil 8a ve b).
Hendek duvarlarnda sadece bir olay
saptanmtr. Olay-1 olarak simgelendirilen fay
izi hendein her iki duvarnda da belirgin olarak
gözlenmektedir (ekil 8c ve d). Bu faylanma
olay Güzelbahçe formasyonuna ait birimler
çökeldikten sonra meydana gelmitir. Bu
faylanmaya bal olarak Güzelbahçe
formasyonuna ait çökel tabakalar eimlenmitir.
Bu eimlenme olaynda en az 2 metrelik bir eim
atml normal faylanmann gelitiine iaret
etmektedir (ekil 8c ve d). Bu faylanma sonucu
gelien fay sarpl, suskunluk döneminde,
anarak fayn tavan blounda kaln bir kolüviyal
kamann oluumuna yol açmtr. Kolüviyal
kamannn üzerini örten Holosen yal çökellerde
herhangi bir kesilme gözlenmemitir. Bu durum
olay-1 olarak gösterilen faylanma olaynn
Holosen öncesi dönemde meydana geldiine
iaret etmektedir. Ayrca bu olay, Seferihisar
Faynn baskn olarak sa yönlü dorultu atml
faylanma karakteri göstermesine karn, fay
geometrisine bal olarak yer yer eim atml
normal faylanma karakteri sergilediini
göstermektedir.
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
ekil 8. Hendek-1’e ait hendek duvarlarnn arazi fotoraflar ve kesitleri. (a) ve (c) dou duvar, (b) ve (d) bat duvara ait görüntülerdir.
Figure 8. Field photos and cross-sections of the Hendek-1 walls. Photo-section a and c belong to the western wall, while Photo-section b-d belong to the eastern wall of trench-1.
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
TARTIMA
Bat Anadolu genileme bölgesi (West Anatolian
Extensional Province, engör vd., 1985) sismik
yönden dünyann en aktif ve K-G dorultusunda
hzla genileyen bir bölgesidir (Jackson ve
McKenzie, 1988; Reilinger vd., 1997). Bölge
Miyosen’den beri; Kuzey Anadolu Fay, Dou
Anadolu Fay ve Ege Hendei’nin kontrolünde
gelien hareketler sonucunda parçalanarak ekil
deitirmektedir (Le Pichon ve Angelier, 1979;
engör ve Ylmaz, 1981; engör vd., 1985). Bu
deformasyonun en belirgin verileri D-B, KD-GB
ve KB-GD dorultulu kta içi çöküntü alanlardr
(engör vd. 1985; engör, 1987; Seyitolu ve
Scott, 1991; Ylmaz vd. 2000; Bozkurt, 2001;
Sözbilir, 2001). Deiik dorultulu bu çöküntü
alanlaryla ilgili olarak yaplan birçok yerbilimsel
çalma vardr (Arpat ve Bingöl, 1969; Koçyiit,
1984; Sözbilir ve Emre, 1991; Paton, 1992;
Hetzel vd., 1995; Cohen vd. 1995; Seyitolu ve
Scott, 1991, 1992a ve b, 1996; Emre ve Sözbilir,
1997; Yusufolu vd., 1998; Koçyiit vd., 1999;
Ylmaz vd. 2000; Bozkurt, 2000, 2001; Sözbilir,
2001, 2002; Utku ve Sözbilir, 2003; Bozkurt ve
Sözbilir, 2003). Bu çalmalardan ortaya çkan en
önemli sorunlar, çöküntülerin snrlarn oluturan
faylarn oluum ya, türü ve deprem üretme
potansiyelleridir. Bilinen ilk çalmalar, Hancock
ve Barka (1987) ve Angelier vd. (1981)’nin Bat
Turkiye’deki aktif normal faylarn kinematik
belirteçleri üzerine yaptklar çalmalardr. Paton
(1992) güneybat Türkiye’deki aktif normal
faylarn jeomorfolojik belirteçlerini ortaya
koymutur. Hakyemez vd. (1999) Gediz ve
Büyük Menderes grabenlerindeki Kuvaterner
çökellerini fasiyeslerine ayrarak incelemilerdir.
Barka vd. (2000) Bat Anadolu’nun günümüzde
zmir merkezli bir transform/srt/transform
tipindeki üçlü eklem eklinde deforme olduunu
iddia etmektedir.
Son yllarda elde edilen GPS verilerine göre;
zmir ve çevresindeki yerkabuu, KD dorultulu
bir eksen boyunca, GB’ye doru hareket
etmektedir (Reilinger vd., 1997). Bu hareketin
yaklak ekseni üzerinde bulunan zmir Körfezi,
oluumu günümüzde devam eden s denizel bir
havza niteliindedir. Yaplan GPS çalmalar
Gülbahçe Fay batsndaki Karaburun
yarmadasnn Geç Miyosen’den beri saat ibresi
yönünde rotasyona uradn göstermektedir
(Kissel vd., 1987; Orbay vd., 2000; Taprdamaz,
2005). Bunun yannda zmir’in kuzey ve
dousunda ise saat ibresi tersi yönünde rotasyon
olduu belirtilmektedir (seven, 2001). GPS
ölçümleri zmir Körfezi ve çevresindeki bölgenin
K-G genileme ve D-B skma kuvvetleri
etkisinde ekil deitirdiini göstermektedir
(Aktu ve Klçolu, 2006). Son yllarda
meydana gelen depremler de Bat Anadolu’da
K-G uzanml açlmann yan sra D-B skmann
da olduunu göstermektedir (Zhu vd., 2006;
Akyol vd., 2006; Aktar vd., 2007).
zmir Körfezi ve çevresindeki kara
ksmnda, bugüne kadar yaplan çalmalarda,
Bat Anadolu ölçeinde gözlenen deiik
dorultulu (D-B, K-G ve KD-GB) faylarn varl
tesbit edilmitir (Kaya, 1981; Genç vd., 2001;
Emre vd., 2005). Bu faylarn karadaki gidileri,
bugünkü çalmalar nda ortaya çkarlm
bulunmaktadr. Fakat faylarn türü ve
mekanizmas konusunda bir fikir birlii yoktur ve
özellikle, sözkonusu faylarn zmir Körfezindeki
nitelikleri konusunda yaplm bir çalma
bulunmamaktadr. Dolaysyla, zmir Körfezi’nin
oluum ekli, körfezi oluturan faylarn nitelikleri
ve bu faylarn deprem üretme potansiyelleri
konusundaki bilgiler de çok kstldr. Son
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
Jeolojik çalmalar (Sözbilir vd., 2003a; 2003b)
Gümüldür-zmir’den Bigadiç (Balkesir)’e kadar
KD-dorultusunda uzanan, 150 km uzunluunda
diri bir fay zonunun varln ortaya koymutur.
zmir güneyindeki Seferihisar yükseltisi,
Kemalpaa güneyindeki Nif Da ve Manisa
güneyindeki Spil Da bu zonun içinde
kalmaktadr. BTZ’nin deiik zamanlarda aktif
olduuna dair çalmalar bulunmaktadr. Okay
vd. (1996) Bornova Karma’na ait fli
çökeliminin Kretase sonunda BTZ boyunca
gelien bir transform fay zonu içinde olutuunu
belirtir. Kaya (1979) bu zon içinde
KD-dorultusunda uzanan bölgeyi Akhisar çöküntüsü
olarak tanmlar ve bu çöküntüyü snrlayan
yapsal hatlarn Miyosen öncesinden kaltsal
normal faylar olduunu iddia eder. Ring vd.
(1999) Kiklad metamorfik çekirdek kompleksi ile
Menderes Masifi’ni birbirinden ayran ve
Miyosen’de her iki metamorfik kompleksteki
farkl kabuk genilemesini kontrol eden sol yönlü
bir transform fay zonunun olmas gerektiinden
bahseder. Bu zon D-B dorultulu Gediz, Küçük
Menderes ve Büyük Menderes grabenlerinin bat
snrn oluturur ve olaslkla grabenlerin
oluumlar srasnda da K-G dorultulu
genileme tektoniinin gelimesine katkda
bulunmutur (Sözbilir vd., 2004; Sözbilir, 2005).
Zonun içinde kalan Kuvaterner havzalarn çou
K-KD dorultulu dorultu atml faylarla
snrlandrlmtr ve bu nedenle Kuvaterner
havzalar romb graben veya pull-apart havzalar
niteliindedir (Uzel ve Sözbilir, 2005; 2006;
2007; 2008). Aletsel dönemde Bat Anadolu’da
elde edilen deprem kaytlarnda episantrlarn
KD-dorultulu hatlar boyunca dizilmesi, bu
zonun günümüzde de aktif olduunu
göstermektedir (Sözbilir vd., 2003, 2005).
Bu çalmada Körfez güneyinde
tarihsel-aletsel dönemde deprem ürettii kabul edilen KD
uzanml Seferihisar Fay ile ve D-B uzanml
zmir Fay arasnda saptanan geometrik ilikiler,
normal faylar ile dorultu atml faylarn zmir
Körfezi’nin oluumunda önemli rol oynadn
göstermektedir. Bunun yannda tarafmzdan
jeolojik, jeomorfolojik ve paleosismolojik
kriterler kullanlarak saptanan bu fay segmentleri
üzerinde Drahor vd. (2007) tarafndan yaplan
tümleik jeofizik aratrmalarda faylanmaya ait
herhangi bir veri bulunamamtr. Bu durum iki
nedenden kaynaklanabilir: (1) Bölgede faylanma
verilerini belgeleyen jeolojik, jeomorfolojik ve
paleosismolojik kriterler tanmlanamamtr veya
(2) tümleik jeofizik veriler hatal
yorumlanmtr.
SONUÇLAR
Bu çalmada zmir ç Körfezi’nin oluumunda
önemli rol oynayan D-B uzanml zmir Fay ve
Karyaka Fay ile KD-uzanml Seferihisar
Fay’nn belirli bölümleri 1/25000 ölçeinde
haritalanmtr. Haritalama çalmalar srasnda
yaplan kinematik analiz çalmalar ve
paleosismolojik çalmalardan elde edilen
sonuçlar aadaki ekilde özetlenebilir:
1- Karyaka Fay zmir Körfezi’ni
kuzeyden snrlar. Balçova, Karyaka ve
Örnekköy çevresinde oblik atml normal fay
karakterinde ve yaklak DB uzanml olan fayn
taban blounda çok sayda sintetik faylar ile KD
ve KB uzanml ve dorultu atm bileenli
makaslama faylar haritalanmtr.
2- zmir Fay, Bat Anadolu genileme
bölgesinin bat ucunda yer alan zmir Körfezi’ni
güneyden snrlar. zmir Fay yaklak 40 km
uzunlukta, 500 m genilikte, baskn olarak D-B
uzanml, oblik atm bileeni olan bir normal
faydr. Balçova jeotermal sistemi bu fay zonu
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
üzerinde yeralr. Fay zonu içerisinde yer alan en
güneydeki segment, ana fay oluturur. Bu ana
fayn önündeki tavan blounda, yanal yönde
devamsz antitetik ve sintetik faylar; fayn
Balçova-Narldere arasndaki taban blounda ise
KD ve KB uzanml ve dorultu atm bileenli
makaslama faylar haritalanmtr.
3- Sack Körfezi ile Güzebahçe arasnda
uzanan Seferihisar Fay’nn karadaki uzants
yaklak 23 km olup, su altndaki uzants ile
birlikte toplam uzunluu 30 km civarndadr.
Seferihisar Fay, güney bölümünde K20
OD gidili
olup, Üst Kretase yal Bornova Karmana ait
filileri ve alüvyal çökelleri kesmektedir.
Seferihisar Fay ile zmir Fay’nn Yelki Köyü ile
Güzelbahçe arasnda kalan birleim yerine ait fay
segmentleri ortalama K50D uzanmldr.
Ortalama 500 m geniliindeki fay zonu boyunca
10 adet fay segmenti haritalanmtr. Bu fay
segmentleri GD’den KB’ye doru Bornova
Karma içinde, Bornova Karma ile Çaml
çaklta arasnda, Bornova Karma ile
Güzelbahçe formasyonu arasnda, Çaml ve
Güzelbahçe Formasyonu içinde ve kuvaterner
birimleri le Holosen birimleri kesen segmentler
eklindedir.
4- Fayn eim atml normal fay karakterine
dönmeye balad Güzelbahçe dousundaki
segmentlerinde 1/1000 ölçekli jeolojik haritalama
ve kinematik analiz çalmalar yaplmtr. Bu
çalmalar jeomorfolojik yöntemlerle
desteklenerek fayn Holosen doneminde
kulland iz üzerinde paleosismolojik çalmalar
gerçekletirilmitir. Paleosismolojik çalmalar
kapsamnda, inceleme alannda 2 adet hendek
açlmtr. Her iki fay kazsnda da oblik atml
normal faylanmaya ait yapsal veriler
saptanmtr. Bu veriler Seferihisar Faynn Yelki
ilçesinden itibaren oluan fay dorultusundaki
deiim nedeniyle dorultu atml fay
karakterinden eim atml normal faya
dönütüünü ve Güzelbahçe ilçesinden itibaren
D-B uzanml zmir Fayna dönütüünü
göstermektedir.
5- Tüm bu veriler zmir Körfezi
çevresindeki normal ve dorultu atml faylarn
belirli dönemlerde birlikte çaltn ve bu
dönemlerde transtansiyonel bir tektonik ortamn
gelitiini ispatlamaktadr. Yaplan kinematik
analiz çalmalarnn sonuçlarna göre bu
transtansiyonel ortam, K-G yönlü açlma ve D-B
yönlü skma kuvvetleri ile simgelenir. Faylarn
hangi dönemlerde çaltn ortaya çkarmak için
faylarn kestii Holosen birimler
yalandrlmaldr.
EXTENDED ABSTRACT
Western Anatolia is dominantly characterized by
approximately E–W-trending graben-forming
high-angle normal faults (e.g., Koçyiit et al.
1999; Koçyiit et al. 2000; Bozkurt & Sözbilir
2004). However, there are some studies revealing
the presence of a number of NE-trending
strike-slip faults deforming the western Anatolia crust
onshore (Kaya 1981; Genç et al. 2001; Kaya et
al. 2004; Erkül et al. 2005; Uzel & Sözbilir 2006,
2008; Kaya et al. 2007) and offsore (Ocakolu et
al. 2004, 2005). zmir Bay and the surrounding
area is located at the NE-trending strike-slip
dominated zone of weakness known as the
zmir-Balkesir Transfer Zone, forming the western end
of the west Anatolian extensional province. zmir
Bay is a marine basin controlled by NE, NW, N-S
and E-W trending active faults. The southern
sector of the bay is bounded by the zmir Fault,
lying between Konak and Güzelbahçe village.
The zmir Fault in this section is made up of two
main segments trending approximately in an E-W
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
direction, and is mapped on a 1/25000 scale from
Balçova to Güzelbahçe Village. According to
field studies, the zmir Fault is an oblique-slip
normal fault dipping to the north. The northern
sector of the bay between Bayrakl and Karyaka
district is bounded by the Karyaka Fault which
is antithetic to the zmir Fault. The Karyaka
Fault in this section is characterised by an
oblique-slip normal fault dipping to the North.
The Seferihisar Fault lying between Sack
Bay and Güzelbahçe district is approximately 30
km long on the land and under the sea (Inci et al.
2003; Ocakolu et.al. 2004, 2005; Emre et.al.
2005). Off-shore seismological studies suggest
that the fault was/is active during the Holocene
(Ocakolu et al. 2004, 2005). Moreover, an
intermediate-magnitude (Mw= 5.7) earthquake
that struck on April 10, 2003 supports the recent
activity of the Seferihisar fault. The fault plane
solution of this earthquake yielded dextral
strike-slip movement (Tan and Taymaz 2003).
Morphological, geological and seismological
evidence suggests that the northern segment of
the Seferihisar-Yelki fault has been activated
during the Holocene. The fault trends N20E at
the southern part where it cuts the Upper
Cretaceous Bornova Flysch and Quaternary
Alluvium. Towards the north, between Çamlköy
and Güzelbahçe villages, the strike of the fault
changes to N40-50E and it gets connected with
the zmir Fault. The Seferehisar-Yelki fault
juxtaposes a Miocene conglomerate and the
Pleistocene Güzelbahçe Formation, and cuts the
Quaternary Alluvium. The fault is a dextral
strike-slip fault with oblique-slip movement.
Recent activity of the fault is evidenced by an
s-shaped bend and by the dextral offset of drainage
systems up to 100 m (Emre et al. 2005). The 5 km
long fault segment lying between Yelki and
Güzelbahçe trends in a N50E direction and,
beginning from Güzelbahçe village, is
transformed into the zmir Fault toward the east.
Within the excavated trenches on the fault
segments mapped on a 1/1000 scale, it is
established that the strike-slip fault (Seferihisar
Fault) is transformed by bending into the normal
fault (zmir Fault).
Trench 1 is located in the southwest, 100 m
to the NE of Yaka district. Three different units
have been distinguished in the walls of the
trench. These are, at the bottom, clayey
conglomerates of the Pleistocene Güzelbahçe
formation, unconformably overlying Holocene
clayey pebble horizon and, in the uppermost part,
a recent soil horizon. Two separate events have
been obtained in the walls of the Trench-1. A
fault trace, indicated as “Event-1”, occurs in the
bottom of the SW-wall. A brownish claystone
horizon, as a marker horizon, was deformed and
ruptured vertically up to 1.5 m.
A second fault trace, indicated as “Event 2”,
has raised up the brownish claystone horizon to
just under the recent soil horizon. The fault cuts
the Holocene clayey pebble horizon that
unconformably overlies the Güzelbahçe
formation, but terminates under the recent soil
horizon. A colluvial wedge was formed in the
upper parts of the fault trace, related to the
dip-slip motions. Event-2 indicates that the
Seferihisar fault zone can create earthquakes
large enough to form surface ruptures.
Trench-2 was performed in the southwestern
part of a hill, along which the Miocene Çaml
conglomerate is exposed. The southern edge of
the hill is limited by the Seferihisar fault zone. In
this locality the strike of the fault is N60E. The
fault zone juxtaposes the Miocene Çaml
conglomerate and the Güzelbahçe formation. The
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
fault is normal in character in this location. Four
units have been distinguished in the trench-walls.
At the bottom of the trench-walls, blocky-clayey
conglomerates of the Miocene Çaml
conglomerate crop out and are overlain by the
Pleistocene Güzelbahçe formation and Holocene
colluvial wedge deposits. A recent soil horizon
exists in the uppermost part. Only one event has
been obtained in the trench-wall: A fault trace,
indicated as “Event-1” can be clearly followed in
both walls. This faulting event occurred after the
deposition of the Güzelbahçe formation. The beds
of the Güzelbahçe formation were back-tilted due
to faulting. The tilting resulted in a 2 m
dislocation of the beds of the Güzelbahçe
formation and, hence, indicates that normal
faulting with a 2 m dip-slip was developed.
Kinematic analysis carried out at 9 stations
suggest that the paleostress forming the faults
has controlled under an approximately NS
extensional direction associated with an EW
contraction. The data support that the
kinematically linked zmir Fault, Seferihisar
Fault and Karyaka Fault contributed to the
opening of zmir Bay through the power of the
transtensional forces.
KATKI BELRTME
Bu çalma Dokuz Eylül Üniversitesi
DEÜ-AFS-0922.01.01.13 ve DEÜ-BAP 04.KB.FEN.042
projeleri kapsamnda destektenmitir. Çalmann
ilk sonuçlar 2-4 Kasm 2006 tarihinde
gerçekletirilen Aktif Tektonik Aratrma Grubu
Toplants (10)’nda sunulmu ve
ATAG-10 bilimsel kurulu tarafndan deerlendirilmitir.
Yazarlar, hendek çalmalar srasndaki maddi
katklarndan dolay Alanyal Jeoteknik
irketi’ne teekkür eder.
DENLEN BELGELER
Akdeniz, N., Konak, N., Öztürk, Z., ve Çakr, M.H., 1986. zmir-Manisa dolaynn jeolojisi: MTA Rapor No: 7929 (yaymlanmam).
Aksu, A.E. ve Piper, DJ.W., 1983. Progradation of the Late Quaternary Gediz Delta, Turkey. Marine Geology, 54, 1-25.
Aksu, A.E., Piper, DJ.W. ve Konuk, T., 1987. Quaternary growth patterns of Büyük Menderes and Küçük Menderes deltas, western Turkey. Sedimentary Geology, 52, 227-250. Aksu, A.E., Konuk, T.,Ulu, A., Duman, M. ve Piper,
D.J.W., 1990. Quaternary tectonic and sedimentary history of eastern Agean Sea shelf area. Jeofizik, 4, 3-36.
Aktar, M., Karabulut, H., Ozalaybey, S. ve Childs, D. 2007. A conjugate strike-slip fault system within the extensional tectonics of Western Turkey. Geophysical Journal International, 171 (3) , 1363–1375.
Aktu, B. ve Klçolu, B., 2006. Recent crustal deformation of zmir, Western Anatolia and surrounding regions as deduced from repeated GPS measurements and strain field. Journal of Geodynamics, 41, 471-484.
Akyol, N., Zhu, L., Mitchell, B.J., Sözbilir, H. ve Kekoval K., 2006. Crustal structure and local seismicity in western Anatolia. Geophysical Journal International, 166 (3), 1259-1269. Angelier, J., Dumont, J.F., Kahramanderesi, H.,
Poisson, A., imek, . ve Uysal, S., 1981. Analysis of fault mecanisms and expantion of southwestern Anatolian since Late Miocene. Tectonophysics, 75, 1-9.
Angelier, J., 1984. Tectonic analysis of fault slip data sets. Journal of Geophysical Research, 80, 5835-5848.
Angelier, J., 1991. Inversion of field data in fault tectonics to obtain regional stress. III: A new rapid direct inversion method by analytical means. Geophysical Journal International, 103, 363-76.
Arpat, E. ve Bingöl, E., 1969. Ege Bölgesi graben sisteminin geliimi üzerine düünceler. MTA Dergisi, 73, 1-9.
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
Barka, A., Akyüz, H.S, Cohen H.A. ve Watchorn, F., 2000. Tectonic evolution of the Niksar and Taova-Erbaa pull-apart basins, North Anatolian Fault Zone: their significance for the motion of the Anatolian Block. Tectonophysics, 322, 243-64.
Bozkurt, E., 2000. Timing of extension on the Büyük Menderes graben, western Turkey, and its tectonic implications. In: Bozkurt, E., Winchester, J.A. and Piper, J.D.A. (eds.) Tectonics and magmatism in Turkey and the surrounding area. Geological Society, London, Special Publications, 173, 385-403.
Bozkurt, E., 2001. Neotectonics of Turkey – a synthesis. Geodinamica Acta, 14, 3-30.
Bozkurt, E., 2003. Origin of NE-trending basins in western Turkey. Geodinamica Acta, 16, 61-81. Bozkurt, E. ve Park, R.G., 1994. Southern Menderes
Massif: an incipient metamorphic core complex in western Anatolia, Turkey. Journal of Geological Society, 151, 213-216.
Bozkurt, E. ve Sözbilir H., 2003. Tectonic evolution of the Gediz Graben: field evidence for an episodic, two-stage extension in western Turkey. Geological Magazine, 6, 1-17.
Bozkurt, E. ve Sözbilir, H., 2004. Tectonic evolution of the Gediz Graben: field evidence for an episodic, two extension in western Turkey. Geological Magazine, 141, 63-79.
Bozkurt, E. ve Sözbilir, H., 2006. Evolution of large-scale Normal faults: Insights from the Active Manisa fault, Southwest Turkey. Geodinamica Acta, 19 (6), 427-453.
Cohen, H. A., Dart, C., Akyüz, H. S. ve Barka, A., 1995. Syn-rift sedimentation and structural development of the Gediz and Büyük Menderes graben, western Turkey. Journal of the Geological Society, London, 152, 629-638. Dönmez, M., Türkecan, A., Akçay, A.E., Hakyemez,
Y. ve Sevin, D., 1998. zmir ve kuzeyinin jeolojisi, Tersiyer volkanizmasnn petrografik ve kimyasal özellikleri. MTA Rapor No: 10181 (yaynlanmam).
Drahor, M.G., Berge, M.A., Kurtulmu, T.Ö., Güngör, T., Utku, M. ve Göktürkler, G., 2007. zmir-Güzelbahçe’de yaplan tümleik jeofizik aratrmalar ve paleosismolojik hendek
çalmalarnn sonuçlar. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 11. Toplants, Bildiri Özleri, s 53.
Emre, T. 1996. Gediz Grabeni’ nin tektonik evrimi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 39 (2),1-18.
Emre, Ö. ve Barka, A., 2000. Active faults between Gediz graben and Aegean Sea (zmir region).
Bat-Anadolu’nun Depremsellii Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi
Yaynlar, Bildiri Kitab, 131-132.
Emre, Ö., Özalp, S., Doan, A., Özaksoy, V., Yldrm, C. ve Gökta, F., 2005. zmir çevresinin diri faylar ve deprem potansiyelleri. MTA Rapor No:107, 80 s (yaynlanmam). Emre, T. ve Sözbilir, H., 1997. Field evidence for
metamorphic core complex, detachment faulting and accommodation faults in the Gediz and Büyük Menderes Grabens (Western Turkey), In: Ö. Pikin, M. Ergün, M.Y. Savaçn, G. Tarcan (eds.), IESCA Proceedings, 73-94.
Erkül, F., Helvac, C. ve Sözbilir, H., 2005. Evidence for two episodes of volcanism in the Bigadiç borate basin and tectonic implications for western Turkey. Geological Journal, 40, 1-16. Genç, C.., Altunkaynak, ., Karack, Z., Yazman,
M. ve Ylmaz, Y., 2001. The Çubukluda graben, south of zmir: its tectonic significance in the Neogene geological evolution of the western Anatolia. Geodinamica Acta, 14, 45-55.
Hakyemez, Y.H., Erkal, T. ve Gökta, F., 1999. Late Quaternary evolution of the Gediz and Büyük Menderes grabens, Western Anatolia, Turkey. Quaternary Science Reviews, 18, 549-554. Hancock, P.L. ve Barka, A., 1987. Kinematic
indicators on active normal faults in western Turkey. Journal of Structural Geology, 9, 573-584.
Hetzel, R., Ring, U., Akal, C. ve Troesch, M., 1995. Miocene NNE-directed extensional unroofing in the Menderes Massif, southwestern Turkey. Journal of Geological Society, 152, 639-654. Ik, V. 2004. Kuzey Menderes Masifinde Simav
Makaslama Zonunun mikrotektonik özellikleri, Bat Anadolu, Türkiye. Türkiye Jeoloji Bülteni, 47 (2), 49-91.
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
Ik, V., Seyitolu, G. ve Çemen, ., 2003. Ductile-brittle transition along the Alasehir shear zone and its structural relationship with the Simav detachment, Menderes massif, western Turkey. Tectonophysics, 374, 1-18.
nci, U., Koçyiit, A., Bozkurt, E. ve Arpalyiit, ., 2003. Soma ve Krkaaç Grabenlerinin Kuvaterner jeolojisi, Bat Anadolu. Türkiye Kuvaterner Çaltay IV, Bildiriler Kitab, 84-100.
seven, T., 2001. Bat Anadolu’nun neotektonik rejiminin paleomanyetik çalmalarla incelenmesi. Doktora Tezi, TÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 194 s.
Jackson, J. ve McKenzie, D., 1988. The relationship between plate motions and seismic moment tensors, and the rates of active deformation in the Mediterranean and Middle East. Geophysical Journal of the Royal Astronomical Society, 93 (1), 45-73.
Kaya, O., 1979. Ortadou Ege çöküntüsünün (Neojen) stratigrafisi ve tektonii, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 27 (1), 1-7.
Kaya, O., 1981. Miocene reference section for the coastal parts of West Anatolia. Newsletters on Stratigraphy, 10, 164-191.
Kaya, O., 1982. Tersiyer srt yitmesi: Dou Ege bölgelerinin yaps ve magmatiglii için olasl bir mekanizma; Erol, O. ve Oygür, V. (ed.), Bat Anadolu’nun genç tektonii ve volkanizmas paneli. Türkiye Jeoloji Kongresi, 59-72.
Kaya, O., Ünay, E., Saraç, G., Eichhorn, S., Hassenrück, S., Knappe, A., Pekdeer, A. ve Mayda, S., 2004. Halitpaa transpressive zone: implications for an Early Pliocene compressional phase in central western Anatolia, Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 13, 1-13.
Kaya, O., Ünay, E., Gökta, F. ve Saraç, G., 2007. Early Miocene stratigraphy of Central West Anatolia, Turkey: implications for the tectonic evolution of the Eastern Aegean area. Geological Journal, 42, 85-109.
Kissel, C., Laj, C., engör, A. M. C. ve Poisson, A., 1987. Paleomagnetic Evidence for Rotation in Opposite Senses of Adjacent Blocks in
Northeastern Aegea and Western Anatolia, Geophysical Research Letters, 14 (9), 907-910. Koçyiit, A., 1984. Güneybat Türkiye ve yakn
dolaynda levha içi yeni tektonik geliim. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 27, 1-16. Koçyiit, A., Yusufolu, H. ve Bozkurt, E., 1999.
Evidence form the Gediz graben for episodic two-stage extension in western Turkey. Journal of the Geological Society, London, 156, 605-616.
Koçyiit, A., Ünay, E. ve Saraç, G., 2000. Episodic graben formation and extensional neotectonic regime in west central Anatolia and the Isparta Angle: a key study in the Akehir-Afyon graben, Turkey; In: E. Bozkurt, J.A. Winchester, J.D.A. Piper, (eds.), Tectonics and Magmatism in Turkey and the Surrounding Area. Geological Society of London, Specical Publication, 173, 405-421.
Le Pichon, X. ve Angelier, J., 1979. The Aegean arc and trench system: a key to the neotectonic evolution of the eastern Mediterranean area. Tectonophysics, 60, 1-42.
Lips, A. L. W., Cassard, D., Sözbilir, H. ve Ylmaz, H., 2001. Multistage exhumation of the Menderes Massif, western Anatolia (Turkey). International Journal of Earth Sciences, 89, 781-792.
MTA 2002. 1/500 000 ölçekli Türkiye jeoloji haritalar, No:7, MTA Yaynlar.
Ocakolu, N., Demirba E. ve Kucu ., 2004. Neotectonic structures in the area offshore of Alaçat, Doanbey and Kuadas (western Turkey): evidence of strike-slip faulting in the Aegean extensional province. Tectonophysics, 391, 67-83.
Ocakolu, N., Demirba, E. ve Kuçu, ., 2005. Neotectonic structures in zmir Gulf and surrounding regions (western Turkey): Evidences of strike-slip faulting with compression in the Aegean extensional regime. Marine Geology, 219, 155-171.
Ocakolu, N., Demirba, E. ve Kuçu, ., 2006. zmir Körfezi ve çevresinin aktif faylar ve depremsellii (Bat Anadolu). Yerbilimleri Dergisi, 27 (1), 23-40.
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
Okay, A., Satr, M., Maluski, H., Siyako, M., Metzger, R. ve Akyüz, H.S., 1996. Paleo-and Neo-Tethyan events in northvvest Turkey: Geological and geochronological Constraints: Yin, A. ve Harrison, T.M. (eds.), Tectonic Evolution of Asia, 420-441.
Orbay, N., Sanver, M., Hisarli, M., seven, T. ve Özçep, F., 2000. Karaburun Yarmadasnn Paleomagnetizmas ve Tektonik Evrimi. Bat Anadolu' nun Depremsellii Sempozyumu Kitab, 59-67.
Özkaymak, Ç. ve Sözbilir, H., 2006. Aktif Manisa faynn bat bölümünün jeolojik özellikleri; deprem üreten faylarda reaktivasyon. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 10. Toplants, Bildiri Özleri Kitab, 68-70.
Özkaymak Ç. ve Sözbilir H., 2007. Aktif Manisa Faynda Reaktivasyona aret Eden Stratigrafik Ve Jeomorfolojik Kriterler. Çukurova Üniversitesi Jeoloji Mühendislii Bölümü 30. Yl Sempozyumu, Bildiri Özleri Kitab, 177-178.
Paton, S., 1992, Active normal faulting, drainage patterns and sedimantation in southwestern Turkey. Journal of the Geological Society, London, 149, 1031-1044.
Reilinger, R.E., McClusky, S., Oral, M.B., King, R.W., Toksöz, M.N., Barka, A.A., Kinik, I.,Lenk, O. ve Sanl, I., 1997. Global positioning system measurements of present day crustal movement in the Arabia-Africa-Eurasia plate collision zone. Journal of Geophysical Research, 102, 9983-9999.
Ring, U., Susanne, L. ve Matthias, B., 1999. Structural analysis of a complex nappe sequence and late orogenic basins from the Agean Island of Samos, Greece. Journal of Structural Geology, 21, 1575-1601.
Sayn, E., Paz, . ve Eronat, C., 2006. Investigation of Water Masses in zmir Bay, Western Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 15, 343-372. Seyitolu, G. ve Scott, B.C., 1991. Late Cenozoic
crustal extension and basin formation in west Turkey. Geological Magazine, 128, 155-166. Seyitolu, G. ve Scott, B.C., 1992a. The age of the
Büyük Menderes graben (west Turkey) and its tectonic implications. Geological Magazine, 129, 239-242.
Seyitolu, G., ve Scott, B.C., 1992b. Late Cenozoic volcanic evolution of the northeastern Aegean region. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 54, 157-176.
Seyitolu, G. ve Scott, B.C., 1996. The age of the Alaehir graben (west Turkey) and its tectonic implications. Geological Journal, 31, 1-12. Seyitolu, G., Tekeli, O., Çemen, ., en, . ve Ik,
V., 2002. The role of the flexural rotation /rolling hinge model in the tectonic evolution of the Alaehir graben, western Turkey. Geological Magazine, 139, 15-26.
Sözbilir, H., 2001. Extensional tectonics and the geometry of related macroscopic structures: Field evidence from the Gediz detachment, western Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 10, 51-67.
Sözbilir, H., 2002. Geometry and origin of folding in the Neogene sediments of the Gediz Graben, western Anatolia, Turkey. Geodinamica Acta, 15, 277-288.
Sözbilir, H., 2005. Oligo-Miocene molasse sedimentation during the Lycian orogenic collapse: Sedimentological, stratigraphical and structural evidences from the Lycian Molasse Basin, SW Turkey. Geodinamica Acta, 18 (3-4), 255-282.
Sözbilir, H. ve Emre, T., 1991. Neogene stratigraphy and structure of the northern rim of the Büyük Menderes graben. International Earth Sciences Congress on Aegean Regions, Proceedings, 2, 314-322.
Sözbilir, H., Erkül, F. ve Sümer, Ö., 2003a. Gümüldür (zmir) ve Bigadiç (Balkesir) Arasnda Uzanan Miyosen Sonras Yal KD-Dorultulu Accommodation Zonuna ait Saha Verileri, Bat Anadolu. 56. Türkiye Jeoloji Kurultay, Ankara, 85-86.
Sözbilir, H., nci, U., Erkul, F. ve Sümer, Ö., 2003b. An Active Intermitten transform zone accommodating N-S Extension in Western Anatolia and its relation to the North Anatolian Fault System, International Workshop on the North Anatolian, East Anatolian and Dead Sea Fault Systems: Recent Progress in Tectonics and Paleoseismology, and Field Training Course in Paleoseismology, 31 Augst to 12 September 2003, Poster Session P:2/2, Ankara.
D-B Uzanml zmir Fay le KD-Uzanml Seferihisar Fay’nn Birlikte Çaltna Dair Veriler: zmir Körfezi’ni Oluturan Aktif Faylarda…
Sözbilir, H., Sümer , Ö., Uzel, B., Saygl, A., Ramazanolu, ve E. Uysal, 2004. zmir Fay’nn jeolojik ve jeomorfolojik parametreleri, Aktif Tektonik Aratrma Grubu 8. Toplants, Bildiri Özetleri Kitab, s. 22. Sözbilir, H., Sümer, Ö., Uzel, B., Ersoy, Y., Erkül, F.,
nci, U. ve Helvac, C., 2005. zmir’deki deprem dizilerinin nedeni, faylardaki çiçek yaps, Cumhuriyet, Bilim Teknik, Deprem Aratrmalar, 3.12.2005, Say 976, 18-19. Sözbilir, H. Koçer, T. Demirta, R., Uzel, B., Ersoy,
Y., Akgün, M. ve Özkaymak, Ç., 2006. Seferihisar-Yelki fay zonunda plaeosismolojik çalmalar: dorultu atml fay zonlarnda eim atml aktif normal faylanmaya ait veriler. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 10. Toplants, Bildiri Özleri Kitab, 76-77.
Sözbilir, H., Sümer, Ö., Uzel, B., Özkaymak, Ç., Ersoy, Y., Erkül, F., nci, U. ve Helvac, C., 2007. Bat Anadolu’da zmir-Balkesir transfer zonu içinde kalan aktif dorultu-atml faylarla snrl havzalarn jeolojik özellikleri. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 11. Çaltay, Bildiri Özleri Kitab, s. 42.
Sümer Ö., Sözbilir H. ve nci U., 2004. Urla Havzas’nn Kuvaterner jeolojisi ve havzay snrlayan dorultu atml faylarn Bat Anadolu’nun aktif tektoniindeki önemi. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 8. Toplants, Bildiri Özleri Kitab, 22-23.
Sümer, Ö., Sözbilir, H., nci, U. ve Erkül, F., 2005. Cross-cut relationship between N and E-trending faults in western Anatolia: an example from the Quaternary Urla basin. International Symposium on the Geodynamics of Eastern Mediterranean,15-18 June 2005, stanbul, Abstracts, p. 132.
engör, A.M.C., 1987. Cross-faults and differential stetching of hanging walls in regions of low-angle normal faulting. In: examples from western Turkey, Coward, M.P., Dewey, J.F. and Hancock, P. (ed.), Continental extensional tectonics. Geological Society of London, Special Publication, 28, 575-589.
engör, A.M.C. ve Ylmaz, Y., 1981. Tethyan evolution of Turkey: A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181-241.
engör, A.M.C., Görür, N. ve arolu, F., 1985. Strike-slip faulting and related basin formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study. In: Biddle, K. & Christie-Blick, N. (eds.), Strike-Slip Deformation, Basin Formation and Sedimentation. Society of Economic Paleontologists and Mineralogists, Special Publications, 37, 227-264.
Tan, O. ve Taymaz, T., 2003. Seismotectonics of Karaburun Peninsula and Kuadas Gulf: Source parameters of April 2, 1996 Kuadas Gulf and April 10, 2003 Seferihisar (zmir) earthquakes. International Workshop on the NAFZ, EAFZ and DSF Systems: Recent Progress in Tectonics and Paleoseismology and Field Training Course in Paleoseismology, Middle East Technical University (METU), Ankara, Turkey.
Taprdamaz, M. C., 2005. Türkiye’nin Paleomanyetik Veri Katalou. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 9. Toplants, Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, 22-24 Eylül 2005, Sivas.
Utku, M. ve Sözbilir, H., 2003. Aydn-Nazilli faynn paleosismolojik ön bulgular, Türkiye Kuvaterneri Çaltay, 4, 121-129.
Uzel, B. ve Sözbilir, H., 2005. First record of Quaternary pull-apart basin in western Analolia: the Cumaovas basin, zmir-Turkey, International Earth Sciences Colloquium on the Aegen Regions (IESCA), Dokuz Eylül University, 4-7 October 2005, zmir, Turkey. Uzel, B. ve Sözbilir, H., 2006. Bat Anadolu’da
normal faylar ve dorultu atml faylarn birlikte iledii havzalara bir örnek: Cumaovas çek-ayr havzas, zmir. Aktif Tektonik Aratrma Grubu 10. Toplants, Bildiri Özleri Kitab, s. 93.
Uzel, B. ve Sözbilir, H., 2007. Cumaovas Çek-Ayr Havzasnda Transpresyondan Transtensiyona Yersel Gerilme Terslenmesine Dair Veriler, Bat Anadolu. Çukurova Üniversitesi Jeoloji Mühendislii Bölümü, 30. Yl Jeoloji Sempozuyumu, Bildiri Özleri Kitab, 175-176.
Hasan SÖZBLR, Bora UZEL, Ökmen SÜMER, Uur NC, E.Yalçn ERSOY, Tufan KOÇER, Ramazan DEMRTA, Çalar ÖZKAYMAK
Uzel, B. ve Sözbilir, H., 2008. A First record of strike-slip basin in western Anatolia and its tectonic implication: The Cumaovas basin as an example. Turkish Journal of Earth Sciences [in press].
Ylmaz, Y., Genç, .C., Gürer, F., Bozcu, M., Ylmaz, K., Karack, Z., Altunkaynak, . ve Elmas, A., 2000. When did the western Anatolian grabens begin to develop?. In: Bozkurt, E. Winchester, J.A. & Piper J.A.D. (eds.) Tectonics and magmatism in Turkey and the surrounding area. Geological Society, London, Special Publications 173, 131-162.
Yusufolu, H., Koçyiit, A. ve Bozkurt, E., 1998. Palaeo- and Neo-tectonic characteristics of the Gediz Graben, west Anatolia, Turkey. Third International Turkish Geology Symposium, 3, 190.
Zhu, L., Akyol, N., Mitchell, B.J. ve Sözbilir H., 2006. Seismotectonics of western Turkey from high resolutions and moment tensor determinations. Geophysical Research Letters, 33 (7), L07316.
Makale Geli Tarihi : 01 Mart 2008 Kabul Tarihi : 21 Mays 2008
Received : March 01, 2008