OKULLARDA TEKNOLOJĠ PLANI “Bir Özel Okul Örneği”
BURCU ĠNCE
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
BĠLGĠSAYAR VE ÖĞRETĠM TEKNOLOJĠLERĠ EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI
GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ
EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
ii
TELĠF HAKKI VE TEZ FOTOKOPĠ ĠZĠN FORMU
Bu tezin tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermek koĢuluyla tezin teslim tarihinden itibaren on iki (12) ay sonra tezden fotokopi çekilebilir.
YAZARIN
Adı : Burcu Soyadı : ĠNCE
Bölümü : Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ġmza :
Teslim tarihi :
TEZĠN
Türkçe Adı : OKULLARDA TEKNOLOJĠ PLANI “Bir Özel Okul Örneği”
ETĠK ĠLKELERE UYGUNLUK BEYANI
Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dıĢındaki tüm ifadelerin Ģahsıma ait olduğunu beyan ederim.
Yazar Adı Soyadı: Burcu ĠNCE Ġmza: ………..
TEġEKKÜR
Bu çalıĢmada, okullarda teknolojinin eğitim, yönetim ve hizmet alanlarında kullanımı, kaynakların etkin kullanımı, yeni kaynakların geliĢtirilmesi ve teknolojinin müfredata entegre edilmesi konusu üzerinde odaklanmıĢ teknoloji planı kuramsal temeli açıklanmıĢtır. ÇalıĢma Türk eğitim sistemi için uygulanabilir bir teknoloji plan modeli önermesi açısından önem taĢımaktadır.
AraĢtırmanın baĢlangıcından bitimine kadar her aĢamasında rehberlik ederek yardımlarını esirgemeyen, içtenlik ve hoĢgörüyle büyük desteğini gördüğüm hocam ve tez danıĢmanım Doç. Dr. Ahmet MAHĠROĞLU‟ na,
GörüĢ ve önerileriyle araĢtırmaya değerli katkılar sağlayan Prof. Dr. ġule ERÇETĠN‟ ne, Prof. Dr. YaĢar ÖZDEN‟ e, AraĢ.Gör. Recep ÇAKIR‟ a, Öğr. Gör. Engin YÜKSEL‟ e,
Tez çalıĢmamda desteklerini esirgemeyen değerli arkadaĢlarım Meltem KOCA, Hakan HASANÇEBĠ, Tolga YAġIT, Melih TOP, Azad IġIK, Fulya TEMĠZ, Mehmet OCAKLI „ ya,
Sevgi ve özveriyle her zaman yanımda olan anne ve babama, kız kardeĢim ve ablama,
v
OKULLARDA TEKNOLOJĠ PLANI “Bir Özel Okul Örneği”
Burcu Ġnce
GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
Haziran 2006
ÖZ
Okullarda eğitim öğretimin niteliğinin artırılması için varolan kaynakların etkili biçimde kullanımına ve nitelikli bir eğitim ortamının hazırlanması için yeni kaynaklara ihtiyaç vardır. Bu açıdan bakıldığında öğretim ortamı sadece okul içinde yer alan derslik, laboratuar, kütüphane ya da medya merkezleri ile sınırlı olmamalıdır. Bunların dışında, sosyal, kültürel ve doğal çevreler de birer öğretim ortamı olarak düşünüldüğünde bu kaynakların etkili bir şekilde kullanımı konusunun önemi gündeme gelmektedir. Teknoloji, eğitimde, eğitim araştırmalarında, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde, ölçme ve değerlendirmede, eğitim hizmetlerinin yönetiminde ve öğretim alanında, öğretme-öğrenme süreçlerinde kullanılmaktadır.
Bu çalışmada, teknolojide meydana gelen değişiklikler ve etkilerinin olumlu sonuçlarını görebilmek için okullarda yapılması gereken teknoloji planının kuramsal temelleri ortaya konulmuştur. Çalışma kapsamında 2004-2005 ve 2005-2006 eğitim öğretim yıllarında Ankara’ da bir özel okulda yürütlen teknoloji planı çalışmalarına yer verilmiştir. Ankara’ da bir özel okulda uygulanan teknoloji plan modeli ve uygulama sonuçları dikkate alınarak Türk Milli Eğitim sistemine uygun olacak şekilde bir model önerilmiş ve bu modelin iki yıllık uygulama sonuçları çalışmada değerlendirilmiştir.
Modelin uygulanması aşamasında özel okulda araştırmacının da içinde bulunduğu ve aktif rol aldığı teknoloji plan ekibi kurularak, teknoloji plan çalışmaları başlatılmış, yapılan çalışmalar rapor edilmiş, çalışma kapsamında yapılan ihtiyaç analizi anketinin değerlendirilmesi yapılmıştır.
Elde edilen veriler ışığında aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:
1. Okullarda kaynakların etkili kullanımı ve yeni kaynakların geliştirilmesi
için teknoloji planı okul gelişim planlarının bir bölümü olmalı ya da okullarda teknoloji planı ayrı bir çalışma olarak yürütülmelidir.
2. Kuramsal temeli oluşturulan teknoloji plan modeli, Türk Milli Eğitim
sistemine uygun olacak şekilde uygulanabilir bir modeldir.
3. Okullarda uygulanabilir şekilde önerilen teknoloji plan modelini
oluşturan adımlar aşağıdaki gibidir:
a. Planlama hedeflerinin belirlenmesi, b. Planlama ekibinin oluşturulması, c. Vizyon ve politika belirleme, d. Teknoloji ihtiyaç analazi,
e. Ġhtiyaç politikasının belirlenmesi ve oluşturulması, f. Öğrenci merkezli öğrenmeye odaklanma,
g. Aile ve toplumun katılımı,
h. Profesyonel gelişimin sağlanması, i. Teknoloji altyapısının oluşturulması, j. Uzun vadeli bütçe oluşturulması, k. Süreci ve çıktıları değerlendirmedir.
Bilim Kodu :
Anahtar Kelime : Teknoloji, plan, öğretim, planlama, gelişim Sayfa Adedi : 110
vii
TECHNOLOGY PLAN FOR SCHOOLS “AN EXAMPLE FOR PRIVATE SCHOOLS”
(M.S Thesis)
Burcu Ġnce
GAZI UNIVERSITY
GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCES June, 2006
ABSTRACT
There is a need new resources to prepare a qualified educational environment as well to use existence resources in order to increase quality of education in schools. In this line of sight, educational settings must not be limited only media centers such as classroom, laboratory and library. On the other end, using these resources effectively play important role when social, cultural and natural environments are thought as an educational environments. Technology is used in many fields in educational settings such as guidance, measurement and evaluation, Psychological Counseling and Guidence and learning and teaching process.
In this study, theoretical foundations of technology plan which is necessary for schools are presented in order to observe in technological developments and its positive effectiveness in schools. In this study context, a technology plan studies which are conducted a private school in Ankara in 2004-2005 and 2005-2006 academic year are examined. By taking into consideration with this technology plan model and its results of implementation, a model was proposed suitable with Turkish Educational System.
Moreover, results of this model are examined in this study. Technology plan study was started in the private school by setting technology plan team which includes researcher who play an active role in this plan. Studies were reported and results of need assessment questionnaire which was conducted in this study were analyzed.
In the light of gathered data, results can be summarized as following;
1. Technology plan in schools should be a part of the schools developments plan in
order to use effectively resources or technology plan should be conducted as a separate study in schools.
2. Proposed technology plan which is formed theoretical foundation is applicable
model in Turkish educational system.
3. Steps in the proposed model are;
a. Determination of the planning goals b. Formation of the planning team
c. Determination of the politics and vision d. Technology need assessment
e. Determination and formation politic of needs f. Focusing of student-center learning
g. Providing of parents and society participation h. Providing of professional development i. Formation of the technology infrastructure j. Formation of long term budget
vii İÇİNDEKİLER
TELİF HAKKI VE TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU ... i
ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI... ii
JÜRİ ONAY SAYFASI ...iii
TEŞEKKÜR ... iv
ÖNSÖZ ... v
ABSTRACT ... vii
TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ ... xi
BÖLÜM I ... 1
1. GİRİŞ ... 1
1.1. Problem ... 1
1.1.1. Toplam Kalite Yönetimi ... 4
1.1.2. Okul Gelişim Planı ... 5
1.1.3. Teknoloji Planı Nedir? ... 6
1.1.4. Teknoloji Planlamasının Önemi ... 9
1.1.5. Çok Boyutlu Teknoloji Plan Süreci ... 11
1.1.6. Teknoloji Plan Sürecini Oluşturan Adımlar ... 12
1.1.6.1. Vizyon ve Politika Belirleme ... 12
1.1.6.2. Teknoloji vizyonunu oluşturmada görev alan kişiler ... 13
1.1.6.3. Teknoloji ihtiyaçlarının analizi ... 14
1.1.6.4. İhtiyaç politikasının belirlenmesi ve oluşturulması ... 15
1.1.6.5. Öğrenci Merkezli Öğrenmeye Odaklanma ... 16
1.1.6.6. Aile ve Toplumun Katılımı ... 18
1.1.6.7. Profesyonel Gelişimin Sağlanması... 19
1.1.6.8. Teknoloji Altyapısının Oluşturulması ... 21
1.1.6.9. Uzun Vadeli Bütçe Oluşturulması... 22
1.1.6.10. Süreci ve Çıktıları Değerlendirme ... 23
1.1.6.11. Planlama Ekibinin oluşturulması ... 24
1.1.7. Başarılı Bir Teknoloji Planının Temel Unsurları ... 25
1.1.7.1. Vizyon Oluşturulması ... 25
1.1.7.2. Bütün Üyelerin Katılımı ... 26
1.1.7.4. Araştırmanın Gözden Geçirilmesi ... 26
1.1.7.5. Teknolojinin Müfredata Uyarlanması ... 27
1.1.7.6. Profesyonel Gelişimin Yapılması ... 28
1.1.7.7. Güvenli Bir Altyapı Oluşturulması ... 28
1.1.7.8. Uygun Bütçe ve Sermayenin Oluşturulması ... 29
1.1.7.9. Sürekli Denetim ve Değerlendirme İçin Plan ... 29
1.2. Araştırmanın Amacı ... 30 1.3. Önemi ... 31 1.4. Sınırlılıklar ... 32 1.5. Sayıltılar ... 33 1.6. Tanımlar ... 33 BÖLÜM II ... 34 2. YÖNTEM ... 36 2.1. Araştırma Modeli ... 34 2.2. Evren ve Örneklem ... 34 2.3. Verilerin Toplanması ... 35 2.4. Verilerin Çözümü ve Yorumlanması ... 36 BÖLÜM III ... 37 3. BULGULAR VE YORUMLAR ... 37
3.1. Teknoloji Plan Modeli ... 37
3.2. Okulun Demografik ve Fiziksel Yapısı ... 38
3.3. Teknoloji Plan Ekibinin Kurulması ... 38
3.4. Planlama İçin Hazırlık ... 39
3.5. Okulun Misyonunun Belirlenmesi ... 40
3.6. Planlamanın Hedefleri ... 40
3.7. Vizyonun Belirlenmesi ... 41
3.8. Öğrenme Hedefleri ... 42
3.9. Teknoloji Envanter Çalışması ... 43
ix
3.11 Profesyonel Gelişim ve Destek Programları ... 45
3.12. Teknoloji Planı Zaman Çizelgesi ... 47
3.13. Teknoloji Planı Ara Değerlendirme Raporu ... 47
3.14. Teknoloji İhtiyaç Analizi ... 54
3.15. Verilerin Analizi ... 54
3.16. İhtiyaç Analizi Sonuçları ... 55
BÖLÜM IV ... 75 4. SONUÇ VE ÖNERİLER ... 75 4.1. Sonuç ... 75 4.2. Öneriler ... 77 4.2.1. Uygulama Önerileri... 77 4.2.2. Araştırma Önerileri ... 77 KAYNAKÇA ... 78 EKLER ... 82
EK-1: Teknoloji Plan Modeli ... 82
1. Süreç ... 82
1.1.1. Teknoloji Planının Amacı ... 82
1.1.2. Teknoloji Planın Hedeflerinin Belirlenmesi ... 82
1.1.3. Planlama Süreci ... 83
1.1.4. Planlama Sürecinde Yerine Getirilmesi Gerekenler ... 84
1.1.5. Plan Dokümanı ... 84 1.1.6. Planın Yürütülmesi ... 84 1.1.7. Sürekli Değerlendirme ... 85 2. Ürün ... 86 2.1. Kapak ... 86 2.2. Başlık Sayfası... 86 2.3. İçindekiler Tablosu ... 86 2.4. Özet ... 87
2.5. Vizyon İfadesi ... 87
2.6. Misyon ... 88
2.7. Planlama Ekibi ... 88
2.8. Genel Giriş ... 88
2.9. Veri Toplama, Analiz ve Raporlama ... 89
2.10. Plan Hazırlıkları ... 90
2.11. Halkla İlişkiler... 90
2.12. Ekipman ... 91
2.13. Kullanılacak Yazılımın Değerlendirilmesinde Sorulacak Sorular ... 91
2.14. Yürütme ... 91
2.15. Satın Alma ... 92
2.16. Kaynaklar ... 92
2.17. Müfredat, Öğretim ve Değerlendirme ... 92
2.18. Felsefe ... 93
2.19. Ağ Bağlantısı ... 93
2.20. Özel İhtiyaçları Olan Öğrenciler ... 94
2.21. Güvenlik ... 96
2.22. Ödenek ... 97
2.23. Destek ... 97
2.24. Yaşam Boyu Öğrenenler... 98
2.25. Malzemeler ... 98
2.26. Diğer Kritik Görevler ... 98
2.27. Değerlendirme ... 99
2.28. Bütçe ... 99
2.29. Bibliyografya ... 99
2.30. Sözlük ... 99
2.31. Dizin ... 99
1
BÖLÜM I
GİRİŞ
Bu bölümde, kuramsal çerçeve ortaya konularak araĢtırmanın problemi, amacı, önemi, sayıltıları, sınırlılıkları, önemli kavramların tanımlarına yer verilmiĢtir.
1.1. Problem
Bu araĢtırma, okuldaki eğitim öğretimin niteliğinin artırılması için varolan kaynakların etkili biçimde kullanımına ve nitelikli bir eğitim ortamının hazırlanması için yeni kaynakların oluĢturulmasına rehberlik edecek teknoloji planı konusu üzerine odaklanmıĢtır. Okullarda gün geçtikçe artan teknoloji kullanımı göz önüne alındığında, öğretim ortamı sadece okul içinde yer alan derslik, laboratuar, kütüphane ya da medya merkezleri ile sınırlı olmamalıdır. Bunların dıĢında, sosyal, kültürel ve doğal çevreler de birer öğretim ortamı olarak düĢünüldüğünde bu kaynakların etkili bir Ģekilde kullanımı konusunun önemi gündeme gelmektedir.
Günümüz teknolojisi ıĢığında eğitim, bilgiyi araĢtıran, bilgiyi üreten, sınıflandıran, sunan, paylaĢan, yeni durumlarda iliĢkilendirebilen ve bilgi teknolojilerini etkin biçimde kullanabilen bireyler yetiĢtirmeyi hedeflemelidir. Belirtilen hedeflerin gerçekleĢtirilebilmesi için öğrenme öğretme sürecinde her aĢamanın planlanması, planların yeni bir anlayıĢla tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi gerekmektedir (Tabar, 2002).
Öğrencilerin okul içinde ve dıĢında her türlü eğitim etkinliklerinde aktif olarak rol almasını ön gören yapılandırıcı yaklaĢımda; bilgi ve iletiĢim teknolojilerindeki geliĢmeler göz önüne alındığında öğretmenin de öğrencinin de rolleri değiĢmek zorundadır. Öğrenciler bilgiyi iĢbirliği içinde inĢa etmeyi ve seçtikleri görev, proje ya da öğrenme alanı için gereken bilgiye eriĢmeyi öğrenmelidirler. Öğrenme ve öğretme
farklı olmak zorundadır. Bu açıdan bakıldığında, bilgi ve iletiĢim teknolojileri öğrencilerin gerçek yaĢama uygun projeler üstlenerek verimliliklerini arttırmalarına izin vermektedir. Bu teknolojiler farklı çalıĢma ve öğrenme gruplarını bir araya getirerek zengin ve uzman kaynaklara eriĢimi sağlamaktadır.
Eğitimde istenilen verimi alabilmek için çağdaĢ teknolojinin getirdiği olanakların en etkili biçimde kullanılması, getireceği yeniliklerin çok boyutlu olarak düĢünülmesi ve planlanması gerekmektedir. Yeni teknolojinin sonucu olarak eğitimde etkin rol alan araç gerecin yanı sıra bu araç gereci kullanacak olan insan gücünün, eğitim ortamlarının dikkatle ele alınması gerekmektedir (McCampbell, 2001).
Eğitim sistemlerinin karĢı karĢıya bulundukları sorunları çözmenin birinci yolu teknolojik yenilenme yönünde kendilerini sürekli geliĢtirmek, ikinci olarak da eğitimde teknoloji kullanımına giderek artan bir önem vermektir. Eğitimde teknolojik yenilemenin en önemli nedeni belki de güncel eğitim sorunları ile, yeni teknolojinin bu sorunlara çözüm getirme yönündeki potansiyeli arasındaki yakınlıktır. Mevcut pek çok eğitim sorunu, kullanılan teknolojilere rağmen devam etmekte ise; mevcut teknolojilerin yetersizliği söz konusudur ve çözüm teknolojik yenilenmede aranmalıdır (Tabar, 2002).
Her geçen gün büyük geliĢmelerle değiĢen bilgi ve iletiĢim teknolojileri ıĢığında, “öğretmen ve öğrenci için öğrenme ve öğretme stratejilerini nasıl geliĢtirebiliriz?” sorusunun yanıtı aranmalıdır (Austin, 2000). Teknoloji, eğitimde, eğitim araĢtırmalarında, rehberlik ve psikolojik danıĢma hizmetlerinde, ölçme ve değerlendirmede, eğitim hizmetlerinin yönetiminde ve öğretim alanında, öğretme-öğrenme süreçlerinde kullanılmaktadır. Bilgisayarlar klasik eğitim araç ve gereçlerinin yetersiz kaldığı birçok konuda önemli bir boĢluğu doldurmaktadır. Klasik eğitim ortamlarında gerçekleĢtirilmesi zor ya da olanaksız olan birçok iĢ, bilgisayarlarla baĢarılabilmektedir (Yurdakul, 1998). Okullarda teknoloji kavramı bu denli önemli olan bilgisayar ile sınırlı değildir. Öğrenme ortamları, materyaller ve kaynaklar eğitimde etkililiği artırmak için iyi planlanmalıdır.
Okullarda teknoloji merkezli değiĢim ile ilgili çalıĢmalar pek çok ülkede planlı olarak yapılmaktadır. Ġngiltere‟ de 1988 yılında çıkarılan Eğitimde Reform Yasası ile
3 müfredatın öğretilebilmesi için bilgi teknolojilerinin okullarda kullanılması zorunlu hale getirilmiĢtir. Fakat uygulama sonunda yapılan araĢtırmalardan çıkan sonuç, eğitimde bilgi teknolojilerinin kullanımı konusunda kapsamlı bir koordinasyon gerektiği ve bu amaca ulaĢmak için uyumlu ve kapsamlı enformasyon teknolojisinin gerekli olduğudur. Diğer pek çok ülkede olduğu gibi, Türkiye‟ de teknolojik yenilenme yoluyla, çağdaĢ eğitim sistemlerine yetiĢebilmek ve karĢı karĢıya bulunan sorunları çözebilmek için, bir kısım reform niteliğinde olmak üzere pek çok giriĢim baĢlatılmıĢtır. 1989 yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı tarafından eğitimin desteklenmesi, geleneksel eğitimin yetersizliklerinin bilgi ve iletiĢim teknolojilerinin sunduğu olanaklar ile tamamlanması ve böylece eğitimin niteliğinin yükseltilmesi amacıyla Bilgisayar Destekli Eğitim projesi gündeme gelmiĢtir. VII. BeĢ yıllık Kalkınma Planı ile (1995) “Eğitimin her kademesinde, evrensel bilgiye ulaĢmayı sağlayacak ileri teknoloji ve özellikler bilgisayar kullanımının yaygınlaĢtırılması” (Resmi Gazete, 1995:22279) hedefi konulmuĢtur. Bu doğrultuda Milli Eğitim Bakanlığı ile Dünya Bankası arasında imzalanan anlaĢmalarla Milli Eğitimi GeliĢtirme Projesi baĢlatılmıĢ, bilgi ve iletiĢim teknolojilerinin eğitim sistemine uygulanması projenin temel hedefleri arasındadır (Tabar, 2002).
Bilgi ve iletiĢim teknolojindeki geliĢmeler ve bu geliĢmelerin eğitime olan yansımasının olumlu etkilerini görebilmek için okullarda Toplam Kalite çalıĢmalarına ağılık verilmektedir. Bu çalıĢma kapsamında okul geliĢim planları yapılmaktadır. Bütün bu çalıĢmaların temelinde varolan kaynakların etkili kullanımı, yeni kaynakların geliĢtirilmesi, mevcut durum ile olması gereken durumun en iyi Ģekilde değerlendirilip gerekli çalıĢmaların yapılabilmesi okullarda yapılması gerekli teknoloji planı ile doğrudan iliĢkilidir. Okullarda yürütülen okul geliĢim planı kapsamındaki çalıĢamalarda, okullarda teknolojinin eğitim, yönetim ve hizmet alanlarına entegrasyonu konusunda gerekli teknoloji planlamasının ek bir süreç olarak ya da okul geliĢim planları dahilinde yapılmamaktadır. Kaynakların etkin kullanımı ve yeni kaynakların oluĢturulması, eğitimde teknolojik yenilenmenin etkilerinin olumlu sonuçlarının görülebilmesi için teknoloji planı konusu üzerine odaklanılmalıdır.
1.1.1.Toplam Kalite Yönetimi
Toplam kalite yönetimi felsefesinin esası sürekli geliĢmeye dayanmaktadır. Sürekli geliĢme=iyileĢmenin temel felsefesi, sistem sonunda sistem hatalarının tespit edilip giderilmesinden ziyade sistemin kendi kendisini hatasız çıktıya ulaĢacak Ģekilde kontrol etmesidir. Yani hatalar oluĢmadan hataların oluĢmasına neden olacak etkenlerin ortadan kaldırılması da denilebilir.
Toplam kalite yönetimi anlayıĢının eğitim boyutunda “Tam Öğrenme” yaklaĢımı yer almaktadır. Tam öğrenmeyi hedefleyen değiĢim ve yenilenme stratejik planlama ile gerçekleĢtirilir. Stratejik eğitim planlaması, okul örgütünde bulunan bütün madde ve insan gücü kaynaklarının önceden kestirilmesi sürecidir. Toplam kalite yönetiminin temel taĢları;
1. Herhangi bir kurumda çalıĢan herkesin katılımıyla, sürecin sürekli olarak
iyileĢtirilmesi ve geliĢtirilmesi,
2. Belli bir standardı tutturmak yerine seviyenin sürekli ve hızlı bir tempoda
yükseltilmesi,
3. Örgüt içinde katılımcı, iĢbirliğine dayalı anlayıĢı esas alarak, çalıĢanların
potansiyellerinden en yüksek derecede yararlanılması ve ülke için iyi olan sosyal paydaĢlarda buluĢulmasıdır.
Son yıllarda ülkemizde okullarda da toplam kalite çalıĢmalarına ağırlık verilmektedir. Okullarda Toplam kalite yönetimi uygulamaları okul geliĢim süreci doğrultusunda uygulanmaktadır. Bu süreç katılımı, stratejik planlamayı, mevcut durumu ortaya koyan çalıĢmalar yapmayı, sürekli geliĢimi, hizmet içi eğitimler ile insan kaynaklarını sürekli desteklemeyi, ekip çalıĢması ile iĢ birliğini okullara yerleĢtirmeyi ve okul çalıĢmalarına sistematiklik kazandırmayı amaçlayan sistematik bir yaklaĢımdır. 1994 yılından itibaren Müfredat Laboratuar Okullarında yürütülen okul geliĢim çalıĢmaları da okullarda Toplam kalite yönetimi sürecini desteklemektedir. (http://earged.meb.gov.tr/mlo/OGM%20TKY.htm)
5
1.1.2. Okul Gelişim Planı
Eğitimde meydana gelen değiĢiklikler ve etkilerinin olumlu sonuçlarını görebilmek için okul geliĢim planları gün geçtikçe önemli hale gelmiĢtir. Okul GeliĢim Planı, okulun mevcut durumu ve hedeflenen gelecekteki durumu ile ilgili olarak ihtiyaç duyulan bilgileri organize eder, okulun kısa ve uzun vadeli geliĢim hedeflerini tanıtır, geliĢimde öncelik taĢıyan çalıĢmaları ve hedeflere ne zaman ulaĢılacağını ortaya koyar. Bu özellikleri ile Okul GeliĢim Planı, okulun mevcut durumu ve gelecekte ulaĢmak istediği durum ile ilgili bir bilgileri düzenleyen bir plandır. Okul geliĢiminde temel amaç eğitim ve öğretimin niteliğinin geliĢtirilmesi, öğrenci baĢarısının artırılması ile okulun fiziksel ve insan kaynaklarının geliĢtirilmesidir.
Okul geliĢim planı mevcut durum, hedeflenen durum ve sonuç üçlüsü arasında bağlantı kurmaktadır. Okul geliĢim planları okulun amaçlarını ve geliĢim hedeflerine
ulaĢmasına yönelik çalıĢmalarda, kaynakların kullanımında, önceliklerin
belirlenmesinde ve çok yönlü sürekli değerlendirmede kullanılacak ölçütlerin geliĢtirilmesinde yararlanılmak üzere stratejik plan ve bunların uygulanma planı olarak hazırlanır.
Okul geliĢim süreci; Okul geliĢim yönetim ekibinin oluĢturulması, okulun stratejik planının hazırlanması ve geliĢim hedeflerinin belirlenmesi, öz değerlendirme yapılması, öz değerlendirme sonuçlarına göre iyileĢtirmeye açık alanların ve iyileĢtirme ekiplerinin oluĢturulması, iyileĢtirme planın hazırlanması, iyileĢtirme planı doğrultusunda yıllık okul geliĢim planının hazırlanması, yıllık okul geliĢim planının uygulanması, gözden geçirme ve biçimlendirici değerlendirme, düzeltilmiĢ yıllık geliĢim planının uygulanması ve son değerlendirme ve rapor yazımı aĢamalarından oluĢmaktadır (http://earged.meb.gov.tr/mlo/OGM%20TKY.htm).
1.1.3. Teknoloji Planı Nedir?
Teknoloji planı standartların kurulmasında ve sınıf uygulamaları arasında köprü gibi hizmet eder. Ġçeriğin ve eğitim sürecinin uygun teknolojilerle, bir disiplin içinde organizesinde ve birleĢtirilmesinde açıkça bir öneme sahiptir. Özellikle okul için karar vericilere ve politikanın birçok aĢamasında, okullar ve eğitim organizasyonlarında sağlanacak ödenek kaynaklarına yardım eder (Knuth, Hopey, Rocap, 1996).
Genel olarak planlama, somut faaliyetler içinde kamusal politika, organizasyonel ve teknoloji ihtiyaçlarını ifade eden sürekli bir süreçtir. Planlama; teknolojinin beklenmedik etkilerini minimize ederken, avantajlarını kullanmak için eğitim organizasyonlarını ayırır. Planlama teknolojinin yürütülmesinde, sınırlı kaynakların etkili gider olarak kullanılmasında ve öğrenci baĢarısını geliĢtirmede bir yol haritası gibidir (Knuth, Hopey, Rocap, 1996).
Birçok teknoloji planı bilgisayarlarla ilgili olarak düĢünülmektedir. Oysa ki teknolojinin birçok alanı eğitime uyarlanabilir. Bu nedenle planda mümkün olduğu kadar çok teknoloji çeĢidini bulundurulmalıdır. Örneğin televizyon; bu teknoloji yeteri kadar önemsenmeyen bir teknolojidir. Nedeni televizyonun eğlenceli olması ve eğitimin eğlenceli olamayıĢı inancıdır. Oysa ki öğrenciler okudukları ve yazdıkları bilgiden çok gördükleri bilgileri öğrenirler. Etkili bir teknoloji planı teknoloji üzerine değil uygulamalar üzerine odaklanmalıdır. Bir plan geliĢtirmek için öğrencilerin, yöneticilerin ve eğitimcilerin ne istediği, teknolojinin çıktıları ve nasıl bir teknolojinin gerekli olduğu noktaları göz önünde bulundurulmalıdır. Bir çok plan makinelerin sayısı üzerine (girdiler) kurulmuĢtur. Teknoloji plan komitesinin okullara gidip sordukları soru; “bilgisayar laboratuarı ve sınıflar için bilgisayar” olmaktadır. Elbetteki ilk sorunun teknolojiye neden ihtiyaç duydukları olmalıdır. Bu sorunun cevabı teknoloji planın çıktısı olarak değerlendirilebilir (See, 1992).
Etkili bir teknoloji planı müfredat programı ile ne kadar bütünleĢtiğine bağlıdır. Ġyi bir teknoloji planı öğretmenlerin Ģu sorusunun yanıtını vermelidir. “Kullanılan teknoloji ile etkili bir Ģekilde ne öğreteceksin?” Bu sorunun cevabı bütün müfredatı tanımlamalıdır. Teknolojiyi öğretmek için teknoloji satın alımı yanlıĢtır. Diğer
7 öğretimsel nesnelerden izole edilmiĢ alanlarda teknolojinin öğretimi yanlıĢtır. Teknik uygulamaların amacı, öğrencilerin bu araçları kullanılarak nasıl daha verimli ve daha güçlü olacaklarını bilmeleridir (See, 1992).
Etkili bir teknoloji planı uzun dönem için değil, kısa dönem için düĢünülmelidir. Örneğin beĢ yıllık bir plan oldukça uzun bir süreci içermektedir. Teknolojinin çok hızlı değiĢimi nedeniyle planlama mümkün olduğunca kısa bir dönem için yapılmalıdır. Bir yıllık bir plan harcamaların ve ekipmanın son markalarının iyi planlanması için uygun olabilir. Teknoloji planı yıllara değil kısa dönemlere bölünmelidir. Eğer uzun dönem için bir plan geliĢtirilecekse, bu bütçe sınırlamasıyla karĢı karĢıya kalır. Her yıl planın bütçeye göre yeniden gözden geçirilmesi ve güncellenmesi gereken ekipmanın yeniden alınması gerekir. Planın, eski teknolojiye bağlı kalınmasını sağlamasına izin verilmemelidir (See, 1992).
Ġyi bir teknoloji planını oluĢturan önemli bölümler; vizyon, varolan teknolojinin değerlendirilmesi, müfredat entegrasyonu, değerlendirme planı, öğrencilerin ve öğretmenlerin pratik olarak teknoloji kullanmaları ve profesyonel geliĢimdir. Etkili bir teknoloji planı öğrenme hedeflerine ve çıktılarını odaklanmıĢ bir vizyon ifadesi ile baĢlamalıdır. Teknoloji planında okulun teknoloji konusunda bulunduğu nokta ve hedeflenen nokta açıkça ifade edilmelidir. Teknolojinin müfredata entegrasyonunda, müfredat hedefleri, planlamanın temelleri ve profesyonel geliĢim birlikte düĢünülmelidir. Teknoloji planında üzerinde önemle durulması gereken bir baĢka nokta da değerlendirmedir. Teknolojinin etkililiğinin, teknolojinin öğretimde kullanımının öğretmenler ve öğrenciler açısından önceliklerinin ve dezavantajlarının mutlaka değerlendirilmesi gerekmektedir. Teknoloji planında öğretmenlerin ve öğrencilerin teknolojiye kolaylıkla eriĢimlerini sağlama konusuna da geniĢ çaplı olarak yer vermek gerekmektedir. Bu süreç içerisinde profesyonel geliĢim için öğretmenlerin eğitimi en önemli basamağı oluĢturmaktadır. Çünkü öğretmenler, teknoloji kullanımını ya da teknolojinin eğitime entegrasyonunu yeterince anlamamıĢlar ya da uygulamalarda yeteri kadar etkili kullanamıyorlarsa teknoloji planının etkililiğinden söz etmek imkansızdır (Knuth, Hopey & Rocap, 1996).
Teknoloji planları okulun politikasını ve eğitimsel çerçevesini yansıtır. Teknoloji planı değiĢikliği sağlamak için tek baĢına yeterli değildir. Ġyi tasarlanmıĢ bir teknoloji planı, geliĢimi sağlamak için dinamik bir araçtır. Ġyi bir teknoloji planı eğitimciler için aĢağıdaki temel maddeleri içermelidir. Bunlar;
i. Teknoloji planı organize edilmiĢ ve sürekli bir süreç olmalıdır.
ii. Açık bir planlama modeli kullanılmalı ve sonuç dokümanında
teknolojinin eğitimde, yönetimde, değerlendirmede ve iletiĢimde nasıl kullanılacağını sunulmalıdır.
iii. Faaliyet alanı ekonomik ve teknik çözümler ile yüzeysel ama gerçekçi
olmalıdır.
iv. Bütün katılımcıları yani eğitimciler, yöneticiler, öğrenciler, anne-babalar,
iletiĢim liderleri ve teknoloji uzmanlarını içermelidir.
v. Organizasyonun zayıf ve kuvvetli yönlerinin belirlenmesi ve teknolojinin
uygulanmasını nasıl etkilemekte olduğunun açıklaması gerekir.
vi. Teknoloji kararlarının yani bütçe önceliklerinin, değerlendirmenin,
güncellemenin ve teknoloji kullanımı için metotların ve prosedürün formülize edilmesi gereklidir,
vii. Teknolojik geliĢmeler ile değil, eğitimsel hedefler ve amaçlar ile hareket
edilmesini sağlamalıdır (Knuth, Hopey & Rocap, 1996).
Okul Teknoloji plan komiteleri, yapılan çalıĢmalar sonucunda en iyi teknoloji planının aĢağıdaki özellikleri içermesi gerektiği belirlemiĢtir:
i. Bütün öğrenciler için teknoloji becerileri ve bu becerilerin müfredat içine
entegre edilme stratejileri belirlenmelidir.
ii. Teknoloji, öğrencilere uygun müfredatın ve bu müfredatın
öğretilmesinde kullanılacak öğretim metotlarının kalitesini geliĢtirmek için tasarlanmalıdır.
9
iii. Teknoloji, takım çalıĢmasına, öğrencilerin sınıf arkadaĢları ve diğer
sınıflardaki ya da okullardaki arkadaĢları ile ortak projeler yapmalarına izin verecek Ģekilde tasarlanmalıdır.
iv. Teknoloji, uygulama ağırlıklı, uzun zaman, daha fazla içerik, daha fazla
problem çözme ve bireysel planlama gerektirecek, öğrenme sunmayı geliĢtirecek Ģekilde kullanılmalıdır.
v. Öğrencilerin öğrenirken motivasyonunu ve dikkatini artırıcı öğrenme
uygulamalarını sağlayacak bilgilere eriĢimlerine izin vermelidir.
vi. Ne geçmiĢe dönerek ne de cesaretini kaybederek sadece mevcut durumu
geliĢtirerek okulun reformunun seviye ve türünü yansıtmalıdır.
vii. Eğitimde ailelerin ve komite üyelerinin pozitif geliĢimini artırmak için
yeni yollar sağlamalıdır.
viii. Teknolojinin etkili Ģekilde kullanımı için öğretmen eğitimi
stratejileri belirlenmelidir.
ix. Okulun müzeler, üniversiteler, kamu kuruluĢları, sağlık ve sosyal servis
büroları gibi önemli organizasyonlar ve kaynaklarla bağlantı kurmasını içermelidir (McNabb, Valdez, Nowakowski, Hawkes, 1999).
1.1.4. Teknoloji Planlamasının Önemi
Teknolojideki web (world wide web), multimedia gibi son geliĢmeler geleneksel öğretim yöntemlerine çeĢitli esneklikler getirmiĢtir. Bu geliĢmelerin eğitime adapte edilmesi, eğitimde yüksek bir seviyenin elde edilmesi sonucunu doğurmaktadır. Teknolojinin eğitimde kullanılması ile ilgili en önemli engel, teknolojiyi eğitime nasıl adapte edileceğinin bilinmemesidir (Bates, 1999).
Teknoloji son yıllarda öğrenme stilleri, öğretim metotları arasında önemli bir yer edinmiĢtir. Örneğin; matematik problemlerinin çözümünde çalıĢma sayfalarının kullanımı, sanatta bilgisayar çizimleri ve animasyonlar, sosyal çalıĢma projelerinde online kapasitesi, bilim ölçümlerinde bilgisayar araĢtırmaları teknolojinin eğitimde odak noktası olduğunu göstermektedir. Bunlar ve diğer teknoloji kullanımları öğretimi daha uzun ömürlü yapmaktadır (Winter, 1998).
Teknoloji toplumu değiĢtiren önemli bir etkendir. Okulların da teknoloji ile bütünleĢmemek gibi bir seçeneği yoktur. Aksine önemli olan soru; “Öğrenmeyi arttırmak için teknoloji nasıl en iyi Ģekilde kullanılabilir?” Ģeklinde açıklanmaktadır. Teknolojinin asıl amacı; yeni bir içerik alanı yaratmak değil öğrenmeyi geliĢtirmek olmalıdır. Teknoloji eğitimin geliĢtirilmesi ve düzeltilmesi için bir çok olanak sunmaktadır. Teknoloji planlaması yürütülecek yönergeleri ve önceliklerin kurulması iĢini yapan planlama komitesini içeren bir süreçtir. Teknoloji iyi bir öğretmenin yerini alamaz fakat onun yetenekleri ve yaratıcılığını artırabilir. Teknoloji, eğitimi öğrenciler için anlamlı ve verimli hale getiren büyük bir potansiyele sahiptir.
Teknoloji planlaması eğitim döngüsünde önemli bir role sahiptir. Eğitimde planlama konusu üzerine odaklanılmalıdır. Teknoloji planlaması bilgisayarlardan öte bir konudur (Bolinger, 1999). Planlamanın ilgilendiği konu insandır. Planlama, varolan kaynaklar nasıl daha etkili kullanılır?, yeni kaynaklar nasıl keĢfedilir?, bunlar nasıl kullanılır? sorularına cevap arayan bir kavramdır (Meeks, 2003).
11
1.1.5. Çok Boyutlu Teknoloji Plan Süreci
Şekil 1. Teknoloji Plan Sürecini OluĢturan Sekiz BileĢen (McNabb, Valdez,
Nowakowski & Hawkes, 1999).
Yukarıdaki Ģekilde teknoloji planını oluĢturan temel bileĢenler yer almaktadır. Buna göre teknoloji planı; Vizyon ve Politika GeliĢtirme, Teknoloji Ġhtiyaçlarının analizi, Teknoloji altyapısının oluĢturulması, Uzun vadeli bütçe stratejilerinin geliĢtirilmesi, öğrenci merkezl iöğrenmeye odaklanma, prfesyonel geliĢimi sağlama, aileleri ve diğer üyeleri kapsama, süreci ve çıktıları değerlendirme iĢlem basamaklarından oluĢmaktadır.
1.1.6. Teknoloji Plan Sürecini Oluşturan Adımlar
1.1.6.1. Vizyon ve Politika Belirleme
Öğrencilerin yüksek akademik baĢarılara ulaĢmaları için kritik adım okulun geliĢim planı için bir vizyon oluĢturmasıdır. Teknolojinin öğretimde, öğrenmede ve yönetim fonksiyonlarında kullanımı vizyonun birer parçasıdır. Teknoloji planı, okul personeline ve okul yönetimi ile ilgili diğer kiĢilere, öğrencilerin zengin teknoloji dünyası içinde yaĢamaları için gerekli beceri ve bilgi üzerine odaklanmıĢ bir geliĢim için olanak sağlar. Okul geliĢim ve teknoloji planlayıcıları, müfredat, öğretim ve teknoloji gereksinimlerini karĢılayacak sonuçlar ile yeni ve geliĢtirilmiĢ öğrenme çıktılarını bir araya getirerek çalıĢmak zorundadırlar (Knuth, Hopey & Rocap, 1996).
Vizyon, bütün öğrencilerin yüksek standartlarda baĢarılı olmalarının gereklerini en iyi Ģekilde karĢılayacak uygulamaları, teknolojinin nasıl artıracağını ve geniĢleteceğini açıklamalıdır. Teknoloji vizyonu, Ģu anda var olan durumdan ve geçmiĢteki durumdan daha iyisi olacak ve baĢarılabilir bir gelecek tanımlamalıdır. Örneğin vizyon, hedef alanlar için mevcut durumda olmayan uzmanları ve kaynaklara iĢaret etmelidir veya öğrencilerin uygun donanım, yazılım ve ağ bağlantıları ile yeni kaynaklardan sağlanacak bilgiye ve kültürel kaynaklara eriĢimini açıklamalıdır. Vizyon ifadesi, öğrencilerin öğrenmelerini teknoloji kullanarak zaman, derinlik ve kapsam olarak artıracağını açıklamalıdır. Teknoloji araçları öğrencilerin bilgi ve beceri miktarını ve türünü artırmaktadır. Bu araçlar, temel becerileri, uygulanabilir içeriğin miktarını ve türünü, öğrenenlerin her yaĢta anlamlı öğrenme görevlerini ve uygulamalarını korumalarını sağlamaktadır. Öğrenciler amaçlar dahilinde teknolojiyi nasıl kullanacaklarını bilirlerse geleceğe hazırlanmıĢ olmaktadırlar (McNabb, Valdez, Nowakowski, Hawkes, 1999).
Teknoloji planları vizyon üzerine odaklanmalıdır. Eğer bunun tersine; problemler üzerine odaklanılırsa beĢ yıl sonra da yine baĢlanan noktada olunduğu görülecektir. Gelecek için bir vizyon geliĢtirmek ve bu vizyona odaklanmak; vizyonun gerçekleĢmesi için Ģu andan itibaren neler yapılacağı, teknolojik araçların gücünden faydalanmak ve bu araçları okulun yeniden yapılandırılması için kullanmak planlamanın baĢlangıcı olmalıdır (See, 1992).
13 Öğrenmenin vizyonu, planlamada kritik bir etkiye sahiptir. Vizyon, teknoloji ile ilgili harcamalar ve bu harcamaların nasıl kullanılacağı konusunda temel sürücü rolünü üstlenmiĢtir. Vizyonsuz bir teknoloji planının öğrenci öğrenmesine sağlayacağı katkı çok aza inecektir (Knuth, Hopey & Rocap, 1996).
Vizyon ifadesi, teknoloji entegrasyonu ile teknolojinin öğretimsel ve yönetimsel programlara entegre edilmesi durumunu açıkça ifade etmelidir. Bu ifade aĢağıdaki düĢünceler doğrultusunda oluĢturulabilir;
i. Teknoloji öğrenci motivasyonunu ve öğrenmeyi geliĢtirmelidir.
ii. Öğretmenlerin, bilgileri ve gerçekleri ifade eden birisinden çok öğrencileri
yönlendirici bir rehber olmasını sağlamalıdır.
iii. Teknoloji; öğrencilerin kendi öğrenmelerini kontrol eder duruma
gelebilmelerinde, hızlı sosyal değiĢimlere adapte olabilmelerinde, öğrencilerin elektronik kaynaklardan bilgilere eriĢebilmelerinde, bilgiyi oluĢturabilme, değiĢtirebilme ve analizini yapabilmelerinde yardımcı olarak rol almaktadır.
iv. Teknoloji öğrenciler için öğrenme ve öğretmede bir araç olarak
kullanılan, farklı müfredat ihtiyaçlarına uyarlanabilen, farklı öğrenme stillerini destekleyen, bilgiye eriĢimi sağlayabilen bir araçtır (Morton, 1998).
1.1.6.2. Teknoloji vizyonunu oluşturmada görev alan kişiler
Bir teknoloji planı yöneticilerin, öğretmenlerin ve yönetimde etkili olan üyelerin desteğini almak zorundadır. Vizyon, planın yürütülmesinde, yeni politikaların oluĢturulması ya da varolanların düzenlenmesinde, profesyonel geliĢim, okul-aile-ve diğer üyeler arası iĢbirliği, değerlendirme metotları, süreci raporlama ve teknolojinin öğrenci merkezli öğrenmeyle ilgili çıktılarıyla ilgilidir. Bu süreçte; yöneticiler, fiziksel araçlar ve iĢletimsel politikalarla ilgili teknolojinin yürütülmesini kolaylaĢtırmak için son derece önemlidirler. Öğretmenler, günlük uygulamaları etkilediği gibi planın tasarlanmasında ve uygulanmasında da
önemlidirler. Yönetimle ilgili diğer kiĢiler (aileler, iĢ temsilcileri, okul aile birliği vb.) yeni politikaların ve yapının oluĢturulmasında olduğu kadar finansal, felsefi ve uygulama yönlerinin geliĢtirilmesinde önemlidir. Birçok okulda teknoloji plan komitesi aĢağıdaki takım üyeleri;
i. Anasınıfı - 4. sınıf öğretmenlerinden iki, 5.sınıf – 8.sınıf
öğretmenlerinden iki, 9.sınıf – 12. sınıf öğretmenlerinden iki öğretmen,
ii. Okul Aile Birliği temsilcisi ve öğrenci temsilcileri, iii. Halkla ĠliĢkiler Uzmanı,
iv. Ġki yönetici,
v. Yönetimle ilgili en az iki üye,
vi. Profesyonel geliĢim koordinatörü,
vii. Teknik destek personeli ve/veya danıĢmandan oluĢmalıdır (McNabb,
Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.3. Teknoloji ihtiyaçlarının analizi
Teknoloji ihtiyaç analizinin amacı; okulun teknoloji vizyonu, hedefleri ve varolan durumu arasındaki aralığı belirlemektir. Bu aralığın kapatılması ise teknoloji planının odak noktasıdır. Okulun ihtiyaçlarının değerlendirilmesi, yürütülen programda değerlendirme basamağının bir parçasıdır. Buradan çıkacak sonuçlar, değerlendirmenin hazırlayıcı basamağıdır. Teknoloji planlama takımı varolan bilgiyi ve teknoloji ile analizini belirleyebilir. Bu durum öğrenci baĢarısını, var olan teknoloji envanterini, okulun ihtiyaçlarını depolamayı içerir (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
Teknoloji plan takımının daha etkili çalıĢması için eğitimde teknolojinin kullanımı konusunda takım üyelerinin bilgi sahibi olmaları gerekir. Bu konu ile ilgili bilgi almanın iki yolu vardır. Bunlardan ilki araĢtırmadır. AraĢtırma sonunda, teknolojinin okulda kullanımının bulgularının ve en iyi uygulamalarının ortak bir Ģekilde anlaĢılması gerekmektedir. Ġkinci kaynak; okul komitesinin kendisidir. Çünkü okul ve komite içinde öğrenmeyi artırmak ve geliĢtirmek için teknolojinin
15 nerede ve nasıl kullanıldığı ile ilgili bilgileri planlamaya bütün üyeler verebilir (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.4. İhtiyaç politikasının belirlenmesi ve oluşturulması
Vizyonun belirlenmesi planlamada çok önemlidir. Buna karĢılık yönetimi ve kontrol teknoloji kaynaklarını tanımlayan insanlar tarafından desteklenecek uygun politikalar geliĢtirilmez ise vizyon ve hedefler gerçekleĢtirilemeyecektir. Okul yöneticileri ve üyeler, beklentilere, yönetime, liderliğe ve teknoloji altyapısı için doğru kullanımlara iliĢkin yürütülecek politikalara ihtiyaç duymaktadırlar. Politika güçleri, okullarda teknoloji entegrasyonunda aĢağıdaki sorulara verilecek cevaplarla ve okulun ihtiyaçlarına göre yön belirlerler:
i. Teknoloji neden kullanılacaktır? (öğrenmeyi geliĢtirmek, öğrenme
seçeneklerini artırmak, alternatif değerlendirme metotlarını kolaylaĢtırmak vb.)
ii. Hangi teknolojiler ve dağıtım sistemleri özellikle önemlidir? (bilgisayarlar,
uzaktan eğitim, portatif araç ve gereçler, vb.)
iii. Yürütme için öncelikler nelerdir? (personel, hedef sınıflar, içerik alanları,
hedef kitle vb.)
iv. BaĢarılı bir yürütme için değerlendirme standartları ve önemli noktalar
nelerdir? (kiĢisel veri, standart veri vb.)
v. BaĢarılı bir yürütmeden kim sorumludur? (Özel bir komite, yönetim personeli,
teknoloji koordinatörü, teknik destek personeli,vb.)
vi. Değerlendirme verilerini açıklama konusunda kim sorumludur? (Özel komite
ve yönetim personeli, müfredat koordinatörü, vb.)
vii. Teknoloji entegrasyonunu yürütmek için bütçe ve zaman ne olmalıdır? (uzun
vadeli bütçe tahsisi, özel bağıĢ programları, profesyonel geliĢim tahsisi, vb.) (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
16
Planlama
Hedefleri
Şekil 2. Teknoloji Ġhtiyaç Analizine rehberlik edecek sorular (McNabb, Valdez,
Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.5. Öğrenci Merkezli Öğrenmeye Odaklanma
Teknoloji, eğitim reformlarında öğrenci merkezli öğrenme için yol göstericidir. Öğrenci merkezli öğrenmede temel olan her öğrencinin bireysel farklılıklarının önemsenmesidir. Teknolojinin eğitime entegrasyonunda öğrencilerin farklı öğrenme stilleri ve stratejileri ile öğrenmelerinin desteklenmesi ön plana çıkarılmalıdır. Buna göre teknoloji planında önceliklerin oluĢturulması aĢamasında planlayıcılar, müfredat ve öğretim ile ilgili olarak farklı kararlar verebilirler. Bunlardan en önemlisi; Teknolojinin müfredat ve öğretimde nerede ve nasıl kullanacağı sorusuna verilecek olan cevaptır. Elektronik ve interaktif teknolojilerin öğrenci baĢarısında ve motivasyonunda farklı bir etkiye sahip olduğuna iĢaret edilmelidir. Bunun yanı sıra; teknoloji okuryazarlığı için toplumun beklentilerinin nasıl yansıtılacağı da çok önemlidir.
AraĢtırmalar teknolojinin yabancı dil, matematik ve fen öğretiminde kullanımı ile ilgili olarak aĢağıdaki sonuçlara iĢaret etmektedir;
Aileler, öğrencilerin öğrenme
çıktılarını baĢarmalarına yardım için neye ihtiyaç duymaktadırlar?
Belirlenen öğrenme çıktılarının baĢarılabilmesi için ihtiyaç duyulan teknoloji altyapısı nedir?
Öğrencilerin bulundukları geliĢim
basamağında temel öğrenme
çıktıları neler olmalıdır?
Okul, öğrenciler için belirlenen çıktıların baĢarılabilmesi için neye ihtiyaç duymaktadır?
17 Yabancı Dil Öğretiminde teknolojinin kullanımı;
Okuma ve yazmada temel becerilerin geliĢtirilmesi için alıĢtırma ve
uygulamalar,
Bireysel izleme için kayıtların tutulması,
Metin oluĢturulmasında ve organizesinde kelime iĢlemci kullanılması,
Elektronik dil bilgisi, heceleme ve düzenlemeler içeren yazılımlar,
Çoklu ortam sunumları oluĢturmak için yazarlık dilleri,
Öğrenci araĢtırmaları için çoklu ortam referans araçları,
Öğretimsel sözlük, hikaye haritası oyunları,
Okuma stratejilerini geliĢtiren ve birçok duyu organına hitap eden
yazılımlar,
Online olarak iĢbirlikçi öğrenme alanlarının oluĢturulmasında
kullanılabilmektedir.
Teknolojinin Matematik Öğretiminde kullanımı;
Sayısal bilgilerin elde edilmesinde, değerlendirilmesinde ve
iĢletilmesinde,
Hesaplamaların yapılmasında,
Sayısal bilgilerin grafiğe dönüĢtürülmesinde,
Matematiksel önermeler ıĢığında problemlerin araĢtırılması ve
çözülmesinde,
Modellerin ve simülasyonların oluĢturulması ve çalıĢtırılmasında,
Ġleri düzey soyut matematik için yapı iskelesi oluĢturmada
kullanılabilmektedir.
Fen öğretiminde teknoloji kullanımı;
Bilimsel bilginin öğrenciler tarafından kullanımına yardımcı olacak rehber uygulamalar,
Bilimsel araĢtırmalar için online veri paylaĢımı,
Bilgi araĢtırmaları için CD Romlar ve web siteleri referansları,
Bilimsel düĢünme temelli problem çözme,
Öğrencilere olasılıkları açıklayan araçların oluĢturulması,
GeniĢ bir dijital ve elektronik araç olarak kullanılmasıdır (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.7. Aile ve Toplumun Katılımı
AraĢtırmalar, öğrenci motivasyonun arttırılmasında ve geliĢtirilmesinde ailelerin önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Aileler öğrencinin ilk öğretmenleri, evleri de ilk sınıflarıdır. Öğrencilerin geliĢiminde ve yetiĢmesinde ailelerin ve toplumun etkisi kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Aile üyeleri teknoloji ve teknoloji planının kazanımları ile ilgili bilgi sahibi olmadıkları için bu konuyla ilgili olumsuz davranıĢ geliĢtirebilmektedirler. Bazı aileler teknolojinin öğrenci öğrenmesi üzerindeki etkisini hala bilmemekte ya da kabul etmemektedir. Bu nedenle ailelerin teknoloji planından haberdar olmaları, kararların verilmesi aĢamasında ve teknolojinin eğitime entegre edilmesi süreçlerinde etkin rol almaları çok önemlidir. Aksi takdirde, aileler öğrenciler için teknoloji konusunda olumsuz davranıĢlar gösterebilmektedir. Ailelerin teknoloji planında rol alması konusunda aĢağıdaki basamaklara dikkat edilmelidir:
i. Teknoloji ile ilgili giriĢimlerde ailelerle iĢbirliği içinde çalıĢabilmek için
okul – aile arasında bağlantı kurulması gerekir.
ii. Teknoloji planı ile ilgili olarak ailelerle açık ve sürekli bir iletiĢimin
sağlanması gerekmektedir.
iii. Ailelere teknoloji kullanımı ile ilgili sorunların çözümünde ve iĢbirliği
konusunda kendi teknoloji bilgi birikimlerini ve geliĢimlerini kullanmalarına fırsat verilmelidir.
iv. Planın yürütülmesi sırasında ailelerin bilgi ve tecrübelerini planlama
19
v. Teknoloji planı bütün ailelere eriĢebilecek ve fayda sağlayabilecek
Ģekilde tasarlanmalıdır.
vi. Aileler arasındaki iletiĢimin geliĢtirilmesi gerekmektedir.
vii. Teknoloji kaynak merkezi, bilgisayar öğrenme laboratuarları ve sınıflar
konusunda gönüllü ailelerin desteği alınmalıdır.
Ailelerin okuldaki süregelen teknolojik geliĢmelerden ve bu geliĢmelerin öğrencilere olan etkilerinden haberdar olmaları gerekmektedir. Bu nedenle ailelerin öğrencilerin baĢarılarını, okulda teknoloji kullanımı ile ilgili çalıĢmaları, bu çalıĢmaların öğrenci baĢarısı ve motivasyonu üzerine etkilerini görmeleri, planlamada bilgi ve tecrübelerinden destek almak için ailelerin de planlama sürecine katılması gerekmektedir (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.7. Profesyonel Gelişimin Sağlanması
Teknolojinin eğitimde kullanımı, öğrenci ve öğretmen arasındaki dinamik iliĢkiyi ön plana çıkarmıĢ bu nedenle de öğrenme yeni bir anlam kazanmıĢtır. Öğretim bireyselleĢmiĢ ve öğrenci kendi öğrenmesinden sorumlu hale gelmiĢtir. Öğretmenler ise öğrencilerin öğrenmesinde bilgiyi üreten, bilgi ve becerileri diğer öğrencilerle paylaĢmalarına yardımcı olan birey haline gelmiĢtir. Teknolojinin eğitimde kullanımı ile öğretmenlerin geleneksel rolleri tamamen değiĢmiĢ, öğrenci baĢarısında öğrenme hedeflerini yönetmek, denetlemek ve doğrulamak olmuĢtur. Fakat birçok öğretmen hala teknolojiyi kullanamamaktadır. Teknolojinin öğrenci öğrenmesinde öğretmen ve öğrenci arasında dinamik bir araç olarak kullanılabilmesi için öğretmenlerin ve okuldaki diğer personelin profesyonel geliĢimleri teknoloji planının çok önemli bir basamağını oluĢturmaktadır. Profesyonel geliĢim için teknolojiyle ilgili yeterlilikler dört basamakta incelenebilir: (1) Temel teknoloji kullanımı, (2) Öğretime teknoloji seçilmesi ve kullanılması, (3) Teknolojinin sınıf yönetiminde ve yönetimsel amaçlarda kullanımı, (4) Kendi profesyonel öğrenmesini geliĢtirmektir.
Öğretmenlerin profesyonel geliĢimleri için aĢağıdaki teknoloji becerileri belirlenmiĢtir:
(1) Temel profesyonel geliĢim programı, açık teknoloji laboratuar deneyimi ve yüz yüze eğitimi içermelidir.
(2) Orta seviyedeki eğitimde teknoloji uygulamalarının izlenmesi, teknoloji ile iĢbirlikçi öğretme, teknoloji ile zenginleĢtirilmiĢ profesyonel uygulamaları içermelidir.
(3) Ġleri düzey geliĢim ise, teknoloji konferansları, teknoloji ile bağlantılı konferanslar, öğrenci öğrenmeleri için teknoloji ile iĢbirliğinin artırılması, teknoloji destekli uygulamalar ile araĢtırmaları içermelidir (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
Yeterlilik Kriterleri Başlangıç Düzeyi Orta Düzey İleri Düzey
Temel Kelime İşlemci Kullanımı
Öğretmenlerin elektronik
ortamda bilgiyi depolamaları, oluĢturmaları, kaydetmeleri ve yeniden kullanabilmeleri.
Öğretmenlerin raporlarını ve
planlarını araç çubuklarını ve Ģablonları kullanarak organize edebilmeleri. Öğretmenlerin elektronik verileri düzenlemeleri, biçimlendirebilmeleri ve planlarını, raporlarını oluĢturabilmeleri. Öğretmenlerin araç çubuklarını özelleĢtirebilmeleri ve
çalıĢma klasörlerini uygun
Ģekilde organize
edebilmeleri.
Öğretmenlerin kelime iĢlemci
ile hazırlanan plan ve raporları makrolar ile diğer uygulamalarla birleĢtirebilmeleri.
Öğretmenlerin çevresel
ihtiyaçlara göre dokümanlarını
hazırlayabilmeleri.
Öğretim Yazılımlarının kullanımı
Öğretmenlerin aktivite
planlarını oluĢturmak için
uygun öğretimsel yazılımları belirleyebilmeleri.
Öğretimsel yazılımları
öğrencilerle birlikte aktivite planlarına yardımcı olarak kullanabilmeleri. Öğretmenlerin yazılımları interaktif sınıf uygulamalarında yardımcı olarak kullanabilmeleri. Öğretmenlerin öğrenci merkezli teknoloji aktivitelerini öğretimsel amaçlarına yardımcı olacak Ģekilde kullanabilmeleri. Öğretmenlerin öğrencilerinin
öğrenme alanlarına göre öğretimi bireyselleĢtirmek ve zenginleĢtirmek için yazılımları kullanabilmeleri.
Öğretmenlerin özel öğrenme
çıktılarını sağlayabilmeleri için
kullanacakları yazılımı
seçebilmeleri,değerlendirebilmeleri.
Yerel alan bilgisayar bağlantısının yönetimsel amaçlar için kullanımı
Öğretmenlerin öğrencilerin
verilerini okul veritabanına kaydedebilmeleri.
Öğretmenlerin zaman zaman
öğrencilerin okuma kayıtlarını görebilmek için elektronik
Öğretmenlerin,
öğrencilerin kayıtlarını
saklayabilmeleri ve
veritabanı ile bu kayıtlara ulaĢabilmeleri.
Öğretmenlerin
Öğretmenlerin, öğrencilerin
kiĢisel bilgilerini, portfolyolarıyla tamamlamak ve istenildiğinde aileler ulaĢtırmak.
Öğretmenlerin öğretimsel
21
okuma programını
kullanabilmeleri.
öğrencilerin kendi
geliĢimlerini elektronik
portfolyo ile takip
edebilmeleri.
değerlendirebilmeleri.
İnternetin profesyonel gelişim için kullanımı
Öğretmenlerin ağ bağlantısını
teknoloji seminerlerini
duyurabilmek ve katılabilmek için kullanabilmeleri.
Öğretmenlerin gerekli
bilgiye online olarak
eriĢebilmeleri.
Öğretmenlerin e-mail
yoluyla iletiĢim
kurabilmeleri.
Öğretmenlerin online kurslara
katılmaları ve profesyonel tartıĢma forumlarına katılabilmeleri.
Tablo 3. Teknoloji yeterlilik kriterleri ve okul geliĢimi için teknoloji planında
öğretmenler için belirlenen seviyeler (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.8. Teknoloji Altyapısının Oluşturulması
Öğrencilerin teknolojiyi kullanmaları okullarla sınırlı olmaktan çıkmıĢtır. Özellikle son yıllar içinde öğrencilerin evlerinde de bilgisayar kullanımı hızla artıĢ göstermektedir. Teknoloji altyapısının oluĢturulmasında sadece teknolojinin düĢünülmesi ve bu teknolojinin sadece okul ile sınırlandırılması doğru değildir. Teknolojinin bütün bileĢenleri ve öğrenci, öğretmen ve idari personelin teknolojiye eriĢebileceği her yerin altyapıda düĢünülmesi gerekmektedir.
Teknoloji altyapısının oluĢturulmasında öncelikle cevaplanması gereken bazı sorular: (1) Yönetim ofisleri, toplum kaynak merkezleri ve sınıfların geniş ağ bağlantısı var mı?, (2) Teknoloji kaynakları güncelleniyor mu ve eşit şekilde dağıtılabiliyor mu?, (3) Öğretmenler ve idari personel uygun teknik desteğe erişebiliyor mu?, (4) Okulun teknoloji kullanımı konusunda uygun politikalar ve güvenlik önlemleri var mı? Ģeklinde belirtilebilir.
Sınıflar için teknoloji seçiminde öncelikli olarak sorulacak soru: “Öğrencilerin öğrenme hedeflerini gerçekleĢtirebilecek en iyi teknolojiler hangileridir?“ Ģeklinde belirtilmektedir. Eğitimciler sınıflar için uygun teknolojileri aĢağıdaki Ģekilde belirtmektedirler:
(1) Her 4 ya da 5 öğrenciye 1 bilgisayar ve öğretmenin kullanımı için 1 tane çoklu ortam bilgisayarı,
(2) Öğretmenlerin evlerinde derslerinde ve materyallerinin hazırlanmasında kullanabilecekleri okul ile ağ bağlantısı kurulu bir bilgisayar,
(3) Müfredat uygulamaları ve kayıtların tutulması için yazılım,
(4) Öğrenci ve öğretmenlerin sunumlarında kullanabilecekleri projeksiyon ekipmanları,
(5) Bir video oynatıcı ve televizyon seti, VCD,
(6) TaĢınabilir Ģekilde ayarlanmıĢ lazer disk sürücüleri ya da ekstra elektrik soketleri,
(7) En az bir yazıcı.
Yukarıdaki liste bir sınıf için olması gereken teknolojiler konusunda bir öneridir. Bu liste planlama ekibi tarafından ihtiyaçlara göre düzenlenebilir niteliktedir (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.9. Uzun Vadeli Bütçe Oluşturulması
Okullarda teknoloji entegrasyonunda yaĢanan en önemli sorun uzun vadeli bütçe kaynaklarının oluĢturulmasıdır. Genellikle okullar teknoloji ile ilgili ihtiyaçlarını bağıĢlardan sağlamaktadırlar. Teknoloji plan ekibinin de yapması gerekli en önemli adım, varolan kaynakların belirlenmesi ve yeni kaynakların oluĢturulması ile ilgili çalıĢmalardır. Teknoloji planında açıkça ifade edilmesi gerekli olan nokta da varolan kaynakların, teknoloji ihtiyaçlarını ve yeni bütçe kaynakları olmalıdır (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
Yapılan çalıĢmalarda teknolojinin eğitime entegre edilmesi konusunda finansal kaynakların ayrılması gereken en az yedi alan belirlenebilir:
1. Donanım: Donanımla ilgili olarak bütün harcamalar bu alandadır.
2. Altyapı: Teknoloji ihtiyaçları okul içi ve dıĢı ile doğrudan bağlantılıdır.
23 havalandırma sistemleri, teknolojinin yenilenmesi çalıĢmaları için kaynak ayrılmalıdır.
3. Bakım: Günümüz teknolojisiyle üretilen araç ve gereçlerin belli aralıklarla
bakımlarının yapılması gerekmektedir. Bu nedenle okulda teknolojinin bakımı için mutlaka kaynak ayrılmalıdır.
4. Yazılım: Öğretimsel hedefler için ve diğer uygulamalar için uygun yazılımların
iĢletilmesi ve yönetilmesi gerekir. Bu nedenle yazılım için ayrı bir bütçe ayrılmalıdır.
5. Teknik Destek: Sistemin çalıĢmasını sürekli kılmak için teknik desteğe ihtiyaç
vardır.
6. Telekomünikasyona Erişim: Bu bölüm telefon bağlantısı ve internet servis
sağlayıcılarını kapsamaktadır.
7. Eğitim: Teknoloji entegrasyonu konusunda kaynak ayrılması gereken önemli
alanlardan birisi de profesyonel geliĢim ve eğitimdir (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.10. Süreci ve Çıktıları Değerlendirme
Planlamada sürecin ve çıktıların değerlendirilmesindeki amaç, öğrenci öğrenmelerinde ve eğitimde teknoloji kullanımı konusundaki geliĢimlerin ve etkilerinin takip edilebilmesidir. Bu değerlendirme sonucu sürece ıĢık tutması açısından çok önemlidir. Öğrencilerin, öğretmenlerin, personelin ve ailelerin teknolojinin sağladığı faydalardan haberdar olabilmeleri için değerlendirme süreci teknoloji planının önemli bir basamağıdır.
Değerlendirme aĢamasında dikkate alınması gereken beĢ adım bulunmaktadır: (1) Değerlendirmeye Odaklanma, (2) Değerlendirmeyi tasarlama, (3) Bilgi toplama, (4) Bilginin analizi ve yorumlanması, (5) Bilginin raporlanmasıdır (McNabb, Valdez, Nowakowski & Hawkes, 1999).
1.1.6.11. Planlama Ekibinin oluşturulması
Planlamada görev alacak olan kiĢiler, planlama, yürütme ve entegrasyon konularında uzman kiĢiler olmalıdırlar. Planlama grubu plan ve planın çıktılarından sorumlu olan temsilcilerden oluĢmalıdır. Planlama takımının her üyesi planlama sürecinin iletiĢiminden sorumludur. Resmi olmayan veri toplama, resmi iletiĢimlere ve geribildirim sürecinin inĢasına ek olacaktır. Öncelikle bu grup planın bütün aĢamalarının nasıl ve ne zaman gerçekleĢtirileceğine dair bilgi sahibi olmalıdır. Planlama ekibi ihtiyaçların belirlenmesinden, hedeflerin, amaçların ve takımın yapısından haberdar olmak zorundadır.
Komitedeki her üyenin okulun değiĢik yönlerin yansıtabilecek kiĢiler arasından seçilmesine dikkat edilmelidir. Yani farklı branĢlardan ve sınıf seviyelerinden, yöneticilerden ve ailelerden oluĢan bir ekip kurulmalıdır. Teknoloji planında çok farklı görev alanları bulunmaktadır. Bu nedenle planlama ekibi, bu görev alanlarında yeterliliğe sahip olacak kiĢilerden seçilmelidir. Planlama ekibi planlama sürecinin sürekliliğinin ve kısa bir dönemi içermediğinin bilincinde olmalıdır (Sun, Heath, Byram, Phlegar & Dimock, 2000) .
Planlama takımını oluĢturan üyeler;
i. Birinci baĢkanı,
ii. Ġkinci baĢkanı ,
iii. Teknoloji yöneticisi,
iv. Müfredat yöneticisi,
v. Okul kütüphane ya da medya uzmanı,
vi. Birinci kademe öğretmeni,
vii. Ġkinci kademe öğretmeni, viii. Anne- baba,
ix. Meslek toplulukları temsilcileri,
x. Sekreterlikten bir kiĢi,
xi. ĠĢ müdürü,
25
xiii. Yöneticidir (Anderson,1996).
1.1.7. Başarılı Bir Teknoloji Planının Temel Unsurları
Son yıllarda okullar teknolojide meydana gelen hızlı değiĢimleri eğitime entegre etme konusunda oldukça yüklü bir miktarda bütçe ayırmaktadır. Fakat bu entegrasyon sırasında çoğu zaman teknolojinin öğrenme ve öğretmeyi etkileyecek Ģekilde nasıl kullanılacağının planlanması yapılmamaktadır. Radyo, televizyon, hareketli resimler, ve video gibi diğer teknolojilerde olduğu gibi bilgisayarlar da eğitimi oldukça heyecanlı ve etkili bir Ģekilde değiĢtirmektedir.
Fakat teknoloji sadece donanım, internet bağlantısı vb. değildir. Önemli olan teknolojinin öğretim programı ile nasıl bütünleĢeceğidir. Teknoloji liderleri planlarını geliĢtirirken akıllarında “Öğrencilere müfredatın öğretilmesinde ve çevreleri ile ile ilgili bilgilerini geliĢtirmelerinde teknolojiyi kullanacaklar mı?” sorusunu bulundururlar. (Teknoloji kelimesi kullanılırken, bilgisayarlardan daha fazlasından bahsedilmektedir. Teknoloji; video, dijital kamera, el bilgisayarları, cep telefonları ve halen geliĢmekte olan bütün araçları kapsamaktadır.)
Okullarda teknoloji entegrasyonu konusunda yapılan harcamaların öğrenciler, personel, okul ve toplum için etkili gider olabilmesi için teknoloji planı yapılmalıdır. AĢağıda belirtilen on adımı içeren teknoloji planları okullarda teknolojinin etkili kullanımına yardımcı olacaktır (Barnett, 2001).
1.1.7.1. Vizyon Oluşturulması
Vizyon teknoloji planının ilk adımıdır. Okulun belirlene süre içinde teknoloji entegrasyon programı ile elde edileceklerin açıklanması gerekir. Vizyon cümleleri, öğrencilerin teknolojiyi nasıl kullanacakları ve öğretmenlerin ve diğer personelin verilerin iĢlenmesi, karar verme, verimliliğin artırılması ve planlama için teknolojinin nasıl kullanılacağı konusunda açıklamalarını içerir. Vizyon, teknoloji kullanımı ile öğrenme araçlarının nasıl geliĢtirileceği konusunu içermelidir (Barnett, 2001).
1.1.7.2. Bütün Üyelerin Katılımı
Her planın etkili olması için; planın hedefleri içinde bütün paydaĢlar girdi olarak bulunmalıdırlar. Öğretmenler, idareciler, çalıĢanlar, anne-babalar ve öğrencilerin eğitimsel çıktılarında yer alan herkesin planlamada yer alması gerekmektedir (Barnett, 2001).
1.1.7.3.Veri Toplama
Gelecek için planlamada mevcut durumun ne olduğu konusunun iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenle okulun varolan durumunun tespiti için veri toplanmalıdır. Bu aĢamada dikkat ediĢlecek hususlar aĢağıda beliritilmiĢtir:
i. Hazırda hangi ekipmanların bulunduğu ve bunların nasıl yerleĢtirildiği
(laboratuarlar, sınıflar, kütüphaneler, medya merkezleri, vb.) konularıyla ilgili bir envanterin hazırlanmasıdır.
ii. Sınıflarda teknoloji kullanımının mevcut aĢamasının belirlenmesidir.
Bu bilginin toplanması için farklı yollar bulunmaktadır. Bunlardan biri öğretmenlerin ve öğrencilerin teknolojiyi nasıl kullandıklarını ve onların becerilerinin derecesinin belirlenmesidir. Her okulun kendi incelemesini oluĢturması ya da baĢka bir okul için hazırlanmıĢ olan envanterin uyarlanması gerekir (Barnett, 2001).
1.1.7.4. Araştırmanın Gözden Geçirilmesi
AraĢtırmanın teknoloji planında teknoloji kullanımının önemi ile ilgili bilgi vermesi gerekir. AraĢtırma, diğer değiĢkenlerde hiçbir değiĢiklik yapılmazken, teknoloji kullanımının öğrenci baĢarısı üzerindeki etkilerini içermelidir. Teknolojinin etkililiği üzerine yapılacak olan araĢtırmanın iki alanı vardır:
27
i. Bilgisayarlarla öğrenme, bilgisayarların öğretici olarak kullanımı
(alıĢtırma ve uygulamalar)
ii. Öğrencilerin bilgisayarları öğrenme sürecinde iletiĢim, iĢbirliği,
araĢtırma veya yayınlama iĢlemleri için bilgisayarları bir araç olarak kullanılmasıdır.
AraĢtırmanın özeti, aĢağıdaki durumlar belli olduğunda teknolojinin öğrencinin öğrenmesi üzerinde etkili olabildiği ile ilgili bulguları içerir:
i. Öğrenciler teknolojiye kolay eriĢebilmelidir.
ii. Öğrenci baĢarısının arttırılması için teknoloji kullanımının
sınıflara taĢınması sağlamalıdır,
iii. Öğretmen eğitiminin sürekliliği sağlamalıdır,
iv. Öğretmenin rehber ve yardımcı olarak rol aldığı geleneksel
öğretimle dengelenmiĢ yeni bir öğretim uygulamasının geliĢtirilmesini içermelidir.
v. Yazılımların öğrencilerin ihtiyaçları ve öğretimsel hedefler
doğrultusunda seçilmesi gereklidir (Barnett, 2001).
1.1.7.5. Teknolojinin Müfredata Uyarlanması
Yapılan araĢtırmalar teknolojinin, teknoloji kullanımı ile müfredat standartları karĢılaĢtırıldığında öğrencilerin öğrenmeleri üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Öğretmenler, teknolojinin müfredata etkili bir Ģeklide entegre edilmesinde altı engelle karĢı karĢıyadırlar. Bunlar;
Liderlik: Liderin eksikliği teknolojinin kullanımında tek baĢına önemli bir
Giriş: Bilgi ve iletiĢim teknolojilerini yetersizliği ya da teknoloji ile
zenginleĢtirilmiĢ öğretim ortamlarının yetersiz kullanımı, öğrencilerin öğrenmeleri üzerinde istenilen düzeyde etkili olamamaktadır.
Zaman: Öğretmenler için yazılımların gözden geçirilmesi ya da öğretim
programına nasıl uydurulacağına karar verilmesi zaman alır. Bu nedenle zamanın etkin kullanımının planlanması gerekmektedir.
Maliyet: Okullar genellikle yazılım için kısıtlı bütçe finanse etmektedirler ve
öğretmenler yazılımların kopyalarının alınması için kendi bütçe imkanlarını kullanmaktadırlar.
Eğitim: Öğretmenlerin, teknolojiyi sınıflarına entegre edebilmeleri için
teknolojiyi nasıl kullanacaklarını öğrenmeleri gerekir.
Reform: Teknoloji, öğretmenler tarafından proje tabanlı öğrenme
uygulamalarında kullanıldığında öğrenci baĢarısını arttırmaktadır (Barnett, 2001).
1.1.7.6. Profesyonel Gelişimin Yapılması
Plan, profesyonel geliĢim için hedeflere adreslenmelidir. Uygun eğitimin hazırlanması profesyonel geliĢim için anahtar rolündedir. Devam etmekte olan profesyonel geliĢim programının ve uygulanacak etkinliklerin zaman çizelgesinin oluĢturulması gerekmektedir. En etkili personel geliĢim programı, öğretmenler okulda ihtiyaç duyduğunda ve kendi ekipmanlarıyla yapıldığında gerçekleĢmektedir (Barnett, 2001).
1.1.7.7. Güvenli Bir Altyapı Sistemi Oluşturulması
Teknolojinin öğrenci öğrenmelerini etkilemesi için ağ bağlantıları ve ekipmanların teknoloji planında uygun kaynaklar içinde yer alması
