İNEKLERDE RETENSİYO SEKUNDİNARUM'UN YAŞ, BUZAĞILAMA MEVSİMİ, DOĞUM SAYISI, DOĞUM ŞEKLİ VE YAVRUNUN CİNSİYETİ İLE İLİŞKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Vel. Bi!. [krg. (20(11).17, 2: 13·17

iNEKLERDE RETENSivo SEKUNDiNARUM

'

UN

VA~,

BUZAGILAMA MEVsiMi

,

DOGUM SAVISI, DOGUM

~EKLi

VE VAVRUNUN CiNSivETi iLE

iLi~KisiNiN

ARA~TIRILMASI

Ya~ar

Akar 1

Hamit

YlldlZ I

Halis

Dcal

1

_{Ali M. Apaydln 1}

The Investigation of

th

e

Relationships Between Retained Placenta and A

nimal

's Age,

Calv

in

g Seaso

n

, and Type, N

umb

er of Parturition (or Parity), and Sex of Calving in

the Cows

Summary: A total 0/ 140 cows in various breed, aged 3-12 years old, admitted 10 the Firat University Veterinary Fa·

culty Clinics with retained placenta between 1996-1999 were were used as material/or this study. Regular recordings

of these animals was kept and relation between animal's age. number of parturalion, type of parturiliOn, calving se·

ason. sex of calves and incidence of retained placenta was investigated. Among the cows With retained placenta. abortion, twin birth, dead birth and living birth were in 6.42 %, 7.69 %, 5 % and 88.58 %, respectively. A higher risk of

relamed placenla was observed in cows that calved in spring and summer months, al the ages of 3, 4 and 8 years, that calved for 5 times and dystocia. No relationship was observed between the sex of calve and frequency of reo

talned placenta.

Key words: RS, Aethiology, Cow.

02el

: Bu

~ah~maOin materyalini, 1996 - 1999 tarihleri araslnda F.rat universitesi Veteriner FakUllesi kJiniklerine ge· lirilen, ya~lan 3·12 arasmda degi~en, ~e~itli Ifklardan 140 retensiyo sekundinarumlu inek olu~lurdu. Hayvanlann du-zenli kayillan tutularak, retenslYo sekundinarum ile hayvanln ya~l, degum say'SI, degum ~ekli, buzagllama mevsimi ve yavrunun cinslyeli araslndaki ili~kiler incelendi. Retensiyo sekundinarumun % 6,42'sinin abort, % 7,69'unun ikiz

dogum. % S'nin 010 degum ve % 88,58'nin canh degum sonrasl ~kinendi9i tespit editdi. Ilkbahar ve yaz aylannda ~e­ kilienen dogumlar somaSl, 3, 4 ve 8 ya~ grubundaki ineklerde, ilk be~ dogumunu ve 9~ doQum yapanlarda retenslYo

sekundinarum g6rGlme riskinin daha lazla otdugu gOzlendi. Yavru cinsiyetinin ise, retensiyo sekundinarum ~killenme

slkllgl Ozenne etkisinin olmadlgl gOrutdO. Anahtar kellmeler: RS, Etiyoloji, Inek.

Giri,

Dogum ya da abort somasl yavru zarlannm bir

klsmlnln veya tamamlnln bellrli bir sOre sonunda atllamamasl veya uterusta kalmaslna retensiyo se· kundinarum (AS) denir. Ineklerde yavru zarlannln genellikle doQumdan sonraki 2·8 saat i<;inde atllif.

(Alan, 1997; Laven ve Peters, 1996). Ara~hncllann

bazllan (Eiler ve Hopkins, 1 993; Inaba va ark.,

t986; Stevenson ve Call, 1988) dogum somasl

12., bazllan (Laven va Peters, 1996; Bekana va

ark., 1996; Bosu ve ark., 1988; Cairoli va ark., 1993) 24. va bir ara~llrmaCI da (Leslie ve ark.,

1984) 48. saale kadar olan gecikmelerin normal 01·

dugunu belirtmi~lerdir.

Aetensiyo sekundinarumun, evcil hayvan tOr· leri i<;inde en yok ineklerde gorOldOgu bildirilmi~tir (Alan, 1997; Kalkan, 1987). Insidansl % 2·69 ara· slnda degi~mektedir. GorOlma oranlnl biryok

lak-lorOn etkilemesf, lanlmlamasmda kul1anllan zaman kriterinin larktl olmasl ve sOnide bir sebep rasttanlJYl artmrken, ba~ka bir sOrOde aynl sebebin etkisinin

bulunmamaslndan dolaYI RS g6rOime oranlan hak·

klndaki gOn1~ter larkh belirtilmi~lir (Alan, 1997; Bo-linder ve ark., 1988; Mee ve ark., 1995~tiga ve ark., 1993).

Retensiyo sekundinarumlu ineklerde mortalite oranl du~uk (% 4) olmakla birlikte (Alan, 1997; Kal-kan, 1987; Laven ve Peters, 1996), dogrudan ya da

diger puerperal bozukluklarla komplike oldugu duo

rumlarda fertllite oranlnln 6nemli 61yude du~tugu be-lirtilmi~tir (Peters ve Laven, 1996; Aisco ve ark.,

1994; Scheidegger ve ark., 1993).

Uterus atonisi, plasentitis ve kotiledonitis, pla-sentomlann olgunla~mamasl, villi chorialislerin

edemi, uzun veya klsa sOren gebelikler, yelersiz ve

dengesiz beslenme, enfeksiyonlar ve hormonal Geh~ Tanhl: 16.06.2000. @:yasakar@yahoo.com

AKAR. YILDIZ. OCAL APA YDIN

dengesizlik AS'un sebepleri otarak belirtilmi~lir

(Alan, 1997; Kalkan, 1987; Laven ve Peters, 1996). Aynca, gay dogum, 010 do{;lum. abon, ikizlik.

do{;lum mevsimi, dogum say IS'. dogum ~ekli,

hay-vanln ya~1 ve buzagl cinsiyeli de AS ~e· killenmesinde elkili falderler olarak bildirilmi~lir

(Emanuelson va ark., 1993; Esslemonl ve

Kos-saibali, 1996; Grohn ve ark., 1995; Jedreas, 1991). GO<; dogumlann, AS rasttanllSIOi artlrdlgl be-lirtilmi~lir (Joosten va ark., 1991; Correa ve ark., 1990; Samad ve Islam, 1989). Stevenson ve Calt

(1988). dOveler harty tutuldugunda, gGy dogum

sonrasl AS gerOlme riskinin 4 kat daha ar1tlgml

les-pi! elml~lerdir.

010

dogumun da, AS rasllantlSlnl ar-hrdlgl belirtilmi~lir (Peeler ve ark., 1994; Chassagne ve ark .. 1996; Correa ve ark., 1993).

lkiz dogumlann yogunlugunda, AS ~ekillendigi bildirilmi~t1r (Peeler ve ark .. 1994; Scheidegger ve ark .. 1993; Muller ve Owens, 1974; Eddy ve ark, 1991). Ozetlikle gebeligin 120. gOnOnden sonraki abortlarda, AS'a daha lazla rastlandlgl balirtilmi~tir (Alan, 1997; Laven ve Peters, 1996; Jedreas ve ark., 1991). Ya~m iler1emesi (Stevenson ve Call, 1988; Gr6hn ve ark., 1995) ve dogum saylSlnm art· maSlna (Emanuelson ve al1<:., 1993; Correa ve ark., 1990; Chassagna va al1<:., 1996) bagll olarak da AS

rastlanllslnm arttlgl belirtilmi~tir.

lSI slresi ezellikle yOksek 151, dogumun erkan ba~larnasma sebep olarak, AS rastiantlslnl artlrdlgl belirtilmi~lir (Laven ve Peters, 1996; Stevenson ve Call, 1988; DubOis ve Williams, 1980). Bazl ara~­ Ilrmacllar (Grahn va ark., 1995; Dubois ve Williams. 1980; Navarro, '986) ilkbaharda, bazllan (Joosten

ve ark., 1991; Grahn va ark., 1995: Dubois ve Wi l-liams, 1980) yazm. bir klsml (Muller ve Owens, 1974; Navarro. 1986; Agarwal ve ark., 1984) kl~, bir ara~lrmacl ise (Jedreas. 1991) sonbahar ay-larmda AS rastianllsmm daha yOksek oldugu be· lirtilmi~tlr. Buzagl clnsiyelinin, AS slkl.g. Gzerine el-kisi hakkmdaki gerO~ler lark" belirtilmi9tir (Kalkan, 1987; Muller va Owens, 1974; Kaloch ve ark., 1987). Ara911r1Cllann bir klsml (Kalkan, 1987; Pal-terson ve ark., 1981), erkek buzagl doguran inek-lerde AS rastianllsmm arttlgm. bildirirken; bazdan

tse (Muliga ve ark., 1993; Muller va Owens, 1974; Kaloch ve ark., 1987), buzagl cinsiyelinin AS olu-:;;umu Gzerina elkisinin olmadlgl belirtilmi:;;tir.

Yukanda sun ulan farkll IttaratOr verilennden

ha-rekelle, bu .;alt:;;mada ineklerde ya~, dogum saylsl.

mevsim, yavrunun cinsiyeti ve dogum $ekHnin AS rasllanllSI Ozerine etkisini ara~tlrmak amaylandt.

Materyal ve Metot

Sunulan yalt:;;mada, 20.09.1996 - 20.08.1999 tarihleri arastnda F.O. DoQum ve Jinekoloji Klinigine getirilen 140 retensiyo sekundinarumlu inek

ma-telVal olarak kullanlldl. Dogum sonrasl 12. saale

kadar yavru zarlal'lntn tamamlOi veya bir klSmtnl ata -mayanlar AS'lu olarak kabul edildi. Hayvan sahibi

veya Veteriner Hekimin her lur10 do{Juma yardlm gl-ri~imi sonrasl ~ekillenen dogumlar. gOy dogum

ola-rak nilelendirildl.

Aetensiyo sekundinarumlu ineklerin Va:;;,

dogum mevsimi, doQum saylsl. dogum ~ekli. yav·

runun cinsiyeti, abOrt, ikizlik ve 610 dogum gibi pa-remelreler yanGyle duzenli kaYltlan tutuldu. Elde edilen verilerin istalisliki hesaplamalan. Ki Kare (X2)

testt ile analiz edildi (SOmbOloglu. 1993). Bulgular

Aetensiyo sekundinarumun, 124 Inekte (%

88,58) canh dogum, 7 lOekle (% 5,00)

1510

dogum, 10 inelde (% 7,69) ikiz dogum ve 9 inekte (% 6,42) abOrt sonrasl ~ekillendigi gozlendi (Tablo 1).

Aelensiyo sekundinarum :;;ekillenme slkh{J1 ile ya~, dogum saytsl, dogum mevsimi ve gOy dogum araslOda ilj~kinin oldu{Ju, 3, 4 ve 8 va:;; grubundaki hayvanlann diger ya~ gruplanna g6re (P<O.Ol); ilk 5 dogumunu yapanlann 6 ve Ozert saylda dogum ya-panlara gore (P<O.OOI) daha yOksek oranda AS ris-kine sahip oldugu dikkat yektl (Tablo 2,3). Ae-tensiyo sekundinarum ~ekillenme ihtimalinin

ilkbaharda en yOksek oldu{Ju gorOldO (p<O.OOI). (Tablo 4). Yavru cinsiyeUyla, AS olu~ma riski ara-stnda

iIi~kinin

olmadlgl (p>O.05), (Tablo 5}:-gOy dOQum vakalannlO isa, AS olu~ma riskini artlrdlgl gOriildO (Tablo 6).

Tablo 1. Aetensiyo sekundtnarumlu tneklerde abort. ikiz.

Olu ve canlt do§um oranlarrnm da§Iltmt

Abort [kizlik' 6m Do§um Canl! Oo§um

9 10 7 124

% % 6,42 % 7,69 %5,00 % 68,58

": lkizlik., canlt do{juma da dahil edildiginden loplam sayt

materyal ve metotlaki loptam hayvan saylstn!

ineklcrdc Rctcnsiyo sckundinlolrum'un ylol~, buzagllama mevsimi, doium saYISI ... T ablo 2. Aelensiyo sekundinarumun ya~a g{lre daglhml

y" 0 % 3 29 20.718

,

25 17.868b 5 15 10.71 8bed 6 14 10.OObed 7 19 13.588be 8 _2' 17.14ab 9 5 3.5a<' 1().12 9 6.42<=d Toplam 140 100.00 P<O.Q1

a,b,c,d: Aync sutunda larkli harfleri tru;cyan gruplara ait

degerler arascndakl lark anemlidir.

Tablo 3. Retensiyo sekundinarumun do{Jum sayllarlna

gOre dagchml Degum SaYlsl 0 % 31 22.148 2 30 21.43a 3 20 14.2ga

,

17 12.148b 5 26 1S.588 6 5 3.58c 7 7 5.00be 8 2 1.4~ 9 2 1.4~ Toplam 140 100.00 P<O.OOI

a,b,c: Aym sutunda larkll harfleri la~lyan gruplara ail de·

gerler arasmdaki lark onemlidir.

Tablo 4. Aetensiyo sekundinarumun degum mev·

Slmlerine gOre daglhml

Mevsimler 0 % IIkbahar 57 40.728 y" 41 29.2S3C Sonbahar 12 S.58b K" 30 21.4~ Toplam 140 100.00 P<O.OOI

a,b,C: Aynl sulunda larkll harfleri la~lyan gruplara ait de·

gerler araslndaki lark Onemlidir.

Tablo 5. Aelensiyo sekundinarumun buzagl cinsiyetlne

gore dagillmi Buzagl Cinsiyeti Erkek Di~i Toplam P>0.05 69 61 130' 53.0S 46.92 100.00

• Ikiz doQum yapan hayvanlann lamamlnda ikizlerin cln· siyeti farkh oldugundan de{jerlendirmeye ahnmadl. Tablo 6. Aetensiyo sekundinarumun doQum ~ekline gOre daglhml DoQum ~ekli Normal Dogum GCM;: Degum Toplam 86 54 140 % 61.42 38.58 100.00 Tartt,ma va Sonuy

Aelensiyo sekundinarumun sebebi kesin ola·

rak bilinmemekle beraber, uterus tembelligine sebep olan laktOrler, erken dogum, gey do{lum, gOy dogum, yavru alma, mevsim ve meteorolojik de· gi~iklikler, yetersiz ve dengesiz beslenme, en· leksiyonlar ve hormonal dengesizlik gibi biryok fak· IOrOn elkili oldugu du~Onulmektedir.

Hayvamn ya~1 ve do{lum saYlstyla AS arasmda ili~kinln oldugu. ya~ ve do{lum saylsmm iler·

lemesine ba{lli olarak AS ~ekillenme orammn arttl{ll biryok ara~tlrmaCI (Slevenson ve Call. 1988; GrOhn ve ark., 1995; Jedreas, 1991; Correa ve ark .. 1990:( Chassagne ve ark., 1996) tarafmdan bildirilmi~tir. Erb ve Martin (1980) ile Segerson ve ark. (1981),

ineklerde 2-6 ya~ grubuna nazaran, 7 ve Ozeri ya~· larda AS rastlantlsmm 6nemli oranda artllgml bil·

dirmekledirler. Ilk doOum sonraSI AS gororme ora·

nlOl Eger ve ark. (1985), % 17, Breden ve ark. (1994), % 3,1, Scheidegger ve ark. (1993), % 4,8

olarak bildirirken, aynl ara~llflcllar birden lazla do{lum yapanlarda bu oranlann slraslyla % 28. %

7,9, % 16,3'e yukseldigini belirtmekledirler. Cappa ve ark. (1976) ise, 1 .. 4. ve 5. do~um sonraSI AS oranlannl slraslyla % 14, % 22 ve % 23 olarak ver· mektedirler. Muller ve Owens (1974), lek yavru do· guran ineklerde tOm ya~lar il1in AS rastlanllsmm benzer oldugunu bildirmektedirler. Bu ara~tlrmada

ise, 3. 4 ve 8 ya~lafinda olan ineklerde 'Ie ilk be~ dO{lumunu yapanfarda AS rastlanllSlOln arttlQI g6-rOldO.

AKAR. YILDIZ. OCAL. APA YDIN

Oo{Jum mevsiminin AS raslianhs! Ozerine et-kileri hususundaki g6rO~ler larklld!r. Bazl ara~­ IInCllar (Alan, 1997; Laven ve Peters, 1996; Gr6hn ve ark., 1995; Dubois ve Williams, 1980), ilkbahar ve yaz, bazllan (Muller ve Owens, 1974; Navarro, 1986; Agarwal ve ark., 1984), ilkbahar ve kl~, bir k,s,m ara~tlrmacllarda (Joosten ve ark., 1991: Cappa ve ark., 1976), yaz aylarlnda rastlantlnln

yOksek oldugunu bildirirken, sadece Jedreas

(1991), ilkbahar ve sonbaharda AS raslan\lSln1n artllgln' bildirmektedir, Bu ara~tlrmada da. AS rasl-lantlslnln yaz ve 6zellikle ilkbahar aylanndaki artl~l, tespit edildi. Aetensiyo sekundinarum rastlanhSlnln ilkbahar ve yaz aylannda artmasl, yorede inek do-gumlannln bu mevsimlerde yogunla~maslna ba{J-landl.

Dogan buzaglnln cinsiyeli ile AS ~ekillenme rastlanllSI araslnda ili~kinin oldu{Ju. erkek buzagl doguranlarda AS ~ekillenme riskinin artllgl bil-djrilmeldedir (Kalkan, 1987; Patterson ve ark ..

1981). Bunun aksine, buzagl cinsiyelinin bo-zuklugun ~ekillenmesi Ozerine etkisinin olmadlglnl iddia eden ara~tlnc.lar da (Muliga ve ark., 1993:

Muller ve Owens, 1974; Katoch ve ark., 1987) var-dl(. Yapllan bu I(ah~mada da buzagl cinsiyetjyle AS rasilanllSI araslnda iIi~kinin olmadlg' gOrOldO.

GUc;: dogumlann, AS rastlantlSln1 onemli 01-I(Ode artlrdl{J1 bildirilmektedir (Peeler ve ark., 1994: Joosten ve ark., 1991; Esslemont ve Kossaibati, 1996; Correa ve ar1<;., 1990; Breden ve ark., 1994). Stevenson ve Call (1988), dOveler haril( tu

-tuldugunda, gOy dogum sonras! AS gorOlme ris-kinin 4 kat daha arttlglnl ifade etmektedirler. Ben-zer ~ekilde Samad ve Islam (1989), gO'): do{Jumlann % 69,2'sinin, Sinha ve ark. (1978),

% 61,4'nOn AS jle sonland.glnl bildirmektedirler. Normal dogumlar sonrasl AS raslant'SI ise, % 17 olarak bildirilmektedir (Samad ve Islam, 1989). Bu ara~tlrma sOresince, izlenen tOm AS vakalannln % 35,58'nin 909 dogum sonrasl ~ekillendi~i gorOldO. 8u oran dikkate allnd'Qlnda, gOI( do{Jumlann AS rastlanllSln1 artlfdl~1 soylenebilir.

Sonul( olarak; ilkbahar ve yaz aylannda do-guranJarda, 3, 4 ve 8 ya~lannda olanlarda, ilk be~ dO{Jumunu ve 909 dogum yapanlarda AS gorulme riskinin daha fazla oldugu kamslna vanldl. Buzagl cinsiyetinin ise. AS slkllgl Ozerine etkisinin olmadlQI gorOldO.

Kaynaklar

AgalWal, S.K., Shanker, U. Mishra. R.R. (1984). In-cidence 01 Retained Placenta and Its Effect on Fertility in Crossbred Callie. livestock Adviser .. 9. t2. 49-51.

Alan. M. (1997). Puerperal Enfeksiyonlar. ~Evcil Hay· vanfarda Degum ve Inlel1ilite", Ed. Alavam. E., Madisan YaYlnevi. Ankara.

Bekana. M .. Odensvik. K .. Klndahl. H. (19OO). Pros·

taglandin F2a Metabolite and Progeslerone Profiles 10

Post-Partum Cows wilh Retained Foetal Membranes.

Acta. Vet. Scan .. 37, 2. 171-185.

Bolinder, A .. Seguin, B., Kindahl. H .. Bouley, D., Onerby,

D. (1988). Retained Fetal Membranes In Cows: Manual

Removal Versus Nonremoval and Its Effect on Rep-roductive Perlormance. Theriogenology, 30. 1,45-56.

Sosu, W.T.K .. Peter. A.T., DeDecker. R.J. (1988). Short

-Term Changes in Serum luteinlzln9 Hormone, Ovarian Response and Reproductive Perlormance Following G

o-nadotrophin Releasing Hormone Treatment in Post

-partum Dairy Cows with Retained Placenta. Can. J. Vet. Res .. 52, 165-171.

Breden, K.R., Odegaard. SA, Trenti, F. (1994). Retained Foetal Membranes in Dairy Cows - an EpIdemiologICal Study. 18th Proceedings World Buiatrics Congress. Au· gus129 - September 5 , 1994, Bologna, Italy.

Cairoll, F., Ferrario, l., Carli, S., Soldano. F. (1993). EI· ficacy 01 Oxytetracycline and Tetracycline-BenzydamlOe in the Prevention of Inlection alter Placental Retention in Cattle. The Veterinary Record. 133. 394-395.

Cappa. V., Vecchiotti. G.G .. Gallizi-Vecchiotti. G. (1976).

Factors Associated with Placental Retention in Cows. Atti Della Societa Italiana Di Buiatria. 8. 234·241.

Chassagne, M .• Barnouin, J., Faye. B. (1996). Desc -riptive Epidemiology of Placental Retention in Intensive

Dairy Herds in Brittany. Veterinary Research, 27, 4·5,

491·501.

Correa, M.T .. Curtis, C.R .. Erb, H.N., Scarlell. J.M.,

Smilh, A.D. (1990). An Ecological Analysis of Risk Fa

c-tors lor Postpartum Disorders 01 Holstein-FrieSIan Cows

Irom Thirty-Two Newyork Farms. Joumal 01 Dairy S

ci-ence, 73, 6,1515·1524.

Correa. M.T .. Erb. H .. Scarlett. J.M. (1993). Path AnalYSIS lor Seven Postpartum Disorders 01 Holstein Cows. Jo· urnal of Dairy Science, 76, 5, 1305-1312.

Dubois, P.R .. Williams, D.J. (1980). Increased Incidence 01 Retained Placenta Associated with Heat Stress in Dairy Cows. Theriogenology, 13.2,115-121.

Eddy. A.G .. Davies. 0., David. C. (1991). An Economic Assessment 01 Twin Births in British Dairy Herds. The Ve-terinary Record, 129,526-529.

Eger, S .. Drori. D .. Kadoori, I.. Miller. N., Schindler, H. (1985). Effects 01 Selenium and Vitamin E on Incidence 01 Retained Placenta. J. Dairy Sci .. 68. 8. 2119-2122.

Eiler. H .. Hopkins, F.M. (1993). Successful Treatment 01 Retained Placenta with Umbilical Cord Injections of Col· lagenase. JAVMA., 203. 3, 436·443.

Emanuelson, U., Ollenacu. PA. Grohp, Y.T. (1993).

Ineklerde Rell'nsiyo sckllndinarllm'lIn ya~, bU'I..agllama mcvsimi, dogllm say.s •.. ,

sorders of Dany Canle. J. Dairy Sci .. 76, 9, 2765-2772.

Erb. H.N., Martin, S.W. (1980). Inlerrelationshlps

Bet-ween Production and Reproductive Diseases in Holstein

Cows. Data. Journal of Dairy Science_ 63, II, 1911 -1917.

Esslemon1. R.J., Kossaibati, M.A. (1996). Incidence of Production Diseases and Other Health Problems in a

Group 01 Dairy Herds in England. The Veterinary

Re-cord, 139.486-490.

GrOhn, Y.T., Eicker, S.W., Hertl, J.A. (1995). The As-sociation Beween Previous 305-Day Milk Yield and Di-sease in New York Slate Dairy Cows. Journal of Dairy SCience. 78. 8,1693-1702.

Inaba. T., Inoue, A., Shimizu. R., Nakano, Y., Mori, J. (1986). Plasma Concentrations of Progesterone,

Est-rogens, Vitamin A and b-Carotene In Cows Retaining

Fetal Membranes. Jpn. J. Vel. Sci., 48, 3, 505-508. Jedreas, A. (1991). Observallon on Placental Retention

in Cows Irom Individual Farms. Medycyna

We-lerynary)na., 47, 3, 125-127.

Joosten, I., van Ekilk, P" Elving, L.. van der Mey, G.J,W,

(199\). Factors Affecting Occurrence of Retained

Pla-centa in Cattle. Effect 01 Sire on Incidence. An. Reprod. Science., 25,1,11-22.

Kan~an, C. (1987) Ineklerde Aetensiyo Sekundinarum, Elazlg Bolgesi Veleriner Hekimler Odas1 Dargisi. 2, 2-3,

38-52.

Katoch, A.C" Manuja, N.K .. Vaid, J" Bhowmik, K,B.D.

(1987). Some Studies on Retention of Foetal Memb

-ranes In Jersey Cows. Indian Vet. Med. Journal, 11, 3,

153-159.

Laven. R.A., Pelers, A.R. (1996). Bovine Retained

Pla-centa: Aetiology, Pathogenesis and Economic Loss. The

Veterinary Record, 139,465-471.

Lestle. K.E., DOi9, P.A., Bosu. W.T.K., Curtis, R.A., Mar-tin. S'w. (1984). Effects 01 Gonadotrophin Releasing

Hormone on Reproductive Performance of Dairy Cows

with Retained Placenta. Can. J. Compo Mad .. 48, 354

-359.

Mee, J.F., Rogers. P.A.M., O'FarelJ, K.J. (1995). Effect

of Feeding a Minerai-Vitamin Supptement Before Cal

-ving on the Calving Perlormance 01 a Trace Element De

-hClenl Dairy Herd. The Veterinary Record, 137,508-512.

Muller, L.D., Owens. M.J. (1974). Factors Associated

with the Incidence of Retained Placenta. Journal of

Dairy Science, 57, 6, 725-728.

Mutiga. E.A., Mbai, K., Tsuma, V.T .. Kantu, P.T., Ojlayo, S.D. (1993). Incidence and Causes 01 Retained Placenta

in Smallholder Dairy Herds. Indian Vet. Jrn .. 70. 4.

333-336.

Navarro, N. (1986). Possible Inlluence of Season on Ihe

Rates of Placental Retention and Post Partum En·

dometritis in CaUle. Revista Cubano de Ciencias Ve·

terinarias, 17,3-4,109-114.

Patterson, D.J., Bellows, A.A" Burfenlng, P.J. (1981).

Ef-fects of Caesarean Section, Retained Placenta and

Va-ginal or Uterine Prolapse on Subsequent Fertility in Beef

Cattle. J. Dairy Sci., 53, 4, 916-921.

Peeler, E.J., Otte. M.J., Esslemont. R.J. (1994). In-terrelationships 01 Peri parturient Diseases in Dairy Cows.

The Veterinary Record, 134. 129-132.

Peters. A.A., Laven, R.A. (1996). Treatment of Bovine

Retained Placenta and Its Effects. The Veterinary

Re-cord, 139, 535-539.

Risco, C.A., Archbald, l.F., Elliott. J., Tran, T., Chavalle.

P. (1994). Ellect of Hormonal Treatment on Fertility in

Dairy Cows with Dystocia or Retained Fetal Membranes

at Parturition. J. Dairy Sci., 77. 9, 2562-2569.

Samad, A.M. H., Islam, TS. (1989). Factors Associated

with Placental Retention in Dairy Callie. Indian Journal of

Dairy Science, 42, 4, 720-723.

Scheidegger, GA, Melendez. R.P., Duchens, A.M ..

Ausin, H.J. (1993). Retained Fetal Membranes and Other

Puerperal Reproductive Disorders and TheJr Affect on

Postpartum Fertility in Holstein Cattle. Avances en Ci

-encias Veterinarias. 8, I, 18-23.

Segerson, E.C" RIViere, G.J., Dalton, H.L., Whitacre,

M.D. (1981). Retained Placenta of Holstein Cows Treated with Selenium and Vitamin E. Journal of Dairy Science,

64.9, 1833-1836.

Sinha, A.K., Dhanda, O.P., Razdan, M.N. (1978). Some

Possible Factors ASSOCiated with the InCidence of

Re-tained Placenta in Cows. Indian Vet. Journal. 55. 7, 521

-525.

Stevenson, J.S., Call, E.P. (1988). Reproductive

Di-sorders in the Periparturient Dairy Cow. J. Dairy Sci.: 71,

9. 2572-2583.

SOmbOloglu, K .. SOmbOloglu. V. (1993). "Biyoistallstik". Ozdemir Yaylnclhk. Ankara.