Kalan Müzik, Denizkızı Eftalya’nın yapıt larını Kadıköylü adlı bir albümde bir araya getirerek Klasik Türk Musikisi (Taş Plak Kayıtları) serisine kattı. CemalÜnlü’nün yö nettiği proje Eftalya’ıun yorumladığı 22 ya pıt ve sanatçinm yaşamının anlatıldığı bir ki tapçıktan oluşuyor. Kitapçıkta bilgilerin İn gilizce ve Yunanca çevirilerine de yer veri liyor. Kitapçıkta Denizkızı Eftalya’nm ya şamı şöyle özetleniyor:
1891 İstanbul Büyükdere doğumlu De nizkızı Eftalya Sadi Hanım. Evlerine gelen konuklara saz çalan babası, Jandarm a Yüz başısı Yorgaki Efendi’ye sesiyle eşlik ederek şarkı söylemeye başlamış Eftalya.
Denizkızı lakabını alması da yaz gecele rinde Büyükdere’de sandalla gezerken söy lediği şarkılar sonucunda olmuş. Bu sandal sefaları sırasında kıyıda gezinen halk, gece karanlığında yüzünü göremediği, sesini uzak tan duyabildiği genç kıza ‘Denizkızı’ adını takmış. Ardından Aleko Bacanos’un ünlü Acemaşiran bestesi ‘Gel Ey Denizin Nazlı Kı zı’ Eftalya için yapılmış. G alata’nın çalgılı kahvelerinde ilk kez sahneye çıkan Eftalya ilk plaklarını da Fransa’da Patlıe şirketi adı na kocası kemani Sadi Bey’le (Işılay) birlik te doldurmuş. Eftalya o yıllarda Avrupa’da konserler vermiş, daha sonra Ortadoğu ül kelerinde de sahneye çıkmış...
Kocasının iyi bireşlik sazendesi olması Ef- talya’nın sanatını geliştirmesine yardım et miş; 1927’de İstanbul’da kurulan Columbia plak şirketi Eftalya’ya birçok parça okut
► Kalan Müzik,
Denizkızı Eftalya’nın
yorumladığı 22 yapıtı
Kadıköylü adlı bir
albümde toplayarak
Klasik Türk Musikisi
(Taş Plak Kayıtları)
serisine kattı.
Albümde CD ile
birlikte sanatçının
yaşamının anlatıldığı
Türkçe, İngilizce,
Yunanca bir kitapçık
da yer alıyor.
Denizkızı Eftalya Hanım ve eşi Sadi Bey (Işılay) muş, ancak bunlar bilinemeyen bir nedenle
isimsiz yayımlanmış; Eftalya Hanım, Ata türk’ün huzurunda şarkı söyleyip beğenisi ni kazanınca, adı artık gizlenm em iş ve
1930'dan itibaren plaklan Denizkızı Eftal ya Sadi Hanım diye çıkarılmış. Sahibinin Sesi şirketine geçen Eftalya H anım ’ın, o dö nem plak çalışmalarını arka plana itip sah neye yöneldiği görülmüş.
Hikmet Feridun Es’le 1933’te yaptığı bir söyleşide verdiği yanıtlar, Denizkızı efsa
nesini yıkıp ev kadını izlenimini verm ek is tediği şeklinde yorumlanıyor albüm kapağın da. Ç am aşır ütülerken, ev işlerinden söz ederken, çok sevdiği yassı kadayıfı yerken farklı bir kişilik sergilemiş Eftalya. 4 A ğus tos 1936’da Şirket-i Hayriye, Boğaziçi’nde bir ‘mehtabiye’ düzenleyerek Eftalya için adeta bir jübile hazırlamış. Bir sal üzerine süslü bir sahne hazırlanmış, bir saz heyeti, bir zeybek takımı ve Şehir Tiyatrosu oyun cularından Hazım Körmükçü de sahnede
C
. *yer almış. Müzikseverleri taşıyan dört vapu run Bebek’ten hareket ederek katıldığı ge cede konvoy Kanlıca, Yeniköy, Beykoz ve Bü yükdere iskelelerini dolaşmış. Söylentilere göre bu gecede hastalanıp üşüten Eftalya Hanım, o günden sonra bir daha toparlana- mamış, bir zam anlar plağa okuduğu Leyla fantezisindeki kızla aynı kaderi paylaşarak ölmüştü...
Kadıköylü adlı albüm e taş plaklardan şu parçalar seçilmiş. Nihavent Kadıköylü (Re fik Fersan),nihavent Kaçsam Bırakıp(Meh- veş Hanım), uşşak Bu Yaz Geçen Günleri miz (Yesari Asım Arsoy), nihavent Bir Ha- tıra(Bestecisi bilinmiyor), uşşak SarıGülüm Var Benim (anonim ), uşşak İstanbul Yosma sı (Yesari Asım Arsoy), segah Leyla (Kemal Niyazi Scylıun), suzinak Terennüm Et (N a sibin M ehm et Y ürü), hüzzam Açmam Açamaın Söyleyemem (N asibin M ehm et Yürü), segâlı Yalova Şarkısı (Yesari Asım Arsoy), rast Zehra (Refik Fersan), hüzzam BirGünNe01ur(Yesari Asım Arsoy), Gelin Getirme Havası (anonim ), hicaz Gamsız Yaşarını (Yesari Asım Arsoy), hüzzam Yine Dağlar Yeşillendi (anonim), karcığar Bu Gece Çamlarda Kalsak (Artaki Candan), Erzurum türküsü Evlerinin Önü Lale Bağı (anonim). Kayseri türküsü Vardım Baktım Demir Kapı Sürgülü (anonim), Lofça türküsü Veresiye Rakı Şarap (anonim ), hüzzam İnan İnan (Selanikli Ahmet), acemaşiran Gel Ey Denizin Nazlı Kızı (Aleko Bacanos), m ahur Ateşin Gözleri Ruha (Sadi Işılay).
Taha Toros Arşivi
