SA⁄ ARKUS AORTA ANOMAL‹S‹: OLGU SUNUMU
RIGHT AORTIC ARCH ANOMALY: CASE REPORT
Gülru POLAT Melih BÜYÜKfi‹R‹N Gülistan KARADEN‹ZDuygu ÜNALMIfi Gültekin T‹BET
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹zmir
Anahtar sözcükler: Sa¤ arkus aorta, bilgisayarl› tomografi Key words: Right aortic arch, computed tomography
ÖZET
Sa¤ arkus aorta nadir görülen bir anomalidir. Beraberinde di¤er vasküler ve kardiak anomali-ler de olabilmektedir. Bu anomali bas›ya ba¤l› disfaji veya dispne flikayetlerine yol açabilir. Toraks bilgisayarl› tomografide (BT) anomali ko-layca izlenebilir. A¤r› yak›nmas› ile baflvuran olgumuzun çekilen gö¤üs radyografisi ve Toraks BT’sinde kitle lezyonu ile birlikte sa¤ arkus aorta anomalisi saptanm›fl olup nadir görülmesi nede-niyle literatür eflli¤inde sunulmufltur.
SUMMARY
Right aortic arch is an anomaly which is rarely seen. Other cardiovascular anomalies may accompany this phenomenon. Dyspnea and dysphagia may be due to pushing effect of this anomaly. It can be demonstrated by thorax computed tomography (CT) easily. Mass lesion together with right aortic arch identified on chest radiography and thorax CT of the case who applied with the complaint of pain. This rarely seen case presented with literature. ‹z mir Gö¤üs Hastanesi Dergisi, Cilt XIX, Say› 3, 2005
G‹R‹fi
Sa¤ arkus aorta nadir görülen bir anomali olup yaklafl›k 2500 kiflide bir görülmektedir (1). Sa¤ arkus aorta, embriyonel dönemde sol 4. aortik ark›n ve sol dorsal aortan›n tamamen oblitere olmas› ve bunlar›n yerine sa¤ 4. aortik ark ve sa¤ dorsal aortan›n gelifl-mesiyle oluflur (2). Sa¤ arkus aorta anoma-lisi (AAA) tek bafl›na olabildi¤i gibi berabe-rinde baflka vasküler anomaliler de görüle-bilmektedir.
Eriflkin popülasyonda s›k görüldü¤ü bildiri-len sa¤ arkus aorta asemptomatik seyreder. Olgular›n ço¤u tan› konulmadan önceki bir y›lda semptomatik hale gelmektedir. AAA, özellikle infantil dönemde trakeal veya
özefageal bas›ya neden olarak dispne veya disfajiye neden olabilir (3,4).
Anomalinin saptanmas›nda toraks BT ve an-giografi gereklidir. Sa¤ arkus aorta anoma-lisi saptanan olgu literatürler eflli¤inde göz-den geçirildi.
OLGU
Olgumuz 65 yafl›nda bayan hasta olup, 3 ayd›r gö¤sün sa¤ taraf›nda b›çak saplan›r tarzda a¤r› yak›nmas› mevcutmufl. Çekilen gö¤üs grafisinde kitle lezyonu saptanmas› üzerine klini¤imize sevkedildi.
Fizik muayenede genel durum iyi, vital bul-gular stabil ol arak saptand›. Solunum siste-mi ve di¤er sistem bulgular› do¤al olarak
site art›fl› ile birlikte üst mediasten sa¤a do¤ru genifllemifl olarak izlendi (Resim 1). Toraks BT’de sa¤da orta lobda plevraya otu-ran 7x11 cm boyutlar›nda s›n›rlar› düzenli homojen densite art›fl› ile birlikte arkus aorta sa¤da olarak izlendi (Resim 2). Kitleye yönelik yap›lan trans torasik ince i¤ne aspi-rasyon biyopsi (TT‹‹AB) sonucu küçük hüc-reli d›fl› akci¤er kanseri olarak gelen hasta-ya radikal radyoterapi önerildi.
TARTIfiMA
Sa¤ AAA oldukça nadir görülen bir vasküler anomalidir. Yutd›fl›ndan yap›lan çal›flmalar-da oran 1/2500 olarak bildirilirken ülkemiz-den yap›lan retrospektif bir çal›flmada bu oran %0.06 olarak bildirilmifltir (1,5). Üst mediastende görülen di¤er vasküler anoma-lilerin ço¤u gibi, genellikle klinik olarak önemli de¤ildirler ve semptom vermezler. Bunlar›n bir k›sm› baflka amaçla çekilen akci¤er grafileri ile ortaya ç›kmaktad›rlar (6). Arkus aorta anomalileri; aberran sa¤ subklavyan arterli sol arkus, ayna hayali sa¤ arkus aorta, anormal sol subklavyan arterli sa¤ arkus aorta ve çift arkus aortad›r. Sa¤ arkus aorta anomalileri; ayna hayali sa¤ ar-kus aorta ve anormal sol subklavyan arterli sa¤ arkus aortad›r. Sa¤ arkus aorta tan›s› akci¤er grafisi ile kolayl›kla konulabilmekle birlikte, toraks BT veya MR hem daha net bilgiler sa¤lar hem sa¤ arkus aortan›n tipini belirler, hem de efllik edebilecek di¤er ano-malileri a盤a ç›kar›r. Bu olgularda toraks BT, arkus aortan›n sa¤da yerleflti¤ini ve tra-keaya yap›lan bas›y› saptamada yard›mc› olur. Bizim olgumuzda da sa¤da yerleflmifl ayna hayali arkus aorta toraks BT’de tesadü-fen saptanm›flt›r. Semptomatik olgularda en s›k özefagiyal ve trakeal bas›ya ba¤l› flika-yetler görülmektedir (7,8). Genellikle infan-til dönemde ilk semptom dispne ve disfaji olmaktad›r (3,4). Dispne ile seyreden olgular ast›m› taklit eder ve yanl›fll›kla uzun süre Resim 1.
Resim 2a.
Resim 2b.
bulundu. Rutin laboratuar incelemeleri nor-mal s›n›rlarda idi.
Posteroanterior akci¤er grafisinde sa¤da 2-5. kot önkollar› aras›nda gö¤üs duvar›na oturan 7x11 cm boyutlar›nda homojen den-SA⁄ ARKUS AORTA ANOMAL‹S‹
ast›m tedavisi görebilirler (3). Ülkemizden bir çal›flmada sa¤ arkus aorta anomalisi tespit edilen 8 hastan›n 3’ü önceden bron-fliyal ast›m olarak tedavi görmekteymifl (5). Yine ülkemizden bildirilen bir AAA’li olguda da 1 y›ld›r süregelen dispne yak›nmas› mev-cutmufl (9). Olgumuzda sa¤ arkus aorta ano-malisine ait semptoma rastlanmam›fl olup kitleye ba¤l› a¤r› nedeniyle tetkik edilirken AAA tesadüfen saptanm›flt›r. Semptomatik olan AAA olgular›nda yap›lan ak›m-volüm e¤rilerinde iki tarafl› platolaflma görülmek-tedir. Bu basit noninvaziv yöntem, trakeal darl›¤› göstermesi bak›m›ndan önemlidir. Olgumuz uyum sa¤layamad›¤› için solunum fonksiyon testi yap›lamam›flt›r. Cerrahi teda-vi, ancak semptomlar› çok belirgin olan, so-lunum fonksiyon testlerinde ileri derecede bozukluk olan ve belirgin trakeal
kompres-yon yapa n olgularda dekompreskompres-yon ameli-yat› fleklinde uygulan›r.
Bazen embriyonel hayatta her iki aortik ar-k›n oluflmas›yla vasküler halka oluflur. Öze-fagus ve trakea bu aortik vasküler halkan›n ortas›nda yeral›rlar. Vasküler halka olufltu-ran çift AAA’lerinde cerrahi tedavi daha s›k tercih edilmektedir (10).
Olgumuzda tan› toraks bilgisayarl› tomogra-fi ile tesadüfen konulmufltur. Olgu asempto-matik oldu¤u için herhangibir tedavi düflü-nülmemifltir. Akci¤er grafilerinde üst mediasten genifllemesi olan ya da uzun süreli dispne, disfaji, öksürük yak›nmas› olan olgu larda sa¤ AAA ay›r›c› tan›da düflünülmesi gerekti¤ini vurgulamak amac›yla nadir görülen bu ol-guyu literatür eflli¤inde sunduk.
KAYNAKLAR 1. Naidich PD, Webb WR, Müler NL, et al.
Com-puted tomography and magnetic resonance of the thorax. 3rd ed. London: Lippincott Williams and Wilkins, 1999: 521-5.
2. Langman J. Medical Embriyology, 4th ed. 1981: 190-1.
3. Parker JM, Cary-Freitas B, Berg BW. Sympto-matic vascular rings in adulthood: an uncom-mon mimic of asthma. J Asthma 2000; 69: 1296-7.
4. Elami A. More about obstructive lesions of right aortic arch. Ann Thorac Surg 2000; 69: 1296-7.
5. F›nd›k S, Erkan L, Uzun O, et al. Klini¤imizde sa¤ arkus aorta tan›s› alan hastalar›n radyo-lojik ve klinik özellikleri. Toraks dergisi 2005; 6: 13-8.
6. Çiftçi F, Deniz Ö, Tozkoparan E, et al. Sa¤ aortik ark anomalisi (bir olgu sunumu) Gülhane T›p dergisi 2000; 42: 286-8.
7. Greiner A, Perkmann R, Rieger M, et al. Vascular ring causing tracheal compression in an adult patient. Thorac Surg 2003; 75: 1959-60.
8. Miller RD. Obstructing lesions of the larynx and trachea. In: Fishman A: Pulmonary Diseases and Disorders. London: McGraw-Hill Companies, Inc, 1988: 1174.
9. Okutan O, Kartalo¤lu Z, Çal›flkan T, et al. Sa¤ aortik ark anomalisi. Toraks Dergisi 2005; 6: 122-4
10. McElhinney DB, Thompson LD, Weinberg PM, et al. Surgical approach to complicated cervical aortic arch: Anatomic developmen-tal and surgical consideration. Cardiol Young 2000; 10: 212-9.
Yaz›flma Adresi: Dr. Gülru POLAT
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Yeniflehir/‹ZM‹R Tel: 0232 433 33 33/378 Faks: 0232 458 72 62 E-mail: gulruerbay@yahoo.com ‹ZM‹R GÖ⁄ÜS HASTANES‹ DERG‹S‹ 109
