/ « ? ? ■ ?
^
/ M -Om
1
\
I K iiliiiilg g ilM B c
...*...
:
....
:■.
.
/.. ,..'.' / ,Adım adım demokrasi... «Kan ve barut kokusu...
YILIN ADAMI
Turgut ÖZAL
T
ARİHLER 16 Ekimi gösterirken Erzurum'da miting ala
nı "Başbakan Özal" sloganları ile iriliyordu. Gerçek
ten de 6 Kasım seçimleri Anavatan Partisi'ni iktidar
yaparken Turgut Özal’ın da Türkiye Cumhuriyeti nin 19. Baş
bakanı olmasını sağlıyordu.
12
Eylül’den sonra Ulusu hükümetinde devlet bakan
lığı ve başbakan yardımcılığı görevinde bulunan Özal, 1982
Temmuz'unda istifa ettikten sonra ABD'ye gidiyordu. Bu
rada 25 kilo veren ve Türkiye'ye dönen Özal, siyasî faaliyet
lerin serbest bırakılmasıyla parti kurucağını resmen
açıklıyordu.
Turgut Özal, daha sonra 'iş bilir-iş becerir" diye nite
lediği uzmanlardan oluşan genç bir kadro ile çalışmaya baş
ladı Kimilerince "iflas ettiği" öne sürülen mimarı olduğu
24 Ocak kararlarını savunduğu propaganda konuşmaların
da, "orta direk" diye yeni bir kavram ortaya attı.
Anarşinin nedenini ekonomik duruma bağlayan ve or
ta direğin kalkındırılması gerektiğini belirten özal, iki elini
kenetleyerek sağı da solu da partisinde birleşmeye davet etti.
Televizyonda da en etkileyici lider olarak gözüken özal;
1985 seçimlerinden zaferle çıkarak Başbakanlık görevine ge
tirildi. işe faiz oranlarının artırılması ile başlayan Özal, ken
di deyimiyle "Önümüzdeki beş zor yıl” için kolları sıvadı.
v _________________________ ____________________ y
.
\
f ..4
\ A
lâ -a > Jk
JÎ - »r.
G
ERİDE b ıra k tığ ım ız 1 9 8 3 yılı 6 Kasım seçim leri ile T ü rk iy e 'n in y e n id e n
d e m o k ra tik p a rla m e n te r re jim e g e ç tiğ i yıl old u.
D e m o k ra tik p a rla m e n te r sistem e geçişin ilk a d ım ı siyasî fa a liy e tle rin
24 Nisan da serbest bırakılm as ıyla başladı. Bunu Siyasî P a rtile r Yasası, seçim
Yasası ve siyasî p a rtile rin ku ru lm ası izled i. Siyasî p a rti lid e rle rin in 15 Ekim
d e d ü ze n le n e n m itin g le rle h a lk ö n ü n d e ilk sın avlarını v e rm e le ri ile başla
yan p ro p a g a n d a d ö n e m i, 6 Kasım a dek sü rdü.
6 Kasım seçim leri sonunda 4 0 0 sandalyen p a rla m e n to d a A n a vata n Par
tisi 211, Halkçı P arti 117 ve MDP de 71 m ille tv e k ili çıkard ı. T ü rkiye Büyük
M ille t Meclisi Başkanlık Divanı nın o lu şm asın d an sonra T ü rkiye C u m h u riye-
ti'n in 45. h ü k ü m e tin in ku ru lm ası g ö re v i A n a v a ta n Partisi Genel Başkanı
Özal'a v e rild i. Başkanlık Divanı nın oluşm asıyla MGK ve Danışm a Meclisi nin
va rlığ ı sona e re rk e n , Anayasa y ü rü rlü ğ e g ird i.
Yılın son g ü n le rin d e İse. yeni özal h ü k ü m e ti b irb iri ard ın ca a ld ığ ı k a ra rla rla
ü lk e m iz eko n o m isin d e, yeni b ir d ö n e m in başlan gıcın ın m üjdecisi old u. Şim
di, ö n ü m ü zd e k i a d ım ve b e k le n tile r, d e m o k ra s iy e y e n id e n geçişin ta m a m
lan d ığ ı ü lk e m izd e , 1 9 8 4 ’ün h a lk ım ıza re fa h ve h u z u r g e tirm e s i y o lu n d a ...
Erzincan’daki konuşmasında, seçimlerin 6 Kasım'da yapılarak demokrasiye geçi
leceğini bildiren Cumhurbaşkanı Kenan Evren, 6 Kasım sabahı oyunu kullanırken...
YILIN OLAYI
• Her şev MGK’ce açıklanan
takvime uygun olarak gelişti
Seçimle
konan
nokta
“ Konsey, memleketin ve m illetin ya ra m a ne yapılması gerekiyorsa onu yapmış ve 12 E ylül 1980'den sonra m il letine ne söz vermiş ise, o sözü zama nında ve bazen zamanından evvel yeri ne g e tirm iştir.”
Bu sözler aralık ayı başlarında rad
yo ve te le v iz y o n d a b ir k o
nuşma yapan Cumhurbaşkanı Kenan Evren’e aittir. Evet, Cumhurbaşkanı Ev- ren’ in de belirttiği gibi her şey, takvi me uygun olarak gerçekleştirilmişti.
1982 yılında Anayasa’nın kabulün den sonra, 1983 yılı demokratik parla menter sisteme yeniden adım atıldığı bir yıl oldu. Siyasî Partiler Yasası’ nm yü rürlüğe girmesiyle birlikte, siyasî faa li yetler de serbest bırakıldı.
Bunu Evren’ in Erzincan’ da, seçim lerin 6 Kasım’ da yapılacağım müjdele mesi izledi. Siyasî partiler kuruldu. Söylenildiği gibi, seçimler 6 Kasım’ da yapıldı ve sivil yönetime geçildi.
M G K , Cumhurbaşkanlığı Konseyi haline dönüşürken, D M ’ nin hukukî var lığı sona erdi, Anayasa yürürlüğe gir di.
Ve böylece demokrasiye geçiş tak vim i açıklanana uygun olarak tamam landı.
1
9 8 3 yılı kan ve b a ru t ko kuları arasın da k a p a n ıy o r... Bu n e d e n le de y ı
lın o la y la rın a bakınca içinde h e rh a n g i b ir insancıl olay, h e rh an g i b ir
barış m esajı g ö rü n m ü y o r...
Oysa in s an la r 1 9 8 3 e g ire rk e n "Yapay kalb i" yılın olayı seçmiş ve belki
de b u n u n 1 9 8 3 t e insanlığa daha "y ü re k li” b ir yaşam a sevinci g e tire c e ğ in i
u m u t e tm iş ti.
Am a 1983 ün başındaki İyi n iy e t ya da o lu m lu b e k le n tin in ta m tersi çıktı
ve 365 g ü n boyunca kan b a ru t ve ö lü m h a b e rle ri ile d olu g ü n le r g eçird i
d ün ya...
G e rçe kte b a kıld ığ ı za m an , b ir yıl boyunca başta O rta d o ğ u o lm a k ü zere
d ü n yan ın en uç n o k ta la rın d a ö rn e ğ in K araylp ler deki G renadaA dası n d ab i-
le silah lar p a tla d ı, in san lar ö ld ü ... U zakdoğu ise d ü ş ü rü len Güney Kore uça
ğ ın ın yanı sıra, F iiip in le r de m u h a le fe t lid eri A q u in o n u n ö ld ü rü lm esi,
B irm anya'da Güney Kore D evlet Başkanı'na suikast girişim i g e rç e k le ş tirilm e
si, d ü n yan ın d ö r t b ir y a n ın ın b a ru t ve kan k o k tu ğ u n u n k a n ıtıy d ı...
işin daha da kö tü b ir yanı b ü tü n bu o la yla rın h e rh a n g i b ir barış u m u
du o lm a d a n 1 9 8 4 e d e v re d ilm e s i... Bu n e d e n le de 1 9 8 3 için b e lk i d e g e n e l
de "savaş yılı" d e y im in i k u lla n m a k y e rin d e o lu r...
YILIN ADAMI
ABD’nin, Avrupa'daki NATO üyesi ülkelere, “ Pershing-2” ve “ Crulse” füzeleri
konumlandırma kararı alması, birçok ülkede aleyhte gösteriler yapılmasına neden
oldu. Batı Almanya’da, karara karşı yapılan protestolardan bir görüntü...
YILIN OLAYI
Avrupa'da
ABD füzeleri
^G örüşm elerden sonuç
alınamayınca, toplam 572 adet
"Pershing-2’' ve "Crulse"
füzesinin Doğu Avrupa'da
konumlandırılması kararlaştırıldı
D
Ü N Y A D A birçok yayın organının, 1983 yılının olayı olarak gösterdiği füzeler soru nu özetle A B D ’ nin, Avrupa’ daki N A TO üyesi ülkelere, orta-uzun menzilli “ Pershing-2” ve "C ru is e ” füzeleri konumlandırm a kararım alarak, bu konuda ilk adımlan atması ve Sovyet- le r’ in buna tepki olarak tüm silahsız lanma görüşmelerinden çekilerek, Doğu B lo ku ’ na yeni tip füzeler yer leştireceğini açıklamasını içeriyor.1970’lerin başında, Sovyetler Bir- liğ i’ nin Batı A vru p a ’ yı hedef alan üç başlıklı nükleer “ SS-20” füzeleri ko- numlandırmaya başlaması ile, kendi le rin i bu yeni tip silaha karşı koruyamayacaklarını anlayan N A - T O ’ nun Avrupa’daki üyeleri, 1979’da B rüksel’ deki b ir toplantıda İngiltere, Federal Almanya, İtalya, Belçika ve H ollan da’ ya, A B D ile Sovyetler B ir liği arasındaki silâhsızlanma görüşme lerinden sonuç alınamadığı takdirde, 1983 y ılı sonunda başlamak üzere, toplam 572 adet Pershing-2 ve C rui se füzesi konumlandırılmasına karar verdiler.
Sovyetler’in bir kararsızbk süresin den sonra, 30 Kasım 1981 ’de Cenev re’ de, orta-uzun m enzilli Nükleer Güçler (IN F ) görüşmeleri başladı. Ta
rafların zaman zaman bazı öneriler de bulunmasına rağmen, hiçbiri üzerinde somut b ir anlaşmaya yanla maması üzerine A B D , daha önce de be lirttiği gibi, bu yılın sonlarına doğ ru ilk füzeleri A vrupa ülkelerine gön dermeye başladı.
Sovyetler’ in 15 Kasım 1983 günü çekildikleri IN F görüşmelerinde A B D Başkanı Reagan, önce ik i tarafın da tüm füzelerini sökmesini içeren “ sıfır seçenek" çözümünü, daha sonra “ ara çözüm” olarak ik i ülkenin füzelerinin de daha az sayıya indirilm esini, son olarak da, nükleer füze taşıyan savaş uçaklarının da görüşmelere dahil edil mesini önerdi.
Buna karşılık A n d ro p o v, nükleer füze sayısını dondurmayı ya da füze konumlandırmakta b ir moratoryuma gitmeyi önerdi. Sovyet liderinin en çok üzerinde durduğu öneri, A B D ’nin fü zeleri konumlandırmaması halinde, kendilerinin de SS-20’ lerin sayısı İn giliz ve Fransızların elindeki füze sa yısı olan 162’ye indirmesi oldu. Ancak, İngiltere ve Fransa, kendi fü zelerinin Cenevre görüşmelerine dahil edilmesine karşı çıktı.
Bu arada, A vru p a ’ da birçok ül kede, A B D füzelerine karşı gösteriler yapılması da kamuoyunu b ir yıl bo yunca meşgul etti.
Ronald
REAGAN
t*
R
ONALD Reagan, Kaliforniya Eyalet valiliğinden Beyaz
Saray'a gelip ABD Başkanlık koltuğuna oturttoğu.za-
man herkes, "Aktörden başkan olmâî" diyordu.
Ancak Reagan, başkanlık koltuğuna ısınma dönemini ge
ride bırakınca.artık heç olayın altından çıkmaya başladı. Re-
agan’ı bu yıl dîinya gündemlerine getiren olaylar birbiri
ardına sıralanırken, füzeler sorunundaki tutum u ve "düğ
meyi elinde tutan adam” niteliğini kazanması birinci sırayı
elde etti. Lübnan olayındaki davranışı, ABD Banşgücü nü Bey
ru t'ta üslendirmesi, Sovyetler tarafından düşürülen Güney
Kore uçağı olayında âdeta "savaş çıkmış" gibi davranması,
Grenada'nın işgaline karar vermesi, ABD Başkanı’nı Yılın Ada
mı seçmek için yeterli nedenler oldu. Reagan'ın dikkati çe
ken bir başka özelliği de 70'i aşan yaşına-karşın oldukça dinç
görünmesiydi. Reagan ayrıca "diyalog kurmaya çalışan, ama
bunu bir türlü başaramayan" bir kişi olarak da dikkatleri
çekti. Befki-de Reagan.’ı Yılın Adamı seçerken sadece bir sü
per gücün başk'anı olarak değil, dünya barışını zaman zaman
tehdit eder h a re le n bir davranışın temsilcisi olarak da gör
mek gerekiyor.
v __________________;—
i---/
...Ve Kibns artık bağımsız...
R
AUF Derıktaş, 15 Kasım Salı sabahı, Lefkoşa’da Meclis’e
titrek bir sesle hitap ederken şöyle diyordu “ Kıbrıs Türk
halkının meşru ve önüne geçilmesi imkânsız istek ve ira
desine tercüman olarak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ba
ğımsız bir devlet olarak kurulduğunu dünya ve tarih önünde ilân
ediyorum.”
Denktaş bu sözleri söylerken, artık Kıbrıs Türk Federe Dev
letinin lideri değil, fakat bağımsız KKTC’nin Cumhurbaşkanı idi.
B u
tarihî açıklama ile yalnız kendisinin değil, fakat 150
bin
Kıbrıs Türk'ünün eski bir rüyası gerçekleşmiş oluyordu.
Nitekim bağımsızlık kararını ve bizzat Denktaş tarafından oku
nan Bağımsızlık Beyannamesini, M eclisle temsil edilen bütün
partiler onaylıyor, Meclis binası dışında toplanan binlerce kişi coş
ku ile alkışlıyordu.
Kararın açıklanmasından sadece birkaç saat sonra, Türk hü
kümeti yeni devleti tanıdığını ilân ediyordu Dışişleri Bakanlığı söz
cüsü ise, Kıbrıs Türklerinin bu kararından Ankara’nın daha önce
bilgisi olmadığını belirtmek gereğini duyuyordu.
Şok etkisi
F
AKAT Denktaş'ın açıklaması, asıl Kıbrıs Rumları için bü
yük sürpriz —ve aynı zamanda büyük şok— oldu.
Haftalardan beri Kıbrıs Türklerinin bağımsızlık ilân edecek
leri söylentileri dolaşıyor, Türkiye’nin Denktaş’ı bundan vazgeçir-
diği. Batılı ülkelerin baskı yaptığı bildiriliyordu. Artık Rum liderleri
150 bin Kıbrıs Türk'ünün eski bir
rüyası böylece gerçekleşmiş oldu
dahil, Denktaş'ın “ tek yanlı bağımsızlık ilânı” na cesaret edeme
yeceği konusunda kendi kendilerini ikna etmişlerdi.
Bu bakımdan o güneşli salı sabahı, Denktaş’ın Meclis'teki
konuşması, yabancı ajanslar tarafından bildirildiğinde, buna en
çok şaşıran Kıbrıs Rum lideri Spiros Kipriyanu oldu. Kuşkusuz
aynı şaşkınlığı gösteren diğer bir lider de, Yunanistan Başbaka
nı Yorgo Papandreu idi.
Gerek Kipriyanu, gerekse Papandreu, dünya kamuoyunu
Türkiye’ye ve Kıbrıs Türklerine karşı çevirmek İçin büyük kampan
ya açtılar. Kararın şok etkisi VVashington’dan Moskova’ya, Lond
ra’dan Yeni Delhi’ye kadar çeşitli başkentlerde hissedildi. Genelde
bağımsızlık kararı kınanıyor ve yeni devletin tanınmayacağı açık
lanıyordu Ama ABD Kongresinden BM Güvenlik Konseyi ne ve
çeşitli uluslararası kuruluşlara I-,adar hiçbir devlet veya örgüt Rum
ların KKTC’ye ve Türkiye’ye karşı yaptırım uygulanması arzusu
nu kabul etmiyordu.
zamanlamanın izahı
K
UŞKUfeUZ Kıbrıs Türk liderliği, bağımsızlık kararını ver
meden önce, bütün olasılıkları değerlendirmiş, zamanla
mayı da ona göre düşünmüştü.
Yıl boyunca Rumların toplumlararası görüşmelerde takındı
ğı tavır ve Türkteri bir azınlık sayarak onları dize getirmek için har
cadığı çabalar, anlaşma umutlarını dağıtmış bulunuyordu. Kıbrıs
Türk toplumu bu durumda bağımsızlığı, varlığını sürdürebilmek
için tek çıkar yol olarak görüyordu.
Bağımsızlık ilânının zamanlaması için ise, Denktaş, 15 Ka-
sım’ı en elverişli tarih olarak seçmişti. Kıbrıs Türk lideri, Anka
ra'da yeni hükümet iş başına geçmeden bunu gerçekleştirmekten
başka çare görmüyordu. Dünyanın bir yandan Ortadoğu olayları,
öte yandan füzeler sorunu ile meşgul olduğu bir sırada bu kara
rın verilmesi de, zamanlama bakımından müsait sayılıyordu. Ni
tekim bağımsızlık ilânının yarattığı tepkiler kısa sürecek, KKTC
yoluna devam edebilecekti.
Ancak, Denktaş’ın da Meclis’teki konuşmasında belirttiği gi
bi, Kıbrıs Türkleri, federal bir sisteme dayanan bir çözümü kabul
etmeye her zaman hazırdı. Yani bağımsız, bağlantısız, iki kesim
li, eşitlik veortaklık esaslarınadayanan federal bir Kıbrıs devleti
nin kurulması, gene esas hedef olarak kalıyordu. Rum tarafı İçin
bu son fırsattı. Buna yanaşmadığı sürece, KKTC bağımsızlığını
Türkiye’de 365 günün olaylan
O c a k
• Kar yağışının ulaşımı felce uğratmasıy la, Istanbul-Ankara yolunda bin taşı! mahsur kaldı, 10 kilometrelik taşıt kuy ruğu oluştu.
• D iyarbakır Ergani’de, piyasa değeri 250 milyon lira olan 20 kilo toz esrar ele geçti.
2
_________________________
• Nusaybin’ de mayın patlaması sonu cu ik i subayla, ik i er şehit oldu.
3
---• D iyarbakır’ da Hicret Apartm anı çök tü. 28 ailenin yaşadığı 7 katlı A partm a
nın enkaz ka ld ırm a ç a lışm a la rı
sonucunda, ilk gün 15 olan ölü sayısı daha sonra 83’ e yükseldi. Ayrıca 43 yurttaş da yaralandı.
• FKÖ Siyasî Büro Başkanı Kaddumi, A nkara’ya geldi.
• Cumhurbaşkanı Kenan Evren’ in an nesi Naciye Evren 98 yaşında vefat et ti.
• B ir yazısı nedeniyle üç ay hapse mah kûm olan Tercüman gazetesi başyazarı Nazlı Ilıcak, cezasını tamamlayarak tah liye oldu.
• Yılmaz Güney ve Cem Karaca vatan daşlıktan çıkarıldı.
• DİSK davasında ilk tahliye kararı, Onur Kurulu üyesi ve Oleyis Bursa Şu be Başkanı Şaban A ydın için verildi.
8
---• D iyarbakır’da çöken Hicret apartma n ın ın müteahhidi A bdülkerim Dalmış,
Suriye’ ye kaçarken yakalandı.
9
---• Gazetemiz Genel Yayın M üdürü A b di İpekçi’ yi öldürmekten, Papa’ ya da suikast düzenlemekten sanık Mehmet A li Ağca'nın dosyası, İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı’nca, yeniden incelemeye alın dı.
ı o ---
---• Lizbon Büyükelçiliği İda rî Ataşesi Er- kut A kbay’ m Ermenilerce şehit edilmesi sırasında başına isabet eden kurşunla bitkisel hayata giren eşi Nadide A kbay öldü.
1 1 ---• Anadolu Ekspresi raydan çıktı, bir kişi öldü, üç kişi yaralandı.
• Avrupa Konseyi komisyonlarında Türkiye aleyhindeki karar metni !5'e karşı 16 oyla reddedildi.
• 740 sanıktan 260’ ı için idam istenen Fatsa Dev-Yol davası başladı. İdam is tenen sanıklar arasında, "T e rz i F ik r i’ ’ diye bilinen Fatsa eski belediye başka nı F ik ri Sönmez de var.
• Tariş davası sona erdi. 167 sanıklı da vada, idama mahkûm dört sanığın ce zalan öm ür boyu hapse çevrilirken, 143 kişi beraat etti.
• Suriye-Nusaybin sınınnda çatışma so nucu 2.5 m ilyarlık baz m orfin ele geç ti.
1 3
---• Bankerlerle ilg ili son yasal düzenle me yapıldı.
1 4
• Evren’ e İstanbul Üniversitesi’ nde dü zenlenen törenle, "F a h rî H u k u k D o k
to r lu ğ u ve " F a h rî Ü n iv e rs ite
Profesörlüğü” payesi verildi. • Üsküp Başkonsolosu Ekrem A n k a n tabancayla intiha r etti.
• Şekere yüzde 12 zam yapıldı.
1 5
---• T H Y ’ nin iki uçağı Esenboğa Havaa la n ın d a çarpıştı.
1 6
---• T H Y ’ nin “ A fyo n ” uçağı Esanboğa’ya inerken piste çakıldı. 45 ölü, 22 yaralı var. Mürettebat kurtuldu. Kazada D M üyesi Feyzi Feyzioğlu da öldü. • Danışma Meclisi üyesi Tu rgu t Yeğe- nağa b ir kalp krizi sonucunda öldü.
1 8
---• Banker Sinan Kuran tutuklandı.
1 9
---• Aralarında Mersin Jandarma A lay Komutam ile “ E rtuğ rul” gemisi kom u tanının da bulunduğu 32 kişinin kaçak çılıktan yargılanmasına başlandı.
• Yasak hava bölgesine girdiği gerekçe siyle Şam’da T H Y ’ nin “ H ata y” uça ğına zorunlu iniş yaptırıldı. Uçak 80 yolcusuyla Şam Havaalanında dört saat alıkonuldu.
• B ir basın toplantısı yapan Başbakan B ülend Ulusu, seçimlere kadar görev de kalacağını açıkladı.
• T H Y Paris Bürosu’ na bomba atan A braham Toınasyan adlı Ermeni sal dırgan, personel tarafından yakalandı. • Cum huriyet ve M illî Gazete kapatıl dı.
• Kaptan Haşan Hantal gemisi Kara deniz’ de battı, 11 gemici kayıp. • 25 sanıklı Çukurova davası altı sanıkla başladı.
• M G K bildirisine göre, 2 Haziran 1981 'den sonra yapılan gecekondular yı kılacak.
• THY'nln "Afyon" uçağı, E s en b o ğ aya in e rk e n
piste çakıldı, 45 kişi Öldü, 22 kişi yaralan d ı
• Telsiz Yasası kabul ed ild i
• THY'nin "A nkara" uçağı, b ir akıl hastası ta r a
fın d a n is ta n b u l-izm ir seferin i yap arken A tin a ’ya
kaçırıldı
• Siyasî h a y a t başladı
• Evren, seçim lerin 6 Kasım da yapılacağını açık
ladı
• A ralarında Süleym an D em irel, İ.Sabri çağlayan-
gil ve Deniz B aykal'ın da b u lu n d u ğ u 16 eski p a r
la m e n te r, Ç anakkale'd e zo ru n lu ik â m e te tâ b i
tu tu ld u
• Fenerbahçe, Bursaspor u 2-1 ye n ere k, ş a m p i
yo n oldu
• A dıyam an-Y ozgat yolunda işçi taşıyan kam yo n
d e v rild i, 47 ölü, 31 yaralı
• K ahram anm araş davasında verilen 13 id a m ka
rarı Y arg ıta y'ca o n aylan d ı
• Seçim e k a tıla n üç p a rti ile b ağım sız ad a y la rın
listesi YSK'ye v e rild i
• D M 'nin g ö revi sona erd i
• E rzurum ve çevresin d eki d e p re m d e 1 3 3 0 kişi
öld ü, 534 kişi ya rala n d ı
S eçim ler yapıldı
Özal, h ü k ü m e t p ro g ra m ın ı o ku d u
Özal h ü k ü m e ti g ü veno yu aldı
• Avrupa Konseyi “ Steiner tasarısı” m kabul etti. T ü rkiye’ ye b ir yıl daha süre tanınıyor.
• Esenboğa Havaalanı baskını ile do kuz kişinin ölümüne yol açan iki Ermeni teröristten Levon Ekm ekçiyan, A nka ra Kapalı Cezaevi’ nde idam edildi. • 7.5 m ilyon öğrenci ara tatile girdi. • T ra fik cezalan üç kat arttı.
• Tekel maddelerine yüzde I2 ile 17 ara sında zam geldi.
• Yargıtay 6. Ceza Dairesi, soruşturma eksikliği nedeniyle Kastelli’ nin yeniden yargılanmasına karar verdi.
3 1
----• Turgut Özal, koşullar elverişli olursa parti kuracağını söyledi.
• D ört firm a T ü rkiye’ de video üretim i ne başlıyor.
Ş U B A T
• Aslan Başer Kafaoğiu, Dev-Yol’a yar dımcı olduğu gerekçesiyle tutuklandı.
• “ Abdı İpekçi Banş ve Dostluk” ödül leri dağıtıldı.
• Adalet Bakanı Cevdet Menleş istifa etti.
• Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan A ldıkaçtı, Siyasî P artiler Yasa Tasarı- sı’ nı açıkladı.
• Şereflikoçhisar’ da otobüsle kamyon çarpışması sonucu 18 kişi öldü.
9.---• TH K P -C Devrimci Sol örgütünden 68 kişi yakalandı.
IS
---• Doçent Yalçın K ü çü k, " B i r Yeni Cum huriyet İç in ” adlı kitabından 7.5 yıla hüküm giydi.
1 7
-----• Abbas Heybetli “ Yasemen” şarkısı nedeniyle Stardust gazinosu sahibi T u r gut A kyüz’ ü öldürdü.
• MSP Genel Başkam Necm ettin Er- bakan d ö rt yıla hüküm giydi. A ynı da vada yargılanan 22 sanık ik i ilâ üç yıl arasında hapis cezasına çarptırılırken, 12 sanık beraat etti.
• O kta y A kbal ve Okay Gönensin üç aya mahkûm oldu.
1983’e şiddetli
kışla girilmişti
T ü r k iy e y e n i y ıla ş id d e t li b ir k ış ile g ir d i. A r a lık a y ın ın s o n g ü n l e r i n d i T ü r k iy e ’y i e t k is i a ltın a a la n s o ğ u k havau u la ş ım ı d a o lu m s u z y ö n d e e t k ile d i. Ö y le k i, A n k a r a - is ta n b u l k a r a y o lu n d a 5 0 0 ’ ü a ş k ın a r a ç u z u n s a a tle r k a r d a m a h s u r k a ld ı. 3 1---• Güreşte 11 yıl sonra Reşit Karabacak Macaristan’da düzenlenen Avrupa Ser best Güreş Şampiyonası’ nda altın ma dalya aldı.
• E ıırovision’da "O p e ra " “ 0 ” puanla sonuncu oldu.
• Siyasî hayat başladı. M G K , Siyasî Partiler Yasası’nı kabul ederken, 76 nu maralı bildirisiyle eski politikacılara si yasetin yasak olduğunu ve Cumhurbaş kanı ile M GK üyelerinin yapacakları ko nuşmaların eleşlirilemeyeceğini bildirdi. Siyasî P artiler Yasası’yla, Konsey’ in parti kurucularını incelemesi ilkesi de ge tirildi. Özal. siyasî pani kuracağını açık ladı.
• Evren, seçimlerin 6 Kasım'da yapıla cağını açıkladı ve "B ö lü k -p ö rç ü k par tiler kurm ayın, yeniden koalisyon dönemi iste m iyo ru z" dedi.
M A YIS
• Eurovision’a “ O pe ra" şarkısı ile ka- tılmacağı saptandı.
6
---• N adir Nadi ve Okay Gönensin " T u ha f B ir T a sa n " başlıklı yazıdan ötürü yargılanmaya başlandı.
• Anadolu Liseleri Birinci Aşama Sınavı yapıldı.
• M illî Güvenlik Konseyi hükümete para ve sermaye piyasasının yeniden düzen lenmesi .hakkında yasa hükmünde ka rarname çıkarma yetkisi veren tasarıyı onayladı.
6
--- —
• Telsiz Yasası kabul edildi.
7
---• Otobüs şoförünün uyuması sonucu, Samsun-Ankara yolunda otobüs uçuru ma düştü, 11 kişi öldü.
I O
---• Evren, Denizli’de yaptığı konuşmada, "Bizans oyunlarına izin vermeyeceğiz” dedi.
• Erdal İn ö n ü , görevden kaçmayacağı nı söyledi.
1 1 ---- ---• E K İ Kozlu üretim bölgesi İstinye oca ğında grizu patlaması sonucu dokuz iş çi öldü.
• A li Fethi Esener başkanlığındaki Bü yük Türkiye Partisi, Tu rgu t Özal baş kanlığındaki Anavatan Partisi ve Necdet Calp başkanlığındaki Halkçı Parti ku ruldu.
• Romanya Devlet Başkanı Çavuşes- ku A nkara'ya geldi.
• Başbakan Ulusu, parti lideri olmaya cağım açıkladı.
1 4
---• Emekli general T u rgu t Sunalp “ Na bız y o klu yo ru m ” dedi.
• Erdal İnönü, Sosyal Demokrasi Par- tis i’ ni kuracağını açıkladı.
• T H Y ’ nin “ A nkara” adlı uçağı, İstanbul-İzm ir seferini yaparken M ah m ul Kalkan adlı akıl hastası tarafından A tin a ’ya kaçırıldı. Yapılan operasyon la !07 yolcu kurtarıldı.
1 9
---• 400 milyon dolarlık yeni "s ta n d -b y " anlaşması için IM F iie ilke anlaşma sına varıldı.
• Türk-Irak sımnnda mahdut amaçlı ha rekât yapıldı. İk i hafta önce aynı böl gede üç er şehit edilmiş, b ir subay ağır yaralanmıştı. Harekât sırasında muka vemetle karşılaşılmadığı, yakalananlar arasında ise PKK , T İK K O ve ASALA örgütü mensupları bulunduğu belirtildi. Dışişleri Bakanı İlte r T ü rkm e n Ira k'a g itti.
• M illî Güvenlik Konseyi’ nin 79 sayılı kararıyla Büyük T ü rkiye Partisi kapa tıldı. Aralarında Süleyman Demirel, İh san Sabri Çağlayangil, Süleyman Genç ve Deniz B aykal'ın da bulunduğu 16 es ki parlamenter, Çanakkale’ de zorunlu ikâmete tâbi tutuldu.
H A ZİR AN
• Evren, Çorum konuşmasında gerekirse seçimlerin ileriye bırakılabileceğini söy ledi.
• Bulgaristan Devlet Başkanı Teodor Jivkov T ü rkiye ’ ye geldi.
• M D P ’ den üç kurucu veto edildi.
7
---• Anavatan ve Halkçı P arti’ den yedi şer kurucu veto edildi.
8 —
---• Erdal İn ö n ü , Turgut S unalp'i ziya ret etti.
1 3
• Yeni Seçim Yasası yürürlüğe girdi. Ya sayla, m illetve kili adaylarının “ veto” edilebileceği hükme bağlandı.
1 4
-----• Fenerbahçe, Bursaspor'u 2-1 yenerek şampiyon oldu.
• Orhan A ldıkaçtı, Danışma Mecli- si’ nden istifa etti.
• Başbakan Ulusu, A k k u y u ’ da nükleer santral kurulacağını açıkladı
1 6
---• Ermeni olduğu sanılan bir kişinin Ka- palıçarşt’ da gerçekleştirdiği bombalı ve kanlı saldın sonucu, üç kişi öldü, 13 kişi yaralandı.
1 7
---• Evren, Sinop konuşmasında, “ Genel kurmay başkanlığr'm bırakacağını açık ladı.
• Yüksek Seçim Kurulu seçim için ö r gütlenme çalışmalarının başlangıcı ola rak, 25 Ağustos ta rih in i sapladı. • Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuru luyor. 1 Mayıs 1984’ ten sonraki suçlar D G M 'lcrde yargılanacak.
1 9
—---• Evren. Giresun’da yaptığı konuşma da, “ A z ve öz parti is liy o ru z " dedi.
1 2
• Kahramanmaraş davasında verilen 13 idam kararı Yargıtay’ca onaylandı.
1 4
• Erdal İnönü ile SODEP’ in 21 kurucu üyesi veto edildi.
• Erıneniler Lozan’ da bir araya geıerek, “ Dünya Ermeni Kongresi” düzenledi ler.
• Evren, M ardin'de yaptığı konuşma da halkı, oy isteyenlerin kuklası olm a maları için uyardı.
A karyakıt ve demire zam geldi.
• SODEP veto edilen 21 kurucu üyesi nin yerine, yeni 21 kurucusunun listesi ni sundu.
• A li Fethi Esener, Büyük Türkiye Par- tis i’ ne girdi.
7
---• Evren, Çankırı konuşmasında siyasete soyunanları uyardı, "Herkes hizaya gel meye m ecburdur” dedi.
• Laleli’de Washington Oteli yandı. Tüp gaz patlaması sonucu 36 kişi ölürken, 65 kişi de yaralandı.
• N adir Nadi, 2 ay 20 güne mahkûm oldu.
• Evren Genelkurmay Başkanlığı göre vinden ayrılacağını ve görevi Orgeneral N urettin E rsin’ e devredeceğini açıkla dı.
Evren, görevi devretti.
11
---• T urgut Sunalp, Başbakan Bülend Ulu su ile görüştü.
• Adalet Bakanı R ıfat Beyazıt ile Güm rük ve Tekel Bakam A li Bozer istifa et tiler.
• İstanbul’dan Mehmet Yılm az, A na dolu Liseleri sınavı birincisi oldu.
Biga'da depremde iki kişi öldü.
• Adıyaman-Yozgat yolunda işçi taşı yan kamyon devrildi. 47 ölü, 31 yaralı var.
1 4
---• Evren, K ırk la re li’ dcki konuşmasında " İk a z edince işler düzeldi" dedi.
1 6
---• Kuruluş bildirgesini İçişleri Bakanlı- ğı’ na vererek, tüzel kişilik kazanan ilk parti, emekli general Turgut Sunalp baş kanlığında kurulan Milliyetçi Demokrasi Partisi oldu.
• Celâl Bayar I0 l yaşma girdi.
• 572 sanıklı davada 35 Apocu idama, I9 ’ u da öm ür boyu hapse mahkûm edil di.
Atatürk Barajı’nın
temeli atıldı
G ü n e y d o ğ u A n a d o lu P r o je s i (G A P ) iç e r is in d e y e r a la n T ü r k iy e ’ n in e n
b ü y ü k b a ra jı, A ta tü r k B a r a jı’ n ın t e m e li, C u m h u r b a ş k a n ı
Kenan Evren
ta r a fın d a n 3 K a s ım 'd a a tı ld ı. A t a t ü r k B a r a jı’ n ın y a p ım ın ı 102 m ily a r
604
m ily o n614
b in lir a lı k en d ü ş ü k t e k lif i v e r e nPalet Grubu
ü s t le n m iş ti.
• Brüksel Büyükelçiliğimiz İdarî Ataşesi Dursun A k soy Ermeni teröristlerin sal dırısında öldü rüld ü.
1 5
---• T H Y ’ nin O rly Havaalanı’ ndaki bü rosu Ermeni saldırganlar tarafından bombalandı. Beş ölü, 63 yaralı var. Sal dırgan Soner Nayır daha sonra yaka landı.
• Lizbon Büyükelçiliği konutu basıldı. Büyükelçimizin eşi Cahide Mıhçıoğlıı ö l dürüldü. Baskını gerçekleştiren beş E r meni saldırgan da, girişilen operasyon sonucu öldürüldü.
A Ğ U STO S
• Meslek kuruluşlarının politika yapması yasaklandı.
I O
---• Tercüman gazetesi kapatıldı.
1 4
---• K ilyos’ ta çıkan fırtınada yedi kişi bo ğuldu.
1 7
---• M illiye t gazetesi kapatıldı.
2 9
---• Pakistan Devlet Başkanı Ziya-ül- Hak A n k a ra ’ ya geldi.
/ k / t / '
Özal'in ilk işi faizleri
artırmak oldu
B a ş b a k a n T u r g u t Ö z a l’ ın B a ş b a k a n lık g ö r e v in e b a ş la r b a ş la m a z a ld ığ ı k a ra r, f a iz le r in a r tır ılm a s ı o ld u . T a s a r r u fla r a v e r ile n fa iz o r a n ı y ü z d e 5 2 ’y e y ü k s e lt ilir k e n , f a iz le r in ü ç a y d a b ir M e r - , k e z B a n k a s ı'n c a y e n id e n b e lir le n m e s i ilk e s i d e k a b u l e d iliy o r d u .
EY LÜ L
• Gün Sazak cinayetinin sanığı Cemal A ltu n , Berlin'de yargılanırken pencere den atlavarak intihar etti.
• Seçime katılacak üç parti ile 435 ba ğımsız adayın listeleri sunuldu.
5
---• İlk mahallî seçimlere yalnızca 6 Ka sım genel seçimlerine katılacak M D P , Anavatan Partisi ve H P ’ nin katılması için M G K üyesi Nejat Tüm er yasa öne risi verdi.
• 254 sanıklı Dev-Yol davasında 61 idam kararı verildi.
• M illî Savunma Bakanlığı montajı T ü rk iy e ’ de yapılmak üzere F - 16 tipi bombardıman uçaklarını seçti. Bu ko nudaki niyet mektubu imzalanarak A B D ’ ye gönderildi.
• SODEP ve D Y P veto barajını aştı.
1 3
---• A tatü rk Barajını Palet G rubu’ nun ya pacağı belirlendi. İhale bedeli 102 m il yar 604 m ilyon 614 bin lira .
1 4
---• E rdal İnönü hakkında dava açıldı.
• Evren, " M G K ’ nin icraatım sürdüre cek yönetimi getireceğinize inanıyorum ” dedi.
• Doğan A vcıoğlu vefat etti.
6
---• Genel seçimler yapıldı. Anavatan Par tisi 211, Halkçı Parti 117 ve M illiye tçi Demokrasi Partisi 71 m illetvekilliği ka zandı.
• Ira k ’ ta düşürülen askerî uçağın p ilo t ları yurda döndü.
• Evren, Tu rgu t Ö zal’ı Cumhurbaşkan lığı Köşkünde kabil! ederken, “ T ü rk m il
leti demokrasiye bağlılığım göstermiştir” dedi.
• O ram iral N ejat T iim e r, genel seçim lere katılmayan partilerin mahallî seçim lere de katılmayacağına ilişkin yasa te klifin i geri çekti.
• Sıkıyönetim dört ay uzatıldı.
• M etin Toker ve Doğan Heper üçer ay hapse mahkûm oldu.
• Basın Yasası M G K tarafından kabul edilerek yürürlüğe kondu.
1 4
---• Banş Derneği davası sonuçlandı. Sa nıklardan 18’ i sekiz yıl, beşi beş yıla mahkûm olurken, beş sanık da beraat etti.
• M D P ’ den 74, H P ’ den 89 ve Anava tan P artisi’nden 81 aday ile, 428 bağım sız aday veto edildi.
• Basın Yasa Tasarısı kabul edildi.
• Sekiz bölge va liliğ i kurulmasına iliş kin yasa kabul edildi. Erzurum , D iya r bakır, Adana, Kayseri, Ankara, Konya, İstanbul ve İzm ir’ de bölge valilikleri ku rulacak.
1 4
---• Danışma M eclisi’ nin görevi sona er di.
1 6
---• Liderler ilk kez halkın önüne çıktı. Su- n a lp Iz m ir’ de.Özal E rzurum ’da ve Calp de M a la tya’ da p a rtile rin in ilk m itingle rini yaptılar.
1 9
---• Lice’ de piyasa değeri 10 m ilya r lira olan 190 kilo esrar yakalandı. • Ira k ’ la ikinci boru hattı için anlaşma yapıldı.
• Kuzey Kıbrıs T ü rk C um huriyeti ilan olundu. Tü rkiye, yeni cum huriyeti ta nıdı.
1 7
- --- — --- —-•Z o n g u ld a k , A rm u tlu ’ da, kö m ü r oca ğı asansörünün halatı koptu, 4 işçi ö l dü.
• İstanbul Bankası, Hisarbank ve O D İ- B A N K , Ziraat Bankası’na devrolundu.
• P arti liderleri T V ’de açık oturum a ka tıldılar.
• E rzurum ’ un Narm an, Pasinler, H o- san ve Kars’ ın Sarıkamış ilçelerinde meydana gelen depremde 1330 kişi ö l dü, 534 kişi de yaralandı.
K A SIM
• A ta tü rk Barajı’ nın temeli Evren ta rafından atıldı.
• Türkiye Büyük M ille t M eclisi açıldı, Başbakan Ulusu istifa etti.
• Ahm et Kozanoğlu ve Ömer Çavuşoğ- lu bire r yıl hapse mahkûm oldu.
A R A L IK
1 - 2
---• Kuvvet kom utanları, görev devir- teslimi yapıldı.
4
---• Anavatan Partisi Trabzon m illetveki li Necmettin Karaduman Meclis Başkanı seçildi.
7 ---
*---• Anavatan Partisi Genel Başkanı Ö zal’ a hüküm eti kurm a görevi verild i.
8
— :---• İn c irlik Üssü’ nden B eyrut’ta ki Barış Gücü’ nde görevli A B D ’li askerlerin sınırlı olarak yararlanmasına izin verildiği açık landı.
• E rdal İnönü M G K bildirisine aykırı davranmak suçuyla yargılandığı dava da beraat etti.
• Cumhurbaşkanı Kenan Evren Bakan lar K u ru lu listesini onayladı.
Deprem Erzurumluları
uykuda yakaladı
Ö lü m , E r z u r u m lu la r ı 3 0 K a s ım P a z a r g ü n ü u y k u la r ı n d a y a k a la d ı. S a b a h a k a r ş ı m e y d a n a g e le n ş id d e t li d e p r e m d e E r z u r u m ’ a b a ğ lı N a r m a n , P a s in le r v e H o ra s a n ilç e le r i ile K a r s ’ ın S a rık a m ış ilç e s in d e 13 30 k iş i h a y a tın ı y it ir d i.
Dünyada 365 günün olaylan
O C A K
• Sovyetler
Birliği
lideri
Andropov, Arafat’ı Moskova’ya
davet etti.
3---• Suudi Arabistan bir reklam fil
minde Araplara hakaret edildiği
iddiasıyla Ingiltere Dışişleri Ba-
kam’nın Riyad gezisini iptal etti.
9
---• İngiltere Başbakanı That
cher, Falklandlar'a gitti.
Papandreu, ABD ile sürdürülen
üs görüşmelerine devam edile
meyeceğini söyledi.
• Portekiz'de genel seçimler ya
pıldı.
• İkinci Dünya Savaşı suçluların
dan eski Nazi subayı Claus Bar-
bie, Güney Amerika'da tutuk
landı ve Fransa’ya iade edildi.
• Nijerya, 2 milyon yabancı işçi
yi sınırdısı etti.
• Lübnan’daki El- Fetih karargâ
hında patlama: 30 ölü.
3 1
----• ABD Başkanı Reagan, Sovyet li
deri Andropov’a zirve önerdi.
• ABD Dışişleri Bakanı Shultz,
Lübnan’a gitti.
2 9
---• İtalya’da Fanfani kabinesi isti
fa etti.
M A YIS
• İran’da tutuklanan “ TUDEH”
üyeleri, casusluk yaptılarını ka
bul ettiler.
1 1
---• Hitler’in sahte olduğu anlaşılan
anılarını bir antikacının sattığı
açıklandı.
AĞ U STO S
• Çad'daki çatışmalar şiddetlen
di. Fransa bölgeye uçaksavarlar
gönderdi.
• Trablusşam’da bombalı saldırı:
19 kişi öldü.
• ı-KÖ Merkez Komitesi, Rea-
gan’ ın barış planını reddetti.
ı o
---• Fransız askerleri Çad'a gelme
ye başladı.
1 2
---
---• Şili’deki gösterilerde 17 kişi öl
dü.
ı e
---• Pakistan'da yönetim karşıtı
gösteriler büyük boyutlara ulaş
tı.
• Lübnan ile İsrail arasında barış
anlaşması imzalandı.
Ş U B A T
• Suriye, Sovyetler Birliği ile ya
kın ilişkiler kurulacağını açıklad
• Lübnan'da Dürzilerle Hıristiyan-
lar çatıştı, 17 kişi öldü. Arafat, Ür
dün Kralı Hüseyin’le “ FKÖ’nün
tem sili” konulu görüşmelere
başladı.
" 7
---• İran, Irak'a karşı “ Vel-Fecr” ha
rekâtını başlattı.
1 1
---• Ariel Şaron, İsrail Savunma Ba
kanlığından istifa etti.
1 3
---• Kıbrıs'ın Rum kesiminde genel
seçimler yapıldı, Kipriyanu
se-:a n d ı.
• Arafat, El-Fetih içinde kendisi
ne karşı başlatılan ayrılıkçı hare
ketler nedeniyle örgüt içinde
değişikliklere gitti.
• İsrail, Suriye ve FKÖ güçleri
alarma geçirildi.
çimleri yeniden kazanç
1 6
• FKÖ içindeki huzursuzluk gide
rek arttı.
9
---• İngiltere'de genel seçimler ya
pıldı, kazanan: Thatcher.
• Hindistan in Assam eyaletinde
çıkan olaylarda bin kişi öldü.
M A R T
• Atina’da “ darbe” söylentileri
Yunanistan’ı karıştırdı. Hükümet,
söylentileri “ asılsız” olarak nite
ledi.
8
---• Bağlantısızlar doruğu Yeni Del
hi’de başladı.
1 9
---• Yunanistan'da “ Vradini” gaze
tesi sahibi Atanasyadis öldürül
dü.
v e r . . . ■ --- ,
• Dünyanın \\k yapay Kalptı in sa
nı Barney Clark öldü.
1 6
---• Papa II. John Paul, Polonya zi
yaretine başladı.
• Sovyetler Birliği devlet Başkan
lığına Komünist Partisi Genel
Sekreteri Andropov getirildi.
2 1
---• Arafat, El-Fetih içindeki anlaş
mazlığın çözümü için tüm ülke
lere çağrı yaptı.
• Suriye tarafından “ istenmeyen
adam” ilân edilen Arafat Şam’
dan ayrıldı.
• Reagan Avrupa’ya yerleştirile
cek nükleer füzelerle ilgili “ ara
formül” önerdi.
• Irak tarafından bombalanan
İran’a ait petrol kuyularından sı
zıntı başladı.
• Arafat’ın Kral Hüseyin’le görüş
meleri sonuçsuz kaldı, FKÖ
Hüseyine temsil yetkisi vermedi.
• Fransa 47 Sovyet görevliyi sı
nır dışı etti.
I O
---• FKÖ'nün yükseK-düzey yöneti
cilerinden Sartavi, Portekiz’de öl
dürüldü.
• Oscar ödülünü “ Gandhi” film i
aidi.
1 8
---• Beyrut’taki Amerikan Büyükel
çiliği bombalandı, 28 ölü.
“ Mücahitler Hareketi” adlı ör
güt, Bağdat'ta iki bakanlığı bom
baladı, 100 kişi öldü.
Kanayan yara:
Lübnan
1983’ te dc tü m çab a la ra rağm en L ü b n a n 'd a k i iç savaşa b ir ç ö zü m g e tirile m e d i. C enevre’ de to p la n a n ve L ü b n a n ’ d a k i tü m a y rı lıkçı g ru p la rın lid e r le rin i b ir a ra ya ge tire n “ U z la ş m a K o n fe ra n s ı” da b e kle n ile n i ve rm e d i. A m e rik a n ve F ransız deniz p iy a d e le rin e a it k a ra rg â h la ra karşı g iriş ile n b o m b a lı sa ld ırı yüzlerce insan ın ö lü m üne neden o lu rk e n , yeni b ir tedhiş y ö n te m i y a r a t t ı , " in t ih a r k a m y o n la r ı’ ’ .
B o m b a lı s a ld ırıla r, de rke n A B D ve Fransız u ç a k la rın ın D ü rz i m e v z ile rin i b o m b a la m a la rı, b ir A m e rik a n uçağının S u riye ta r a fın dan d ü şü rü le re k p ilo tu n e sir a lın m a sı, L ü b n a n o la y ın ın b o y u tla rı nın da ha genişlem esine neden o ld u . I9 8 3 'ü n 1984 e m ira s b ıra k tığ ı en z o rlu s o ru n u n L ü b n a n s o ru n u o ld u ğ u sö y le n e b ilir.
• Filipinler’de muhalefet lideri
Aguino öldürüldü.
EY LÜ L
• İsrail birliklerinin Lübnan'dan
“ kısmî” geri çekilmeleri başladı.
S---• Lübnan’da Dürzilerle Hıristiyan-
lar arasındaki çarpışmalarda 51
kişi öldü.
• Amerikan savaş gemileri Bey
rut çevresindeki Dürzi mevzileri
ni bombaladı.
• Lübnan’da Dürzi ve Hıristiyan
milisler karşılıklı katliama giriş
tiler.
1 3
---• Iranlı hacı adayları Kâbe'de olay
çıkardılar.
1 5
---• İsrail Başbakanı Menahem
Be-gin istifa etti.
• Beyrut’ta taraflar arasındaki ça
tışmalar sürerken, Amerikan sa
vaş gemilerinin en büyüklerinden
olan “ New Jersey” zırhlısı Bey
rut açıklarına geldi.
• İtalya'da genel seçimler yapıl
dı.
T E M M U Z
• Mehmet A li Ağca’yı kurtarmak
için Emmanuelia Orlandi adında
bir kız kaçırıldı.
1 5
---• Çad, iç savaşın eşiğine geldi.
Âsiler bir kilit noktasını ele geçir
diler.
1 7
---• Habeşistan birlikleri Somali’de
iki bölgeyi işgal etti.
• Saddam Hüseyin, büyük devlet
lerin savaşa müdahale etmesini
istedi.
• Arafat, Suriye'yi, Filistin dava
sına İhanetle suçladı.
• Nobel Barış Ödülü Walesa’ya
verildi.
• İsrail’de başbakanlığa getirilen
Şamir, yeni hükümeti kurdu.
• Birmanya’yı ziyaret eden Güney
Kore heyetine bombalı suikast
yapıldı, dört bakan parçalanarak
öldü.
1 2
• Ş ili’de yönetimi protesto yürü
yüşüne 50 bin kişi katıldı.
1 6
—---• Batı Avrupa’da başlayan nükle
er füzeler karşıtı gösterilerde 10
milyon kişi iki hafta boyunca fü
zeleri protesto etti.
• Polonya'da sıkıyönetim kaldırıl
dı.
• İtalya’da hükümeti kurma göre
vi Craxi’ye verildi.
2 4
--- ------• Iran, Hac Umran’ın denetimini
ele geçirdi.
2 9
---• Sri Lanka’daki çarpışmalarda
yüzlerce kişi öldü.
• Iran, Irak’a karşı yeni bir saldı
rı başlattı.
GRENADA DAM
GEÇERKEN
B O M B A LA R LA BİRLİKTE Ş U MEŞE PALAM U TLARIN IM ATIN.ZAVALLI SİN C A P LA R AÇ KALMASINGrenada’nm işgali
K end i kü çü k, stra te jik ön em i b ü yü k o la n K a ra y ip le r’ deki G renada A d a - sı’ n ın A B D ö n cü lü ğ ü n d e a ltı K a ra y ip ü lke si ta ra fın d a n işgali y ılın ö n e m li o la y la rın d a n b iris iy d i.
B aşkan Reagan, işgale gerekçe o la ra k , “ A d a n ın k o m ü n is t y ö n e tim a l tın d a k i K ü b a ’ n ın b ir üssü d u ru m u n a s o k u ld u ğ u n u ve S o vye t e tk in liğ in in b u b ö lg ede a rtırılm a s ı iç in , adanın b ir sıçra m a ta h ta s ı o la ra k k u lla n ıla b i le ce ğ in i, bölgede b a rışın k o ru n a b ilm e s i iç in b u o p e ra syo n u n g e re k liliğ in i” sa vu n d u .
B ir d iğ e r gerekçe de, “ A d a d a k i 10 00 d o la y ın d a A m e r ik a n va ta n d a şı n ın h a y a tla rın ın te h lik e y e g ir d iğ i” id i. A n c a k , bu o la y tü m d ü n y a d a y a n kı u y a n d ırd ı ve A B D , başta İn g ilte re o lm a k üzere A v ru p a lı m ü tte fik le rin in sert e le ş tirile rin e h e d e f o ld u .
Y a p ıla n y o r u m la rd a , “ S ü p e r güç o lm a n ın k ü ç ü k d e v le tle ri işgal a n la rın ta ş ım a d ığ ı" v u rg u la n d ı. A B D , işgal son rası “ te m iz lik o p e ra s y o n u n u ” ta m a m la y a ra k adayı İn g iliz v a lis in in d e n e tim in e ge ri vererek a s k e rle rin i G re n a d a ’ d a n çekti.
• İsrail, altı askerine karşılık 4 bin
600 Filistinli tutsağı serbest bı
raktı.
1 3
• Kuveyt’te ABD ve Fransız elçi
likleri bombalı saldırıya uğradı.
1 8
• Londra’da 9 milyar lira değerin
de altın çalındı.
• Madrid’de düşen yolcu uçağın
da 183 kişi öldü.______________
A R A L IK
Avrupa'daki felaket gününde,
Madrid’de bir diskotek ile Ams-
terdam’da gece kulübünde yan
gın çıktı, Londra’da bomba pat
ladı, 100’den fazla kişi öldü.
• Japonya'daki erken seçimlerde
Tanaka yeniden parlamentoya
girdi.
1 0
---• NATO, Sovyetler”! müzakere
masasına davet etti.
1 1
---• Arjantin, 8 yıl sonra sivil yöne
time geçti.
• Arafat ve gerillalarının Trablus-
şam’dan tahliyesine başlandı.
• Arafat, Mısır lideri Mübarek ile
görüştü.
Güney Kore
uçağının
düşürülmesi
G ün ey K o re H a v a y o lla r ın a a it b ir y o lc u uçağı 269 y o lc u ve m ü re tte b a tı ile b ir lik te Ja p o n ya k ıy ıla rın a y a k ın S a k h a lin b ö lg e sin de Sovyet ha va sahasını ih lâ l e ttiğ i gerekçesiyle S ovyet savaş u ça k la rı ta ra fın d a n d ü ş ü rü ld ü . O la y tü m d ü n ya d a şok e tk is i ya p a rk e n , A B D ve S ovyetle r b ir b ir le r in i suçlam ak iç in ye n i b ir k o n u ya ra tm ış o ld u la r.
Sovyetler, A B D ’ y i, uçağı casusluk aygıtları ile d o n a tm a k la , A B D de S o vye tle r’ i “ b a r b a r lık la “ suçladı. S onu çta bu k o rk u n ç o la y in sa n lık ta rih in e k a ra b ir sa y fa daha e kle d i.
• Arjantin'de 10 yıl aradan sonra
yapılan genel seçimleri Radikal
ler kazandı.
• Sovyetler Birliği, Milliyet muha
biri M.Ali Birand’a, Avrupa’ya ye
ni tip füzeler yerleştireceklerini
açıkladı.
4
---• “ Lübnan Ulusal Uzlaşma
Konferansı” sürerken, İsrail, Bey
rut’u bombaladı.
• Suriye seferberlik ilân etti, İs
rail yedekleri silâh altına çağırdı.
8
-
--• Yunan Parlamentosu, ABD ile
yapılan üsler anlaşmasını onay
ladı.
• Lübnan’ın Trablusşam kentin
de Arafat yanlılarıyla karşıt grup
lar
arasındaki
çatışm alar
şiddetlendi. Arafat, “ Silahlarını
bırakabileceklerini” açıkladı.
1 4
---• ilk “ Crulse” füzesi Ingiltere'ye '
geldi.
ı s
---• Atina’da Amerikalı bir albay öl
dürüldü.
• •
1 9
ı Şlli’de yapılan gösterilere yak
laşık 1 milyon kişi katıldı.
• Lübnan’daki Nahl el Bared, Fi
listinli mülteci kampında 25 kişi,
Arafat karşıtı gruplarca öldürül
dü.
• Sovyet heyeti Cenevre'de sür
dürülen nükleer füzelerle ilgili
görüşmeleri terketti.
O C A K
1 0---• İn g ilte re , T ü rk iy e ’y e 15
m ily o n d o la r tu ta rın d a k re
d i a ç tı.
20
---• T ürk H ava Y o lla r T na a it
b ir y o lc u u ç a ğ ı, Ş a m 'd a
Ş a m H a v a a la n ı'n a m e c b u
r î in iş e z o rla n d ı.
• T H Y 'n in P a ris B ü ro s u ,
E rm e n i te r ö r is tle r c e b o m
b a la n d ı.
• A v ru p a K o n s e y i’n d e S te -
in e r ta s a rıs ı o y la n d ı, T ü r
k iy e ’ye b ir y ıl s ü re ta n ın d ı.
E s e n b o ğ a b a s k ın ın ı g e r-
ç e k le ş tir e n le r d e n E rm e n i
te r ö r is t E k m e k ç iy a n id a m
e d ild i.
Ş U B A T
Y u n a n is ta n , N A T O ’n u n
y a p a c a ğ ı ik i ta tb ik a tta n
ç e k ild i.
8
---• N A T O G e n e l S e k re te ri
Jo s e p h Luns, Y u n a n is
ta n ’a, T ü rk iy e 'y le il g il i o la
ra k g ü v e n c e v e re m e y e
c e k le r in i a ç ık la d ı.
FKO’nün geleceği
Ö nce Ü rd ü n , derken I9 8 2 ’ de B e y ru t’ tan a y rılm a k z o ru n d a ka la n F ilis tin K u rtu lu ş Ö rg ü tü lid e ri A r a fa t, sadık savaşçıları ile b irlik te “ son k a le s i" T ra b lu s ş a m ’ ı da b ir d a h a geri dö nm em ek üzere te rk e tti.
F K Ö için d e A ra fa t yan lısı ve k a rş ıtı g ru p la rın s ila h lı çatışm aya g irm e le ri üzerine L ü b n a n ’ ın bu güzel A k d e n iz lim a n ı harabeye d ö n d ü . B ir y a n dan S u riye m e vzile rinde n karşıt g ru p la rın açtığı ateş ve de niz ta ra fın d a n ise, İs ra il g e m ile rin in b o m b a rd ım a n ı A ra fa t ve savaşçılarını kıskaca a ldı. S o n u n d a F K Ö lid e r i, tü m d ip lo m a tik m a h a re tin i k u lla n a ra k savaşçıları ve s ila h la rı ile b irlik te Y u n a n is ta n ’ ın sağladığı ve B M b a yrağı ta k ılı ge m ilerle bu cehennem den k u rtu lm a y ı ba şardı. T ra b lu s ş a ııı’ dan a y rıla n F K Ö lid e r i nin M ıs ır D evlet B aşkanı H iis n ü M ü b a re k ile s ü rp riz görüşm esi ve A B D B aşkanı R eagan’ ın O rta d o ğ u ve L ü b n a n so ru n u n u n b irb irin d e n a y rı de ğ e rle n d irile b ile ce ğ i ş e klin d e ki a ç ık la m a la rı, I9 8 4 ’ te F K Ö ’ nün geleceği ile ilg ili bazı yeni gelişm elerin beklenebileceği iz le n im in i u y a n d ırıy o r.
Bu a ra d a bazı k a y n a k la r, A r a fa t’ a karşı o la n F.bıı M u s a ’ n ın , ö rg ü t içinde g ü çle n d iğ in i, A ra fa t-M ü b a re k gö rüşm esinden sonra E bu M u sa ya n lıla rın ın daha da artacağ ını öne s ü rü y o rla r.
