189
Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, G›da Mühendisli¤i Bölümü, Denizli Ramazan Gökçe, O¤uz Gürsoy
Türk Mikrobiyol Cem Derg (2007) 37 (3) : 189-191
© 1993 Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti / Turkish Microbiological Society ISSN 0258-2171
ÖZET BÖLÜMÜ
1. Makalenin Özet bölümünün 2. cümlesinde aerobik mezofilik bakteri ve Staphylococcus aureus say›mlar›n-da “...say›mlar›n-damla plak tekni¤i...” kullan›ld›¤› belirtilmesine ra¤men, makalenin Gereç ve Yöntem bölümündeki Mikrobiyolojik Analizler alt bafll›¤›nda ise ayn› mikro-biyolojik analizler için “yayma yöntemiyle” ekimlerin yap›ld›¤› bildirilmifltir. Bu iki ifade birbiriyle çeliflmek-tedir. Hangi yöntem kullan›ld›ysa do¤rusu yaz›lmal› ve Gereç ve Yöntem bölümünde kullan›lan yöntem ile il-gili detaylar verilmelidir.
2. Çal›flmada toksikolojik olarak sadece stafilokok en-terotoksininin varl›¤›na bak›lm›fl olmas›na ra¤men özet-te “Dondurma örneklerinin toksikolojik analizlerinde herhangi bir toksin varl›¤›na rastlanmam›flt›r” ibaresi kullan›larak daha genel bir anlam verilmifltir.
3. ‹ngilizce özet bölümündeki baz› küçük hatalar›n ya-n› s›ra Türk G›da Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Tebli¤i'nden ‹ngilizce özet bölümünde aç›k bir flekilde daha önceden bahsedilmedi¤i halde ilgili tebli¤in “the microbiological criteria report” olarak hatal› bir biçim-de ifabiçim-de edilmesi ve yabanc› okuyucular için yeterin-ce aç›k bir ifade olmamas› dikkat çekicidir.
G‹R‹fi BÖLÜMÜ
4. Girifl bölümünün son para¤raf›nda “… ve don-durma histolojik analizlerinin de yap›larak mikrobi-yolojik veriler ile karfl›laflt›r›lmas› amaçlanm›flt›r” denilmesine ra¤men çal›flmada dondurma histolo-jisi ile ilgili hiçbir veri veya kay›t yoktur.
GEREÇ ve YÖNTEM BÖLÜMÜ
5. Gereç ve Yöntem bölümü 1. cümlesindeki “55 farkl› merkez yada üreticiden ...50 dondurma örne-¤i toplanm›flt›r.” ifadesi karmafl›k bir ifadedir. Zi-ra 55 farkl› yerin her birinden en az 1 örnek al›nmas› durumunda bile 55 örnek olmas› gerek-mektedir. 50 dondurma örne¤i 55 noktadan nas›l toplanm›flt›r?
6. E. coli izolasyonu ve stafilakok enterotoksini belirlenmesi için kullan›lan yöntemler detaylar› ile verilmeli ya da metodun al›nd›¤› literatür/lite-ratürlere at›f yap›lmal›d›r. Zira kullan›lan yöntem-lerin bulundu¤u herhangi bir literatüre at›f yap›l-mam›flt›r.
BULGULAR BÖLÜMÜ
7. Bulgular bölümünün ilk cümlesinde “uygunluk da¤›l›m›” olarak verilen de¤erler metin içerisinde uygunsuzluk de¤erleri olarak ifade edilmektedir. 8. 53. Sayfa Bulgular bölümü 5. cümlesinde top-lam 51 merkeze ait örne¤in (13+27+4+7=51) “mikrobiyoloji tebli¤ine uygun olmad›¤›” belirtil-mifltir. Ancak 7. cümlede ve Bulgular bölümü son cümlelerinde çeliflkili olarak “31 merkeze ait olan %56.3'ünün Türk G›da Kodeksi Dondurma Mikrobiyolojik Tebli¤i'ne uygun olmad›¤›” ifade edilmifltir. Yine “31 merkez” ifadesi Tablo 2'de verilen de¤erlerle de çeliflmektedir. Söz konusu
‹letiflim / Correspondence: Ramazan Gökçe Adres / Address: Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, G›da Mühendisli¤i Bölümü, G›da Bilimleri Anabilim Dal›, Denizli Tel: 0258 295 31 06 Fax: 0258 295 32 62 E-mail: rgokce@pau.edu.tr
Editöre Mektuplar
Say›n Editör,
“Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi” 37. cildinin ilk say›s›nda yay›mlanan “Y. Keskin, R. Baflkaya, O. Özyaral, ve P. K›yan, 2007, Sade dondurmalar›n mikrobiyolojik incelenmesi, 37(1): 51-58” isimli makale-de tespit etti¤imiz baz› hatalar› ve konu ile ilgili yorumlar›m›z› afla¤›da madmakale-deler halinmakale-de bilgilerinize sunuyoruz.
190 çeliflkilerin yan› s›ra “Türk G›da Kodeksi
Don-durma Mikrobiyolojik Tebli¤i” isimli bir tebli¤ de bulunmamaktad›r. Burada ilgili çeliflkili ifade-ler düzeltilmeli ya da anlat›lmak istenilen neyse aç›k bir flekilde ifade edilmelidir. E¤er bulunan de¤erlerin mevzuat çerçevesinde de¤erlendirilme-si isteniyorsa Türk G›da Kodekde¤erlendirilme-si Mikrobiyolojik Kriterler Tebli¤i (1) ya da Dondurma Tebli-¤i'nden (2) bahsedilmelidir.
9. Yine 53. Sayfa Bulgular bölümü 5. cümlesin-de belirtilen “aerob genel canl› yönüncümlesin-den incelen-di¤inde %23.6's›n›n” ifadesindeki %23.6 de¤eri ile Tablo 1'deki % 23 de¤erinden do¤ru olan› yaz›lmal›, hatal› ifade düzeltilmelidir.
10. Tablo 1'deki Tablo bafll›¤› ile Tablo içeri¤i birbirine uymamaktad›r. Tablo bafll›¤› mevcut ha-liyle yeterince aç›klay›c› olmad›¤› gibi bafll›ktaki “üreyen mikroorganizma tipleri” ifadesine ra¤men üremedikleri halde L. monocytogenes ve Salmo-nella'n›n verilmesi çeliflkilidir.
11. Tablo 2 ve Tablo 3'ün makale içerisindeki verilifl s›ralamas› hatal›d›r.
12. Bulgular bölümünde mikrobiyolojik üreme miktarlar›n›n bildirildi¤i rakamlar›n tamam›n›n bi-rimsiz olarak verilmesi dikkat çekicidir. Üreme miktarlar›n›n kob/g olarak ifade edilmesi (Örne-¤in; 7.8x107 kob/g) bilimsel yaz›m kurallar›na daha uygundur (3).
13. Tablo 3'de verilen bilgiler için literatür bil-dirilmemifltir.
TARTIfiMA BÖLÜMÜ
14. Dondurman›n, “Dondurma, dondurulmufl bir süt ürünüdür” fleklinde tan›mlanmas› do¤ru olma-yan bir tan›mlamad›r. Çünkü dondurma sadece donmufl bir süt ürünü olmay›p ayn› zamanda bir emülsiyondur ve teknolojisi sadece dondurmaktan ibaret de¤ildir. Bu tan›mlama daha çok “sütlü buz” (4) ürününü ça¤r›flt›rmaktad›r.
15. Metinde (55.sayfa 1. sütun son paragraf) g›-da mevzuat›m›zca yüksek seviyede ürün güvenli-¤i ve tüketici sa¤l›¤›n›n korunmas›na yönelik
ola-rak uygulanmas› birçok g›da iflletmesinde zorun-lu hale getirilen HACCP (Kritik Kontrol Nokta-lar›nda Tehlike Analizi) metodundan ne ifade edildi¤i anlafl›lamayacak bir flekilde bahsedilmifl ve kavram kargaflas›na yol aç›lm›flt›r.
16. 55. sayfa 2. paragrafda kullan›lan “Plase-bo<0.05” ifadesi istatistiksel olarak hatal› bir ifa-dedir. ‹fadenin do¤rusu at›f yap›lan orijinal lite-ratürde de kullan›ld›¤› flekli olan P<0.05 ifadesi-dir (5). Söz konusu ifade sonucun istatistiksel olarak önem derecesini belirten bir ifadedir ve orijinal literatürde de bu haliyle hatal› kullan›l-m›flt›r. ‹statistiksel aç›dan bu seviyede bir önem-sizlik için “P>0.05” ifadesi kullan›lmal›d›r. Ya-zarlar orijinal makalede yap›lan söz konusu ha-tay› üzerine hata ekleyerek tekrarlam›fllard›r. 17. 56. sayfa 1. paragrafta “… Denetleme süre-cine ait herhangi bir yasal yapt›r›m ya da yasal zorlaman›n olmamas› ve dondurman›n hijyenik özelli¤inin korunamamas› nedeniyle tüketiciler pi-yasadan kaliteli dondurma almakta zorlanmakta-d›rlar.”fleklindeki de¤erlendirme, e¤er ülkemiz için yap›lm›fl ise-ki metinden bu anlafl›lmaktad›r-araflt›rmac›lar›n Türk g›da mevzuat›ndan haberdar olmad›klar›n› düflündürmektedir. Araflt›rmac›lara k›saca G›da Kanunu olarak bilinen 5179 say›l› Kanun (6) ve ilgili yönetmeliklerini incelemeleri-ni öneririz.
18. Tart›flma bölümünde gereksiz yere Dondurul-mufl G›da Yönetmeli¤i'nden bahsedilmektedir. 19. Tart›flma bölümünde “s›cakl›k” yerine yanl›fl olarak “›s›” ifadesi kullan›lm›flt›r.
20. Makale içerisinde Türkçe karfl›l›¤› olan çeflit-li keçeflit-lime ve ifadeler ‹ngiçeflit-lizce haçeflit-liyle kullan›lm›fl-t›r. Örne¤in “MPN” yerine (51. Sayfa, Özet Bö-lümü 2. Sat›r; 52 Sayfa 2. Sütun 5. sat›r) at›f yap›lan TSE Standardlar›nda da kullan›ld›¤› biçi-miyle EMS (En Muhtemel Say›), “total canl› ae-rop bakteri” yerine (51. Sayfa, Özet Bölümü 4. Sat›r) toplam mezofilik aerobik bakteri ifadeleri-nin kullan›lmas› daha do¤ru olacakt›r. Total ke-limesinin ›srarla toplam keke-limesinin yerine kulla-Editöre Mektuplar
191
n›m› dikkat çekicidir (52. Sayfa Son Paragraf “Total Koliform ‹zolasyonu”). Yine baz› ifadele-rin metin içerisinde farkl› flekilde kullan›ld›¤› gö-rülmektedir (Makalenin farkl› bölümlerinde: total canl› aerop bakteri, aerop mezofil genel canl›, ae-rop bakteri, aerobik mezofilik bakteri).
Dergi Yay›n Kurulu ve Yazarlar›n konuya dikka-tini çekmek için haz›rlam›fl oldu¤umuz bu mektu-bun meslektafllar›m›za ve dergimize yararl› olaca-¤›n› umuyoruz. Bu vesile ile mensubu olmakla gurur duydu¤umuz Türk Mikrobiyoloji Cemiye-ti'nin 76. kurulufl y›ldönümünü içtenlikle kutluyor, cemiyetin bugünlere gelmesinde eme¤i geçen bü-tün meslektafllar›m›za sayg›lar›m›z› sunuyoruz.
KAYNAKLAR
1. Türk G›da Kodeksi, Mikrobiyolojik Kriterler Tebli¤i (2001/19) 02.09.2001 tarih ve 25511 say›l› Resmi Gazete. 2. Türk G›da Kodeksi, Dondurma Tebli¤i (2004/45) 13.01.2005 tarih ve 25699 say›l› Resmi Gazete.
3. Merk G›da Mikrobiyolojisi Uygulamalar› Ed: A.K.Halk-man, Baflak Matbaac›l›k Ltd. fiti. Ankara 2005.
4. Türk G›da Kodeksi, Yenilebilir Buzlu Ürünler Tebli¤i (2005/43) 07.01.2005 tarih ve 25959 say›l› Resmi Gazete. 5. Kamat A, Warke R, Kamat M, Thomas P. Low-dose ir-radiation as a measure to improve microbial quality of ice cream. Int J Food Microbiol 2000; 62: 27-35.
6. 5179 say›l› G›dalar›n Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesi-ne Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin De¤ifltirilerek Ka-bulü Hakk›nda Kanun 2004.
