A. Ü. Veteriner Fakültesi Bakteriyoloji ve Salgınlar Kürsüsü Ord. Prof. Dr. S. Aygün
VETERINER HEKIMLlöİ SAHASıNDA TATBİK EDİLMEKTE
OLAN YENİ BIR SULFONAMID ÜZERİNDE YAPILAN İNVİrno DENEMELER
•
Prof. Dr. Ömer ERTÜRKAraştırma sahasındaki son gelişmeler sonucunda suİfonamid'lerin enfeksiyon etkenlerlne karşı selektiv aktiviteye sahip olduklan görül-müş ve bunlar hastalık etkenlerinin içinde bulundugu organizmaya za-rar vermeden bu etkenlerin ortadan kaldınlması için kullanılmaya başlanmıştır. Bu gün gerek insan hekimliği ve gerekse veteriner he-kimligi sahasında çeşitli isimler altında bir çok sulfonamid'ler terapö-tik maksatlarla kullanılmaktadır. Veteriner Hekimliği sahasında son senelerde kullanılmaya başlanan bu su1fonamid'in tesir sahası hakkın-da meslektaşlanmıza bir bilgi verebilmek amacı ile bu araştırmaya-pıldı. Bir başlangıç olarak yaptığımız bu araştırmaya tamamlayıcı ola-rak ileride yapılacak' olan klinik tatbikat sonuçları da istenilen gayeyi sagladıgı taktirde, bu yeni su1fonamid memleketimizde de geniş bir tatbikat sahası bulmuş olacaktır.
Gantrisin (Sulfisoxazole, 3,4-Dimethyl - 5' - su1fanilamido - isoxa-zol, NU-445 veya Gantrosan) is~mleri ile literatürlerde bildirilen bu yeni su1fonamid'in özellikleri şu şekilde hülasa edilmektedir : (2).
1) Organizma içindeki sıvılarda büyük bir erime kabiliyetine ma-lik olması dolayısile hiç bir zaman böbrek Kristalizasyonu husule gel-memektedir.
2) Çok az toksik tesiri olması.
3) Kanda yüksek konsantrasyonda mevcut bulunması. 4) Tesir sahasının geniş olması.
Bundan önce yapılan araştırmaların sonuçlarından anlaşılmakta-dır ki, bağzı normal sıgırlarda beden ağırlıgının Kgr. başına 0.5 gr. miktarında tek bir doz halinde verilen .sulfisoxazole kanda arzu edilen Konsantrasyonu elde etmeye kafi gelmektedir. Diğer sıgırlarda i~e gün-de üç gün-defa Kgr. başına 0,3 gr. olarak verilmesi lazım geldiği anlaşıl-. mıştır (4)anlaşıl-. Normal köpeklerde yapılan araştırmalaranlaşıl-. göstermiştir ki, vakaların ekserisinde günde tek bir doz. halinde Kgr. başına 0.8 gr. 5ulfisoxazole verilmekle istenilen netice elde edilmektedir. Köpekler-de başlangıç doz olarak Kgr. başına 0.8 gr. ile b~şlıyarak sekiz saatte
ERT1iRK
bir 0,3 gr. vermeye devam etmekle kanda daimi yüksek bir Konsant-rasyon elde edilmiştir (4).
': Cairy (2) bu yeni sulfonamid'in tosisitesi, tesiri ve kandaki kol1-santrasyonunu meydana çıkarmak üzere 12 köpek ve bir baş sı~r üze-rinde yaptıgı araştırma sonucunda, kandaki Konsantrasyonu devaın ettirmek için bu sulfonamid'in günde bir kaç defa verilebilece~, kı.
sa zamanda kanda istenilen Konsantrasyonu sag-lamak için başlang:ıç doz olarak Kgr. başına 0,5 gr. dan daha yüksek bir dozun verilmesi l:l-zım geldig-inive bu esnada toksisite tesirİni belirtecek hiç bir sempto. mun görülmedig-ini bildirmektedir. Araştırıcı bu sulfonamid'in tatbik ettig-! vakalarda tesirli oldug-u kanaatına aa varmıştır.
Bierschwal (1) Yaptı~ klinik araştırmalarmda, tavsiye edilen Kgr. başına 0,8 gr. sulfisoxazole'in sı~rlarda terapötik bir tesire malik 01. i:nadı~m görmüştür. Florestano ve arkadaşları ise (5) yaptıkları de-nemelerde sulfisoxazole'in organizmadan çabuk itrah edilmesi do1;~ yısile kanda arzu edilen Konsantrasyonu muhafaza etmek için bu sul. fonamid'in sık sık verilmesi icabettig-isonucuna varmışlardır.
Dale ve Uren (3) sı~rlarda yaptıkları denemelerde yetişkin sı~r-larda Kgr. başına 0.8 gr. hesabile yalmz intravenöz yolla verildig-!za-man Klinik bakımından tesirli bir Konsantrasyonun kanda elde edi.!-dig-ini,oral ve intraperitoneal yolla verildigi zaman bu Konsantrasyo-nun husule gelmedig-inigörmüşlerdir.
Stowe (6) sı~rlarda yaptı~ denemelerde, intravenöz yolla Kgr. basına 1.5 gr. olarak sulfisoxazole verildiginde 4-6.saat süre ile 100 cc. kanda 5 mgr. nispetinde bulundug-unu, peros olarak verildig-inde ise 6 saat içerisinde kanda en yüksek Konsantrasyon halinde (100 cc. kanda 4 - 6 mgr.) bulundug-unu ve sonra yavaş yavaş bu Kon-santrasyonun düştüg-ünü, intravenöz yolla verildig-inde idrar ile çok çabuk atıldı~ için idrar yolları enfeksiyonunda sulfisoxazole ile teda-vinin pek bahis konusu olamıyaca~ sonucuna varmıştır.
MATERYAL VE METOD
. Veteriner Hekimlig-!sahasında tatbik edilen çeşitli isimlere mali.k bu yeni sulfamidin invitro tesir sahası üzerinde bir fikir edinmek için gram negativ ve gram pozitiv mikroplardan teşekkül etmek üzere 9 nevi mikrop üzerinde sensitivite denemeleri yaptık. Bu. denemelerde sulfonamidin aktivitesini invitro olarak meydana çıkarmak için sulan-dırma ve test metodlarmdan faydalandık. Denemelerde kullandıgımız mıkroplar; Micrococcus pyogenes var. Albus; E. Coli, Tifo, Micrococ-cus citreus, Aerobacter aerogenes, Br. Abortus Bang, Br. Melitensis, Pullorum, Sal~onella gallinarum ve pasteurella aviuındır.
GA1fl"Rİ$İN
DENEYLER
1) Sulandırma metodu : Burada seri halinde tüpler alınarak jçe-. risine yukanda Isimlerini açıkladı~lInız dokuz nevi mikrobun 24 saat-lik taze buyyon kültüründen 0,2 cc. kondu. Yalnız BruceIla gurubuna dahil mikroplar için PH sı 8 olan serumlu kalb. buyyonu kullanıldı. içerisine 0,2 cc. kültür konan tüplerden bir serisine 5 cc. sinde 2 gr. gantrisin bulunan ampullerdeki mahlülden .0.1,0.2,0.3,0.4,0.5.cc. kondu. Bütün mikrop nevileri için aynı seriler kullanıldı. Bundan sonra bü-tün tüplere 2 cc. adi buyyon, Brucella gurubundakilere ise yine ayni miktar kalb buyyonu ilave edildi. Tüpler etüve konuldu ve çeşitli saat-ler sonunda üreme olup olmadı~ kontrol edildi. Hangi nispette üreme olup olmadı~ını okumak için kendisinde hiç üreme olmamış tüple kendisinde gözle üreme farkedilebilen tüpleri ele aldık. Sulandırına me-todu ile elde edilen deneme sonuçlan aşa~daki 1 No. lu cedvelde gös-teriımiştir:
CETVEL (1)
Sulandınna metodu ile çeşitli mikrop nevileri üzerinde yapılan invitro sensitivite deneme sonuçlan :
Gantrisin miktan Mikrobun nevi Micrococcus citreus 0,1 cc 0,2 cc 0,3 cc 0,4 cc 0,5 cc i ---- ---*-. Tifo
+
+
+
+
+
+++
+++
++
++
+
--_. -_.~....-+
+
++
+
- ;+
+
Mictococcus pyogenes var. albus Aerobacter aerogenes Brucella abortus Bang Brucella melitensis Pullorum,
Salmonella gallinarum++
+
+++
++
+++
+
+
+
+
._-+
+
----
-------+
+
----+
.
-Pasteurela avium---1) - işareti üreme olmadı~ göstermektedir.
2)
+
İşareti üremenin mevcut oldugıInuve derecesini göstermektedir. 2111 No.1u cMvel incelendi~ zaman görülmektedirki, Micrococcııs citreus, Micrococcus pyogenes var; Albus, Pasteurena avium .ve Bru. ceUa melitensis mikroblan hariç di~er nevi mikroplann, içerisinde . gantrisin'in çeşitli miktarlan bulunan kültürlerinde çeşitli dereceler. de üremeler meydana gelmiştir. Elde edilen sonucun dikkati çeken ta-rafı, Brucena abortus Bang mikrobunun kültürüne gantrisin'in inhibe edici tesiri görülmemesine .mukabil bu tesirin BruceIla melitensİs kül.
.
.
.türlerinde görülmesidir:
2) 1est Metodu : Bu metodu yapmak için denemelerimizde kul-landı~mız mikrop nevi adedi kadar steril petri kutusu alındı. Bunlar içersine iki tanesİ, hariç olmak üzere 10 cc. steril erimiş agar konup iyice yayılması sa~landı. Ayrılan iki adet steril petri kutusu içine de Brucena abortus Bang ve Brucena melitensis mikroplannın kültürü için kullanılmak üzere yine 10 cc. miktarında PH sı 7,4 olan Tripticase soy agar kondu ve iyice yayılması sa~landı. Bu şekilde hazırlanan petri kutulan bir gece buz dolabında bırakıldı. Ertesi gün BruceUa'lar ha-riç bütün mikroplann 24 saatlik buyyon kültürü 1/50 nispetinde 48° derecedeki agarda sulandınldı ve ince bir tabaka teşkil edecek şekilde 'agar plakla.n üzerine döküldü. Aynı işlemi BruceIla grubu mikroplarda
yapmak üzere adi buyyon yerine sernmlu kalb buyyonu, adi agar .yerine de Tripticase soy agar kuIlamldı. Bundan sonra her petri kutusuna ayrı ayn olmak-üzere içerisinde 0,5 gr. ganfrisin bulunan tabletlerden bir aded petri kutusu kapa~ kaldınlarak ortasına kondu ve petri kutula.n-mn kapaklan kapatılarak 37° derecelik etüvde 12-24saat bırakıldı. Bm-cella kültürleri ise 48-72saat etüvde bırakıldı. Tabletin tesir etti~i böl-gede bazı kültür vasatlarında üremenin mevcut olmadı~ görüldü. Pet-ri kutulannda üreme olmayan bölgenin büyq.klü~e göre tesir hakkın-da bir fikir edinildi. Test metodu ile elde edilen deneme sonuçlan aşa. ~daki 2 No.lu cetvelde gösterilmiştir:
2 No. lu cedvel de incelendi~i zaman görülür ki, test metodu ile ya-pılan denemeden alınan sonuç sulandırma metodu ile yaya-pılan deneme-den alınan sonucun aymdır. Y~i Micrococcus citreus, Micrococe1.,ls pyogenes var. albus, Pasteurella avium ve BruceIla melitensis hariç dij~er nevi mikroplann kültür vasatlannda gantrisin tableti etrafında üreıne olmayan bir bölge tespit edilememiş buna karşılık yukanda isimleri bildirilen mikroplann kültür vasatlannda gantrisin tableti etrafında mikrop nevilerine göre çeşitli genişlikte üreme olmayan bir bölgenini
mevcudiyeti tespit edilmiştr.
GA.NTRİSİN
CETVEL (2) /
Test metodu ile çeş~tli mikropnevileri üzerinde yapılan invitro
sensitiVite deneme sonuçlan:
Mikrop Nevi Micrococcus citreus
Tifo.
Micrococcus pyogenes var. albus
Aerobaeter aerogenes
Üreme 'olmayan bölge 25 mm.
10 mm.
-
..--_._----_._ ...
__
.. - .. ---_.- ._. -- ---_.. - --, ..---_._-_.._-BruceIla abortus Bang
.. _. _. __ ._---- _.. _... _- .-- ".----".--- ---BruceIla melitensis 10 mm. - - _.". -- -- ---- _.- • __ •• _-- __ o • __ • " - •• _--Pullorum SalmoneIla gallinarum Pasteurella avium 25 mm. TARTIŞMA
Araştırmalİlızın gıns bölümünde bildirdi~miz literatür bilgi tet-kik edildi~ zaman görülür ki, bunlardan biri istisna edilmek şartıle (2) di~erlerinde gantrisin'in toksisitesi, kandaki yüksek konsantrasyonu ve bu konsantrasyonim devamlı olarak nasıl temin edilece~ihakkında bil. gi verilmesine' r~en, tesir sahası hakkında arzu edilen bilgiye rast-lanmamaktadır~ HaİbukL terapötik .gaye..ile. bir sulfamidin kullanılır-ken di~er özelliklerile beraber bilhassa Klinik tatbikatı sırasında hangi vakalara karşı kullamlabilece~i bilmek, istenilen başlıca noktalar-dandır. Klinik tatbikatını ve sonuçlarını ilgililere bırakarak çok geniş olmayan bu araştırmamızda çeşitli isimlerle tamlan bu sulfamidin invit-ro olarak micinvit-rococcus citreus, micinvit-rococcus pyogenes var. albus, Bru-~ella melitensis ve Pasteurella avium mikroplarına ~arşı tesirli oldu~ görülmüştür. Gençlik hastalı~, septik metritis, peritonitis ve septik
mastitis enfeksioynlannda bu sulfam1din klinikte tatbik edilerek ekseri vakJlıaı:$ iyi neticeler alındı~ bildirilme~ine ra~en (2) veteriner he. kimlikte di~er önemli enfeksiyonlara karşı tesirinden bahsedilmemekte-dir. Bizim yaptı~z araştırInada kanaatımızea en önemli nokta, bu sufamidin Bruc~Ila abortus Bang mikrobuna karşı inhibe edici bir te-siri olmadı~ halde BruceIla melitensis mikrobuna karşı bU tete-sirin mev-cud olmasıdır. Araştırmamızı tamamlıyacak olan klinik tatbikat sıra-sında di~er baska enfeksiyonlara karsı tesir edip etmedi~i ve tesiri içın
-
.
.
hangi yollann tercih edilece~i meydana çıkac~ 'gibi, yüksek dozla.r yüksek ve devamlı konsantrasyon kanda temin edilmek şartile bu gün için bilinmeyen ve tespit edilemiyen di~er başka önemli enfeksiyonlara karşı da tesirli olup olmadı~ anlaşılacaktır.
ÖZET
1) Son senelerde veteriner hekimli~i sahasında tatbik edilmekte olım ve literatürde çeşitli isimler altında tanılan Gantrisin'in dokuz nevi mikroba karşı invitro tesiri araştırıldı.
2) İnvitro denemeler sulandırma ve test metodlan tatbik edilerek ya-pıldı.
3) Gerek sulandırma metodu ve gerekse test 'metodu ile alınan sonuç-lann birbirinin aynı {)ldu~ görüldü.
4) Denemeler sonucunda microcoecus citreus, micrococcus pyogenes var. albus, BruceIla melitensis ve PasteureIla avium mikroplantıa karşı Gantrisin'in çeşitli miktarlarJl..ln kültür vasatlarında üreme1e-rini inhibe edici tesiri oldu~ görüldü.
S'UMMARY
1) it was studied invitro the effect of Gantrisin which is used in
Ve-terinary medicine in recent years and known with different names in literatures, against ~e different microbes.
2) The experiments 'invitro were ımade through diluted and test meir 'hodes.
3) it was obtained the same resultes with both methodes.
4) it was found that Gantrisin is effective in different quantity a!~a-inst rtıicrococcus citreus, micr.ocoecuspyogenes var. albus, BruceUa melitensisand PasteureIla avium.
BİBLİOGRAPUİE
1 - Bierschwal, CJ., : Private cummnication. Ref.: H.E. Dale, and W. Dren.: (954) Veterinary Med. 49,No .. 1
2 - Cairy, Clyde F. : (1953) A new,sulfonamide for Veterinary use. J. A. V. M. A., ı22, No. 915. '
GANTRİSİN
3 - Dale, H.E., and A. W. Uren. : (1954) Blood concentratis>n of Sulfis~xazole Following administration of a standarddose to eattle. Veterinar Med. 49,
No.
ı.
4 - Edds, G. T., Hancock, BB., and King, S.J. : (1952) New therapy for greater Produetion in the Cattle Industry. J.A.V:M.A., 121, 446-452.
5 - Florestano, H.J., Bahler, M.E., Blair, H.E., and Burcb, G.R., : (1953) Blood coneentrations ,of sulfonamides in Dogs, Swine, and Cattle. N. Am. Vet.,
34 : 17.
6 - Stowe, C.M. : (1953) Sulfisoxazole - some aspeets of its Pharmaeology in Dairy Cattle. J.A.V.M.A., 122 : 315 - 318.
"
