Girifl
A
meliyat sonras› ortaya ç›kan yara enfeksiyonlar›-n›n cerrahi pratikteki önemleri nedeniyle, cerrah-lar yara enfeksiyoncerrah-lar›n› önlemek için Lister’den günümüze kadar yo¤un ve devaml› araflt›rmalar yapm›fl-lard›r. Ameliyat öncesi iyi bir hasta haz›rl›¤›, uygun bir profilaktik antibiyoti¤in kullan›lmas›, mükemmel bir cerrahi tekni¤in uygulanmas›, ameliyat sonras› iyi bir ta-kip ve dikkatli bir yara bak›m› cerrahi yara enfeksiyonla-r›n› önlemek için kullan›lan genel prensiplerdir. Bu çal›fl-ma peritonun aç›ld›¤› abdominal acil ve elektif ameliyat-larda profilaktik antibiyotik kullan›m›n›n yara enfeksi-yonu oranlar› üzerindeki sonuçlar›n› saptamak amac› ile yap›lm›flt›r.Gereç ve Yöntem
Haydarpafla Numune Hastanesi 4.Genel Cerrahi Kli-ni¤inde 15 ayl›k süre içinde abdominal, intraperitoneal cerrahi giriflim uygulanan 265 olgu çal›flman›n materya-lini oluflturdu.
Elektif olgular Grup 1, acil olgular ise Grup 2 bafll›¤› alt›nda topland›. Bu iki grup ayr›ca antibiyotik profilak-sisi uygulanan ve uygulanmayan olgular olarak da ikifler alt gruba ayr›ld›.
Grup 1A (75 olgu): elektif, antibiyotik profilaksisi uygulanan;
Grup 1B (40 olgu): elektif, antibiyotik profilaksisi uy-gulanmayan;
A
AB
BD
DO
OM
M‹‹N
NA
AL
L C
CE
ER
RR
RA
AH
H‹‹D
DE
E Y
YA
AR
RA
A
E
EN
NF
FE
EK
KS
S‹‹Y
YO
ON
NL
LA
AR
RIIN
NII Ö
ÖN
NL
LE
EM
ME
ED
DE
E
P
PR
RO
OF
F‹‹L
LA
AK
KT
T‹‹K
K A
AN
NT
T‹‹B
B‹‹Y
YO
OT
T‹‹K
K K
KU
UL
LL
LA
AN
NIIM
MII
fi. Sema Öztüzün B›çaker1, E. Zeynep Tuzcular Vural1, Selçuk Ünalm›fler2
Ö Özzeett
Haydarpafla Numune Hastanesi 4.Genel Cerrahi Klini¤i’nde 15 ayl›k süre içinde abdominal intraperitoneal cerrahi giriflim uygulanan 265 olguda postoperatif yara enfeksiyonlar› ve profilaktik antibiyotik kullan›m›n›n etkinli¤i prospektif olarak incelendi. Olgular elektif ve acil ameliyat uygulananlar, antibiyotik profilaksisi uygulananlar ve uygulanmayanlar olarak 4 grupta incelenmifl, ayr›ca ameliyatlar kontaminasyon derecesine göre dört gruba ayr›lm›flt›r. Yara enfek-siyonu oran› tüm olgularda %6.8, elektif olgularda %4.3, acil olgu-larda ise %8.7 olarak saptanm›flt›r. Enfeksiyon oran› profilaksi uygu-lananlarda %4, uygulanmayanlarda ise %10.4’tür. Kontaminasyon derecesi yüksek ameliyatlarda, yafll› hastalarda ve acil ameliyatlarda profilaktik antibiyotik kullan›m›n›n yararl› oldu¤u sonucuna ulafl›lm›flt›r.
A
Annaahhttaarr ssöözzccüükklleerr:: Enfeksiyon, profilaksi, intraabdominal ameli-yatlar
S
Suummmmaarryy
The effectiveness of prophylactic antibiotic use in prevention of wound infections was examined prospectively in 265 patients who underwent abdominal, intraperitoneal surgery in Numune Hospital during a period of 15 months. The cases were divided into four groups: elective and emergency operations, receiving or not receiv-ing antibiotic prophylaxis. The operations were also divided into four groups according to their degrees of contamination. The over-all wound infection rate was 4% for the group which received pro-phylaxis and 10.4% for the group which did not. It was concluded that prophylactic antibiotic use is especially effective in elderly patients, cases in which the contamination risk is high and emer-gency operations.
K
Keeyy wwoorrddss:: Infection, prophylaxis, intraabdominal operations
ANTIBIOTIC PROPHYLAXIS IN PREVENTION OF WOUND INFECTIONS IN ABDOMINAL SURGERY
Aile Hek Derg 1997; 1(1): 29-33
1)
Haydarpafla Numune Hastanesi, Aile Hekimli¤i Uzman›
2)
Grup 2A (75 olgu): acil, antibiyotik profilaksisi uygu-lanan;
Grup 2B (75 olgu): acil, antibiyotik profilaksisi uygu-lanmayan olgular› kaps›yordu.
Ameliyatlar›n kontaminasyon dereceleri her grup için Amerikan Ulusal Araflt›rma Merkezi’nin kriterlerine gö-re afla¤›daki flekilde s›n›fland›r›ld›.1
Temiz ameliyat: enfekte olmayan ve içi bofl abdomi-nal organlar›n aç›lmad›¤› ameliyat.
Temiz-kontamine ameliyat: minimal bulaflma ile bir-likte olan, içi bofl abdominal organlar›n aç›ld›¤› ameli-yat.
Kontamine ameliyat: iltihaplanm›fl ancak pü bulun-mayan ve içerikleri fazla bulafl›c› olan organlar›n aç›ld›-¤› ameliyat.
Kirli ameliyat: pü bulunan veya iç organ perforas-yonlar›n›n söz konusu oldu¤u ameliyat.
Profilaktik antibiyotik olarak 3.kuflak sefalosporinler-den seftriakson, sefotaksim, sefoperazon ve sefuroksim kullan›ld›. Kullan›lan antibiyoti¤in özelli¤ine göre ame-liyat öncesi 60. dakikada tek doz veya ameame-liyat öncesi ve sonras› 60. dakikalarda iki doz intravenöz uygulama ya-p›ld›.
Ameliyat yaralar› 48 saat kapal› tutulduktan sonra aç›k b›rak›ld›. Yaran›n enfeksiyon aç›s›ndan de¤erlendi-rilmesi, ameliyat sonras›n› takiben ortalama 10 günlük süre içinde yap›ld›. ‹nsizyon yerinde a¤r›, k›zar›kl›k, pü-rülan ak›nt› gelmesi yara enfeksiyonu olarak kabul edil-di. Yara enfeksiyonu oluflan olgularda yara aç›larak dre-naj yap›ld›, kültür antibiyogram al›narak bakteriyolojik olarak de¤erlendirildi. Pansumanlar sonucunda, yaran›n özelli¤ine göre sekonder sütür uyguland› veya sekonder iyileflmeye b›rak›ld›.
Gruplar aras›ndaki farkl›l›klar istatistiksel olarak ki-kare testi ile de¤erlendirildi. P < 0.05 anlaml› olarak ka-bul edildi.
Bulgular
Çal›flmam›za 142’si erkek, 123’ü kad›n olan 265 olgu dahil edildi. Olgular›n en küçü¤ü 4, en büyü¤ü 85 yafl›n-da idi. Olgular›n gruplara göre özellikleri Tablo 1’de gösterilmifltir.
Elektif olgularda (Grup 1A ve 1B) yara enfeksiyon oran› %4.3, acil olgularda (Grup 2A ve 2B) ise %8.7 ola-rak bulunmufltur (p > 0.1).
Yara enfeksiyonu oran› profilaksi uygulanan gruplar-da (Grup 1A ve 2A) %4 iken, profilaksi uygulanmayan gruplarda (Grup 1B ve 2B) %10.4 olarak bulunmufltur (p < 0.02). Fark istatistiksel olarak anlaml›d›r.
Elektif olgularda, profilaksi uygulanan grup (Grup 1A) ve profilaksi uygulanmayan grupta (Grup 1B) yara enfeksiyonu oranlar› s›ras›yla %2.7 ve %7.5 olarak bu-lunmufltur (p > 0.2).
T
Taabblloo 11Olgular›n gruplar›na göre özellikleri
Olgu Yafl Yafl Kad›n Erkek
say›s› s›n›rlar› ortalamas› olgu olgu
(range) say›s› say›s›
Grup 1A 75 14-85 53.4±16 46 29
Grup 1B 40 23-67 48.92±11.88 25 15
Grup 2A 75 4-75 37.04±11.88 24 51
Grup 2B 75 6-75 23.62±17.86 28 47
Acil olgularda, profilaksi uygulanan grup (Grup 2A) ve profilaksi uygulanmayan grupta (Grup B) yara enfek-siyonu oranlar› s›ras›yla %5.3 ve %12 olarak bulunmufl-tur (p > 0.1).
T
Taabblloo 22 Olgular›n kontaminasyon derecesine göre s›n›fland›r›lmas›
Grup 1A Grup 1B Grup 2A Grup 2B Toplam
Temiz 2 3 - - 5
Temiz-kontamine 63 35 9 2 109
Kontamine 7 2 66 73 148
Kirli 3 - - - 3
Toplam 75 40 75 75 265
Tablo 2’de olgular›n kontaminasyon derecesine göre s›n›fland›r›lmas› gösterilmektedir. Elektif olgula-r›n ço¤unlu¤u temiz-kontamine grupta toplanm›flt›r. Acil olgularda ise ço¤unluk kontamine grupta yer almak-tad›r.
T
Taabblloo 33Olgular›n kontaminasyon derecesine göre yara enfeksiyonu s›kl›¤›
Grup 1A Grup 1B Grup 2A Grup 2B
enfeksiyon enfeksiyon enfeksiyon enfeksiyon say›s› (%) say›s› (%) say›s› (%) say›s› (%)
Temiz 0 (0) 0 (0) - - - -Temiz-kontamine 2 (3.1) 3 (8.5)* 1 (11.1) 1 (50) Kontamine 0 (0) 0 (0) 3 (4.6) 8 ( 9 . 7 )* * Kirli 0 (0) - - - - -* p > 0.2 **p > 0.1
Tablo 3’de olgular›n kontaminasyon derecesine göre yara enfeksiyonu s›kl›¤› görülmektedir. Temiz-kontami-ne ameliyatlarda profilaksi uygulanan grupta (Grup 1A) yara enfeksiyonu oran› %3.1, profilaksi uygulanmayan grupta (Grup 1B) ise %8.5 olarak bulunmufltur (p > 0.2). Temiz-kontamine ameliyatlarda, profilaksi uy-gulanan grupta (Grup 2A) yara enfeksiyonu oran› %11.1, profilaksi uygulanmayan grupta ise %50 olarak saptan-m›flt›r. Kontamine ameliyatlarda ise profilaksi alan grup-ta (Grup 2A) yara enfeksiyonu oran› %4.6, profilaksi uy-gulanmayan grupta ise (Grup 2B) %9.7 olarak bulun-mufltur (p > 0.1).
T
Taabblloo 44 Yara enfeksiyonu görülen olgularda cinsiyet da¤›l›m›
Erkek Hastalar Kad›n Hastalar
Enfeksiyon Enfeksiyon Toplam Say› (%) Toplam Say› (%)
Tüm olgular 142 10 (7.04) 123 8 (6.50)
Profilaksi Uygulanan
Olgular 80 1 (1.25) 70 5 (7.14)
Profilaksi
Uygulan-mayan Olgular 62 9 (14.5) 53 3 (5.66)
Tablo 4’te yara enfeksiyonu görülen olgularda cinsi-yet da¤›l›m› görülmektedir. Tüm olgularda erkek hasta-larda yara enfeksiyon oran› %7.04, kad›n hastahasta-larda ise %6.50 olarak bulunmufltur. Profilaksi uygulanan tüm ol-gularda ise, erkek hastalarda yara enfeksiyonu oran› %12.5, kad›n hastalarda ise %7.14 olarak bulunmufltur. Profilaksi uygulanmayan tüm olgularda ise erkek hasta-larda enfeksiyon oran› %14.5, kad›n hastahasta-larda ise %5.66 olarak bulunmufltur.
Tablo 5’te tüm olgularda yafl ve yara enfeksiyonu ara-s›ndaki iliflki görülmektedir. 60 yafl›n alt›ndaki hastalar-da profilaksi uygulanan grupta yara enfeksiyonu oran› %2.65, profilaksi uygulanmayan grupta ise %10 olarak bulunmufltur (p < 0.05). 60 yafl›n üstündeki hastalarda profilaksi uygulanan grupta yara enfeksiyonu oran› %8.5, profilaksi uygulanmayan grupta ise %37.5 olarak bulunmufltur (p < 0.01).
T
Taabblloo 55Tüm olgularda yafl ve yara enfeksiyonu aras›ndaki iliflki
Yafl Grup Enfekte Olmayan Enfekte Olan
Hasta Say›s› Hasta Say›s› (%) Profilaksi Uygulanan 110 3 (2.65) <60 Profilaksi Uygulanmayan 80 9 (10)* Profilaksi Uygulanan 32 3 (8.5) >60 Profilaksi Uygulanmayan 5 3 (37.5)** *p<0.05 **p<0.01
Tablo 6’da kullan›lan antibiyoti¤in cinsine göre yara enfeksiyonu oranlar› görülmektedir. Profilaksi uygula-nan olgular›n 47’sine seftriakson, 43’üne sefotaksim, 31’ine sefoperazon ve 29’una da sefuroksim verilmifltir. Bu antibiyotiklerin kullan›ld›¤› olgularda yara enfeksi-yonu oranlar› s›ras›yla %4.2, %4.6, %3.2 ve %3.4 olarak bulunmufltur.
Yara enfeksiyonu görülen tüm olgularda yafl ortalama 46, elektif olgularda 65 ve acil olgularda ise 38’dir.
Tüm olgularda yara enfeksiyonu ameliyat› takiben or-talama 4.8 günde görülmüfltür (3-8 gün aras›). Profilaksi uygulanan olgularda yara enfeksiyonu ameliyat› takiben 4.5 günde görülmüfltür (3-6 gün aras›). Profilaksi uygu-lanmayan olgularda ise yara enfeksiyonu 4.8 günde gö-rülmüfltür (3-8 gün aras›).
T
Taabblloo 66Kullan›lan antibiyoti¤in cinsine göre yara enfeksiyonu oran›
Kullan›lan Antibiyotik Olgu Say›s› Yara Enfeksiyon Say›s› (%)
Seftriakson 47 2 (4.2)
Sefotaksim 43 2 (4.6)
Sefoperazon 31 1 (3.2)
Sefuroksim 29 1 (3.4)
Yara enfeksiyonu görülen 18 olgunun 12’sinde E.coli (%67), birinde ise Pseudomonas aeroginosa üremifltir (%5.6). Befl olguda ise (%27.8) üreme olmam›flt›r.
Antibiyotik profilaksisi uygulanan ve yara enfeksi-yonu görülen 6 olguda kültür sonucuna göre 4 olguda E.coli (%67), 1 olguda (%16.7) Pseudomonas aerogino-sa üremifl, 1 olguda ise (%16.7) üreme olmam›flt›r.
Antibiyotik profilaksisi uygulanmayan ve yara enfek-siyonu geliflen 12 olgunun kültür sonucuna göre 8 olgu-da (%67) E.coli üremifl, 4 olguolgu-da ise (%33) üreme olma-m›flt›r.
Tart›flma
Postoperatif yara enfeksiyonlar›n›n önlenmesinde profilaktik antibiyotik kullan›lmas›n›n yararlar› bir çok çal›flmada gösterilmifl, ancak körlemesine kullan›mdan kaç›n›lmas› gerekti¤i belirtilmifltir.2-5 Yara enfeksiyonu için risk olarak kabul edilen faktörler literatürde belirtil-mifltir.4, 6, 7 Profilaktik antibiyotik kullan›m› bakteriyel kontaminasyon olas›l›¤› sona erdi¤inde kesilmelidir.1 Günümüzde, antibiyotiklerin ameliyat öncesindeki 2 sa-at içinde verilmesi yayg›n olarak benimsenmifl ve etkin-li¤i kan›tlanm›flt›r.8-12
Klinik bir inceleme olan çal›flmam›zda acil olgularda yara enfeksiyonu oran› %8.7, elektif olgularda ise %4.3 (p > 0.1). olarak bulunmufltur. Aradaki fark istatistiksel olarak anlaml› olmamakla birlikte, say›sal farkl›l›k mev-cuttur. Abdominal cerrahide yara enfeksiyonuna neden olan major faktör cerrahi giriflim s›ras›ndaki bakteriyolo-jik kontaminasyondur. Acil abdominal ameliyat uygula-nan hastalar elektif ameliyat uygulauygula-nan hastalara göre daha yüksek yara kontaminasyonu riskine sahiptirler.12 10 y›ll›k yara enfeksiyon oranlar›n› inceleyen bir çal›fl-mada yara enfeksiyonu oranlar› elektif ameliyatlarda %3.1, acil ameliyatlarda ise %5 olarak bulunmufltur.11
Çal›flmam›zda tüm olgularda, profilaksi uygulanan gruplarda yara enfeksiyonu oran› %4, profilaksi uygu-lanmayan gruplarda ise %10.4 olarak bulunmufltur (p < 0.02). Aradaki fark istatistiksel olarak anlaml›d›r. Ancak çal›flmam›zda elektif olgularda profilaksi uygula-nan (Grup 1A) ve profilaksi uygulanmayan (Grup 1B) gruplarda yara enfeksiyonu oranlar› s›ras›yla %2.7 ve %7.5’tur (p > 0.2). Aradaki fark istatistiksel olarak an-laml› de¤ildir, ancak say›sal farkl›l›k mevcuttur. Ayn› fle-kilde acil olgularda profilaksi uygulanan grup (Grup 2A) ve profilaksi uygulanmayan grupta (Grup 2B) yara en-feksiyonu oranlar› s›ras›yla %5.3 ve %12’dir (p > 0.1). Aradaki fark istatistiksel olarak anlaml› olmamakla bir-likte, say›sal farkl›l›k mevcuttur.
Literatürde yap›lan çal›flmalar›n ço¤u profilaktik anti-biyotik kullan›m›n›n özellikle yüksek risk faktörlerine sahip hastalarda ve ameliyatlarda yara enfeksiyonu riski-ni azaltt›¤›n› göstermifltir.4, 12-15 Bizim çal›flmam›zdaki gruplar incelendi¤inde, yafl ortalamas›n›n profilaksi alan her iki grupta almayan gruplara göre daha yüksek oluflu, malignite, t›kanma ikteri, uzun ameliyat gibi riskli fak-törlere sahip hastalar›n daima profilaksi grubunda oluflu nedeniyle özellikle yüksek riskli hastalar›n profilaktik antibiyotik kullan›m›ndan yararland›klar› görülebilir. Profilaksi almayan gruplarda ise yara enfeksiyonu oran-lar› düflük olarak bulunmufltur. Bu gruplarda yer alan hastalar›n yafl ortalamas›n›n düflük olmas›, ameliyat› ger-çeklefltiren ve hastalar›n ameliyat sonras› takibini yapan doktorlar›n hastaya profilaksi uygulanmad›¤›n› bilmeleri ve bu gruptaki hastalara profilaksi alan gruplara göre daha az enfeksiyon riski tafl›yan cerrahi giriflimler uygu-lanmas› bu düflük enfeksiyon oranlar›n›n nedeni ola-bilir.
Ameliyatlar›n kontaminasyon derecesine göre grup-lanmas›nda elektif olgular›n ço¤unun temiz-kontamine ameliyatlarda, acil olgular›n ço¤unun da kontamine ame-liyatlarda topland›¤› görülmektedir.
Elektif olgulardan temiz-kontamine ve kirli ameliyat-larda yara enfeksiyonu görülmemifltir ancak bu gruplar-daki hasta say›s› çok azd›r. Temiz-kontamine ameliyat-larda ise profilaksi uygulanan ve uygulanmayan gruplar-da yara enfeksiyonu oran› s›ras›yla %3.1 ve %8.5 (p > 0.2) olarak bulunmufltur. Aradaki fark istatistiksel olarak anlaml› de¤ildir ancak say›sal farkl›l›k mevcuttur. Temiz-kontamine ameliyatlarda Cruse ve arkadafllar› ta-raf›ndan yap›lan büyük bir çal›flmada yara enfeksiyonu oran› %7.7 olarak bulunmufltur.16Renvall ve arkadafllar›-n›n yapt›¤› bir çal›flmada ise %9.9 olarak bildirilmifltir.12 Son y›llarda çeflitli serilerde bu oran daha düflük olarak bulunmufltur. Krukowsky ve arkadafllar›n›n 10 y›ll›k bir araflt›rmas›nda %2.9, Olson ve arkadafllar›n›n 5 y›ll›k araflt›rmas›nda %2.9, Gaskill’in çal›flmas›ndan %3.2, Lu-ke ve arkadafllar›n›n çal›flmas›nda ise %3.2 olarak bildi-rilmifltir.11, 14, 17, 18Bütün bu oranlar profilaksi uygulanan
gruplar içindir. Bizim profilaksi uygulanan grubumuzun %3.1’lik yara enfeksiyonu oran› son y›llarda yap›lan ça-l›flmalarla uyumlu bulunmufltur.
Acil olgularda ise temiz-kontamine ameliyatlarda profilaksi uygulanan grupta yara enfeksiyonu oran› %11.1, profilaksi uygulanmayan grupta ise %50 olarak bulunmufltur. Bu gruptaki yara enfeksiyon oran›m›z ol-dukça yüksektir. Ancak olgu say›s› çok azd›r.
Kontamine ameliyatlarda ise Grup 2A ve Grup 2B’de bulunan yara enfeksiyonu oranlar› s›ras›yla %4.6 ve %9.7’dir (p > 0.1). Aradaki fark istatistiksel olarak an-laml› de¤ildir. Cruse’in serisinde kontamine ameliyatlar-da yara enfeksiyonu oran› %15.2, Renvall’in serisinde ise %14.4 olarak bildirilmifltir.12, 16Son y›llarda yap›lan araflt›rmalarda ise bu oran Krukowsky’nin serisinde %1.5, Olson’un serisinde %9.9, El-Mufti’nin serisinde %3, Gaskill’in serisinde ise %3 olarak bildirilmifltir.8, 11, 14, 18 Bizim profilaksi uygulanan grubumuzun %4.6’l›k enfek-siyon oran› son y›llarda yap›lan çal›flmalarla uyum için-dedir.
Literatürde yara enfeksiyonlar› ile ilgili olarak yap›lan çal›flmalarda ayn› grup ameliyatlar için farkl› yara enfek-siyonu oranlar› bildirilmektedir. Krukowsky bu tür de¤i-flikliklerin bakteriyel popülasyonun antibiyotik duyarl›-l›klar›ndaki farkl›l›klar›na, uygulanan cerrahi giriflimin tipi ve büyüklü¤üne ve son olarak kullan›lan cerrahi tek-ni¤e ba¤l› olabilece¤ini öne sürmüfltür.11 Ayn› flekilde dikkati çeken bir baflka nokta da zaman içinde yara en-feksiyonu oranlar›ndaki s›kl›¤›n azalmas›d›r. Çeflitli ma-kalelerde bu azalman›n sadece profilaktik antibiyotik kullan›m›na ba¤lanmamas› gerekti¤i öne sürülmüfltür. Modern anestezideki geliflmeler sayesinde ameliyatlar›n daha özenli gerçeklefltirilebilmesinin, ameliyathane do-nan›m› ve cerrahi aletlerdeki geliflimin, doktor ve hemfli-re e¤itimindeki kalitenin gidehemfli-rek yükselmesinin, günü-müzde doktorlar›n asepsi-antisepsi tekniklerindeki titiz-li¤inin ve postoperatif hasta bak›m›n›n giderek mükem-melleflmesinin yara enfeksiyonu s›kl›¤›n›n azalmas›nda her biri en az di¤erleri kadar önemli faktörler oldu¤u öne sürülmüfltür.1, 11, 19
Çal›flmam›zda cinsiyete göre enfeksiyon oranlar› in-celendi¤inde tüm olgularda yara enfeksiyon oranlar› kad›n hastalarda %6.50, erkek hastalarda ise %7.50 ola-rak bulunmufltur. Yara enfeksiyon riskini cinsiyetin etkilemedi¤i literatürde çeflitli çal›flmalarda belirtilmifl-tir.7, 20, 21
Tüm olgular gözönüne al›narak incelendi¤inde, çal›fl-mam›zda profilaktik antibiyotik kullan›m›, yara enfeksi-yonu oran›n› 60 yafl›n alt›ndaki hastalarda %10’dan %2.65’e düflürürken (p < 0.05), 60 yafl›n üstündeki has-talarda %37.5’tan %8.5’a düflürmüfltür (p < 0.01). So-nuçlar›m›z profilaktik antibiyotik kullan›m›n›n özellikle yafll› hastalarda fayda sa¤lad›¤›n› göstermektedir. Bu so-nucumuz literatür bilgileri ile uyumludur.6, 12, 20
Kullan›lan antibiyotiklere göre yara enfeksiyonu oranlar› incelendi¤inde seftriakson için %4.2, sefotaksim için %4.6, sefoperazon için %3.2, sefuroksim için %3.4 bulunmufltur. Bu sonuçlara göre kullan›lan antibiyotikle-rin yara enfeksiyonu s›kl›¤›n› azaltmas› aç›s›ndan birbir-lerine üstünlü¤ü gösterilememifltir. Genifl spektrumlar›, yan etkilerinin daha az görülmesi, yar›lanma ömürlerinin uzunlu¤u ve böylece günlük dozla yeterli doku ve plaz-ma seviyelerinin sa¤lanabilmesi nedeniyle, sefalosporin-lerin günümüzde cerrahi profilaksi amac›yla kullan›mla-r› yayg›n olarak benimsenmifltir.4, 5, 9, 10, 14, 17Son dönem-de yap›lan ve 3.kuflak sefalosporinlerin kendi aralar›nda karfl›laflt›rd›¤› çal›flmalarda henüz bir üstünlük gösterile-memifltir.9, 10, 14, 22
Antibiyotik profilaksisi uygulanan olgularda kültür sonucuna göre %67 oran›nda E.coli, %16.7 oran›nda Pseudomonas aeruginosa üremifltir, olgular›n %16.7’sin-de ise üreme olmam›flt›r. Antibiyotik profilaksisi uygu-lanmayan olgularda ise %67 oran›nda E.coli üremifl, %33 oran›nda ise üreme olmam›flt›r.
Her iki gruptaki kültür sonuçlar› çal›flmam›zda yara enfeksiyonu görülen olgular›n ço¤unda ekzojen konta-minasyondan çok, endojen kontaminasyonun sorumlu oldu¤unu düflündürmektedir. Anaerob kültür yap›lmad›-¤›ndan üreme olmayan olgular›m›z› de¤erlendirmek mümkün olmam›flt›r.
Çal›flmam›zda profilaktik antibiyotik uygulanmas›n›n yara enfeksiyonunun ortaya ç›k›fl süresini etkilemedi¤i görülmüfltür. Profilaksi uygulanan olgularda yara enfek-siyonu ortalama olarak 4.5 günde görülürken, profilaksi uygulanmayan olgularda ise 4.8 günde görülmüfltür. Li-teratürde yap›lan çal›flmalarda da benzer sonuçlar bildi-rilmifltir.20
Sonuç
Profilaktik antibiyotik kullan›m› her olguda gerekme-mekle birlikte özellikle yafll› hastalarda ve yüksek enfek-siyon riski tafl›yan ameliyatlarda yara enfekenfek-siyonu gelifli-mini azaltmakta etkili bulunmufltur. Asepsi-antisepsi il-kelerinin titiz bir flekilde uygulanmas› ve yetkin cerrahi tekniklerin kullan›lmas› da yara enfeksiyonlar›n› önle-mede önemli etkenlerdir.
K a y n a k l a r
1
1.. NNaattiioonnaall AAccaaddeemmyy ooff SScciieennccee--NNaattiioonnaall RReesseeaarrcchh CCoouunncciill.. Postoperati-ve wound infections: The influence of ultraviolet irradiation of the opera-ting room and of various factors. Ann Surg1964; 160: 37-41
2
2.. AAlleexxaannddeerr JJWW.. Surgical infections and choice of antibiotics. Textbook of Surgery’de. Ed. Sabiston DC. 13. bask›. Philadelphia, WB Saunders Co., 1986.
3
3.. CCoohhnn II,, BBoorrnnssiiddee GG.. Infections. Principles of Surgery’de. Ed. Schwartz SI, Shires GT, Spencer FC. 5. bask›. New York, McGraw Hill Book Co., 1988; 181-215.
4
4.. GGuugglliieellmmoo JJBB,, HHoohhnn DDCC,, KKoooo PPJJ eett aall.. Antibiotic prophylaxis in surgi-cal procedures. Arch Surg 1983; 118: 943-55.
5
5.. KKaaiisseerr AABB.. Antimicrobial prophylaxis in surgery. New England J Med
1986; 315: 1129-38. 6
6.. KKeeiigghhlleeyy MMRRBB.. Selection of operations requiring antibiotic prophylaxis. Infection in Surgery’de. Ed. Watts J Mc K ve ark. Edinburgh, Churchill Livingstone, 1981; 106-16.
7
7.. KKuunnee GGAA.. The susceptible patients. Infection in Surgery’de. Ed. Watts J Mc K ve ark. Edinburgh, Churchill Livingstone, 1981; 85-89.
8
8.. EEll--MMuuffttii MM,, RRaakkaass FF,, LLeessssaa AA,, SSaannaallllaahh BB.. A single prophylactic anti-biotic for emergency appendectomy. Chemotherapy 1989; 35: 383-8. 9
9.. GGeerrmmiinniiaannii RR,, RRoossiinnaa MM,, PPaanniittzzaann GGPP eett aall.. Short-term prophylaxis in elective cholecystectomy, single-dose ceftriaxone vs. three doses cefota-xime. A randomized clinical trial. Clin Trials J 1988; 25: 131-6. 1
100.. HHeellll KK.. Use of a long acting cephalosporine for antimicrobial prophylaxis in abdominal and biliary surgery. Eur Surg Res1989; 21: 6-11. 1
111.. KKrruukkoowwsskkii ZZHH,, MMaatthheessoonn NNAA.. Ten year computerized audit of infecti-on after abdominal surgery. Br J Surg 1988; 75: 857-61.
1
122.. RReennvvaallll SS,, NNiijjnniisskkoosskkii JJ,, AAhhoo AAJJ.. Wound infections in abdominal sur-gery. Acta Chir Scand1980; 146: 25-30.
1
133.. CChhooddaakk GGWW,, PPllaauutt MMEE.. Use of systemic antibiotics for prophylaxis in surgery: A critical review. Arch Surg 1977; 112: 326-41.
1
144.. GGaasskkiillll HHVV,, LLeevviinnee BBAA.. A randomized prospective study of antibiotics for prophylaxis during abdominal surgery. J Antimicrob Chemother 1989; 23: 79-83.
1
155.. NNiicchhoollss RRLL,, WWeebbbb WWRR,, JJoonneess JJWW.. Efficacy of antibiotic prophylaxis in high risk gastroduodenal operations. Am J Surg 1982; 143: 94-7. 1
166.. CCrruussee PPJJEE,, FFoooorrdd RR.. The epidemiology of wound infection: A 10-year prospective study of 62939 wounds. Surg Clin North Am 1980; 60: 27-39. 1
177.. LLuukkee MM,, IIvveerrsseenn JJ,, SSoonnddeerrggaaaarrdd JJ,, WWiisstt EE.. Ceftriaxone vs. ampicil-lin+metronidazole as prophylaxis against infections after clean-contami-nated abdominal surgery. Eur J Surg 1991; 1571: 45-9.
1
188.. OOllssoonn MM,, OO’’CCoonnnnoorr MM,, SScchhwwaarrttzz MMLL.. Surgical infections, a 5-year prospective study of 20193 wounds at Minneapolis VA Medical Center.
Ann Surg 1984; 199: 253-9. 1
199.. HHuugghheess EESSRR,, MMcc DDeerrmmootttt FFTT eett aall.. Is surgical technique important in the prevention of infection? Infection in Surgery’de. Ed. Watts J Mc K ve ark.Edinburgh, Churchill Livingstone, 1981; 247-50.
2
200.. NNiicchhoollss RRLL.. Use of prophylactic antibiotics in surgical practice. Am J Med1981; 70: 686-91.
2
211.. SScchhwwaarrttzz SSII.. Complications. Principles of Surgery’de. Ed. Schwartz SI, Shires G.T., Spencer F.C. 5. bask›. New York, McGraw Hill Book Co., 1988; 469-72.
2
222.. DDii PPiirroo OOTT,, WWeellaaggee LLSS,, LLeevviinnee BBAA.. Single dose cefmetazole versus multiple dose cefoxitine for prophylaxis in abdominal surgery. J Antimic-rob Chemother1989; 23: 71-7.
Gelifl tarihi: 09.06.1995 Kabul tarihi: 21.03.1996 ‹‹lleettiiflfliimm aaddrreessii::
Uz. Dr. fi. Sema Öztüzün B›çaker
Haydarpafla Numune Hastanesi Diyabet Poliklini¤i Haydarpafla / ‹STANBUL
