Nazım'ın son fotoğrafı

NÂZIM Hikmet Belgeseli için ün­

lü şairin görsel arşivi sürgünden

döndü. İşte, Moskova'da Yazar­

lar Birliği'nin salonunun ortasına

yerleştirilen ve çiçek havuzunda­

ki tabutta Nâzım'ın son gö­

rüntüsü. Başucunda siyah

elbisesi içinde Vera, eşinin

soğuk yüzünü okşuyor.

an Dündar'ın yazısı 17'de

l * ' t * *1

2

Pazar 10 Şubat 2002

A da I

Nâzım'ın

son fotoğrafı

» 1

İ

l

:

C A N D Ü N D A R

can d un d ar@ su p ero n lm e.co m

B

ir yıldır bu fotoğrafın peşin­deydim. Bir yıldır üzerinde çalıştığımız

Nâzım Hikmet

belgeseli

için şairin gençlik, ha­ pislik, gurbetlik döneminden fo­ toğraflar, görüntüler bulmuştuk. Ama Moskova’daki görkemli ce­ naze töreninden bir tek fotoğraf bile yoktu ortada...

M oskova’da, S o fy a’da, Ba- kü’de röportaj yaptığımız herkes o töreni anlattı uzun uzun... Mera­ kım hepten perçinlendi.

Böyle önemli bir görüntü nasıl olur da 4 0 yıl ortaya çıkmazdı?

Belgeselin yapımcısı olan

Nâzım Hikmet Kültür Sanat

Vakfı,

Moskova'daki sponsoru o- lan

Rus Türk İşadamları Birli­

ği, CNN Türk,

biz, hepimiz se­ ferber olduk. Aylar geçti, görüntü­ den haber çık­ madı. O arada belgesel yayı­ na girdi. Son bölüm mon- tajlandı. Ama hep bir eksik­ lik duygusu vardı içimde...

Finalini a-

rayan bir film gibiydi belgesel... ★ ★ ★

Nihayet yayına 3 gün kala, perşembe günü

Nazan

müjdeyi verdi:

“Kaset bulundu. Geliyor!”

Sabırsızlıkla beklemeye koyul­ duk.

Aylardır merakla beklediğimiz kaset, perşem be gecesi saat 2 3 .0 0 ’te büronun kapısından girdi içeri...

İzledik ve heyecandan dilimiz tutuldu.

N âzım ’ın son görüntüleriydi bunlar...

Montajı yıktık ve 2 gün aralık­ sız çalışıp son bölümü yeniden kurguladık.

Bugün CNN Türk’te gün

boyu belgeselin daha önce

yayımlanmış bölümlerini, ge­

ce de cenaze töreninin de yer

aldığı son bölümü izleyeceksi­

niz.

★★★

Çok etkileyici bir tören bu...

Nâzım’ın

hayatının bütün kar­ gaşasını özetlediği söylenebilir.

Yazarlar Birliği’nin geniş salo­ nunda

Nâzım,

bir çiçek denizinin ortasına yerleştirilen tabutunun sa­ ten örtüsü içinde, başını dayadığı yastıkta, huzurlu bir uykudaymış­ çasına yüzü açık yatıyor.

Başucunda dünyanın değişik yerlerinden kopup gelmiş dostlan üzgün bekleşiyorlar.

Ve kalabalığın arasında 3 kadın göze çarpıyor.

Şairin son 1 5 yılına damgasını vuran 3 yaslı kadın:

Münevver, Galina

ve

Ve-ra...

Sevdikleri adamın tabutu ba­ şında buluşuyorlar.

Vera,

siyah şık elbisesi içinde genç bir dul... Tabutun başucunda, eşinin so­ ğuk yüzünü okşuyor, uyandırmaya kıyama­ dığı bir çocuk yüzünü okşar gibi...

Galina,

7 yıl birlik­ te yaşadıklan evi bir gün aniden, kendisin­ den habersiz terk eden adamın tabutu üzerine kapaklanmış ağlıyor.

Ve eski eşinin cenazesine Var­ şova’dan kalkıp gelen

Münevver,

yanında artık 1 2 yaşına gelmiş oğ­ lu

Memet

olduğu halde, ağarmış saçlan, bitkin çehresiyle kederli duruyor bir kenarda...

★★★

O 3 kadının ve babasını ömrü boyunca sadece bir hafta - 1 0 gün görebilmiş bir oğlun o anda, orada neler hissedip neler yaptıklarını, bu gece belgeselin son bölümün­ de,

Fazıl Say’ın

olağanüstü

“a-ğıt’

’ı ve

Genco Erkal’ın

seslen­ dirdiği şiirler eşliğinde izleyeeksi- niz.

Nâzım’ın

şiirini aşklanndan, aşklannı siyasal mücadelesinden a- yırmanın imkansızlığını bu törende bir kez daha görecek, biraz hayret, biraz hayranlık, bolca burukluk hissedeceksiniz.

N âzım ’ın görsel arşivi sürgün­ den döndü.

Dansı mezannın başına!..

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi