___ ____________
KÜLTÜR-SANAT_______________________________
Sam i G üner’irı fo to ğ r a f sergisi Taksim Vakıfbank Sanat G alerisin de
50 yıllık ‘güzellik avcısı’
50 yıllık fotoğraf
yaşamında
Amerika’dan Çin’e
uzanan 50 sergi,
Türkiye’yle ilgili 50
fotoğraf kitabı, 50
ödül, yüzlerce
takvim ve sevecen
bir yürek, işte Sami
Güner.
SEYİT ALİ AK
Bu yıl İFSAK Fotoğraf Gün leri programı çerçevesi içinde düzenlenen geleneksel “Ustalar
dan” fotoğraf sergisi dizisinde- Sami Güner’in sanat yaşamı bo
yunca ürettiği işlerden tipik ör nekleri kronolojik bir düzen içinde izliyoruz. Sergi ay sonu na değin Taksim Vakıfbank Sa nat Galerisi’nde görülebilecek.
Sami Güner’den söz edilirken
özellikle güzellik tutkusunun vurgulanmasına özen gösteril mektedir. O, birçok kimseye gö re “güzellik avcısı”dır. Kendisi bu akıcı, pürüzsüz, düşsel dün yasını şöyle açıklamaktadır:
“Yalnız insamn değil, suyun, ağacın, daim da portresi olur. Ağını toplayan balıkçılar, bir avuç bulut, bir mezar taşı, eski çeşmenin musluğundan damla yan sudan, Boğaz’ı kızartan gü neşten, bozkırı boydanboya ke sen trene kadar hepsi bizim. Ya da şöyle diyelim, bunların hep si bizi meydana getiriyor. Yu- nus’tan Turgut Uyar’a tüm şair lerimizin anlattığı bunlar değil mi? Onlar şiirini yazıyor ben de fotoğrafını çekiyorum.”
Güzellik kavramına Platon’- dan beri bir açıklık getirilmeye çalışılmaktadır. Güzellik kimine göre, Tanrısal aklın evrensel ışı ması, kimine göre de mutlak is tencin dışlaşmasıdır. Güzellik konusunda genelden ayrıntıya inildikçe birbirine bakışık olan ya da olmayan yollar çıkar kar şımıza. Öncelikle doğada güzel ile sanatta güzel ayrımı vardır. Bu bağlamda sanatta çağlar
bo-BEN DE FOTOĞRAFINI ÇEKİYORUM — Sami Güner’e göre Yunus Emre’den Tlırgut Uyar’a şairler, insanın ve doğanın şiirini yazıyor, kendisi de fotoğrafını çekiyor.
yunca değişik eğilimler, akımlar derinleşen çelişkilerden” doğ- meyen yaşam biçimlerinin yazgı- filizlenmiştir. Doğayı, iç manza- muş bir güzellik anlayışı vardır, sına karşı çıkıştır. İstiridyenin ralan, sosyal gerçekleri özümse- Güzellik doğanın, toplumu ile- içine giren kum tanesini pembe me, estetize etme yolları araştı- riye götürecek değerlerin ideali- den beyaza değişik renklerde se rilmiştir. ze edilmesidir, ona göre. Bu bir def katmanlarıyla kuşatmasıdır. Sami Güner’in “Bireyle top- anlamda, aşma gereğini duydu- Sanatı, söz konusu olan bu şe-
lum, idealle gerçeklik arasında ğumuz yetersiz koşulların, isten- matik yaklaşımdan ayıran yarat
ma heyecanıdır. Anadolu’da on iki bin yıldır üretime bağlı ola rak yaşamın kemikleşmesinde rolü olan karasabanı ele alalım. Fotoğrafta popülist eğilimler doğrultusunda sık kullanılan motifler vardır. Karasaban bun lardan biridir. Belli bir yaşam biçimini simgeleyen bu motif, Sami Güner’in fotoğraf vokabü- lerindeki en çarpıcı dizelerle an latılmaktadır. Karasabanla top rağın bağrını yaran o insanlar yaşama direnciyle gözümüzde büyüyen bir umut anıtıdır.
Sami Güner, çalışmalarında konu örgüsü, ritm, istif, renk çözümü ve düşünce yapısı bileş kesiyle ayrık bir üslup keskinli ği yaratmıştır. Onda dramatik gerilimin verdiği karamsarlık tan, usun yüreğe baskınlığından izler bulamazsınız. İşleri, yalın, net, ışıklı bir dünyaya açılan penceredir. Sezgi ve duyarlılığı usun matematiksel kuruluğuna yeğleyerek, doğaya, insan yaşa mına düş gücünü katarak öz gürlüğe ve mutluluğa yönelmiş tir. Takvim işidir düşüncesiyle üzerinde durmak istemediğimiz bir manzara fotoğrafının altın da “doğaya yeni bir imge
kazandırma” ana fikri yatar.
Sanatçı-nesne ilişkisi sonsuz bir ilgi alanıdır. Doğa doyumunun büyüleyici renkler içeren çerçe vesi içinde uyumlu insan ve ya şam manzaraları çirkinliğe, dü zensizliğe karşı geliştirilen bir tepkidir.
insanı yaşama bağlayan kıpır tılar yoğunluğu Sami Güner fo toğrafını sıcak, kolay okunur, anlaşılır bir konuma getirmek tedir. Sami Güner tarihçilik id diası olan röportaj eğilimli bir fotoğrafçı değildir. Sanat tari hinde bugüne değin, ünlü ro mantiklerin, izlenimcilerin, dı şavurumcuların ya da gerçekçi lerin boy sırasına sokulmak is tendiği görülmemiştir. 50 yıllık fotoğraf yaşamında Amerika1 dan Çin’e uzanan 50 sergi, Tür kiye’yi konu alan 50 fotoğraf ki tabı, 50 ödül, sayısız insana ula şan yüzlerce takvim ve sevecen bir yürek, işte Sami Güner.
