Drama yönteminin 7.sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi güneş sistemi ve ötesi: Uzay bilmecesi ünitesindeki başarılarına etkisi

(1)

T.C

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İLKÖĞRETİM ANABİLİM DALI

FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ

DRAMA YÖNTEMİNİN 7.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN VE

TEKNOLOJİ DERSİ GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY

BİLMECESİ ÜNİTESİNDEKİ BAŞARILARINA ETKİSİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

GAMZE AKKUŞ

(2)

T.C

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İLKÖĞRETİM ANABİLİM DALI

FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ

DRAMA YÖNTEMİNİN 7.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN VE

TEKNOLOJİ DERSİ GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY

BİLMECESİ ÜNİTESİNDEKİ BAŞARILARINA ETKİSİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

GAMZE AKKUŞ

Jüri Üyeleri : Yrd.Doç.Dr. Ayşe Gül ŞEKERCİOĞLU (Tez Danışmanı) Doç.Dr. Neşet DEMİRCİ

Doç.Dr. İlker UĞULU

(3)

KABUL VE ONAY SAYFASI

Gamze AKKUŞ tarafından hazırlanan “İLKÖĞRETİM 7.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ DÜNYAMIZ VE UZAY ÜNİTESİNİN DRAMA YÖNTEMİ İLE ÖĞRETİLMESİ” adlı tez çalışmasının savunma sınavı 28.01.2016 tarihinde yapılmış olup aşağıda verilen jüri tarafından oy birliği/ oy çokluğu ile Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Eğitimi Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir.

Jüri Üyeleri İmza

Danışman

Yrd. Doç. Dr. Ayşe Gül ŞEKERCİOĞLU ……….

Üye

Doç. Dr. Neşet DEMİRCİ ……….

Üye

Doç. Dr. İlker UĞULU ……….

Jüri üyeleri tarafından kabul edilmiş olan bu tez Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulunca onaylanmıştır.

Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü

(4)

Bu tez çalışması Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından 2015/209 no’ lu proje ile desteklenmiştir.

(5)

i

ÖZET

DRAMA YÖNTEMİNİN 7.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN VE

TEKNOLOJİ DERSİ GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY

BİLMECESİ ÜNİTESİNDEKİ BAŞARILARINA ETKİSİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ GAMZE AKKUŞ

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İLKÖĞRETİM ANABİLİM DALI

FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ

(TEZ DANIŞMANI: YRD. DOÇ. DR. AYŞE GÜL ŞEKERCİOĞLU) BALIKESİR, OCAK-2016

Bu çalışmada, 7.sınıf öğrencilerine Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi ünitesinin mevcut uygulamadaki yöntem ve Drama Yöntemi ile öğretimi yapılmıştır. Çalışmaya 2014-2015 eğitim öğretim yılında Balıkesir ili Bigadiç ilçesinde bulunan bir devlet okulunda okuyan 22 deney, 22 kontrol grubu öğrencisi katılmıştır. Araştırmada nicel araştırma modeli kullanılmıştır. Nicel araştırmada deneysel modellerden ön test, son test, kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, her iki gruba uygulama öncesi ve sonrası Dünyamız ve Evren Kavram Testi uygulanmıştır. Bununla birlikte, deney grubundaki öğrencilere Drama Yöntemine ilişkin tutumlarını belirlemek için Drama Yöntemi Tutum Anketi ve Drama Yöntemi Görüşme Soruları uygulanmıştır.

Çalışmadan elde edilen analiz sonuçlarına göre Drama Yöntemi ile öğretim yapılan deney grubu öğrencilerinin Dünyamız ve Evren Kavram testi puanlarının geleneksel öğretim yöntemi ile ders yapılan kontrol grubu öğrencilerinden daha yüksek çıktığı belirlenmiş, gruplar arasındaki bu puan farkının ise deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olduğu bulunmuştur. Son test verilerinin T testinin p değerinin .048 olduğu bulunmuştur (p<0,05). Drama Yöntemi Tutum Anketi sonuçlarına göre ise öğrencilerin Drama Yöntemine yönelik tutumlarının olumlu olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerle yapılan Drama Yöntemi görüşme soruları da bunu desteklemektedir. Dünyamız ve Evren Kavram Testinde kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha başarılı oldukları görülmektedir. Ancak kız ve erkek öğrencilerin Drama Yöntemine yönelik tutumlarında anlamlı bir fark olmadığı, hem kız hem erkek öğrencilerin Drama Yöntemini sevdikleri ortaya çıkmıştır. Gerçekleştirilen bu çalışmanın, yapılacak olan yeni çalışmalara yol göstereceği düşünülmektedir.

(6)

ii

ABSTRACT

THE EFFECT OF DRAMA METHOD TO THE SUCCESS OF 7 TH GRADE STUDENTS IN THE SCIENCE AND TECHNOLOGY COURSE SOLAR

SYSTEM AND BEYOND: SPACE PUZZLE UNIT GAMZE AKKUŞ

BALIKESIR UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE PRIMARY SCIENCE EDUCATION

ELEMENTARY SCIENCE EDUCATION

(SUPERVISER: ASSIST.PROF.DR. AYŞE GÜL ŞEKERCİOĞLU) BALIKESIR, JANUARY-2016

The instruction of the unit “Solar System and Beyond: Space Puzzle Unit” has been done to the 7th Grade students with Traditional Teaching and Drama Method. In the term of 2014-2015 Educatıon and Teaching year 22 experiment and also 22 control group students that study at a public school in Bigadiç in Balıkesir join at a work. In the research quantitative research model is used. In this quantıtative research from the experimental models first and last tests also half experimental figure from the control groups are used. As a data collection tool; Our World and Universe Conception test is applied to both groups before and after the application. In addition to this a Drama Method Attitude Survey and also a Drama Method Intercourse Questions applied to the students in the experiment for stating attitudes related to the Drama Method.

According to the analysis results; the students study with Drama Method whose Our World and Universe test marks are higher than the control group students that study the lesson with classic traditional teaching. The diffrence of the scores between the groups is in favor of experiment group statistically. The data of the last test T test’s p value is found 0,48 (p<0,05). According to the Drama Method Attitude Survey’s results the student’s attitudes for Drama Method are identified positively. The Drama Method Intercourse Questions that are made with the students supported this. In the Our World and Universe Conception test it is seemed significantly that girls are more successful than the boys. But there isn’t a significant difference between the girls and boys’ attitude to the Drama Method in fact they both love Drama Method. It ıs thought that this studying will guide to the following new studyings.

(7)

iii

İÇİNDEKİLER

ÖZET………... Sayfa i ABSTRACT……… ii İÇİNDEKİLER………... iii TABLO LİSTESİ ………... v ÖNSÖZ……… vii 1.GİRİŞ……….... 1 1.1Problem Durumu ………... 1 1.1.1. Problem Cümlesi ……… 4 1.1.2 Alt Problemler ………. 4 1.2 Araştırmanın Amacı ………. 4 1.3 Araştırmanı Önemi ………... 5 1.4 Sınırlılıklar ………... 5 1.5Sayıltılar(Varsayımlar) ……….. 6 2.ALAN YAZINTARAMASI ………. 7 2.1 Drama Yöntemi …..……… 7 2.2 Dramanın Çeşitleri ………... 8 2.2.1 Yaratıcı Drama ……… 8 2.2.2 Eğitici Drama ………. 10 2.2.3. Psikodrama ………. 10 2.2.4 Sosyodrama ………. 11 2.3 Dramanın Aşamaları ..………... 11

2.4 Drama İçerisinde Kullanılan Teknikler ……….. 13

2.5 Drama Öğretmeninin Özellikleri ……… 17

2.6 Dramanın Faydaları ……… 18

2.7 Drama ile İlgili Yapılan Araştırmalar ………. 20

2.8 Güneş Sistemi ve Uzay konusu ile İlgili Yapılan Araştırmalar ……….. 28

3.YÖNTEM ……… 37

3.1 Araştırmanın Modeli ……….. 37

3.2 Evren ve Örneklem ………. 38

3.3 Veri Toplama Araçları ……… 39

3.3.1 Dünyamız ve Evren Başarı Testi ………. 39

3.3.2 Drama Yöntemi Tutum Anketi ……….... 44

3.3.3 Dünyamız ve Uzay Ünitesi Yarı Yapılandırılmış Görüşme Soruları ….. 45

3.3.4 Drama Yöntemi ile İlgili Yapılan Yarı Yapılandırılmış Görüşme Soruları ………. 45

3.4 Araştırmada İzlenen İşlemler ………. 46

3.4.1 Hazırlık Çalışmaları ……… 46

3.4.2 Araştırma Materyallerinin Hazırlanması ……… 46

3.5 Uygulama ………. 48

3.5.1 Uygulamanın Pilot Çalışmasının Yapılması ………... 48

3.5.2 Uygulamanın Yapılması ………. 48

3.6 Verilerin Analizi ……….. 49

4.BULGULAR ……….. 51

4.1 Dünyamız ve Evren Başarı Testinde Yer Alan Sorularla ile İlgili Bulgular ... 51

4.1.1 Yıldız Kayması ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ………. 51

(8)

iv

4.1.3 Gök Cisimleri ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……….... 53

4.1.4 Astronomi Kavramı ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……….. 54

4.1.5 Takım Yıldızları ve Kuyruklu Yıldızlar ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular………. 55

4.1.6 Yıldızlar ve Gezegenler Arasındaki Farklar ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……… 56

4.1.7 Gezegen ve Özellikleri ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular …….. 57

4.1.8 Dünya, Uzay, Evren, Galaksi, Güneş sistemi kavramlarının Sıralaması İle İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……… 59

4.1.9 Galaksiler(Gökadalar) ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular .……… 60

4.1.10 Genel Astronomi Bilgisi ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ..… 61

4.1.11 Evren ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ..……….. 62

4.1.12 Teleskop ve İcadı ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ..………... 63

4.1.13 Gezegenlerin Güneş’e göre Sıralamaları ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular .………. 63

4.1.14 Uzay Araştırmaları ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……….. 64

4.1.15 Bilim Adamları ve Çalışmaları ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……….. 65

4.1.16 Uzay Araçları ile İlgili Sorulardan Elde Edilen Bulgular ……….. 66

4.2 Dünyamız ve Evren Başarı Testi ile İlgili Hipoteze Ait Bulgular ………….. 67

4.3 Deney Grubu Öğrencileri ile Yapılan Dünyamız ve Evren Görüşme Sorularından Elde Edilen Bulgular ………. 70

4.4 Öğrencilerin Drama Yöntemine Yönelik Tutumları ile İlgili Bulgular …….. 75

4.5 Deney Grubu Öğrencilerine Yapılan Drama Yöntemi ile İlgili Görüşme Sorularından Elde Edilen Bulgular ..………. 76 5. SONUÇ VE TARTIŞMA ……….. 79 5.1 Sonuç ………. 79 6.ÖNERİLER ………. 83 7.KAYNAKLAR ………. 85 8.EKLER ………. 97

(9)

v

TABLO LİSTESİ

Tablo 3.1: Araştırma deseninin simgesel gösterimi………..

Sayfa 37 Tablo 3.2: Deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin cinsiyete göre

dağılımı………. 38 Tablo 3.3: Pilot çalışmadan elde edilen verilerin analiz değerleri………. 40 Tablo 3.4:

Tablo 3.5:

Pilot çalışmadaki soruların ortalama ve standart sapma değerleri.………... Pilot çalışmadaki soruların madde ayırt edicilik değerleri…...

40 41 Tablo 3.6: Dünyamız ve evren başarı testi ön test ve son test

sonuçlarına göre soruların güçlük değerleri.……… 42 Tablo 3.7: Dünyamız ve evren başarı testi ön test verilerine göre

soruların madde ayırt edicilik değerleri………... 42 Tablo 3.8: Dünyamız ve evren başarı testi son test verilerine göre

soruların madde ayırt edicilik değerleri………... 43 Tablo 3.9: Soruların elde edildiği kaynaklar ve soruların ilgili olduğu

kazanımlar ………... 43 Tablo 3.10: Drama yöntemi tutum anketi verilerinden elde edilen

güvenirlik katsayısı………... 45

Tablo 3.11: Deney grubuna uygulanan planların zaman çizelgesi …... 48 Tablo 3.12: Araştırma verilerinin normal dağılıma uygun olup olmaması

ile ilgili bulgular………... ... 49

Tablo 4.1: 1 ve 8.soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin verdikleri

yanıtların yüzdeleri ……….. 51

Tablo 4.2: 2,15 ve 28.soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

verdikleri yanıtların yüzdeleri ………. 52

Tablo 4.3: 4 ve 7. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin verdikleri

yanıtların yüzdeleri………... 54

Tablo 4.4: 3. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin verdikleri

yanıtların yüzdeleri ………... 54

Tablo 4.5: 5,6,ve 9.soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

verdikleri yanıtların yüzdeleri……….. 55

Tablo 4.6: 10 ve 11. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

Tablo 4.7: 12, 13, 16, 24, 27 ve 29. soruya ait ön test ve son testte

öğrencilerin verdikleri yanıtların yüzdeleri……….. 57 Tablo 4.8: 14,25 ve 26. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

verdikleri yanıtların yüzdeleri.………... 59 Tablo 4.9: 17 ve 19. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

Tablo4.10: 18. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin verdikleri

Tablo4.11: 20 ve 30. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

(10)

vi

Tablo4.13: 22 ve 23.soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

Tablo4.14: 31,34 ve 35. soruya ait ön test ve son testte öğrencilerin

yanıtların yüzdeleri.………... 66 Tablo4.17: Dünyamız ve evren başarı testi verilerinin ön test ve son test

ortalamaları………... 67

Tablo4.18: Dünyamız ve evren başarı testi ön test verileri bağımsız t

testi bulguları……… 68

Tablo4.19: Dünyamız ve evren başarı testi son test verileri bağımsız t

testi bulguları.………... 68 Tablo4.20: Cinsiyet değişkenine göre dünyamız ve evren başarı testi ön

test ve son test ortalamaları……….. 69

Tablo4.21: Dünyamız ve evren başarı testinin cinsiyet değişkenine göre

bağımsız t testi bulguları……….. 69

Tablo4.22: Deney grubu öğrencilerinin eşleştirilmiş t testi sonuçları…… 70 Tablo4.23: Kontrol grubu öğrencilerinin eşleştirilmiş t testi sonuçları….. 70 Tablo4.24: Deney grubu öğrencilerinin dünyamız ve evren görüşme

sorularından 2. soruya verdikleri cevapların yüzdeleri……… 70 Tablo4.25: Deney grubu öğrencilerinin dünyamız ve evren görüşme

sorularından 3. soruya verdikleri cevapların yüzdeleri…….... 71 Tablo4.26: Deney grubu öğrencilerinin dünyamız ve evren görüşme

sorularından 5.soruya verdikleri cevapların yüzdeleri………. 72 Tablo4.28: Deney grubu öğrencilerinin dünyamız ve evren görüşme

sorularından 10. soruya verdikleri cevapların yüzdeleri ……. 74 Tablo4.33: Deney grubu öğrencilerinin dünyamız ve evren görüşme

sorularından 11. soruya verdikleri cevapların yüzdeleri ……. 74 Tablo4.34: Deney grubu öğrencilerinin dünyamız ve evren görüşme

sorularından 1. soruya verdikleri cevapların yüzdeleri ……... 74

Tablo4.35: Cinsiyete göre drama yöntemi tutumları……….. 75

Tablo4.36: Drama yöntemi tutum anketinin cinsiyet değişkenine göre

bağımsız t testi bulguları……….. 75

Tablo4.37: Deney grubu öğrencilerinin drama yöntemi ile ilgili görüşme sorularına verdikleri cevapların yüzdeleri ….……….. 76

(11)

vii

ÖNSÖZ

Araştırma sürecim boyunca değerli fikirleriyle her zaman yanımda olan, ümitsizliğe düştüğüm zamanlarda beni yüreklendiren, değerli fikirleriyle ufkumu açan, her türlü desteğini benden esirgemeyen, çalışmalarına hayranlık duyduğum, gerek akademik hayatta gerek sosyal hayatta her zaman örnek alacağım, tez danışmanım kıymetli, saygıdeğer hocam Yrd. Doç. Dr. Ayşe Gül ŞEKERCİOĞLU’na çok teşekkür ederim.

Almış olduğum derslerde katkılarından dolayı tüm hocalarıma emekleri ve destekleri için çok teşekkür ederim. Çalışmalarımda bana yardımcı olan kıymetli çalışma arkadaşlarıma, okul idaresine ve değerli öğrencilerime teşekkür ederim. Balıkesir Üniversitesi Araştırma Projesi’ne sağladığı destekten dolayı teşekkür ederim.

Eğitim hayatım boyunca yanımda olan beni bugünlere getiren, varlıkları bana huzur veren biricik annem ve babama, bana her zaman yardımcı olan, her ihtiyaç duyduğumda yardımıma koşan canım kardeşim Mehmet YILMAZ’a moral ve destekleri için teşekkür ederim.

Çalışmalarımda beni yalnız bırakmayan, en sıkıntılı anlarımda her zaman yanımda olan, desteği ve ilgisini hiçbir zaman esirgemeyen sevgili eşim Ramazan AKKUŞ’a çok teşekkür ederim.

Tezimi çalışmalarım sırasında attığı minik tekmelerle varlığını hissettiren ve bana manevi huzur veren ailemizin yeni üyesi biricik oğlum EYMEN’ e ithaf ediyorum.

(12)

1

1. GİRİŞ

Eğitimde öğrencilerin aktif olmadığı uygulamadaki program anlayışı yerine öğrencilerin sürece aktif katılımını sağlayan Drama yönteminin kullanılması ile derslerdeki başarının artacağı öngörülmektedir. Bu araştırmada Drama yönteminin ortaokul 7.sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi incelenmiştir. Bu bölümde problem durumu, problem cümlesi, alt problemler, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi, sınırlılıklar ve sayıltılara yer verilmiştir.

1.1 Problem Durumu

Fen ve Teknoloji dersi konuları, günlük hayatta karşılaştığımız olayları içermektedir. 7.sınıf “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi’’ ünitesinde öğretilen bilgiler öğrenciler tarafından ilgi duyulan, merak edilen konulardır. Ancak kavramların soyut kalması öğretimi zorlaştırmaktadır. Özellikle bu konuda internet, televizyon gibi iletişim araçlarından edilen bilgiler öğrencilerin dikkatini daha çok çekmektedir. Öğrencilerin ilgi duyduğu bu konuları severek öğrenmesi kalıcılığı arttıracaktır.

Fen bilimlerinin önemli bir alanı olan astronomi son zamanlarda gelişen bilim ve teknolojinin ışığında değişen ve yenilenen bir bilim dalı olarak bilim insanlarının dikkatini çekmektedir. Değişimin hızla yaşandığı bir çağda astronomi eğitiminin verimli olabilmesi kaliteli bir astronomi eğitimine bağlıdır (Güneş, 2010). Astronomi eğitiminin verimli olabilmesi de bu konuda eğitim verecek kişilerin donanımlı olmasıyla ilgilidir. Bu durum ancak, öğretmenlerin astronomi konusunda yeterli düzeyde bilgi birikimine sahip olmasıyla sağlanır. Öğrenciler onlara rehberlik yapan öğretmenlerinin doğru ve yanlışlarından etkilenme eğilimindedir. Program uygulayıcıların, yani astronomi eğitimi verecek eğitimcilerin niteliğinin arttırılması konusu burada öne çıkmaktadır (Taşcan, 2013).

(13)

2

Fen ve Teknoloji öğretimi nitelikli ve kaliteli bir program anlayışı ile yapılmalıdır. Milli Eğitim Bakanlığına göre Fen ve Teknoloji programının amaçları şu şekilde belirtilmiştir: ‘Fen ve Teknoloji programı öğrencileri problem çözebilen, sorgulayan, keşfeden, doğru kararlar verebilen, kendi kendini yönetebilen, yeni teknolojileri kullanabilen, yenilerini geliştiren öğrenciler haline getirmeyi amaçlamaktadır’(T.C.MEB Tebliğler Dergisi, C:63, Sayı:2518, S:1003).

Teknolojinin hayatımıza girmesi ile birlikte hazır bilgilerin sunulduğu, kolaycılığın ön plana çıktığı durumlar ortaya çıkmış ve araştıran sorgulayan öğrencilerden çok, sorunlara benzer çözüm önerileri getirebilen öğrenciler yetişmektedir. Öğrencilerin yaratıcılıklarının geliştirilmesi; hayal gücünü kullanma, olaylara farklı açıdan yaklaşabilme, kendini başkalarının yerine koyabilme, üst düzey bilişsel davranışları yerine getirebilme gibi birçok yönden katkı sağlayacaktır. Bu durum, sorunlarını kendi çözebilen, kendi kararlarını verebilen, kısaca kendi kendine yetebilen birey olmayı sağlar.

Okullarda öğretmenin söylediğini aynen tekrarlayan bireyler yerine, anlatılanı farklı biçimde ifade edebilen, yeni çözümler geliştirip, farklı durumlara aktarabilen öğrenciler yetiştirmek amaçlanmaktadır (Kurt, 2006). Öğrenci; bilgiyi ezberlemeyip, bunu kullanabilen, yeni durumlara aktarabilen birey olmalıdır. Günümüzde kişiler artık pasif olarak bilginin aktarıldığı bir birey olarak değil, neyi öğrenmesi gerektiğine karar veren, kendi öğrenmelerinden sorumlu, sürece aktif katılan, bir birey olarak kabul edilmektedir (Sarıbaş, 2009).

Öğrencilerin bilgiyi yapılandırmaları için kaliteli bir öğretim almaları gerekmektedir. Bu da öğrencinin aktif olduğu, yaşayarak öğrendiği öğrenme ortamlarında mümkün olacaktır. Bu nedenle konuların öğretiminde farklı yöntemler geliştirilmeli ve/veya kullanılmalıdır (Şekercioğlu, 2011). Öğrencilerin yaratıcılıklarını ortaya çıkaran, öğretmenin değil öğrencinin aktif olduğu, öğretimin severek, eğlenerek yapılmasını sağlayan yöntemlerden birisi de Drama yöntemidir (Türkkuşu, 2008 ).

Genç’ e (2003) göre, Dramanın eğitimde bir yöntem olarak kullanılmasının amacı bireyi bilişsel, duyuşsal ve davranışsal açıdan geliştirebilmesidir. Drama yöntemi ile öğrenciler kendilerini rahatça ifade edebilirler. Drama yöntemi öğretmen

(14)

3

merkezli değil, öğrenci merkezlidir. Bu yöntemde önemli olan, öğrencinin yaratıcılığını ortaya çıkarmak ve bilgiye ulaşma yollarını vermektir (Yıldırım, 2008).

Drama yöntemi ile öğrenciler birbirlerinin öğrenmelerine katkıda bulunurlar. Drama öğretime çok yönden verimlilik sağlar. Uygulamadaki program yapılandırma yaklaşımına göre öğretmen bir seferde bir öğrenciyi değerlendirirken drama yöntemi ile bir seferde birçok öğrenci değerlendirme fırsatı bulunur (Brouillette, 2012). Ürün değerlendirmesi değil, süreç değerlendirmesi yapılmaktadır.

Drama temelli öğretim ilköğretim çağı öğrencilerinde uygulanmaya çok elverişlidir. Çünkü dramanın temeli oyuna dayanır. Bu yaş grubu öğrencileri de oyun oynamaya ilgilidir. Drama ile oyun oynamanın yanı sıra doğaçlamalar yapılarak bireyin yaratıcılığı gelişir. Bu durumda öğrencilerde hem akademik başarı gelişme gösterir, hem de derse karşı tutumlar değişir. Ayrıca ortaöğretimde ve yükseköğretimde de dramanın etkililiği yapılan çalışmalarda görülmektedir.

Drama yöntemi çeşitli yaş gruplarına uygun olduğu gibi çeşitli disiplin alanlarına da uygundur. Drama yöntemini kullanan bir öğretmen, bu süreçte diğer alanlarla (Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler vb.) ilgili gerçekleri öğretir ve bireylere gerçek yaşamda karşılaşacakları sosyal deneyimler oluşturmayı sağlar (Aykaç ve Köğce, 2014). Fen ve Teknoloji dersinde kullanılan drama etkinlikleri öğretmenleri yaratıcılığa, yenilikçiliğe yönlendirmede yol gösterir. Öğrencilerin de kavramsal anlamalarını geliştirir (Akbaş, 2011).

Aytaş ‘a (2013) göre, günlük hayatta insanlar farkında olmadan bazen isteyerek, bazen istemeden dramatik olaylarda bulunurlar. İş hayatında, evde, karşılaşılan bir problemi çevrede bulunun diğer kişilere yansıtmamak için dramatik unsurlar kullanılır. Yapılacak olan bir görüşme için hazırlanan kıyafet, söylenecek sözler birer dramatik yapıya sahiptir. Bu durumların hepsi kendiliğinden ortaya çıkan doğal dramadır. Drama aslında hayatımızın hep içindedir. Bu yüzden de Drama her alanda olduğu gibi eğitim için de önemli bir araçtır.

(15)

4

Bütün bunlar göz önüne alındığında drama yönteminin eğitim öğretime büyük katkılar sağlanacağı beklenmektedir. Ayrıca Dünyamız ve Uzay ünitesinin Drama yöntemi ile işlenmesinin bilişsel ve duyuşsal yönden etkili olacağı düşünülmektedir.

Drama konusunda yapılan çalışmalar incelendiğinde Dünyamız ve Uzay ünitesinin Drama temelli öğretimi üzerine yapılan çalışmalara çok az rastlanmaktadır.

1.1.1 Problem Cümlesi

Bu araştırmanın ana problemi “7.sınıf öğrencilerinin Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi ünitesinin mevcut uygulamadaki öğretim yöntemi ve Drama yöntemi ile öğretiminde öğrenci başarıları arasında anlamlı bir fark var mıdır?” şeklindedir.

1.1.2 Alt Problemler

1. 7.sınıf öğrencilerinin “Güneş sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” ünitesinde Dünyamız ve Evren Başarı Testi akademik başarıları arasında cinsiyete göre anlamlı fark var mıdır?

2. Drama yöntemi ile ders işleyen 7.sınıf öğrencilerinin bu yönteme yönelik tutumları nasıldır?

3. Deney grubunu oluşturan kız ve erkek öğrencilerin Drama Yöntemine yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark var mıdır?

1.2 Araştırmanın Amacı

Bu araştırmanın amacı, Drama yönteminin Fen ve Teknoloji dersi Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi ünitesinin öğretiminde 7. sınıf öğrencilerinin başarılarına etkisi araştırmaktır. Bu amaçla 44 tane 7. sınıf öğrencisi üzerinde bu çalışma yapılmış olup ayrıca Drama Yöntemi’ne yönelik tutumlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.

(16)

5

1.3 Araştırmanın Önemi

Fen ve teknolojinin hızla ilerlediği günümüzde, Fen eğitimine verilen önem giderek artmaktadır. Fen Bilgisi Dersinin daha iyi anlaşılabilmesi için sınıf içinde kullanılabilecek çeşitli yöntem ve teknikler geliştirilmiştir. Ülkemizde de bu yöntem ve tekniklerin kullanılması giderek yaygınlaşmaktadır.

Bu yöntem ve tekniklerden biri de Drama yöntemidir. Drama yöntemi; doğaçlama, rol oynama v.b. tiyatro ya da drama tekniklerinden yararlanılarak bir grup çalışması içinde bireylerin, bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman soyut bir kavramı ya da bir davranışı, eski bilişsel örüntülerinin yeniden gözden geçirildiği “oyunsu” süreçlerde anlamlandırması, canlandırmasıdır (San, 1991; Psiroglu, 1998; San, 2002).

Drama yöntemi ile öğrenme ortamı zevkli, eğlenceli hale getirilmektedir. Bu durum, öğrencilerin öğrenmeden haz duymasına ortam sağlamaktadır. Öğrencilerin bilişsel yönden olduğu kadar duyuşsal yönden de gelişmesine imkân vermektedir. Öğrenmenin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor boyutlarını dikkate aldığımızda ve ayrıca bilişselliğin ön koşulunun duyuşsal boyut olduğu kabulünü göz önüne aldığımızda öğrenme ortamlarının zevkli olması önem arz etmektedir (Bertiz, 2005). Ayrıca yürütülecek olan bu çalışmanın ortaokul 7. Sınıf öğrencilerine farklı öğrenme ortamları oluşturularak konuyla ilgili kavram yanılgılarının ortadan kaldırılmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Bu çalışmayla öğretmenlerin, öğrencilerin ve bu eğitim sürecinde yer alan bireylerin, Fen ve Teknoloji dersinde kullanılan Drama yönteminin başarıyı ve derse karşı ilgiyi arttırdığının farkında olmaları beklenmektedir.

1.4 Sınırlılıklar

Bu araştırma,

1. 2014-2015 eğitim öğretim yılında Balıkesir ili Bigadiç ilçesinde yer alan bir ortaokulun 44 yedinci sınıf öğrencisi ile sınırlıdır.

(17)

6

2. 7.sınıf Fen ve Teknoloji dersindeki Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi ünitesi ile sınırlıdır.

3. Dünyamız ve Evren Drama etkinlikleri ile sınırlıdır.

4. Dünyamız ve Evren Başarı testi, Drama Yöntemi Tutum Anketi ile sınırlıdır.

1.5 Sayıltılar (Varsayımlar)

1. Araştırma süresince uygulanan tüm ölçme ve değerlendirme araçlarına öğrencilerin dürüst ve içtenlikle cevap verdiği varsayılmaktadır.

2. Öğrencilerin araştırma sonucunu etkileyecek şekilde birbirleriyle etkileşimde bulunmadıkları varsayılmaktadır.

3. Kullanılan başarı testinin öğrencilerin bilgilerini ölçebilecek özellikte olduğu varsayılmıştır.

(18)

7

2. ALAN YAZIN TARAMASI

Bu bölümde Drama Yönteminden, bu yöntemde kullanılan tekniklerden, Drama yöntemi, Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi ünitesi ile ilgili yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir.

2.1 Drama Yöntemi

Öğretim süreci içerisinde işlenilen dersin nitelikli olabilmesi öğretmenin derse uygun yöntem ve teknik belirlemesine bağlıdır. Belirlenen yöntem ve teknik hedeflerle ilgili olmalıdır.

Yöntem; bir konuyu öğrenmek ya da öğretmek için bilinçli olarak seçilen ve izlenilen yoldur (Örnek: tartışma, anlatım, örnek olay, drama). Teknik; bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünüdür (Örnek: soru-cevap, beyin fırtınası, rol oynama) (Şahan, 2014, s. 246).

Drama kavramı Yunancadan türetilmiş olup, hareket anlamına gelen dran fiilinden gelmektedir (Karadağ ve ark. 2008). San(1990), Türkçede kullanılan drama kavramının Fransızcadan geldiğini belirtmiş, ayrıca Fransızcada burjuva tiyatrosu anlamına geldiğini, Türkçede ise günlük hayatta acıklı oyun anlamında kullanıldığını ifade etmiştir. Akyol (2003), Drama’yı canlandırma, oyunlaştırma ve doğaçlama kullanılarak atölye çalışması şeklinde yapılan bir yöntem olarak belirtmiştir. Belirli bir grubun lider eşliğinde uygulaması ile yapıldığını ifade etmiştir. Ayrıca drama bir durumun, olayın öğretmenin veya liderin rehberliğinde tiyatro teknikleri kullanılarak canlandırılması şeklinde de tanımlanabilir (Genç, 2005).

Okvuran (2003), Dramanın başlıca özelliklerini şu şekilde belirtmiştir;

 Drama bir süreçtir.

 Doğaçlama olmadan drama olmaz.

 Drama sosyaldir, gruplarla yapılır.

(19)

8

 Drama bilgiyi yaşantıya dönüştürür.

 Dramada gerçekle kurgu iç içedir.

 Drama yaşantılara dayanır.

Dramadan sanatsal açıdan yararlanılabileceği gibi eğitimsel açıdan da bir yöntem olarak yararlanılır. Sanatsal alanda drama tiyatroda kullanılır. Tiyatro belirli kişilerin bir grup, seyirci önünde canlandırma yapma işidir. Oyuncular rol yapma, doğaçlama gibi teknikler kullanır. Eğitimsel alanda kullanılan drama ise eğitici drama olarak adlandırılır. Eğitici drama da tiyatro tekniklerinden yararlanır. Tiyatrodan farklı olarak seyirci olmaz. Eğitici drama bir grup işidir, bir ortamda bulunan bütün kişiler drama uygulamalarına katılır. Tiyatrodaki gibi önceden hazırlık gerektirmez, kostüm, kıyafet zorunlu değildir. Canlandırmalar tekrarlanır. Yaşayarak öğrenme fırsatı olur (Tekerek, 2007).

2.2 Dramanın Çeşitleri

Drama konusunda yapılan araştırmalara bakıldığında dramanın farklı biçimlerde incelendiğini görmekteyiz. Bu çalışmalardan hareketle en çok kullanılan drama çeşitlerini dört bölümde ele alabiliriz. Bunlar; Yaratıcı drama, Eğitici drama, Psikodrama, Sosyodrama’ dır (Çalışkan ve Karadağ, 2006a).

2.2.1 Yaratıcı Drama

Yaratıcı drama önceden bir hazırlık olmadan bireyin kendi bilişsel, duyuşsal ve devinimsel becerilerini ve ön bilgilerini kullanarak bir durum karşısında doğaçlamalarla ortaya çıkardığı canlandırmadır. Yaratıcı drama, bir grubun tiyatro ya da drama tekniklerini kullanarak bir olayı yaşantıyı ya da soyut bir kavramı eski bilişsel örüntülerini yeniden düzenleyerek gözden geçirdiği oyunsu süreç şeklinde de açıklanabilir (San,1996; Akt. Genç,2003:198). Yaratıcı drama alan yazında eğitimsel drama, tiyatro eğitim bilimi, rol oyunu, eğitimde drama, gelişimsel drama, pedagojik oyun gibi isimlerle de bilinmektedir (Okvuran,1994).

Yaratıcı drama bireyler arasında etkileşimin gelişmesinde olumlu katkı sağlar. Toplumsallaşmayı ve iletişimi geliştirir. Oğuz ve Altun (2003), Eğitimde başarılı olunabilmesi için bireylerin iletişim ve etkileşim içinde olması gerektiğini belirtmiş,

(20)

9

buradan hareketle iletişimi engelleyen etkenlerden biri olan utangaçlığın azaltılmasının önemli olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca bireylerin birbirleriyle iletişimini sağlayan, bireylerin daha sosyal olmasına imkân veren yaratıcı dramanın öğretmen yetiştirmede kullanılmasının önemini belirtmiştir.

Yaratıcı dramada kullanılan en yaygın teknikler doğaçlama ve rol oynama teknikleridir. Yaratıcı drama faaliyetleri bireylerin çok yönlü gelişmesini sağlar, kişide farkında olmadığı bir takım ilgi ve yeteneklerin ortaya çıkmasında etkilidir. Bireylerin pasiflikten kurtulma, kendini ifade edebilme, yaratıcılık, güven, beden dilini kullanma gibi özelliklerin gelişmesi konusunda etkilidir (Güney, 2009).

Aykaç ve AdıGüzel (2011), Yaratıcı dramanın, öğrenci merkezli, öğrencinin kendi öğrenmelerinden sorumlu olmasını sağlayan bir yöntem olduğunu, bu özelliğiyle yapılandırmacı eğitim anlayışına uygun olduğunu belirtmiş, yaratıcı dramayı, bireye içinde yaşadığı kültürü tanıtan, geçmiş yaşantılarının üzerine yeni yaşantılar kurabilme fırsatı veren bir anlayış olarak ifade etmiştir. Bu yöntemin verimliliğini içinde oyunsu uygulamaların olması ile bütün yaş gruplarının oyunlarla eğlenerek öğrenmesi olarak açıklamıştır.

Yaratıcı drama etkinliklerinde tiyatroda olduğu gibi kısıtlamalar olmaz, gruptakiler oluşturdukları durum içinde içlerinden geldiği gibi davranırlar. Gruba liderlik eden kişi grubun duygularını ve düşüncelerini ifade etmede rehberlik eder (Aytaş, 2013). İçe dönüklük vardır, kişi kendi öğrenmesinden sorumludur, önceden prova yapılmaz, gerektiğinde çalışmalar tekrarlanır.

Yaratıcı drama yönteminden farklı derslerde amacına uygun şekilde yararlanılabilir. Eğitim öğretim süreci içinde tüm bireylerin aktif olmasını sağlayan bu yöntem bireylerin zorlandığı konulardaki ön yargılarını ortadan kaldırmada etkili olacaktır. Kaf , (2000) yaratıcı dramadan farklı derslerde, herhangi bir konuda uygun şartlar sağlandığında faydalanılabileceğinin bilinmesini ifade etmiştir.

Yaratıcı drama uygulamalarının başarılı olunabilmesi kuşkusuz bir liderin güvenli bir ortamda gruba etkin olması ile ilgilidir. Gruba rehberlik edecek öğretmende ya da liderde katılımcının güvenini kazanmış, gözlem gücü olan, kontrolü sağlayabilen, enerjisi yüksek, sabırlı, sorumluluk sahibi özelliklerinin

(21)

10

mevcut olması gerekir. Ayrıca fiziksel açıdan drama etkinliklerine uygun bir sınıf düzeni, ortamı; sadece yaratıcı drama etkinliklerinde değil, çevresinde, ailesinde empati duygusunu kullanarak eleştiri- öz eleştiri kavramlarını hayata geçirebilen bir eğitim sistemi; araştırabilen, sorgulayabilen kendi deneyim ve ön bilgilerini saçma-yanlış-eksik korkusuna kapılmadan rahatça ifade edebilen grup üyeleri olması gerekir. Bu özellikler sağlandığında yaratıcı drama uygulamalarının hemen her alanda etkili olacağı düşünülmektedir (Tekerek, 2007).

2.2.2 Eğitici Drama

Eğitici drama önceden belirlenmiş senaryo ve olayların bireyin rol yapma, canlandırma gibi teknikleri kullanarak yaptığı uygulama çeşididir. Pedagojik drama olarak da bilinir. Bireyin psikolojik yapı bakımından bilinçlenmesini ve yaratıcılık özelliğinin kazandırılmasını sağlar. Bu bakımdan eğitici drama kavramı diğer drama çeşitlerini de içine alır (Erdoğan, 2010). Bağdatlı (2010), Eğitici dramanın yaşayarak öğrenmeyi temel aldığını, bir olayı, tanımlamak ile bu olayı bireye yaşatmak, hissettirmek, tattırmak arasında fark olduğunu belirtmiş ve eğitici dramanın ikincisi olduğunu ifade etmiştir.

Eğitici drama etkinliklerinde bireyden yaratıcılık beklenmez, birey canlandırma yapar, kendini başkasının yerine koyar, bireyin bilişsel, duyuşsal, devinişsel özellikleri birlikte gelişir ve kalıcı öğrenme olur. Eğitimde en çok kullanılan drama çeşididir. Bir konunun öğretilmesinde, bireyin eğitilmesinde kullanılır.

2.2.3 Psikodrama

Psikodrama kelime olarak bireyin iç dünyası anlamına gelen “Psyche” ve eylemi oluşu, ifade eden drama “Drama” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır ve insanın iç dünyasının eyleme dönüşmesi anlamına gelmektedir (Adıgüzel, 2012).

Psikodramanın yaratıcısı J.L. Moreno’dur. Dramatik yöntemler kullanarak gerçeği ortaya çıkarmaya çalışır. Kişi olayları anlatarak değil, yaşayarak açıklar.

(22)

11

Önceleri psikoterapi yöntemi olarak kullanılan bu yöntem tedavi yöntemi olarak kliniklerde, evlilik danışmanlığında, hapishanelerde, insan ilişkilerini

geliştirmek üzere eğitim kurumlarında yetişkinlere ve çocuklara

uygulanabilmektedir. (Kaner,1990).

Psikodramanın insan ilişkilerinin iyileştirilmesinde kullanılabilecek bir yöntem olması eğitime de işlevlik getirir. Çocuk yaşta bireylerde utangaçlık, çekingenlik gibi duyguların atılması sağlanır. Toplumda daha sağlıklı bireyler ortaya çıkar. Psikodrama uzmanlık gerektiren bir yöntem olduğu için alanında eğitim almış kişilerce uygulanmalıdır. (Adıgüzel, 2012).

2.2.4 Sosyodrama

Genellikle rehberlik hizmetlerinde, psikolojik danışmada kullanılır. Toplumsal sorunlarla ilgili yapılan etkinlikleri kapsar. Bunlar, otobüs duraklarında yaşanan sıraya girmeme sorunu, kopya çekme, kızların erken yaşta evlendirilmesi gibi sosyal konulardır. Sosyodrama iletişim, etkileşim, uyum çalışmaları, güven gibi geniş bir konu alanını içerir (Bozdoğan, 2003; Akt. Koç, 2013:54)

2.3 Dramanın Aşamaları

Eğitim süreci içerisinde istenilen kazanımlara ulaşılabilmesi için drama uygulamalarının belirli plan içerisinde yürütülmesi gerekir. Lider bu süreçte uygulama basamaklarını kendi yapacağı çalışmaya göre düzenleyebilir. Buna göre önerilen aşamalar şu şekildedir:

 Hazırlık- Isınma Aşamaları

 Canlandırma Aşaması

 Değerlendirme- Tartışma Aşaması

1) Hazırlık –Isınma Aşaması

Grup üyelerinin asıl canlandırmaya hazırlandığı bölümdür. Yeğen (2003), tanışma, etkileşim kurma, bedenini, 5 duyu organını kullanma gibi özellikleri bireylere kazandıran etkinlikler olduğunu belirtmiştir. Etkinliğe katılanların uyum içinde olmaları için yapılan etkinliklerdir.

(23)

12

Bu aşamada lider katılımcıları gözlemler, düşündürür, sınıfla iletişime geçerek öğrencileri meraklandırır. Konuşulanların taklidi, canlandırması istenir, bu süreçte yapabilen öğrenciler olduğu gibi yapamayanlar da olabilir, bunların üzerinde durulmaz. Önemli olan öğrencileri cesaretlendirmek, ilgilerini arttırmak olmalıdır (Karakaya, 2007).

Bu aşamada grup dinamiği oluşturmak önemlidir. Bir sonraki aşamaya hazırlıklı olmak için bu aşamada çocuk oyunları kullanılır. Oyunlarla grubun birbirine ısınması sağlanır (Oruç, 2008). Isınmanın olması için müzikle ritimde kullanılır, ritim eşliğinde hareket eden katılımcılarda rahatlama olur. Ayrıca malzeme, kostüm gibi gerekli materyaller yine bu aşamada hazırlanır ve canlandırmaya geçilir.

2) Canlandırma Aşaması

Dramada bir ürünün bir oluşumun ortaya çıktığı aşamadır. Bu aşamada rol oymana, doğaçlama gibi drama teknikleri kullanılır. Canlandırmalar bireysel ya da grupla olabilir (Oruç, Altın, 2008).

Bu aşamada öğrencilerin yaratıcılıklarını ortaya koyması beklenir, lider ortamı canlandırma için uygun hale getirir. Canlandırma basamağında öğrencilere ceza-ödül uygulaması yapılmaz, öğrenciler içlerinden geldiği gibi rollerini uygular.

Öğrenciler rollerini canlandırdıkça hayal gücü genişler, öğrencilerin dil becerileri, empati yeteneği, sosyalleşme, gibi özellikleri gelişir (Karakaya, 2007). Çok yönlü gelişme sağlanır. Sürece aktif katılan bireyde öğrenme isteği olur, etkili ve kalıcı öğrenmeye yardımcı olur.

3) Değerlendirme- Tartışma Aşaması

Drama uygulamaları ve canlandırmaların görüşülüp değerlendirildiği aşamadır. Bu aşamada ilgi ve tutum hakkında görüşler sorulur, hem de kazanımlarla ilgili sorulara yer verilir. Süreç ve sonuç birlikte değerlendirilir. Genç (2005), bu aşamayı drama uygulamalarının başı, ortası, sonunun değerlendirmesi şeklinde açıklamış ve değerlendirmeyi bireyin yaşantısına, uygulamasına yönelik yapılması, değerlendirmede birey değil, bireyin üstlendiği rol irdelenmesi gerektiğini belirtmiştir.

(24)

13

Bu aşamada drama sürecinin niteliği, niceliği belirlenir. Eğitsel kazanımlar üzerinde görüşmeler yapılır. Öğrenilenlerin kazanıma dönüşüp dönüşmediği ve gelecek yaşantıları etkileyip etkilemediği bu aşamada bakılır. Katılımcının değerlendirmesi rol dışında yazışmalarla ya da rol içinde ikili doğaçlamalarla, konuşarak, görüş alışverişinde bulunarak da yapılır. Bu durum lidere katılımcıların geri bildirimleri hakkında dolaylı yoldan bilgi verir (Yağmur, 2010)

2.4 Drama İçerisinde Kullanılan Teknikler

Drama yöntemi içinde kullanılan pek çok teknik vardır. Bu teknikler öğrencileri daha aktif, yaratıcı, etken konuma getirmektedir. Drama etkinliklerinin uygulamasını kolaylaştırır ve dramayı zevkli hale getirir. Bu teknikler tiyatroda kullanılan teknikler ile benzerdir. En çok kullanılan teknikler rol yapma ve doğaçlama tekniğidir. Bunların dışında canlandırma, bilinç koridoru, sıcak sandalye, pandomim, liderin gruba katılması, dedikodu halkası, toplantı düzenleme, zihinde canlandırma, donuk imge, forum tiyatro, öykü/ olay canlandırma gibi tekniklerde kullanılır (Mimesis, 2010).

 Doğaçlama

Bir birey ya da grup tarafından önceden hazırlık yapılmaksızın bir durumun o anda yaratılmasıdır. Doğaçlama ile ortaya çıkarılan ürün bir başkası tarafından ortaya çıkarılamaz (Okvuran, 1994). Bireylerin yaratıcılıklarına göre ortaya çıkarılan performans farklıdır.

Doğaçlama çalışmaları yapılırken bireylerin kavramsal ön bilgilere ihtiyaçları vardır, gruptakilerin bu ön bilgilerinin var olup olmadığı bilinmelidir, gerekliyse ihtiyaç duyulacak ön bilgilerin doğaçlama çalışmasına başlanmadan verilmesi gerekir (Güney, 2009).

Doğaçlama sosyal yaşamdaki davranışların canlandırılması için bireye bir fırsat verir, ayrıca gerçek yaşamda karşılaşacağı bir durum için hazırlıklı olmayı sağlar. Birbirini tanımayan iki insanın karşılaştıklarında konuştuklarındaki davranışlar bir doğaçlamadır, çocukların oyun oynamaları da bir tür doğaçlamadır.

(25)

14

Aslında doğaçlama anında ortaya çıkarılmış gibi görünse de belirli bir hazırlık gerektirir (Mimesis, 2010).

 Rol Oynama

Genç (2003)’e göre rol oynama bir oyundaki karakterin tüm duygu ve düşüncelerini canlandırmasıdır. Eğitim öğretimde etkili bir tekniktir. Yanlış yapma korkusunu ortadan kaldırır. Canlandırma yapan kişi kendisi değildir, karşısındakidir. Bireyler kendilerini rahat hisseder. Ayrıca çeşitli aşamaları olan rol oynamanın, gönüllük ve isteklilik gerektirdiğini ifade etmiştir.

Rol oynama tekniğinin pek çok faydası vardır. Bunlardan bazıları çevresindekilerle iletişim kurma becerisi, taklit, sosyalleşme, diksiyon, telaffuz gibi beceriler, olaylara değişik açılardan bakabilme, kişinin empati kurabilmesidir (Güney, 2009).

Canlandırma yapılacak ortam serbest, güvenilir olmalıdır. Karadağ ve Çalışkan (2008), öğrencilerin mümkün olduğunca kendini rahat ve güvenli buldukları ortamlarda yaratıcı ve hareketli olabileceğini belirtmiştir. Rol oynama tekniği de hazırlık getirir. Bireylere rolleri önceden verilir, rol dağıtımında dikkat edilmelidir, bireyin karakteri göz önüne alınmalıdır. Bireyler rollerine alıştıkça gösterdikleri performans artacaktır.

 Bilinç Koridoru

Bu teknik düşünce tüneli olarak bilinir. Drama süreci içerisinde bireyin içinden çıkamadığı bir durumda, kararsızlık halinde kullanılır. Dramaya katılan kişiler karşılıklı yüzleri dönük iki sıra halinde dizilirler, dramadaki asıl karakter dizilmiş bu grubun arasından yürür, bu kişiler ana karakterin vicdanının sesi olur. Karakterin karar veremediği duyguları gruptakiler yüksek sesle ifade eder, ana karakter grubun koridorun arasından geçer, gruptakilerin önerilen duygu ve düşünceleri koridor boyunca karakterin bir karara varmasını sağlar (Öztürk, 2012).

(26)

15

 Dedikodu Halkası

Bu teknik ile katılımcıların bir araya gelerek, rol içinde konuşmaları sağlanmaktadır. Lider de bu teknikte role girerek yönlendirme yapabilir. Bir olay meydana geldiğinde olaydakilerin bundan nasıl etkileneceğinin farkına varılması sağlanır ( Somers ve Vural, 2011). Örneğin hikâyede ailesinden küçük yaşta okumak için ayrılmış bir gencin tekrar yaşadığı yere döndüğünde onu bekleyen olaylar hakkında hikâyedekilerin “Acaba bundan sonra neler olacak?” şeklindeki konuşmaları dedikodu halkasını oluşturmaktadır.

 Pandomim

Dramanın sözcük ya da ses kullanmadan hareketlerle yapılmasıdır (Karadağ ve Çalışkan, 2008). Beden dilini kullanarak yapılan canlandırmalar bireyin özgüveninin gelişmesine katkıda bulunur. Diğer tekniklere yardımcı olması açısından derslerde pandomim tekniğine de yer verilir.

 Toplantı Düzenleme

Rol içinde öğrencilerin bir araya gelmesi, akıl yürütmesi, çözüm önerileri geliştirmesi açısından faydalı bir tekniktir. Liderin drama uygulamaları sırasında açıklama yapacağı zaman ya da öğrencilerin rol içinde karar alması gerektiğinde kullanılır. Örneğin öğrenciler, lider eşliğinde ya da kendileri gruplar halinde bir öğretmenler kurulunu, canlandırır, ya da lider bir sanat sergisinde galerici olur, öğrenciler de katılımcı olur (Somers ve Vural, 2011).

 Sıcak Sandalye

Sıcak sandalye tekniği en çok psikodramada kullanılan bir tekniktir. Bu tekniğin uygulanışı sırasında çok dikkatli olunmalıdır. Sandalyeye oturtulan kişiye lider ya da katılımcılar kişisel sorular sormamalıdır. Kişisel duygular, bireysel yaşantılar konu alınmamalıdır. Bu durumlar dikkate alınmadığında Psikodramanın çalışma alanına girilmiş olur, düzeltilmesi konusunda uzmanlık gerektirecek durumlar oluşabilir (Öztürk, 2012).

(27)

16

Grup üyeleri tarafından bir kişi bir karakteri canlandırmak üzere yüzü dönük olarak merkeze oturtulur. Grup üyeleri tarafından yönlendirilen sorularla karakterin birçok yönünün bulunmasına olanak sağlar. Teknik, sorular yönelten kişilerin sorgulama yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olur (Öztürk, 2012).

 Donuk İmge

Düşüncelerin odak noktalarını ortaya çıkarmak, görüntüdeki önemli anları sergilemek için kullanılan bir tekniktir. Bireyler kendi vücutlarını kullanarak önemli bir anda ya da düşüncede hareketsiz kalırlar, duygu ve düşünceleri ifade etmede basit gibi görünse de etkili bir tekniktir (Adıgüzel ve diğerleri, 2011).

 Liderin gruba katılması / Katılımcı Liderlik

Drama uygulamaları sırasında öğretmenin etkinliğe doğrudan katılmasıdır. Öğretmenin role girdiğini gören öğrencinin motive olması bu tekniğin en önemli yararıdır. Öğretmenin etkinlik başlamadan öğrencileri bir araya getirmek, rol dağıtmak etkinliği başlatmak şeklinde yönlendiriciliği olur, ancak etkinlik başladığı andan itibaren öğretmen canlandırma sürecinde role girer, rolünün gerektiği şekilde canlandırmasını yapar, yönlendirici olmaktan kaçınır. Öğrenciler gibi zıplar, koşar, sürünür, onlardan biri gibi davranır. Öğretmeninin kendisi gibi role dahil olduğunu gören öğrenci daha istekli olur, canlandırmalarını daha başarılı yapar (Önder, 2003).

 Zihinde Canlandırma

Bazı uygulamalarda öğretmenin verdiği yönergeleri öğrencilerin gözlerini kapatarak zihinlerinde canlandırmaları beklenir. Bazı uygulamalar da ise daha önce yapılan etkinliğin aşamaları zihinde canlandırmaları istenir. Bu sayede öğrencilerin konuyu anlamaları ve belleklerine daha iyi kaydetmeleri sağlanmış olur (Önder, 2003).

 Forum Tiyatro

Forum Tiyatro canlandırma yapılırken seyircinin de gerektiğinde oyunun içine girmesidir. Önce seyirci oyun sürecinde “bu sorunu ben de yaşıyorum” der, bunun farkına varır, sonra sahneye gelerek bu sorunu yaşayarak nasıl çözebilirim

(28)

17

duygusu ile hareket eder. Seyirci toplumsal konuların çözümünde forum tiyatro sayesinde öğrenme sürecine katılır (Kuyumcu, 2012).

 Öykü / Olay Canlandırma

Eğitici dramada sık kullanılan bir tekniktir. Katılımcıların bildikleri bir öyküyü ya da bilmedikleri yeni öyküleri hareketlerle ve sözlü ifadelerle canlandırmasıdır. Öğretmen tarafından öykü baştan sona anlatılır, sonra öğretmen öykünün bir bölümünü öğrencilere hatırlatmak amacıyla çıkartacakları ses ve yapacakları hareketleri hatırlatır. Örneğin dereden geçerken, büyük taşlara basarak geçiliyor der, öğrencilerde taşlara basarak dereden geçme hareketi yapar. Ya da yangını söndürmek için hortumu açarız dendiğinde, öğrencilerden su sesi “foşşş”sesini çıkarmaları beklenir. Böylece öğrencilerin derse aktif katılımı sağlanır, öğrencilerin düşünerek yaptığı hareketlerle, çıkardığı seslerle konu daha iyi öğrenilmiş olacaktır (Önder, 2003).

2.5 Drama Öğretmeninin Özellikleri

Aksarı (2005), drama öğretmeninin özellikleri; Dramayı uygulayan lider/öğretmen öğrencilerini yönlendiren onlara rehberlik eden konumda olmalıdır. Sınıfta öğrencileriyle birlikte koşan, zıplayan, onun gibi yerde yuvarlanan bir lidere öğrencileri de inanır, güven duyar. Güven ortamında kendini rahat hisseden öğrenci etkinliklere istekli olur. Öğretmen sınıfta iyi bir gözlemci olmalıdır. Sınıfta gruplaşmaların farkına varıp, bunları giderci uygulamalar yapmalıdır, ayrıca öğrencinin gelişim düzeyini bilmeli, her öğrenciye uygun etkinlikler planlamalıdır. Sınıfta birden çıkan durumlara karşı çözüm getirebilmeli, sınıfta rolüne uyum sağlamayan öğrencilerin rolünü üstlenmeleri için yardımcı olmalıdır. Sabırlı, hoşgörülü olmalıdır, öğrenciyi bir kalıba sokmamalı, öğrencinin kendi kalıbını oluşturabilmesinde anlayışlı olmalıdır. Empati yapabilmeli çevresindekilerle uyumlu olabilmelidir. Bilimsel düşünmelidir, bilimsel bilgileri kitapta olduğu gibi değil, öğrencinin anlayabileceği bir dil kullanarak öğrencilere yaşatmalıdır şeklinde belirtmiştir.

(29)

18

2.6 Dramanın Faydaları

Genç (2005), eğitimde dramanın bireye özgüven kazandırdığını ve bireyin bilişsel, motor, dil ve sosyal yönden gelişimine katkıda bulunabileceğini ifade etmiştir. Ayrıca bireyin insan ilişkilerine ve empati yeteneğine olumlu katkı sağlayacağını, olaylara değişik açılardan bakabilmeyi, çok yönlü düşünceyi geliştirdiğini belirtmiştir. Selimhocaoğlu (2004), de çocukların zihinsel, dil, sosyal, duygusal, fiziksel ve kişilik gelişimine fayda sağlayacağını ifade etmiş, çünkü drama ile yaparak, yaşayarak öğrenme olacağını, öğrenilenlerin bu sayede kalıcı olacağını belirtmiştir.

Çocuk oynarken zihinsel gelişimi etkilenir, zihninde hayal gücü gelişir, olmayan bir şey üzerine hayal kurmak, hissetmek, duymak çocuğun yaratıcılığını etkiler, çocuk yeni yaşantılar yaşamaya başlar, bu yeni durumu zihninde keşfetmiş olur, bilişsel yönden gelişir (Karadağ ve Çalışkan, 2008).

Drama bireyi bilgi ve becerilerle donatarak çocukluktan itibaren hayata hazırlamaya çalışır, bireyi her yönden geliştirmeyi hedef alır, bu yüzden eğitimde yararlanılması gereken bir yöntemdir (Tekerek, 2006).

Çocuk canlandırma etkinlikleri sırasında kendini rahat ifade eder, dil gelişimi etkilenir, kendine arkadaş edinir, çevresindekilerle iletişim kurma becerisi kazanır, ayrıca drama etkinliklerini canlandırırken jest ve mimiklerle bedenini kullanır, devinişsel yönden de kendini geliştirmiş olur.

Dodson, (2000), dramada kullanılan tekniklerin öğrenciler için iletişimsel dil öğrenme tekniği olduğunu belirtmiş. Canlandırmaların, tonlama, telaffuz ile öğrenci merkezli, anlam tabanlı öğrenme sağladığını vurgulamıştır, ayrıca doğaçlama, rol oynama etkinliklerinde eğlenerek öğrenme ile öğrenilen dilin içselleştirileceğini açıklamıştır. 1970 ‘den beri İngiltere ve Birleşik Devletlerde de dramanın dil öğretim aracı olarak kullanıldığını belirtmiştir. Dil öğretiminde drama yönteminin kullanılması ile öğrencilerin problem çözme becerilerinin geliştirileceği hedeflenmiştir.

(30)

19

Eğitimde drama bireyi duyuşsal yönden de etkiler, kişilerin duygusal zekâlarının gelişimine olanak verir (Peter, 2003). Dramanın temeli oyuna dayandığı için bireye ilgi, tutum, motivasyon gibi duyuşsal özellikler drama uygulamaları ile kazandırılır.

Öğrenciler canlandırma ve doğaçlama etkinliklerinde kullandıkları bedensel hareketleri, hayal güçleri, drama karakterinin kullandığı kelime ve sesleri kendi yaşantı ve deneyimlerine aktarır, sınıf içindeki metinlerle okul dışındaki deneyimleri arasında bağlantı kurar, kavramları ve karakterleri açıklamada zihinsel benzetim oluşturur, bu yolla öğrencilerin yetenekleri arttırılmış olur (Greenfader, Brouillette, 2013).

Eğitimde drama bireyin kendini tanımasını sağlar, kendilik kavramının gelişmesine katkıda bulunur, bireyin kendisinin yapabildiklerinin ve yapamadıklarının farkına varıp kendisi hakkında bilgi edinmesi konusunda yardımcı olur (Önder, 2003). Buradan drama uygulamalarının kişilik gelişimini sağladığı görülmektedir. Karakaya, (2007), ilköğretim döneminin çocuklukta cinsel kimliğin oluşturulduğu dönem olduğunu belirtmiş, bu dönemde çocuğun dış dünyaya açıldığı, toplumsallaşmaya başladığını, bireyin kişilik gelişimi devam ederken, ergenlik dönemi ile cinsel kimlik bunalımının oluşabileceğini ifade etmiştir. Çocuklar drama yöntemi ile üstlendikleri rollere uygun canlandırma yapacaklarından cinsel gelişimle ilgili olumsuz tutumların ortadan kaldırılabileceğini vurgulamıştır, drama yönteminin cinsel kimlik gelişimini olumlu yönden etkilediği söylenebilir.

Hızla gelişen teknolojinin insanlık değerlerini etkilemesi, bireylerin daha huzurlu, güvenli bir toplumda yaşamaları, ortak insanlık değerlerinin yeni kuşaklara aktarılmasında değerler eğitimi önemli bir yer tutmaktadır. “Barış, Saygı, Sevgi, Alçak Gönüllük, İş Birliği, Sadelik, Bütünlük, Sorumluluk gibi sosyal değerler öğrenciler için soyut sayılabilecek kavramlardır, bu insanlık değerlerinin öğrencilere kazandırılmasın da Drama yönteminin etkili olabileceği görülmüş, Drama yöntemi yaşantılara dönük olması, taklit yoluyla canlandırma yapılması, deneyimlerden yararlanılması açısından, değerler eğitiminin bireye kazandırılmasına olanak sağlar (Önder 2007).

(31)

20

İçelli, Polat ve Sülün, (2008), Drama Yönteminin öğrencilere kazandırdıklarını şu şekilde ifade etmiştir. Eğitimde drama ile öğrenciler:

 Kendini başkasının yerine koyması (empati)

 Kalıcı öğrenmenin sağlanması

 Bilişsel, motor, dil ve sosyal açıdan gelişme sağlaması

 Sorumluluk duygusunun gelişmesi

 Çok yönlü gelişmenin gerçekleşebilmesi

 Özgüven duygusunun gelişmesi

 Bağımsız çalışma yapabilmesi, öğrencide var olan yeteneklerin dışa vurabilme imkânın oluşması

 Yaratıcı olabilmesi, araştırmaya karşı istekli olabilmesi

 Eğitimde aktif rol oynaması, kendini rahatça ifade edebilmesi gibi özelliklerin kazandırılması ile dramanın öğrencilere kazandırdıkları sıralanabilir.

Dramada aynı zamanda aktif öğrenme, duygusal öğrenme, etkileşim yoluyla öğrenme, hareket yoluyla öğrenme, işbirliği kurarak öğrenme, keşfederek öğrenme, sosyal öğrenme, yaşantılara dayalı öğrenme gibi öğrenme türleri etkili olacağı belirtilmiştir.

2.7 Drama ile İlgili Yapılan Araştırmalar

Huey (2000), İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin akıcı okuma becerilerine drama eğitiminin etkisi üzerine çalışmıştır. 6 ile 8 yaşları arasında olan öğrenciler arasından rastgele iki grup oluşturulmuştur. Grup A ve B isimlerini verdikleri bu gruplardan birine mevcut Fen ve Teknoloji öğretim programı ile diğerine Drama Yöntemi ile ders işlenmiştir. Her iki grupta aynı kitapları okumuş ve deney grubu olan gruba ek olarak tiyatro etkinlikleri de uygulanmıştır. Kontrol grubu hikâyeleri sadece okurken, deney grubu hikâyelerini oyunlaştırıp, canlandırmıştır. Uygulama sonunda öğrencilere okuma envanteri yapılmış ve sonuçta Drama Yöntemi ile eğitim gören deney grubunun, kontrol grubuna göre okuma becerisi ve okuduğunu anlamada daha başarılı olduğu görülmüştür.

(32)

21

Littledyke (2001), ilköğretim öğrencilerinin Fen eğitimindeki “vücudumuz” “sağlık ve çevre” konularında drama aktivitelerinin etkisini inceleyen bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmada, öğrencilere paralel sınıflarda kendi sınıf öğretmenleri tarafından yarım dönem benzer Fen etkinlikleri uygulanmıştır. Farklı özellikteki yaklaşık 300 öğrenci ile çalışılmıştır. Üçüncü sınıf öğrencileri ile “vücudumuz” konuları, beşinci sınıf öğrencileri ile “sağlık ve çevre” konuları işlenmiştir. Bu sınıflardan her bir grup ile drama etkinlikleri ile çalışma yapılmış ve bunlara paralel olan diğer sınıflarla bilimsel anlamlandırmaları ve tutumları değerlendirilmiştir. Öğretim sonunda drama etkinlikleri ile çalışılan grupta “vücudumuz”, “sağlık ve çevre” konularını kavramalarında anlamlı bir artış görülmüştür, öğrencilerin konunun ayrıntılarını iyi açıkladıkları ve konulara karşı olumlu tutum geliştirdikleri de görülmüştür.

Fen Bilgisi Dersinin daha kolay ve anlaşılır bir şekilde verilebilmesi için öğretmenlerin, öğrenciyi yaşayarak öğrenmeye itecek yöntem ve tekniklerin farkında olması gerekir. Yaşayarak öğrenme için kullanılabilecek bir teknik de drama tekniğidir (Sağırlı ve Gürdal, 2002).

Özsoy (2003), de İlköğretim öğrencilerinin çevresindekilerden duydukları ile Matematik dersine karşı geliştirdikleri zor ders ön yargısının Yaratıcı Drama Yöntemiyle ortadan kaldırılmasını hedeflemektedir. Çalışmada ilköğretim 8. sınıf Dik Prizmaların Özellikleri ve Hacimleri konusu kullanılmıştır. Araştırmada Balıkesir Merkez de bir ilköğretim okulunda yer alan öğrenciler yer almaktadır. I.dönem Matematik notlarına göre okuldan 60 kişilik iki öğrenci grubu belirlenmiştir. İki gruba da ön test uygulanmıştır ve daha sonra aynı öğretmen adayı tarafından deney grubuna Yaratıcı Drama yöntemi ile kontrol grubuna düz anlatım yöntemiyle Dik Prizmaların Özellikleri ve Hacimleri konusu işlenmiştir. Uygulanacak testin güvenirliği için test başka bir ilköğretim okulunun 8.sınıf öğrencilerine uygulanmış ve elde edilen analiz sonuçlarına göre testin güvenirliği belirlenmiştir. Deney grubu ile kontrol grubunun Matematik dersinde başarıyı ölçmeye yönelik son test puanlarına bakıldığında aritmetik ortalamaları arasında bir fark görüldüğü ortaya çıkmış, bu farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için yapılan test sonuçlarından da farkın deney grubu lehine anlamlı olduğu görülmüştür. Dik Prizmaların Özellikleri ve Hacimleri konusunda Yaratıcı Drama yönteminin kullanımının

(33)

22

Matematik dersinde başarıyı olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin Matematik dersinin daha önce bu kadar zevkli geçmediğini, belirtilmesiyle de öğrencilerin eğlenerek öğrendikleri ortaya çıkmıştır.

McNaughton (2004), çalışmasında 10, 11 yaşlarındaki öğrencilerin ilköğretimin üst düzeylerinde yeteneklerinin devam ettirilmesinde Drama eğitiminin etkisini araştırmıştır. Çalışmada İskoç eğitim sisteminden yararlanılmıştır. Dersler genç bireylerin bilgi ve kavramlarının geliştirilmesinde, hareket, beceri özelliklerinin kazandırılmasında, pozitif tutum sahibi olmalarında, yaşam biçimlerini belirlemede etkili olmayı, amaçlar. Bu konuda birçok anahtar bilgi derslerin değerlendirilmesinde öğretim esnasında edinilmiştir. Bunlar öğrencilerin ödevleri, tuttuğu notlar, çalışmaları, görüşleri ve derslerde çekilen video görüntüleridir. Buradan hareketle sonuçlar analiz edildiğinde, Drama eğitimi alan bireylerin derslerde başarılı olduğu görülmüştür, Drama Yönteminin gerekli ortam sağlandığında iletişimde, işbirliği oluşturmada eğitime yardımcı olacağı belirtiliyor. Ayrıca Dramada kullanılan hikayeler bütün öğrencilerin düşüncelerini hayal etmede, canlandırmada, fikirlerini ifade etmede, olayın içindeki insanlara anlayış ve empati geliştirmede etkili olacak şekilde olması gerektiği vurgulanmıştır. Drama eğitiminin öğrencilere alternatif çözüm önerileri geliştirmesine ve öğrencilerin yeteneklerinin geliştirmesine fırsat verdiği ifade edilmiştir.

BouJaoude ve Sowwan (2005), Fen öğretiminde Drama yönteminin kullanılmasının bilimin doğası üzerine etkisi araştırmışlardır. Çalışmalarında Lübnan, Beyrutta bulunan bir okulda öğrenim gören öğrencilerden 14’ü deney grubuna, 18’i kontrol grubuna öğrenci seçilmiştir. Deney grubu öğrencileri ile 12 hafta boyunca, Drama yöntemi ile dört bilim adamının çalışmalarını kullanarak ışık kavramı hakkında araştırma yapılmıştır. Bu konuda yapılan çalışmaların sonuçlarına bakıldığında Drama yöntemine katılan deney grubunun, kontrol grubuna göre bilimin doğasına yönelik hedefleri gerçekleştirmede daha başarılı olduğu görülmüştür.

Başkan (2006), ilköğretim 6.sınıf öğrencilerinin Yaşamımızı Yönlendiren Elektrik ünitesinde drama yönteminin öğrencilerin kavram yanılgılarını gidermede ve Fen ve Teknoloji dersine yönelik motivasyonlarının artırılmasına etkisini incelemiştir. Çalışma Trabzon ilinin Düzköy ve Akçaabat ilçesinde bulunan 6.sınıf öğrencileri ile yapılmıştır. 14 deney, 21 kontrol grubu öğrencisi vardır. Kontrol

(34)

23

grubu öğrencileri ile ders öğretmeni tarafından geleneksel yöntemle, deney grubu öğrencileri ile araştırmacı tarafından Drama yöntemi ile ders işlenmiştir. Deney grubuna 10 drama etkinliği, 10 hafta boyunca uygulanmıştır. Elektrik Ünitesi Başarı testi iki gruba da ön test, son test şeklinde uygulanmıştır. Etkinlikler sonunda deney grubundan 9 öğrenciyle de görüşme yapılmıştır. Bulgular incelendiğinde kavram yanılgılarının giderilmesinde deney grubu öğrencileri, kontrol grubu öğrencilerine göre daha başarılı olmuştur. Drama yöntemi ile işlenen dersin kavram yanılgılarını gidermede etkisi olduğu görülmüştür. Deney grubu öğrencilerinin Fen ve Teknoloji dersine karşı olumlu tutum geliştirdiği görülmüştür.

Köseoğlu ve Ünlü (2006), Coğrafya dersinde Drama yönteminin öğrenci başarısına etkisi üzerine çalışmışlar, araştırmada deneme- tarama modeli kullanılmış, coğrafya dersinde öğrencilerin problem çözme konusundaki başarı ve hatırlatma düzeyi ile problem çözmede Drama yönteminin kullanılmasının ilişkisine bakılmıştır. Örneklemi 2 adet 9.sınıf şubesinde öğrenim gören 76 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin problem çözme becerilerini ölçmek için ön test, son test ve hatırlatma testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre coğrafya dersinde Drama yöntemi ile problem çözme başarısının, geleneksel yolla problem çözme başarısı arasında anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. Öğrencilerin işbirliğine dayanarak oluşturduğu dramatizasyon etkinliğinin problem çözmeye karşı ilgiyi arttırdığı görülmüştür. Ayrıca dramatizasyon yoluyla problem çözmenin hatırlatmaya karşı da olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir.

Wright (2006), benlik kavramı, kavram oluşturma, rol oynama, uyuşmazlık gibi özelliklerin gelişiminde Yaratıcı Drama eğitiminin etkisini araştırmıştır. Bunun için kırsal ve kentsel bölgelerde yer alan yaş ortalaması 11.5 olan 5 farklı sınıftan 123 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Gruptakiler 10 haftalık bir drama programından sonra değerlendirilmeye alınmış, öğrencilerdeki kendi kavramlarını oluşturabilme, rol oynama, benlik kavramı, kendi kendine uyuşmazlık gibi özelliklerinin Yaratıcı Drama ile gelişme gösterdiği görülmüştür, özetle bu çalışma kişisel ve sosyal gelişim aracı olarak okullarda dramanın kullanımını destekliyor.

Arieli (2007), Fen öğretiminde Yaratıcı Drama kullanımının ilköğretim öğrencilerinin bilimsel kavramları anlamlandırmasına ve öğretim stratejilerinin geliştirilmesine etkisini araştırmıştır. Deney ve kontrol gruplarını ilköğretim 6.sınıf