T.C.
NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANA BİLİM DALI
YENİ GÜN GAZETESİ (1919-1920) 181-365 SAYILARINDAKİ EDEBİ
METİNLERİN ÇEVİRİ YAZISI VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Yüksek Lisans Tezi
Pınar BAKIL
Danışman
Prof. Dr. H. Abdullah ŞENGÜL
Nevşehir Ağustos, 2020
v TEŞEKKÜR
Yüksek Lisans eğitimim boyunca ve bu çalışmamın yoğun sürecinde, her koşulda destekleyip arkamda duran canım aileme, iki yılın bana kazandırdığı değerli dostlarıma, bilgisiyle, emeğiyle en çokta bana karşı göstermiş olduğu sabrıyla tez danışmanım Prof. Dr. Abdullah Şengül’e; saygıdeğer hocalarıma katkılarından ve emeklerinden dolayı teşekkür etmeyi borç bilirim.
vi
YENİ GÜN GAZETESİNDEKİ EDEBÎ YAZILARIN ÇEVİRİ YAZISI VE
BU METİNLERİN İNCELENMESİ – 1919-1920 (181-365. Sayılar) Pınar BAKIL
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı, Yüksek Lisans, Temmuz 2020
Danışman: Prof. Dr. H. Abdullah ŞENGÜL
ÖZET
Türk Millî Kurtuluş Hareketi içerisinde basın yayın faaliyetleri, savaşa hazırlık döneminin propaganda aracı olmasının yanı sıra savaş sırasında halkın doğru haber almasını ve savaşın hangi aşamada olduğunu bilerek moral ve motivasyonunu yüksek tutması adına oldukça önemlidir. Dönemi anlamak olayları doğru bir şekilde yorumlamak isteyen bir araştırmacı için dönemin basın yayın organlarının incelenmesine gerek duyulmaktadır. Yeni Gün gazetesi de dönemi anlamak adına Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunus Nadi tarafından çıkarılmış siyasi günlük gazetedir ve zaman içerisinde Millî Mücadele’nin sözcüsü olarak kabul edilir. Gazetede yayımlanan yazılar siyasi, ilmî, edebî olmakla beraber, dönemin günlük konularını da ele alır. Yazarlar kendilerine ait fikirleri hedef kitlesine gazete üzerinden iletmeye çalışır. Bu gazetenin önem arz etmesinin sebebi de Kurtuluş Savaşı’nı desteklemek ve halka moral vermektir. Yunus Nadi’nin çıkarmış olduğu Yeni Gün gazetesi çok sancılı süreçler geçirir. Fakat Yunus Nadi, gönül verdiği davasından vazgeçmeyerek halka bir şeyler duyurabilmek adına mücadele eder. Yunus Nadi, gazetecilik ve yazarlığını Atatürk’ün yapmış olduğu atılımlar doğrultusunda kullanarak gazetesini bu doğrultuda ilerletir.
Çalışmamızda Yeni Gün gazetesinin 181-365. sayıları arasında yer alan edebî metinler tespit edilerek günümüz harflerine aktarılmıştır. Edebî nitelik taşıyan metinler türlerine göre ayrılıp incelenmiştir. Yapılan çalışma üç bölüme ayrılmıştır. Giriş bölümünde Türk basın tarihi hakkında bilgiler yer almaktadır. Birinci bölümde gazetenin ismi, yayım hikâyesi, şekil özellikleri, kurmaca, kurmaca dışı metinlerin sınıflandırılması, şair ve yazar kadrosu, görsel malzeme ve ilanlar bulunmaktadır. İkinci bölümde metinlerin tür ve konularına göre tasnifi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise Latin harflerine aktarılan metinlere yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışmaya konu olan gazetenin edebiyat bilimine olan katkısı ve çalışmanın özgünlüğüne dair elde edilen verilere değinilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yunus Nadi, Yeni Gün gazetesi, Millî Mücadele, süreli yayın, çeviri yazısı.
vii TRANSLATION WRITING OF LITERARY TEXTS IN THE NEWSPAPER
YENİ GÜN AND ANALYSIS OF THESE TEXTS - 1919-1920 (Numbers
181-365) Pınar BAKIL
Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Institute of Social Sciencez Turkish Language and Literature, Master, July 2020
Supervisor: Prof. Dr. H. Abdullah ŞENGÜL
ABSTRACT
Within the Turkish National Liberation Movement, the media activities are very important in terms of being a propaganda tool for the preparation period for the war, as well as for the people to receive accurate news during the war and to keep their morale and motivation high by knowing the stage of the war. For a researcher who wants to understand the period and interpret the events correctly, the media organs of the period need to be examined. Yeni Gün newspaper is a political daily newspaper published by Yunus Nadi during the years of the War of Independence in order to understand the period and over time it is accepted as the spokesperson of the National Struggle. Although the articles published in the published in the newspaper are political, scientific and literary, they also deal with the daily issues of the period. The authors try to convey their ideas to their target audience through the newspaper. The reason why this newspaper is important is to support the War of Independence and give morale to the people. Yeni Gün newspaper published by Yunus Nadi, goes through very painful processes. However, Yunus Nadi does not give up his cause of love and struggles to announce something to the public. Yunus Nadi, using his journalism and writing in line with the breakthroughs made by Atatürk, advances his newspaper in this direction. In our study The literary texts in the 181-365th issue of Yeni Gün newspaper were determined and transferred to today’s letters. Literary texts are separated and examined according to their types. The study is divided into three sections. The introduction chapter contains information about the history of the Turkish press. The first part includes the name of the newspaper, its publication story, its features, fiction, classification of non-fictional texts, poets and writers, visual materials and advertisements. In the second part, the texts are classified according to their genres and subjects. In the third part, texst transferred to Latin letters are included. In the conclusion part, the contribution of the newspaper subject to the study to the science of literatüre and the data obtained on the originality of the crash are mentioned. In the conclusion part, the contribution of the newspaper subject to the study to the science of literature and the data obtained on the originality of the crash are mentioned.
Keywords: Yunus Nadi, Yeni Gün newspaper, National Struggle, periodical, translation article.
viii İÇİNDEKİLER
BİLİMSEL ETİĞE UYGUNLUK... İİ TEZ YAZIM KILAVUZUNA UYGUNLUK ... İİİ KABUL VE ONAY SAYFASI ... İV TEŞEKKÜR ... V ÖZET ... Vİ ABSTRACT ... Vİİ İÇİNDEKİLER ... Vİİİ KISALTMALAR ... XV ŞEKİLLER LİSTESİ ...XVİ TABLOLAR LİSTESİ ... XVİİ GİRİŞ ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM YENİ GÜN GAZETESİ 1.1. Yeni Gün Gazetesi ... 6
1.2. Yeni Gün Gazetesinin Yayın Hikâyesi ... 7
1.3. Yeni Gün Gazetesinin Şekil ve Muhteva Özellikleri ... 8
1.4. Yeni Gün’de yer Alan Kurmaca Metinler ... 11
1.5. Yeni Gün’de yer Alan Kurmaca Dışı Metinler ... 12
1.6. Yeni Gün’ün Yazar Kadrosu ... 20
1.7. Yeni Gün’de Yer Verilen Görsel Malzemeler ... 22
İKİNCİ BÖLÜM YENİ GÜN’DE YER ALAN EDEBÎ METİNLERİN İNCELENMESİ 2.1. Kurmaca Metinler ... 25 2.1.1. Roman ... 25 2.1.2. Şiir ... 29 2.1.3. Hikâye ... 35 2.1.4. Fıkra ... 40 2.2. Kurmaca Dışı Metinler ... 81
ix 2.2.1 Hatıra/Anı ... 81 2.2.2. Deneme ... 86 2.2.3.Mektup ... 101 2.2.4. Eleştiri ... 116 2.2.5. Makale ... 124 2.2.6. Seyahat ... 128 2.2.7. Nutuk ... 130 2.2.8. Mülakat ... 132 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YENİ GÜN’DE YER ALAN EDEBİ METİNLERİN ÇEVİRİ YAZISI 3.1. Yüz Seksen Sekizinci Sayı ... 136
3.2. Yüz Doksan Beşinci Sayı ... 137
3.3. Yüz Doksan Altıncı Sayı ... 139
3.4. Yüz Doksan Yedinci Sayı ... 140
3.5. Yüz Doksan Sekizinci Sayı ... 142
3.6. Yüz Doksan Dokuzuncu Sayı ... 148
3.7. İki Yüzüncü Sayı ... 152
3.8. İki Yüz Birinci Sayı ... 153
3.9. İki Yüz İkinci Sayı ... 155
3.10. İki Yüz Dördüncü Sayı ... 156
3.11. İki Yüz Beşinci Sayı ... 166
3.12. İki Yüz Altıncı Sayı ... 182
3.13. İki Yüz Yedinci Sayı ... 186
3.14. İki Yüz Sekizinci Sayı ... 197
3.15. İki Yüz Dokuzuncu Sayı ... 199
3.16. İki Yüz Onuncu Sayı ... 207
3.17. İki Yüz On Birinci Sayı... 214
3.18. İki Yüz On İkinci Sayı ... 219
3.19. İki Yüz On Üçüncü Sayı ... 221
3.20. İki Yüz On Dördüncü Sayı ... 227
3.21. İki Yüz On Beşinci Sayı ... 236
x
3.23. İki Yüz On Yedinci Sayı ... 239
3.24. İki Yüz On Sekizinci Sayı ... 245
3.25. İki Yüz On Dokuzuncu Sayı ... 251
3.26. İki Yüz Yirminci Sayı ... 257
3.27. İki Yüz Yirmi Birinci Sayı ... 260
3.28. İki Yüz Yirmi İkinci Sayı ... 262
3.29. İki Yüz Yirmi Üçüncü Sayı ... 268
3.30. İki Yüz Yirmi Dördüncü Sayı ... 272
3.31. İki Yüz Yirmi Beşinci Sayı ... 277
3.32. İki Yüz Yirmi Altıncı Sayı ... 285
3.33. İki Yüz Yirmi Yedinci Sayı ... 290
3.34. İki Yüz Yirmi Sekizinci Sayı ... 297
3.35. İki Yüz Yirmi Dokuzuncu Sayı ... 299
3.36. İki Yüz Otuzuncu Sayı ... 302
3.37. İki Yüz Otuz Birinci Sayı ... 307
3.38. İki Yüz Otuz İkinci Sayı ... 312
3.39. İki Yüz Otuz Üçüncü Sayı ... 319
3.40. İki Yüz Otuz Dördüncü Sayı ... 324
3.41. İki Yüz Otuz Beşinci Sayı ... 331
3.42. İki Yüz Otuz Altıncı Sayı ... 340
3.43. İki Yüz Otuz Sekizinci Sayı ... 351
3.44. İki Yüz Otuz Dokuzuncu Sayı ... 359
3.45. İki Yüz Kırkıncı Sayı ... 370
3.46. İki Yüz Kırk Birinci Sayı ... 377
3.47. İki Yüz Kırk İkinci Sayı ... 383
3.48. İki Yüz Kırk Üçüncü Sayı ... 388
3.49. İki Yüz Kırk Dördüncü Sayı ... 397
3.50. İki Yüz Kırk Beşinci Sayı ... 403
3.51. İki Yüz Kırk Altıncı Sayı ... 408
3.52. İki Yüz Kırk Yedinci Sayı ... 419
3.53. İki Yüz Kırk Sekizinci Sayı ... 424
3.54. İki Yüz Kırk Dokuzuncu Sayı ... 430
xi
3.56. İki Yüz Elli Birinci Sayı ... 444
3.57. İki Yüz Elli İkinci Sayı ... 449
3.58. İki Yüz Elli Üçüncü Sayı ... 457
3.59. İki Yüz Elli Dördüncü Sayı ... 468
3.60. İki Yüz Elli Beşinci Sayı ... 477
3.61. İki Yüz Elli Altıncı Sayı ... 486
3.62. İki Yüz Elli Yedinci Sayı ... 494
3.63. İki Yüz Elli Sekizinci Sayı ... 500
3.64. İki Yüz Elli Dokuzuncu Sayı ... 509
3.65. İki Yüz Altmışıncı Sayı ... 514
3.66. İki Yüz Altmış Birinci Sayı ... 527
3.67. İki Yüz Altmış İkinci Sayı ... 533
3.68. İki Yüz Altmış Üçüncü Sayı ... 543
3.69. İki Yüz Altmış Dördüncü Sayı ... 548
3.70. İki Yüz Altmış Beşinci Sayı ... 553
3.71. İki Yüz Altmış Altıncı Sayı ... 560
3.72. İki Yüz Altmış Yedinci Sayı ... 571
3.73. İki Yüz Altmış Sekizinci Sayı ... 579
3.74. İki Yüz Altmış Dokuzuncu Sayı ... 583
3.75. İki Yüz Yetmişinci Sayı ... 591
3.76. İki Yüz Yetmiş Birinci Sayı ... 598
3.77. İki Yüz Yetmiş İkinci Sayı ... 607
3.78. İki Yüz Yetmiş Üçüncü Sayı ... 613
3.79. İki Yüz Yetmiş Dördüncü Sayı ... 623
3.80. İki Yüz Yetmiş Beşinci Sayı ... 636
3.81. İki Yüz Yetmiş Altıncı Sayı ... 646
3.82. İki Yüz Yetmiş Yedinci Sayı ... 651
3.83. İki Yüz Yetmiş Sekizinci Sayı ... 659
3.84. İki Yüz Yetmiş Dokuzuncu Sayı ... 664
3.85. İki Yüz Sekseninci Sayı ... 672
3.86. İki Yüz Seksen Birinci Sayı ... 682
3.87. İki Yüz Seksen İkinci Sayı ... 693
xii
3.89. İki Yüz Seksen Dördüncü Sayı ... 714
3.90. İki Yüz Seksen Beşinci Sayı ... 719
3.91. İki Yüz Seksen Altıncı Sayı ... 727
3.92. İki Yüz Seksen Yedinci Sayı ... 732
3.93. İki Yüz Seksen Sekizinci Sayı ... 734
3.94. İki Yüz Seksen Dokuzuncu Sayı ... 748
3.95. İki Yüz Doksanıncı Sayı ... 756
3.96. İki Yüz Doksan Birinci Sayı ... 761
3.97. İki Yüz Doksan İkinci Sayı ... 775
3.98. İki Yüz Doksan Üçüncü Sayı ... 784
3.99. İki Yüz Doksan Dördüncü Sayı ... 787
3.100. İki Yüz Doksan Beşinci Sayı ... 796
3.101. İki Yüz Doksan Altıncı Sayı ... 810
3.102. İki Yüz Doksan Yedinci Sayı ... 822
3.103. İki Yüz Doksan Sekizinci Sayı ... 827
3.104. İki Yüz Doksan Dokuzuncu Sayı ... 835
3.105. Üç Yüzüncü Sayı ... 843
3.106. Üç yüz Birinci Sayı ... 848
3.107. Üç Yüz İkinci Sayı ... 851
3.108. Üç Yüz Üçüncü Sayı ... 857
3.109. Üç Yüz Dördüncü Sayı ... 868
3.110. Üç Yüz Beşinci Sayı ... 877
3.111. Üç Yüz Altıncı Sayı ... 880
3.112. Üç Yüz Yedinci Sayı ... 882
3.113. Üç Yüz Sekizinci Sayı... 890
3.114. Üç Yüz Dokuzuncu Sayı ... 892
3.115. Üç Yüz Onuncu Sayı ... 900
3.116. Üç Yüz On Birinci Sayı ... 914
3.117. Üç Yüz On İkinci Sayı... 940
3.118. Üç Yüz On Üçüncü Sayı ... 944
3.119. Üç Yüz On Dördüncü Sayı ... 952
3.120. Üç Yüz On Beşinci Sayı ... 962
xiii
3.122. Üç Yüz On Yedinci Sayı ... 975
3.123. Üç Yüz On Sekizinci Sayı ... 981
3.124. Üç Yüz On Dokuzuncu Sayı ... 987
3.125. Üç Yüz Yirminci Sayı... 998
3.126. Üç Yüz Yirmi Birinci Sayı ... 1002
3.127. Üç Yüz Yirmi İkinci Sayı ... 1010
3.128. Üç Yüz Yirmi Üçüncü Sayı ... 1012
3.129. Üç Yüz Yirmi Dördüncü Sayı ... 1016
3.130. Üç Yüz Yirmi Beşinci Sayı ... 1018
3.131. Üç Yüz Yirmi Altıncı Sayı ... 1019
3.132. Üç Yüz Yirmi Yedinci Sayı ... 1020
3.133. Üç Yüz Yirmi Sekizinci Sayı ... 1021
3.134. Üç Yüz Yirmi Dokuzuncu Sayı ... 1022
3.135. Üç Yüz Otuzuncu Sayı ... 1024
3.136. Üç Yüz Otuz Birinci Sayı ... 1027
3.137. Üç Yüz Otuz Üçüncü Sayı ... 1032
3.138. Üç Yüz Otuz Dördüncü Sayı ... 1033
3.139. Üç Yüz Otuz Beşinci Sayı ... 1035
3.140. Üç Yüz Otuz Altıncı Sayı ... 1038
3.141. Üç Yüz Otuz Yedinci Sayı ... 1042
3.142. Üç Yüz Otuz Sekizinci Sayı ... 1048
3.143. Üç Yüz Otuz Dokuzuncu Sayı ... 1052
3.144. Üç Yüz Kırk Birinci Sayı ... 1056
3.145. Üç Yüz Kırk İkinci Sayı ... 1064
3.146. Üç Yüz Kırk Üçüncü Sayı ... 1067
3.147. Üç Yüz Kırk Dördüncü Sayı ... 1068
3.148. Üç Yüz Kırk Altıncı Sayı ... 1070
3.149. Üç Yüz Kırk Yedinci Sayı ... 1076
3.150. Üç Yüz Kırk Sekizinci Sayı ... 1078
3.151. Üç Yüz Kırk Dokuzuncu Sayı ... 1080
3.152. Üç Yüz Ellinci Sayı ... 1082
3.153. Üç Yüz Elli Birinci Sayı ... 1085
xiv
3.155. Üç Yüz Elli Üçüncü Sayı ... 1090
3.156. Üç Yüz Elli Dördüncü Sayı ... 1091
3.157. Üç Yüz Elli Beşinci Sayı ... 1093
3.158. Üç Yüz Elli Yedinci Sayı ... 1094
3.159. Üç Yüz Elli Sekizinci Sayı ... 1096
3.160. Üç Yüz Elli Dokuzuncu Sayı ... 1099
3.161. Üç Yüz Altmışıncı Sayı ... 1104
3.162. Üç Yüz Altmış Birinci Sayı ... 1106
3.163. Üç Yüz Altmış İkinci Sayı ... 1109
3.164. Üç Yüz Altmış Üçüncü Sayı ... 1110
3.165. Üç Yüz Altmış Dördüncü Sayı ... 1112
3.166. Üç Yüz Altmış Beşinci Sayı ... 1113
SONUÇ ... 1118
KAYNAKÇA ... 1122
EKLER ... 1124
xv KISALTMALAR
İBB : İstanbul Büyükşehir Belediyesi MEB :Millî Eğitim Bakanlığı
S. : Sayı s. : Sayfa
xvi ŞEKİLLER LİSTESİ
ŞEKİL 1.1. Yeni Gün Gazetesinin 15 Mart 1920, 365. Sayısının 1.Sayfası ... 10 ŞEKİL 1.2: Yeni Gün Gazetesinin 24 Ekim 1919, 217. Sayısının 2.Sayfası ... 22 ŞEKİL 1.3: Yeni Gün Gazetesinin 26 Ocak 1920, 311. Sayısının 1.Sayfası ... 23
xvii TABLOLAR LİSTESİ
TABLO 1.1. Yeni Gün Gazetesinde Yer Alan Kurmaca Metinler ... 11
TABLO 1.2. Yeni Gün Gazetesinde Yer Alan Kurmaca Dışı Metinler ... 12
TABLO 1.3. Yeni Gün’ün Şair ve Yazar Kadrosu ... 21
TABLO 2.1. Roman Metninin Sayı Ve Konularına Göre Dağılım ... 25
TABLO 2.2. Şiir Metninin Sayı ve Temalarına Göre Dağılım ... 29
TABLO 2.3. Hikâye Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 35
TABLO 2.4. Fıkra Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım... 40
TABLO 2.5. Hatıra/Anı Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 81
TABLO 2.6. Deneme Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 87
TABLO 2.7. Mektup Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım... 101
TABLO 2.8. Eleştiri Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 117
TABLO 2.9. Makale Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 124
TABLO 2.10. Seyahat Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 128
TABLO 2.11. Nutuk Metninin Sayı ve Konularına Göre Dağılım ... 130
1 GİRİŞ
Basın; gazete ve dergilerde belirli zamanlarda çıkan süreli yayınları, yayma ve yorumlama aracı olarak tanımlanır. Osmanlı döneminde basın, “matbuat” tabiri ile ele alınır. Türk basının doğuşu ve gelişimi matbaanın Türkiye’ye gelişiyle başlar. Matbaa, Osmanlı’ya ilk kez azınlıklar tarafından getirilir. İlk matbaa 1727 yılında Macar asıllı olan İbrahim Müteferrika tarafından kurulur. Böylelikle Osmanlı Devleti, matbaa ile tanışmış olur. Matbaanın yaygınlaşmasıyla birlikte kitap basımlarında artış olur (MEB, 2011:5).
Osmanlı Devleti, Lale Devri’nde Batı ile ilişkilerini geliştirdikten sonra Damat İbrahim Paşa’nın yardımıyla kütüphanelerdeki, kitapların sayısında artışlar görülür. Doğudan getirilen kaynaklar Türkçeye çevrilir, matbaanın açılmasına zemin hazırlanır. İlk Türk basımevi, İbrahim Müteferrika ve Said Efendi’nin yardımlarıyla kurulur:
“İlk Türk basımevi, İbrahim Müteferrika ve Said Efendi tarafından, Müteferrika’nın Sultan Selim semtindeki evinin alt katında 14–16 Aralık 1727 tarihinde kurulur. “Darü’ttıbaatü’l Amire” adı verilen basımevine, halk arasında “basmahane” denilir” (MEB, 2011: 6).
Osmanlı’ya matbaanın getirilmesiyle birlikte ilk çıkarılan gazeteler yabancı dille yazılır. Fransızlar tarafından basılan ilk gazete, Bulletin des Nouvelles (Haberler Bülteni) dir. Osmanlı sınırları içerisinde ilk Türkçe-Arapça gazete, Mehmet Ali Paşa tarafından yayımlanır. Mehmet Ali Paşa valiliğe getirildiği ilk yıllarda “Curnal Divanı” nı kurdurur. Yönetmiş olduğu Afrika bölgelerindeki haberleri bu sayede öğrenir. Mehmet Ali Paşa Türkçe dışında bir dil bilmediği için Avrupa gazetelerine üye olarak bu sayede eksikliğini gidermeye çalışır. “Curnal Divanı” ve kurmuş olduğu “Bulak Matbaası”ndan yararlanarak 1828’de Kahire’de Vakâyi-i Mısriye’yi çıkarır. Vakâyi-i Mısriye, düzenli olarak her gün çıkarılmasa da haftada bir dört sayfa olarak yayımlanır (Koloğlu, 2010: 5).
Takvîm-i Vekâyi, 11 Kasım 1831’de çıkarılan ilk Türkçe gazetedir. II. Mahmut’un emriyle yayın hayatına başlar. Gazete önceleri düzensiz olarak çıkarılır. Daha sonra ise her gün yayımlanmaya başlar. Tamamı Türkçe olarak basılan gazete, ülkede yaşanan iç ve dış olayları halka duyurmak amacını taşır. Kırım Savaşı ile birlikte yaşanan olayları halka duyurabilmek için gazetede Varaka-i Mahsusa adında bir ek
2 çıkarılır. II. Meşrutiyet’in ilanı ile birlikte Takvîm-i Vekâyi resmî gazete özelliğine bürünür. Haftalık olarak çıkarılmak istenen gazete yılda 15-20 defa basılır. Takvîm-i Vekâyi, siyasal ve sosyal olayları zamanında duyuramadığı için 4 Kasım 1922’de tamamen kapatılır (Topuz, 1996: 8).
Ceride-i Havadis, 1840 yılında İngiliz William Churchill tarafından İstanbul’da özel bir sermaye ile kurulur. Devletin yapmış olduğu para yardımıyla yarı resmî gazete hâlini alır. Takvîm-i Vekâyi’den sonra tamamı Türkçe olan ikinci gazetedir. Gazete, ilk zamanlar on günde bir çıkarılır ve kısa süre sonra haftalık olarak basılır. Gazetede özel sayılar yayımlanmaya başlar. Bu özel sayılara Ruzname-i Ceride-i Havadis denir (Tokmakçıoğlu, 2011: 69).
Tercüman-ı Ahvâl gazetesi, Agâh Efendi tarafından 21 Ekim 1860 yılında yayımlanır. Bu gazete devlet desteği olmadan çıkarılan ilk özel gazetedir ve genellikle siyasi makaleler yer alır. bunun yanı sıra gazetede fikir yazılarının sıklıkla yer alması sebebiyle gazete, halk tarafından yoğun ilgi görür:
“Gazetenin imtiyaz sahibi Agâh Efendi olmasına rağmen içeriğini oluşturan Şinasi’dir. 1865 yılına kadar aktif olarak gazetecilik mesleğini ifa eden Şinasi, toplumda gerçek anlamda gazetenin yerleşmesini sağlarken Namık Kemal başta olmak üzere diğer gazetecilerin yetişmesinde büyük rol oynar. Dönemin aydınları Şinasi’yi takip edebildikleri oranda başarılı olurlar. Namık Kemal’de Şinasi’nin izleri görülür” (Güz, 2000: 46).
Tercüman-ı Ahvâl gazetesinde, Ahmet Vefik Paşa ve Namık Kemal’in makaleleri yayımlanmakla birlikte Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı manzum tiyatrosuna da yer verilir. Yirmi beş sayı çıktıktan sonra Şinasi, Agâh Efendi ile anlaşamadığı için gazeteden ayrılır. Böylece eski gücünü kaybeden gazete, 11 Mart 1866 yılında kapanır. 1860’lı yıllara gelindiğinde gazete sayılarında ve yazar kadrolarında artış görülür. Tasvir-i Efkâr gazetesi, Şinasi’nin çıkardığı bir gazetedir. Şinasi, Tasvir-i Efkâr gazetesinde millet kavramına değinerek kamuoyunun öneminden söz eder. “Muhbir, 31 Ağustos 1867 ile 3 Kasım 1868 tarihleri arasında 50 sayı çıkmıştır. Gazeteye Fransızca ve İngilizce ekler konmuştur. Muhbir’deki aşağı yukarı bütün yazılar Ali Suavi’nin kaleminden çıkmadır” (Topuz, 1996: 25). Gazetenin başyazarı olan Ali Suavi’nin siyasi eleştirilerde bulunması sebebiyle 1867 tarihinde kapatılır. Ali Suavi’nin gayret ve çabasıyla gazete aynı isimle yurtdışında yeniden çıkarılır.
3 “Yeni Osmanlılar’ın yayın organı durumundaki gazetenin ilk sayısının başında “Muhbir, doğruyu söylemenin yasak olmadığı bir memleket bulur, yine çıkar” cümlesi yazılıydı. Muhbir 50 sayı kadar çıktı, Mustafa Fazıl Paşa’nın desteği kesilince 3 Kasım 1863’te kapandı” (Tokmakçıoğlu, 2011: 167).
Basiret gazetesi, 1870 yılında Basiretçi Ali Efendi tarafından çıkarılır. Ali Bey imtiyaz almak ister. Girit’ te karışıklık olduğu için Ali Bey’in bu isteği geri çevrilir. İki yıl geçtikten sonra bu arzusundan vazgeçmez, tekrar hükümete başvurur. İsteği kabul edilir ve imtiyaz sahibi olur. Haftada beş gün çıkarılan gazete devlet tarafından desteklenir (Topuz, 1996: 17).
“Basiret küçük boyda 4 sayfaydı. Dış haberler oldukça önem veriyordu. Gazete önceleri Vezir Hanında, eski bir basımevinde basılıyordu. Sonra Asmaaltı’nda, Papazyan basımevinde basılmaya başladı. Fiyat 40 paraydı. 1871’de baskı sayısı 10.000’e yükseldi” (Topuz, 1996: 17).
Ali Suavi’nin kaleme almış olduğu bir yazı gerekçesiyle gazete kapatılır ve Ali Suavi sürgüne gönderilir. Meşrutiyet’in ilanı ile birlikte Ali Suavi yurda geri döner (1996: 17). Gazeteyi tekrar çıkarmaya çalışır fakat eskisi gibi ilgi görmez. Gazete 1876’da kapatılır.
İbret gazetesi, 1872’de Ahmet Mithat Efendi tarafından devralınır ve yayın hayatı başlar. Namık Kemal, Reşat, Nuri, Ebuzziya Tevfik ile beraber ile gazete çıkarılır (1996: 17). Namık Kemal gazetede yazılar yazar. Yazdığı birkaç yazı yüzünden gazeteye kapatma cezası getirilir. Namık Kemal’in yazmış olduğu “Vatan Yahut Silistre” adlı piyesinin oynanması sonucunda halk galeyana gelir. Oynanan piyesten dört gün sonra gazete kapatılır:
“Birinci sayısı iki baskı yapan gazete ilk gün yirmi beş bin satar ve kamuoyunun nabzını tuttuğu için de satışları on iki binin altına düşmez. Özellikle Namık Kemal’in haftada beş gün yayınlanan yazıları büyük ilgi görür. Gazete sadece ülkedeki sorunları haber ve eleştiri konusu yapmakla kalmaz aynı zamanda Avrupa gazetelerinden tespit edebilen fikirleri ayrıntılı olarak kamuoyu nezdinde tartışır. Namık Kemal yazılarında İslam birliğini savunur ve diğer milletlere Türklerin liderliğinde bir araya gelme çağrısı yapar” (Tokmakçıoğlu, 2011: 51).
4 “Namık Kemal’in Ocak ve Şubat 1873’te çıkan birkaç yazısından dolayı İbret yeniden bir ay kapatıldı. O sıralarda Namık Kemal “Vatan Yahut Silistre” yi yazmıştı. İbret’te bu oyun ile ilgili bir yazı yayınlandı. Bunun üzerine 5 Nisan 1873’te İbret büsbütün kapatıldı. Yazarları tutuklandılar ve birkaç gün sonra sürgüne gönderildiler. Gazete ancak 132 sayı yayınlanabildi” (Topuz, 1996: 15).
II. Abdülhamid döneminde tanınmış yazarlardan biri olan Ahmet Mithat Efendi, 27 Haziran 1878’de Tercüman-ı Hakikat gazetesini yayımlamaya başlar. Ahmet Mithat Efendi kendi yazdıkları yazıları bu gazetede yayımlar. Gazetede öğretici bir yol izleyen Ahmet Mithat Efendi, eğitim ile ilgili özel sayılara yer verir:
“Gazete dört sayfaydı ve bunun yarısı Ahmet Mithat Efendi tarafından (Batı gazetelerine çevrilir, roman tefrikaları, edebiyat, bilim, teknik konulardaki yazılar vs.) dolduruldu. Ahmet Mithat Efendi ilk olarak gazetede halkı bilgilendirmeyi ve onun kültür düzeyini yükseltmeyi ilke edindi ve bu konuda gazetenin bir tür “okul” görevi yapmasına çalıştı” (Tokmakçıoğlu, 2011: 213).
II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte ülkede siyasal gruplaşmalar başlar ve bu gruplaşmalar basına yansıtılır. Karışık ve zıt fikirler kendi göstermeye başlar. Bunun sonucu olarak 13 Nisan 1909 günü 31 Mart vakası olarak anılan olay meydana gelir (MEB, 2011: 23). Yaşanan kargaşa sonucu askeri yönetim tarafından basına tekrar sansür uygulaması getirilir ve gazeteler kapatılır:
“Kapatılan gazeteler farklı isimlerle yeniden yayımlanması üzerine basın ve basım kanunu tasarıları hazırlanarak meclise sunulmuştur. 22 yıl yürürlükte kalan kanun sonradan yapılan değişikliklerle basın özgürlüğüne sınırlamalar getirmiştir. Ancak 1913 yılında İttihat ve Terakki taraftarı subaylarca yapılan ve tarihimizde Bâb-ı Âli Baskını olarak adlandırılan hükümet darbesinden sonra basına yeniden sansür konmuştur” ( MEB, 2011: 23).
Birinci Dünya Savaşı ile birlikte İtilaf Devletleri Osmanlı topraklarını paylaşmak için bir takım girişimlerde bulunur. Bu girişimlerin başında bir takım antlaşmalar yer alır. Mustafa Kemal önderliğinde Kurtuluş Savaşı başlar. Gerek halk gerek yazarlar Kurtuluş mücadelesine destek verir. Yazarlar yazdıkları yazılarla halkı bilinçlendirmeye çalışır. 1918 yılında Yunus Nadi, Yeni Gün gazetesini çıkarır. Kurtuluş Savaşına destek vermek için gazetesinde siyasi, ilmî, edebî yazılara yer verir.
5 Gazetenin 181-365. sayfalarının taraması yapılmıştır. Taramaya dahil olan metinler Ahmet Rasim’in yazmış olduğu “Eşkâl-i Zaman” da geçen 5 tanesi Gülüp Ağladıklarım kitabında yer alırken, 139 tanesi Leyla Naldemir’in “Yeni Gün (İstanbul Dönemi)’de yayımlanan Ahmet Rasim’e Ait Yazıların Çeviri Yazıya Aktarımı ve İncelenmesi” başlıklı yüksek lisans tezinde bulunmaktadır. Ahmet Rasim’in Yeni Gün gazetesinde yazmış olduğu diğer bir metin ise “Yeni Gün İçinde Eski Günler” dir. Bu metnin 6 tanesi Leyla Naldemir’in Yüksek Lisans tezinde bulunurken geri kalan 14 tanesi Ahmet Rasim’in çıkarmış olduğu Muharrir, Şair, Edip adlı kitabında yayımlanmıştır. Yapılan çalışmalarda bazı çeviri hatalarına rastladığımız için bizler de bu metinlerin çalışmamıza doğrudan dâhil etmemeyi uygun gördük. Böylece, metinler tarafımızca yeniden okunarak günümüz Türkçesine aktarıldı.
Yeni Gün gazetesi ile ilgili yapılan diğer çalışmalardan biri Ceren Çıkın’a diğeri ise Pelin Böke’ye aittir. Ceren Çıkın, gazeteyi siyasi yönden ele alırken, Pelin Böke Yunus Nadi’nin hayatı üzerinde durduktan sonra gazeteyi siyasi ve biçimsel olarak incelemiştir. Gazetenin 1-180 sayıları Büşra Gül tarafından, 181-365 arasındaki sayılar ise şahsım tarafından incelenmiştir.
Yeni Gün gazetesini incelemeye geçmeden önce gazetenin sayfaları hakkında birkaç noktaya değinilmiştir. Gazete on dokuzuncu asrın süreli yayını olmasından dolayı sayfalarında önemli derecede yıpranmalar mevcuttur. Gazetenin yıpranan sayfaları, İ.B.B Atatürk Kitaplığı’nda yer alan Hakkı Tarık Us Koleksiyonu’ndan tedarik edilmiştir. Böylece sayfalar arasında meydana gelebilecek karışıklığın engellenmesi amaçlanmıştır. Metinlerde silinen ve yıpranan bazı kelimeler, çeviri esnasında oluşabilecek anlamsal karmaşayı doğuracağı için bu kelimeler “(?)” şeklinde gösterilmiştir. Çeviri yazısı yapılacak metinlerin imlası için TDK’nın Yazım Kılavuzu ve İsmail Parlatır’ın 2012 tarihli Osmanlıca Türkçesi Sözlüğü’nden yararlanılmıştır. Dijital ortamda yararlanılan kaynaklar ise luggat.com, osmanlitürkce.com ve kamusiturki.com siteleridir. Bunun yanı sıra metinlerde kullanılan yabancı kelimeler tespit edilerek günümüz Türkçesi’ne aktarılmıştır. Son olarak çeviride imla hatalarından kaynaklanan sorunlar nedeniyle kelimelerin telaffuza uygun olarak yazılmasına öncelik verilmiştir.
6 BİRİNCİ BÖLÜM
YENİ GÜN GAZETESİ
1.1. Yeni Gün Gazetesi
Yeni Gün gazetesi Yunus Nadi tarafından 1918 yılında İstanbul’da yayım hayatına başlamış bir gazetedir. İngilizlerin baskısından dolayı gazete kapatılır. Nadi, Eski Gün adıyla gazeteyi yeniden çıkarır. Günlük çıkarılan gazete üç aylık bir aradan sonra bu defa Ankara’da çıkarılmaya devam eder. Gazete Kurtuluş Savaşı boyunca Millî Mücadeleyi destekler. Mustafa Kemal’e bağlı bir gazetedir. İstanbul’da doğan Yeni Gün, Ankara’ya taşındıktan sonra halkın dili hâline gelir:
“Meşrutiyetin ilk günleri, Yunus Nadi’ye Selanik’te Rumeli gazetesinde geniş ve hür bir yazı hayatının heyecanlı safhalarını temin etti. İnkılap lehindeki mücadelelerin çıraklığını orada yaptı. Ustalığını Millî Mücadele’de gösterdi. O, İstanbul’dan köhne ve geri teknikteki bir makineyi Ankara ‘ya kadar sürükleyebildi. Rasgele bir binada bir matbaa ve gazete kurdu. Gazetesinin belki hamallığını bile bazen kendisi yaparak felaket ve mücadele içindeki vatanın fırtınalı ufuklarına bir Yeni Gün’ün ışıklarını saçtı. Millî Mücadele şeflerinin en yakın dostu ve organı oldu” (Karaören, 1999:8). Balkan Harbi sebebiyle Osmanlı Devleti zor günler geçirmeye başlamıştır. Hükümetin yönetim şekli halkı tatmin edememiştir. Yunus Nadi böyle bir dönemde hükümete karşı mücadele göstermiştir. Yunus Nadi’nin yaptığı faâliyetler ve girişimler sonucu hükümet ve halk tarafından olumlu dönütler alınmaya başlanmıştır. Yunus Nadi’nin tutuşturduğu bir kıvılcımla yeniden inanç ve güven ortamı oluşturulmaya çalışılmıştır:
“Balkan Harbi Osmanlı İmparatorluğu için bir felaket şeklini aldığı zaman Bulgar orduları Çatalca’ya kadar gelmişti. Hürriyet ve İtilaf Partisi adına işbaşına geçmiş olan miskin bir hükümetin memleket idaresinde ve vatan müdafaasında gösterdiği şaşkınlık halk efkârını derin bir ümitsizliğe ve ıstıraba düşürmüştü. O zaman Tasviri Efkar’ın başyazarı olan Yunus Nadi, Babıali hükümetine karşı şiddetli bir mücadele açmıştır. Bu mücadelenin yarattığı fikir cereyanları karşısında Babıali’deki şaşkın hükümet yerini memleketin istediği cesaretli ve hareketli bir heyete bırakmıştır” (Karaören, 1999: 12-13).
7 1.2. Yeni Gün Gazetesinin Yayın Hikâyesi
Millî Mücadele yıllarında Anadolu ve İstanbul’da birden çok gazete ve dergi yayımlanır. Bu gazetelerin bir kısmı halkın dikkatini çekerken bir taraftanda sansür uygulanır. Bu sebeple gazetelerin ömrü kısa süreli olur. Halkın dikkatini çeken ve uzun ömürlü olan gazetelerden biri de Yunus Nadi’nin imtiyaz sahibi olduğu Yeni Gün gazetesidir. Yunus Nadi, Türk matbaa tarihinin önemli isimlerinden biridir. Abdülaziz döneminde çıkarılan Âli Kararnamesi gereğince 1873’te Rodos’a sürgüne gönderilen Ebuzziya Tevfik ve Ahmet Mithat’ın kurmuş olduğu Süleymaniye Medresesi’nde eğitim görür. Burası yeni fikirlerle tanışmasında, zihnî donanımını arttırmasında etkin bir rol oynar: “Yunus Nadi, Jön Türklerin yenilikçi fikirleriyle burada tanışmıştır. Süleymaniye Medresesinde yeni düşüncelere, özgürlüğe, vatan ve millet aşkına, batılı fikirlere yer verilmiştir” (Çıkın, 2007: 11). Nadi, medresede gördüğü eğitimle ufku açılır, aldığı eğitimle ileride kuvvetli kalem erbabı olacağının sinyallerini verir. Okulu bittikten sonra Abidin Paşa’nın yardımıyla Galatasaray Lisesi’ne yazılır. Bu dönem Nadi’nin mesleğini tercih ettiği yıllardır. Arkadaşıyla beraber önce el yazması sonra “şapirografla” kendilerine ait bir gazete çıkarırlar. Böylece Nadi, 1897 yılında gazetecilik mesleğine adım atmış olur (Böke, 1994: 6-7). Yunus Nadi, Haziran 1909- Ocak 1910 tarihleri arasında Tasvir-i Efkâr gazetesinde çalışır. Bir süre sonra anlaşamaz, gazeteden ayrılmak ister. Kendi gazetesini çıkarmak isteyen Yunus Nadi, 2 Eylül 1918 yılında İstanbul’da Yeni Gün gazetesini çıkarır. Gazetede siyasi, edebî, ilmî konular yer alır. Güçlü bir yazar kadrosuna sahip olan gazete, 12 Nisan 1920’ye kadar İstanbul’da yayımlanır (Böke, 1994: 37-38). “Yeni Gün gazetesi, Millî Mücadele ve Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında toplumun ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel hayatını kavramada Anadolu’da başvurulabilecek önemli bir kaynaktır” (Kocabaşoğlu, 1981:179). Nadi, Ulusal Kurtuluş hareketini desteklediği için düşman edinir. İngilizlerin baskısına maruz kalır. İstanbul’da İngilizlerin gazeteyi kapatmasına rağmen yılmayan Nadi, gazetenin ismini değişerek Eski Gün adıyla yayın hayatına devam eder. Bir süre sonra Nadi, eşini ve çocuklarını yanına alarak Anadolu’ya gitmeye karar verir. Selanik’e Mustafa Kemal’in yanına giderek çalışmalarına devam eder. Anadolu’da Yeni Gün gazetesi, halkın gözü kulağı olur, cephedeki haberleri halka ulaştırır. Millî mücadeleye destek verir ve Mustafa Kemal’in düşüncelerini yansıtır:
8 “Ankara’da Karaoğlan çarşısında, hapishaneye bitişik büyükçe ahşap bir evin odasında Anadolu’da Yenigün’ün matbaası kurulmuş oldu. Kol gücü ile çevrilen bir makine ile 9 Ağustos 1920’de Millî Mücadele Ankara’sının ilk günlük gazetesi yayın hayatına başlamış oluyordu.1921 yılının yazısında, İstanbul’daki (M. M) grubunun yardımı ile daha gelişkin bir baskı makinasına kavuşan Anadolu’da Yenigün, 11 Mayıs 1924 tarihine kadar yayın hayatını sürdürecek ve yerini ilk sayısı 7 Mayıs 1924’te çıkan Cumhuriyet’e bırakarak basın âleminden çekilecektir. Gazetesine bırakmıştır” (Kocabaşoğlu, 1981:181).
1.3. Yeni Gün Gazetesinin Şekil ve Muhteva Özellikleri
Yeni Gün gazetesinde yazılı ve görsel malzemelere önem verilir. Gazetenin imtiyaz sahibi ve başyazarı Yunus Nadi, sorumlu müdürü ise Ahmet Rasim’dir. Gazetenin ortasında Yeni Gün amblemi ve 1334 tarihi bulunur. 1334 tarihinin altında ve sol tarafında bazı bilgilere yer verilir: “Her gün sabahları neşrolunur. Siyasi, ilmi, edebî Türk gazetesidir. Telgraf adresi: İstanbul Yeni Gün, Telefon: İstanbul 195, Posta kutusu 463.” Gazetenin sağ tarafında, numara, gazete sayısı ve her yerde 2 kuruş olduğu bilgisine ulaşılabilir. Altında, “Sahib-i imtiyaz ve sermuharriri Yunus Nadi” şeklinde yazılan bilgiler vardır. Dikdörtgen şeklinde yapılmış bir kutucuk bulunur. Bu kutucuğun içerisinde nüshanın tarihi Hicri, Rumi ve Miladi takvimlere göre olduğu belirtilir. “Darülhilafe” adıyla yazılan yazılar bulunur. Sol üst köşede, sağ köşede olduğu gibi dikdörtgen şeklinde kutucuklar bulunur. Kutucuğun üstünde İstanbul’da sabahları yayımlanmış gazetenin “matbaası ve idarehanesi Babıali de bulunan Acı Musluk sokağı” ibaresi yer alır. İştirak şeraiti abone kayıtları her ayın 1’inden 10’undan ve 20’sinden yürütülür. Vilayet için seneliği 150, altı aylığı 340, üç aylığı 180 kuruş, memalik-i ecnebiye için seneliği 720, altı aylığı 375, üç aylığı 200 kuruştur. Ana başlıklar kalın punto ile yazılırken alt başlıklar özet şeklinde ana başlığın altında verilir. İlânların bir kısmı çerçeve içine alınır. Gazete, Şuun-ı Dâhiliye, sulh haberleri, mecmua haberleri gibi ilanlarla zenginleştirilmiştir.
Gazete edebî nitelik açısından incelendiği için 181-187, 189-194, 203, 332, 340, 335, 356 sayılar arasında edebi metinlere rastlanılmamıştır. Gazetede, Yunus Nadi kendi ismiyle yazılarını yazarken, 188. sayıdan itibaren Yeni Gün imzasıyla yazılarını yazmaya devam etmiştir. Gazetede sayfa düzenlemesi sütunlara ayrılarak altı sütun
9 halinde gösterilmiştir. Gazetenin boyu 271 (17 Kanun I 1335/1919) dan itibaren 44x61 cm olmuştur.
İstanbul’da çıkarılan Yeni Gün gazetesinde, ilanlarda bir sınırlamanın olduğu söz konusudur. Sınırlı sayıda olmasının nedeni, gazetenin o dönemlerde, daha çok savaşla ilgi olmasından kaynaklanmasıdır. Gazete daha çok halkı bilinçlendirmek ve halka doğru bilgi yaymak için bir basın organı görevinde kullanılır. İlanlar, ilaç, doktor, sigara paketi, saç boyası, satılık arazi, kuvvet macunu, gibi günlük duyuruları içermektedir. Gazetede az da olsa spor haberlerine yer verilerek görsellik ön planda tutulur. Ölüm haberleri, gelişi güzel değil de çok duyulmamış “elim bir vefat” gibi farklı isimler verilerek gazetede duyurulur. Yeni Gün gazetesinde iç ve dış haberler dengeli bir biçimde yayılmıştır. Gazetenin dili dönem içinde değerlendirildiğinde sade bir dille yazılır. Sade olmasının sebebi o dönem koşulları ve halkın anlayacağı bir düzeyde bilgi iletişimini sağlamaktır.
Gazete, gerek görsellik, gerek içerik açısından zengin bir kaynak niteliğindedir. Sansüre rağmen, gazete aksatılmadan hergün çıkarılmaya devam edilmiştir. Halkın cephede olup bitenlerden haberdar olması için daha çok siyasi konular üzerinde yazılar yazılmıştır. Günlük olaylar ikinci plana atılmıştır. Daha sonra bu durum değişerek siyasi yazıların yanında günlük olaylara da yer verilerek ilanlar yayımlanmaya başlamıştır:
“Anadolu’da Yeni Gün gazetesinde siyasal açıdan dört temel ilke üzerinde durulur. Bunların ikisine sadık kalınırken diğer ikisinde sapmalar meydana gelir. “Kurtuluş Savaşı’nın haklılığı ve zafere olan kesin inancı, saltanat ve hilafete karşı olan tutumu ve gazetede, “Türkler siz isterseniz Yunanlıları Bir Kaşık Suda Boğabilirsiniz? Zaman Gelmiştir. Vazifenizi Yapınız, Davet ve Teşvikata Hacet mi Var?” Diye tam sayfa manşetler atmıştır. Yunus Nadi, “Yunanistan Yıkılmalıdır” ve “Yunanistan Yıkılacaktır” yollu başmakaleler yazmıştır. Son iki eğilimde ise sapmalar görülmüştür. Bunların temel nedeni, cephelerdeki gelişmeler, Emperyalist ülkelerin Türkiye’ye karşı tutumları, Türk-Sovyet ilişkilerindeki iniş-çıkışlar, iç siyasal hayatın akışı, Mustafa Kemal’in direktifleridir” (Kocabaşoğlu, 1981: s.183).
Nadi, ihtiyatlı bir şekilde çalışmasından dolayı halka doğru bilgi sunmaya çalışarak halkın güvenini sağlamıştır. Gazetede, yazılan yazılarda Türk’ün iman kuvveti ve gücünden bahsedilerek cephe ve cephe gerisinde umut aşılanmıştır. Siyasi olayların
10 daha çok yer aldığı gazetede saltanata, dış güçlere karşı bir tutum sergilenmektedir. Sergilenen bu tutum gazetenin hemen hemen her sayfasında yerini almıştır. Gazetede, kalemi güçlü olan yazarlar bulunmaktadır. Bu yazarların ortak özellikleri Millî Mücadeleyi desteklemeleri ve düşüncelerini özgürce yazabilmeleridir. Edebî açıdan incelenen gazetede, roman, fıkra, şiir, makale, eleştiri, mektup, seyahat, mülakat, küçük hikâye gibi türler bulunurken, Temaşa Âlemi, Serveti Fünun, Tedrisat Mecmuası, Lisan Mektebi, Asar-ı Münteşire gibi edebî türden ilanlarla da zenginleştirilmiştir. Aşağıdaki metinde 365. sayısının ilk sayfasına yer verilerek yukarıdaki bilgiler desteklenmeye çalışılmıştır.
11 1.4. Yeni Gün’de yer Alan Kurmaca Metinler
Yunus Nadi’nin çıkarmış olduğu Yeni Gün gazetesinde, kurmaca metin olarak üç tür karşımıza çıkmaktadır. Bunlar, Muhittin’in yazmış olduğu Gurub romanı, M. N’nin “Küçük Hikâyeler” başlığı altında yazılmış olan hikâyeleri, birden çok yazarın yazmış olduğu şiirlerdir. Bu türleri diğer metinlerden ayıran özellik ise yazarlarının belirtilmiş olmasıdır. Aşağıdaki tabloda kurmaca metinlerin bulunduğu sayılar gösterilmektedir.
Tablo 1.1. Yeni Gün Gazetesinde Yer Alan Kurmaca Metinler
Yazarı Yazının Başlığı Tür Sayı Sayfa
Muhittin Gurub Roman
230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 246, 247, 248, 250, 251, 252, 253, 254, 256, 257, 258, 259, 260, 262, 264, 265, 267, 270, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 280, 281, 282, 284, 286, 288, 291, 294, 295, 296, 297, 299, 300, 302, 303, 304, 305, 307, 310, 311, 312, 314, 317, 319, 320, 321, 330, 331, 335, 336, 337, 338, 341, 345, 347, 350, 358, 359, 360. 230-2, 231-2, 232-2, 233-2, 234-2, 235-2, 236-2, 237-2, 238-2, 239-2, 240-2, 241-3, 242-2, 243-2, 244-2, 246-2, 247-2, 248-2, 250-2, 251-2, 252-2, 253-2, 254-2, 256-3, 257-2, 258-2, 259-3, 260-2, 262-3, 264-2, 265-3, 267-3, 270-2, 273-2, 274-2, 275-3, 276-2, 277-3, 278-2, 280-3, 281-2, 282-2, 284-3, 286-3, 288-2, 291-3, 294-2, 295-2, 296-3, 297-2, 299-3, 300-3, 302-2, 303-3, 304-3, 305-3, 307-3, 310-2, 311-3, 312-2, 314-3, 317-1, 319-3, 320-3, 321-2, 330-2, 331-2, 335-2, 336-2, 337-2, 338-2, 341-2, 345-2, 347-2, 350-2, 358-2, 359-2, 360-2. M. N Bakkam Boya Hikâye 207 207-3
M. N Bir Hata Hikâye 227 227-3
M. N Balık Hikâye 254 254-3
M. N Papatyalar Hikâye 272 272-3
M. N Makbule Hikâye 285 285-3
M. R Hep Onlar İçin Hikâye 245 245-2
Hakkı
Naşir Gazel Şiir 208 28-3
Ahmet
Cevat İstanbul Şiir
311 311-1
Ali
Ekrem İstanbul’a Şiir
311 311-1,2 Ali Ekrem Bey Âlem-i İslam’a Şiir 321 321-1 Ziya Gökalp Türk’ün Hitabı Şiir 313 313-1 Ali Ekrem Cereyan-ı Zamane-i Nazar Şiir 298 298-1
12 1.5. Yeni Gün’de yer Alan Kurmaca Dışı Metinler
Yunus Nadi’nin çıkarmış olduğu Yeni Gün gazetesinde birçok kurmaca dışı metin bulunmaktadır. Bunlar, mektup, deneme, eleştiri, röportaj, fıkra, anı/hatıra, söyleşi ve makaleden oluşmaktadır. Bu türler imzalı ve imzasız metinler olarak karşımıza çıkmaktadır. Fıkra türü “Eşkâl-i Zaman” başlığı altında kaleme alınırken, “Yeni Gün İçinde Eski Günler” deneme türü başlığı altında incelenmiştir. Aşağıda verilen tabloda gazetenin kurmaca dışı metinlerin bulunduğu sayılara yer verilmiştir:
Tablo 1.2. Yeni Gün Gazetesinde Yer Alan Kurmaca Dışı Metinler
Yazarı Yazının Başlığı Tür Sayı Sayfa
A.R Fıkra Mühim Bir Mesele-i Riyaziye 197 197-1
A.R Fıkra Benim Beyanatım! 198 198-1
A.R Fıkra Bir Sergüzeşt 199 199-1
A.R Fıkra Bir Şey Olacak! 200 200-1
A.R Fıkra Tabiatın Bir İki Sesi
201 201-1
A.R Fıkra Son Hovardalığım!?.. 202 202-1
A.R Fıkra Kâbus 204 204-1
A.R Fıkra Tefîl Babı 205 205-1
A.R Fıkra Değişmedik Bir Kafamız Kalmış 206 206-2
A.R Fıkra Nev-Zemin Muhavereler 207 207-2
A.R Fıkra Biz Kim?.. Memleket Kim? 208 208-2
A.R Fıkra Maşallah! 209 209-2
A.R Fıkra Deli Mi Ne? 210 210-1
A.R Fıkra Bir Kafatası Üzerine 211 211-3
A.R Fıkra Mebus Namzetlik Mi?.. 212 212-2
A.R Fıkra Sen Yalatma ya Rabbi! 213 213-2
A.R Fıkra Çok Mu Söylemişem!... 214 214-2
A.R Fıkra Gevezeliklerimiz! 215 215-2
A.R Fıkra Emrivaki!... 216 216-3
A.R Fıkra Alım Satım Usulleri 217 217-2
A.R Fıkra Ermeniye-i Sugara 218 218-3
13
A.R Fıkra İnsan Konuşa Konuşa!... 220 220-1
A.R Fıkra İstediğimiz Mebuslar 221 221-1
A.R Fıkra Tarih İle Hesab-ı Zihniye
Kuvvet!... 222 222-2
A.R Fıkra Şimdi De İş Meselesi 224 224-3
A.R Fıkra Dil Kelimesi Hakkında 225 225-2
A.R Fıkra Bize Tariz 226 226-2
A.R Fıkra Tıbbi Aşı!.. 227 227-2
A.R Fıkra İntihabat Arasında Darb-ı Emsal 228 228-1
A.R Fıkra Bir Sabah! 229 229-2
A.R Fıkra İki Lort! 230 230-2
A.R Fıkra Asayiş Berkemal!? 231 231-1
A.R Fıkra Köşe Bucak Muhaveratı 233 233-1
A.R Fıkra Yaşasın! 235 235-2
A.R Fıkra Kayış Bacak Meselesi 236 236-2
A.R Fıkra Deva-yı Gel 238 238-1
A.R Fıkra Herkes Anlamış!... 239 239-1
A.R Fıkra Neredesin Cinci Hoca! 240 240-2
A.R Fıkra Sudan Geçiniş! 241 241-2
A.R Fıkra Meğer Kimler İmiş? 242 242-2
A.R Fıkra Ha Yükseliyoruz Ha!... 243 243-1
A.R Fıkra Kamer’e Seyahat! 244 244-1
A.R Fıkra Tahlik-i Manevi 245 245-1
A.R Fıkra Terbiye-i Matbuat 246 246-1
A.R Fıkra Gel (Karagöz) e!.. 247 247-1
A.R Fıkra Esrar-ı Zaman 248 248-1
A.R Fıkra Birer Birer Çıkıyorlar 249 249-1
A.R Fıkra İmlaya Gelebilecek Miyiz?... 250 250-1
A.R Fıkra Bir Hatıra 252 252-2
A.R Fıkra Fare Meselesi 253 253-2
A.R Fıkra Kamyon Sefası 254 254-1
14
A.R Fıkra Sen…Sus! 256 256-2
A.R Fıkra Arzuhâl 257 257-1
A.R Fıkra Suikast 258 258-1
A.R Fıkra Gel (Kantar) a!... 259 259-2
A.R Fıkra Sarhoşlukla!... 260 260-2
A.R Fıkra Baştan Tırnağa Kadar Mebus Olmak İçin!. 261 261-1
A.R Fıkra Çıkan Çıkana! 262 262-1
A.R Fıkra Gittikçe Maddi Oluyoruz 264 264-1
A.R Fıkra Eski Dert Tazeleniyor! 265 265-1
A.R Fıkra Mam Tanı 266 266-1
A.R Fıkra Ha Çağıracaklar.. Ha!.. 267 267-2
A.R Fıkra Yayılıyorlarsa!.. 268 268-2
A.R Fıkra Peder Bey Oğlum!... 269 269-2
A.R Fıkra Eski Biçim: Malakoff! 270 270-1
A.R Fıkra Cümel-i Hikemîye-i İmlaiye 271 271-1
A.R Fıkra Kazanan Numaralar!... 272 272-1
A.R Fıkra Kimya-yı Siyasi 273 273-2
A.R Fıkra Aç Gözünü, Yoksa Açtırmazlar 274 274-1
A.R Fıkra Kekâ!... 275 275-1
A.R Fıkra Eski Yeni Hâl! 276 276-1
A.R Fıkra Birinci Çıkmışım! 278 278-2
A.R Fıkra Pazar Ola Ey Eslaf! 279 279-1
A.R Fıkra Haraççılar Çoğaldı, Savulun!. 280 280-2
A.R Fıkra Bir Fırka Daha Çıkıyor! 281 281-2
A.R Fıkra Müjdeler! 282 282-1
A.R Fıkra Bir Darb-ı Mesel Daha! 283 283-1
A.R Fıkra İstanbul’da (Yeni İttihat ve
Terakki) 284 284-2
A.R Fıkra (Ci) Edatının Tahlil ve Terkibi 285 285-1
A.R Fıkra Mazide: Sekena Meselesi 286 286-2
A.R Fıkra Korku Belası 287 287-1
15
A.R Fıkra Bugünlerin Muhaveratı 289 289-2
A.R Fıkra Cilve-i Tesadüf 290 290-2
A.R Fıkra Ba’del Sulh 291 291-2
A.R Fıkra Bir Daha Mı? 292 292-2
A.R Fıkra Namzetler, Atik Davranın! 293 293-1
A.R Fıkra Ya Sabır!.. 294 294-1
A.R Fıkra İş Becerenin!.. 295 295-1
A.R Fıkra Keloğlan!.. 296 296-2
A.R Fıkra Dediğim Dedik! 297 297-1
A.R Fıkra Yine Bugünlerin Muhaveratı 299 299-2
A.R Fıkra Bir İki Hatıra 300 300-1
A.R Fıkra Değil! 301 301-1
A.R Fıkra Eski Bir Muharrir İle Hasbihal 302 302-1
A.R Fıkra İki İntihap Arasında Üç Gedik 303 303-1
A.R Fıkra Et Kesimi! 304 304-2
A.R Fıkra Acaba Ne Diyorlar? 306 306-2
A.R Fıkra Vay! Üstad-ı Muhteremlerim!... 307 307-1
A.R Fıkra Acaba Kandadır Kanda 308 308-1
A.R Fıkra Efen Kararını Biliyor Mu? 309 309-1
A.R Fıkra Avrupa Bir Yana! 310 310-1
A.R Fıkra Harpten Evvel! 312 312-1
A.R Fıkra Sefine-i Nuh! 313 313-3
A.R Fıkra Vay Muz Bıyık Beyim! 314 314-2
A.R Fıkra Bize de Mübareği Size de! 315 315-1
A.R Fıkra Yuf Borusu! 316 316-1
A.R Fıkra Ya Sabır!... 317 317-1
A.R Fıkra İzciler Yurdu! 318 318-1
A.R Fıkra İşe Başlıyorlar! 319 319-2
A.R Fıkra Allah Cümleyi Hab-ı Gafletten İkaz Eyleye 320 320-2
A.R Fıkra Eski Rüyalar da Kalmamış! 321 321-2
16
A.R Fıkra Ortak Olsak Mı Ne Dersiniz? 323 323-1
A.R Fıkra Titreme Gerdanlık Bin Beş Yüze! 324 324-1
A.R Fıkra El Harb-i Hud’at 325 325-1
A.R Fıkra )Mı? 326 326-2
A.R Fıkra Kar Sohbeti 328 328-1
A.R Fıkra Renk Renk Üşüyoruz!.. 329 329-1
A.R Fıkra Laterna 330 330-2
A.R Fıkra Harb-ı Umumi Neticelerinden!... 331 331-2
A.R Fıkra Kurnazlar İçinde Kaldık! 333 333-1
A.R Fıkra Şehrimiz Allah’a Emanet 334 334-1
A.R Fıkra Soğuk İçin Tahammül Nüshaları! 336 336-1
A.R Fıkra Polis 337 337-2
A.R Fıkra Nasıl Olsa Çakılıyorlar!... 338 338-1
A.R Fıkra Saika?! 339 339-1
A.R Fıkra Bir Perde Daha İndi! 341 341-1
A.R Fıkra İçme! İçerim! 342 342-1
A.R Fıkra 114 343 343-1
A.R Fıkra Biz Onların Topunu Biliriz 344 344-2
A.R Fıkra Çocuklar Konuştuktan Sonra!.. 346 346-1
A.R Fıkra Anlaşıldı Vehbi’nin Kerrakesi! 347 347-1
A.R Fıkra Yine İstanbul! 352 352-1
A.R Fıkra Takaza-yı Dehr 353 353-1
A.R Fıkra Çeşm-i İnsaf Gibi Akla Mizan Olmaz!
354 354-1
A.R Fıkra Topçu Malı!... 355 355-1
A.R Fıkra Hayattan Makûsiyetler 357 357-1
A.R Fıkra İdare-i Maslahat Ne Demek İmiş? 358 358-1
A.R Fıkra Mek Mart! 359 359-1
A.R Fıkra Penc ü Dü 360 360-1
Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat Mustafa Kemal Paşa Hazretleri İle Mülakat
204 204-1 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat
Heyet Azasından İki Zatla Mülakat
205 205-2 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat
Harbiye Nazırı Cemal Paşa İle Mülakat
17 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat General Folon İle Mülakat
216 216-1 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat Vasfi Bey İle Mülakat
219 219-1 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat
Anadolu Hakkında Madam Gualis’le Mülakat
224 224-1 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat
Azerbaycan Mümessili İle Mülakat
226 226-1 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat Hükümet Mukadderatımız Hakkında Nikbin
291 291-1 Yazarı
Belirtilmemiş Mülakat
(Klemanso), (Nititi) nin Mülakatları
292 292-3
Kâşif Mülakat Konya Mebusları ve Bir Mülakat
294 294-2
Yazarı
Belirtilmemiş Deneme Halkın Sesi Hakkın sesidir
195 195-1 Yazarı Belirtilmemiş Deneme İstanbul, Türk’tür Türk Kalacaktır 196 196-1 Yazarı Belirtilmemiş Deneme Türk Ulema ve Mütebehrini ne diyor? 198 198-1 Ahmet Rasim Deneme
Yeni Gün İçinde Eski Günler
204 204-3
Ahmet
Rasim Deneme
Vahdet-i Milliye’nin Eşkâl-i İptidaisinden
206 206-3
Ahmet
Rasim Deneme Türklerin Tarihî Kabahatleri
213 213-3 Ahmet
Rasim Deneme Osmanlılık Vahdet-i Amirdir
217 217-2 Ahmet
Rasim Deneme
Vahdet-i Millîye Avamilinden: Askerliğimiz
222 222-3
Ahmet
Rasim Deneme Tarz-ı İnşad
232 232-2
Ahmet
Rasim Deneme Ecnas-ı Edebiyye
238 238-3 Ahmet
Rasim Deneme
Türkler Vahdet-i Millîye Kahramanıdır
243 243-3 Ahmet
Rasim Deneme
İstibdâd-ı Edebî ’de Mithat Efendi, Ben, Muallim Naci
249 249-3 Ahmet
Rasim Deneme Birkaç Şahsiyet-i Marufe
255 255-3 Ahmet
Rasim Deneme Yine Muallim Naci
262 263-3
Ahmet
Rasim Deneme
Der Beyân- Velâdet-i Edebiyat-ı Cedide!...
271 271-3
Ahmet
Rasim Deneme
İstibdâd-ı Edebî ‘de Mahfil-i Edebîye Numunelerinden Bir Kaçı
275 275-3
Ahmet
Rasim Deneme
İstibdâd-ı Edebî ‘de Harekât-ı Edebiyye Envaı İle Sansür
282 282-3 Ahmet
Rasim Deneme Bir İki Mahfil-i Edebi Daha
289 289-3 Ahmet
Rasim Deneme Bir Şairin Köşesi
298 298-3 Ahmet
Rasim Deneme
Bir İcad-ı Mühimme-yi Lisan-ı Osmani
303 303-3 Ahmet
Rasim Deneme Kadınlar
314 314-3 Ahmet
Rasim Deneme İmtihan-ı Liyakat
319 319-3
Ahmet
Rasim Deneme Şair Tipleri
365 365-1
18 Belirtilmemiş Mektup (Pierre Loti) nin Yeni Bir
Mektubu
188 188-1
M.N Mektup Ahlak Bozukluğu-Hangi Taraf Daha Mücrim?
205 205-3
M.N Mektup İzdivaç Nedir? 214 214-3
M.N Mektup Eski İzdivaçlar, Yeni İzdivaçlar 223 223-3
M.N Mektup İzdivaçta Tanışma 234 234-3
M.N Mektup Kadınlığa Dair 258 258-3
Belirtilmemiş Mektup Seyr-i Sefain’in Yeni Tarifesi 211 211-2 Belirtilmemiş Mektup Muvakkat-ı Sıhhiye Memurlarının Maişet-i Müzayakası 213 213-3
Belirtilmemiş Mektup Seyr-i Sefain Memurları Hakkında 214 214-4
B.A Mektup Gümülcine Mektubu 219 219-1
Belirtilmemiş Mektup Adalardaki Karilerimize 222 222-3 Belirtilmemiş Mektup Kulüpler Nelerle Meşgul? 229 229-1
Belirtilmemiş Mektup Anadolu Mektupları 235 235-2
Belirtilmemiş Mektup Boghos Nubar’ın Times’a Mektubu
248 248-1
Belirtilmemiş Mektup Mevkuf Mektuplar 249-295 249-3, 249-295
Belirtilmemiş Mektup Bükreş Mektupları 252 252-1
Belirtilmemiş Mektup Şerifin Mektubu 362 362-1
Hasan
Mazlum Mektup Sivas Yolunda Birkaç Kroki
237 237-1
Hasan
Mazlum Mektup Sivas Mektubu
256 256-1
Belirtilmemiş Mektup Konya’da Hâl ve Vaziyet 251 251-3 Belirtilmemiş Mektup Ortaköy’de Bir Araziye 253 253-3
Belirtilmemiş Mektup
Kurbağalı Dere Faciasına Dair
265 265-4
M.N Mektup Bir Tehlike 277 277-3
Kâşif Mektup Yine Ziraat Derdi 281 281-2 Kâşif Mektup Konya’daki Şirketler 288 288-2 Belirtilmemiş Mektup Bursa Mektubu 290 290-4 Yunus Nadi Mektup Mister (Wilson) Açık
Mektup
292 292-1 Kemal
Ragıp Mektup Küçük Hanımlar Mektepte
292 292-3 Kemal
Ragıp Mektup Hanımlara Göre Gençler
307 307-4 Kemal
Ragıp Mektup
Yeni Gün Gazetesi’nde “Şehir Hayatı” Muharririne
313 313-4
19 Pierre Loti Mektup (Pierre Loti) nin Açık
Mektubu
318 318-1
Pierre Loti Mektup Pierre Loti’nin Mektubu 362 362-2 Tabip Beydar
Suat Mektup
Baytar Mektepleri’nin Tevhidi Etrafında
318 318-1 Belirtilmemiş Mektup Mektepli Küçük Zabitlerin Maaşları 321 321-4
Belirtilmemiş Mektup Muhayyel Mektup 323 323-2
Belirtilmemiş Mektup Karilerimizin Mektupları 327 327-2 Belirtilmemiş Mektup Karilerimizin Mektupları 337 337-2 M.
Zekeriya Mektup Amerika Mektubu
339 339-1
M.
Zekeriya Mektup Amerika Mektubu
241 241-1 M.
Zekeriya Mektup Amerika Mektubu
351 351-1 M.
Zekeriya Mektup Amerika Mektubu
361 361-1 Mustafa Fevzi Mektup Karilerimizin Dedikleri 343 343-2 Mustafa Fevzi Mektup
Sükna Kanunu Hakkında Bir Mektup
343 343-2 Yazarı
Belirtilmemiş Anı/Hatıra Harp Levhaları
209-219-214 209-3,
210-3, 214-3
Ali Ekrem Anı/Hatıra Sahâifi Hatırat
239-246-253- 260-268-269- 274-288-295-309-316 239-3,246-3, 253-3,260-3,268-3, 269-3,274-3,288-3, 295-3,309-3, 316-3 İbrahim
Naci Eleştiri Temaşa Tenkitleri
225 225-3
Samih Rıfat Eleştiri
Cevaptaki Teehhürümün Sebebi, Mukaddime Makamında Bir Hasbihâl
291 291-3
Samih Rıfat Eleştiri Menşeü’l- Sene Bahsi 296 296-3 Samih Rıfat Eleştiri Menşeü ‘ül- Sene 310 310-4 K.R Eleştiri Temaşa Hayatı 319 319-3 K. R Eleştiri Ahmet Bey Ne Diyor? 261 261-3 K. R Eleştiri Cenap Şehabettin Bey Ne
Diyor?
267 267-3
K. R Eleştiri Velet Çelebi Efendi Ne Diyor? 274 274-3
İbrahim Necmi Eleştiri Temaşa Musâhebesi 296 296-4
M. G Eleştiri İmla Meselesi Münasebetiyle 285 285-3
Belirtilmemiş Eleştiri Müebbet Bir Mesele, İmlamız Hakkında Yeni Bir Münakaşa 240 240-4 Belirtilmemiş Eleştiri Tedkikat-ı Lisaniye Heyeti’nin İhyası 265 265-3 Belirtilmemiş Eleştiri Halit Ziya Bey Ne Diyor?.. 270 270-3 Hakkı Tarık Eleştiri Eski Sarf ve İmla Encümeni’nin
Nokta-i Nazarı
20 Ali Kami Eleştiri Ali Kami Bey’in Mektubu 263 263-3
S. R Eleştiri Edip Muhterem Ali Ekrem
Beyefendi Hazretlerine
266 266-3
Ali Ekrem Eleştiri Edip Muhterem Samih Rıfat Beyefendi Hazretlerine
269 269-3
A.Cevat Eleştiri Muallim Ahmet Cevat Mektupları 279 279-3 A.Cevat Eleştiri Muallim Ahmet Cevat Mektupları 280 280-3 A.Cevat Eleştiri Muallim Ahmet Cevat Bey’in Mektupları 283 283-3
Belirtilmemiş Makale Tan’ın Makalesi 263 263-1
Belirtilmemiş Makale
(Aksiyon Fransız) ın Mühim Bir Makalesi
293 293-1
Belirtilmemiş Makale (Tan) ın Mühim Bir Baş Makalesi
295 295-2
Belirtilmemiş Makale (Lloyd George) un Evvelki Nutku
ve Bugünkü Fikirleri
302 302-1 Belirtilmemiş Makale (Times) ın Mühim Bir
Makalesi
323 323-1
Belirtilmemiş Makale Söz Sırası Lloyd George’undur 337 337-1 Belirtilmemiş Makale (Daily Kronikal) ın Makalesi 342 342-2 Belirtilmemiş Makale Fransa-Türkiye Arasındaki İttihat, (Tan) ın Pek Mühim Bir Makalesi 346 346-1 Belirtilmemiş Makale (Pierre Loti) nin Yeni Bir
Makalesi
346 346-2
Belirtilmemiş Makale (Tan) ın Dürbinâne Bir Makalesi
Daha
351 351-2
Belirtilmemiş Makale (Tan) ın Bir Makalesi 363 363-1
Belirtilmemiş Makale İstanbul Meselesi’nin Safahatı 363 363-1 Belirtilmemiş Makale (Tan) ın Bir Makalesi 364 364-1 Belirtilmemiş Seyahat Emir Faysal’ın Seyahati 217 217-1 Belirtilmemiş Seyahat İtalyan Rical-i Siyasi’nin
Seyahati
293 293-3
Belirtilmemiş Seyahat Mösyö Klemanso’nun Londra
Seyahati
266 266-1
Belirtilmemiş Nutuk Lloyd George’un Pek Mühim Bir
Nutku
235 235-1
Belirtilmemiş Nutuk General Gavron’un Nutku 239 239-1
Belirtilmemiş Nutuk (Lloyd George) un İki Mühim
Nutku
290 290-2 Belirtilmemiş Nutuk (Erceberker) in Bir Nutku 295 295-2
Belirtilmemiş Nutuk Rıza Nur Bey’in Nutku 299 299-2
1.6. Yeni Gün’ün Yazar Kadrosu
Yunus Nadi, Yeni Gün gazetesinin en önemli yazarlarından biri ve başyazarıdır. Gazetenin her sayfasında Yunus Nadi’nin yazıları yer almaktadır. Nadi, gazetede iç
21 ve dış politikalar hakkında yazılar paylaşır. Birinci Dünya Savaşı ile birlikte Nadi’nin gazetesi kapatılmak istendiği için Nadi, kendi ismiyle değil de imzasız isimlerle yazılar yazmaya başlar. Nadi dışında birçok yazarın da imzalı ve imzasız yazıları bulunmaktadır. Aşağıda verilen tabloda gazetenin yazar kadrosuna ve metinlerin bulunduğu sayılara değinilmiştir:
Tablo 1.3. Yeni Gün’ün Şair ve Yazar Kadrosu
Yazarlar Yazının Bulunduğu Sayı Adet
Süleyman Nazif 211- 311 2 Samih Rıfat 266- 291- 296- 310-311 5 Muhittin 230-231-232-233- 234-235-236- 237- 238- 239- 240- 241- 242- 243- 244- 246- 247- 248- 250- 251-252- 253- 254- 256- 257- 258- 259- 260- 262- 264- 265- 267- 270- 273- 274- 275-276- 277- 278- 280- 281- 282- 284- 286- 288- 291- 294- 295- 296- 297- 299-300-302- 303- 304- 305- 307- 310- 311- 312- 314-317- 319- 320-321- 330-331-335-336- 337-338- 341- 345- 347- 350- 358- 359- 360. 78 Ahmet Rasim 197-198-199- 200- 201- 202- 204- 205- 206- 207- 208- 209- 210-211- 212- 213- 214- 215- 216- 217- 218- 220- 221- 222- 224- 225- 226- 227- 228- 229- 230- 231-232- 233- 235- 236- 238- 239- 240- 241- 242- 243- 244- 245- 246- 247- 248- 249- 250- 252- 253- 254- 255- 256- 257- 258- 259- 260- 261- 262- 264- 265- 266- 267- 268- 269- 270- 271- 273- 274- 275- 276- 278- 279- 280- 281- 282- 283- 284-285- 286- 287-288- 289- 290- 291- 292- 293- 294- 295- 296- 297- 298- 299- 300- 301- 302- 303- 304- 305- 306- 307- 308- 309- 310- 311- 312- 313- 314- 315-316- 317- 318- 319-320-321- 322- 323- 324- 325- 326- 328- 329- 330- 331- 333- 334- 335- 336- 337- 338- 339- 341- 342- 344- 346- 347- 352- 353- 355- 357- 359- 360- 362- 365 145 Ali Ekrem 239-246- 253- 260- 267- 268- 269- 274- 288- 295- 298- 309- 311- 316- 321 15 M.N 205- 207- 214- 223- 227- 234-254- 258- 264- 272- 277-285- 328- 304- 307 15 M. R 245 1 Kemal Ragıp 214- 223- 234- 258- 261- 265- 267- 270- 271- 277- 284- 292- 307- 311- 313- 319 16 Kâşif 272- 281- 251- 288-294 5 Hasan Mazlum 237-256 2 M. Zekeriya 338- 339-341-350-351-361 6 B.A 219 1 Yunus Nadi 291 1 Pierre Loti 318- 362 2 Ahmet Cevat 279- 280- 283-311 4 M. G 285 1 Cenap Şahabettin 311 1 Halide Edip 311 1 Abdullah Efendi 311 1
22 Celal Sahir 311 1 Ahmet Hikmet 311 1 Galip Bahtiyar 311 1 İbrahim Necmi 296-311 1 Celal Nuri 311 1 Hüseyin Ragıp 311 1 Mehmet Ali Tevfik 311 1 Tabip Beydar Suat 318 1 Ali Kami 263 1 Hakkı Tarık 262 1 İbrahim Naci 225 1 Hamdullah Suphi 311 1 Mustafa Fevzi 343 1 Hakkı Naşir 280 1 Ziya Gökalp 313 1
1.7. Yeni Gün’de Yer Verilen Görsel Malzemeler
Yunus Nadi’nin çıkarmış olduğu Yeni Gün gazetesinde ana başlıklar kalın punto ile yazılır. Gazetede görsellik ön planda tutularak yazılar desteklenir.
