Adli T›p Bülteni
57
KÜNT GÖZ TRAVMALI ADL‹ OLGULARDA SANTRAL
KORNEAL KALINLIK ÖLÇÜMLER‹N‹N DE⁄ER‹
The value of central corneal thickness measurements in forensic cases
with blunt eye injury
Aysun BARANSEL ISIR
1, ‹brahim ERBA⁄CI
2, O¤uzhan SAYGILI
2,
Serdar ÖZD‹L
1, Seydi OKUMUfi
2Is›r AB, Erba¤c› ‹, Sayg›l› O, Özdil S, Okumufl S. Künt göz travmal› adli olgularda santral korneal kal›nl›k ölçümlerinin de¤eri. Adli T›p Bülteni 2009;14(2):57-60
Bu çal›flmada, künt göz travmas› nedeniyle baflvuran olgula-r›n ultrasonik pakimetri ile santral kornea kal›nl›k de¤iflimleri de¤erlendirilerek adli raporland›rma sürecinin belirlenmesi amaçland›.
Gaziantep Üniversitesi T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›’nda, 2004-2007 tarihleri aras›nda savc›l›k kanal›yla gönde-rilen vakalardan künt göz travmal› 76 olgunun, göz muayenele-rine ek olarak ultrasonografik pakimetriyle santral korneal kal›nl›k (SKK) de¤erleri ölçüldü. Olgular travman›n olufl zama-n› ile muayene zamazama-n› aras›nda geçen süre dikkate al›narak iki gruba ayr›ld›. Birinci grup travma ile travmadan en fazla 3 ay geçen olgular›, ikinci grup ise 3 aydan sonra muayeneye gelen olgular› kapsamaktayd›. Tüm olgular›n sa¤lam gözleri de kontrol grubu al›narak irdelendi. Olgular›n cinsiyet, yafl, travma nedeni gibi tan›mlay›c› istatistiklerin yan› s›ra, de¤ifl-kenler için ortalama ve standart sapma hesapland›. Hesaplama-lar ve testler SPSS 13.0 program› kullan›Hesaplama-larak yap›ld›. Olufltu-rulan gruplar›n sa¤lam ve travmal› gözlerinin SKK de¤erleri ortalamalar›n›n önemli derecede farkl›l›k gösterip göstermedi-¤inin belirlenmesi maksad›yla t testi uyguland›. P de¤eri <0.05 olan de¤erler istatistiksel olarak anlaml› kabul edildi.
Çal›flma kapsam›na al›nan 76 olgunun 47’si erkek, 29’u kad›n olup yafl ortalamas› 34.8 (16-56 y›l) idi. Travmalar›n %59.2’si darp, %18.4’ü trafik kazas› ile, %13.2’si ifl kazas› ve %9.2’si çarpma–düflme nedeniyle meydana gelmiflti. 30 olgudan oluflan grup I’de travmaya maruz kalmayan gözlerin ortalama SKK de¤eri 545.2±10.18 µ iken, travmaya maruz kalan
gözle-rin ortalama SKK de¤eri 565.9±22.4 µ (p<0.05); 46 olgudan oluflan grup II’de SKK de¤erleri s›ras›yla 541.3±14.21 µ ve 545.1±12.56 µ (p>0.05) olarak saptand›.
Künt göz travmal› adli olgularda, özellikle ilk üç ayda baflvu-ran grup I’deki travmal› gözlerin SKK de¤erleri, sa¤lam gözle-rinkilerden daha yüksek olarak tespit edildi. Duyu veya organ-lar›n ifllevlerinin zay›flamas› veya yitirilmesi yönünden de¤er-lendirilen bu olgularda, adli raporland›rman›n iyileflme süreci sonras›nda yap›lmas› gerekti¤i için, travmadan en az 3 ay son-ra muayene edilmesinin daha uygun olaca¤› kan›s›na var›ld›.
Anahtar kelimeler:Künt göz travmas›, ultrasonografik pakimetri, santral korneal kal›nl›k,
SUMMARY
In this study we aimed to determine forensic report process of blunt eye trauma cases and to determine central corneal thickness (CCT) value by ultrasonic pachymeter.
We examined 76 cases with blunt eye trauma who were sent by public prosecutors to Gaziantep University Department of Forensic Medicine between 2004 and 2007. We measured central corneal thickness by ultrasonic pachymeter in these cases. We considered to classify trauma time and duration to medical examination, in two groups: group I is up to three months; group II is more than 3 months. These cases’ healthy eyes were accepted as control group. Besides descriptive information like sex, age and etiologic factors of the trauma of these cases, mean and standard deviations of variables were 1Gaziantep Üniversitesi T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›
2 Gaziantep Üniversitesi T›p Fakültesi Göz Hastal›klar› Anabilim Dal›
Gelifl tarihi: 27.12.2008 Düzeltme tarihi: 13.04.2009 Kabul tarihi: 23.04.2009
Cilt 14, Say› 2, 2009
58 calculated. Statistical analysis and calculations were performed using SPSS 13.0. The differences in CCT mean values of trauma and healthy eyes between groups were examined with the student’s t test. A p value less than 0.05 was considered statistically significant.
In the study 47 of 76 cases were male, 29 were female (mean age 34.8 (16-56)). The etiologic factors of the trauma in order of decreasing percentage were 59.2% beat, 18.4% traffic accident, 13.2% industrial accident, 9.2% crash-dropping accident. In group I (30 cases), the mean CCT value in the eyes without trauma was 545.2 ± 10.18 µ; 565.9 ± 22.4 µ in the eyes with trauma (p<0.05), in group II (46 cases), we measured CCT values 541.3 ± 14.21 µ ve 545.1 ± 12.56 µ (p>0.05).
Because the mean CCT values are higher in the eyes with blunt trauma compared to normal eyes in group I we suggested that it is suitable to wait for at least three months for forensic reports.
Key words: Blunt eye trauma, ultrasonic pachymeter, central corneal thickness,
G‹R‹fi
Künt göz travmas›, ön ve/veya arka segmentte lezyon-lara sebep olabilir (1). Hasar künt travman›n etkiledi¤i bölgede ya direk lokal etkiye ba¤l› olarak ya da künt travman›n aksi istikametindeki ezilme sonucu geliflir. Göz ön arka ekseni boyunca bask› alt›nda kal›p kornea-da çökme etkisi yaratarak gözün ön-arka çap›nkornea-da k›sal-ma-uzama olur. Göz hacmi sabit oldu¤u için bu ön arka bask› s›v› volümünün yatay olarak yer de¤ifltirmesine yol açar. Bu seri göz hareketlerinden kornea endoteli özellikle iris ve lens çevresi etkilenir (2-4).
Künt travma sonras› göz kapaklar›nda ekimoz, kapak-ta ödem, subkonjonktival hemoraji, korneada epitel erezyonu ve korneal ödem oluflabilir. Nadiren optik si-nir avulsiyonu (5), maküler delik (6), posteror kapsül rüptürü (7) görülebilir. Ciddi travma sonras› glopta rüp-tür meydana gelebilir.
Künt göz travmas› sonucu oluflan korneal ödem, endo-telial disfonksiyon veya endotel hücre kayb›na ba¤l› ola-rak görme keskinli¤ini etkiler (3,8,9). Bu nedenle künt göz travmal› olgularda adli rapor düzenlenirken yap›lan muayene ile birlikte SKK ölçümlerinin dikkate al›nmas› önem arz etmektedir.
GEREÇ ve YÖNTEM
Çal›flmam›zda Gaziantep Üniversitesi T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›’na 2004-2007 y›llar› aras›nda
savc›l›k kanal›yla gönderilmifl künt göz travmal› olgular de¤erlendirmeye al›nd› ve göz hastal›klar› poliklini¤inde konsülte edildi. Olgular›n yafl, cinsiyet, travma nedeni ve travman›n özelli¤i incelendi. Korneal travman›n etkisi SKK’n›n ulltrasonografik pakimetri yöntemi (10) ile öl-çülmesiyle de¤erlendirildi. Toplam 76 künt göz travmal› olgu çal›flma kapsam›nda de¤erlendirildi. Biomikrosko-pik olarak makroskoBiomikrosko-pik bir patolojisi olanlar çal›flma kapsam›ndan ç›kar›ld›. Bu olgular travmaya maruz kal-d›klar› zaman ile muayene zaman› aras›nda geçen zaman dilimine göre 2 gruba ayr›ld›. Travmadan sonra ilk 3 ay içerisinde muayene edilenler grup I, 3 aydan sonra mu-ayene edilen olgular ise grup II olarak s›n›fland›r›ld›. Ça-l›flmada, künt göz travmas›na maruz kalm›fl olgular›n travmatize gözü ile di¤er sa¤lam gözün kornea kal›nl›¤› Sonomed Sonoscan 4000 Ap. Ultrasonografik pakimetri cihaz› ile ölçüldü. Ölçüm birkaç kez, Oxibuprokain %0.4 damla damlat›larak, oturur durumda, sabit bir yere bakt›r›larak, ö¤leden sonra, korneal merkezden mikron cinsinden belirlendi. Olgular›n cinsiyet, yafl, travma ne-deni gibi tan›mlay›c› istatistiklerin yan› s›ra, de¤iflkenler için ortalama ve standart sapma hesapland›. Hesaplama-lar ve testler SPSS 13.0 program› kullan›Hesaplama-larak yap›ld›. Oluflturulan gruplar›n sa¤lam ve travmal› gözlerinin SKK de¤erleri ortalamalar›n›n anlaml› derecede farkl›l›k gösterip göstermedi¤inin belirlenmesi maksad›yla t testi uyguland›. P de¤eri <0.05 olan de¤erler istatistiksel ola-rak anlaml› kabul edildi.
BULGULAR
Çal›flma kapsam›na al›nan 76 olgunun 47’si (%61.8) er-kek, 29’u (%38.2) kad›nd›. Yafl ortalamas› 34.8 olup, ol-gular›n yafllar› 16 ila 56 aras›ndayd›. Grup I 30, grup II 46 olgudan oluflmaktayd›.
Travmalar›n %59.2’si darp, %18.4’ü trafik kazas› ile, %13.2’si ifl kazas› ve %9.2’si çarpma–düflme nedeniyle meydana gelmiflti. Darp olgular›n›n %57.8’i (26 olgu) er-kekti. Trafik kaza olgular›n›n %78.6’s› erkek iken ifl ka-zas›nda erkek oran› %90 idi (Tablo 1).
Grup I’deki sa¤lam gözlerin SKK de¤erleri 545.2±10.18 µ olarak bulundu. Ayn› grubun travmal› göz SKK de¤erleri ise 565.9±22.4 µ olarak hesapland›. Grup I’deki olgular›n sa¤lam ve hasarl› gözlerine ait SKK de¤erlerinin ortalamas› önemli farkl›l›k göstermifl olup istatistiksel olarak anlaml› bulundu (p<0.05). Grup II’deki olgular›n ise sa¤lam gözlerine ait SKK de¤erleri
Adli T›p Bülteni
59 541.3±14.21 µ olarak belirlenirken, hasarl› göz de¤erleri de 545.1±12.56 µ olarak tespit edildi. Grup II’deki olgu-lar›n her iki göze ait SKK ölçümleri ortalamas›n›n önem-li farkl›l›k göstermedi¤i, dolay›s›yla istatistiksel olarak anlaml› bulunmad›¤› belirlendi (p>0.05) (Tablo 2).
TARTIfiMA
Künt göz travmalar›, direkt veya indirekt mekanizma ile endotel disfonksiyonu veya endotel hücre kayb›na yol açabilir, bunun sonucu ödem oluflur ve SKK de¤erin-de art›fl gözlenir (11).
Bu çal›flmada olgular›m›z›n %61.8’i erkek, %38.2’si ka-d›n cinsiyette idi. Ülkemizde yap›lan çal›flmalarda da künt göz travmas›na maruz kalan hastalar›n %70-86.5’nin erkek oldu¤u görülmüfltür. Erkeklerin travma-ya daha s›k maruz kalmas›, bu cinsin hem ifl, hem de dav-ran›fl bak›m›ndan travmaya daha aç›k olmalar›na ba¤lan-m›flt›r (12-15).
Göz travmalar›, özellikle çocuklarda ve genç eriflkin-lerde daha s›k meydana gelmektedir (4,16,17). Tüm künt göz travmal› olgular›n %60’› eriflkin ça¤da gözlenir (18-20). Çal›flmam›za al›nan olgular›n %32.9’unun 16-25 yafl grubunu, %52.6’s›n›n ise 26-40 yafl grubunu oluflturan genç ve eriflkinlerden olufltu¤u gözlenmifl olup, literatür ile uyumlu bulunmufltur.
Bu araflt›rmada 16-25 yafl grubuna dahil gençlerde yara-lanmalar›n ço¤unun (%64) darp sonucu meydana geldi¤i saptanm›flt›r. Eriflkin grupta (26-40 yafl grubu) keza göz travmalar›n›n erkeklerde %57.7 ve kad›nlarda %71.4 ora-n›nda olmak üzere ço¤unlu¤unun darp sonucu oldu¤u gözlenmifltir. Travmalar orijinine göre de¤erlendirildi-¤inde, olgular›n tümünün adli olgu olmas› nedeni ile ya-ralanmalar›n büyük oranda darp sonucu olmas› (%59.2) beklenen sonuç olarak karfl›lanm›flt›r.
Künt göz travmal› adli olgularda yap›lan bu klinik ça-l›flmada, korneal hasar›n saptanmas› için kullan›lan bir yöntem olan SKK de¤eri ultrasonografik pakimetri ile ölçülmüfltür (21). Ak›nc› ve arkadafllar› ortalama 9 ayl›k izledikleri 68 olguda korneal de¤ifliklikleri %21 oran›nda tespit etmifllerdir (21). Olgular›n adli olgu olmas› nede-niyle çal›flma takibi s›n›rl› olmufltur.
‹lk 3 ay içinde oftalmolojik muayeneye gelen künt göz travmal› olgular›n santral korneal kal›nl›k de¤erleri sa¤lam gözlerine göre anlaml› bir flekilde artm›fl olarak saptanm›flt›r. (p<0.05). ‹lk aylarda görme keskinli¤ini olumsuz olarak etkileyebilecek bu de¤iflikli¤in bilinme-si, adli rapor düzenlemesi aç›s›ndan son derece önem arz etmektedir. Yapt›¤›m›z çal›flmada da ilk üç ay içerisinde de¤erleri al›nan travmal› göz ile sa¤lam göz aras›ndaki SKK de¤erleri anlaml› derecede fakl›laflm›fl iken, üç
Tablo 1 . Künt göz travmal› adli olgular›n yafl-cinsiyet ve travma sebeplerine göre da¤›l›m›
YYaaflfl GGrruuppllaarr››
TTrraavvmmaa NNeeddeennii 1166--2255 yyaaflfl 2266--4400 YYaaflfl 4411--5566 yyaaflfl
EErrkkeekk KKaadd››nn EErrkkeekk KKaadd››nn EErrkkeekk KKaadd››nn TTooppllaamm
Darp 9 7 15 10 2 2 4455 Trafik Kazas› 4 1 6 2 1 - 1144 ‹fl Kazas› 2 - 5 1 2 - 1100 Çarpma-Düflme - 2 - 1 1 3 77 Toplam 15 10 26 14 6 5 7766 G Geenneell ttooppllaamm 2255 4400 1111 7766
Tablo 2 . Künt göz travmal› adli olgularda SKK de¤erleri
O
Ollgguu GGrruubbuu G
Grruupp II GGrruupp IIII
D
Dee¤¤eerr SSaa¤¤llaamm GGöözz TTrraavvmmaall›› GGöözz SSaa¤¤llaamm GGöözz TTrraavvmmaall›› GGöözz
Pakimetri ölçüm ortalamas› 545.2µ 565.9µ 541.3µ 545.1µ
Standart sapma (±) 10.18 22.4 14.21 12.56
Olgu say›s› 30 46
Cilt 14, Say› 2, 2009
60 aydan sonra baflvuran di¤er olgular›n travmal› ve sa¤lam göz SKK de¤erleri aras›nda anlaml› bir fark bulunma-m›flt›r (p>0.05).
Bu sonuçlar karfl›s›nda özellikle künt göz travmas›na maruz kalan adli olgular için rapor düzenlenirken trav-ma sonras› geçen sürenin önemli bir kriter olabilece¤i düflünülmüfltür. Künt göz travmas› sonras›nda duyu ve organ fonksiyonlar›n›n zay›flamas› veya kayb›na yöne-lik istenen adli raporland›rma sürecinin en sa¤l›kl› flekil-de yap›labilmesi için travmadan hemen sonra yap›lan muayenelerin d›fl›nda olay tarihinden en az üç ay sonra tekrar muayene edilmesi gerekti¤i kanaatine var›lm›flt›r.
KAYNAKLAR
1. Viestenz A, Küchle M. Blunt ocular trauma. Part I: blunt anterior segment trauma. Ophthalmologe 2004;101(12):1239-57.
2. Canavan YM, Archer DB. Anterior segment conse-quences of blunt ocular injury. Br J Ophthalmol 1982;66(9):549-55.
3. Duman M, Akkan F, Umurhan JC, Eltutar E. Künt Göz Travmalar›n›n De¤erlendirilmesi. ‹stanbul T›p Dergisi 2004;1:22-6.
4. Sezen F. Künt cisimlerle meydana gelen göz travma-lar›. T Oft Gaz 1982;12:341-6.
5. Lucena Dda R, Ribeiro JA, Cruz AA, de Lucena AR, Lucena Lda R. Ultrasonographic evaluation of optic nevre avulsion with 10 and 20 MHZ probes: case report. Arq Bras Oftalmol 2008;71(5):740-2. 6. Brasil OF, Brasil OM. Management of traumatic
macular holes: case report. Arq Bras Oftalmol 2008;71(4):581-4.
7. Grewal DS, Jain R, Brar GS, Grewal SP. Posterior capsule rupture following closed globe injury: Sche-impflug imaging, pathogenesis, and management. Eur J Ophthalmol 2008;18(3):453-5.
8. Ocako¤lu Ö, Avras S, Müftüo¤lu G, Akar S. Künt glob travmalar›nda arka segment bulgular›. Ret-vit 1994;2:170-4.
9. Hard JC, Natsikos VE, Raistrick ER, Doran RM. Indirect choroidal tears at the posterior pole: a flo-urescein angiographic and perimetric study. Br J Ophthalmol 1980:64(1):59-67.
10. Bozkurt B, ‹rkeç M. Glokomlu ve oküler hipertan-siyonlu hastalarda ultrasonik pakimetri ile yap›lan santral kornea kal›nl›¤› ölçümlerinin uzun dönem tekrarlanabilirli¤i. Glokom-Katarakt 2006;3:177-80.
11. Mimouni F, Colin J, Bonissent JF. Ocular contusi-on and cellular density of the corneal endothelium. J Fr Ophtalmol 1986;9(10):641-3.
12. Çak›rer D, Güzey M, Dikici K, Tolun H. Göz trav-mas› olgular›m›z›n epidemiyolojik incelemesi. T Klin Oftalmoloji 1995;4:13-6.
13. Karg› fiH, Hosal B, Sayg› S, Gürsel E. Göz travma-lar›n›n epidemiyolojik de¤erlendirilmesi. MN Oftal-moloji 1998;5:385-9.
14. Dürük K, Budak K, Turaçl› E, Ifl›kçelik Y, Çekiç O: Delici göz yaralanmas› (497 olgunun sonuçlar›). T Oft Gaz 1993;23:299-303.
15. Kaya M, Kulaço¤lu DN, Baykal O, Tüfekçi A, Energin F. 688 Olguda Perforan Göz Travmalar›. Türkiye Klinikleri J Ophthalmol 1998;7:120-3. 16. Canavan YM, O’Flaherty MJ, Archer DB, Elwood
JH. A 10 year survey of injuries in Northern Ireland 1967-76. Br J Ophthalmol 1980;64(8):618-25. 17. Karlson TA, Klein BE. The incidence of acute
hos-pital treated eye injuries. Arch Ophtalmol 1986;104(10):1473-6.
18. Karsl›o¤lu fi, Hac›bekiro¤lu A, Tamsel fi, Tümflen D, Ziylan fi, Akmut T. Göz travmalar›n›n epidemi-yolojik yönden incelenmesi. T Oft Gaz 2001;31:484-91.
19. Y›ld›r›m C, Yaylal› V, K›ldac› B, Özden S: Aç›k göz yaralanmalar›n›n epidemiyolojik özelliklerinin ince-lenmesi. MN Oftalmoloji 1998;5:390-5.
20. Koval R, Teller J, Belkin M, Romem M, Yanko L, Savir H. The Israeli Ocular Injuries Study: a nation-wide collaborative study. Arch Ophthalmol 1988;106(6):776-80.
21. Ak›nc› A, ‹leri D, Polat S, Can C, Zilelio¤lu O. Do-es blunt ocular trauma induce corneal astigmatism? Cornea 2007;26(5):539-42.
‹letiflim:
Yrd.Doç.Dr. Aysun BARANSEL ISIR Gaziantep Üniversitesi T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›, fiahinbey-Gaziantep E-posta: aybaransel@yahoo.com
