26 M A YIS 1988
KÜLTÜR-J'M
Is/
YAYIN DÜNYASINDA SANAT/EDEBIW
T
T-Özgüç’terı ünlü sinema adam ım ız üstüne iki kitap
Kitaplarda yaşayan Yılmaz
EN BÜYÜK ÖZELLİĞİ “ İNSAN”
lanan Agâh Özgüç'e göre, Güney’in filmlerinin en büyük özelliği “insan”. Özğüç, Güneyin oynadığı ya da yönettiği filmlerde bu yanının ağır bastığını vurguluyor. - Yılmaz Güney üstüne art arda iki kitabı
yayım-n”. Ozg
Arkadaşım
Yılmaz Güney /
Agâh Özgüç / Broy
Yayınları.
Bütün
F ilm leriyle
Yılmaz Güney /
Agâh Özgüç / A fa
Yayınları.
FATMA ORAN
~
Seyircisini zenginleştiren bir in sandı Yılmaz Güney. Öze dönük, yalın, insancıl, toplumumuzu yan sıtan bir sinemacı...
Yılmaz Güney’in sosyal yaşamı duru bir dille işlerken, toplumcu anlatımın özgün, biçimcilikten uzak denemelerle nasıl harmanla nacağını gösteren o insan canlısı, sıcacık filmleri ne yazık ki, gözler den ırak tutuluyor şu sıra. Film lerinin yerine derlemeler, anılar, fılmografiler var. tyi ki var. Film lerini izleyememiş olan genç ku şak, hiç olmazsa şimdilik, kitap lardan tanıyacak O ’nu...
Atillâ Dorsay’ın “ Yılmaz Gü ney Kitabı” ndan sonra, sinema yazarı ve araştırmacı Agâh Öz- güç’tin Yılmaz Güney’le ilgili iki kitabı, sinemaseverlerin ilgisine su nuldu. Agâh Özgüç’le bu kitaplar ve Güney’in sinemacılığı hakkın da görüştük.
— 1975 yılında yayımlanan “ Neden Yılmaz Güney?” adlı in celemenizden sonra, bu yıl “ Bü tün Filmleriyle Yılmaz Güney” ve “ Arkadaşım Yılmaz Güney” adlı kitaplarınız yayımlandı. “ Bütün Filmleriyle Yılmaz Güney” adlı filmografinin oluşum sürecini an latır mısınız, gerçekleştirmeniz uzun sürdü mü?
ÖZGÜÇ — Aslında, bu kitap 12 Eylül’den önce yayımlanacak tı; öyle anlaşmıştık yayıncıyla. Fa kat ihtilal olunca, ertelendi. Ara dan zaman geçti, uzun bir zaman; derken, A fa’nın sahibi Atıl’la gö rüştük bu konuda. Ama onlar da ha önce, benim gerçekleştirmeyi
çok istediğim bir inceleme olan “Türk Filmleri Sözlüğü/1914 -1973” nü yayımlamak istiyorlardı. Sonra, birdenbire Yılmaz Güney gündeme gelince, dosyayı yeniden gözden geçirip A fa’ya teslim et tim. Epey zamanımı aldı tabii böy le bir çalışma. Evet, aslında Gü ney’in tüm filmlerinin bir dizelgesi bu, ama bildiğiniz gibi filmler gö rünürde yok şu sıra, ortada yok yani. Belki, yaptığım iş başlangıçta önemsiz gibi görünüyorsa da, hiç değilse şimdilik filmografisi olsun istedim ortada...
— “ Arkadaşım Yılmaz Güney” de, Güney’le olan dostluğunuzu mu anlatıyorsunuz yalnızca?
ÖZGÜÇ — öyle de diyebiliriz bir bakıma: Güney’i nasıl tamdım..
insan ilişkileri... Yılmaz Güney’i “ kömürcü çırağı” na benzettikle ri dönemde, kendisine Yeşilçam’- la ilgili birçok sorunda yardımcı oldum. Bu bir gerçektir, Yılmaz Güney’in oyunculuğunu ben keş fettim. Yönetmenliğini de Sinema tek grubu keşfetmiştir...
— Araştırma ve incelemelerinizi nasıl bir sistem içerisinde gerçek leştiriyorsunuz, nasıl çalışıyorsu nuz?
ÖZGÜÇ — Herhangi bir konu da, mesela diyelim ki, “ Türk Si- neması’nda Cinsellik Tarihi” : Bu konuyla ilgili bütün belgeleri not- layarak, dosyalıyorum. Zamanı gelince, üç veya beş sene sonra, o iş taslak olmaktan çıkıp yayımla nacak duruma geliyorsa eğer, üze rinde bir kez daha çalışıyor ve ya
yınevine teslim ediyorum. Ben, ga zeteci olarak, magazin yazarı ola rak işe başlamamış olsaydım, bü tün bu filmleri saptamama imkân yoktu. Gazeteciliğime ve arşivcili ğime borçluyum yaptıklarımı...
— Yılmaz Güney’in zengin fil- mografisinin size göre, en dikkat çekici yapıtı ya da yapıtları han gisidir?
ÖZGÜÇ — B ildiğiniz gibi, oyunculuk, senaryoculuk, yönet menlik dönemi olmak üzere üç dö nemi var, Yılmaz Güney’in. Bun ların içinde “ Seyyit H an” , “ Umut” , “ Arkadaş” , en dikkat çekici, en önemli filmlerindendir. Fakat ne büyük talihsizlik ki, Yıl maz Güney en iyi filmlerini kendi çekememiştir; senaryolarını hapis hanede yazmıştır, ama maalesef çekememiştir: “Sürü” , “ Yol” , “ Düşman” . Ama bütün bunlara rağmen yine çok başarılı, dikkat çekici filmlerdi bunlar da...
— Yılmaz Güney’in filmlerinin en büyük özelliği nedir?
ÖZGÜÇ — “ Insan” dır. Oyna dığı ya da yönetmenliğini yaptığı bütün filmlerde bu yanı ağır bas mıştır hep. Her kim Yılmaz Gü ney için, “ vatan haini” , “Türk in sanını sevmiyor” diyorsa, ben on lara karşıyım. Gitsinler, bütün filmlerini seyretsinler, hepsinin özünde sımsıcak bir insan sevgisi bulacaklardır. Filmlerinin bir baş ka özelliği de, başlarda uzun süre suskun bir havaya girip sonra da nerede ve nasıl konuşmasını bilme sidir...
— Yılmaz Güney’e göre, bir oyuncunun asıl malzemesi nedir?
ÖZGÜÇ — Yüzüdür; bakması nı, yürümesini bilmesidir. Dürüst ve inandırıcı olmasıdır, yaşaması dır. Çok yönlü, birikimli bir kişi liği olan insandı, Yılmaz Güney. Bu da çocukluğundan beri devin gen bir hayat yaşamış olmasından dır. Belki önceleri vurdulu kırdı- lı, tabanca romantizmli filmlerle Güney de sömürdü seyirciyi, ama mecburdu. O tür filmleri olmasay dı, bugün Yılmaz Güney’in “ Umut” u da olmayacaktı belki...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Beneği Taha Toros Arşivi
