'iNs'AN.
'.,,
'ii'iii
''i
.,' iKAYNAKLARI
V'6r*r.at,iMiNnn
:nrriN
itnri$iMi
IGERQEKLE$TIRME
KO$ULLO*t
'''.'''''
iRrg.Giir.
'r :
' Emet,GiileiYILMAZ*
., .:i .... " t"... ' ... . Marmnrailetigimigletmelerdeki
insan kaynaklany6netiminin
dcjrt temel fonksiyonuvardr.
Bunlar iEletmede insanrnka-litesinin
sallanmasr, mtigteritatmi-ninin elde edilmesi, iqletme
amagla-nnln
gergeklegmesi ve iqletmeninsosyal sorumluluk anlayrqrnrn
yeri-ne getirilmesidir.
insanrn kalitesi,
teknolojik
yeni-liklere iglerlik kazandtracak olan
in-san kaynafirntn etkin kullammr igin
bu kaynaltn
motive
edilmesini,
viinlendirilmesini ve beceri
diizeyle-iini
ytiks"ltici efitimlerini
ifade eder.Mtigteri tatmini,
p^zar paylarrnrkorumak ve rekabete karqr
iistiinliik
sallamak isteyen igletmelerin,
tiret-tikleri mal ve hizmetin kalitesini elde
etmede, miigterilerin ve hizmeti
ve-ren gahEanlann
gdriiqleri
arastndakuvvetli
birba[
olugturmalansonu-cunda elde edilir.
iqletme amaglanntn
gergekleqme-si, di.inya rekabeti igerisinde yer alan
iqletmelerin, klasik amaglan drqrnda
yeni arayrglar ve yeni ydntemler
pe-Einde kogup, k0rhhklanm korumak,
devamhhklarrnr
sallamak,
igletmekapasitesini artttrmak,
silrekli
de!i-Eim ve
dinamizmi sallamak
konu-sundaki yeni stratejileri uygulamala-nnr igerir.IEletmelerin sosyal sorumluluk
anlayrglannt yerine getirmeleri ise,
ig ve drE miiqterinin tatmin edilmesi,
faaliyette
bulunduklarl
topluma vegevreye kargr duyarh olmalan,
igg6-renler igin istihdam gi.ivencesi ve ig
ya$amlnln
kalitesinin
eldeedilme-siyle agrklanrr.
igletmelerde insan kaynaklan
yti-* M.U:,Iletiqim',Fatuttesi
MarmnrailetiSim
l"Iryi4.L
uygulanmasrnda etkiniletigimin
gergekleqmesi ise yukarrdabelirledilimiz
amaglara ula$abilme deiecesiniifide
eder. Bu ddrtfonksi-yonu gergeklegtirebilen insan kaynaklan ydnetimi baEanh sayilrr.
igletmelerdeki insan kaynaklarr ycinetiminin baganya ulaEmasr,
yal-nrzca
elitilmig
insan, standartlara uygun kalitede m1t ve hizmettireiimi
ya da stirekli geligim igin en son teknblojik yeniliklerle donatrlmayr
de-!il,
aynr zamanda ti.im. bu- uygulamalann-dziinti oluEturan iletiEim6tun-liklerinden sonuna kadar baganh bir gekilde yararlanrlmasr ile
miimki.in-dtir.
ins an.kaynaklan ycinetiminin baE ansr igin etkin iletiqimi
gergekleEtir-me kogullan gunlardrr.
l.
Etkin iletiEim kanallannrn olugturulmasr?
4q*
ve Eeffaf yonetim anlayryrrun gergeklegtirilmesi3.
Kaulmcr
yrjnetim anlayrgr4. I9 hedef gruplann bilgilendirilmesi
5. Iggdrenin
e[itilmesi
ve yabancrla$manln dnlenmesiinsan Kaynaklarr Yiinetimi
Yiiniinden
IEletmelerde
iletiEimin
Onemi
uluslararasr ekonomik
iliqkiler
sonucu ortaya grkan rekabet, klasikydnetim anlayrgrnrn artrk ihtiyaglan tatmin etmeoigi sonucunu ortaya
gr-karmrgtrr. 2000-'li
yrllann
yaEandrlr bu gtinlerde, diinyanrn degiqeirkb-gullarrna
gerelli
uyum.un sallanmasrnda, iEletmelere diigen gEEltti96-revler
vardr.
Bunlar igletmelerin uluslararasr rekabete trazrrtrite
seti;il-mesi, pazar paylannrn
kgrynmql
veya arttnlmasr, teknolojikyenilikle-rin
sallanmasl
ins_anlarlailgili
ortaya grkan
sorunldrrn- q6zi.imeulaEtrrrlmasr v. b'dir( 1 )
igletmenin performansrnrn geliEtirilmesinde en dnemli faktor olarak
insanr g.ore1 ve rekabette kahcr olmarun
iyi
egitilmiq, iEletmeile
cizdeq-legmiq, katrhmcr,
yenilikgi
ve siirekli insan gtici.iyle-mtimktinoldulunu
sav.ula.n insan kaynaklan
yiinetimi,
bu sistem igindeinsanlarr.de[igtir-mek igin kullanrlan rek unsurun iletigim
oldulunu
kabul eder.ihsiriara
toplam kalite yrinetimi felsefesini benimsetmek, ancak onlan
inandrr-makla, bu da ancak iletigimle mtimkiindiir. igletmedeki etkin bir iletiqim
defigimin-temel koguludur.
verilen
mesajlann tam olarak anla5rlmasi vebu mesajlann insanlan harekere gegirm"esi etkin
bir
iletigimli
sallanrr
(2)
- DLpl.amryla
iletigim; "etkilegimde bulunmak igin kullamlan bir aragolup(3)" bireyler arasr duygu, dtigi.ince ve
bilgi
ahgverigi olarak tanrmla-nabilir.MarmnrailetiSim
Genig anlamryla
iletiqim
ise-, "toplumsal yaprnrntemelini
olugturanbi.;irlJ",
tiigtiti"f
ve y'tinetsel yaptttlndiizenli
lSleyiginisaflayp-!11
"i".-r"
t,ireylel
davrairqlarr gOitinrtileyen ve erkileyenbir
teknik(4)"
;i;i"k
d;";iianabilir.
Buanlairda
iletigim i'letmenin bi.itiinliiEi'iniisa[-layan
bir
olgudur.iletiqi m, i gletme iEeri sinde m es3jlarrn yt1n9!i m$en, i S-g91,:nl"t"' iS
g6-,"nr.id.r=tr vorietime
tJit."q.
*
sagi*tr
bir biEimdefy9t.l
iletiqim,veili;itk1
geti Uegteme anca\ gyygn ortamrnda gerEek]qqiTilebitir'lqlet-;i;;a;
ifu$im,
insanlann biibirleriy,leilgili
olmasr, birbirlerine dikkatetmesi ve saygr gcistermesi demektir(5)'
Gi.ini.imi.izde iSletmelerin baqansr, gerEeklegtirdikleri iletigim
ile-6lgii1-*"kdi;.
g,.";niOr
u.
hizmettb rekaSetih giicti iletigim olm.ugtur'Ydne-ffiilt;l31rsr;
iEgl;renler ve tist diizey yoneticiler arasrndaki yatay ya daJi["n
otusanif.i
vOnftiiletiqimin
gtittiyle
eqdeferlilik
gdsterir' Baqkaffi
;iyiifiiii
ig#"
iiii*
iqle'tmede-is gdienler ve y dnetimle.payla-lrlm asr,iii"ri
i'ir.ji i,' daf"rtrlm asr ve' bu h i l g ile-rin delerlendiri lerek gYng.l]k L1! 1_ma 1iriin ve hiZmete yansrtrlmasr, igletmede var olan rletqtmrn yaplsml
ortaya koyar(6).
islermelerinde iletigimin iinemi, "igletmenin diizenli bir gekilde
igl-ef-.i
"
i-;;;i";;;;iii"*en
i n am aEl an nr gerEekle gti rm ek iizere gerek
iE-i"m.v]
ttlusturan bOltimler arastnda, gerekse iqletme ile dl$ gevreslara-;;;J;A;t$tt"n
stirekli birbilgi
ve diigtince ahqveriEinin oluqturulmasm-da" t'lrtaya grkar(7).insana ddniik
bir
yijnetim tarztnr benimseyen iqletmelerin vizyonu;i"ro"lu"
n yeteneklerihi en iyi
big im.de d.eferlendi ren, m ligteri tatmin i ni""
tirt
rtiizeyde lutan, ortaklar arasr-iligkilerdekusursuzlufu
yakllay.a.ntii
tUfiii.
u6btiytr
birktiltiirti
destekleme ve si.irdiirme_gilc1ine sahip.bir
nupin*
oluSturulmastdrr. Bunu baqarmak, ancak yeni bir.i9 felsefesinini,ili';..air"in
her agamasrnda topyekiindeligimin
ve iyileqmeninsa!-iun.uuyf
umtimktindtir. Bu
ned-enle organizasyonlarda.t?.Pllmkalite
vi;n.tlrni
ve bunabalh
felsefenin nasrl uygulandrfrnl ve de[igimeu[ra-drfrnr, iletigimin kalitesi belirler(8).
Verimlilik
ve bunabalh
olarak kalite dtiqiini.ildtifi.indeiletigimil ii1
clit
acrsrndan iinemi daha fazla hissedilmektedir. Sdzlii ve yazrhileti-ii*,
inrott kaynaklafl geliqiminin temelini teEkil etmektedir. Ancakbilgi
itetildigi
zaman Eahganlarla etkili bir iletiEim kurulabilir. Qahqanlannya-pacaklin
iSleri bilrneleri iEin onlarlaetkili
bir iletigim kurulmasr gerek-inektedir.brgtit
igindeetkili bir
iletigim,
tirgtiti.in hedeflerine kolaycavarrnaslnl, tritreAeneri geligtirmesini ve ttim bunlarrn tlrgtitte galqanlar
tarafindan daha kolay anlagrlm asrna yardtmcr olmaktadrr(9).
iqletmelerde var olan etkin iletigim sayesinde iggiirenler ve yonetim
Marmarailetisim
neyin cinemli
oldufunu,
nelerinbekrenildilini, deligimin
nedenlerini,nelerin doqry ya da yantrs olabirecelinr ye qrg.aryzasyonun nasrl
gahgtr-r*l
:il=irrer
_Av.ca
iledeim,i'ritmererd{biG
ilil'i'ril'eyi
veg.riie
Drnlglnrn saglanmaslnr,
olrenimi,
rehber olmayi,dinlemeyi
',,";;;p
vermeyi saflar.
,
i$.gcirenler.drgiitigerisinde,
kenrrirerinden neyin yaprrmasrnrnbek_
f
e1{igini
ve bunulggerl
yapmala' gerektifini,'riitrJ.iili"
onrardan nebekledigini, difer.b<iliimteidi ve
igtefie
o,g,f;oaL"nliiir"rtvr"
ilgili
ora_rall
n.ef9ri.1olup
biuilini
bilmeklsrerler(iol.c" o"
iiJiiii;i"
fri.uyr.
mtimki.indiir.
.. iigorenler-arasmda ilerigimin iyilegtirilmesi.ig.leuneyi iyile$rrcbileceEi
gibi
b.titiin gahgantar igin hayatr ciaha mutlu12i. riaie
gLii,ilJr.t"o,,.
efi:
5:; lql"-gr.pr9:
q:.lq"ye$r.Fle:,iyi
iletieim ile daha-uL-iiiyuprrrr.
Do_giu olaraK cra, rnsanl.a.r.pu
tt{
igletmelerin sadrk mi.iqterileri oiacaku.
gi_ lqantar da daha verimri ve iqy"erinde sergekte;
;;ii;
til;Jr.iro"
goiil_
cakl ardrr. B u nedenle biirtin gah$anlaiarppda
iyi ilisfilei
i.urur,
as, is_letme igin son derece rjnemli-bir hedeftir(l I
).
J
5--- -^i
ttrtn
diler
insanlan, drgti.rleri, d1; diinyayr. tanryabilmesi, olayranl:
d,T:.T:l:i
:ltlvtp
algr layabilmesiisin
ii.tisi*,
dr".i""
il,iiyre'""i_
drr. l$lermererin
de
drg diinya ile anlamh bir btittinlrik icinde buiuriabil_mesi igin
iyi
ig-l9y91ve_ag* ireti$im kanar.rannrnor"stu'*rrasr
gerekir.Iq leun ele rd e e tkin bi1 19 n-eqm,
.s agl ft h b i r i I eti gi m ;
ui.;i"
J;yanm
ak r.a_dr.
Krsacafetisim
iqletmefadiyJtlerinin
temeiini;il$il;;hdrr.
Katr_hmcr yd netim. bigimlerinde, kaiarrarrn o lug turulm
u.r'0.
"l*t"t
m g ah g_malannda S.sitgt arasr
fikir, bilgi
ve duygularrn at,n,p ueritmesi stjreciigletmedeki iletigimin geligtirilmesi agrsrnd'an
gtir"iui.',i-"[ii<rzl.
-.. insan
l.uyrll*
yrinetimi yiintinden igletmelerde iletiEimin dneminigdyle srralayabiliriz:
l
.
iletiqim igletmede, ki$iler ve-gruplar arasrnda gerekli iligkilerinku-rulmasma ve bir-btittin olarak iql-eunenin
fadilet
gdstermesineim-kan tanlma ve i$Ptrne igerisinde ortak bir anliyrE'yararma
yriniin-den cjnemlidir(13).
2.
iletigim iqletmede, birden fazla insanrnbir
amag etrafindatoplan-masrnr sallamak ve
bir
ar.ay-a.gelel insanlanngtiguir[gi
yafarakdrgtit_amaglan yrini.inde
etkili
bir bigimde gahgabiheleri igin,ara-larrnda
igbirlili
ve
uyumu gergekleEtirme y-riniinden rin"emlidir(14).
3.
iletigim,
her igletmeninetkin
bir
bigimde ydnetilmesine yardrmeden. bir ycinetim aracrdrr. Yonetim gdrevlerinin yerine getirilmesi
ve igletme amaglannm gergekleEtirilmesi yciniinden iletlgim rinem
taqr(15).
4.
Iletigim, igletmelerde ydneticilerindofru
kararlar almalannaMannarailetisim
drm eden temel bir cifedir. Ozellikle y(ineticilerin yetki
boyutlan-nrn
diler
iEgdrenlere oranla genig olmasr ve alacalt kararlanniq-letmenin gelecefini dolrudan etkileyecek olmast, y<ineticilere
ve-rilen
bilgilerin do!ru
olmasmt gerekli krlmaktadtr.Aksi
haldeyd-neticilere verilecek yanhq ve eksik
bilgiler
iqletmede gahgan tiimiEgiirenlerin Eakgmalannr bozacalt gibi igletmeyi de olumsuz
ytin-de etkiler(16).
O halde
iletigim,
yalntzcabir
ydneticisorumlululu
defildir. Bir
ku-rulugtaki her elemanrn
iletigim sorumlululu
vardrr. Agrk veetkili
bir
iletigim organizasyonun rekabet gi.iciini.i
arttrr.
Bu durum qahganlannyaptrklan ige motive olmalan, <;ahqtrklan igletmeye kargr
ilgili
ve esnekoluglan ile kendini gdsterir.
Yukanda
belirttifimiz
oneminden 6ttiri.i igletmelerde insan kaynaklanydnetiminin baqanst igin etkin iletigimi gergekleEtirme kogullanru gu
ge-kilde aqrklayabiliriz.
1.
Etkin
iletiqim
Kanallarrnrn Oluqturulmasr
insan kaynaklan ytinetiminde amag, iggorenlerin iqlerini en
verimli
ve en tatmin edici qekilde yapabilecekleri gahgma kogullarrnt saptayrp,
bunlan igletme baqansma elverigli hale getirmektir. IEletme ydnetiminde
insan faktijrtine verilen tinem artttkga, orada iggiicti verimi, iqin kalitesi
ve igletme igin yaprlan fedakarhklar da artacaktrr. Bu da bir ydnetim
fel-sefesi olarak iqletmede insana saygryl ve insan iligkilerinin onemini
orta-ya koorta-yar(17).
insan
iligkileri,
insan kaynaklan yonetiminin en zor ve eniinemli
ig-levidir. insan kaynaklarr ydnetiminin iqletmede
etkinlilini
saflamak veamaglannda baEanya ulagrlmak isteniyorsa, orgtit iginde insan
iliqkileri-ni geliqtirici kogullarr saptama zorunlulufu vardtr.
Qiinkii
insankaynak-larr ytinetimi, iggdrenler arastnda ve iEgdrenlerle yonetim arastnda
ku-rulacak olan
iyi
iligkiler
aracrhlrile
, insan gticiini.in igletme amaglannrgerEekleqtirmesini saflamaktadrr( I 8).
insan kaynaklan ycinetimi. iqletme ycinetimi ile iggorenlerin
iligkileri-ni birleqtirici
bir
tutum sergiler. Iggdrenlerleiligkiler
yaklagrmrnda endnemli yeri bilgi yamnda anlayrgrn da
iletildili
iki
ydnli.i iletigimtutmak-tadrr(19). Bu yaklagrm gahganlann i$letmeye olan
ba[liltlrnr
sallamayayilneliktir.
O halde insan kaynaklan ydnetiminin baqarrsr ve iqletmelerin
etkinlili
iizerinde rol oynayan en cinemli si.ireg iletiEim stirecidir diyebiliriz.
iletigim
stirecinin igletmelerdekirolii
ve 0nemini ise, "Kan dolagrmsisteminin insan vticudunda oynadrlr
rol
ve tinem"(20) ilebenzegtirebi-linz.
Marmrtra iletisim
.
iletigim,.ydnetim uygulamalan iEin temel koguldur ve insankaynak-lan ydneticisinin, iq yaptrrmak igin
kullandrlr
endnemli
aragtr.insan-larla iletigim kurmadan
yiineticilikten
bahsedilemeziletigim bir
mesajahq-verigidir ve iletigim si.ireci olmadan igletmelerin varhklanndan s6Z
edilemez.
Biitiin
ydnetim faaliyetlerinin bagansr, iletigim siirecinin etkiniqlemesine balhdrr. Qtinkii ydnetim ile
ilgili
olarak verilen biittinkarar-lar, ula;rlan sonugkarar-lar, geligmeler, iqletmedeki
ilgili
kiEi ve gruplaraakta-rrlmadrkga fazla,bir gey ifade etmezler. Bu da ydneticinin astlan ile
ek-siksiz
ve problemsiz bir iletiqim iginde bulunmasrnr gerekli krlar.Dolal
olarak aynr siirecin, iggdrenlerin kendi aralannda da devam etmesi
ge-reklidir.
iletigim, kurallanna uyulmazsa iqletme igin yaprcr olmaktan gok
ykr-cr bir rcll oynar. Bunun sonucu da yaprlan iqte gecikme, performans
dti-Ei.ikliifii,
kayrp, zarar vs Eekillerinde kendini g6sterir(21).Dolal
olarakiEletmelerde insan kaynaklan ydnetiminin fonksiyonlanm
etkinleEtirme-de, temel kogul olan iletigim siirecini gerEeklegtirmenin
ilk
gartr, etkiniletigim kanallarrnr sallamaktrr. Iqletmelerdeki iletigim kanallannr da ,
yukandan agalrya iletiEim kanallan, agalrdan yukanya iletiqim
kanalla-n, ya[ay iletigim kanallan ve infcrrmel iletiEim kanallan olarak
gruplandr-rabiliriz.
insan kaynaklan ytineticisinden kaynaklanan, insanrn kalitesini
arttr-ncl
ve miigteri tatminini sallayrcr mesajlar yukandan agafrdo!ru
indik-ge genigleyen iletiqim kanallarrndan geEerek iggrirenlere
iletilir.
Ancakinsan kaynaklarr yOnetimi ydniinden bu kanallar
yalnrzca
yukarrdanaEalrya emredici mesajlann iletilmesi igin kullanrlmamah, aynt
zaman-da
alt basamakta yer alan iggrjrenlere ihtiyag duyduklan konulardabilgi
vermek igin de
agft
tutulmaldtr(2Z).Insan kaynaklan ycinetimiyoniin-den yukarrdan
agafrya iletigimin
amacr; iqgrirenleri geligtirmek,e!it-mek, rehberlik vermek, yOniendirmek ve kontrol etmektir. Bu durumu,
toplantrlarda,
elitim
programlannda ve etkin performans igindeferlen-dirme ve feedbacklerde gcirmekteyiz.
insan kaynaklarr ydnetiminde, otorite aktgmrn tersi olan ve
iggoren-den ydnetimi
bilgilendirmeyi
amaglayan, agalrdan yukarryailetigimi
saflayan kanallar da vardrr. Bunun amacr da, iEletme igerisinde
feed-back saflamaktrr. Agalrdan yukanya igleyen iletigim kanallan
aracrhfiry-la, yukandan agalrya iletigimin anlagrhp anlagrlmadrfirnr, kontrol
edebi-liriz.
Insan kaynaklan yoneticileriigin
gergeklegtirdikleri ig takibinde,iqletmede iggdrenler, ortaklar, sendikalar ve tiiketioiler ile problemlerin
gdziimi,inde, bu iletigim kanallan gok hassas ve dnemli bir halkayr
olug-turmaktadr(23).
igletmelerde aynl organizasyon diizeyindeki, farkh
birimler
ya da iqgruplanndaki iiyeler arasrnda da mesaj akqrnt saflayan iletigim kanallan
vardrr. Insan kaynaklan ydnetimi ydniinden bu iletigim kanallan otorite
Marmnrailetisim
kanallarrnr aqarak
bilgilerin
akmasmr ve gruplann ortaya grkankonular-da birlikte qahqmalanna izin verir. Bu qekilde a,yq b-akrg aqrcl ve
beceri-leri paylaSan
giuplar
problemlerin srkhk ve giddet derecelerini deazal-ttr.
bt:n"jin
[a[ie
gemberleri igletmelerde problem gozme ve 96ziimiiretme konusunda en 6nemli unsundur.
Saflrkh bir
igletme yaplslna sahip-olan i$letmelerde kuruluqaolan
baf1ligr
tegvik eden Uii s6syal y?pl glqygy ka$a1 aynl zamanda,dedi-kolulain
iqlemesine ve iggiiienlerin birtigini zedeleyen Eegitli aynmlannoluqtulu
di
giiriilebilir.
iggtirenler arasrnda, otorite kanallandrqrnda.or-takiaiyaprtin
Uitgi ahq-verigi informel iletigimin.karakteristikornelidir
ve bu it6tiEim istesik de istemesek de daima var olacak ve igletmede tam
o lm ay an iieti gim in boqlu !u nu do lduracak
tt
(24).Krsaca belirtmek gerekirse, ttim igletmelerde do_rt g_eqit iletiqim kanah
bulunur. Bunlann hei Uiri bir amaca hizmet eder.
Sallfth
bir
organizas-yon, her bir kanahn agrk tutulmasl ve
bilginin
engelsizbir
Eekilde akrqtile tanrmlanr.
Dolayrsryla igletmelerde etkin iletiqim kanallannrn safilanmasr , insan
kaynaklan ytinetiminin
etkinli[i
lg.rs-r.r.rdan bi.iyiik cinem taqrr. Etkinileti-gim
kanallirrnrn
sallanmastylabirlikte
iggdrenlerino
kuruluqu- n-asrle$rdtiEii, kuruluq amaglannrn ne
oldu[u.
iEletmenin sosyalsorumluluk-iannr iggcirenlerin nasil yorumladftlarr, i$letmenin iggdrenlere olan
yak-lagrmrnil ne
oldulu
krsaca insan kaynaklan ytinetiminin stratejisi ortayagrkar.
Etkin itetiEim kanallan,
iletiqimi
iki
ydnltibir
stireg halinegetirir
veinsan kaynaklan ycinetiminin
etkinlilini
arttrnr. Btiylece iSletrneEahgan-lanrun aynr
delerleri
paylagtrklan, iEletmeye olan katkrlan artar,iqlet-meyle iiideglegmeleri sonucu ortaya grkar(25).
iqletmedeki iletigim kanallannrn safLkh iqlemesiyle birlikte,
iqletme-nin amaqlan dofirultusunda altnan kararlann etkin bigimde uygulanrp
uygulanmadrfr anlagrhp deferlendirilir. Ycjnetici astlannl tanlylp onlann
ihtiyaglannr
dfrenebilir.
Katrlmah karar alma ve katrlmah ydnetimger-qekleqebilir. iEgdrenlerle ydnetim arasrndaki iletiqimin dengesi saflantr.
Biiylelikle
iggdrenlerle ydnetici arasrndaki mesafeler krsalabilir(26).2.
Agrk
ve $effaf
Yiinetim
Anlayrqrnrn Gergeklegtirilmesi
ihsan kaynaklan ydnetiminin iqletmede
etkinlilini
sa$amak veamag-larrnda baEarrya ulagmak isteniyorsa, igletme igerisinde
yiinetim
faali-yetleri geffaf olmak zorundadrr. Insan kaynaklan
yrinetimi,
iEletmedekiuygulamalarryla iggdrenlere gtiven,
baflrltk
ve adalet hissi vermelidir.Bdylece ydnetim iggorenin igletme igerisinde daha aktif, katrhmcr
olma-srnr saflarken, iEletmeye olan
ba$rhlmr
arttlrmaktave
iEgdreninMarmnraitetiSim
me ydnetimini kendisine yakrn bulmasrnr, bu nedenle de sorunlarrnrn
gdziimti igin farkh yerlerdeki arayrqlannr dnlemiE bulunmaktadn.
.
inr?l
kaynaklarr yrinetimi, igletme ydnetimiile
iggcirenler arasrndakarqrhkh gilven-hissini a$rlar..!tiyf9c.e iqletmenin ig!"orenlerle
iiigkile-ri.nde
enoL..rylir{i;
.fa1g{kh
bilgi
akiEr yanrnda"fargrlfthtroglcirri-niin
de
iletildifi,
gift ytinlti iletigimin sallandrgr agrk ve Eeffaf ytin'etimanlayrEr tutar.
o
halde galdag igletme, geffaf olmahdrr.yijnetimin
iqgiirenlere veiE-gorenlerin de ycinetime.\argr daima agrk, samimi davr-a-nrqlan huzurlu
bir gahgma ortamrnr sa!lar-..Gi.zlilik igletmede bagansrzhlrir ortaya
gft-masma neden olabilmektedir. Igletmenin
gizli
tutmasr geieken birtakrmstratelileri. vardrr. Ancak insan.kayneklan ydnetimi ycininden i$letmenin
.i1s.an kalitesi, mtigteri tatmini, iEletmenin amaglan ve sosyal
sorumlu-luklan
konulanndaki iEgrirenin katkrsrnr arttlra-cak birtakrm noktalanng.izli tutulmasmrn anlamryoktur.
Eler
iggdrenler igletme igerisindenele-rin olup bittigini- bilmiyorlarsa, insan kaynaklan yrjnetiminin amaglanna
ula;masr y6ntinden
etkili
ve verimli olmalan da beklenemez.insan
kaynSt.-r
ydnetimi, iggOrenlerin yeteneklerine, karqrhkhgi.i-vene, kendi iglerine kar6r tagrdrklan
sorumlulula,
ekip gahEmasrna vekiqiye. say grya dayanmaktadrr. B u yd nerim
sekli,
iqletrii eierd-e ydnetim-de
agfthlr ve
geffafhgr zorunlu krlmaktadrr(27).Gtiniimtizde iEgdrenler
kendilerini,
ilgilendiren her ti.irlti kararlanngoriiEiilmesine ve sonuglandrnlmasrna aktif olarak katrhp, diigtincelerini
ifade etmek
ve
bu konulardafikirlerini
belirtmek istemektedirler.Artrk
iqgilren tragkalarr tarafindan ytinetilen
bir
arag olmak istememektedir(28). AErk gahgma orrammrn getirdigi
iligki
velletigimde agrkhk ,i$grj-renlerin dtigi.incelerini rahatlftla beyan
edebildigi
gahgma ortamrnli$-g6-renlere sevgiyle benimsetilebilmektedir. Bunun igin de iqletme yoneiilni
tarafindan iggrirenlerin
aktif
katrhmryla gergeklegen konugma[ar,igg6-renlerin diigiincelerini beyan
edebildili
formlar vs. gibi kurum igindebir
taklm faaliyetler dlizenlenmelidir. Biiylece iqgdrenin
igin
baqansrnay6-nelik tiim gabayr sarf etmesi sallanabilmektedir. Bu nedenle iqletme
ig-grirenlerinin yaptrklarr ige uygun
bilgi,
beceri ve yeteneklerinin stirekliolarak
elitim
ve benzeri ile geligtirilmesigerekti[i
de unutulmamahdr.Biiylece iggorenlerin igletmenin baqarrsr igin yapttklan ijneriler uzun ve
krsa diinemli planlarda kullanrlmaktadrr.
Agrk ve geffaf olmayan igletmelerde iggdrenlerin yaratrcl gi.iglerinden
faydalanrlamamaktadrr. Qtinkti mesaj akrgr yukandan aqa[rya
do[ru
ig-lemekte ve feedback altnamamaktadtr. Bu durum iggorenlerin ig
orta-murdan ve yaptrklan iqten solumalanna neden olmaktadrr. Aynca
iggci-renlerin i$letmeye olan
balhhklarr
azalabilecefigibi
verimliliklerinin
diiqmesi gibi ciddi problemlerle de karqrlaqtlabilmektedir.
Marnrura
iletisim
-
-ohaldeagftVeqeffafyiinetimanlayrgrsayesindeiqletmelerde(29):
L
iqgOrenlerin kendilerine ve i$letmeye olan g0venleri artar'2. Giidiilenme artar.
3. Ust vdnetimin saygrnhlr ve otontesr artar'
;.
6;;ii-;
problem iozrne y9!".n"gigelieir'.j.
i;;;;"i.'rin
iqleunevenaltrt*
9.flS.vi vi'ikselir'6. iEEOrenlerin i5 kalitesi ve
verimliltit
artar'Krsacabelirtmekgerekirsegiftytinltiiletigim$rsrn1{ayarrarraqrkve
seffaf bir ytinerim
,i;;,$^
d;"iirsemeden,
iqletme btinYesinde
oJuJ-ffi;.rk
61,. inruntuytiuf.fo"
y(rnetimihiriminin
baganl oimast ve
sag-itfAt
Uiilf"tigim
ortamrnrn oluqmast mtimkiindefildir'
3.
Katrhmcr
Yiinetim
AnlaYtEtigletmelerde
sallrklr
iqleyen iletigim si'ireci, iggtirenler ve iggorenlerlev 6n eti
ciler
urur rnOuluti,q; a,le*
-qf:ras
i s i n in
"dluq
turulm as r n
r
sallar'
'ily'ili;to*t"t
y"ittf.i""
!Ste.itgitifikirlerini
ve iinerilerini {istvdne-time aktarmu r,rrurrL'utuUiHrtir
kilbu
da toplamkalitenin
oluqmast veinsan kaynaklan
y6;;;ili"i"
"*lntiginin
riglanmust
agrsrndan
btiyiik
cjnem tagrr(3O).
Tartrgabilen, konugabilen,
fikir
alr$-verisinde bulunabilen, ydnetimlecift
yrjnrri ileriqimil"rili;;-i$gdirn,igrrtrnedeki
stirekti defiqim vegeli-;*d"kilkfi;rk;;r;".,
r.Jioiii'ii
budefieim
ve geliqimeuyarlama-i;;;
irlfi;;"irur.
iS'gti*ierin
katrl m r iql etmelerde taktm g altq m ast ntn;;tffi;
t onusunla da onemli bir etkendir'
Katrlma,iqgdrenlerinigletmeamaglarrdofrultusunda,galrqtrkianiq-f"r""ii
""
yafukla.
i 9i eri<i leyen. sorunl ann f Ortimti.igin,fikirdestefin-de
bulunmafu'
stir".iit"-J.ni(f
f i.-isfetme ydnetimi igin kaulma siireci:i s g(irenleri n igf"mJ,ii n
!"""i
o*
iqt*
dofrultusunda,karqrl aqtrklan
so-;:"?i;;ffi;iri'"G"
""
fianukh
karar alm-alan ve aldrklanbu
kararlarr;;;;ilff
qekitde uygutamatannr sallamak iEin kullanrlanbir
aragtrr (32).ig gd renlerin kattltm t, s o rum
lulut
p ay laqrmrrul-"-
qn:tliilii
lii
ifadeeder.katrtrmcr yrineiim j iEgOrenlerden ve yonetimden',p91 bu ]gtetmeye
noiii to*tOa
bul;;bitltir]
Uu organizasyonu nastlgeligtirebilirim"
so-iurono
sormalannrbekle(i3).
Bi;-ylece i$g6renleri n"yaptrklan igemoti-;;;ilrl*
saglanrrken, teiknoloiik yenilikler ve idari konulardaiggtiren-Iere
inisiyatif
verilmig olur(34).iqgiirenlerin katrhmrnr
pagfry$,
kargrlagtrklan sorunlar hakkrnda yada ya-puklan igle
ilgili
inisiyalflerini
ve yaratrctltklannt kullanmalattagf-.rniuit
oldukEi6nJm[dir.
Bu da o igletmede safhkh bir iletigimMarmnrailetisim
nin kurulmasrvla m.timki.indiir.
B.ylece
igg.renrerfikirlerini
iinerilerini
gitt ytinlti isreven bir iletrgim
i,;#rdo
rartrEabilmekb, kararlarakarrra_
b
l
m e i m kan r b u r abir m.ekie;i; d;;.
i;
["r
i9iJ,'.."ilffi i,"
""
is re rmedeveri m I i I ik arrrsr elde edi lmeft
t
iil
ciil"gin i$;;;;;i#;"r.ui,r,
n', sayesin _
de. igletme biinvesinde.,
i$gd;";l;;;raircr
gictinii
hare-kete geEiren ve
igletme amagranyra
kisi;ei;h;toEri"
irr
araya getiren karite gemberreri oluqturulmaktadrr.
Kalite gemberreri garrganrarrn y(inerime katrrrg bigimi
orup, iqre
irgili
surunlann ruorung:gt:.:::.:p,.rjlgi've gciziime
uf agt.,iO,g,,"ve rggorenle_
rin kendi gdriis leri n
i
uygul ayaeid
rrti.i;;
;tff;ffi
fiiii
rl.
Kr saca ber irtmek gelekirse ; t'agda$ i gretmererde. am ag, stirekr
i ger iE im
ve degiqimdir. isretme bu
amagta-nnig"rE"r.r"ffi,Eilil;e
baganrrsa_
yrlrr. Bu
basarrnrn enon"mri iati'i';ru"ise,
erkinvJsalirkh
igreyenbir
i letiq im s iire-c
idir.
la$r r.{<r is
r"y*,ri,i
$*
H;;;
il;
i$i8,#
bunyes i ndeherkes bir
dilerini
uilgiteno'i#r"ninoti"ri"i
u'n'"[t,]ii.'Bunun
igin de
iisr vdnerimin katrhmcr, agrk ve
aemotratit
birt;;;ril'fi9l.ini
benim_semig olmasr gerekmektedir.
a.
ig
Hedef Gruplarrnrn
Bilgitendirilmesi
iEg0renlerin igretrne amagr arr n rn gergekregtirirmesi nde baga'r r
olup
olmamaia',
brivrik drsiideiririsir
rure*cgr"9jg1,r.iii$r;il;
isremedigineve isgrirenlerin
konuvia'giliylieirlliiig'r"i-'1,p
uriiiiJ""a-lmemeleri_
ne
bafhdr.
ileriqimin srnrr rarumadr!r
g.k
l,r$.gn ve yaygrn
ordulu
gliniimtizde,iggtirenlerin garrgrrkJan i$reune ite
itgiti
meydanageren
defi$im
ve yeni_den yaprlanma sebeprerini
cilrenmik
istemeteridolardrr
ve bu konuda orraya grkan ihtivacr n karq r la-n m asl
to pram kar i tenin-b&;;
igi n garrtr r.B u nedenle igretmede" olup bi
o;E;
rt'iJ.,naa iEgrirenleribil g ilend irmek
gerekir. Ig tetrn ede g i zri kap akr t uveui
a,
uluJr'fq".i"rt"il"ri
i g gciren ve
vdnetim .rasrndakiiletig im i,
b"
.ieEt,,
u"y.nloliifi;i;il
"
hareketi _3i
iEin hagrnda 9ls^e]l1r:nu
nedenie'i.glermg iggorenrere karqr orabildi_grnce aErk ve qeffaf davranarak, y(inetim
ve
iggdrenuiuri"o"
iliioiv"r"i
orramr olugrurulmahdrr. Bu diyaioc icinde
itllr"n.
niE,n'iJgisi,n.
ir,ii_yag duyuldulu. ya da.b.u igi nigin
laptrttari"trongi
*io.,iio,
konusuoldu.fu ve nasrl gergeklegtigi a-nrarrh'p iggcirenin 6'"
k";;i;;a
hirgilen_mesi
saflanmahdr.
Bciylece igletmenii-ger.gekou*runun
neoldulu
tiim Erplakhlr ile ortayl konmahdrr. Bu da"etkiti
ili
iletisimiiirecine
ze_min h;zrrlayacafrndan in san kaynaklan ycinetim inin
;dligini
. agr a*u_da rjnem kazanrr(36)
igletmenin almrg
oldulu
kararlarve
yap.mr$ ya da yapacakoldulu
u ygu lamalar konusunda ig gcirenleri bilgilendirm-eji veritfu dt< is renen
me-sajm
deligiklile
ulramadan ig grirenler tarafindan algrlanmasrna nedenMarmnrailetigim
oiur.
Qiinkii
iggdrenlerle iletiqimin temel\levi
karqrhkh gi.ivenortamr-nin n,rluufrnaJ,-dn ue iqgdrenlor bilgilenmeli istedikleri konular hakkrnda
ffi
ii.d^a;1";
t"d^
iirttt
t oyna[lardan.bilgi edinme volunaitilirlerse
bu giiven ortammm sarsrlmasive kurum igi fatrqmalarln ya$anmasr
ka-Ermlmazdr.
5.
iqgiirenlerin
Efitilmesi
ve
Yabancrlaqmanrn
Onlenmesi
Yofun
tekn ol ojik
gel iqmenin y.agandrfr endiistriltJ:*
?-t":"de'
iqgo-,."n
,uilun
,arnankuiiandrlr iireiim
aracrna yenik diigmektedir. Bune-ar"f r,- tSf
"t*.nin
strekli
Oig5lm
v.e S.el,{meko nusundaki amaglarrna
""t
o"ritolmaktadrr.
Geniq iglltmelerdekiaqrrr iq b61ilmti;
gofu
zamaniffiffi;iltgt
iqinn"y"
yutadrfrnr algrlayamamasma neden olur'Iq-;&;;t;i;;ilirt
i'i onto*mr yrtrnr ue'q-gtiten bir siire
sonra. yaptrlr iEin
fr;;il;";
J;ifftuir;n"
furuitotraca[r "k;nusunda kendisiyle Yezyn*
ffi ;;;;rin"o"ti
ins anlarl a o I ums-u z yarg r I ar i.irermeye h3;lar' Ig96-;;ffi's;;,
yiinetimin rrer d9Q1$ry yenrie g-etiren' von-t-!t-lT:k vedenet-lenmek isteyen, yaptr[r igle
ilgilifikir
tiretemeyen, yaratrcrlktan yoksunt,i.lnr*
traiini.airr.i"utinOai
gelen mesajlara feedback very.rgz sade.cei""r.i"t-fiilyapttgt
iqin koqullaitna uymasa bile emirleri tatbik eder'Iq-i.tr*
tti"VJrii-t0""f."'nOiiiyie ve yaptigt.iqleilgili
altnan kararlarakatrla-;;t;;iSf"m"O"
U,,qtita.tntti ainiqtattn" [izmet
eden bir arag halinialoi iS gfit"n ; giintimilz iq letmelerinde fu s1n_ kaynaklan yonetiminin
ama-.
rn*'O-tstnOilt"nOl
t"tidisine,
E ahEtrEr igletm eye, yeglla
-daijnemlisi
iuof
ur"
tursiyabancrlaqanhir
insan duru"munagelir'
Yabancrlaqma,-i9-;di"]1il1.n]itni *,'isr"t11e
ve Eevresi
iie o lan iletlEimini en gelledifindenfri;il;il;;
k;i;;kiarr
yonetiminin
etkinliginin
saganmasrnda(inemli hir engeldir(37).
insan kaynaklarr
yiinetimi;
iqgiirenin_bilgisini.ve.yaratlcl-gtictiliitjl-slirce iirettiEi i.irtine yansltmaslnl amaglar, yani i5' iSletmede i9g(lrenin
fiil;"t';"f&rlsiiiAlgi
bir aragtrr. oysa olumsuz galgma kogullanndail$g,jdff
t"",it"i
g?r9eklegii1*e.sgin
bir
aracr .lam az. B u koqu-llaroftti.t"Ou iggoren yaprE; igie
goitillti
9"gil,
zorla,9a19rr.Bu
yi.izden.yalnrztii"ttiei
ii-run"ue'tirJtim
stirecine de[1]di[er
iggtirenlere, ydneticilere,nr Ur e?i
trt"
ve hatta kendine yabanc rlagrr. i! gtireni n kendi ne yabancr Iag-;ill;;;
riim iletiqim kanallannr kapamasrna, yaptrfr eylemleridenetle-yememesine neden olur(38).
ilgiireni
<ince gahgtrlr igletmeye daha sonra kendisine- yabancrlagtrranetk#lerden biri
detjtiotoilt
geligmedir. insan kaynaklan ydnetimiiq-gijreni geli$en teknoloji kaiqrsrnda etkin hale getirmeyi amaqlar. Bunu
ba iqgtiiene
stirekli
yehilenenteknoloji
karqrsrndaki yaratrcr ve yaprcrgti*ilii
ortaya koyabilecefi bir ortam yaratarak gerqeklegtirir. Bu daile-iiSl-in
gticd iterti-ttindtir.
Bu ortam ise,iggorenin kendini etkileyen u" ltgil""nOiren konularda ahnacak kararlara katrhmryla saflanrr' Iggdrenbi;ylE
bir
gahgma ortamrndayaptrF
igte bedensel gtictinti oftayaMannarailetisim
--ken aynr zamanda diigtinsel giictinden.cr.e
yararlanrldrlrnr
gdrecekve
biiyl ece
.i ge. ve i gr etm eye karg"r yaban.,
t[,i
u tg;;;;;"k
"rru r acakrrr.
Yaptrfr
iq de anlam kazanacalrndan, iggrir"niiletme
amagtanyta daha
gabuk b [irtinle$ecektir(39).
iqlermeler.yalnrz ilerlemek ve degiqmek- igin
delil
hayatta kalabilmekve fzualiyerlerini stirdiirebirmek igin
iiiramik
vestirikli
o'egiqimeagft
ol_mak zorundadrrlar. Neden ne oiursa orsun bu
;il".;:rizayrflamasr
igletmeyi zora sokar. Bu nerrenre- igletmeler
i$g6;;,rG;;iemotojik
ge_ l-tq_l
:lqf
u vy.T sall ava b ilecek criizcyd"
y"risiii..Ti
ru.Lln
ve d i.izen ri
Drr $eKrlcle egrtrm
BI1S11"IT
organize edilm-etiOir.eunkii
egir,rn say._s i nde i nsan lar vasrfsr 2,, beceri ksizl pasif varr ft
i;;
r;;;;utr
u.or.
islti_
melerin. hrzla deli gen d tinyada.degiqiryr.gre.
3v-\
"vd"fu
uJi i nron,n"gi -rimi ve kalitesinin artrrnlmasryla ririimktinotii.
ctiritimti-rlolrg*,nrn
ya_
paca!r haralar kariteri rirerimi
biiyiik
orgiicle"Gi;i;;;JE'r
'git,i
pudur,
makinalara ve ekipman a da zarur
u"r"."ktir.
..
Bu
noktadaelitim,
iggdrenlerinniteri[ini
vekalitesini
arturma yo_ni.inden
iinemli
oldulu
kaclar, igkazala.irn
azalmasr";
.lnleil;i;i$
giivenlilinin
sallanmasrve igg6renin y.lplrerig" ,." tuiLnOrg,
nrugilii
yabancrlaEmamasr agrsrndan tjnem ta$ri(ab)."
,
Sonug olarakill:!ii-"]:.9e,
insan kaynaklanyonetiminin
uygulama_lafl nda ba$anva ul aq rlmak .isten iyorsa yukanda
lGil
b;ift
girn'iziteti-gim erkinlikJehnin
sigt*tt
trir qe[itcte ,ituqturut*as, t agrn,tnar,t,..
KAYNAKEA
Artan sing-l,
"iEletmelerdeiletigim",
EskiEehir
iktisadi
ve
Tica_ri
ilimrer
Akademisi
D-ergisi,cili
13,
]H'.,iiin
lgll.
Agrkrllu_ Merar,
rEgiiren
iErevreiinin
ir.tiEi-
buaantrra',
Eskigehir Anadoru universitesi. Ki.itahy:i
ntrroo?u"
io*i
bi_limleri
Faktiltesi 15.yrl
Armafanr,
19g9.Aydrn
Isft
Deliorman, "Hawlett-packirdriirkiyede
Biz "Kaliteyi
Mtiqterinin Tanrmlqdrlrna " inanryoruz", Topram Kalirc
yo-ne tim inde Tiirkiye_ perspektiti, "
iii
rk iye Uyg u ram al o.",b"-fiEen
Katire A1t1V5i ve
Toptam'faiiie
yiinetimi
Sempozyumu,
Eyliil,
t9ll,
fstanbul,
KALDER iuyrn_
lan.
Bag
i.
Melih,
"verimlilik
yiinetimine
Sistem yakla$rmr,,,verimri-lik
Dergisi,
MPM yayrnr,
199214.Bagaran
Ibrahim
Ethem,ytinetimde insan
itiqkiteri,
Ankara,Gtil
Yayrnevi, L992.BaysalAyge
Q_an, QahEma
yaEamrnda
insan, istanbul,
Avcrol
Basrm Yavrn. 1993.
Bramham J,
Human
Recourcesplanning,
Lonrjon,Institute
of
Personnel Management, 1989.
Monnnrailet$im
DincerOmer,"BirOrgiitselDavran-rqTarzrOlarakKararlaraK'atrlma:
ulrYvr
il;;;1
ei?-ilI;d"f;,
wii.r"r.a
universitesi I.I.I).F.
ii"tliti'
Cilt.
IV,
SaY-r'l-?,
1987'gtif
ismaiflXi".tit.
Xifit.
Ko_ntrol
Cemberleri ve
Uygu-lamadan
ot;;ittt;:
E;isa'
Uludaf
0 niversitesi B asrmevi'Eonh"l?1iliu*r,
orgiitlerdt
.ItgtiEiT'
Qev' Yrlmaz Btiviikerqen"ou'
*";.d
;
^ei[iq"ttit,,{nado
I u Un iversi tesi Yavrnlart'
Erkmenol Adnan, "
;ik;'iili$ito
;'
oRgivt
EgqT
veKiiltiir
Merke-zi22-25
arJrk
1992 tirifrinde.sunulanteblif'
-
'-Ersen
Haldun,
I";iil-K"Ht.
"."
i"san
Kayniklan
Yiinetimi
ililkili'
ista"nbul,Yijn
Matbaacrhk' 1996'Ctimuifriusiufu,
--'^--i;i,
Vti""iimde
BaEan
iginAltrn
Kurallar'
Istan-Alfa
ilasrm YayrmDafrtrm'
1995'Giin Funda Savaq,
Ti;lkl;Gf.ifeiue
UreticiTiiketici
iliqkisindeKalite
vtinrtiiii;, ivti-.*u."
universitesi Iletigim
Der-gisi.
SaYr.7.Temmuz'
l99i',-.
Hagemann Gisela,
Vf"Ii""tV"n El
Kitabt'-E-eJ'
Giiktuf
Aksan''^*u"^'iriunt,"i,
n,ltu
Yayrn Yaprm Tanrtrm' 1995'Karadeniz Kemal, ;' 6
Odn
V gdR'da. Toplam Kali_te.[iiltiirii ", Top-lam Kalite Vtl
*ti*i"Ot
Tiirkiye Fers pektifi "TUtr
y:-Vlgula-malarr",
D;Effi
Kuiitt
nftuvllt
ye
Toplam
Kalite
Yiinetimi
Sempozyumu'
ryrdi
1994' tarihinde sunulani"utig,
istanbul,kALDPR
YayJnlan'Karakoc Nihat'
"o;;;;;l
Gtigim ve-brg'tsel
Ztman ArasrndakiiliEkiler"'
Kurgu
Dergisi,
Sayt'6'
hlazlran'Kazancr Metin,
fikil
hiqkiie.r,-+'nkara' S.av3$Yayrnlan'
1982'ii;;i
-
Til;.,
iqretmeYittt"ti"itiSi,
istanbul'
Beta Basrm YavtmDalrum,1993.
Marsan nfirn,
"br!*i,asyonlarda
Topl4m Kalite An^layjgrnrnBaqa-"'*^'*titlXt",
V"ti*tiiit
oergisi,
Ozeltay:'
1995'.Metqnrez
^""'o"'6-ri;;;;itF;ctidn
Robert'
Pathologie Siciale de
riEntreprise'
La
de
Direction'Paris'
Gauther-Villars,
1971.Sabuncuoli
u'zeyfat,
Qahqml
psikotojisi,
Bursa,uludaf
Uni-veriitesi
Basrmevi, 1987.Taner Ahmet, ^
*^-''O;;;'xaiiie
"ropru* rofite
Yiinetimi ve Endiistriyeliligkiler",
Dergisi, KALDER
Yaymlarr, Sayr'6'
ocak'
1994.
Thompson
Philip C., Quality
C-i-rcles:How to Make
Them
^Work in Ameriia,
New
York, AMACOM,1982'
Tonlam Kalite - -
r
Ydnetimi Ara$trrnra Komitesi, "Toplam KaliteninKapsamr", Toplam
fante
YonetimindeTyttiy"
Perspektifi,"Ttirkiye Uylulamalan", Deliqen Kalite
Artla-ytqt-v-e
Toplam
filite
Yiinetimi
Simpozyumu,
Eyliil,
1994,istanbul,
KALDER
Yayrnlan.Marrnnra iletiSim Tosun
5gr.-ul
yiinetim
ve iEtetme
po_ritikasr,istanbul,
isran_bul Universites i igletme'pattifiesi Vuy,.u-
i q9il.' "
"
DIPNOTLAR
I
ismair
Efir,
yiinetimd-e
Karite
K_ontror
eemberreri
veuygutamadan o-rnekr"., eui.o,
uffiE
riniutiri,"ri
eo-_
srmevi,
1994, s.17.2
KaradenizKemar,-"GooDyEAR'da
Tplam
Kalite
Kiilti.irii,,,Toplam Kalite
ycinetimindtiiirkit"
pJr;;aifriirirr.iye
uy_
gulamala'", Deligen
raite
airruyiEi'ne-'ioorl^
Kari_
te
yiinetimi
g".fi::v_t-u,
Eytrir
iq6a,
,o.ihii'ol
,unuron_
r,
teblig, istanbul,fAlO"gn
vir*tor,.
r
rvrustafaG[imlig,
yiinetimde
i]a$arr
i"g^in,Artrn
Kuratar,
.
_
isranbul,Alff
b3fi
y.ffi
dug,urn,
1995, s.l I
l.
4
Zey.yatSabunc,oftu,
g"i,E-u-F:iu;"irJi,"iiurro,
Uludag
_
Universitesi Basrmevi,tgilz,
,. ttz.
5
Gisela
HAGEMANN, Moti-nu.yon
E-l
Kitabr,eev. Griktu!
Aksan, istan_bul,
_Roia
yay,n
i"ap,,
ran,t,ri,
'idqi,
r.so
6
Fu nda Savaq Gii n, ;'Har,kr u
iiisll.i' ur!;;il;i
i;rJt-i
i'
irieriri n _
de
Kalite y{inerimi",
Maimara
u"i"".rit"J"iiiirEi-1
^.
Dergisi,
Sayr.7,Temmuz, tqba,
s.gti.
----"'
^'""''
/
JrnanAnan,
"Igletme"lerderretigim",
EskiEehir universitesi
rktisadi
ve
Ticari
irimrer
ir"i.",i.i
i;;;ff;;
cilt.l3,
-
Haziran,
1977, s.64.8
Akrn
Marqap, ',OrganizasyonlardaTopjam
{alite
AnlaylgrnrnBaqarrlmasr",
verimritir.
o".giri,
o;;i
s"vll"r'g9;,
s. I3g.
9
Haldun
Flr-gl,.Joplan.r
${ite
?e
Insan
Kaynaktan
yii_
netimi lriskisi,
istanbur,yon
Matbaactitt,
l'g96'r.ill.
19 $.qgg*unn,
A.g.".,.S.s0.
I
I
Williams
Ee.g!4q,
Qrgiitterde
itetigim,.
eev. yrlmaz
Briyri_kergen v.d, Eskigehir, Anadolu
Uniir:riritJ.i
V"yr"ffi,
s.12.12
Ersen,
A.g.e.,
s.133.l3
Artan,
A.g.m.,
s.65.14
Ni!$
K.arakog, "orgtitsel iletiqim veorgtitsel
zarnanArasrndaki_ _
Iligkiler",
Kurgu
Dergisi,
Sayr.6,Fi;ti;;,
ffi:-"
l5
Meral_Agrkollu,
IEgtirei iqtevtl,rini"
iletfji-
ri"nanfita-Ir,. Es kigeh i r, An ad ol u U n i vers i tes
i
K ti rah ya'iktir;Ji;;
il;;
Bilimler
Faktiltesi 15.yrl
Armalanr,
19g9,s.6j.
l6
Artan,
A.g.m.,
s.65.17
Toplam Kalite Ytinetimi Ara$tlrma Komitesi, "Toplam Kaliteninlfps.apr
",_Top lam Kali te yrinetim inde Tiirkiy6F"i,
p"nifi,
Tiirkiye
_Uy_gulamalan",
Defigen Kalite
Anlayrfi
vefopl"T
Xalite
Yiinetimi
Sempozyumu, Eyli.it,'
tgg4,
.
Istanbul,KALDER yayrnlan,
s.18.l8
ibrahim
Ethem Bagaran,yiinetimde insan
iliqkiteri,
Anka-ra,
Gtil
Yayrnevi,
1992,s.ll.
Marmnrailetisim
19
20
J. Bramham,
Human
Recources !!annin^g'.London'
Institu-"
;"
;Ti;;;;lnn"r
Management, 1989' s' 108- I 09'Tamer Kogel,
rsr.tJ.Ttintii"itigi'ittunbul'
Beta BastmYa-vrm DaErtlm, t993, s'292'
A.L.".,
s2gl.
Robert
Mergnrez, Fatholo-gie-Socialede
L'Entreprise'
La
Crise
de
la
Fo;;i;;
dt Direction'Paris'
Gauther-2l
22
24
Erkmenol,
A.g.k.,
s'43'25
Ayge
can
B^v;;i;
fui'q-a^voqamrnda insan'
istanbul'
Avclol
Baslm YaYrn, 1993'
ss'79-80'Villars.
L97l,
s.25.#llt"r#J;;r,';Bir.
m
i leti sim'', oRHiM.
EEiti 1=ve
Kiilttir
Merkezi ZZ-25
nraf*-f
0g2i-lttlnd.
sunularitebli!,
s.42.ir,';i*ln
lle1isiry.',gRHiNl
Isltl
26Sahuncuollu,
a.g.e'. ss',t2 t -t22
fi
.il,ffi
;ilffi
;f
i;$,t+1*"'.*l**:9,lYj5t+?.*lt,-'?^[1"
.lYe oe5rz
r\a[-,
ioplam
Kallte[-O"fi6t*un
Lydrn,
" Hawlett-PackardTiirktle'de
u tzt
;ift6;;tdian
rm rad r frna,"l"3llyi.T
1i
:
: P lT
"tl
V#;Hiil"
tii'[
v"
p*'?ekti
fi,' riiru
v"-9t
g."-t"TX91
Y iinetiminde' I'i.irkrye rerspeKur
r'
t "'-l
"K"Jit"
Tti
ri"if
l"f
;;tifi
Katite-
4$u.vlp,
"g
::LllT
^r
nFp
vqrrrnrnrrDefiigen Kalite- Anlavrsl ve
'l'oplam
h'allre
r('utrr'u
Sempozyumu, r,yrtil,--igi6+,
istan6ul'
KALDER
Yaytnlarr's.122.
fopiuto kulite
Ydnetimi
AraqtrrmaKomitesi'
a'g'm"
s'16'Haidun
Ersen,a.g.e.,
s'134'AhmetTaner,
"toptam
(atite
ytinetimi
ve Endtistriyeliliqkiler",
'"^6;;;
i;itt"
ri..eiti
KALDER Yavrnlan'
Savt'6'
ocak'
2829 30
Iyy+,s.L>"
:_
r_.^-L,-i
Kemal
Tosun,Yiinetim
ve iEletme
Politikasr' istanbul'
Is-^
-";;;i,,r
i't,, ;.r"'"i t".*-i-isl.etrn"
f'anittesl
Yayrnr, 1 990, s' 5 3 2'ffi
; "i"tj
;;
;;
;;;ii$
;t"
Futtitt"ii
Yav rnt'
I el,9:'-1
3-?
o'i#ffi
;;'itsi;"o;sd;Jqqyi^#ura11b|ylf.KararraraKa-i:t#ffi;#;ib";
Model",
Marmara tiniversitesi
i.i:il.i'.
o".eiii,
cilt.IV,
Savr'-l-2. .1987,s'432'
,i.i:il.i'.
o".eiii,
cilt.IV,
Savr'1-2. .1e97tt-!2'
33
fopi*
fulite
Y"dnetimi Araqtrrma.Komitesi'a'g'm"
s'17'14
f."ililiii,
B;,""
Bus,"v"ii*rilik
V;;*litik
ytrnetimine
i
ii""ti*
i"?.P:1t:T
Sistem Yaklagrmr"'Y akl a$rmt"'
Ve'
1994, s.19"3l
3234
i.
iiiliirrr.'n""giti
MPV
Yavrnr, ^19 92.14,
s 3,63s
phirip
--c.
Thga^psr,
g""titi
q:::1"':."1o.y^#,
#io'
ifr'"r"' w"?i.
id n"i""i"u,
N6w
York,
AMACOM'
I 982's" 3.
36
Metin
Kazanct,Halkla
iliEkiler,
Ankara'
SavaqYayrnlarr'
1982. ss.l39-140. 37 38 19 40