KIRKYIL ÖNCE
IS T A N BULDA
BİR
OTO M OBİL
Y A R IŞI
Dr. İlhami M ASAR
192G senesinde Zincirlikuyudan İstinye köprüsüne kadar Boğaziçine doğru uzanan ilk şose, makadam olarak inşa edilmişti. Yol, şimdiki Abdullah Efendi lo kantasının yanından dolaşıyor, ve dokuz kilometre ka dar tutuyordu. 1930 senesinde yolun asfaltlanmasına başlandı. Daha Tarabya ve Büyükdereye uzanan şose yapılmamıştı Ama bukadarı da Boğaziçinde oturanlar arasında, otomobil sporunu canlandırdı.
Emirgânlılar oturur, bir ralli uygulamayı münakaşa ederdik. Aramızda İstanbul Belediyesi trafik müdürü Fethi (sonra Amal soyadını almıştır), Türkiye Otomo bil ve Turiog Klübü (o zaman isim böyle idi) idare meclisinden Ekrem (sonra Akömer soyadını almışdır), gazeteci Burhan Cahit bey ve azınlıklara mensup ar kadaşlar vardı.
1933 senesinde bir ilk ralli tecrübesi yapıldı ve çok sönük geçti. 1934 senesinde otomobil klübüne M illiyet gazetesi yardımcı oldu, hep beraber çalışdık ve nihayet 25 mayıs 1934 cuma günü ralli yapıldı. O zaman resmi tatil günü cııma idi.
Ralliye Oto - Moto - Velo yarışları ismi verildi. Evvelâ, o zaman velosipet ismi verilen bisikletler, sonra motosikletler, sonra da otomobiller, dokuz kilo-
16
metrelik şosede yarışacaklardı. Bisiklet ve motosiklet lerin de işe karıştırılmasının sebebi, yarışa girecek otomobil sayısının az olması idi.
Ben de arada, 76 plâka No. Opel otomobilimi sat mış ve eşimin, bayan Samiye Burhan Cahit ile, yarışa bilmesi için, bir spor Overland Willis marka otomobil satın almıştım. Artık İstanbulda otomobil sayısı art mıştı. Plâka numaramız 608 idi
Yapılan rallinin reportajım eski sporculardan Sa- dun Galip, 26 mayıs 1934 cumartesi günkü M illiyet ga zetesinde yayınlanmıştı. Bisiklet ve motosiklet yarışla rını bir tarafa bırakarak otomobil raliisi konusunda ya zılanları kısaca ele alacağım.
Fakat bundan evvel enteresan bir hususu arzede- ceğim. Aramızdan hiç kimse bir rallinin nasıl yapıldığı nı bilmiyordu. Bundan dolayı Avrupadan Targa Florlo da yapılan bir ralliyi konu olarak ele alan «La nuit est â nous» filmi celbedilmişti. Filmde başrolü meşhur Fransız artisti Marie Belle oynuyordu. Filmi hepimiz alâka ile seyrettik. Fakat, yarışın yapılacağı şose, o kadar dar idi ki, ben filmi seyrettikten sonra, eşimin ralliye katılmasına son dakikada mani oldum. Bununla beraber ralli müddetince organizasyona yardımcı ol duk.
Yarışların başlamasından çok evvel büyük bir me raklı kütlesi, çoğu yaya olarak gelmiş, virajları ve seyir için en uygun geçitleri tutmuştu; yarışçılar da, mem leketimizde daha pek görmediğimiz yarış başlıklarını giymiş, tulumlarını bellerinden sıkmış olarak İstlnye köprüsündeki yerlerini almakta idiler.
Nihayet yarış başladı. Biz de yarışın son bulacağı, Zincirlikuyuda, yerlerimizi aldık.
Birinci kategoride, Aşot efendi, dokuz kilometre yi 6 dakika 4 saniyede alarak, Zincirlikuyu’ya birinci olarak geldi. Bindiği otomobilin markası Amilcar idi; İkinciliği Kalemidis efendi, Fiat otomobili ile 6 daki ka 22 saniyede başardı.
Üçüncü arabayı çok bekledik. Bir kaza oldu diye korktuk. Sahibi, dostum Fethi Amalin, bir spor Fiat arabası vardı, nihayet o da uzakdan sökün etti. Dere cesi 7 dakika 28 saniye idi.
ikinci kategoride Ekrem Akömer, Bugati otomobili ile, mesafeyi rakipsiz, 5 dakika 16 sanayide alarak re kortmen oldu.
Üçüncü kategoride bir bey ve bir hanım vardı.
Her ikisinin otomobilleri Ford V8 marka idi.
Ziya bey mesafeyi 5 dakika 20 saniye ve Samiye Burhan Cahit hanım 5 dakika 40 saniye de aldılar. Sa miye hanım, ilk rallici hanım idi. Çok alkışlandı. Son ra da, yarışı başarı ile bitirmesini hep beraber tebrik ettik. Fakat Samiye hanım, daha sonra yapılan başka bir yarışda kaza geçirerek ve sakat kalarak b'zlerl çok üzdü. Fakat kendisi daha çok yaşadı ve bundan bir kaç sene evvel vefat etti
25 mayıs 1934 rallisi kazasız sona ermişti. Su ilk tecrübenin başarı ile sonuçlanmasında, tertip heyeti nin payı büyük olmuştu.
O devirde yollarda hemen hiç trafik yoktu. On dakikada bir otomobil geçerdi. Fakat buna rağmen ya rış yolunda bütün trafik durdurulmuştu.
1934 rallisini, bu gün gibi hatırlarım. Biz yarışa katılmadık, ama otomobil sporuna alâkamız çok arttı ve yarıştan üç ay sonra, yolsuz ve köprüsüz Balkan memleketlerini, eşimle beraber, ayni Overland Willis otomobili ile, ilk geçenlerden biri olarak belirli bir ba şarı kazandık.
17
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
