Besinkontrolü ve Hijyen Kürsüsü (Prof. Dr. L. Berkmen)
BRUCELLOSE'LU KOYUN ETLERİ, KALİTELERİ
ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR
Doç. Dr. M. H. KARASOY
İnsanların beslenmesi bakımından, hayvani proteinler; alınması utlak lazım olan biyogen maddeler arasındadır. Etler, insan ihtiyacı akımından hayvanı proteinlerin başında gelmektedir.
Yurdumuzda et veren hayvanların başında koyun ve keçiler yer lmaktadır. Akdeniz memleketlerinde keçilerin yavru atma hastalıgı
İPOGRATES zamanından beri bilinmektedir. Brucellose hastalıgının erolojik, bakteriyolojik, allerjik, patolojik bilhassa koyun etleri üze-inde az olmakla beraber histopatolojik muayeneler de yapılmıştır
akat bu etlerin kalitelerini tayin bakımından, en mütekamil et mua. ene metodları ile, literatürlerde herhangi bir araştırmaya tesadüf dilememiştir, Bu bOşlugu kapatmak gayesi ile, Bandırma: Merinos iftliginde, serolojik ve bakteriyolojik muayeneler sonucu brucellose'lu ldukları tespit edilen 179 koyundan, 100 tanesinin etlerinin kaliteleri ..zerinde araştırmalar yapmagı uygun bulduk.
Bütün milletler, dünyada çok yaygın oldugu araştırmalarla tespit ilen brucellose'lu etler üzerinde, bilhassa melitensisli koyun ve keçi tlerinde yeni tedbir~er alm~k mecburiyetindedirler. Bu gün dünyada . sanlar tarafından bilinmey.erek sayıları milyonları bulan brucellose',
u hayvan etleri yenilmektedir. ,
LUSTİG ve VERNONİ (17), Hutyra, Harek ve Manniger'in (11) ildirdiklerine göre Malta Humması (Febris ondulans) amili Bruce ta-rafından 1887-1888 yılları arasında izole edilmiştir ve adına micro-coccus melitensis denilmiştir. Bu hastalık koyunlarda ilk defa 1906
lında Garcia ve İscara tarafından müşahade edilmiştir. Zammit (17) insanların bulasık keçi sütle ri ile hastalık aldıklarını ve hasta hayvan-rm serumların'da spesifik agglutinin bulundugunu bildirmektedir.
KARASOY
Evans (23) 1917 yılında mierococcus melitensis ile Bacterium abort Bang'ın morfolojik ve serolojik benzerliklerini
.
tesbit etmistir..
Mey ve Shaw bu organizmalara Bruce'un ismine izafeten Brucella gru adını vermişlerdir. Brucellalar insanlardan başka keçi koyun, dom at, köpek, kedi', tavşan gibi hayvanlar için de patogendirler (16). P 10v (21) kanatlılarda, Pankratov (20) ratlarda, Katz (4) bizonlar brucella tesbit etmişlerdir. Stoenner (24) brucella ile enfekte foet. plasanta ve sütlerle köpeklerin bu hastalıgı aldıklarını bildirmekted Ceylan, deve ve tavuklarda da bir çok araştırıcılar tarafından brucel tesbit edilmiştir. Hutyra, Marek, Marmiger (11), Löffler, Moroni Frei (16) brucellose etkenlerinin kanda bakteriyemiyi yaptıktan son ekseriyetle genital organlarda, memede, mafsallarda, regional lenf b lerinde, kemik, karaciger ve barsaklarda yerleştiklerini ve patoloj afat meydana getirdiklerini bildirmektedir. Tarasow (25) hastal amillerinin meme bezleri ve regional lenf yuriirularında lokalize oldu larını bildirmektedir. Bruce (7), Taylor, Lisborme ve Vidal (26>,
Kars (13), Zerfass (30) brucella melitensisin keçi ve koyunlarda bulundu nu, Zdrodowski (29) koyunlarda izole edilen 92 suşun 91 tanesin brucella melitensis oldugunu bildirmişlerdir. Stoermer (24) koyunla daki brucellose enfeksiyonunun tamamen brucella melitensisten ile geldigini, 104 koyun sütü üzerinde yaptıgı embriyon kültürlerinde y nız bir koyunda brucella abortus Bang tesbit ettigini bildirmektedi Renoux (22) koyun ve keçilerden izole edilen brucella suşunun 33 t nesillin de melitensis oldugunu, Löffler, Moroni ve Frei (16) iJ?san -dası olarak süt, kaymak, tereyag, taze peynir, et, sebze ve meyveleriyegane enfeksiyon kaynagı vazifesini gördüklerini bu gibi maddeler bulaşmış olan toprak ve suların dahi uzun zaman enfeksiyon çıkışı medar olduklarını bildirmektedirler. Orlov (19) hastalıklı koyunları
sütle ri ile enfeksiyonu yaydıklarını, yavru atan koyun memelerinde ponksiyon ile aldıkları materyallerde % 70 nisbetinde brucella etke lerini elde ettigini bildirmektedir; Zdrodowski (29) hastalıklı koyunl rın vaginal sekret, idrar ve sütleri ile etrafı bulaştırdıklarını ve kuz1 lama devresini enfeksiyonu yayma zamanı oldugunu bildirmektedi Dorofejew (8) tarla farelerinin hastalıgı yaydıklarını tesbit etmiş~i Erernin (9) köpeklerin de enfeksiyon kaynagı oldugunu, Wellma ( 27,28) sokucu ve kan emici insektlerle brucella. enfeksiyonunun koba lara naklettigini, Merchant (18) tahta kurularının ve kenelerin d aynı rolü oynadıgını bildirmektedir. Bessonov (5) kuzuların brucell enfeksiyonuna beşinci aya kadar mukavemet gösterdiklerini açıkl maktadır. Başkaya (4) brucella mikroplarının süt ve plasentada ço nisbette bulundugunu, yerli kara sıgır sütlerinde rastlayamadıgını, A tan ve Köylüogıu (1) bir kısım koyun serumlarının bruceIla melitensi 62
BRUCELLOSE'LU KOYUNETLERİ
mikrobunu belirli surette agglutine ettiklerini, Golem (10) 120 koyun. dan 16 adedinin serumunun brucella melitensis bakımından müsbet agglitinasyon verdigini bildirmektedir. Beşe ('6) Bandırma Merinos Çiftliği koyunları üzerinde yapmış olduğu araştırmalarda, 129 koyun-dan 8 brucella melitensis suşunu ayırdığını çabuk agglutinasyon dene. mesinde % 35,5, yavaş agglutinasyon denemesinde % 44,6 nisbetinde müsbet netice aldığını bildirmektedir. Alibaşoğlu (2) Bandırma Meri. DOS Çiftliğinde aynı koyunlarda brucellosis melitensiste histopatolojik
araştırmalar adlı çalışmasında 179 koyunda memelerde, uterosta, ov~ riyumda, lenf yumrularında, karaciğerde, dalakta, böbreklerde, ince-barsaklarda, akciğerlerde, kemik iliklerinde ve allerjik reaksiyon gös-teren kuyruk altı derisinde yapmış olduğu denemelerde aşağıdaki so-nuçları aldığını açıklamaktadır :
1-L- Brucellose'lu koyunlarda da öbür hayvanlarda olduğu gibi bu
enfeksiyöz granulom sınıfı hastalıklanndandır.
2 - Brucellose dişi koyunlarda çoğunlukla ve özlükle meme ve uterusta lokalize olmaktadır.
3 - Şüpheli koyunların sütlerinde görülecek dev hücrelerinin bru. cellose teşhisine yarayabilecegi kanaatindeyiz.
4 - Brucellose'un dişi koyunlarda özlükle memelerde lokalizas--yonu insanlara bu hastalığın daha çok çiğ süt ve ürünleri ile
geçebile-ceğini göstermektedir.
5 - Uterusta görülen geniş ölçüdeki lezyonlar bu hastalıkta abor-tusun ne surette meydana geldiğini, sonun atılması olaylannın ve kısır-lığın sebebIerini açıklamaya yetecek kudrettedir.
6 - Brucellose'un meme, uterus, karaciğer, akciğer gibi çeşitli or ganlardaki lokalizasyonu, bu hastalığın hangi çeşitli yollardan insan lara geçebileceğini göstermektedir.
7 - BruceIlin tatbiki ile kutiste meydana gelen allerjik reaksiyon larda nekroz ve çok sayıdaki Langhans tipi dev hücrelerinin görülmesi bruceIla etkenlerinin kendilerine karşı şekillenen reaksiyonlara benzer reaksiyonlann bruceBine' karşı da şekillenebileceğini göstermiştir.
Baran (3) Brucellosis Melitensis'li Erkek, Dişi, Gebe Karagül ve Dağlıç'larda Anatomohistopatolojik araştırmalar adlı çalışmasında aşağıdaki neticeleri aldığını bildirmektedir :
1 - Çifteler Harasındaki koyunlardan Karagüllerde % 18,31; Dağ-lıçlarda ise % 18.77 nisbetinde brucellosis melitensis'll vak'a tesbit et-miştir.
KARASOY
2 - Yaptığımız araştırmalardan elde ettiğimiz sonuçlar, kültür ırklarına nazaran primitiv bir ırk olan Karagül ve Dağliç koyunlarının brucelIosis melitensise karsı daha mukavim
.
olduğunu gösterir.,3 - Brucellose melitensisin koyunlarda reticulo endotheliose gra-nulom hastalıklan sınıfına girer.
i
4'- Yavru atma, placentada şekillenen placentitis ve nekrozIara ilgili olarak meydana gelir.
5 - Kısır koyunlarda, uterusda brucellose granulomlannın 'görül-- mesine karşılık, gebelerde bunun görülmemesi placental lezyonlann
daima taze bir enfeksiyon veya bakteriemiye ilgili olarak meydana
gel-diğini üade eder. ..
Araştıncı, testislerde, memelerde, uterusta, lenf yumrular!nda da-lakta, ovariumda, akciğerde, ince barsak lenf sisteminde, ve ~yind€: bu hastalıkla ilgili olarak patolojik arazlan tesbit ettiğini bildirdik-ten başka, kendisi tarafından aşağıdaki sonuçlar :
A) Testis ve epididymis'lerde milier ve noduler Brucellose gra-nulomlan,
B) Memelerde nekroze olmamıs.
.
düğümcüklerde de. dev hücre-lerinin görülmesi,C) Placentada chorion epiteııerinde cytolyse, çekirdekte chro-matolyse, desquamation, matemal ve fötal placentada haemorrhagie, ~ecrose ve hücre infiltrasyonlannın şekillenmesi, .
D) Meme ve pelvis boşluğu lenf yumrulannda büyük hücreli hypar plasie, granulomatose fuvayyelerde necrose ve lehf folliküllerinde bru. cellose düğümcüklerinin görülmesi,
E) Dalakta epithelioid hücre odakları,
F) Böbreklerde cortical bölgede, glomeruluslarda, karaciğerde intralobuler dokuda ve kalpte myocardta necroselar,
G) Beyin menenjlerinde, meningitis nonprulenta lymphocytaria, H) Hipofizde mononuclear hücreler ile lymphocytelerden yapıl-mış fuvayyelerin bulunduğu açıklanmıştir.
Keskintepe (15) Vajen mukoz'u ile yapılan serolojik ve bakteri. yolojik muayenelerle koyun brucellosis'inin teşhisi üzerinde araştırma-. lar adlı çalışmasında, koyunlarda yavaş agglutinasyon reaksiyonu Ue
vaginaI mukoz agglutinasyon reaksiyonu mukayese edilmiş ve
BRUCELLOSE'LU KOYUNETLEJRİ
ki rolleri araştırılrruş olup koyunlarda genital organların lokal bru-Ila enfeksiyonunun, vaginal mukoz agglutinasyon testi ile teşhis ed:-bileceğini bildirmektedir.
Karasoy ve Sina (12) memleketimiz sığır ve Kinaman koyunları tlerinde kolorimetrique metodlarla pH değeri üzerinde araştırmalar dlı çalışmada, Karaman koyunlarında kesimi müteakip hemen
ölçü-n pH değerleriölçü-niölçü-n, 7.8 de baslayarak,.., 7.6 - 7.4 arasında % 80 den,
zIa olmak üzere büyük bir nisbette toplanmakta ve tekrar 7.2 ye ka-ar yüzde nisbetleri azalka-arak devam ettiğini, 22 saat sonraki pH değeri
6.0 dan başlamakta, 5.8 - 5.6 arasında % 70 den fazla olup, 5.4'e adar nisbetlerin azalarak devam ettiğini, Kara~an erkek ve dişi ko-n etleri pH değerleri arasıko-nda pek az farkların olduğunu, Morkara:'
n ile Akkaraman koyun etleri pH değerleri arasında da pek az fark. rın tesbit edildiğini açıklamaktadırlar.
MATERYAL VE METOD
Bandırma Merinos Çiftliğinde brucellose'lu oldukları tesbit edilen 79 koyunun 100 tanesinin etleri üzerinde araştırmalar yapılmıştır.
er partide kesilen 10 koyun akşamdan ayırt edilerek sabahın erken aatinde kesimleri yapılmıştır. Kesimden evvel hayvanların dereceleri
lınmıştır.
1 - Semizlik durumu (çok iyi =
+ +
+,
iyi =+ +,
orta =+.
aşektik = -);2 - Ölüm sertliği muayenesi irilerek muayenesi yapılmıştır
+,
ölüm sertliği gecikm~si=
-);
(rigor mortis), önayaklar hareket et-(normal ölüm sertliği teşekkülü =
+,
ölüm sertliği teşekkül etmemesi 3 - Quetsch probe; boyun, sırt, ve bud etlerinden kesimden 22 aat sonra 'mercimek büyüklüğünde kesilerek alınmış kompresör ara-'ına konularak tazyik edilmiştir. Bu parçanın vermiş olduğu su mik-an ve et serumunun kırmızılık veya açıklık derecesi kontrol edilmiş-ir. (Çok sulu =+ + +,
orta sulu=
+ +,
az sulu= +).
Aynı dene-ede (Çok kanlı =+ + +,
kanlı =+ +,
az kanlı = ~, renksiz= -).
4 - pH tayini : pH tayininde Schömberg'in nitrazingeIb metodu e pH kağıtları kullanılmıştır. Takriben 2 gram yağsız, kansız ve bağ-ayıcı dokudan ari et, hususi porselen kapların gözlerine (tuppfelplatt)
onulur. Üzerine örtülünceye kadar, 1/10.000 nisbetindeki nitraZin-'elbin sudaki mahluIünden dökülür. Reaksiyon mahlulünde et, pensle areket ettirilerek kısa zamanda renk meydana gelir ve et mahlü1den
KARASOY
ç
A Lİş
MA LA R-Q Besi Beden pH derecesi Quetsch probe
Z Ölüm
S dere-
dere-i
'iii ol
cesi cesi -sertliıP
Bo-c.ı
ı..
Boyun Sırt Bacak Sırt Bacak~ 00 yon 1 ++ 38.7 +++ 5.8 5.8 5.8 + + +
.
... .... .. ... ..~ .. . ... ... ... 2 + 39.3 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + ... ... ... .... ... 3 ++ 39.9 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + .- ... ... ... ',..." ... 4 +-++ 38.7 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + .... ... ... ... .. 5 +++ 39.3 +++ 5.8 6.0 6.0 + ++ + ...o•••••••••• "0 .. ... .... ... 6 +++ 39.2 +++ 6.0 6.0 6.0 + + + ... .... ... ... ... ... ... . ... ... 7 ++ 39.3 +++ 5.8 \ 5.8 5.8 + + + ... ... ... - .... ._-- ... 8 + 39.1 +++ 5.8 5.8 5.8 + + + ... ... ... ... ... 9 +++ 39.1 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + .. ... ... ... ... .... ., ... . .. ... . ... 10 +++ 39.0 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ ---... .... 11 ++ 39.1/ +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ t-.. t-..t-..t-..t-..t-... •••••• •••••••• o•• ... ....:... 12 + 38.8 +++ 5.8 5.8 5.8 + + + . --0" ... ... ... '. .. --0-' "'" "." . ... . ... 13 ++ 39.8 +++ 5.8 5.8 5.8 + '++ + i ... ..,... ... ... 14+
39.2 +++ 5.8 5.8 5.8 ++ ++ + ... ..- ... .... .... ... ... ... ... . ... 15 ++ 39.0 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + ... .. ... ... ... 16 ++ 39.1 +++ 5.8' 5.8 5.8 ++ ++ -t-+ , ... . ... ... ....
17 ++ 39.8 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + •• ... ... ...- ... ... ...~... . ... ... 18 +++ 39.9 +++ 5.8 5.8 5.8 + + ++ 66 ,BRUCELLOSE'LU KOYUNETLERİ
.pH derecesi Quetsch probe
ci Besi Beden ..---_.._--- ,._._---" ..- --_.-- .
.-eZ
Ölümdere- dere-
Bo-'c;; <il sertliği Boyun Sırt
Bacak Sırt Bacak
<li ı. cesi cesi
:ı:
ri.i yun--
--19 +++ 39.4 +++ 5.8 5.8 ,5.8 ++ ++ + 20 + 39.6 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + 21 +++ 39.5 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + o••••• "•••••••••• •••••••••••••• 0.0 22 +++ 39.1 +++ 6.0 6.0 6.0 + + + ... - ... ... 23 +++ 39.3 +++ 5.8 5.8 5.8 ++ ++ + ... "" ... ... 24 ++ 39.8 -f;++ 6.0 6.0 6.0 ++ ++. + ... 25 ++..
39.9 +++ 6.0 6.0 6.0 + ++ + 26 +++ 39.0 +++ 5.8 5.8 5.8 ++ ++ + ...- ... ... 27 +++ 38.9 +++ 6.0 6.0 6.0 + ++ + ... 28 + 39.9 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + 29 ++ 39.0 +++ 5.8 5.8 5.8 + + + ... ... 30 + 39.8 +++ 5.8 5.8 5.8 + + + 31 '+++ 39.3 +++ 5.8 5.8 5.8 + + + 32 +++ 39.3 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + ... ... ... 33 +++ 39.4 +++ 5.8 5.8 5.8 ++ ++ + ... ... "."•••••• 0.0•••••• 34 +++ 39.2 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + .... - ... ..-. ._-_...,
35 ++ 39.1 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + ____ ••••••• o•••• 36 +++ 39.5 +++ 5.8 5.8 5.8 ++ ++ ++ 37 +++ 39.3 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ +--BRUCELLOSE'LU . KOYUNETLERİ
Ö Besi Beden Ölüm pH derecesi. Quetsch probe
eZ
dere. dere.-_._-'[ii
'"
sertliği Bo.i
eli •• cesi cesi
BO'yun Sırt Bacak Sırt Bacak
~OO
Jun----
._---57 -+--+--+- 39.8 +-+--+- 6.0 6.0 6.0 -+- -+--+- -+-58 + 39.7 -+-t+ 5.8 5.8 5.8 -+- -1-- ~~ + 59 -+- 39.3 -+--+--+- 58 5.8 5.8 -+- -'---+- -+-.'... 60 -+--+--+- 38.9 --i--+--+- 5.8 . 5.8 5.3 + .. 1 +..
61 +++ 39.0 +++ 5.8 5.8 5.8 -+- -f + + 62 -+- 39.1 -+-++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + 63 +++ 39.0 +++ 5.8 5.8 5.8 -j + + 64 -+- 39.1 +++ 5.8 5.8 5.8 ++ + + 65 ++ 39.6 -+-++ 6.0 6.0 6.0 -1- ++ + 66 -+-+ 39.0 ++-+- 5.8 5.8 5.8 -i-+ ++ -+-67 ++-+- 39.2 +++ 5.8 5.8 5.8 -+- ++ 68 ++ 39.6 +++ 5.8 5.8 5.8 + + + 69 ++-+- 38.9 -+-'+-+- 5.8 5.8 5.8 + + -+-70 +++ 39.6 -+-++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + ... 71 +++ 38.9 +-+-+ 5.8 5.8 5.8 + + + ... 72 ++ 39.8 +++ 5.8 5.8 5.8 -+- ++ + 73 +-+-+ 39.3 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + '74 ++4; 39.6 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + 75 +++ 39.1 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ +Besi dere-cesi Beden dere-cesi Ölüm f~.'rtliği KARASOY pH derecesi Boyun Sırt Bacak Quetsch probe
-~o~---r-Sırt Bacak yun 76 +++ 39.5 '-++ 5.8 5.8 5.8 ++ ++ ++ 77 78 79 80 81 82 ++ -L++ +++ +++ ++ +++ 39.4 39.3 39.3 38.7 39.0 38.7 +++ +++ -i-.+-+ +++ +++' +++ 5.8 5.1t. 5.8 5.8 5.8 5.8' 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 + ++ ++ ++ ...,
.... + ++ + ++ + +' + +++
+
+ + + 83 +++ 39.1' + + + 5.8 5.8 5.8 + + + 84 85 86 TT + +++ 39.0 39.3 39.0 +++ +++ +++ 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 + ++ + ++ + + + ++ ++ 87 88 i +++ ++ 38.9 38.8 +++ +++ 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 + ++ + ++ + + 89 +++ 90 +++ 91 ++ + J9.1 39.2 38.9 +++ +++ +++ 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 + + + ++ + ++ + + -+-" 92. 101 LLL 70 ++ + ++ ,39.3 38.9 39.2 +++ +++ +++ 5.8 5.8 5.8 5.8 • 5.8 5.8 5.8 5.8 5.8 + ++ + ++ + + + -i-+,
BRUCELLOSE'LU KOYUNETLERİ,
Q Besi Beden pH derecesi Quetsch probe
eZ
dere- Ölüm-;; ~
cesi cesi sertliği
Bo-~ci2 Boyun Sırt Bacak yon Sırt Bacak
---134 +++ 39.5 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + ... -136 + 39.8 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + 142 +++ 39.1 +++ 5.8 5.8 5.8 + ++ + 152 ++ 39.3 +++ 6.0 6.0 6.0 + ++ + 164 ++ 39.1 +++ 6.0 6.0 6.0 + ++ + 176 ++ 39.6 +++ 5.8 5.8 5.8 +. + +ıkarılır. Meydana gelen renkler ve tekabül ettikleri pH de.receleri aşa-ıda yazıldı~ gibidir.
,
5.8 - 6.0 6.3, 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 Kehribar sarısı -. Sarı kahverengiSarı kahverengi - zeytinyeşili Zeytin yeşili
Şarap kırmızısı Kırmızı menekşe Mavi menekşe
pH 'ka~tları ile tayin : Bu maksatla Bayer'in indikatör ka~tları e Merck'in üniversal - endikatör ka~tları .kullanılmıştır. Her üç na-iye etleri bistüri ile genişligi az olmak üzere derince şaklar yapılmış-ır. pH ka~tları bu şaklara yerleştirilerek 10 dakika bekletilmiştir.
eri alınan ka~tlar derhal mukayese levhası ile karşılaştırılarak okun-uştur. (Distile su ile ıslatılmış pH ka~tları ile netice en kısa
zaman-alınmaktadır. )
Pişirme ve kızartma denemesi :
Her 10 koyun etinden kavurma ve pişirme denemleri yap!ırıIİnış, at, koku, lezzet gevreklik ve pişirme zamanları kontrol edilmiştir.
Quetsch probe'de et serumlarının rengi genelolarak kanslZ du-oldugu görülmüştür.
Kızartma ve pişirme denemelerinde et evsafları, ak ve mor Kara-anlarından daha iyi oldugu görülmüştür.
\' •• ''oi
KARASOY'
" i
. i
Çok iyi, iyi, o,:a ve kaşektik BrucelIose'lu koyun etleri. (Sağdan sola)'
TARTIŞMA
.• Beşe'ye (6) göre, kesim sıra numarası verilen 100 koyundan ka serumlarının 39'u, sütlerinin l7'si çabuk agglutinasyonla müsbet, gen bu 100 koyundan 76 tanesi, brueeIlinle müsbet, bundan baska 47, 6
.
'..
,.69, 152, 164 numaralıkesim sırasını ihtiva eden hayvanlardan brueeIl melitensis üretilmiştir. Aynı hayvanlarda Alibaşoğlu'na (2) göre,i d
histopatolojik muayenelerinde bilhassa memelerde sayıları daha ço. miktarda mllsbet hayvan görülmüştür .
. Bugünkü mevcut en modern metodls.ra göre gerek semizlik, .öl" sertliği, pH derecesi ve gerekse k~m akımının mükemmel o}uşu ve pat" lojik afatın etden ziyade organlarda teşekkül edişi, melitensisli koyu. ların et kalitelerinin durumlarııun mükemmelolduğunu bizegöste
i .
mektedir. Pişirme ve kavurma denemelerile bu nokta tesbit edilmiş, e evsafları Karaman koyun etlerinden daha iyi olduğu
BRUCELLOSE'LU KOYUNETLERI
Çok iyi, iyi, orta ve kaşclitik Brucellosc'lu koyun etleri (Sagdan sola)
.Ö ZET
100 melitensisli koyun etleri kaliteleri üzerinde yapılan çalışmalar-da: Ölüm sertliği (rigor mortis), kan akımı, et serumları çok normal olarak bulunmus,, vasati pH dereceleri 5,8 olarak tesbit edilmistir.' Bu
.
çalışma sonucuna göre melitensisli koyun etlerinin kalitelerinin iyi01-du~ tesbit edilmiştir, Et evsafmm da Karamanlardan daha iyi olduğ'u tesbit edilmiştir,
SUMMARY
İnvestigation were made on the careasses of the 100 sheep affec-ted with BruceIlosis (Melitensis) in order to estimate the qualities of the meat. İt was found that rigor mortis, blood flowing rate, and the
KARASOY
amount of meat - sera varied within the normal ranges. The pH of the meat was an average of 5.8.
These investigations have shown that the meat of sheep infected with Br. melitensis was of good quality.
LtTERATÜR
1 - AKTAN, M. ve KÖYLÜOOLU, R.: Koyunlarda bulaşıcı avortment, Maarif
Basımevi, İstanbul, 1944. .
2 - ALİBAŞOOLU, M.: Dişi koyunlarda BruGeııosis Melitensis'de Histopato-lojik Araştırmalar, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları:
ıo1,
Çalışma: 54, 1959.3 - BARAN, S.: Bruceııosis Melitensis'li Erkek, Dişi, Gebe Karagül' ve Dağ. lıç'larda Anatomohistopatolojik araştırmalar, (baskıda).
4 - BAŞKAYA, H.: Bruceııos savaşında kuııanılan teşhis usuııeri üzerinde mukayeseli araştırmalar, Doktora, Ankara, 1952.
5 - BESSONOV, D.~.: Widerstandfahigkeit der Lammer gegen Brucellose, Sov. Vet., 5, 29-30, 1939.
Ref. Jber. Vet. Med., 66, 487, 1940.
6 - BEŞE, M.: Yurdumuz Koyimlarında BrucelIose Enfeksiyonu, Serolojik, Küıtürde Üretme ile Allerjik Reaksiyonlar Arasında Mukayeseli Deneyler, Ankara Üniversitesi Veteriner Faküıtesi Yayınlar~: 99, Çalışma: 52, 1959. 7 - BRUCE, A.E. : Bruceııosis in Sheep, J. Amer. Vet. Med. Ass., 76, 841-842,
1930. i
8 - DOROFEJEW, K.A.: Murmeltiere als ein epizootlogischer Faktor bel Bruceııose der Schafe, Sov. Vet., 15,2, 6~7, 1938.
Ref. Jber. Vet. Med., 65, 577, 1939.
9 - EREMİN, V.M.: Hunde, die. Quelle der Ausbreitung der Brucellose unter den Menschen und TJeren in Schafwirtschaften von Turkmenien, Sov. Vet., LO/LL,93-94, 1939.
10 - GOLEM, S.B.: Memleketimizde insan veehli hayvanlarda Brucel.la bakı. mından serolojik araştırma, Türk Hıfzıssıhha Tecr. BioI. mecmuası, 1. 1056116, 1943.
II - HUTYRA, F., MAREK, J., MANNİGER, R.: Spezielle Pathologie und The-rapie der Haustiere, 1., 641--fj70, 1945.
12!.- KARASOY, M. ve SİNA, M.: Memleketimiz sığır ve Karaman koyunları etlerinde kolorin:ıetrique metodlarla' pH değeri üzerinde araştırmalar, A.Ü. Veteriner Faküıtesi Dergisi Cilt: IV. No. 3~, 1957.
13 - KARSTEN, F.: Die Bruceııose der Haustiere in Südwestafrjka, Z. InfKr. Haustiere, 55, 1., 1--fj7, 1939.
14 - KATZ, J.S.: Bruceııose bei Freiliebenden Tieren, J. Amer. Vet. Med. Ass., 999, 24-27, 1941.
Ref. Jber. Vet. Med., 269, 435, 1942. .
15 - KESKİNTEPE, H.: Vajen mukozu ile yapılan serolojik ve bakteriyolojik muayenelerle koyun brucellosis'inin teşhisi üzerinde araştırmalar, (baskıda). 16 - LÖFFLER, W.; MORONİ, D.L., FREİ, W.: Die Bruceııose als Antropo
-Zoonose (Febris Undularn), Berlin - Göttingen - Heidelberg, 1955.
BRUCELLOSE'LU KOYUNETLER!
7 - LUSTİG, A., VERNONİ, G.: Maıtafieber (Undulant fever, Mitteİmeer fieber), Handbuch der Pathogenen Mikroorganismen, IV., 1., 51}-584, 1928. 8 - PERCHANT, I.A.: Veterinary Bacteriology and Virology, 4. Edition, The
Iowa State College Press, Ames, Iowa, 401>--426, 1950.
9 - ORLOV, E.S.: Bacillentragertum und Ausscheidung der Bruceilen mit der Milchzwischen den verseuchten Schafen, Sov. Vet., 12, 31-34, 1939. ReL Jber. Vet. Med., 68, 315, 1941.
O - PANKRATOV, A.: Über Rattenbrucellose, Arch. biol. Nauk., 53, I, 90~91, 1939.
ReL Jber. Vet. Med., 65, 364, 1939.
- Pavlov, P.: Brucellose - beim Geflügel, Rec. Med. Vet., 114, 750-798, 1938. Ref. Jbeı:. Vet. Med., 65, 54, 1939.
2 - RENOUX, G.: Etudes sur la brucellose ovine et captine, Arch. Inst. Pasteur Tunis, 32, 51--64, 1955.
- SCHLOSSBERGER, H.: Experimentelle Bakteriologie und
İnfektions-krankheiten, München - Berlin, 199-210, 1952. •
- STOENNER, H.G.: İsolation of Bruceıla abortus from sheep, J.A.V.M.A.: 128, 101....,...102,1951.
- TARASOW, 1.A.: Die 12. Tagung der Veterinarabteilung der landwirtschaf-tliche Akademie, Sov. Vet., 16,3 57--65, 1939.
ReL .Tber. Vet. Med., 66,43, 1940.
6 - TAYLOR, R.M., LİsBONNE, M., VİDAL, L., HAZEMANN, R.H.: Einige-Boobachtunge~ über die infection vos Schafen und Ziegen mit Br. meli. tensis. Rev. Men. Vet., 90, 185--205 1938.
Ref. Jber. Vet. Med., 63, 574, 1938.
- WELLMANN, G.: Experimentelle Untersuchunger über die Möglichkeit der Bruceilen Übertragung durch İnsekten, Zbl. Bak .. !., 159, 71-86, 1952. - WELLMANN, G.: Blutsaugende İnsekten als mechanische
Brucellen-übertrager, Zbl. Bakt 1., 156, 414--426, 1950.
- ZDRODOWKİ, P.: Arbeiten der Expedition zur Erforschung der Schaf. bruceilosis, AIl-Union-İnstitut mr experimentelle Medizin «A. M. Gorkiıı, Moskau, 1937.
Ref. Chr. Russeff, Kopenhagen,
- ZERFASS, H.: Das Maıtafieber bei Menschen und Schafen, Med. Med. Ref. BerI. Münch. Tierarztl. Wschr., 28, 411>--418, 1938.
