SANTRAL DEV HÜCRELİ GRANULOM (VAKA RAPORU)
Dr.Dt. İ.Levent Aral* Dr.Dt.M.Barış Şimşek* Yrd.Doç.Dr. Mustafa Öztürk** Prof.Dr. Derviş Yılmaz**
ÖZET
Bu vaka raporunda kliniğimize alt çene anterior ve premolar bölgede ağrı ve şişlik şikayeti ile başvuran 11 yaşındaki kız gocuğunda gözlenen santral dev hücreli granulom klinik ve histopatolojik olarak sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: Santral dev hücreli granulom, çene tümörleri,
neoplazik olmayan kemik lezyonları.
SUMMARY
In this case report we evaluated clinically and histopatho-logically a 11 year old girl who suffered pain and edema in her mandibular anterior and premolar region.
Key Words: Santral giant cell, Jaw tumours, non neoplasic
bone lesions.
GİRİŞ
Çenelerin dev hücreli granulomları periferal dev hücreli granulom ve santral dev hücreli granulom olarak iki formda oluşurlar. Periferal dev hücreli granulom diş eti ve alveoler proses üzerinde , sant-ral dev hücreli granulom ise kemikten gelişir. Her iki Iezyon da kadınlarda erkeklerden daha çok ve mandibulada daha sık gözlenil. Etnolojik olarak hormonal, travmatik veya neoplastik orijinli olduğu ileri sürülmektedir. Sıklıkla 20 yaşın altında görü-lürler.6,7,8
Santral dev hücreli gronülomlar çenelerde diş köklerinin çevresinden rezorpsiyon yaparak başlar-lar ve genişleyerek kortikal kemiği inceltirler. Yü-zey mukozasının devamlılığı normaldir. Genellikle hastanın hikayesinde bu bölgeye gelen bir travma vardır. Komşu dişlerde kök rezorpsiyonları sıklıkla gözlenir. Lezyonun lobule olduğu durumlarda etki-lenen dişlerin köklerinin çeşitli bölgelerinde Iezyon girintili çıkıntılı formda görülür.28
Radyolojik olarak uni veya multiloküler radyolu-sent alanlar şeklinde gözlenirler. Genellikle alt çe-nede ve 1. molarların önünde oluşurlar ve sıklıkla orta hattı geçerler.1 , 2 , 8
Histopatolojik olarak gevşek bağ doku içerisine serpilmiş çoğalan fibroblastlar ve küçük kapillalar-dan oluşmuştur. Çok çekirdekli dev hücreleri bağ dokusunun her tarafında görülürler ancak çok sayı-da değillerdir.2
Tedavisinde Iezyon enükle edilerek sağlam doku-ların ortaya çıkması sağlanır. Operasyon sırasında gözlenen boşlukların kırmızı solid veya kırmızı gri renkte kanayan karaciğere benzeyen bir doku ile dolduğu gözlenir. Radyoterapi uygulanmaz. İyi uy-gulanan cerrahi işlem ve rutin kontroller lezyonun
tekrarlanmasını engellemektedir.18
VAKA METODU
1995 yılında kliniğimize sol alt çene kanin ve
pre-*Gazi Uni. Diş Hek.Fak A.D.Ç.Hast.ve Cer. A.B.D. Araştırma Gör. **Cumhuriyet Üni. Diş Hek. Fak. A.D.Ç. Hast.ve Cer. A.B.D. Öğretim
molar bölgesinde ağrı ve şişlik şikayeti ile 11 yaşın-da bir bayan hasta başvurmuştur. Yapılan muayene sonucu ilgili bölgede ödem ve sol alt çene kanin ve premolar dişlerin normal oklüzyonda olmadığı gö-rülmüştür (Resim 1) . Dişlere yapılan vitalite testi olumsuz sonuç vermiştir. Alınan rutin radyografiler sonucunda sol alt çene lateral, kanin ve premolar dişleri içine alan multiloküler radyolusent bir alan gözlenmiş, dişlerde migrasyon görülmüştür (resim 2). Cerrahi disiplinler altında sol alt çene santral
Resim I: Intraoral preoperatif görünüm.
lateral, kanin ve premolar dişler çekilerek Iezyon enükle edilmiş ve histopatolojik tetkike gönderilmiştir. Histopatolojik tetkiklerde fibrosel-lüler zemin üzerinde damar dışına çıkmış eritrosit-lerle yakın ilişkide çok çekirdekli dev hücreler gö-rülmüştür (Resim3). Klinik, radyolojik ve histopa-tolojik tetkikler sonucunda vakaya santral dev hüc-reli granulom teşhisi konulmuştur. Cerrahi operas-yondan sonra diş eksikliği nedeni ile hastaya par-siyel protez yapılmış (Resim4-5) 3., 6.,12., 24. ve 36. aylarda kontrole çağrılarak, 12. ve 24. aylarda
Resim 3: Histopatolojik kesit; fibrosellüler zemin üzerinde damar dışına çıkmış eritrositlerle yakın ilişkide çok çekirdekli dev
hücreler Üyesi 136 Resim 2: Preoperatif panoramik film Resim 4; Postoperatif 6. ay klinik görünüm.
Resim 7: 24. ay panoramik film
radyolojik olarak kontrolü yapılmış (Resim 6-7) ve her sene protezi yenilenmiştir. Hastanın postopera-tif takibi devam etmektedir.
TARTIŞMA
Dev hücreli lezyonlar denildiği zaman akla hiper-paratroidizimde görülen Brown tümörü, anevriz-mal kemik kisti, dev hücreli (reperatif) granuloma-lar, Cherubizm ve dev hücreli tümörler gelmekte-dir. Bu lezyonlar benzer histolojik özelliklere sahip olmakla birlikte klinik davranışları oldukça farklı-dır. Dev hücreli lezyonlar yavaş büyüyen asempto-matik radyolusent lezyonlardan, hızlı genişleyen agresif yapıda ağrı ve kök rezorpsiyonu ile karakte-rize, yüksek nüks potansiyeli olan lezyonlara kadar geniş bir yelpazede dağılım gösterirler.1,4,8
Santral dev hücreli granulomaların oluşum nedeni tam olarak açıklanamamaktadır. Lezyonların olu-şum nedenleri travmaya (diş çekimi, diş taşı, protez iritasyonu) bağlanırken bazı araştırmacılar
odonto-jenik kökenli olduğunu söylemektedirler.1,9 Bizim
hastamızın hikayesinde travmaya rastlanmamış, hastamız kliniğe ilgili tarafında ağrı şikayeti ile başvurmuş, ancak yapılan klinik ve radyolojik mu-ayeneler sonucunda kötü ağız hijyenin lezyonun oluşumunda etkili olabileceği düşünülmüştür.
Yapılan çalışmalar sonucunda dev hücreli lezyon-ların çoğunlukla maksillaya göre mandibulayı tut-tuğu ve molar bölgeden orta hatta doğru yayılım
gösterdiği görülmüştür.1,2,8 Bu çalışmadaki vaka bu
bulguları destekler niteliktedir. Hastamızın bayan olması da dev hücreli lezyonların bayanlarda er-keklerden daha sık görüldüğü yolundaki görüşleri kuvvetlendirmektedir.
Araştırmacıların bir bölümü santral dev hücreli granulomanın çenelerde 10-25 yaş arasında, bir
bö-lümü çocuklarda ve 25-40 yaş gruplarında ve yaşlı-larda ve bir bölümü ise en çok 50-60 yaşlarında saptandığı ve diğer yaş gruplarında eşit olarak da-ğıldığını belirtmişlerdir.1,2,5,9 Or ve Yücetaş ise santral dev hücreli granulomların 30 yaş üzerinde
gö-rülebileceğini rapor etmişlerdir.5 Bizim hastamızın
11 yaşında olması Ficarra ve Waldron'un
çalışma-larının sonuçlarını destekler niteliktedir.3 Yapılan
operasyon sonucunda ilgili taraftaki dişlerinin çe-kilmesi ile estetik ve fonksiyonel açıdan olumsuz-luklar olacağından çene gelişimi tamamlanana ka-dar her yıl yenilenmek üzere parsiyel protez yapıl-mıştır.
Dev hücreli granulomalarda başarılı operasyon yapıldığı takdirde nüks görülmeyeceği görüşüne rağmen hastamız her yıl iki kez olmak üzere 6 ay-da bir rutin kontrollere alınmış ve klinik ve radyo-lojik olarak incelenmiştir. Hastamızın takibi devam etmektedir.
KAYNAKLAR
l-Archer,W.H.:Oral and Maxillofacial Surgery. 5.Baskı. W.B. Saun-ders Co. Philadelphia, 1975.
2-Baran, S.: Oral Patoloji. Gazi Üni. Diş Hek.Fak. Yayınları No:l.1982.
3-Ficarra, G., Kaban, L. S.: Central Giant Cell Lesions of the Man-dible and Maxilla: A Clinicopathologic and Cytometric study, Oral Sur., Oral Med., Oral Pathol. 64: 44-49, 1987.
4-Greer,O.R-, Mierau,W.G., Favara.E. B.: Tıımours of the Head and Neck in Children, Clinicopathologic Perspectives. Praeger Scientific, New York. 1983.
5-Or,S., Yücetaş,Ş.:A Clinical and Histopathologıcal Evaluation of Giant Celi Granulomas of the Jaws. Asian J.Oral Surg.. 5: 7-11,1993.
6-Regezi,J.A., Schiubba,J.J.: Oral Pathology; Clinical-Pathologic Correlations. W.B.Saunders Co.,Philadelphia,1983.
7-Shafer,W.G.,Hine, M. K., Levy, B.M.: A Textbook of Oral Patho-logy,4 th edition, W.B. Saunders Co., Philadelphia, 1983.
8-Türker,M, Yücetaş.Ş.: Ağız Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi, Atlas Kitapçılık, 1997.
9-Whitaker, S. B., Waldron,C.A.:Central Giant Celi Lesions of the Jaws. A Clinical, Radiologic and Histopathologic Study. Oral Surg.Oral Pathol.75:199-208,1993.
137 Resim 5: Geçici parsiyel
