• Sonuç bulunamadı

Folklorcu ve Araştırmacı İbrahim Aslanoğlu Öldü Hayrettin İvgin

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Folklorcu ve Araştırmacı İbrahim Aslanoğlu Öldü Hayrettin İvgin"

Copied!
3
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Türkfolkloranun ve fyalk edebiyatının yi- kezindeki Çiçekli îlkokulu'na nakledildi. 1965 ğit ve yılinaz araştırm acısı İbrahim ASLA- yılında bu okulun lağvedilmesi üzerine yine NOĞLU, 16 M art 1995 tarihinde İstanbul'da m erkezdeki Gazi O am anpaşa İlk o k u lu n a

öldü. atandı. 1975 yılının ekim ayına k a d a r bu

İbrahim ASLANOĞLU, 1920 yılında To- okulda çalıştı. Ve eşi ile birlikte emekli oldu, k a t’tâ doğdu. Aslanoğlu Osman Efendi'hin oğ« Kendisi gibi öğretmen olan eşi JSemiha H anım lu, Hacı H aşan Efendi’nin torunudur.İlkokul ile 1953 yılında evlenm işti. Ç ocuklarından ve ortaokulu Tokat'ta bitirm iştir. 1944 yılın- 1954 doğumlu Tecer, Sosyal Bilgiler öğretme-r da S ivas ö ğ öğretme-retm en O kulu'ndan m ezun ol» nidir. 1958 doğumlu M ehmet E rm an ise

ya-m uştur, Öğretya-menliğe, S iirt ilinin Pervari il- ymcıdir,

çesinin Müküs (Bahçeöaray) köyünde başladı. İbrahim Aslanoğlu'nun edebiyat ve sanat- Üç aylik ilkokul öğretmenliğinden 1945 yılı-, la ilk karşılaşm ası bir divan şairi olan amcası nın şubat ayında askerlik görevi sebebiyle ay- Abdullah H aki Efendi ile olm uştur. Aile çev­ rildi. Y urdun çeşitli yerlerinde yedek subay resi şiire, sa n a ta ve edebiyata düşkün ve görevinden sonra 1947 yılının Nisan ayında önem veren kişilerdi. Bu sebeple edebiyata ve topçu teğm eni o larak te rh is oldu. M ayıs şiire yakınlık duydu. îlk şiirini, henüz ortao-1947’de Sivas ilinin Divriği ilçesindeki Cum- kul öğrencisi olduğu sırada Tokat'daki Yeşi» huriyet İlkokulu na atandı. Bu okulda 16 yıl lırm ak adlı haftalık bir gazetede yayımladı, öğretmenlik yaptı. Daha sonra Sivas'ın mer- Siva& öğretm en Ûkulu’nda okurken

(1942-• Asldnoglu, folkhfcu dostlarıyla birlikte: (Soldan sağa) Hayrettin İVGİN, Nail TAN,

İbrahim ASLANOĞLU, Yaşar DORUK

(2)

1943-1944 yılları) "Yeni Mecmua”, "4 Eylül", H ay a tta olmayan ve ölüm ünüm üzerin-’Yayla", "Millet", "İleri Yurt", 'Yapı", "Sivas" den hayli zam an geçen şairler h akkındaki adlı dergilerde v e hazı m ahalli gazetelerde kaynaklarım ise cönk, mecmua, sığırdili, di-folklor ve halk edebiyatıyla ilgili m akaleleri van, şer'iye sicilleri, nüfus k a y ıtla n ve ve şiirleri yayımlanıyordu. Bu yazma ve ara$- şaim&melerdir.Şer'iye sicilleri Ue nüfus kar tırm a çalışm aları, öğretmenliği sırasında' da yıtlanm n dışındaki kaynaklan şüpheyle kar-devam etti, . . şılanm . Hele cönk, mecmua ve sıgırdilindeki

1950 yılından sonra derleme çalışmaları- bilgilere körü körüne inanm am . Çünkü bun* na ağırlık verdi. Bunda Sivas'ın ve Divriği'nin lar zaman zam an in sa n lâ n yanıltır. Bunları k ü ltü r potansiyeli ve ş a rtla n etkHi oldu. Bu düzenleyenlerin çoğu genç ve heveskâr kişi-zengin folklor ve k ü ltü r atmosferi biraz da lerdir. O nlar bu deyişleri ya ağızdan saptar-onu zorladı. Derleme ve araştırm anın daha 1ar ya d a bir başka defterden gelişigüzel kqp-_ faydalı olacağına in an arak çalışm alanna o- ya ederler. Doğruluğunu araştırm aya durupa-yönde ağırlık verdi. 1950 yılından sonra da şi* la n m ü sa it değildir. Y azılan ve iml&lan ir yazmayı bıraktı. Yaz aylannda Sivas'm ve okunmayacak derecede bozuktur. Bazı keli-Divriği’nin köylerini tek tek- dolaştı. 600'den melerin m anası ancakkarine ile anlaşılır, fazla cönk, mecmua ve el yazması inceledi. * Şairin kendi el yazm ası ile olan defterde

Bu arad a Sivas'ın tarihini iyi bilmenin ge- dahi kelime ve m ısra değişikliğine rastlanır, reğine inanarak; Osmanlı vak'a-nüvistîerinin Bunun sebebi şu;Bir parçayı zam an zam an kitaplarını okudu. Sivas ve yöresi ile ilgili bil- söylerken ya unutup yerine başka bir söz söy-giter edindi, notlar t u t t u 104 ciltten oluşan lerler, yahut eski söylediklerini o anda uygun Sivas Şer'iye Sicillerini okudu. 1909’dan za- bulmayıp zam ana ve zemine göre

değiştirir-manımıza kadar yayımlanan bütün gazete ve 1er. \

dergi kolleksiyonlannı taradı. Geniş notlar Cönk ve mecmualarda rastladığım ız nüs-tu tnüs-tu :. h a fark lan ise bazen şiirin bütü n ü n ü etkile-, Çalışm alarıetkile-, yalnızca Sivas ve yöresi ile yebiliyor. Böyle anlarda ben kendi ölçülerim-sınırlı kalm am ıştır. Erzurum , Tokat, Çorum, le, hangisini doğruya en yakın bulm uşsam Amasya, Yozgat, M alatya, Erzincan illeriyle onu esas kabul ederim."

de genişlik kazanm ıştır. Bu saydığım yöre ve Bilindiği gibi I. Sivas H alk Şairleri Bayra-illerin kaynaklarım incelemiş, bu yöredeki ki- mı, 5 Kasım 1931 tarihinde yapılmış ve üç tabe ve evrakı m etrukeleri, nüfus kayıtlarım , gün devam etmişti. Bu bayramı Ahmet Kutsi iek tek gözden geçirmiştir. Tecer düzenlemiş Âşık Veysel'i, Âşık Ali Iz-İbrahira ASLANOĞLU ayrıca, yaşayan zet’i ve Âşık Talibi Coşkım'u âşıklık camiası-k aynacamiası-k camiası-kişilerle ve sözİÜ bilgi alınacacamiası-k h er n a kazandırmıştı.

kişiyle göçüşmüş, yörenin yaşayan Âşık ve İbrahim ASLANOĞLU da bu bayram ın şairlerinden derlemeler yapmıştır. İkincisini 30 Ekim 1964 tarih in d e yine Si-Aslanoğlu araştırm alarım , halk işiiri, âşık vas'ta düzenlenmişti. B ayram a 10 şair katıl-edebiyatı ve tekke şiiri üzerinde yoğunlaştır-, m ıştı. D ertli H aydar, Seyit Türk*. Âşık Ali mıştır. H alk şiirini araştırm ak, derlemek; d k Akış, Âşık Ali İzzet, Âşık Feryadi Çağıran, Van şiirinden daha zordur. Divan şiirinin Âşık Ali Tozkoparan, Âşık Derdiment, Âşık k ay n ak lan bellidir, ortadadır. Ama halk şiiri- Veysel Şatıroğlü, Âşık H am it katılm ışlardı, ni araştırm ak iğne ile kuyu kazm aktır. Bu İbrahim ASLANOĞLU; A hm et K u tsi Te-hususda kendisi şöyle söylüyordu; cer'den sonra Sivas'ta' H alk Şairleri Bayram ı "Halk şiirinin k ay n ak lan sözlü ve yazılı düzenleyen ikinci kişidir. Zaten, ondan »onra olmak üzere ikiye ayrılır. Konu Edindiğim kİ- da böyle bir bayram düzenlenmedi,

şi h ayâtta ise, bizzat kendisinden bilgi almayı İbrahim ASLANOĞLU'nun yayım lanm ış tercih ederim. O varken kat'iyen bîr başkası- eserleri şunlardır:

na başvurmam. 1- Divriği Şairleri

(3)

2- Cıvıltılar (Çocuk Şiirleri) (1962) • 3* H er Yönden Sivas (1964,1965,1979)

4 - Âşık Veysel (1964,1967) ' S* Sivas Halk Şairleri Bayramı (1966)

6- Seyit T ürk (1967) *

7- Külhaşzflde Rahmi (1967) 8> Kul Himmet Üstadım (1976)

9- Y alınkat (Aşık Sefil Selim inin Şiirleri)

(1978) ^

10* P ir Suttan Abdallar (1985) ' 11- Âşık Velî (1984)

.12- Söz Mülkünün Sultanları (1985) 13- Evliya Çelebi Sivas’ı ve Sivaslıları An­ latıyor (1991)

14-Şah İsmail Hatayı (1992)

Baskıya hazır olup da yayımlama fırsatı bulamadığı kitapları ise şunlardır:

1- Erzurum lu Em rah . 2- Kul Himmet

3 - Teslim Abdal 4- Tokatlı Haki 5- Zileli Ceyhun!

Üzerinde çalıştığı ama henüz tamamlaya- madığı eserleri ise şunlardır:

1- Dedemoğlu 2- Muhyiddin Abdal 3- Anadolu Hatayileri 4 - Sivas Şairleri . 5- Sivas M eşhurları 6- A tatürk Sivas’ta

İb rah im ASLANO*ĞLU; 1981 y ılında Folklor A raştırm alar Kurum u’nun Ihsan Hın- çer T ürk Folkloruna Hizmet ö d ü lü ’nü, 1980 yılında ise Müzik^San Vakfı'nın Folklor Üs­ tü n Hizm et Ö dülü'nü kazanm ış bir folklor^ . cuydu.

Milli ve m illetlerarası seviyedS yapılan 15’den fazla kongre, seminer ve sempozyuma katılan İbrahim ASLANOĞLU'nun'Ana Bri- tanniea ve Büyük Larousse gibi ansiklopedi­ lerde biyografisi yayımlanmıştır.

İbrahim ASLANOĞLU, folklorun çilesini çeken bir gönül adamıydı. Tam 55 yıl halk edebiyatı ve halk şiiriyle meşgul olan bu feda­ k ar savaşçının sessiz Ölümü, onu seven dost­ larını derin üzüntüye boğm uştur. Yaşadığı

sürece yaptıklarına karşı ilgi duyulmadığın­ dan ve yardım edilmediğinden şikayetçi olan Aslanoğlu'nun tek başın a çıkardığı "Sivas Folkloru" ve "Türk Folkloru" adlı dergiler Türk folklor külliyatıdır. Sivas Folkloru P er- gisi'nin ilk sayısını KaSım 1975'de çıkarm ış­ tır. 78 sayı ve 7 cilt olarak yayım lanan bü dergi, zengin Sivas folkloru ve halk edebiyatı için büyük bir kaynaktır. T ürk Folkloru Der- s gisi'ni çıkarm aya Ağustos 1979'da başlam ış ve 1989 yılm a kadar §3 sayı ve 8 cilt olarak yayımlamıştır. Kasım 1975'ten M art 1989 yı­ lm a kadar toplam 14 yıl aralıksız 32 sayfalık dergi çıkarmanın zorluğunu yayın hayatında olanlar çok iyi bilirler.

"Her derleyici emeğini kendi adıyla y a­ yımlasın. Çevresinden teşvik ve alkış gördük­ çe heveslensin, yüreklensin ve işin önemini kavrasın. Ondan sonra çalışm anın peşini bı­ rakmaz artık, işte h u konuda doğru düşündü­ ğümü ve amacıma ulaştığımı kesinlikle söyle­ yebilirim"

İşte Aslanoğlu bu iki dergiyi söylediği bu am açla çıkarm ıştır. Bu dergilerde yüzlerce am atör derlemeri, bilim adamı ve yazarlar ça­ lışm alarını yayımladı. Ihsan Hmçer'in 30 yıl boyunca çıkardığı Türk Folklor A raştırm aları Dergisi ile Aslanoğlu'nun çıkardığı dergilerin Türk kültürüne, folkloruna ve halk edebiyatı­ na kazandırdıkları hiç birşeyîe •ölçülemez. Bu dergiler temel kaynak olma özelliklerini dai- rrça koruyacaklardır. \

İbrahim ASLANOĞLU ne yazık ki öldü, ölineseydi T ürk k ü ltü rü n e ye folkloruna eserler, yazılar kazandıracaktı. Yöşlı bir çı­ n a r gibi çöktü. Büyük insan Aslanoğlu çok de­ ğerli iki evlat yetiştirdi. Tecer ve Erm an.

Erm an Yayınlarım k uran E rm an ASLA­ NOĞLU, babasının sağlığında bastıram adığı eserleri sıra ile T ürk k ü ltürüne k azan d ıra­ caktır. "Türk Folkloru" dergisini de kaldığı yerden devam ettirecek tir. B una gönülden inanıyoruz. Aslanoğlu adını Tecer ve Erm an devam ettirecektir. '

A llah'tan Aslanoğlu’n â rahm et, ailesine ve bütün folklorculara başsağlığı diliyorum. Mekam cennet olsun!

Referanslar

Benzer Belgeler

22 Sezer, Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı ; Sezer, Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları ; Baykan Sezer, “Batı Sosyolojisinin Doğu Toplumlarına

Bu çalışma ile uyumlu olacak şekilde bizim çalışmamızda da koroner kalp hastalığı olan bireylerde TT genotipini frekansı koroner arter hastalarında sağlıklı bireyler

UNESCO’nun resmî olarak Somut Ol- mayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ile ilgili hazırladığı tanıtım broşüründe somut olmayan kültürel miras

Atmosfere yüksek hızla giren meteorların atmosferi oluşturan maddelerle sürtünmesi sırasında ortaya çıkan yüksek ısı nedeniyle yanmaya başlaması sonucunda akkor hâle

Richard March, tamburitza’nın bugün hem Avrupa’da hem de kuzey Amerika’da çeşitli kuruluşların des- tekleri ile devam ettirildiğini ve bu geleneğin Hırvat

Halk kültürü temsillerinde öz oryantalist yaklaşımlar kültür turizmi, kültür ekonomisi, tanıtım filmleri, uygulamalı halk bilimi, müzecilik, kültürel

Uçakların geçişi sırasında camların titreşmesi, şiddetli bir patlama esnasında camların kırılması, bazı opera sanatçılarının sesleri ile bardağı kırabilmesi

İdil Tatarlarında “Tü- lek”, “Gayse Ulı Amet”, “Kıssa-i Se- kam”, “Kaharman Katil” gibi destan- lar mevcudiyetlerini sadece elyazması veya matbu kitap