141
Su Ortamında Çeşitli N-sübstitüe Pirol Türevlerinin SenteziDilek Akbaşlar, Onur Demirkol, E. Sultan Giray
Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, Adana, 01330, Türkiye
Pirol ve türevleri; hem, klorofil, ve B12 vitamini gibi doğal bileşiklerde ve çeşitli biyoaktif ilaçların yapısında bulunmasının yanı sıra anti-bakteriyel, anti-viral, anti-tümör gibi önemli farmokolojik özellikler gösteren heterosiklik bileşiklerdir. Bu özelliklerinden dolayı pirol türevlerinin sentezinin heterosiklik kimyada önemli bir yeri vardır ve bu tür bileşiklerin sentezine ilgi sürekli artmaktadır.
Paal-Knorr sentezinde, 1,4-dikarbonil bileşikleri amonyak veya primer amin ile reaksiyona girerek pirol bileşiklerini oluştururlar. Literatürde yer alan birçok çalışmada pirol bileşiklerinin, montmorillonite KSF[1], mikrodalga radyasyonu [2], Bi (NO3 )3.5H20 [3], Sc (OTf )3 [4], Zirkonyum fosfat ve zirkonyum sülfofenil
fosfonat[5] gibi çeşitli katalizörler eşliğinde Paal-Knorr metoduyla sentezlendikleri bilinmektedir. Ancak bu metotlar da uzun reaksiyon süresi, uçucu organik çözücüler ve toksik metallerin [1] kullanılması gerekmektedir.
Bu çalışmada, Paal-Knorr yöntemi ile 2,5-hekzadion ve çeşitli primer amin bileşiklerinden, herhangi bir organik çözücü ve asit katalizör kullanmadan su ortamında N-sübstitüe pirol türevleri yüksek verimlerde sentezlenmiştir. N-sübstitüe pirol türevlerinin sentezi için basit, temiz ve çevreci bir yol geliştirilmesi bu çalışmayı önemli kılmaktadır. Elde edilen bileşiklerin yapısal analizleri FT-IR, GC-MS, 1H NMR ve 13C NMR gibi
spektroskopik yöntemler ile aydınlatılmıştır.
R: Alifatik ve aromatik alkil gruplar KAYNAKLAR
[1] Banik, B. K., Samajdar, S., Banik, I., Simple synthesis of substituted pyrroles. J.Org.Chem, 69: 213-216, 2004.
[2] Rao, H.S.P., Jothilingam, S., Scheeren, H.W., Microwave mediated facile one-pot synthesis of polyarylpyrroles from but-2-ene- and but-2-yne-1,4-diones. Tetrahedron, 60: 1625-1630, 2004. [3] Banik, K. B., Banik, I., Dasgupta, K. S., A straightforward highly efficient Paal- Knorr synthesis of pyrroles.
Tetrahedron Letters, 46: 2643-2645, 2005.
[4] Chen, J., Wu, H., Zhang, X., Su, W., An approach to the Paal-Knorr Synthesis catalyzed by Sc (OTf )3 under
solvent-free conditions. Tetrahedron Letters, 47: 5383-5387, 2006.
[5] Currini, M., Montanari, F., Margarita, R., Layered zirconium phosphate and phosphonate as heterogeneous catalyst in the preparation of pyrroles. Tetrahedron Letters, 44: 3923-3925, 2003. Bu çalışma TUBİTAK 211T146 no’lu proje ile desteklenmektedir.
OP-TR-029
142
The Synthesis of N-substituted Pyrrole Derivatives in WaterDilek Akbaşlar, Onur Demirkol, E. Sultan Giray
Çukurova University, The Faculty of Arts and Sciences, Chemistry Department, Adana, 01330, Turkey
Pyrrole and its derivatives are the heterocyclic compounds which not only are found in structure of both some bioactive drugs and some natural compounds such as haem, chlorophyll, B12 vitamin; but also show some important pharmacological properties such as antibacterial, antiviral, antitumor etc. Because of these properties, the synthesis of pyrrole derivatives has an important role in heterocyclic chemistry a nd there is an increasing interest in synthesis of this kind of compounds.
In Paal-Knorr reaction, 1,4-dicarbonyl compounds are converted to pyrroles in the presence of ammonia or primary amines. In the literatures, many catalysts have been used for this conversion such as montmorillonite KSF [1], microwave irradiation [2], Bi (NO3 )3.5H2O [3], Sc (OTf )3 [4], layered zirconium
phosphate and zirconium sulfophenyl phosphonate [5]. However, several of these methods require prolonged reactions times, use of volatile organic solvents and toxic metals [1].
In this study, N-substituted pyrrole compounds were synthesized from hexan-2,5-dione and various primary amines in water without using any catalysts and any organic solvents in high yields. It is an important study in terms of the development of a simple, clean and environmentally friendly process for the synthesis of N -substituted pyrrole compounds. The structure of these compounds were characterized by FT-IR, GC-MS,
1HNMR and 13CNMR techniques.
R: Aliphatic and aromatic alkyl groups REFERENCES
[1] Banik, B. K., Samajdar, S., Banik, I., Simple synthesis of substituted pyrroles. J.Org.Chem, 69: 213-216, 2004.
[2] Rao, H.S.P., Jothilingam, S., Scheeren, H.W., Microwave mediated facile one-pot synthesis of polyarylpyrroles from but-2-ene- and but-2-yne-1,4-diones. Tetrahedron, 60: 1625-1630, 2004. [3] Banik, K. B., Banik, I., Dasgupta, K. S., A straightforward highly efficient Paal - Knorr synthesis of pyrroles.
Tetrahedron Letters, 46: 2643-2645, 2005.
[4] Chen, J., Wu, H., Zhang, X., Su, W., An approach to the Paal -Knorr Synthesis catalyzed by Sc (OTf )3 under
solvent-free conditions. Tetrahedron Letters, 47: 5383-5387, 2006.
[5] Currini, M., Montanari, F., Margarita, R., Layered zirconium phosphate and phosphonate as heterogeneous catalyst in the preparation of pyrroles. Tetrahedron Letters, 44: 3923-3925, 2003.
OP-EN-029
