Eğik Düzleme Gelen Işınım Hesapları için R Dönüşüm Faktörlerinin Bulunması

~

~

-

~

'

..-.

.

'."!-H·

..

..

.

~-

..

' '

.

'

.

.f. ~~.-:tr .,

....

['ı:

...

··-:•{'

'

.

'·

.

,

..

,~

'

Q +

s

old~ görülür, buradan O =

"f -

S

Cos ,O /_Co s

"f'

=

·

R = Cos (

'\f -

S ) / Cos

'Lf'

' şekl:l.n4-e de yazılabUir.

GtJırn{GEi:İş

,

AÇISI { O ) 'NIN

GRAl"İK

!4ETODLA BULUICIMSI

> ' '

--

.._,..

..

.

.,

~\ .. 'U'..._:,.,,. (3) (4) (5)

.

-

.

yaz:ıla-(6)

•

.

Güneş geliş açısı,enlEIIl derecesine ve mevs:ilıılere göre d~işıııe gösterir~

~ ı:( ' • '" o o o o . ""'"•

•. .' ' Bu tebliğde 36, , 38 , 40 ve 42 · kuzi!IŞ' enlemler ve· bu enl.:ı..rin he-rbiri

..

.,

..

• t ... f" .ı_·~ ~ ,;_ 1f, .~ ; · o o o ·o

için de 15 , 30 , 45 ve 60 topley:ıc:ı eğim açılarını d~irerek Berköz'

- . f t. r'\..,;.

~-ün grafik metodu

{5)

yardımıyla saat,l2 1_dek1 güneş geliş açıları mevsimle-_'

~ ~

.

re göre bulunınuştUr.Graf'ik ııı.etodila. 'kullanılan güneş geliş açısı ölçerleri • ~

ile güneş yörüngesi ~iyagramlarına ait· örnek?-erd~ ikisi, ~.:Şek:U.l ye ek .,

Şekil.2 1_{de''verUmiştir.(x), (kk~ Ja,vfiıre. baln.n:ı.z-~)} ' ·~ • i ••

G~eş geliş (

,

~

)

açılıı:

.

~

an

,

~ara;lan

.

~8k,

~~eş

~

~

-

~

;;

("'f')

açılar

;

-;::

ve

'-

R

,;.1ı;

dönÜşi.iıji :raıı:törleri hesaplanarak Tablo.l·'ill Tablo.8 de eyrı:~ı ve TBblo.9,

1ı 't .,. ~

da özet olarak verilmiştir. ~-. a;· ,. ~ .. •· ' ;: "

' -1 • ~-,t.,_ ~~- :• -·;... . ::\ .. '!lı..~ A··

tl _ıa.. .O.;:. ... ~~ ~:,. r r• .1"1 .. "'\V .;if .. , '1 .ıı;:- :'t~d·.. ,:.. ~ SONUÇ • ~)

.;::J·'

i-

•.;,< '"

f,

•

i··,

'.

Uıkemiz

d

i

gün~ş

enerjisi yerileri

azdır

'

ve yapılan

ölçümler de

yete~

·

' • / '"' " ~ .. ~: .!!, ;,. o! ı.

:t-'•sizdir.Güm;_şli .• su ısıticıları, sistemin,:i,p. p_;ojelendir~esinde son dereee

gerilli olan güneŞ enerjisi verilerinin ivedUOOe ölçülıaeye"b!ll}lanıııası ve.· •.

",. •. ' ' . ip ~

ölçümler yapılana kadar elde bulunaıı. -teorolojik ..-erilerin

de~rlendiril-• " ~ '1( ~ ,..,.. :ı:;._ ~~

mesi gereklıiektedir.Meteorolojinin

_..

'verd$• "yata,y düzleme

!elen

topl• gilnef

. ~ -- . .

ışJ.nl.1U ortalama

s

ı

ve b'u

tebl:iiıde

bulunan R

dönti.f~ :raıı:twleri

:ıı:.n-ııa-'!' 10 -~ .. -i .... " .._ • 7! ,_ ...ı -~~;$ ;?' ' ,.>·~;"'

:.;.

.

rak: bir yörede eğik konumdalı::l, topla;rıcı düzleaine gelen topl-günef J,fınımı

f " .. ~ ... ... .- ,.,. t,. ., • l -.-to' • _.., '?

..

'•

.

...

...

•.

.

.

.

'

.

.

:.

:

·.

~

·

.

..

.

..

' , '

..

'

.

..

.

•

..

·

...

\

..

y

..

,. ~ 1 .... \~to."< ~- '+1- "''"' ortalaması hesaplanabilir.

""'

..

_d

_w::<#>

_.

t ~~ ... .. J d

A Toplayıcı düzleminin tam güneyden sapma açısı

(Azimut Açısı) ~ H

it

R

....

r

s

X y

z

...P

y

Q _iNDİSLl!lA d t y yat Güneş ışım.ını l ' ..

,.J..

derece Kcal/m2gün

Toplayıcı düzlemi normali vektörü

Eğik düzlem/Yatay ~üzlem dönüşüm faktörü

Güneş ışını vektörü

Toplayıcı düzleminin yatayla yaptığı eğim açısı derece

Batı

Güney

Başucu yüksekliği

Çevreden yanaıma faktörü

G~eş zenit (başucu) açısı

Güneş geliş açısı (gün.eş ışınımın eğik

topla-;vıcı düzleminin normali ile yaptığı açı)

~· Ortalama

_....

.:."1

. . .

't~\•S:' Direkt _.•, • td(>~ _'.

.

_'

~~ derece derece ot ..Ji

..

..

, , ! • ·ı$.-; J Toplam ' i~·.\ ,...#, } Yaygın (difüz)

.

Yatay

.

...

}! :

.

.

_.

~

,

_.

,

..

.

~ "\-

.

.

,

.

..

.

.;:.

..

?t

r·. ı

.

,

..

..

_-;.,

~

'

'

'·

....

'.

.

.

71

.

_{... -'1 •} '~ _~A"Jı•

...

.,

•.

: ... .;-.,...~,.. ~ '!!Ç./4. w ""' ":. ,.T

.

..

t~ ~ ; ""' ~

..

.

_.

'. '

'

....

l.

,.

ı! H

. .

'

.

•.,

-

.

.

_"

. .

...

..

_.

{ı:ı'"Jı ...

...

...

_..

_.

_.

_..,,

...

.

.

..

,

,,

'

'

.,

·.•

.,

,,

l•,.

..

..

_.

4 ·.,. f ,.,

...

f:

·'

"

.... • j

.

·"

~

.

rf ~~

.,

:ı·

_•

.

.

..

~ !

-;,.

.

..

·.

·~

..

...

ı ..

....

1:

.

'• '

_'

...

.

~

·'

KAYNAKLAR

l Karag!Ule,N. , ''Bir yerde en çok ~efJ enerjisi alan yüzeyin

konumu-nun bulunması", Güneş Enerjisi ve Çevre Diza.vnı Sempoeyumu,

İstanbul , 1978

2 İçıııeli,F., Ozil,E.,

Beylcara,s.,

Sert,M., "Güneş Enerjisi Ylinünden

Meteorolojik verilerin deler1endirilıııesi ve Türki;ye Güneş Enerjisi

Potansi,vel:ln:ln Saptamııası" , Türki;ye 3.Genel Enerji Kongresi,

Ankara , 1978

3 Deriş ,N. , " Dtiz yüzey l i sabit kollektör e~iııı açısı ve mimariye

etkisi" , GUnefJ Enerjisi ve Çevre Diza,ynı Sempozyuıııu,

İstanbul. , 1978

4 Bundesm:lnisterium tür Wissenschatt und Forschung,Thermische

Nutzung der Sonnenenergie :In Osterreich,

s.

51

Wien , 1977

5 Berköz,E. , "~1 yüzeyleri etkileyen efineş radyasyonu şiddet:ln:ln

hesaplanmasında kul.l8%1l.l.abilecek grafik bir yöntem" ,

s.s

ve ekleri,

İstanbul , 1977

'

z

G

ŞEKİL.l Topla~ıcı düzleeinin konucu ve Güneş

ışını ile yaptığı açılar

ŞBKİL.2 Yatay düzleme gelen direkt güneş ışınımı

ŞEKİL.3 Eğik düzleme gelen direkt güneş ışınımı

•

Tablo 1 36°K Enlem

İçin

e

ve

ıjJ De~erleri

(ıjl

=

~

·

+S) ----..

--·

=ı

ı

-_,

,...-

--5

E~ _ ~ ıı:_ A5.2:_~~ --

---e

-~f

;

-

+eT~

-

~·a

--~~~

-

--$

-·

·

·-·

·

·

·--e

·

-~~~

-

---~

·

-ortalama

ıjJ

ı ı

;

ı

!_~alı~

-_j_4_7

_

,s

__ __

.ı

..

~~~

32,S ll 62,S ·

·

--~~

-

-~~

~

~

-·· ···

_

2~~

-~:~-=

--

-

--

~~_s~

-

--1

s7,s 1 21,s

-+_s~~~

---_

ıs,o

--~~~

---

~

--7~--r----=-=~~

- r-_ __ s7, _ oo 1 so,o ı 20,0 ı SO,O 7,S S2,S -12,S 47,S so,oo

l

--·-·

--·

+-..

-·-·

-·-·

+

---

1

-

·-

---l

-·

--·

.

.

·

-

-

---·

-

--..

-·

-37 ,S 1 7 ,S

ı

37 ,S -10,0 3S,O 1 -2S,O 3S,O 36,2S

-~7

,S 1 S,O

!

3S,O

-20,~

-

-r-

--;~

·

;

···-ı

--3~.-0

-.

---·

·

;~:;~

·

-.

-·

-;:~;

l

20,0

!

-ıs,o

j_

ıs,o

~;:o

=t--;;~~

-::r~~~

-~

~ -;;;~

---..

_

16•"

ı

ıs,o

ı

-17;~

i

12,S -33,0 1 12,0

i

-47,S

!

12,S 13,00 A y ı a r Ocak, Kasım ı 42,S ---~ubat, Ekim ı 3S,O - ---· l1art, Eylül 22,S

-··· ·- --- --· .. -·· - ---·· Nisan, -A~ustos 12,5 I1ayıs, Temmuz s,o -.ı

ı---=-...

'

liaziran ı 0,0

---····

---.

. . Co s ( ıjl -S ) . • Tablo 2 , 36oK Enlem ıçın R " Cos ıjı Degerlen

ı

ı

..

,,;;,~

-+

~;;;

=

'

,_

~i~~,~~ı-~::,

-;~

~.

-..

Ay 1 a r Nisan, Mayıs, Eylül

.

l . ~ . 1,039 i 0,9S2 ; 0,800 - ---· · ·t-· · · ·· · .. . . ,.,_ ... . .

--+--

---:--···f·-

···-

·-

-1 ı ~ 1,076 i 1,078 1 1,007 0,867 ··-· ----· -·-. -· · .. .. . j ... .. ... . _____ ___ j !_ ______ _ _ _ ___ _ ----l 1 !

1

-~:

-;:;

Haziran-A~ustos ı 19,12°

-

---·

-. . .. . ... ··· · ··· ---· l,OS6 1·-·---··· -··· -· . 22,990 -· ··· · ·-·-· · -··· · l ·· · · · · · ··· · ·· ·--···· Nisan-Eylül Ekim-Mart Bütün Yıl 1,293 l,S97 l,S89 ··-· · 1,221 1,129 Sl,430 36° 1,1S4

"ı'• > ) ,

..

or'ıl ' ' 'l ,• Tablo 3

'

,"!;

,_

•

,,ol • · ---·-~

.

' • . 38°K Enlem ' tçi ~ 8 ve ıp · Deger1eri ' (ıp ~ li; .·•' ' S • Egim Aç~1ar~ ıso 1 3o 0 ' '

..

...

...

"'

"'...

, ... • •• s ' • . 45° • 60° ' ' +

--;;--·

-

---~

-;--··· · -· . -·

-~

-

ı---

==l·

--·

A y 1 a

;~

·.

8 ,,'-"' · 1/1 8 1/1 •

1

-8-, -•

1

:

• 1/1 ,·,:--;-' 8 • • -1/1 ,

Orta

i

anıa

ıp

..

ı ~ .~

"'

.,

~ t

Arat~k

_

;._-~

7,S

-~

62,5

~

2,5

• 62 ;S • 1 ' 17,5 .

·

~

-·

~

2,~

-~---~~

--~

~

_ 62,S •

-~;~~

~

:--1

oc !' k ;

Kaı:~m

·

• ' 42,s ••

~~·S

'

' 27 ,s .• 57,5 1

'

ı2;s

·_...·

; S7,s ' -s ' ,o · 1

t

ss,o ··'

ı

s6,87

ı.

Şuba~,

Ek

~

,,

~-3S,O SO, g :; • 20,0 50,0 . _

~

,5

.. ·: •

.-~

_

2

-:s

-~-.

-~

::;:;,

y-,:

•

4l,S ;;

-so:

o

~

_ _ .• - --· -.- - --ı --- " - --=i-=--... ~ .... ıl!, • ... • • • ı:... -~_..!_ _ :; -Hart, Eylül .. • 25,0 4o ; o • 1 0,0 40,0 .: , .. -. ıo,o . ı;. ;ı s,o .~ -22,5 37,S : ı ·. 38,12 . .1'.. "' "' "'• • .. .)1 ... ~ ~ ... <1 .,..41, ~ ~ 11 ~... '-;, _\ .. ,~ ~... .. -~ ~ •ı .. ~ --=---~-:-~

-.---

----.. .. ~.:ı ., ~ Nisan, • A!lustos '-, • 15,0 30,0 . 7,5 22,5 , 1 '' ; 20 , 0 • ·• 2S,O , -32,S 27,5

1

· 26,25 . . . " -... -.: --· - - --"'f .. ' ~ +-' - -->'\ __ ...:::_ .. - --~ ____ __ ..:_ _ _ -~ '\ ~ -"-:t.: ..., _ ~Y: ~s ~ Te~u ~ • .;ı.• . 7,5 ' 22,5 ' -12,S • 17 ; 5 • ·. : 27,5 tr". 17,S • -42,5 , ' 17,S •.•• · 18,75 . ı

··--':.

-Ul : -.. >~~ ,.. -.. 1 *,.--'· .•. -

~-=.

----::

...

ri-~-~..; ---L • .. - ~t-:__f_ ~~ t !' .. -77t-·----~

..

.'::':':~

---·

--~

-"'! ~ -,., ,_._:_ .... _!: -~ ~ ii;J

iıa

ziran

~

t• ' ;:': , .: o, · o . lS,O ;-· -15 , 0 ··-lS , O •: . -30,0

_.J.

ı

'

ıs,o

-45 ,' 0 1 "'' •h lS,O '

ı

-ı~

lS,O " •

~~:

~--~

' ., : ""' ::

-"~

:

' '., ' ... ':'

~

•· .

~-:

't •

-~

..: .. • • .. : • '" < 4 •. '

·.

~

.. . "'' "' .:. ). '

~

• .•

~

-.

:·': ,, ; ,.::. ' : : 1 -.·rr ~~.·~ ,.,..~ -,~~ ·. ·• '11:.,.-~-,ı..' ~ ,.,.,. ,_"~~,.• ·4'·.oJ:ı.· ... _ :ı~ ~'"., ~ .... -i· ..-.:, . , ,;,.;,F~." ,,. ııc ,,11 ,._ ~1'~''~-\;·"ff -~'If· 11"'"'9,_.ı.; ~""· ~~-. Ç&,~..

,.,c

,.

.

.,

.ıi· :<-: '\~ ~ o~•.<:'

·z:

..

.r-p ıi;' '"' < <'1' • " ~ ~-~

e:!

~

--..

..ı

'i"

..ıl • .. ~~-~ .• ;!_l 1}, ,. '-.,__ • :.iJ. -'- "- 1-. 1-.: .. ,;:. 'ftJ lo L -;J f. • _. ~'"' ~ _2,., ..._ _'\ ~ • 1• ·' : .. .r;

'

.

.

.

..

'41~ il' ~ _·' '"P •t_.;l; ..

l1·,.~~~·i<~~~,ı;..ı;.__t-'"

, i--o;o...

~ı:.!'

~~

:

-~

.. .. • .f:ti"'

ı

~

!t_~,.

~

'If'~

co~

..

--~s

-

·---_,

-:-'

.

~

-'.,

~ ~

--~~

~

...

'i,,~~'!'

",.cl.~

·' .. _. : •-• .,_

.~

,·~

' • • ;> • "• • Tablo • 4 •-.

~·

38°K Enlem

1ç~n

R ' = .. •

(

ıp

)

De!lerler~

~

• ·• F '. ~

.

'

.

:ı

..

,.,.

' ' • > ~ "' .. ~~ .:; .. ~~~i~...

t

1! 1':.-f .. i~ ~ ,·" ~ :--cos tJ.ı ~ ı·f" .... ,. ,.. • '#t-,,. ,. t

..

~... .... 4. · t~ i "" ~ ":.. ~"i ~ .,. c-" ~-.. ? ı: S ~' '):g_ im Aç1.ları ,.;, ~~· ... " . """~T:ı _,..r;$ 1 " ,,.. ''· , ' .; , '1 " A • y • ı a . r • •.•• ' ıp . ·,~ ıso 30o -' 45o ~ ~ · 6oo , • ,,-_r •. , J;! " . _!ı:~!.cr• .. ':'"i!tı.;lı.oıı""l.•~-J;,~· _ _" • -r> _ ,~ ___ .... _ .. ..,t...• ,.ı-.-('"\d .i~ ıı: ... ~,;.~.(.,..: • ~ ot:: • 4 .E~ .. ~f-·"' '"JI· :ılı·f-·.ı . .'~ı..ı ;ı ~"ıtl' ... f ... ~... ıı,-:ı"'J. ... :ı-• ':';;!:i .• ] 1 '" t., ~" .T.. # "" " • J:,, .;:,~. ':.. ... • . ' -.. • o 't\ ~ tfıi ... :rı:.. .. .ı ~ • •• ··.: '· c• .,., -:ı•ı;ı' "' N~san, M>iY~S_!. _ Eylu :-~~ -~7,70 • .. 1,102 ,;:, ~. 1,129 • ı· I,078 ı T 0,95S • .• "

•••

'i .... ..:'\tt ... ~

...

..

;ı. ~ .. ~-': ";, ı. :•ı--~ ~... .. ;t,,r-; -~ ,-9 ~ • ı• ::ıt ~ t ;:;_ ı. ., . r il.. ""' ... t --t

l

_-.

.!' ,~ ""..;~ ._ 4 ,,: '<i ·r-~. .,•.t Jc ~~ &.: ..-·~..-<.:',~.:::~

...

lt!, Haziran-Ağusfos .:::t.t-20,00° 7~ 1,060 \~ '~ 1,059 ... "" -~~ 0,964 r. 1 ",..,, 0.,815 _ ~ ... _, -~ _·:~:

-.

;~

\

1~ ~-4"_.~ ~ -,;~"'~~;ı~; ~-n ii-_ •' .ı; :..·'-' ıa,. __ ,_ .; ,..:~ .. ; : ,: • .._\o ıl ; _,~" ·• _..,: \li.~ ı • ""'"' ~1:

'

.

,"'\ :ı- ');;"oj;-.. . "

,\

_;1: ~-~-J~

""

.

' rt,r,1~ '·ı.;r-\ :('~ li . .::"' ·• '·.,,:

'-'.ı-·,

~'f,·

Nisan · ..! Eylü h . l<f. (. 23,85° t 1,080 • 1,087

.

1,020

~~

k~'

0,883 ., · • ·t' ,. '.: ""._ .. • "'~·~'-·•~ ·~ .oıl-:11. >'!-~-.:~:' ~ ·~ "':. '".tılo: ~---~ı,.. ~ ..,.__.,.,i-~'111 --~i~ L-. -o i""" _, ,"1?11 ... ~. ~:;.: _"'~;"<~ ~··: _.·"~1..-'.t.: ... .:""it _:ı~._ Ekim-Mart .. S' ~ı 51,87° ~ 1, ' 296 • ~_.~ 1,503 · .. '"'-:. 1,608 .;:/r.,.~; ı,603

-i

~~! -~··, ... ~·oı; 'G~. fı ~J ; ~-l;t:ll!"

•1-.

...

"' ..

~ ~~L ; ~ ~ ':! .$• _.. '. 'j-, "' p;_..ı. ·( -;, l-. '-t :0.~ 11.'':;·.-_. _ ~..,.-.. ·"'"'""' •( :~"'!~"!' ·~.;: ··' ,

.~

',

'·

Bütün

"

Y~ı

V"".~

~

• 38 : oo 0

<:

'. 1,168

1

~

2

~

7

:

-·

ı,260

., • 1,17 } ;

'lı.:

';, • •

".~~=

·

it; ~:ı...

'

~

...

li!...~ .... -... :lf-'"!4 .. ,.. .. ~ .c t ~ jl J ~ .ı-.... ~1'1 ..

.s,:,

O ., ·~··!r"~" 4 <. ı:-/'' ... ... ., <f t: .. ~T _; ' ~~ ':" , ; ~. ~~ ,.~ n .. _l; -•, .... :.. . .-1, • ~~ .. ~~

r':!..

-:

·t ~ ., ! ~ ·-o, . \ .. .. ~,... ~ :':

;:r

f .

<..

""

-;j,.. ..

''!

{

~ ··~ n; ., 1. ... ,...~.: ' ~ . -... ..:: ~

,_ .

-~

-i ..

~ :-::;:~:_·:);'~":

~ ~\~,:..

-·:~-:i~;7~5:::~::;;:~~~

:>

::>

;,: ·:

,-;,~:-.

·:F

~

·-·-,

" Ji.(:~

":J...

.j, ~ ... .ı "' l ..ıl .. 1' -~' ~ ~~~ ... "'-"' .. tt ~ •·t: :?~ ·$ı:.. ~ .. -iii

,..,.'~-~':.,

:.

-~~;~.:,

:~)

?:

· ..

~

i>

1

·e '",; "'

'~

6 P • . .,,_ ,.

"'-:_?)

_

"'

..

ot~

.;

-~~r

,~

.., .,

~

.-\ :

-~

.,;

~

T oJ. '+,.. '-'

~

-r'" ,\

--~;,

"": t' ·" f. "'i'

ı=:

-.:~

;' ;: _

..

.

...

•'

.

~ -ai., o!.' \o

"

...

'f

..

~"' ~

•'.

f.

..

' ·. 4-.. '-'

.

-~

..

,,

.

~ 1 ır: ·' ~ t._ • > ;• - - ·· - ---~ - ·· -1

ı

-·

i A y ı !

i

Aralık ı ı a Ocak, Kasım .. ı ----· -:; Şubat, Ekim r ' .~-D (ıp

=

e

+

s

ı 40°K Enlem İçin

e

ve ıp de~erleri

---.~---_-_

-_

--~

_

-__

~s

'

EgınA~ıları

_,_

---~~---.~----~~---~

ıso

300

j

4S

L

'

ı

•c; '

----·

-

--

l-~

-

:

-;·

·

•

'"

-~

~~

=

-,:

.,

.

-:~_

--;r

-:

6~~

=~----~

ı

=-2

--~

~

~

~

-.

~

~

~

·

~

:

~

·

:

~·

:

.. :

60 Tablo 5

o

·.

60 60 ıs

e

_{so 4S} 30

.

' .. ı- • '' 6S .• -- ·· ---· ·

-..

..

,

60 Ortalama ıp 6S, 00 ' 60,00 - ---· --+ -

--+

--.•

-f --f -- ~- -3S

so

... 20

so

.•

s

,--.

so ~ -ı o ·-• so

so,oa

··.

-"': .. ,._ '" . -.,. ,..~ .. .,.. ~ .,..1 ı.,

---i

·;,;

--..

-;-- .;- ··--· T ·--· Mart, Eylül 2S " ' 40 ~ lO ., 40 •. ·•. ;-10 • _,'?' • 3S ' ' -;: 20 ", 40 ,' , 38, 7S --. , -~ --.:ı:/' .: :. ?; ... i -4-... --~ -•. -.. ; · . - - -- ---.. r: -~; - ·ıo:-> ·-;,~ -::;--~ -ır · --·;;:; - ----· ; -· · - - --; ~ ~ ~: .. ~ - ·: ---;· ·· :--': ~-- ·- --~ ;-=-·· ~ - ---· · ··~ --: '

.

I•J .;•"' .. r: ~· 1" ~) ~ '

...

.. ~ ' Nuan, -" Agustos · • ' · lS --~ .. :-30 ~-" · S •

··.t.,,..

3S -17,5 • , 27,5 ,, , , -32 .... • .. ' . 28· ·' ~.. 30,13

c-?r:;·;_;

..

-1'

· ·

·

:-·~.r

~

..

-~

---.---·

--~-

·-:-

:1

-

:--.

..

. :

...

-,

----·

---:-.. ·"··

·

· ..

: ··.

}...

:·,

,

-,

---·.::

..ı.

·:.

:

;;

--;:

}--.

-

--~

,

·.~.'

'\ ' Mayıs, Tenunuz ,,• ,. ı.:

.·

·

.

7,5 , ~

l'

22,S '· -10 , ;:,' ~ •·· 20 " -2S ,·"i • 20 .-,. ·· -4o .,._. ~ ·-20 ·· , " 20,63 ,. , ' • 1.

~

~~.

1

--'

:-~~f:;

\;.,;

;

-;~

;-~

-_

f_:__"f

:·~,

-....

t. _c

-·~:~~-=•,

--~Y.

~;:

-j

··

~,--

---,

-

---7.

.

~~~~

-•{

,:·,

---;.-'-;~

·

:·

<

~.

~

•

---~

---i,,

'i

·

--

;

-

'

-;

~

.• • < ~ ~,j :"Cv." ~ .. ~ liaz f' ran ··~ • ~.~.-...,. .• '!, S .ıt. 20 -13 ·""'-~;~ ., 17 ~"(' -28 '<''...,~ •.. 17 "• : •' ı' 43 ·,~,. >f l7 ·,;"'"' •ii;• .17,7S -' ·-".~ ,.,;>·•

"~

·

:

:~~

.

::

~:r·

>

;

·

-~

t

~

.:

~

;_.

~

~

:~ ;;

:~

<

~~;:

.. ·

~

.·..

~-~

~:-:

:::~~~

i

·-~

:

.:;: ;

·-·

i

·

>

.

..

:.

. ·

',t ·

.·

·~

~

ı~

:~ı

~:

~:

·

~:.,\

> ·

·.

'c _,, ... '' •';.[:!-•· ~-;

...

_~

...

--,.~-·~

--~

.

1 ,;• ~

,

,. 'tr .... ~::t.' • ..t ~· • L ·Q_f ~.:;:. i' : · ;.:·, Tablo • '1.,..: .. 't • .ı (-;ı ro~ . . 0 " ,. ... • ~~-. cos(llJ-S) ~~ .. :· ) "·_; l··. "'• ": "" ~ ... "/~~ J:~~-6 ':li • 40 K , En1em . İçın R • , C ıp

•

,

Degerlerı ,. , \i.•" _ .,. ,; • --.. ,." • <ıiı'f; p.+ ')·~t"'

•

•

... ~~..., • .1 • ~ -., > .•:.·· ::-'\'~

,,

/';"" ~

"'"

.· "''""• .. .:ı\

--:~~

:~

... ~ :r

.

~ <~~!~~ ~

.,

•, '""' ,-~~ l . ) :

.

_·.

..

_' '

,.-

..:. r. _{: ~} ~~. ·1•' -.·,. -.• ı;) .,.,. OS ~ · ı..1· ~ 1 • •.,.'f'--' :' . ll _ıf":r. p::~r" • ,_._1i ..,,.~ı ~"' ""' ·" • S Egim Açıları " •,., " "· r •J-" ' .ı-. ·· -,_~, 30° .,. •

i

.,

•

4S 0 :.. 60° · .. ~ol~ .. ,. A " y ' 1 a :ı._ h " .... ~ .. Nisan, " Mayıs, Eylül ". ~ i ,. -.- -~----·~· -·::::-·· -j~~

.i

..

-~-, Hazıran-Agustos •. ' .. " · .: ·-··· -~ ! --•

~

Nisan-Eylül

Ekim-Mart Bütün Yıl

...

29,84° : . 2~~ -S4° _ _ __

..

~6"

.

3

40

• r,~ S3,440 •• " ··· ~- --- -:;-... -<1 40° • Aa.. .._j .... ~ .. .ı.: "1 ~~'ı> ... ~' ~ -T -s:,. . -."! \'~· '· ,, ..

i:ıı4

· ·:

t

ı,ıs3

)

/

\,'i

ı

3

•.

'?

~

;

9<>

7

:

;;~ -- ;--., -. - ----~ • S-~ --~ -·· - --'t

~

-]o?s_;____

".

:

~~o?7

__ "'' ,:;

~

~~~

--~

:..:

~

-~~~

-s

.

_

_

.... • -i' r ..,. !;' · 1,094 .-· . 1,114 1,0S7 0,929 ., • ... -ı_ _ ___ ·~ -: ... ~ <ı ~

...

1,3~1

-~

~

:

.

::

~

~

~

t

:

::

·

:~

..

-1,661 j~ ~ ··· _ı ,66Ş _

•

·---·-· ·· -1,227

.

_"' .1'

,;t.\

.,..,.·'i .... ..;: 4. .;.;;,';;:. 'ı ... lı;

.

...

'"

..

•'

..

1li ~

..

"

.

1' ... oı: ... ~· ,'f ' " '1 ;< !o

..

'· ;r. ~~ ;, " "' "_ . .(1~ < • _r· ~ 3'?. :t :ı ... '<ii ...

.

_{-.·ı·_} ~ \, ·'· • >

'

.

;l• ~..ı '

...

"'ı..

•

.~'d

'

;"'r. .

) ı ---­ ı -

-

-·

--·-·

·

-

-

·

-·

-

-

-

-

---·

-7 -\ · - : - ·-ı . 1 T -:; b lo 42° K Enle m "İ ç in e v e t/1 . D ell er l eri ( t/1

=

e + S ) 1 5 ~E~g~i ~ m -A~ ç ~ ı ~ l~a -r~~~~ ~ ~ . ~ ~ ~ -~ ~ ~-- -~ -) ~-- ---, ---~ --~

f--.

ı F o 1

··

3r

.

.

ı c;-l_2 ·

__

~2 ~ _ ;: ' 1 1· A y ı a r

1

-

----i

Aralık

---e

-ı

ı

'

~

~-~

~

~

-l

-

--6

~:

p

-~

----.

~

:

.

~

§:

,0

.--

:-•· • J _, ,_._ .::_ __ _,_ __

j

j

ı:.;_

__

~

~

~

-;'

-'

-. 7 __ _ ...,;...!

e

.

ı ' ıJ! . 22,0 ı 6 ~ ,0 46,0 3 2 , 5 ·: ,: ~ 62,5

L

17,5 ~ 62,5 6 0°

e

lc

ıJi

O rta lama tjJ 7.

o

ı 6 7'

o

67,0 ı -7,5 ı 52 ,5 59,6 2

~

~

~~;

~

~

~ı~

61,,0

---ıo.

~

~

-s

o

,

ö

---! ----~ . ----· Şubat, Ekim ·, Mart, Eylül 38,0 53, ; o ----55,0 1 50 , 0 , ,;-19 , 0 4 1 ,0 2 4, ö . -54,o ~ ··; 1o,o -- ---- -- ~ - --1'4 '

o

•,.

. • 44,0 .·· ·.' .. · 5,0

'

-~ .'()

- ----, 2 7: ,s 1 42,s . :-~: -~:..._ ~ ::· - --· -;-

---_

_

._ __ ---~ -Nisan, A ğ usto ~ 17,5 3 2 ,5 · 5 ' ,o 35 ,0 ' ı -15,5 -~ ~? ,5 22,5

.

.

'

-

·---=,

, ..

_____

_

,.

- -~-· -t---

~-

--..

---....·

.

--.

-Hayıs, Temmu r !~ · ı ı q_ ,o 25 ; 0 -10 , 0 . ı 20,0 ı ;-22,5

::U~zira

~

-.. "

-~-

--l

~

-.-~

---~

--~·

';:;;

·

;

;;

-'

-ı~

~

-~

l

•

-27,~

····, .(_ , ~ $' '- 'U y T ab lo } 8 ' ı a r !)\. 42c ) z Enlem l ç l:n R -·i '·; ' t/1 1:5o -18,0 ;...,. ~· :r:. ' Cos( t/J -S) De ll erleri , Cos ıjJ < ' S -ı {ı:tim A ç ı la r ı ; ' 300 ı 45<?

-

_, , 0

t~

-3 7 , 5 22, 5 ---4 2 , 0 -18, 0 ,:

..

, . ...

-... -:--·- -~--; $ ;

Ni~~1:_)':':S.

~

_

E

_

)'

ı

_

~

~

-i-J

__ 32,95°

ı

1,

)

1

~

7

~

-~

1,190

ı

~,166

ı

-~

~

~

~

1,092 '

ı

ı,

'

026

,

.. <: H a zira n -All . \ı s , t os ---·--· . -

-:----..

--~·-· -~·--·-Nisan-Eyl

t

Ö'

.

-~~~--

·:::--

-'-t--'

-. -~ ' ı Ekım -Ha r t '" 24,280 28,6 ~ 0 , i ; i o7 , ı ' , 139 - --r---:- : -. ,_- ·--·-" · -- ·· - r-;::--ı ,ı\07 ··--; .. ..,..; ... - --1,316 · ---· , j '

~

5

,

~~

-~

~-f:i

.L

~

i

3

~

~

-:

B ü tün . Yi l .; · .ı' ~--· 42° :;; ı ~ -ı, 1 ~9 .._ _ . _ , _ . • _ . ·• :: .::: . y :". --1 1 '•

.

' 1,09 3

.

'

. 1 ;-:755 ·· ı,34 ' 4

..

~~ ~-~ 5 3,0 44,37 32 ,0 2 2 ,5 18,37

"'

'·

~ .~:

A y 1 a r

ıso

36°K Enlem 1çin R Faktörleri

Nisan,Mayıs,Eylül

26,87°. 1, 097 1 - - -- ·--- --- - - - -+--'---··1-- - . - .. -···. Haziran-A~ustos 19,12° l,OS6 1-- - - -·-·· -- - . -.. Nisan-Eylül 22,99° 1, 07 6 - - - -.. - - - -- 1-- - - -- ---· ·-··· -Ekim-Mart Sl, 43° 1, 293 Bütün Yıl 36,00° 1,154

38°K Enlem 1çin R Faktörleri

~i-~ıı_ıı:·_~~-=~_,E_Yl ül 27,70° 1,102 -- ---· ---·· Haziran-A~ustos 20,00° 1,060 ~~~~Jl-E~lü~ ___ 23,8S0 _1,080 ···--- ·-Ekim-Mart 51,87°- 1,296 Bütü_n Yıl 38,00° 1,168

40°K Enlem 1çin R Faktörleri

30° 1,119 1,039 1,078

s

1,006 0,952 1,007 0,886 0,800 0,867 1,496 ~,597 1,589 -- -···--- -···--· ----·--- -. 1,229 1,129 1,059 1,087 l,S03 1,257 1,221 1,078 0,964 1,129 0,95S .. - --- -·-·· --0,815 ---- -1,020 0,883

-

-

--

ı

--

:::~:

--

t

·

:::::

Nisa

::!.l'1a

Y

_

l:_~

~

·

-

~

-

~~~

--

-·

29,84° 1,114

i

1,153 1,113 0,997 Haziran-A~ustos 22,840 1,07S 1,077 1,005 0,865

Nisa:;;:--ı;;y-ıüi 26,340 · ---ı~·o94·

·

r----ı-;114

___

_

·

-ı-~·ö-57

· -

---ô~~i29

--····--·-· ... ·-·-·- ---- - --- --·-····-~---f---· ---··· ···-·-·----

--

;:~~:M

;:

~

-

-

--

---

-r

-

::::::

-

-

-

--

:

~

-

;

:

~

-

::::: - ::::: :::::

42°K Enlem 1çin R Faktörleri

-

~

;~

~~:~:::~~ü

:_

_

__

~::~~: ~:~~:

-

1

-

--

t

-

~

-

~

-

--

--

~:~:

-

~

-

-

-

1

--

-

-

~:

-

~:~

-­

:~:::::~

---

=

..

:::*

--

-

~

r.~

=

-· _·

:

:

~:

~

-

+

:~

~

t

·

ü:

:

·

=

Bütün Yıl

Tablo 9

42,00° 1,199 1,316 1,344

ı

1,280

Toplayıcı E~im.Açısı {S) ve Enlem Derecelerine Göre, Dönüşüm Faktörü

(R) Degerieri

78

•

~~--

~-•

ı<-~

-

$~ ;· ~

•

~~->1 /,~ ··~=-

... .

:-.

-~·:·

...

·ı..· "'.:.

.

:~-r

..

~· ~(

.., ...

~\.. ,.--.· ~-.k '•\.';;-:" ·• ~--- ~""~:·:.:. i.JO Ili: '-'-, • •

..

,. '• ' ' ' h •.

.

' ·:..

..

"/ '

.

~· -lt •

,

..

·' 1

..

I

.,

.

'·

.

,..

..

'•

...

"

.

•.

"'

..

_.

.

r

'

..

-·

.

...

·.

~ _'

.

"!;· ... ' .~ 4"1!·

..

s· '

'

i"" '"'t-. .. .lı.

'"

,,

!

'

..

.,

.

'

..

-~ ~ t-:•·

Berköz 'ün

g;~fik

metôdu.rlda-

:cararlanılan, 3~

0

\~play~cı

.

~~ir:ı

açısı için, eşit aralıklı projeksiyon siste:nine göre

düzen-,lenm:İ..ş, e/fimli' yüzeyler ~·ç_in ,bir ıı:ün~ş ı:relis açısı

.

....

.

.

..;

'·

'

... Jf'"t .... '~ ölçeri.,

•.

...

.

..

.

"

.

•

.

,

,,

:.ı 79'~\, ... \~ ./''

,.

-

.

r

·'

.,

.

~ ,!1 ~ , ·-. J·.; r \'f. .• '

..

; ; -~

-.

..

' • < ~. ~ '

.

.

..

.

.

><.

"'

.

1" .... ~ ' > ! .... '='. •' .

"

"•

...

•1· r i

.

,

.

:--'.· "1"0-.~ :·~- :

..

<r

~

·· :ıo.:-Ek

ii

.

.

...

..

_·'r'· i""'

'

....

'· ~ ' -~~·,!\

.,

.:

.

'

..

" ,. ı;..~ " ~- ~ ~

....

f

..

-:

r ,.OÇ." ... " ıs=r., Sekil 2 :.,, ... J< ,j~

";-~t·~

o

. Berköz 'ün arafik metodunda yararlanılan,,~.!.O K enlem icin,

eşit aralıklı projeksiyo~ sisteminde düzenlenmiş,bir güneş

yörüngesi diyagramı. 80 ·' ·~ -~

••

,•

.

-

.

..

.,;

,;.'

~\ . ı..."" .:-... ~· !1/A ... ~

..

ıoFıl ~ -:

•

.

·'

..

_•

'

•

~.lı;'. " t~ :-. >

·-'

.

..,

((:

"

..

..

.• ·, .t ~... 1~ .;oa• ...

.

....

•> .. . ~-,

.

' J-'1;!."'5.• ..

'

... ~ .;,; ·~ jı""';,ı t-.ı

•

•

A.İ.Duran

Cevaplar

TARTIŞMA

ı-Kapalı bir devrede sirkilasyon yap~n

200 t/h kapasitede bir sistemde boyler

sis-temi ile suyu ne kadar ısıtabiliriz?

2-Böyle bir sistem kurulabilirmi?

3-Ne kadar sürede bu sistem kendini amorte eder?

4-~u sistemi bölümlere /eşanjör nüvelerine/

ayırırsak durum ne olur?

5-Yer Akdeniz bölgesi.

ı-Prensip olarak, güneşlenme alanı bulunmak,

belirlenen kapasite için ortalama 50-70 lt/m2

günlük bir değer kullanılmasıyle seçilecek

yeteri kadar güneşli su ısıtma yüzeyi

(kollek-törü) kullanılarak herhangibir miktar su,

bu-harlaşma sıcaklığına kadar ısıtılabilir.

2-ön şartlar müsaitse evet.

3-Şartlara göre değişebilir-ortalama 3-5 yıl

denilebilir.

4-Fiziki nedenlerle ister istemez bu çözüme

başvurmak, bağımsız 40-50 ton/günlük

sarfiyat-lara cevap verecek ünitelere indirgemek gere-kecektir.

5-Akdeniz tartışmamız 12 aylık bölgedir. Güneş

enerjisi bölge için, su ısıtılmasında üstünlüğü

ve geçerliliği tartışılamaz bir alternatif

kay-naktır. Doğru projelendirilmesi ve tesis

edil-mesi kaydıyla konfor-güvenlik-temizlik ve

işletme masrafı gerektirmemesi kesin

üstünlük-leridir.

M.Mirabo~xu 1-Güneş koliektörlerinin ekonomikliğinin bir

tanımı, tarifi yapılabilirmi? ve aynı

paralel.-de kollektörlerin 8-10 yıl çalışma şartlarındaki

parametrik değerleri ve aynı müddet çalışma

şartlarında gelebilecek ekstra masrafları tesbit

edilmişmidir ?

Cevaplar

H.Eropu

Cevaplar

'

1- Ekonomki~in tarifi~ güneş enerJısının

alterna-tifi. olarak kullanıldı~ı kayna~ın artık

tüketil-mesinden do~an tasarrufun (mal bedeli+işletme

ma-liyeti) Güneşli sistem için harcanan ilk yatırım+

idare masrafıarına oranlanması şeklinde ifade

edilebilir. Şu anda geri ödeme süresi,

sistem küçüldükçe uzamakla beraber azami 3-5

yıldır. ülkemizde 6 yıllık tecrübe söz konusu

olmakla birlikte, dünyanın bütününde 20-25 yıl­

lık borulu kollektörlü tesisler bir hayli

yay-gındır. Açık devreli, tabii sirkülasyonlu bir

sistemde masraf,çürümeyi önlemek ve görünüş

gü-zelli~ini korumak için yapılacak boya

yenileme-sinden ibarettir.

ı-Türkiye'de güneş enerjisinden yararlanarak

endüstriyel tesisler kurmak mümkünmüdür ?

örne-~in 120°C ve 103°C de tahıl saplarından ka~ıt

hamuru elde etmek için 30-40 dakika süre ile ve

günde 1000-3000 ton su ısıtmak ne ölçüde ekonomik

olur? Böyle bir tesisi Orta Anadolu'da veya

Gü-ney Anadolu 1 _{da.· kurmak mümkünmüdür?}

ı-Prensip olarak, proje içinde fizibil çözülürse

gerçekleştirilebilir. 82 ~...

..

... ,•

.

'

.

\

...

.

..

•