gram-negatif-comaklar-2

RUAM

AKUT - KRONİK ZOONOZ SOLUNUM SİSTEMİ DERİ irinli nodül TEK TIRNAKLI ülser

ETİYOLOJİ

Burkholderia mallei

Gram negatif

GLİSEROL agar

KANLI agar 37°C de 24-48 saat AEROB

S-tipi,

krem renkli koloni

Soğuk, Nemli ortamlarda 1-2 ay canlı kalabilir Güneş ışığı, kuru ortamlarda çabuk tahrib olur

AHIR Dışında Yaşayan At YAĞIŞLI Dönem

infeksiyon kaynağı infekte at *

burun

akıntısı deri akıntısı

çevre kontaminasyonu

(suluk, yemlik, mera,

tımar malzemeleri, eyer)

SİNDİRİM (kontamine yem-su)

SOLUNUM (infeksiyöz damlacıkların solunumu)

DERİ (çizik, sıyrık) Bulaşma İnsan dERİ solunum sindirim * karnivor sindirim tek tırnaklılar

PATOGENEZ

Burkholderia mallei

sindirim

solunum

intestinal

nazo-farinjiyal mukozalara penetrasyon

bölgesel lenf sıvısı-Tüm vücuda yayılma*

Lenf kanalları Deri

Deri altı dokusu nodül kan dolaşımı

akciğer

nodül bronşlara açılma üst sol.yollarında lezyon

akıntı

Karaciğer dalak

Burkholderia mallei

so

lun

um

Burun mukozası

Septum nazi NODÜL

• yoğun, yapışkan, irinli AKINTI

• ÇENE ALTI lenf yumrularında şişme deri _{Deri altı lenf}

KLİNİK BULGULAR

at kronik

eşek-katır akut

inkubasyon süresi

deneysel 3-4 gün

doğal birkaç gün-birkaç ay

(2-6 hafta)

BURUN ruamı (Nazal form) AKCİĞER ruamı (Pulmoner form)

burun mukozası septum nazi

turbinatların alt kısmı

* SARI nodül

* septum nazinin kıkırdak dokusunda erime

BURUN Ruam’ı (Nazal form)

* burun akıntısı * öksürük

* ÇENE ALTI lenf yumrularında abseleşme * baş ve boyun lenfadeniti

AKCİĞER Ruam’ı (Pulmoner form)

* ÖKSÜRÜK

* Burun kANAMASI * KANLI burun akıntısı * Solunum güçlüğü

DERİ Ruam’ı (Kutanöz form)

“FARCY” elefantiazis

TANI

1- KLİNİK tanı

BURUN Ruam’ı Gurm, rinit, sinüzit

dermatomikoz sporotrikoz

lenfangitis ülserosa (korinobakter infeksiyonu)

epizootik lenfangit (atlarda histoplazmoz)

AC Ruam’ ı tüberküloz

AC parazitleri

geniş irinli granulamatöz pnömoni 2- NEKROPSİ bulguları 3- LABORATUVAR tanı - Kültür - Hayvan deneyi - Serolojik tanı - Allerjik tanı

- Allerjik tanı _{MALLEİN testi} • İntradermo-palpebral test

• Oftalmik test • Subkutan test • İntradermal test

PPD mallein 0.2 ml ID

0-3 mm (-)

3-5 mm ş

5 mm ve üzeri (+)

İntradermal Test - Türkiye

TEDAVİ

5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu; Ruam Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği;

Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği

BİLDİRİMİ ZORUNLU TAZMİNATLI

Mallein ( + ) İTLAF-İMHA

Mallein ( ş ) 20 gün sonra tekrar 2. test ( +, ş ) İTLAF-İMHA

KEDİ TIRMIĞI HASTALIĞI (CAT SCRATCH DISEASE)

Bartonella henselae

PİRE dışkısı ile bulaşık tırnakla TIRMALAMA + ısırma, yalama

zoonoz

Bartonella cinsi

zoonoz

Kedilerde bulaşma _{İnsanlara bulaşma}

kedi asemptomatik

insan deride küçük kabarcık, şişlik

birkaç hafta sonra

LENF DÜĞÜMLERİNDE ŞİŞME ateş

göz ve sinir sistemi infeksiyonu TANI

SEMPTOM

Etken izolasyonu (kandan) PCR

20 20

Gram negatif Sporsuz

Pleomorfik, çomak ya da «Mors alfabesi» görünümlü koklar

Fakültatif anaerob, üremesi için CO₂ ilavesi gerekli Özellikle ilk izolasyonlarda yapışkan koloniler

Çoğu tür üst solunum yolu ve ağız içi boşluğunda yaşar

Çevrede uzun süre canlı kalamazlar bu nedenle hastalığın yayılmasında taşıyıcı hayvanlar önemlidir

Actinobacillus cinsi

Actinobacillus lignieresii A. pleuropneumoniae

ODUN DİL / TAHTA DİL (WOODEN TONGUE)

21

Actinobacillus lignieresi

RUMİNANT

dilde sert tümör benzeri kitleler

baş-boyun lenf yumrularında irinli granulomlar

EPİZOOTİYOLOJİ

çizik, yara kontamine

ot, saman

22

KLİNİK BULGULAR

 DİL

* şişme, sertleşme _{TAHTA DİL}

* irinli nodül krem renkli akıntı içinde granüller

23

 salivasyon

 çiğneme-yutkunma zorluğu

 kilo kaybı

 LENF yumruları * şişme, irinli abse

24 Koyun pnömoni

Köpeklerde dil lezyonları

Farelerde şişmiş lenf nodülleri Sığırlarda mastit



Ekonomik kayıp

• Solunum güçlüğü

• Büyüme geriliği

• Akut formda ölüm

Actinobacillus pleuropneumoniae

Gram negatif, kokobasil

Biyotipleri:

Biyotip 1 ve Biyotip 2

Serotip 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15,

Biyotip 1’ in üremesi için Nicotinamid Adenin Dinucleotid’ e (NAD) ihtiyaç duyar

• Kapsüler polisakkarit (CP) • Lipopolisakkarit (LPS)

• Membran proteinleri (Tbp1 ve Tbp2) • Fimbria proteinleri

• Ekzotoksinler ( Apx toksinleri )

• Apx I güçlü hemolitik ve güçlü sitotoksiktir.

• Apx II zayıf hemolitik ve güçlü sitotoksiktir.

• Apx III nonhemolitik ve güçlü sitotoksiktir.

• Apx IV zayıf derecede hemolitiktir.

! Serotip 1,5,9,10,11 ‘in daha virulent olduğu saptanmıştır

Actinobacillus pleuropneumoniae 4 Apx toksinine sahiptir.

•.

Ülkeler Saptanan serotipler Dominant _serotipler Arjantin 1, 2, 3, 5, 12 1 Avusturalya 1, 2, 3, 7, 12, 15 1 Belçika 2, 3, 6, 7, 8, 9, 11 3 Brezilya 1, 3, 4, 5, 7, 9 5, 3 Kanada 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 12 1, 5, 7, 12 Şili 1, 5 1, 5 Hırvatistan 2, 7, 8, 9 2, 9 Çek cumhuriyeti 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 11, 12 2, 9 Danimarka 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14 2, 6 Fransa 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12 2, 9, 11 Almanya 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10 2, 7, 9 Macaristan 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12 1, 2, 3, 7 İtalya 1, 2, 3, 4, 5, 7 5 İrlanda 3 3 Japonya 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12 1, 2 Kore 2, 3, 5, 7 2, 5 Meksika 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 1, 8 Hollanda 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 11 2, 9, 11 Norveç 2 2 Polanya 1, 2, 5, 9 1, 9 İspanya 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12 2, 4, 7 İsveç 2, 3, 4 2 İsviçre 2, 3, 7, 9 2 Tayvan 1, 2, 3, 5 1, 5 İngiltere 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10 3 ABD 1, 3, 5, 7, 8, 9 1, 5 Venezuella 1, 2, 3, 4, 6, 7 1 Finlandiya 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 2, 3 Türkiye 12 12

• NAD’lı PPLO agar

• NAD’lı Tryptik Soy agar

• NAD’lı Columbia agar

• NAD’lı Kanlı agar

Epizootiyoloji

• İnkubasyon süresi 2-5 gündür.

• Bulaşıcı ve solunum yolu infeksiyonu • Kapalı yetiştiricilikte yaygın

Epizootiyoloji

• İnfeksiyon kaynağı Kronik infekte hayvanlar Gizli infekte domuzlar

• Saçılma solunum yolu sekretleri

• Tüm yaş grubu RİSK grubu

özellikle gelişme dönemi

Bulaşma

• Kronik

• Gizli infekte domuzlar solunum yolu

• indirekt bulaşma kontamine çiftlik personeli kıyafetleri

• Dengesiz ve yetersiz beslenme • Ani iklim değişikleri

• Yazın en düşük, kışın en yüksek • Nakliye • Kış rüzgarları • Morbidite %50 • Mortalite %1 – 10 Hazırlayıcı faktörler

PATOGENEZ

Aerogen infeksiyon

Alveoler epitellere yapışma

Endogen infeksiyon LPS Fimbria Çoğalma Doku hasarı LPS, Sitotoksin, Hemolysin Tbp ve kapsül

SEMPTOMLAR

Perakut formda

• İştahsızlık, kusma, solunum güçlüğü

• Kalp yetmezliği, dolaşım bozukluğu

• Kaslarda sertlik ve topallık

• Deride siyanoz

Akut formda

• 41,5 ° C üzerinde ateş ve solunum güçlüğü • Kesik kesik öksürük

• Hemorajik ve nekrotik pnömoni • Fibrinli plörit

• Köpek oturuşu

• Topallık, şuur bulanıklığı • Burundan köpüklü

Kronik form

• Aralıklı öksürük

• Kilo alamama

Nekropsi bulguları

akut / perakut

• Tek veya çift taraflı hemorajik nekrotik pnömoni odakları • Bronşlarda ve trakeade kanlı, köpüklü seröz eksudat

• Fibrinli plörit

Kronik

• Akciğer’de büyük sert kitleler nekrotik odakları plöraya yapışması

TANI

İnceleme örneği

Bakterioskopi Gram negatif pleomorfik kokobasiller

Kültür

• NAD ilaveli PPLO agar • 24 – 48 saat 37 ° C • Mikroaerob

Satellit oluşturma özelliği

izolattan NAD’ sız % 7 defibrine koyun kanlı agara ekimi yapılıp, ekim çizgilerine çapraz olarak,

Staphylococcus aureus veya S.intermedius’ un ekimi yapılır

CAMP testi

NAD’ sız % 7 koyun kanlı agarda S.aureus’

un üzerine sinerjik etki yapması, hemoliz etkisini arttırması

• NAD’ lı % 7 defibrine koyun kanlı agarda üreme

hemoliz

• biyokimyasal aktiviteleri İdentifikasyon • karbonhidratlara etkileri

Serolojik Tanı

* Komplement Fikzasyon (CF)

* 2-Mercaptoetanol tüp aglutinasyon(2-META)

* ELISA

*

ELISA çok hassas ve güvenilir

Moleküler tanı

* PCR !!!

TEDAVİ

Koruma – Kontrol

* Hijyen * Ayrı barınaklar

* Dengeli ve yeterli beslenme *Serolojik yoklama

Aşı

Ticari aşılar

* Uzun süreli koruma sağlamaz

* Akut ve kronik infeksiyonlarda azalma * Kayıpların önlenmesi

• Ticari aşılar

14 gün arayla iki doz

Yavru domuzlara 20 kg kadar ; 3 ml s.c kulak arkasına

20 kg ‘mın üstündeki ; 5 ml s.c kulak arkasına

ABORT

ÖLÜ DOĞUM İNFERTİLİTE

SÜT veriminde AZALMA (% 20) DAMIZLIK değeri KAYBI

Brucella abortus SIĞIR B. melitensis KOYUN-KEÇİ B. suis DOMUZ B. ovis KOÇ B. canis KÖPEK B. neotomae RAT B. ceti Su Memelileri(Balina,yunusb…) B. pinnipedialis Yüzgeçayaklılar(Ayıbalığı)

B. microti Tarla faresi B. inopinata Bilinmiyor

BRUCELLA agar

Kanlı agar 37°C de 2-7 gün

AEROB B. melitensis MİKROAEROB B. abortus

(ilk izolasyonda)

bakteriyofaj

B.abortus B.melitensis B.suis B.ovis B.canis

Tibilisi + - - - -

Weybiridge + - (+) + (-) - -

Berkeley + + + - -

İzatnagar + + + (-) - -

R / C - - - + +

dayanıklılık özelliği

toz, toprak 125 gün

direkt güneş ışığı 1-12 saat

dışkı 1 yıl

uterus akıntısı 6 ay - inek 2-3 ay - keçi

3 hafta - koyun fötus, fötal zar 75 gün

63-65 °C pastörizasyon ısısı 30 dakika % 10 tuz içeren salamura peynir 45 gün

tereyağı 4 ay

süt birkaç gün

EPİDEMİYOLOJİ

dünyada en yaygın zoonoz !!! FAO WHO OIE YAYGIN TÜRKİYE Güneydoğu Anadolu İç Anadolu Doğu Anadolu

infeksiyon kaynağı infekte hayvan

ABORT yapmış dişi

genital akıntılar atık fötus amnion sıvısı

plasenta

DOĞUM yapmış dişi kolostrum (200.000/ml) süt (aylarca -inek) (1-3 hafta – koyun-keçi) sperma BOĞA KOÇ

bulaşma Kongenital Sindirim Deri Konjunktival Veneral

PATOGENEZ

etken bölgesel lenf yumruları

KAN

organlar

2-3 hafta bakteriyemi 2 hafta-7 ay süresince lenf nodüllerinde çoğalır

* uterus, endometrium, meme ve ilişkili lenf nodülleri

* testis, epididimis * eklem, bursa, tendo

* retiküloendotelyal sistem hücreleri

Serbest / fagositler içinde

* ABORTUS gebeliğin 5-7. ayları

genellikle bir kez

bazı hayvanlar daha sonraki gebelikleri süresince de atık yapabilir !!! ya da etken her gebelikte plasentaya kolonize olabilir

SEMPTOMLAR- sığır

İnk. süresi 2 hafta-1 yıl

* vajina mukozası kanlı * vajina akıntısı

abort sonrası

* abort sonrası PLASENTA atılmaz

putrefikasyon _septisemi * İNFERTİLİTE (uterus yangısı-yavru zarlarının atılamaması)

gebeliğin SON döneminde infeksiyon

CANLI abort _dOĞUM

gastroenterit septisemi

YAVRU ölüm

* Dişilerde mastit

* Boğalarda testislere yerleşir, libido azalması, fertilite bozulması, tek taraflı ORŞİT, epididimit

SEMPTOMLAR- koyun / keçi

* ABORT _{Genelde gebeliğin SON 2 ayı}

• mastit

• artrit- koyunda ender

• infertilite • epididimit • orşit • infertrilite • persistan nefrit koç (B. ovis) • ölü doğum

SEMPTOMLAR- domuz

• ABORT gebeliğin 4-12.haftaları arasında

• infertilite • orşit

SEMPTOMLAR- köpek

* etken dişi köpeğin sadece uterus epitel hücrelerine tutunur

erken embryonik ölüm ya da abort;

aynı batında canlı ve ölü yavrular doğabilir

gebe olmayan hayvanlarda klinik belirti görülmez,

ancak etken saçılımı devam eder * erkek köpeklerde epididimit, sperm kalitesinde azalma, infertilite

KORUMA ve KONTROL

- kontrolsüz hayvan girişi - dezenfeksiyon

- veteriner hekimi kontrolü

- infekte hayvanların saptanması ve sürüden çıkarılması

KONJUKTİVAL BRUSELLA AŞILARI

KOYUN-KEÇİ

Canlı, attenüe, B.melitensis Rev-1 Konjuktival aşısı 0,5 – 2 milyar CFU/doz mikroorganizma içerir.

Göze 1 damla olacak şekilde,

3 aydan büyük tüm damızlık erkek ve dişi koyun ve keçilere uygulanır.

Ömrü boyunca tek uygulama yeterlidir

SIĞIR

Canlı, attenüe B.abortus S-19 Konjuktival aşısı 5 – 10 milyar CFU/doz mikroorganizma içerir

Göze 1 damla olacak şekilde,

3 aydan büyük tüm dişi sığır ve mandalara 12 ay ara ile 2 uygulama yapılır.

Erkek hayvanlara uygulanmaz

1 OCAK 2012 TARİHİNDEN İTİBAREN ÜLKEMİZDE BRUSELLOZ İLE MÜCADELE KAPSAMINDA KİTLESEL AŞILAMAYA GEÇİLMİŞ VE

SUBKUTAN AŞILAMA DURDURULMUŞTUR. BU TARİHTEN

<%1 TEST VE KESİM

Sürü prevalansı >% 10 Kitlesel Aşılama

Sürü prevalansı % 1 - 5 genç AŞI

ergin test KESİM

Sürü prevalansı

STRATEJİ

•BİLDİRİMİ ZORUNLU & TAZMİNATLI

KANUNİ ALT YAPI

* 5996 Sayılı veteriner hizmetleri, bitki sağlığı, gıda ve yem kanunu * Bruselloz ile mücadele yönetmeliği

* İhbarı mecburi hayvan hastalıkları ve bildirimine ilişkin yönetmelik,

* Tazminatlı hayvan hastalıkları ve tazminat oranlarına dair yönetmelik: (9/10) * Hayvan hastalıklarında tazminat yönetmeliği (6 mart 2013)

* Bulaşıcı hayvan hastalıkları ile mücadelede uygulanacak genel hükümlere ilişkin yönetmelik

İnfeksiyonun AKUT dönemindeki hayvanlar

(atık yapan hayvan bakteriyolojik inceleme pozitif) İtlaf ve imha

damızlık BOĞA

6 ay ara ile 3 kez kan serumu muayenesi

(+) Kastrasyon/tazminatsız kesim

Tazminat alınabilmesi için bakteriyolojk inceleme gerekli

ari işletme oluşturulması ve sürdürülmesi damızlık erkek hayvanlarda

ithal hayvanlarda karantinanın kaldırılmasında kamu kurumlarına ait hayvanlarda

Serolojik testler kullanılabilir

İNSANLARDA BRUSELLOZ

Dalgalı Humma, Bang Hastalığı, Malta Humması, Akdeniz Humması

İnfeksiyon kaynakları

infekte hayvan

kontamine çiğ süt

süt ürünleri (peynir, tereyağı) taze sebze (kontamine toprak)

çiğköfte

DERİ

SİNDİRİM

SOLUNUM KONJUNKTİVA

Gram negatif, sporsuz, fakültatif anaerob, çomak/kokobasil Sağlıklı memelilerin, kuşların, sürüngenlerin gastrointestinal kanallarının, orofarinks mukozasının doğal üyesi

Pasteurella multocida

Sığır ve bizonlarda hemorajik septisemi

Sığır ve domuz pnömonisi Tavuk kolerası

Domuzlarda atrofik rinit Tavşan pastörellozu

Pasteurella multocida subsp. multocida

P. multocida subsp. gallicida P. multocida subsp. septica

Kapsül tiplerine göre 5 serogrup

SIĞIR

DOMUZ-KOYUN-KEÇİ

Akut/Perakut

ETİYOLOJİ

Pasteurella multocida subsp. multocida

(B:2 ve E:2)

Gram negatif, bipolar çomak Kapsüllü

üreme özelliği

Kanlı agar 37°C de 24 saat

aerob/fakültatif anaerob

dayanıklılık özelliği

nemli toprak ve suda 2-3 hafta canlı

daha önce hastalığı görüldüğü sürülerde sağlıklı hayvanların %50’si

hastalıksız sürülerde taşıyıcı hayvan oranı %3-5

EPİDEMİYOLOJİ -PATOGENEZ

üst solunum yolları (ÜSY)

tonsil-farinks

Sığır, manda, bizon, koyun, keçi, fil, deve, at…

Mortalite ve morbidite %50-100

Salgınlar etkenin hızla çoğalıp

▪ uzun ve yorucu taşınma ▪ zayıf hijyen

▪ zayıf fiziksel kondüsyon ▪ rutubetli ve soğuk hava ▪ yetersiz beslenme

▪ diğer paraziter /viral hastalıklar

ÜSY’deki etkenlerin ALT solunum sistemine

penetrasyon

bulaşma SİNDİRİM SOLUNUM fomitler kan _SEPTİSEMİ damar cidarında zedelenme HEMORAJİ Direkt temas İndirekt

ani ATEŞ yükselmesi, aşırı salivasyon, depresyon boğaz, gerdan, perineum, göğüs bölgesinde ÖDEM

solunum güçlüğü, pnömoni (A:1,A:3)

submukozal KANAMAlar

şok (6-24 saatte ÖLÜM) Mortalite % 100*

Erken tedavi !!!!

KLİNİK BULGULAR

Her yaşta görülebilir;

endemik bölgelerdeki sürüde erişkinlerdeki immunite nedeniyle klinik bulgu görülmez; klinik bulgular daha çok 6 aylık-2 yaş arası hayvanlarda görülür

İyileşen hayvanlar %20’si taşıyıcı olmakta, infeksiyonu takiben 6 ay sonrası bu oran %5’e iner

NEKROPSİ

generalize peteşial kanama pulmoner ödem

enterit

lenfadenopati

TANI

KLİNİK Anthrax

Yanıkara

Solunum sistemi infeksiyonları

NEKROPSİ

LABORATUVAR TANI

Bakterioskopi kan

ödem sıvısı

iç organlar bipolar Gram negatif çomak

Kültür Zoonoz

Örnek gönderirken dikkat

P. multocida hastalığın son aşamasında kanda saptanamayabilir

burun akıntısı ya da vücut sıvılarında da her zaman saptanamayabilir.

dalak ve kemik iliği (post mortem kontaminasyon en geç dönemde olurlar ) (Uzun zaman önce ölmüş hayvanlardan uzun kemiklerin alınması önerilir)

serotiplendirme PCR

KORUMA

Aktif İnaktif aşılar

Bazı aşılar 1 yıl bazıları sadece 4/6 ay koruyucu

Pasif _{hiperimmun serum}

Canlı attenue aşılar

kedi-köpek üst solunum yolları tükrük

Pasteurella multocida

ısırma, tırmalama

BULAŞICI AT METRİTİ

CONTAGIOUS EQUINE METRITIS

(CEM)

bulaşıcı

veneral

hastalık !

Dişi reprodüktif sistem ile sınırlı

servisit vajinit

endometrit KISRAK

İNFERTİLİTE

ETİYOLOJİ

Taylorella equigenitalis

Gram negatif, kokobasil

Streptomisine duyarlı / Streptomisine dirençli suşları var

Eugon Çikolata Agar (ECA) (% 5-10 defibrine at kanı)

37°C de 48-96 saat

EPİDEMİYOLOJİ

İnfeksiyon kaynağı _{TAŞIYICI KISRAK} İNFEKTE KISRAK

Aygır uretral fossa uretral sinus üretra penisin dış yüzeyi prepisyum pre-ejakülatör sıvı Kısrak klitoral fossa klitoral sinus uterus serviks

Bulaşma yolları

 çiftleşme

 _{suni tohumlama}

** Akut dönemi geçirip iyileşen kısrak taşıyıcı aygır asemptomatik taşıyıcı

 _{transplasental} (gebe kısrak)

KLİNİK BULGULAR

infekte kısrak

* zamanından önce östrus

* endometrit ... serviksten akıntı * vajinit

* servisit... servikste hiperemi ve ödem

* infertilite

taşıyıcı kısrak-taşıyıcı aygır semptom yok

transplasental (gebe kısrak) • embriyonik ölüm • abortus

• infekte tay doğumu

TANI • KLİNİK TANI • NEKROPSİ • LABORATUVAR TANI Kültür PCR Seroloji

TANI

infekte kısrak taşıyıcı kısrak

TANI

çiftleştirilmiş

infertil uterus, serviks, klitoral fossa ve sinus

gebe klitoral fossa ve sinus

kısrak

üretral fossa ve sinus üretra

prepisyum

SWAB

TANI

izolasyon

PCR

Streptomisinli ECA

TANI

infekte kısrak kan serumu IHA

İndirekt hemaglutinasyon testi

KORUMA VE KONTROL

 aşım sezonu öncesi damızlık kısrak ve aygır muayenesi

 _{zamanından önce kızgınlık gösteren kısraklar ?}  _{disposible, steril gereç ve ekipman}

 sağaltım sonrası aşım izni