BÖLÜM I
GĐRĐŞ
Birey, insanlığın varoluşundan beri doğduğu sosyal ve fiziksel çevreye uyum sağlama çabası içindedir. Bunu gerçekleştirebilmek için çevresiyle etkileşime girer ve bu etkileşim sonucunda bir takım toplumsal davranışlar kazanır.
“Eğitim, fiziksel uyarımlar sonucu, beyinde istendik bio-kimyasal değişiklikler oluşturma süreci şeklinde tanımlanabilir”(Sönmez, 1999:2).
“Eğitim, insanın toplum yaşamına uyuşumunu sağlamak, bazı yeteneklerini geliştirmek ve bazı değerlere saygı duymaya yöneltmek için uygulanan yöntemlerin tümüdür”(Gelişim Hachette, 1993:1079).
“Eğitimi, toplumun genç üyelerinin var olan ekine, yetişkin üyelerce bilinçli, amaçlı ve düzeyli biçimde hazırlama süreci olarak da tanımlayabiliriz”(Ozankaya, 1982:404).
“Eğitim sözcüğünün farklı tanımlarının ortak yanı, onun, davranış değiştirme, davranış oluşturma amaçlı etkinlikler olmasıdır”(Başar,2001:1).
Eğitim sürecinin bir parçası olan müzik eğitimi, daha çok sese ve işitmeye dayalı bir sanat eğitimi olarak güzel sanatlar eğitiminin en önemli dallarından birini meydana getirir. Müzik eğitimi temelde bir müziksel davranış değişikliği oluşturma sürecidir.
“Müzik eğitimi, insanlara müziksel davranış kazandırma ve insanların müziksel davranışlarını geliştirme sürecidir. Bu süreç her insanın kendi yaşantısı üzerine kurulur, kendi yaşantısı üzerinde odaklanır. Bunun yanı sıra belirli ilkelere dayalı olarak bilinçli, amaçlı, düzenli ve yöntemli işler. Bu bakımdan müzik eğitimi bilinçli, amaçlı ve düzenli bir müziksel etkinliktir. Müzik eğitimi süreci (önceden) düşünülerek tasarlanır, planlanarak uygulanır, uygulanarak gerçekleşir. Bunlara göre müzik eğitimi, insanlara kendi yaşantıları yoluyla bilinçli, amaçlı ve yöntemli olarak değiştirme-dönüştürme, geliştirme ve yetkinleştirme sürecidir”(Uçan, 2002:3).
Ülkemizde müzik eğitimi ilköğretim 1., 2. ve 3. sınıflarında haftada 2’şer ders saati, 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflarında ise haftada yalnızca 1 ders saatidir. 1., 2. ve 3. sınıfların müzik dersleri sınıf öğretmeniyle, 4. ve 5. sınıfların sınıf öğretmeni veya müzik öğretmeniyle, 6., 7. ve 8. sınıfların müzik dersleri ise müzik öğretmeniyle yürütülmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı, Anayasa’da ve Milli Eğitim Kanunu’nda esasları çizilen eğitim alanı içerisinde müzik eğitimine ilişkin kuralları ve ulaşılması istenen hedefi bir programla belirleyerek ‘Müzik Eğitimi’nin amaçlarını şu şekilde ortaya koymuştur:
“Öğrencide müzik sevgisi ve yeteneğini geliştirmek, onları sanat anlayışına ulaştırmak. Her öğrenciyi, ilgi ve yeteneğine göre şarkı söylemeye, bir müzik aleti çalmaya, müzik eserlerini dinlemeye ve müzik yapmaya isteklendirmek ve de onlarda müzik duygu ve düşüncesini kazandırıp geliştirmek. Öğrencinin müzik bilgisi ve
becerilerini elde etmesine yardımcı olmak. Müzik çalışmaları yoluyla öğrencilerin Atatürk Đnkılaplarına ve Türk Milliyetçiliğine bağlı, Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren, ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan yurttaşlar olarak yetişmelerine ve milli birliğin gelişmesine yardım etmek. Evrensel müzik çalışmaları yanında Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği ve Modern Çağdaş Türk Müziğinin tanıtılmasını, sevdirilmesini ve geliştirilmesini sağlamak ve müzik aracılığı ile milletler ailesi içinde yakınlık ve dostluk duygularını pekiştirmek okul müzik eğitiminin esas ve temel ilkeleridir.”(Sezginer, 1990:219-220)
Đlköğretimde müziksel etkinlikler, ders içi ve ders dışı müziksel etkinlikler olarak ikiye ayrılır. Ders içindeki şarkı söyleme, blokflüt, mandolin vb. çalgılarla ezgiler çalma, öğretmenin sesi ve çalgısıyla yaptığı dinletiler, açıklamalı müzik dinleme saati, ritmsel çalışmalar, müzikli dramalar, sınıf içinde düzenlenen çeşitli müzik yarışmaları vb. müziksel etkinliklerdir. Ders dışındaki müziksel etkinlikler ise okul korosu, okulda çeşitli çalgılarla kurulan orkestralar, folklor ve sosyal kulüp çalışmaları, çalgı kursları, okul koro ve orkestrasının verdiği konserler, opera ve müzikli gösteriler vb. etkinliklerdir.
“Müzik eğitimi bireylerin, giderek toplumların sağlıklı, saygın, becerikli, yordamlı, dürüst, çalışkan, üretken, uyumlu ve çağdaş olabilmeleri için bir düşünce ve davranış eğitimidir. Müzik eğitimi ile kazandırılmak istenen her boyut kişiyi ve giderek toplum ya da toplumları maddi ve manevi olarak besler, biçimlendirir ve yüceltir. Maddi ve manevi sağlam yetişmiş bireylerden sağlam toplumlar oluşur.” (Ünal, 1989:240)
“Küçük yaşlardan itibaren müziksel aktivite içinde bulunarak müzikle beslenen ve desteklenen çocukların ruhsal ve bedensel yönden daha sağlıklı bir gelişim sergiledikleri gözlenmektedir” (Yıldız, 2002: 6).
Her çocuğun, özellikle kendisini en iyi ifade edebileceği müziksel etkinlik türünde grupla çalışması, kuşkusuz onun sosyalleşmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Örneğin grupla söyleme, sesini kullanmayı ve denetlemeyi keşfedeceği, uyum becerisini geliştireceği, işbirliğine dair disiplin kazanacağı türden bir etkinlikken; bireysel çalgı çalması, enerjisini olumlu yönlendirebileceği, kişisel duyum sağlayabileceği ve ritm-ezgi duygusunu geliştirebileceği türden bir etkinliktir.
Çocuklara müzik eğitimi verenlerin raporları, diğer bir çok faydayı müzik öğretimi ile ilişkilendirmektedir. Duke, Flowers ve Wolf ailelerin ve piyano eğitmenlerinin, piyano öğretiminin çocukların disiplin, adaptasyon, rahatlama yeteneği, öz güven, sorumluluk, kişisel düşünce gibi kişilik özelliklerinin gelişiminde etkili olduğuna ve öğrencinin yaşamdan aldığı zevki arttırdığına inandıkları sonucuna ulaşmışlardır.
“Gelişmiş bir müzik kültürüne sahip olabilmek için, çocuklar ve gençler müziğe, müzik etkinliklerine yöneltilmelidir. Müziği seven çocuk insanı sever, yaşamı sever, eşsiz bir ruh kudreti ve zenginliği kazanır. Müzik güzellik ve iyilik eğitimi aracıdır.” (Yönetken,1950:2)
Küçük yaşlardan itibaren alınan müzik eğitimi kişinin yaşamı boyunca oluşturacağı müziksel davranışlarında kalıcı izler bırakacaktır. Đlköğretim kurumlarında verilen müzik eğitiminin yalnızca okuldaki öğrencileri değil, tüm toplumun müziksel davranışlarını şekillendireceği gözardı edilemez bir gerçektir. Bu nedenle hedeflenen yalnızca öğrencinin değil, velinin, çevrenin, hatta okuldaki diğer öğretmenlerin de müziksel davranış ve yaşantılarını değiştirmek, geliştirmek olmalıdır.
Unutulmamalıdır ki, bireyin ve bireyin oluşturduğu toplumun müzik geleceği okullarda hazırlanmaktadır. Bu nedenle okullardaki müzik eğitimine gereken önem verilmeli, ders içindeki ve ders dışındaki müziksel etkinlikler genişletilerek, öğrencide, ailesinde, çevresinde, okul öğretmenlerinde hedeflenen müziksel davranış ve yaşantı değişikliklerine ulaşılması sağlanmalıdır.
1.1. Problem Cümlesi
Đlköğretimde ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrenci ve öğretmenlerin müziksel davranış ve yaşantılarına etkileri nelerdir?
1.2. Alt Problemler
1) Ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin dinledikleri müzik türlerine etkileri nelerdir?
2) Ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin okul dışındaki müziksel ve kültürel yaşantılarına etkileri nelerdir?
3) Ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin müziksel davranışlarına etkileri nelerdir?
4) Öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantıları, sınıf düzeyine göre farklılık göstermek midir?
5) Öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantıları, müzik öğretmeninden ders alma süresine göre farklılaşmakta mıdır?
6) Öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantılarındaki değişim, ders dışı müziksel etkinliklere katılma durumuna göre farklılaşmakta mıdır?
7) Müziksel etkinliklerde öğretilen şarkı, türkü vb. ürünlerin öğretmenler tarafından dersin çeşitli aşamalarında kullanılmakta mıdır?
8) Ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin ders içi ve ders dışı davranışlarına etkileri konusunda öğretmenlerin görüşleri nelerdir?
9) Ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin okul-veli ve okul-çevre ilişkilerine etkileri konusunda öğretmenlerin görüşleri nelerdir?
10)Ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğretmenlerin müziksel davranış ve yaşantılarına etkileri nelerdir?
1.3. Önem .
Bu araştırma, ilköğretimde ders içi ve ders dışı etkinliklerin öğrencilerin ve öğretmenlerin müziksel davranış ve yaşantılarına etkilerini belirleyip, müzik dersinin ve müziksel etkinliklerin eğitimdeki yerini ve önemini belirtmesi, bu etkinliklerin genişletilip yaygınlaşmasını sağlaması açısından önemlidir.
1.4. Varsayımlar
1. Seçilen araştırma yönteminin araştırmanın bilimsel güvenirliği bakımından geçerli olduğu,
2. Örneklem olarak bilinen grubun evreni temsil edebilecek nitelikte olduğu, 3. Veri toplamak için kullanılan araç ve tekniklerin araştırma için gerekli
bilgileri sağlayabilecek nitelikte olduğu,
4. Veri destekleyici nitelikteki sözlü ve yazılı kaynakların yeterli bulunduğu gibi temel varsayımlardan hareket edilmiştir
1.5. Sınırlılıklar
Bu araştırma;
1. Ankara ilindeki Haymana Mahmut Hilmi Doğan Đ. Ö. O. , Haymana 12 Eylül
Đ.Ö.O. , Mamak Gülveren Đ.Ö.O. , Çankaya 100. Yıl Ülkü Akın Đ.Ö.O. ve Keçiören Yalçın Eskiyapan Đlköğretim Okulunun 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencileri ile,
2. Ankara ilindeki Haymana Mahmut Hilmi Doğan Đ. Ö. O. , Haymana 12 Eylül
Đ.Ö.O. , Mamak Gülveren Đ.Ö.O. , Çankaya 100. Yıl Ülkü Akın Đ.Ö.O. ve Keçiören Yalçın Eskiyapan Đlköğretim Okulunun öğretmenleri ile,
3. Verilerin toplanması amacıyla yapılan literatür taraması ve anket tekniği ile sınırlı tutulmuştur.
BÖLÜM II
YÖNTEM
Bu bölümde araştırmanın modeli, evreni, örneklemi, araştırmada kullanılan veri toplama araçları, verilerin toplanması ve verilerin çözümlenmesinde izlenen yol, kullanılan istatistiksel yöntem ve teknikler açıklanmıştır.
Bu araştırma, belgesel tarama yöntemi ile durum saptamaya yönelik bilgiler kullanılan betimsel çerçevede gerçekleştirilen amaç, yöntem, zaman kontrol olanakları bakımından genel durum tespitine yönelik bir nitelik taşımaktadır.
2.1. Araştırma Modeli
Bu araştırmanın yürütülmesinde literatür taraması ve anket tekniği kullanılmıştır. Bu araştırma ile ilköğretimde ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrenci ve öğretmenlerin müziksel yaşantı ve davranışlarına etkilerine ilişkin bir durum tespiti yapılmaktadır. Durum tespiti ilköğretim öğrencileri ve öğretmenlerine uygulanan anketlerle yapılmıştır. Araştırma bu yönüyle betimsel bir çalışma niteliğindedir..
2.2. Evren
Bu araştırmanın evrenini, Ankara Đl ve ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler ve bu okullarda öğrenim görmekte olan 4. ,5. ,6. ,7. ve 8.sınıf öğrencileri oluşturmaktadır.
2.3. Örneklem
Bu araştırmanın örneklemini, Keçiören, Mamak, Çankaya ve Haymana(2) ilçelerindeki 5 ilköğretim okulunda görev yapan öğretmenler ve bu okullarda öğrenim görmekte olan ve rastgele seçilen 4. ,5. ,6. ,7. ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya 60 öğretmen ve 120 öğrenci katılmıştır.
2.4. Veri Toplama Aracı
Araştırma için gerekli verilerin toplanması amacıyla araştırmacı tarafından iki anket geliştirilmiştir. Birinci anket, ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantılarına etkilerini ortaya çıkarmaya yönelik olarak araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Đkinci anket ise ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğretmenlerin kendi yaşamlarına, öğrencilerin ders içi ve ders dışı yaşantı ve davranışlarına, okul-çevre ve okul-veli ilişkilerine etkilerini belirlemeye yönelik olarak hazırlanmıştır.
Öğrencilere uygulanan ankette; öğrencilerin sınıf düzeyi, müzik derslerine müzik öğretmeninin girme süresi, müzikle ilgili katıldığı etkinlikler, müzik türlerini dinleme sıklığı, müziksel ve kültürel etkinliklere katılma sıklığı ve müziksel davranış değişikliklerine ilişkin sorular yer almaktadır.
Öğretmenlere uygulanan ankette ise öğretmenlerin branşı, müzik öğretmeniyle çalışma süresi, müziksel etkinliklerin sonucunda ortaya çıkan ürünleri dersin çeşitli aşamalarında kullanma sıklığı, öğrencilerde gözlenen kişisel ve ders durumu ile ilgili davranış değişiklikleri, müziksel etkinliklerin okul-veli ve okul çevre ilişkilerine etkileri, öğretmenlerdeki müziksel davranış değişikliklerine ilişkin sorular yer almaktadır.
Araştırmada, ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin müziksel yaşantı ve davranışlarına, öğretmenlerin öğrencilerde gözlemlediği davranışlara, öğretmenlerin müziksel davranış ve yaşantılarına, öğrencilerin ders içi ve ders dışı yaşantı ve davranışlarına, okul-çevre ve okul-veli ilişkilerine etkilerini belirlemeye yönelik olarak hazırlanan anketlerin geliştirilmesinin ilk aşamasında müzik eğitimi ile ilgili yerli ve yabancı literatür taraması yapılmıştır. Literatür taramasına ek olarak, araştırmanın yapılacağı okullarda gözlem ve okullardaki öğrenci ve öğretmenlerle görüşmeler yapılmıştır. Bu şekilde müzik eğitiminin öğrencide meydana getirdiği davranış değişiklilerine, öğretmenlerin öğrencilerde gözlemlediği davranış değişikliklerine, öğretmenlerdeki müziksel davranış ve yaşantı değişikliklerine ilişkin bir madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra uzman görüşü alınarak anketlerde yer alan soru sayısı öğrenci anketi için 17, öğretmen anketi için 28 olarak belirlenmiştir.
Hazırlanan anket taslağı Türk Dili ve Edebiyatı alanında bir uzmanla tekrar gözden geçirilmiş ana temaya sadık kalınarak Türkçe ifade uygunluğu sağlanmıştır. Ayrıca veri toplama aracında anlaşılmayan soru olup olmadığının tespiti için araştırma evreninden 15 öğrenci ve 10 öğretmen ile anket tekrar gözden geçirilerek ön uygulamaya hazır hale getirilmiştir.
2.5.Verilerin Toplanması
Veri toplama aracı olan anketlerin ilköğretim okullarında uygulanması için Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı’ndan onay alınmıştır. Daha sonra anketin uygulanması bizzat araştırmacı tarafından araştırma kapsamına alınan okullara gidilerek gerçekleştirilmiştir.
Anketler doldurulmadan önce öğretmen ve öğrencilere araştırmanın amacı ve anketin nasıl doldurulacağı ile ilgili açıklama yapılıp anketlerin doldurulması beklenilerek anketler geri alınmıştır. Veri toplama aracı olarak uygulanan anketlerden 185 tanesi toplanmış, kurallara uygun olarak doldurulan 180 anket formu ile analiz yapılmıştır.
2.6. Verilerin Analizi
Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesi için elde edilen verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama değerlerinden yararlanılmış, ve t-testi ve Tek Yönlü varyans Analizi gibi istatistiksel teknikler kullanılmıştır..
Aritmetik ortalama değerlerinin aralıklara göre dağılımı aşağıda verilmiştir.
Tablo 1. Aritmetik Ortalama Değerlerinin Aralıklara Göre Dağılımı Seçenekler Verilen
Puanlar Aralık Değerleri
Her zaman 5 4.21-5.00
Sık sık 4 3.41-4.20
Arasıra 3 2.61-3.40
Çok az 2 1.81-2.60
Hiç 1 1.00-1.80
Araştırmanın birinci, ikinci, üçüncü, yedinci, sekizinci ve dokuzuncu alt problemleri “ilköğretimde ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin, öğrenci ve
öğretmenlerin müziksel davranış ve yaşantılarına etkileri”ne ilişkin öğrencilerin ve öğretmenlerin görüşlerini belirlemeye yönelik olduğundan yüzde, frekans ve aritmetik ortalama değerlerine dayalı olarak analiz edilmiştir.
Araştırmanın dördüncü ve beşinci alt problemlerinde, öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantılarının, sınıf düzeyi değişkenine göre ve müzik öğretmeninden ders alma süresine göre farklılaşma durumu incelenmiştir. Sınıf düzeyi değişkeni ve müzik öğretmeninden ders alma süresi değişkeni beş kategoriden oluştuğundan, bu grupların karşılaştırılmasında Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) yapılmıştır. Ayrıca farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunun belirlenmesi amacıyla Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır.
Araştırmanın altıncı alt probleminde, öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantılarındaki değişimin, ders dışı müziksel etkinliklere katılma durumuna göre farklılaşma durumu incelenmiştir. Öğrenciler, ders dışı müziksel etkinliklere “katılanlar” ve “katılmayanlar” olmak üzere iki gruba ayrıldığından, bu alt problemin analizinde t-testi uygulanmıştır.
BÖLÜM III
BULGULAR VE YORUM
Bu bölümde, araştırmada ele alınan ana problem ve alt problemlerin çözümü için toplanan verilerin istatistiksel çözümlemesi sonucunda elde edilen bulgular ve bunların yorumları bulunmaktadır.
3.1. Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Özelliklerine Đlişkin Bulgular: Tablo 2. Araştırmaya Katılan Đlköğretim Okulu Öğrencilerinin Sınıf
Düzeyine Göre Dağılımı
Sınıf Düzeyi F % 4. Sınıf 8 6.7 5. Sınıf 2 1.7 6. Sınıf 18 15.0 7. Sınıf 40 33.3 8. Sınıf 52 43.3 Toplam 120 100.0
Araştırmaya katılan öğrencilerin % 43.3’ü 8.sınıf , % 33.3’ü 7.sınıf, %15’i 6.sınıf , % 1.7’si 5.sınıf ve % 6.7’si 4.sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Bu dağılımdan görüldüğü gibi araştırmaya katılan öğrencilerin büyük bir çoğunluğu 7 ve 8. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır.
Tablo 3. Araştırmaya Katılan Đlköğretim Okulu Öğrencilerinin Müzik Dersini Müzik Öğretmeniyle Yapma Süresine Göre Dağılımı
Müzik Dersini Müzik Öğretmeniyle Yapma Süresi F % 1 yıl 30 25.0 2-3 yıl 65 54.2 3 yıldan fazla 16 13.3 1 yıldan az 9 7.5 Toplam 120 100,0
Araştırmaya katılan öğrencilerin % 25’i müzik öğretmeniyle 1 yıldan beri, %54,2’si 2-3 yıl, % 13,3’ü 3 yıldan fazla süredir, % 7,5’i 1 yıldan az süredir ders yaptığını belirtmiştir.
Tablo 4. Öğrencilerin Okuldaki Ders Dışı Müziksel Etkinliklere Katılma Düzeyine Đlişkin Dağılım
Ders Dışı Müziksel Etkinlikler f %
Okul korosuna katılıyorum. 70 58.3
Okul çalgı topluluğuna katılıyorum. (Blokflüt topluluğu, mandolin topluluğu vb.)
1 .8
Okulumuzdaki çalgı kurslarına katılıyorum. 3 2.5 Okulumuzdaki pop müzik orkestrasına katılıyorum. 6 5.0 Hiçbir müziksel etkinliğe katılmıyorum. 32 26.7 Okul korosuna ve çalgı kurslarına katılıyorum. 3 2.5 Okul korosuna ve pop müzik orkestrasına katılıyorum. 5 4.2
Öğrencilerin okuldaki ders dışı müziksel etkinliklere katılma düzeyine ilişkin Tablo 4’teki dağılım incelendiğinde öğrencilerin yarısından fazlasının (%58.3) okul korosuna katıldıkları görülmektedir. Hiçbir müziksel etkinliğe katılmayan öğrencilerin oranı ise %26.7 olarak ortaya çıkmıştır.
Tablo 5. Öğrencilerin Ders Đçi ve Ders Dışı Etkinliklerde Enstrüman Çalma Durumuna Đlişkin Dağılım
Öğrencilerin ders içi ve ders dışı etkinliklerde çalgı çalma durumuna ilişkin Tablo 5’teki dağılım incelendiğinde öğrencilerin yarısından fazlasının (% 58.3) blokflüt çaldığı görülmektedir. Hiçbir çalgı çalmayanların oranı ise % 26.7 olarak ortaya çıkmıştır.
Okulunuzdaki ders içi ve dışı müziksel etkinliklerinizde herhangi bir çalgı çalıyor musunuz?
f % Blokflüt çalıyorum 70 58.3 Mandolin çalıyorum 1 .8 Bağlama çalıyorum 3 2.5 Diğer(keman, gitar) 6 5.0 Çalgı çalmıyorum 32 26.7
Blokflüt ve bağlama çalıyorum 3 2.5 Blokflüt ve diğer(keman, gitar) 5 4.2
3.2. Ders Đçi ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerden Sonra Öğrencilerin Dinledikleri Müzik Türlerindeki Değişikliklere Đlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 6. Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılımı
Cevap Seçenekleri
Hiç Çok Az Ara sıra Sık Sık Her Zaman
Maddeler
f % f % f % F % F %
X
Klasik Batı Müziği 61 50.8 24 20.0 22 18.3 7 5.8 6 5.0 1.94 Türk Halk Müziği 34 28.3 29 24.2 34 28.3 13 10.8 10 8.3 2.47 Türk Sanat Müziği 36 30.0 34 28.3 34 28.3 8 6.7 8 6.7 2.32 Diğer (caz,
blues,vb.) 36 30.0 16 13.3 27 22.5 19 15.8 22 18.3 2.79
Tablo 6 ‘da müzik türlerini dinleme sıklığı boyutunda yer alan maddelere ilişkin dağılım incelendiğinde klasik batı müziğini hiç dinlemeyenlerin % 50.8 olduğu görülmektedir. Ayrıca bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında da ( X :1.94) katılımın çok düşük olduğu görülmektedir.
Tabloya göre Türk Halk Müziği’ni hiç dinlemeyenler ve ara sıra dinleyenlerin oranının aynı olduğu görülmektedir (% 28.3). Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında ( X :2.47) katılımın düşük oranda gerçekleştiği görülmektedir.
Tabloya göre Türk Sanat Müziği’ni hiç dinlemeyenlerin %30, çok az veya ara sıra dinleyenlerin %28.3 olduğu görülmektedir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında ( X :2.32) katılımın düşük oranda gerçekleştiği görülmektedir.
Diğer müzik türlerini(caz, blues vb.) dinleyenlerin oranlarına bakıldığında bu türleri hiç dinlemeyenlerin %30, ara sıra dinleyenlerin ise %22.5 olduğu görülmektedir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerinin ( X :2.79) orta seviyede gerçekleştiği görülmektedir.
Bu sonuçlara ilişkin olarak müzik derslerinde ve ders dışı etkinliklerde yapılan etkinliklerin, öğrencileri evrensel müziği ve ulusal müziklerimizi daha fazla dinleme konusunda düşük oranda etkili olduğu yorumu yapılabilir.
3.3. Ders Đçi ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerden Sonra Öğrencilerin Okul Dışındaki Müziksel ve Kültürel Yaşantılarındaki Değişikliklere Đlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 7. Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri
Hiç Çok Az Arasıra Sık Sık Her Zaman
Maddeler f % f % f % F % F % X Klasik müzik konserlerine 73 60.8 23 19.2 17 14.2 3 2.5 4 3.3 1.68 Operaya 94 78.3 16 13.3 10 8.3 - - - - 1.30 Baleye 94 78.3 17 14.2 6 5.0 1 .8 2 1.7 1.33 Çeşitli konserlere 36 30.0 20 16.7 38 31.7 15 12.5 11 9.2 2.54
Tablo 7’de müziksel ve kültürel etkinliklere katılma sıklığına ilişkin tablo incelendiğinde klasik müzik konserlerine hiç gitmeyen öğrencilerin % 60.8 olduğu görülmektedir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında ( X :1.68) katılımın çok düşük oranda gerçekleştiği görülmektedir.
Tabloya göre operaya ve baleye hiç gitmeyenlerin %78.3 olduğu görülmektedir. Bu sorunun aritmetik ortalama değerinin ( X :1.30) oldukça düşük oranda gerçekleştiği görülmektedir.
Çeşitli konserlere ara sıra gidenlerin %31.7 , hiç gitmeyenlerin %30 olduğu görülmektedir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında ( X :2.54) katılımın düşük oranda gerçekleştiği görülmektedir.
Bu sonuçlara ilişkin olarak müzik derslerinde ve ders dışı etkinliklerde yapılan etkinliklerin, öğrencilerin müziksel ve kültürel etkinliklere katılımını çok az etkilediği söylenebilir.
3.4. Ders Đçi ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerden Sonra Öğrencilerin Müziksel Davranışlarındaki Değişikliklere Đlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 8. Müziksel Davranış Değişikliği Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri Hiç Katılmıyorum Çok Az Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Büyük Ölçüde Katılıyorum Tamamen Katılıyorum Maddeler f % f % f % F % F % X Müzikle ilgili bir
meslek edinme isteği oluştu.
37 30.8 23 19.2 20 16.7 19 15.8 21 17.5 2.70
Bir çalgı çalma
isteği oluştu. 17 14.2 17 14.2 15 12.5 23 19.2 48 40.0 3.57 Korolara katılma
isteği oluştu. 34 28.3 12 10.0 26 21.7 16 13.3 32 26.7 3.00 Çeşitli dallarda
müzik eğitimi alma isteği oluştu. (solfej, ses eğitimi, vb.)
36 30.0 25 20.8 23 19.2 13 10.8 23 19.2 2.68
Müziksel eleştiri
Tablo 8’de öğrencilerin müziksel davranış değişikliği boyutunda yer alan maddelere ilişkin dağılım incelendiğinde müzikle ilgili bir meslek edinmek isteyen öğrencilerin aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında ( X :2.70) katılım düzeyinin orta düzeyde olduğu görülmektedir.
Öğrencilerin bir müzik aleti çalma isteğine ilişkin dağılıma bakıldığında tamamen katılanların oranının %40 olduğu görülmektedir. Bu maddenin aritmetik ortalama değerinin yüksek düzeyde ( X :3.57) gerçekleştiği görülmektedir.
Tabloya göre ‘Korolara katılmak istiyorum’ maddesine tamamen katılan öğrencilerin oranı % 26.7’dir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında ( X :3) katılımın orta düzeyde gerçekleştiği görülmektedir.
Çeşitli dallarda müzik eğitimi almak maddesine öğrencilerin % 30’u hiç katılmadığını, % 20.8’i çok az katıldığını belirtmiştir. Bu maddeye kısmen ve tamamen katılanların oranları aynıdır(% 19.2). Bu sorunun aritmetik ortalama değeri ise orta düzeyde ( X :2.68) gerçekleşmiştir.
Tabloya göre ‘Müziksel eleştiri yetisi kazandım’ maddesine tamamen katılanların oranı % 22.5’tir. Bu sorunun aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın orta düzeyde ( X :3.14) gerçekleştiği görülmektedir.
Bu sonuçlara göre müziksel etkinliklerin öğrencilerin bazı müziksel davranışlarının değişmesinde etkili olduğu görülmektedir.
3.5. Öğrencilerin Müziksel Davranış ve Yaşantılarının Sınıf Düzeyine Göre Karşılaştırılmasına Đlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 9. Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Sonuçları
Boyutlar Varyansın Kaynağı KT sd KO F p Fark
Gruplar Arası 17.867 4 4.467 Gruplar Đçi 77.881 115 .677 Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı Toplam 95.748 119 6.596 .000 4-8 6-7 6-8 Gruplar Arası 2.414 4 .604 Gruplar Đçi 61.248 115 .533 Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı Toplam 63.662 119 1.133 .344 - Gruplar Arası 30.187 4 7.547 Gruplar Đçi 121.973 115 1.061 Müziksel Davranış Değişiklikleri Toplam 152.160 119 7.115 .000 6-8
Tablo 10. Sınıf Düzeyi Değişkenine Đlişkin Betimsel Veriler 4. Sınıf (N=8) 5.Sınıf (N=2) 6.Sınıf (N=18) 7.Sınıf (N=40) 8.Sınıf (N=52) Boyutlar X S X S X S X S X S Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı 3.0000 .9449 3.6250 .5303 2.9861 .8931 2.3188 .6957 2.0721 .8735 Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı 1.6250 .3536 2.0000 1.0607 1.9444 1.0381 1.7938 .7822 1.5769 .5785 Müziksel Davranış Değişiklikleri 3.3750 .7667 4.6000 .5657 3.8667 .9431 3.0850 1.0524 2.5577 1.0776
“Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı” boyutuna ilişkin olarak, 9 ve Tablo-10’daki veriler incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin görüşlerinin sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaştığı görülmektedir [F(4-115)= 6.596, p<.05]. Anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla yapılan Tukey-HSD testi sonuçlarına göre, 4.sınıf öğrencileri ile 8.sınıf öğrencilerinin müziksel etkinliklere katılma sıklığı arasında; 6.sınıflar ile 7.sınıflar arasında ve 6.sınıflarla 8.sınıflar arasında anlamlı farklılıkların olduğu görülmüştür. Betimsel veriler incelendiğinde, 4.sınıf öğrencilerinin müziksel etkinliklere katılma düzeyinin ( X =3.00) 8.sınıf öğrencilerinin müziksel etkinliklere katılma düzeyinden ( X :2.07) daha yüksek olduğu görülmektedir. 6.sınıf öğrencilerinin müziksel
etkinliklere katılma düzeyi ( X : 2.99) 7.sınıfların ve 8.sınıfların müziksel etkinliklere katılma düzeyinden daha yüksektir. Bu boyutta, 4.sınıf öğrencilerinin müziksel etkinliklere katılım düzeyi en yüksek düzeyde olduğu ve 8. sınıf öğrencilerinin katılım düzeyinin en düşük olduğu görülmektedir.
“Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıkılığı” boyutuna ilişkin olarak, Tablo-9 ve Tablo-10’daki veriler incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin görüşlerinin sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı görülmektedir [F(4-115)= 1.133, p>.05]. Bu boyuta ilişkin betimsel veriler incelendiğinde, 5.sınıf öğrencilerini ortalamasının ( X = 2.00) en yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Ayrıca, 8.sınıf öğrencilerin görüşlerinin ortalamasının ( X =1.58) en düşük düzeyde olduğu görülmektedir. Aradaki fark anlamlı olmamakla birlikte 5 ve 6. sınıf öğrencilerinin müziksel ve kültürel etkinliklere katılma düzeyinin daha yüksek olduğu görülmektedir.
“Müziksel Davranış Değişikliği” boyutuna ilişkin olarak, 9 ve Tablo-10’daki veriler incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin görüşlerinin sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaştığı görülmektedir [F(4-115)= 7.115, p<.05].
3.6. Öğrencilerin Müziksel Davranış ve Yaşantılarının Müzik Öğretmeninden Ders Alma Süresine Göre Farklılaşma Durumuna Đlişkin Bulgular
Tablo 11. Müzik Öğretmeninden Ders Alma Süresi Değişkenine Göre Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Sonuçları
Boyutlar Varyansın Kaynağı KT sd KO F p Fark
Gruplar Arası 5.663 3 1.888 Gruplar Đçi 90.085 116 .777 Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı Toplam 95.748 119 2.431 .069 - Gruplar Arası .177 3 5.909E-02 Gruplar Đçi 63.485 116 .547 Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı Toplam 63.662 119 .108 .955 - Gruplar Arası 4.958 3 1.653 Gruplar Đçi 147.202 116 1.269 Müziksel Davranış Değişiklikleri Toplam 152.160 119 1.302 .277 -
Tablo 12. Müzik Öğretmeninden Ders Alma Süresi Değişkenine Đlişkin Betimsel Veriler 1. 1 Yıl (N=30) 2. 2-3 Yıl (N=65) 3. 3 Yıldan Fazla (N=18) 4. 1 Yıldan Az (N=40) Boyutlar X S X S X S X S Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı 2.2083 .7631 2.3154 .9543 2.5938 .5692 3.0278 1.1211 Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı 1.7000 .7264 1.7000 .7721 1.8125 .6739 1.6944 .6346 Müziksel Davranış Değişiklikleri 3.0667 1.0971 2.9046 1.1769 3.0125 1.0819 3.6889 .8724
“Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı” boyutuna ilişkin olarak, Tablo-11 ve Tablo-12’deki veriler incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin görüşlerinin Müzik Öğretmenden Ders Alma Süresi değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı görülmektedir [F(3-116)= 2,431, p>.05].
“Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıkılığı” boyutuna ilişkin olarak, Tablo-11 ve Tablo-12’deki veriler incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin görüşlerinin Müzik Öğretmeninden Ders Alma Süresi değişkenine göre anlamlı
şekilde farklılaşmadığı görülmektedir [F(3-116)= ,108, p>.05].
“Müziksel Davranış Değişikliği” boyutuna ilişkin olarak, 11 ve Tablo-12’deki veriler incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin görüşlerinin Müzik Öğretmeninden Ders Alma Süresi değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı görülmektedir [F(3-116)= 1,302, p<.05].
3.7. Öğrencilerin Müziksel Davranış ve Yaşantılarındaki Değişimin Ders Dışı Müziksel Etkinliklere Katılma Durumuna Göre Karşılaştırılmasına Đlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 13. Müziksel Etkinliklere Katılma Durumuna Göre t-Testi Sonuçları
Ders Dışı Müziksel Etkinliklere Katılma Durumu Müziksel Etkinliklere Katılanlar (N=40) Müziksel Etkinliklere Katılmayanlar (N=80) Boyutlar X S X S T p
Müzik Türlerini Dinleme
Sıklığı 2.8438 .9468 2.1469 .7782 4.296 .000 Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı 2.1000 .9299 1.5219 .5159 3.660 .001 Müziksel Davraniş Değişikliği 3.6950 .9182 2.6800 1.0780 5.379 .000
“Müzik Türlerini Dinleme Sıklığı” boyutunda “müziksel etkinliklere katılan” öğrenciler ile “müziksel etkinliklere katılmayan” öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığının görülmesine için t-testi yapılmıştır. Tablo ..’deki değerler incelendiğinde, bu iki grubun görüşleri arasında anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir [t(118)= 4.296, p<.05]. Bu boyutta araştırmaya katılan
müziksel etkinliğe katılan öğrencilerin görüşlerinin ortalaması 2.84 iken, müziksel etkinliklere katılmayan öğrencilerin görüşlerinin ortalaması 2.15 olmuştur. Aradaki fark anlamlıdır. Bu durum ders dışı müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin dinledikleri müzik türlerini dinleme sıklıklarının daha fazla arttığını göstermektedir.
“Müziksel ve Kültürel Etkinliklere Katılma Sıklığı” boyutunda “müziksel etkinliklere katılan” öğrenciler ile “müziksel etkinliklere katılmayan” öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı farklılık olduğunu görülmektedir [t(118)= 3.660, p<.05]. Bu boyutta, müziksel etkinliğe katılan öğrencilerin görüşlerinin ortalaması 2.10 iken, müziksel etkinliklere katılmayan öğrencilerin görüşlerinin ortalaması 1.52 olmuştur. Aradaki fark anlamlıdır. Bu durum ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin müziksel ve kültürel etkinliklere katılımını artırdığını göstermektedir.
“Müziksel Davranış Değişikliği” boyutunda “müziksel etkinliklere katılan” öğrenciler ile “müziksel etkinliklere katılmayan” öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı farklılık olduğunu görülmektedir [t(118)= 5.379, p<.05]. Bu boyutta, müziksel etkinliğe katılan öğrencilerin görüşlerinin ortalaması 3.70 iken, müziksel etkinliklere katılmayan öğrencilerin görüşlerinin ortalaması 2.68 olmuştur. Aradaki fark anlamlıdır. Burada, müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin görüşlerinin ortalamasının yüksek çıkması, ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin müziksel davranışlarında olumlu değişikliler meydana getirdiğini göstermektedir.
3.8. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Özelliklerine Đlişkin Bulgular:
Tablo14. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Görev/Branş Türlerine Đlişkin Dağılım Branş f % Sınıf Öğretmeni 23 38.3 Branş Öğretmeni 32 53.3 Okul Yöneticisi 5 8.3 Toplam 60 100.0
Tablo 14’te araştırmaya katılan öğretmenlerin %38.3’ünün sınıf öğretmeni, %53.3’ünün branş öğretmeni, %8.3’ünün okul yöneticisi olduğu görülmektedir.
Tablo 15. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin Müzik Öğretmeniyle Birlikte Çalışma Süresine Đlişkin Dağılım
Müzik Öğretmeniyle
Ders Yapma Süresi f %
1 yıldan az 16 26.7 1 yıl 15 25.0 2-3 yıl 16 26.7 4 yıl 1 1.7 4 yıldan fazla 12 20.0 Toplam 60 100.0
Tablo 15’te araştırmaya katılan öğretmenlerin müzik öğretmeniyle görev yapma sürelerine bakıldığında % 26.7’sinin 1yıldan az, % 25’inin 1 yıl, % 26.7’sinin 2-3 yıl, %1.7’sinin 4 yıl, % 20’sinin 4 yıldan fazla süredir birlikte görev yaptığı görülmektedir.
Tablo 16. Müzik Öğretmeni Tarafından Gerçekleştirilen Ders Đçi Ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerin Diğer Branş Öğretmenleri Tarafından Đzleme Düzeyine
Đlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan öğretmenlerin müzik öğretmeni tarafından gerçekleştirilen ders içi ve ders dışı müziksel etkinlikleri izleme düzeyini gösteren tabloya bakıldığında her zaman izliyorum diyenlerin % 10, sık sık izliyorum diyenlerin % 16.7, bazen izliyorum diyenlerin %33.3, çok az izliyorum diyenlerin % 11.7, hiç izlemiyorum diyenlerin % 28.3 oranında olduğu görülmektedir
Đzleme düzeyi f %
Her zaman izliyorum 6 10.0
Sık sık izliyorum 10 16.7
Bazen izliyorum 20 33.3
Çok az izliyorum 7 11.7
Hiç izlemiyorum 17 28.3
3.9. Müziksel Etkinliklerde Öğretilen Şarkı, Türkü vb. Ürünlerin Öğretmenler Tarafından Dersin Çeşitli Aşamalarında Kullanılma Sıklığına Đlişkin Bulgular ve Yorumlar
Tablo 17. Müziksel Etkinliklerde Öğretilen Şarkı, Türkü vb. Ürünleri Dersin Çeşitli Aşamalarında Kullanma Sıklığı Boyutunda Yer Alan Maddelere
Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri
Hiç Çok Az Arasıra Sık Sık Her Zaman
Maddeler f % f % f % F % F % X Güdüleme aşamasında 7 11.7 6 10.0 16 26.7 24 40.0 7 11.7 3.30 Dikkat çekme aşamasında 4 6.7 7 11.7 17 28.3 26 43.3 6 10.0 3.38 Bozulan motivasyonu yeniden sağlama aşamasında 6 10.0 8 13.3 15 25.0 24 40.0 7 11.7 3.30 Dersin sonunda rahatlamayı sağlamak amacıyla 7 11.7 11 18.3 20 33.3 17 28.3 5 8.3 3.03
Tablo 17’de öğretmenlerin , müziksel etkinliklerde öğretilen şarkı, türkü vb. ürünleri dersin çeşitli aşamalarında kullanım sıklığına ilişkin dağılıma bakıldığında güdüleme aşamasında müziksel ürünleri sık sık kullananların % 40 olduğu görülmektedir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın orta düzeyde ( X :30) olduğu görülmektedir.
Tabloya göre müziksel ürünleri dikkat çekme aşamasında sık sık kullananların oranı % 43.3 olarak gerçekleşmiştir. Dikkat çekme aşamasında ara sıra kullananların oranının ise % 28.3 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bu maddenin aritmetik ortalama değerinin orta düzeyde olduğu ( X :3.38) tabloda görülmektedir.
Tabloya göre müziksel ürünleri öğrencilerin bozulan motivasyonlarını yeniden sağlama aşamasında sık sık kullananların oranı % 40, ara sıra kullananların oranı ise % 25 olarak gerçekleşmiştir. Bu maddenin aritmetik ortalama değeri ise orta düzeydedir ( X :3.30).
Öğretmenlerin dersin sonunda rahatlamayı sağlamak amacıyla müziksel ürünleri kullanmalarına ilişkin dağılıma bakıldığında, dersin bu aşamasında müziksel ürünleri ara sıra kullananların % 33.3, sık sık kullananların ise % 28.3 oranında gerçekleştiği görülmektedir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerinin orta düzeyde ( X :3.03) olduğu görülmektedir.
Bu tabloya göre müziksel ürünleri dersin herhangi bir aşamasında kullanmayanların oranının çok az olduğu görülmektedir. Buna göre, ilköğretim okullarındaki ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin diğer branş öğretmenlerinin öğrencilerin dikkatini çekme ve motivasyonunu sağlama yönünde olumlu etkileri olduğu söylenebilir.
3.10. Ders Đçi ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerin Öğrencilerin Ders Đçi Ve Ders Dışı Davranışlarına Etkileri Konusunda Öğretmenlerin Görüşlerine Đlişkin Dağılım
Tablo 18. Müziksel Etkinliklere Katılan Öğrencilerin Gösterdikleri Kişisel Davranış Değişiklikleri Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri
Hiç Çok Az Arasıra Sık Sık Her Zaman
Maddeler
f % f % f % F % F %
X Daha disiplinli bir
davranış biçimi geliştirdiler 1 1.7 6 10.0 17 28.3 18 30.0 18 30.0 3.77 Sorumluluk duyguları gelişti. 2 3.3 3 5.0 16 26.7 26 43.3 13 21.7 3.75 Daha uyumlu davranışlar gösteriyorlar. 1 1.7 4 6.7 20 33.3 18 30.0 17 28.3 3.77 Kendilerini daha rahat ifade ediyorlar
1 1.7 3 5.0 14 23.3 19 31.7 23 38.3 4.00
Tablo 18’de müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin gösterdikleri kişisel davranış değişiklerine ilişkin öğretmen görüşleri yer almaktadır. Müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin daha disiplinli bir davranış biçimi geliştirdiklerine ilişkin maddeye öğretmenlerin % 30’unun tamamen katıldıkları görülmektedir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın yüksek düzeyde ( X :3.77) gerçekleştiği görülmektedir.
“Sorumluluk duyguları gelişti” maddesine büyük ölçüde katılıyorum cevabını verenlerin % 43.3 oranında olduğu görülmektedir. Bu maddeye tamamen katıldığını söyleyenlerin % 21.7 , kısmen katılıyorum diyenlerin ise %26.7 oranında olduğu görülmektedir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın yüksek düzeyde ( X :3.75) gerçekleştiği görülmektedir.
“Daha uyumlu davranışlar gösteriyorlar” ifadesine öğretmenlerin % 28.3’ü ‘tamamen katılıyorum’ , % 30’u ‘büyük ölçüde katılıyorum’ , % 33.3’ü kısmen katılıyorum yanıtlarını vermişlerdir. Bu maddeye çok az katılanların (% 6.7) ve hiç katılmayanların (% 1.7) çok az olduğu tabloda görülmektedir. Bu maddeni aritmetik ortalama değerinin yüksek olduğu ( X :3.77) görülmektedir.
“Kendilerini daha rahat ifade ediyorlar” ifadesine öğretmenlerin % 38.3’ü tamamen katıldıklarını söylemişlerdir. Bu maddeye ‘büyük ölçüde katılıyorum’ diyenlerin %31.7, ‘kısmen katılıyorum’ diyenlerin ise % 23.3 oranında olduğu görülmektedir. Müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin kendilerini daha rahat ifade ettiğine katılmayan (% 1.7) ve çok az katılan (% 5) öğretmenlerin oranlarının çok düşük olduğu görülmektedir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerinin yüksek olduğu ( X :4) görülmektedir.
Müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin gösterdikleri kişisel davranış değişikliklerine ilişkin öğretmen görüşlerinin gösteren tabloya bakıldığında genel olarak öğretmenlerin, müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin olumlu davranış değişiklikleri gösterdikleri fikrinde oldukları görülmektedir.
Tablo 19 . Müziksel Etkinliklere Katılan Öğrencilerin Derslerde Gösterdikleri Davranış Değişiklikleri Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin
Dağılım Cevap Seçenekleri Hiç katılmıyorum Çok az katılıyorum Kısmen katılıyorum Büyük ölçüde katılıyorum Tamamen katılıyorum Maddeler f % f % f % F % F % X Derslerdeki dikkat düzeyi arttı. 2 3.3 8 13.3 19 31.7 23 38.3 8 13.3 3.45 Derslere devamsızlık problemleri azaldı 8 13.3 14 23.3 16 26.7 17 28.3 5 8.3 2.95 Sınıf içi etkinliklerde performansları arttı 1 1.7 9 15.0 20 33.3 15 25.0 15 25.0 3.57 Ders dışı etkinliklere katılmaya daha istekliler 2 3.3 5 8.3 11 18.3 23 38.3 19 31.7 3.87
Tablo 19’da müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin derslerde gösterdikleri davranış değişikliklerine ilişkin öğretmen görüşleri yer almaktadır. “Derslerdeki dikkat düzeyi arttı” maddesine öğretmenlerin % 13.3’ü tamamen katıldığını, % 38.3’ü büyük ölçüde katıldığını, % 31.7’si kısmen katıldığını, % 13.3’ü ise çok az katıldığını belirtmiştir. Bu maddeye hiç katılmadığını söyleyen öğretmenlerin oranı %3.3’tür. Bu ifadeye ilişkin aritmetik ortalama değerinin yüksek düzeyde ( X :3.45) gerçekleştiği görülmektedir.
“Derslere devamsızlık problemleri azaldı” ifadesine tamamen katılıyorum diyenlerin oranının %8.3 , büyük ölçüde katılıyorum diyenlerin %28.3 , kısmen katılıyorum diyenlerin % 26.7 , çok az katılıyorum diyenlerin % 23.3 , hiç katılmıyorum diyenlerin oranının ise % 13.3 olduğu görülmektedir. Bu soruya
ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında, katılımın orta düzeyde (X:2.95) gerçekleştiği görülmektedir.
“Sınıf içi etkinliklerde performansları arttı” ifadesine öğretmenlerin % 25’inin ‘tamamen katılıyorum’ , % 25’inin ‘büyük ölçüde katılıyorum’ , % 33.3’ünün ‘kısmen katılıyorum’ , % 15’inin ‘çok az katılıyorum’ dediği tabloda görülmektedir. Bu ifadeye hiç katılmadığını söyleyenlerin oranı yalnızca % 1.7’dir. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerinin ise yüksek olduğu ( X :3.57) görülmektedir.
“Ders dışı etkinliklere katılmaya daha istekliler” maddesine ilişkin tablodaki değerlere bakıldığında, öğretmenlerin % 31.7’sinin bu ifadeye tamamen katıldığı, %38.3’ünün büyük ölçüde katıldığı, % 18.3’ünün kısmen katıldığı görülmektedir. Bu maddeye çok az katılıyorum diyenlerin oranı % 8.3 , hiç katılmıyorum diyenlerin oranı ise % 3.3 olarak gerçekleşmiştir. Bu maddenin aritmetik ortalama değerinin yüksek düzeyde gerçekleştiği ( X :3.87) görülmektedir.
Bu sonuçlara göre, öğretmenlerin müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin derslerde daha olumlu davranışlar sergilediği fikrine büyük ölçüde katıldıkları söylenebilir.
3.11. Ders Đçi ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerin Okul-Veli ve Okul-Çevre
Đlişkilerine Etkileri Konusunda Öğretmenlerin Görüşlerine Đlişkin Dağılım
Tablo 20. Müziksel Etkinliklerin Okul-Veli Đlişkilerine Etkileri Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri Hiç katılmıyorum Çok az katılıyorum Kısmen katılıyorum Büyük ölçüde katılıyorum Tamamen katılıyorum Maddeler f % f % f % f % F % X
Veliler okula daha sık gelmeye başladılar 11 18.3 16 26.7 14 23.3 12 20.0 7 11.7 2.80 Veliler okulun sorunlarıyla daha fazla ilgilenmeye başladılar 14 23.3 19 31.7 13 21.7 11 18.3 3 5.0 2.50 Okula maddi katkılarında artış var 17 28.3 18 30.0 10 16.7 7 11.7 8 13.3 2.52 Çocuklarıyla daha yakından ilgileniyorlar 9 15.0 15 25.0 17 28.3 11 18.3 8 13.3 2.90
Müziksel etkinliklerin okul veli ilişkilerine etkilerine ilişkin öğretmen görüşlerinin yer aldığı Tablo 20’ye göre, velilerin okula daha sık geldiği maddesine tamamen katılan öğretmenlerin oranı % 11.7 , büyük ölçüde katılanların % 20, kısmen katılanların % 23.3, çok az katılanların % 26.7 , hiç katılmayanların oranını % 18.3’tür. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın orta düzeyde( X :2.80) gerçekleştiği görülmektedir.
“Veliler okulun sorunlarıyla daha fazla ilgilenmeye başladılar” maddesi için öğretmenlerin % 5’i ‘tamamen katılıyorum’ , % 18.3’ü ‘büyük ölçüde katılıyorum’ , %21.7’si ‘kısmen katılıyorum’ , %31.7’si ‘çok az katılıyorum’ , % 23.3’ü ‘hiç katılmıyorum’ ifadelerini kullanmışlardır. Bu sorunun aritmetik ortalama değerinin düşük olduğu ( X :2.50) görülmektedir.
“Okula maddi katkılarında artış var” ifadesine öğretmenlerin % 13.3’ü tamamen katıldığını, % 11.7’si büyük ölçüde katıldığını, % 16.7’si kısmen katıldığını, %30’u çok az katıldığını, % 28.3’ü hiç katılmadığını söylemişlerdir. Bu sorunun aritmetik ortalama değerinin düşük olduğu ( X :2.52) görülmektedir.
“Çocuklarıyla daha yakından ilgileniyorlar” maddesine öğretmenlerin % 13.3’ü tamamen katıldığını, % 18.3’ü büyük ölçüde katıldığını, % 28.3’ü kısmen katıldığını, %25’i çok az katıldığını, % 15’i hiç katılmadığını belirtmişlerdir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın orta düzeyde( X :2.90) gerçekleştiği görülmektedir.
Müziksel etkinliklerin okul-veli ilişkilerine etkilerine ilişkin öğretmenlerin görüşleri, müziksel etkinliklerin okul-veli ilişkilerini az ve orta düzeyde olumlu olarak etkilediği yönündedir. ‘Veliler okulun sorunlarıyla daha yakından ilgileniyorlar’ ve ‘Okula maddi katkılarında artış var’ maddelerine ilişkin katılımları düşük düzeyde gerçekleşmiştir. ‘okula daha sık geliyorlar’ ve ‘’Çocuklarıyla daha yakından ilgileniyorlar’ ifadelerine öğretmenler orta düzeyde olumlu görüş belirtmişlerdir.
Tablo 21. Müziksel Etkinliklerin Okul-Çevre Đlişkilerine Etkileri Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri Hiç katılıyorum Çok az katılıyorum Kısmen katılıyorum Büyük ölçüde katılıyorum Tamamen katılıyorum Maddeler F % f % f % f % F % X Okula yapılan öğrenci kayıtlarında artış görüldü. 13 21.7 14 23.3 13 21.7 12 20.0 8 13.3 2.80 Çevreden maddi kaynaklar sağlandı 17 28.3 15 25.0 14 23.3 9 15.0 5 8.3 2.50 Çevreden okulun çeşitli etkinliklerine katılım olmaya başladı 12 20.0 14 23.3 18 30.0 8 13.3 8 13.3 2.77
Tablo 21’de müziksel etkinliklerin okul-çevre ilişkilerine etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri yer almaktadır. Okula yapılan öğrenci kayıtlarında artış görüldüğüne ilişkin maddeye tamamen katıldığını söyleyen öğretmenlerin oranı % 13.3, büyük ölçüde katıldığını söyleyenlerin oranı % 20 , kısmen katıldığını söyleyenlerin oranı % 21.7 , çok az katıldığını söyleyenlerin oranı % 23.3 , hiç katılmadığını söyleyenlerin oranı % 21.7 olarak gerçekleşmiştir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında katılımın orta düzeyde gerçekleştiği ( X :2.80) görülmektedir.
“Çevreden maddi kaynaklar sağlandı” maddesine tamamen katılanların oranı %8.3 , büyük ölçüde katılanların oranı % 15 , kısmen katılanların oranı % 23.3 , çok az katılanların oranı % 25 , hiç katılmayanların oranı % 28.3’tür. Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerinin düşük düzeyde olduğu ( X :2.50) görülmektedir.
“Çevreden okulun etkinliklerine katılım olmaya başladı” maddesine tamamen kayılanlar % 13.3, büyük ölçüde katılanlar % 13.3 , kısmen katılanlar % 30 , çok az katılanlar %20 oranında gerçekleşmiştir. Tabloda bu maddenin aritmetik ortalama değerinin orta düzeyde olduğu görülmektedir.
Bu sonuçlara göre, öğretmenlerin müziksel etkinliklerin okul - çevre ilişkilerine orta düzeyde etkilediği görüşünde olduğu sonucuna varılabilir.
3.12. Ders Đçi ve Ders Dışı Müziksel Etkinliklerin Öğretmenlerin Müziksel Davranış ve Yaşantılarına Etkilerine Đlişkin Dağılım
Tablo 22. Öğretmenlerdeki Müziksel Davranış Değişikliği Boyutunda Yer Alan Maddelere Đlişkin Dağılım
Cevap Seçenekleri
Hiç Çok Az Arasıra Sık Sık Her Zaman
Maddeler
f % f % f % F % F % X
Bir müzik aleti öğrenme isteği oluştu
2 3.3 11 18.3 11 18.3 15 25.0 21 35.0 3.70 Amatör korolara
katılma isteği oluştu 8 13.3 17 28.3 12 20.0 18 30.0 5 8.3 2.92 Konserlere daha sık
gitmeye başladım 8 13.3 11 18.3 21 35.0 12 20.0 8 13.3 3.01 Çeşitli dallarda
müzik eğitimi alma isteği oluştu 7 11.7 17 28.3 16 26.7 11 18.3 9 15.0 2.97 Öğrencilerimi müzik eğitimi almaya yönlendiriyorum 3 5.0 4 6.7 12 20.0 20 33.3 21 35.0 3.87
Tablo 22’de müziksel etkinliklerin öğretmenlerin müziksel davranışlarına etkilerine ilişkin dağılım yer almaktadır. ‘Bir müzik aleti öğrenme isteği oluştu’ maddesine tamamen katıldığını söyleyenlerin oranı %35, büyük ölçüde katıldığını söyleyenlerin oranı % 25, kısmen katıldığını söyleyenlerin oranı % 18.3, çok az katıldığını söyleyenlerin oranı % 18.3 olarak gerçekleşmiştir. Bu maddeye hiç katılmayanların oranı ise çok düşüktür (% 3.3). Bu soruya ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın yüksek oranda ( X :3.70) gerçekleştiği görülmektedir.
‘Amatör korolara katılma isteğim oluştu’ ifadesine ilişkin tablodaki dağılım incelendiğinde öğretmenlerin % 8.3’ünün bu maddeye tamamen katıldığı, % 30’unun büyük ölçüde katıldığı, % 20’sinin kısmen katıldığı, % 28.3’ünün çok az katıldığı, % 13.3’ünün hiç katılmadığı görülmektedir. Bu sorunun aritmetik ortalama değerinin orta düzeyde olduğu ( X :2.92) görülmektedir.
‘Konserlere daha sık gitmeye başladım’ maddesine tamamen katıldığını söyleyenlerin oranı % 13.3, büyük ölçüde katıldığını söyleyenlerin oranı % 20, kısmen katıldığını söyleyenlerin oranı % 35, çok az katıldığını söyleyenlerin oranı % 18.3, hiç katılmadığını söyleyenlerin oranı % 13.3 olarak gerçekleşmiştir. Bu maddenin aritmetik ortalama değerinin orta düzeyde ( X :3.01) gerçekleştiği görülmektedir.
‘Çeşitli dallarda müzik eğitimi alma isteği oluştu’ ifadesine ilişkin tablodaki değerlere bakıldığında bu maddeye tamamen katılanların oranının %15 , büyük ölçüde katılanların oranının % 18.3 , kısmen katılanların oranının % 26.7, çok az katılanların oranının %28.3, hiç katılmayanların oranının %11.7 olduğu görülmektedir. Bu maddenin aritmetik ortalama değeri orta düzeydedir ( X :2.97).
‘Öğrencilerimi müzik eğitimi almaya yönlendiriyorum’ maddesine tamamen katılan öğretmenlerin oranı % 35, büyük ölçüde katılanların oranı % 33.3, kısmen katılanların oranı %20, çok az katılanların oranı %6.7, hiç katılmayanların oranı %5 olarak gerçekleşmiştir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın yüksek oranda ( X :3.87) gerçekleştiği görülmektedir.
Tablo 23. Müziksel Etkinliklerden sonra okula özgü düzenlenen müziksel etkinliklere ilişkin dağılım
Đlköğretimde ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerden sonra okula özgü müziksel etkinliklere ilişkin dağılım tablo 23’te görülmektedir. Bu soruya öğretmenlerin % 60’ının ‘Okulumuzda düzenli olarak müziksel etkinlikler düzenliyoruz’ şeklinde yanıt verdiği görülmektedir.
Düzenlenen Etkinlikler f %
Okulumuzda öğretmenlerden oluşan
bir çalgı topluluğu oluşturduk. 3 5.0 Okulumuzda öğretmenlerden oluşan
bir koro oluşturduk. 5 8.3
Okulumuzda düzenli olarak müziksel
etkinlikler düzenliyoruz. 36 60.0
Diğer okullara yönelik müziksel
etkinlikler düzenliyoruz. 2 3.3
Diğer 14 23.3
BÖLÜM IV
SONUÇ VE ÖNERĐLER
Bu bölümde, araştırmada elde edilen bulgulara dayalı olarak varılan sonuçlar ve bu sonuçlar doğrultusunda geliştirilen öneriler yer almaktadır.
4.1. SONUÇLAR
4.1.1. Örneklemi Oluşturan Đlköğretim 4., 5., 6., 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerine Uygulanan Anketle Elde Edilen Verilerin Analiz Sonuçları
Örneklemi oluşturan öğrencilere uygulanan anketle elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan öğrencilerin % 43.3’ünün 8.sınıf , % 33.3’ünün 7.sınıf , % 15’inin 6.sınıf , % 1.7’sinin 5.sınıf ve % 6.7’sinin 4.sınıf olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin % 25’i müzik öğretmeniyle 1 yıldan beri, % 54,2’si 2-3 yıl, % 13,3’ü 3 yıldan fazla zamandır, %7,5’i 1 yıldan az süredir ders yaptığını belirtmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunun müzik öğretmeniyle 2 yıl ve daha fazla süredir ders yapıyor olması, ankette elde edilmek istenen etkilerin görülme olasılığını artırmaktadır. Elde edilen bulgulardan öğrencilerin çoğunun (% 58.3) okul korosuna katıldığı belirlenmiştir. Bu durum müziksel etkinliklere ilginin yoğun olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Örneklemi oluşturan öğrencilerin % 58.3’ü blokflüt çaldığını, % 26.7’si ise müzik derslerinde hiç çalgı çalmadığını belirtmiştir. Çalgı eğitiminin müzik eğitimindeki yeri ve önemi düşünüldüğünde çalgı çalmayanların oranının düşündürücü olduğu görülmektedir. Çalınan çalgı türlerinin az sayıda olması da müzik eğitimi açısından olumsuz bir sonuçtur.
Elde edilen bulgulardan araştırmaya katılan öğrencilerin dinlediği müzik türlerinin sıklığının müziksel etkinliklerden sonra düşük oranda değişikliğe uğradığı tablo .. te görülmektedir. Bu durumda ilköğretimde ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin dinlediği müzik türlerinde programın beklediği değişikliğin
gerçekleşmediği söylenebilir. Bunun nedeni olarak müzik dersine ayrılan sürenin yetersizliği, ailelerin etkisi gibi nedenler sayılabilir.
Örneklemi oluşturan öğrencilerin müziksel ve kültürel etkinliklere katılımına ilişkin dağılım incelendiğinde klasik müzik konserlerine hiç gitmeyen öğrencilerin % 60.8 olduğu görülmektedir. Tabloya göre operaya ve baleye hiç gitmeyenlerin oranı %78.3 olarak gerçekleşmiştir. Çeşitli konserlere ara sıra gidenlerin %31.7 , hiç gitmeyenlerin %30 olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara göre müziksel etkinliklerden sonra müziksel ve kültürel etkinliklere katılım düşük oranda gerçekleşmektedir. Bunun nedeni olarak müziksel etkinliklerde müziksel ve kültürel etkinliklere katılımın öneminin yeterince vurgulanmaması, öğrencilerin bu etkinliklere katılabilecek imkanlarının olmaması, yaşantılarında böyle bir alışkanlığın oluşturulmaması gibi sebepler sayılabilir.
Örneklemi oluşturan öğrencilerden müzikle ilgili bir meslek edinmek isteyen öğrencilerin aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında ( X :2.70) katılım düzeyinin orta düzeyde olduğu görülmektedir.Öğrencilerin bir müzik aleti çalma isteğine ilişkin dağılıma bakıldığında tamamen katılanların oranının %40 olduğu görülmektedir. Bu maddenin aritmetik ortalama değerinin yüksek düzeyde ( X :3.57) gerçekleştiği görülmektedir. Tabloya göre ‘Korolara katılmak istiyorum’ maddesine tamamen katılan öğrencilerin oranı % 26.7’dir. Bu maddeye ilişkin aritmetik ortalama değerlerine bakıldığında ( X :3) katılımın orta düzeyde gerçekleştiği görülmektedir. Çeşitli dallarda müzik eğitimi almak maddesine öğrencilerin % 30’u hiç katılmadığını, % 20.8’i çok az katıldığını belirtmiştir. Bu maddeye kısmen ve tamamen katılanların oranları aynıdır(% 19.2). Bu sorunun aritmetik ortalama değeri ise orta düzeyde ( X :2.68) gerçekleşmiştir. Tabloya göre ‘Müziksel eleştiri yetisi kazandım’ maddesine tamamen katılanların oranı % 22.5’tir. Bu sorunun aritmetik ortalama değerine bakıldığında katılımın orta düzeyde ( X :3.14) gerçekleştiği görülmektedir. Bu sonuçlara göre öğrencilerin bazı müziksel davranışlarında müziksel etkinlikler sonrasında önemli ölçüde değişim olduğu söylenebilir.
Elde edilen bulgulara göre, sınıf değişkenine göre öğrencilerin müziksel davranış ve yaşantılarında oluşan değişimin anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Müzik öğretmeniyle ders yapma süresi bu davranışların oluşumunda farklılık yaratan bir durum değildir. Ders dışı müziksel etkinliklere katılan öğrencilerin beklenen müziksel davranış ve yaşantı değişikliğini diğer öğrencilere göre daha fazla gösterdikleri saptanmıştır. Bu durumda ders dışı müziksel etkinliklerin öğrencilerin müziksel yaşantı ve davranışlarında olumlu ve belirgin etkiler yaptığı sonucuna varılabilir.
4.1.2. Örneklemi Oluşturan Öğretmenlere Uygulanan Anketle Elde Edilen Verilerin Analiz Sonuçları
Örneklemi oluşturan öğretmenlere uygulanan anketle elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %38.3’ünün sınıf öğretmeni, %53.3’ünün branş öğretmeni, %8.3’ünün okul yöneticisi olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan öğretmenlerin müzik öğretmeniyle görev yapma sürelerine bakıldığında % 26.7’sinin 1yıldan az, % 25’inin 1 yıl, % 26.7’sinin 2-3 yıl, %1.7’sinin 4 yıl, % 20’sinin 4 yıldan fazla süredir birlikte görev yaptığı saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin müzik öğretmeni tarafından gerçekleştirilen ders içi ve ders dışı müziksel etkinlikleri izleme düzeyini gösteren tabloya bakıldığında her zaman izliyorum diyenlerin % 10, sık sık izliyorum diyenlerin % 16.7, bazen izliyorum diyenlerin %33.3, çok az izliyorum diyenlerin % 11.7, hiç izlemiyorum diyenlerin % 28.3 oranında olduğu görülmektedir. Bu durumda öğretmenlerin müziksel etkinlikleri izledikleri ancak bunun sıklığının değiştiği söylenebilir. Bu sonuca göre, öğretmenlerin müziksel etkinlikleri izlemesi olumlu bir durumdur sonucuna varılabilir.
Örneklemi oluşturan müzik öğretmenlerinin çoğu ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerde öğretilen şarkı ,türkü, vb. ürünleri derslerinin güdüleme, dikkat çekme, bozulan motivasyonu yeniden sağlama aşamalarında ve dersin sonunda rahatlamayı sağlamak amacıyla kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu durumda
‘Müziksel etkinliklerin öğretmenlerin derslerinin çeşitli aşamalarında yararlandıkları sonuçları var.’ yargısına ulaşılabilir.
Örneklemi oluşturan müzik öğretmenlerinin çoğunluğunun öğrencilerin müziksel etkinlikler sonucunda daha disiplinli bir davranış biçimi geliştirdikleri, sorumluluk duygularının geliştiği, daha uyumlu davranışlar gösterdikleri, kendilerini daha rahat ifade ettikleri görüşünde oldukları saptanmıştır. Bu durumda öğretmenlerin, müziksel etkinliklere katılan öğrencilerde olumlu kişisel davranış değişiklikleri görüldüğü görüşünde oldukları sonucuna varılabilir. Örneklemi oluşturan öğretmenlerin öğrencilerin ders durumuna ilişkin olarak öğrencilerin derslerdeki dikkat düzeyinin arttığı, derslere devamsızlık problemlerinin azaldığı, sınıf içi etkinliklerde performanslarının arttığı, ders dışı etkinliklere katılmaya daha istekli oldukları görüşlerine büyük ölçüde katıldıkları belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin, müziksel etkinliklerin öğrencilerin ders durumuna ilişkin davranışlarında önemli ölçüde olumlu etkileri olduğunu gözlemledikleri sonucuna varılabilir.
Araştırmaya katılan öğretmenler, ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin okul-veli ilişkilerine etkilerinin orta düzeyde olduğu görüşünde oldukları belirlenmiştir. Örneklemi oluşturan öğretmenlerin, müziksel etkinliklerin okul-veli ilişkilerine etkileri boyutunda orta düzeyde olumlu görüş belirttikleri saptanmıştır. Bu durumda öğretmenlerin, müziksel etkinliklerin okul-veli ve okul çevre ilişkilerini etkileyecek düzeyde yapılmadığı sonucuna varılabilir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin izledikleri ders içi ve ders dışı müziksel etkinlikler sonucunda kendilerinde bir müzik aleti öğrenme isteği oluştu, amatör korolara katılma isteği oluştu, konserlere daha sık gitmeye başladım, çeşitli dallarda müzik eğitimi alma isteği oluştu, öğrencilerimi müzik eğitimi almaya
