• Sonuç bulunamadı

Orhan Veli için...

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Orhan Veli için..."

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

SAYFA CUMHURİYET

2

____________________________________________________________

Orhan Veli İçin...

1

s*

I I

olaylai

T

ve

görüşler

/

MELİH CEVDET ANDAY

O

rhan Veli Kanık öleli kırk beş yıl olmuş. Na­

sıl olur! inanasım gel­ miyor. Demek beş yıl sonra onun için “Geçen

yüzyılda yaşadı” diye­

cekler. Oysa benim için “geçen yüzyıl” on dokuzuncu yüzyıldır, hep öyle kala­

cak. Ben yirmi birinci yüzyıla girmek is- teyemem.

Orhan Veli, rakısına çok değer verirdi;

Nâzım Hikmet için açlık grevine girdiği­

miz günlerde, âvâre âvâre dolaşırken ba­ na demişti ki, “Rakı yok, meze yok, do­

laş babam dolaş!”

Bir gün de Oktay Rifat, çok içtiği için Orhan Veli’yi uyaracak olmuş, “Böyle

içersen, sonra kadınla yatamazsın” de­

miş; Orhan da elindeki kadehi göstere­ rek, “Ya bu daha güzelse?” diye yanıtla­ mış onu.

Orhan Veli bir şiirinde “Ölünce biz de

iyi adam oluruz” demişti, (ağlamak ge­

liyor içimden), iyi adamdı oysa. Anlamı­ yor değilim, ölüleri, iyi olsun kötü olsun, hayırla anma geleneğini şakaya almaktı niyeti böyle söylerken. Ama şundan içim rahat ki, yaşarken sevildi, hayranlık gör­ dü, övüldü. Ama oralı olmadı, hiç övün­ meğe girmedi.

Orhan Veli çok duyguluydu, ama duy­ gusal görünmekten hoşlanmazdı. Bütün arkadaşlığımız süresince ondan aldığım başlıca izlenim budur: kendini ele verme­ mek ve işi şakaya vurmak. Bütün zengin ruhlar böyledir; şaka, bu zenginlikten övünmemenin başlıca umarlarından bi­ ridir.

Bu söylediklerimi, onun şiiri de tanıt­ lıyor bize. Demek istiyorum ki, Orhan Veli’nin şiirine bu açıdan bakmak bize aydınlık getirecektir.

Büyük Fransız şairi Paul Valéry, hiçbir şiirinde kendini vermediğini, yalnız “De­

niz Mezarlığı”nda kendini biraz kaçırdı­

ğını söylemişti. Orhan Veli ise, kendini biraz kaçırdığı şiirlerinde bile işi alaya vurur. Orhan Veli, şiirlerinin arkasına gizlenir.

Orhan Veli’nin çoğu şiirinde kendi ko- nuşmayıp başkalarını konuşturması bu­ nun göstergesidir.

Gerçekten de, bu büyük şairimiz, çe­ şitli halk kesimlerinden seçtiği kişileri, kendi ağızları, kendi deyimleri ve kendi deyişleriyle konuşturur şiirlerinde; ya da kendisi onların ağızlarından konuşur.

Şu şiirine bakalım:

Ahumdaki bıçak yarası senin yüzün­ den

Tabakam senin yadigârın

İki elin kanda olsa gel diyor telgrafın Seni nasıl unuturum ben vesikalı yâ­ rim.

Orhan Veli’nin alnında bıçak yarası

yoktu, tabakası da. vesikalı yari de. Onun,

Bir elinde cımbız. Bir elinde ayna Umurunda ını dünya!

dizeleri ise bir mahalle kızının ruh du­ rumunu yansıtır; şurası önemli ki, o kızı küçümsemeden, dahası bize sevdirerek.

Nereye gelmek istiyorum, Orhan Veli dramatik bir şairdir.

Şimdi okurlarım beni bağışlasınlar,

“dramatik” sözcüğü ile ne demek iste­

diğimi anlatmaya girişeyim.

Şiirin üç türü vardır: Epik şiir, drama­ tik şiir, lirik şiir.

Bunlardan ilki için en büyük örnek Ho- meros’tur. Homeros, şiirlerinde hem ken­ di konuşur hem de kahramanlarını ko­ nuşturur. O iki destan da böyle yazılmış­ tır.

Dramatik şiir ise, şairin konuşmadığı, sadece kişilerini konuşturduğu şiir tüm ­ dür. Tiyatro bu demektir. Büyük şair

So-fokles’i buna örnek verelim.

Lirik şiir ise, şairin kendi konuştuğu, duygularını, düşlerini anlattığı şiirdir. Bunun antik çağdaki temsilcisi Satb'dur.

Orhan Veli, bu üç türden daha çok ikin­ ci türde değerlendirilecek bir şairdir.

Öyle ki. lirik olduğunu sandığımız (gerçekte öyle olduğu) şiirlerinde bile yalan söylemekten hoşlanır.

“Ben böyle mi olacaktım” adlı şiirini,

âşık olduğu günlerde yazmıştı. Ama o şiirindeki,

Çok sevdiğim salatayı bile Aramaz mı olacaktım

dizeleri düpedüz yalandır. Çünkü Or­ han Veli salatayı hiç sevmezdi, yemezdi. Görüyor musunuz, burada da kendini saklıyor.

Orhan Veli, bizim şiirimizin eşi bulun­ maz dramatik şairidir.

Onu Homeros’la değil, Safo ile değil, Sofokles’le ölçelim.

Orhan Veli klasik bir sairdir.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

— Kitabın önemli bir kısmını oluşturan Celal’in köşe ya­ zıları yüzünden değil yalnız, yazanla okuyan, anlatanla din­ leyen, yazmakla hatırlamak temalarına sık

Saydam ’ın başbakanlığı bittikten sonra da sık sık hatırlanan ve çoğu zaman geçerliliğini kaybetmeyen bu sözün sahibi Refik Saydam, 19 M ayıs 1919’da

A case of a diabetic patient with unregulated blood glucose level and penetra- ting injury caused by a bony meat and followed by formation of retropharyngeal emphysema, abscess

Olgu Sunumu: Eagle Sendromu (Uzamış Stiloid Çıkıntı Çıkıntı Çıkıntı Çıkıntı)))) Case Report: Eagle’s Syndrome (Elongated Styloid

Serbest kemik greftleri de plağa ek- lenebilir veya plak revaskülarize kemik greftleri için bir temel olarak kullanılabilir (5).. Biz de ol- gumuza titanyum mesh ve kondil

Ve inanıyorum ki, herkes çok iyi nörolog olur, çok büyük cil­ diyeci olur, çok iyi röntgenci olur, çok iyi dahiliyeci olur, çok iyi cerrah olur, ama psikiyatr olmak

Çalışmamızda iki grup ara- sında anlamlı fark olmamakla birlikte, deney grubun- da sigara kullananlarda depresyon puanının daha yüksek olduğu; her iki grupta sigara

Sağlık hizmetlerinin büyük bir bölümünü kapsayan anne ve çocuk sağlığının geliştirilmesi, korunması, doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası bakımın sağlanmasında