M V H İ T
2 Ö
Güllü Agop kimdir
ve ne yapmıştır?
Heykeltıraş ve ressam — Balıkhanede memur — Sahneye niçin çıktı ?
Gedikpaşa tiyatrosuna kadar — Niçin Güllü diyorlar —
Mülâzım Yakııp efendi
Yazan : REFİK AHMET
T
ürk tiyatro tarihinde bir devir sahibiolan Agop Vartoviyan 1840 senesinde Istanbulda doğdu. Babasının adı Bağ- dasar Vartoviyan idi. İlk tahsilini Ermeni mektebinde gören Agop, büyüyüp çalışma ha yatına girince balıkhanede memur oldu. Daha küçük yaşmdanberi şamata is.iydadı olan Agop Vartoviyan ayni zamanda bir taraftan resim yapmıya çalışıyor, bir taraftan da kendi kendi sine heykeltıraşlık öğreniyordu.
Bu suretle san’ata karşı büyük bir alâka duyan ve ihtirasını o sahada tatmine çalışan genç Agop, tiyatroya gitmekten de hususî bir zevk duyuyor, zamanının Ermeni sanatkârla rını muntazaman tâkip ediyordu. Tiyatro genç adamın san’ at iştiyak ve arzularına yeni bir cevelan sahası teşkil etti. 186i de Beyoğlunda Şark tiyatrosunda İki ahpap çavuşlar piyesini seyrederken bu eserin bir sahnesi ona ailevî vaziyetinin bir cephesini hatırlattı. Bu müşabe het Agop Varto viyanın üzerinde çok müessir olmuş ve genç adam bu tesir ve heyecan ile sahneye intisap kararını vermiş. Hayatının so nuna kadar o gecenin ve bu kararın tesiri al tında kalmıştır.
Agop Vartoviyan İki ahpap çavuşlar tem
silinin ertesi günü Şark tiyatrosu müdürlüğüne müracaat ederek tiyatro hayatına girmek iste diğini söylemiş ve hüsnü kabul görmüştür. Bu rada uzun müddet İtalyan rejisör Asrinin ders lerine devam etmiş, ayni zamanda bazı ufak tefek roller de almıştır.
Agop Vartoviyan bu sırada balıkhanedeki memuriyetinden ayrılmıştı, bir taraftan Şark ti yatrosuna devam ederken bir tarahan da mai şetini kazanmak için Kâğıthane köşkünün in şasında amele olarak çalışıyor, burada elindeki ressamlık san’atından istifade ediyor, boyacılık yapıyordu.
Agop Vartoviyan 1863 senesinde Şark ti yatrosundan ayrılmış, İzmire gitmiş, orada bir tiyatro hayatı uyandırmiya çalışan Ermeni genç lerinin başina geçmiş, rejisör olarak çalışmiSj fakat bü devre uzun sürmemiştir. Agop Varto viyan kısa bir müddet sonra İstanbula dönmüş tür. Burada Şark tiyatrosu izmihlâle yüz tut muş, Hekimyan tarafından teşkil edilen trup Ermenice temsiller vermiye başlamıştı. Agop Vartoviyan da onlarla birlikte çalışmıya başla dı. Agop Vartoviyanm san’atkârlıği pek k u v vetli değildi, netekim sonuna kadar da zayıf kalmıştır. Fakat İki ahpap çavuşlar piyesinde
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi