CU M H U R İY ET 29 HAZİRAN 2001 C U M A
HABERLER
T t- 505 ¿ 3 /
MHP lideri Devlet Bahçeli ve bakanlarının imzalamayı reddettiği kararname işlemden kaldırıldı
Nâzım’a yurttaşlık ayıbı
1951’de yurttaşlıktan çıkarılmıştı
İlk kez Bakanlar Kum lu ’na girdi
A N K A R A (Cum huriyet Bü rosu) - Dünyaca ünlü şair Nâ zım H ikm et’e yurttaşlık hakkı nın geri verilmesine yönelik resmi girişimler, 1988 yılma dek uzanıyor.
25 Temmuz 1951 tarihli Ba kanlar Kurulu kararıyla yurt taşlıktan çıkarılan Nâzım Hik
met’e bu hakkının iadesi için ilk başvuru, şairin kız kardeşi
Samiye Y altınm adına avukat ları tarafından 1988 yılında ya pıldı. Ancak Bakanlar Kuru- lu’ndan 2 ay boyunca yanıt alı namaması nedeniyle başvuru reddedilmiş sayıldı.
Şairin 100. doğum yılı olan
2 0 0 2 ’nin U N E SC O tarafından “ Uluslararası N âzım H ikm et Y ılı” olarak ilan edilm esi giri şim inin ardından bu kez Kül
tür Bakanı tstem ihan Talay, yurttaşlıktan çıkarma kararı nın geri alınm ası am acıyla g e rekli işlem lerin başlatılm ası için Başbakanlık’a başvurdu.
► UNESCO, şairin 100. doğum yılı olan 2 0 0 2 ’yi Nâzım Hikmet Yılı olarak kutlamaya hazırlanırken Türk hükümeti, N âzım ’ı yurttaş olarak kabul etmemeyi sürdürüyor. IM F’rrin istediği yasalar için bürokrat ve bakanlara baskı yapan Ecevit de Nâzım konusunda M HP’nin tavrına boyun eğdi.
BAHAR TANRISEVER
ANK A RA - Dünyaca ünlü şair Nâzım Hikm et’e, 50 yıl aradan sonra yurttaşlık hakkının geri verilmesi için hazırlanan ka rarname, MHP’nin direnişi sonucu işlem den kaldırıldı. MHP lideri Devlet Bahçeli
ve MHP’li bakanların kararnameyi imza lamayı reddetmeleri nedeniyle Türkiye, 50 yıllık hatasını düzeltme şansını yitirdi. Başbakan Bülent Ecevit’in, DSP’li Kültür Bakanı İstemihanTalay’ın hazırlanmasını önerdiği kararname konusunda MHP’nin tavrına boyun eğmesi tepki çekti.
Talay, 22 Ocak tarihinde Başbakanlık’a gönderdiği yazıda, Nâzım Hikmet’in yurt taşlıktan çıkarılmasına gerekçe yapılan suçların sonradan çıkarılan yasalar ile af fedildiğine işaret etmişti. Nâzım’ın dün yaca tanınan, beğenilen “BüyükTürk Oza
nı” ve kültür adamı olduğunun da tartışma sız kabul gördüğünü anlatan Talay, yazısın da şu görüşleri dile getirmişti: “Nâzım Hik met uluslararası değerler arasında sayıl maktadır. Farklı siyasal görüşlerden lider ler onun şiirlerini okuyarak Türk halkına yaklaşımlarından olumlu yönde etkilenmiş lerdir. Nâzım Hikmet'in ulusal kurtuluş sa vaşımızı an duru Türkçemizle destanlaştır ması ve belleğimize kazıması; geleneksel de ğerlerimizden hareketle, kültürel anlamda küreselleşme uğraşı vermesi; insanı ve yurt sevgisiyle birlikte anılması, 2002 yılının UNESCO tarafından Uluslararası Nâzım
Hikmet Yıh üan edilmesi ve kutlanması için bakanlığımızı cesaretlendirmiştir.” Talay, Nâzım Hikmet’i yurttaşlıktan çıkaran Ba kanlar Kurulu kararının idare hukuku an lamında geri alınması gerektiğini belirte rek bunun “geçmişte yaşanan ve hâlâ tartı şılan bazı siyasi olayların yarattığı kırgınlık ların giderilmesini sağlayacağını ve toplum sal banşa katkıda bulunacağını” kaydetti.
Coşan’a karşılık Nâzım
Nâzım’ın yurttaşlıktan çıkarılmasına ilişkin kararın geri alınması amacıyla ha
zırlanan kararname, Talay’m bu yazısından 14 gün sonra yapılan liderler zirvesinde benimsendi. Aynı zirvede gündeme gelen Esat Coşan’m cenazesinin Süleymaniye Camii’ne defnedilmesine ilişkin kararna menin imzaları hızla tamamlanarak Köşk’e gönderilirken Nâzım Hikmet’in kararnamesi için aynı özenin gösterilme mesi dikkat çekti. Hükümet Coşan konu sunda gelen tepkiyi örtmek amacıyla Nâ zım Hikmet kararnamesinin sürecini hız landırdı.
Kararnameye ilk imzayı atan Başbakan Ecevit, gazetecilerin bazı MHP’li bakan
ların karşı çıkışını anımsatmaları üzerine,
“Bilemiyorum, ancak Sayın Devlet Bahçe li üe görüştük. Aramızda bir görüş ayrılığı yok” dedi. Bahçeli ’nin kararnameyi imza layıp imzalamadığının sorulması üzerine de Ecevit, “Bir itirazı yok. Kimler imzalı yor, bunu takip edemem günü gününe. Ta bu ama karşı görüşü yok” açıklamasını yaptı.
Ancak MHP lideri Bahçeli ve MHP’li bakanlar Ecevit’in açıklamasının aksine kararnameye karşı çıktı. MHP’li Devlet Bakanı AbdulhalukÇay, kararnameyi im zalamayarak iki kez Başbakanlıkla geri gönderdi. Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz de direnirken Tarım Bakanı Hüsnü YusufGö- kalp’in, ilk önce kararnameyi onayladığı, ancak Bahçeli’nin imzasını göremeyince kendi imzasını da sildirtliği ileri sürüldü. MHP’nin direnişi üzerine zora giren karar namenin işlemden kaldırıldığı öğrenildi.
Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Şağar im zasıyla l Haziranda Kültür Bakanlığı’na gönderilen yazıda şöyle denildi: “Nâzım Hikmet Ran’ın Türk vatandaşlığından çı karılmasına ilişkin 25.7.1951 tarihli ve 3/13401 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yürürlükten kaldırılması hakkındaki ilgi yazınız üzerine hazırlanan ve Bakanlar Ku- rulu’na sunulan kararname tasarısı, tekem mül etmediğinden işlemden kaldırılmıştır.”
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
