Şükrü Sökmensüer'in cevabı

Sa* f a ;

4

_TASVtH

1 1 K A S İM 1 9 4 8

B a jla fn lj B irincide

gustos tarihlerini tsp p m Tasvir­

d i başyasdatmaa bazrr olan

karşılıklarımı dönüşünüze bırak­

mağı hale uygun gördüm ve bu

görüşümü de 32-0 948 tarihli Tas­

virdeki açıklamamda

kaydetmiş

bulunuyorum. Cevabım biraz u-

zuncadır. Fakat üç dört baş maka­

lenizi karşıladığına göre beni ma-

iu r göreceğinizi ümit ederim.

Her şeyden Önce şunu kaydet­

meliyim ki, millî

geleneğimizde

dargınlığın bir mendil kuruv

Şükrü Sökmensüerin cevabı

« ca '<

zamanı aşmaması ve hele hiç bir

bayramı geçirmemesi gerekirken,

son yazılarınızda da şahsım hak­

kında kullandığınız dil. bana karşı

kin, gayz ve gücenikliğinizi yene­

mediğinizi

göstermektedir.

Bu

ruhta bir insan demokrasi öncülü­

ğü yapamaz.

Bakınız, bana yönelttiğiniz

is-

nadlar nelerdir?

1 — 8 Ağustos tarihli başyazı­

nızda;

"Az daha Pekeıin binbaşılıktan-

beıi tozları alınmamış çizmesinin

diktatörlüğüne tâbi olmuyor mıy­

dık? Sökmensüer bunun için k e ­

beden tedbirleri almamışım ıdı?»

2 — 15 Ağustos tarihli başyazı­

nızda:

«Muhalefeti ezmek içm O, (ya­

ni Peker) Sökmensüer’in

bütün

şeytanî zekâsını kullanmıştır. Son­

radan Peker ve etrafı «İnönünnün

başım yemek hevesine kapılmış­

lardır» Bugün dahi fırsat bulup

memlekette Faşist İdaresi tesis e-

deeek tertiplerin sahibidirler.»

3 — 16 Ağustos tarihli başyazı­

nızda:

«Sökmensüer, peşimize kafiye­

ler takmış..» Bu yazılarınızda be­

ni ajanlar üstadı bile yapmak lü­

tufkârlığım göstermekten çekin­

mediniz. Fakat, (15) ve (20) A-

ğustos

tarihli baş

yazılarınızla

nefsiniz için ajanlık üstadhğı pa­

yesi şöyle dursun, doktor Unvanı­

na hattâ Abülhamid devri kafiye­

lerine taş çıkartacak bir derece ile

lâyık olduğunuzu görmemek ve

anlamamak için vurdum duymaz

olmak gerektir. Ben mesuliyet mev

kiinde iken bu karekterde mahir

bir ajandan mahrum kaldığıma ne

kadar yanıyorum bir kilsen!..

Cihad Baban, şunu

bilmelisin

ki, cumhuriyet devrinde sorumlu­

luk omuzlayan bizler, yalnız ve

ancak vazife yapan insanlarız, Han

gi karakterde memleket hainleri­

ni gözetliyeceğimizi çok iyi biliriz

ve bunun gerektireceği mesuli­

yetten çekinen veya çekinecek in­

sanlar değiliz. Cihad Baban, be­

nim iltica edecek başka vatanını

yoktur. Bu vatanın bayrağı be­

llim canım ve varlığmıdır. Haya­

tımın her çeşit gıdasını, bu vata­

nın topraklarından, havasından ve

muhitinden aldım- Cetleriıv, can­

larını alsancağm gölgesinde verdi­

ler. Daha yakın tarihlerde sevgili

anamı Ankarada, bir yavrumu Di-

yarbakırda, diğer birini de Sam­

sunda bu aziz vatanın toprakları­

na gömdüm. Beni de ebediyet uy­

kusunda örtecek bu kutsal vatan

toprakları olacaktır.

Bunun içindir ki, Türk vatanına

fenalık yapma yolunda ve hattâ

tasavvurunda olanlar

üzerinde,

bir mesuliyet mevkiinde olmasam

dahi, sadece bir vatandaş olarak,

dikkatle durmağı millî ve ulvî bir

vazife olarak benimsiyorum. Ve

bundan sonra da benimsiyeceğim.

Bana şu veya bunun peşinde ha-

f'ıyeler takmış diyecek kadar ba­

siretsizliğe ve küçüklüğe düşen­

lerin, kendi entrikaları için devlet

dairelerindeki mahrem dosyalara

nüfuz edecek ve paltolardan gûya

vesika aşırtacak kadar tertipli ve

ajanlar teşkilâtile de her yere kol

atmış olduklarını unutmamak ge­

rektir.

İktidar veya servet edinme hır­

sı, en güvenilir insanları bile şa­

şırtabilir, bu çapta harisler, ikti­

dara veya servete doğru yönelir­

ken ve bu hususta kapalı veya

açık ve fakat demogoji ile tertip­

lenirken, gölgelerinden bile kor­

karak kovalandıkları vehmine ka­

pılırlar ve hattâ en samimi arka­

daşlarını bile arkadan

vurmağı

hüner ve marifet sayarlar. Ben

bu vadide şunu söylemek isterim:

Türk vatanı artık Abaülhamid-

Ierin idaresinde değil, millet ira­

desinin kesin olarak hâkim oldu­

ğu bir kuruluştadır. Bu kuruluş,

muasır medenî devletlerin kullan­

dıkları vasıtaların tıpkıları ile ve

onların anlayışları ile işlemekte­

dir. Cumhuriyet müesseseıerinde

(Abdülhamid vari hafiyecilik) yer

alamaz; Böyle bir şeyi iddia et­

mek, kendi kendimizi ve haklı o-

larak övünüp durduğumuz cum­

huriyetimizi inkâr olur.

Abdülhamid vari hafiyeler, av­

larını adem veya sürgüne gtiııder-

tirlerdi. Cumhuriyet zabıtası ve

idaresi ise suçluları izleyip yaka­

ladıkça Türk yargıcının huzuru­

na çıkarır ve onun kararma hür­

met eder. Bu farkı ve inceliği kav­

ramamak için kapkara bir ruha

sahip olmak lâzımdır.

Diktatörlük bahsine gelince:

Bu, gamalı haçlı meşhur Hitler

eserinin yazarına pek yaraşır bir

vasıftır. Bu eserin yazarı, Mitlerini

okuduğumu ve ondaki cazibeye

tutulduğumu zannederek,

kendi

ruhuna sinik, diktatörlüğe Alet ol­

ma meylini bana da tevcih buyur­

mağı ihmal etmemiştir. Dünkü fa­

şist Topençorofun kulakları çın­

laşın!..

Cihad Baban, beni diktatörlüğe

filet diye ele alan yazınızın açık

mânası, Peker diktatörlüğünü kur

mak için benim tedbirler almış ol­

duğumun kesin ve fakat ustalıklı

olarak ifadesidir. Bu tedbirler ne­

ler olabilir? Bunlar, kısaca, dikta­

törlüğe mani müesseseleri

silip

süpürmek, yani Anayasa ve onun­

la beraber cumhuriyeti ve t aside­

ni ortadan kaldırmak ve herhangi

bir şahsı, memleketin başına belâ

etmekten başka bir şey olabilir

rai?

Böyle bir şeyin tasavvuru bile

Türk milletine ve onun yegâne

temsilcisi Büyük Millet Meclisine,

ordusuna ve hele uyanık ve ke-

raalist gençliğine karşı hürmetsiz­

lik ve ayrıca Atatürkün kurduğu

Cumhuriyet Halk Partisine karşı

çıplak iftira olur. Cumhuriyet mü

esseseleri

ve

inkılâpçı gençliği <-A-

.tatürkün» emanetine ihanet ede­

mezler.

Onlar, bu kutsal emanete

ihanet edeceklere karşı millî mü­

cadele ruhu ile ve mukaddes bir

heyecan halinde ayaklanmağa ve

hainlere tıpkı Millî Mücadelede ol

duğu gibi lâyık oldukları

dersi

vermeğe hazırdırlar.

Çünkü, böyle bir hareket. Bü-

Türk Milletine yapılabilecek

kötülüklerin en canice olanıdır ve

bunun içindir ki, Türk Ceza Ka­

nununa göre suçların da en ağı­

rıdır.

Bir zamanlar, atlat dan tehlike

başlığı- altında da, bu mahiyette

isnadlar ortaya atılmıştı. O zaman

€ Y e r ç a tla s ın , g ö k p a tla s ın , se ­ n i » v a zifen b u k u lu ç k a y ı ç ık a r m a k ­ t ır . » Biz d e h a n i şu n a zizm v e fa - çizm v e y a a ltın tu z a ğ ı a ş ı k la n m a to ta l it e r v e m ü f r it d e d ik le ri in s a n la r , T ü r k d e m o k ra s is in in y e n i g e lişm e h a m le s in i z a fe re u la ş tır m a k iç in i n - ö n ü n ü n b u ö ğ ü tle r in i y e r in e g e tir - jm e k te n e a te ş p ü s k ü r e n v o lk a n la r a v e n e d e g ö k te n y a ğ a n y ıld ır ım la r a k u la k v e rm e d ik . F a k a t, y a v r u , 12 T e m m u z a s ıh h a tli v e n e şe li o la r a k k a v u ş tu . E se fle k a y d e d e y im k i b u y a v r u n u n n e ş e li v e s ıh h a tli d u r u m u , b ir ta k ım m u h te r is le r i ü r k ü tm e k te v e y in e 12 T e m m u z d a n e v v e lk i h a v a y a d ö n ü lm e k is te n m e k te d ir : ( İ n ö n ü -n ü -n ) y u k a r d a k a y d e ttiğ im v e ç o k d e rin in c e lik le r v e r e a lite le r k a y n a ­ ğı ö ğ ü tle r in e u y m a k b ir k u s u r İse, te k b a ş ım a d a k a ls a m b u k u s u r u ü rn rü m b o y u n c a b ir ş e r e f h a le s i o la ­ r a k b a ş ım ın ü s tü n d e ta ç ım a ğ ı sa - v in ç le k a b u l e d iy o ru m . Ç ü n k ü B ü y ü k İ n ö n ü n ü n iş a r e t e ttiğ i y o ld a n g ö s te rd iğ i h e d e fe u la ş ­ m a k , so n T ü r k d e m o k ra s i h a r e k e ti ­ n in z a fe ri o la c a k tı; N ite k im d a ö y le o ld u v e b u n d a n s o n r a d a b a ş k a t ü r ­ lü o lm a s ın a im k â n y o k tu r . B ü tü n v a ta n d a ş la r ım ı 21 T e m m u z 9 4 6 d a n ö n c e k i v e o n d a n s o n r a k i b e n , k u r u c u p a r t i n i n b i r g r u p t o p g ü n le r in m ille t s a f la r ın d a y a r a ttığ ı

lanüsmda söz alarak bu konu ü-

zeı-inde Meclis soruşturması açıl­

masını ve bu vatana ve aziz mil­

letime her devirde hangi maskeli

hokkabazların ve soysuzların bu

devirde de millî demokrasimizin

gelişme hamlesini, gizli maksat­

ları veya şahsî emel ve menfaat­

leri için âlet olarak

kullanmak

suretie kötülük yapma yolunda oi

duklarının meydana çıkarılmasını

dilemiştim. Sayın grup arkadaş­

larım, bu teklifimi tartışma konu­

su bile yapmadılar. Şimdi ise, sen

Cihad Baban, belki de bu yazılar­

dan ilham alarak adımı da kaydet­

mek suretile ve atlatılan tehlike­

nin ne olduğunu belirterek aşağı

yukarı ayni mevzua temas ve be­

ni kamu oyuna diktatörlük âleti

olarak takdim etmiş bulunuyorsu­

nuz.

Bu memlekette Nazizm ve Fa­

şizm meddahlığını yapanlar, Hıt-

lerizmi bir realite olarak Türk

milletine aşılamak istiyenler

ve

hattâ Nazist ve Faşist diktatör­

lüklerinin memleketimizdeki

a-

janlarma hulûl için veya bu ayan­

lara kalemlerini, vicdaninin ve bu

rejimleri övücü eserlerini sunup sa

tabilmek için baş vurmadık kapı

bırakmıyanlar ve bilmem ne bira­

derlerin vasıtalığından faydala -

nanlar ve hattâ yazıhanelerinde

bu yolda pazarlık yapanlar ve bu

suretle nimet toplıyanîar yoktur,

denemez ve bu gibiler, biç şüp­

hesiz, uyanık ve seziş kudreti yük

sek vatandaşlarca da bilinmek ge­

rektir. Cumhuriyet taıihi bir gün

hedefte ve tatbikatta orak çekiç

ile tıpkılık. ve tam eşitlik aızeden

gamalı haçın kollarına, her an göm

lek değiştirmede uzmanlık paye-”

sine kadar yükselen, hu fırdöndü­

leri takarak Türk umumî efkârına

sunacaktır.

Dünyamızda hiç bir paı tinin um­

delerde kıyas kabul etmiyocek de­

recede Ve halkçı ruhta elesükiyeti

ve toleransı olan altı oklu rejime

ve bunu kendisine şeref bayrağı

yapan partiye yürekten bağlı-bu­

lunan Sökmensüer hiç bir zaman

bu duruma ne düşmüş ve ne de

bundan sonra düşecektir. Çünkü

Kemalizm

dediğimiz bu rejimin

temeli halka hizmete, fazilete, hür

riyet aşkına, insanlık sevgi, hay­

siyet ve şerefi duygularına daya­

nır. Devrin demagogları, ömür­

leri boyunca durmadan, dinlen -

meden tezvirciiik ve fesat yapa­

dursunlar, elbetteki, Türk mille­

tinin iltifatından mahrum kalacak­

ları ve çarpılacakları zaman pek

uzak değildir:

Peker diktatörlüğü

konusuna

gelince:

Sökmensüer, Pekeri, tam mâna-

sile ve hattâ ifrat derecesile de­

mokrat ruhlu ve kavramlı vatan­

perver bir şahsiyet olarak tanır.

O başbakanlığı zamanında içişleri

Bakanına, demokratik gelişmemi­

zi zedeliyecek en hafif bir imada

bulunmadığı gibi. Bakanlar Ku­

rulunda ittifakla kabul edilmemiş

hiç bir tedbirin alınmasını da ar­

kadaşlarına öğütleme yolunu tut­

mamıştır. Peker, hattâ Demokrat

Partinin taşlanca ve meydan ha­

reketlerini tenkit edenlere karşı

la.rak ş a ş ır tm a k y o lu n d a o la n la rın d e ğ il, ta r i h i n v e re c e ğ i h ü k ü m le r e

bile, asıl hedefe varmak için yani

aştığını gostermeKleau.

milli demokrasimizin kökleşmesi

için, bu nevi tezahürat karşısında

sabırlı ve müsamahalı olmak ge­

rektiğini ve ancak vatanda huzur

ve sükûna ve vatandaşlar arasın­

da karşılıklı sevgi ve inanışa halel

vermemeğe ve onları düşman saf­

l a r a b ö lm e m e ğ e

çok dikkat

e tm e k

lâzım geldiğini ifade ederek, mü­

samahalı

g ö r ü ş ü n ü a ç ık la m a ğ ı ç o k

severdi; delilsiz ve isbatsız hiçbir

telkine ve kavrayışa itibar etmez,

yalnız kanunu hâkim kılmak ister

D ik ta tö r te m a y ü llü in s a n la r

yapabi-

ve Türk Yargıcına da inanırdı. O-

nun güneş kadar parlak bir eme­

li vardı, o da Büyük «İnönü'mün

21 Temmuz seçimleri dolayısiyle

yayınladıkları beyannamelerimle

yer alan şu hedefe ulaşmaktı:

« Ş im d i ıç p o litik a y a g e ç iy o ru m . U z u n e m e k le rle v a rd ığ ım ız b u - g ü n k ü iç p o litik a h a y a tım ız ı a y a k la n m a v e s a r s ın tıla r a m a h a l v e rm e d e n y e r le ş tirm e k h e d e fim iz d ir.»

B ü y ü k İ n ö n ü n ü n b u u y a n d ır ıc ı ta v s iy e le ri ü z e rin d e h a k s e v e r h e r v a ta n d a ş ı b ir a n iç in d ü ş ü n m e ğ e d a v e t e tm e k le b e r a b e r , b u r a d a İ3 tid - r a d e n b i r a ta l a r s ö z ü n ü h a t ı r l a t - m a k y e r in d e o lu r. D o ğ u K a ra d e n iz b ö lg e s in d e ş ö y le b ir A t a la r sö z ü v a r d ır ; h a s m a n e k a y n a ş m a n ın ve se b e p d u ğ u k o r k u n ç b ö lü n m e n in a c ıla r ın ı in s a fla h a tır la m a ğ a ç a ğ ır m a k a r tık b ir v a zife o lm u ş tu r. O g ü n le r d e s o k a k la r d a , m e y d a n ­ la r d a v e s a lo n la r d a y a p ıla n a ç ık v e y a k a p a lı p r o p a g a n d a la r ın , h e n ü z e m e k le m e d e v r in d e o la n y a v r u y a bil v a s ıta y a p ıla n s a ld ır ış la r ın iç ş ü z ü - n e ta m a m e n v a k ıf o la n v a ta n d a ş la r , b u y a v r u n u n s e lâ m e ti iç in iş b a ş ın ­ d a b u lu n a n h ü k ü m e tle r in n e k a d a r d ik k a tli v e te t i k o lm a sı lâ z ım gel­ d iğ in e h ü k ü m e d e b ilirle r. T a r ih S a r a ç o ğ lu v e P e k e r h ü k ü ­ m e tle r in i 19 M a y ıs 19 4 5 d e b a ş la ­ m a tö r e n i y a p ıla n T ü r k d e m o k ra s i h a r e k e tin in y e n i g e lişm e h a m le s in i, T e r a k k ip e r v e r v e S e rb e s t C u m h u ­ r iy e t p a r tile r i d e v rin d e o ld u ğ u gibi b ir v a r ta y a d ü ş ü r m e d e n ve iflâ sa g ö tü r m e d e n ( 1 2 T e m m u z a ) k a v u ş ­ t u r a n h ü k ü m e tle r o la r a k v a s ıfla n ­ d ır a c a k tır : İ f r a t v e y a in tik a m v e ik tid a r ih ­ tira s ı d u y g u la r ı iç in d e k ıv r a n a n , d a ­ h a y a k ın b ir t a r i h t e C u m h u r iy e t h ü k ü m e tle r in in e s e rle r in i ö v ü ş te b a ş ta g e lirk e n , b ir d e n b ir e y ü z se k ­ sen d e re c e a k s i is tik a m e tte y ü r ü y ü ­ şe g e çe n v e h a tt â k e n d i y a ş a d ık la r ı v e m illet m ü v a c e h e s in d e s o r u m lu lu k d e r u h te e ttik le ri g ü n le r in b ile h e r ş e y in i k ö tü g ö rm e ğ i v e g ö s te rm e ğ i g e le n e k h a lin e g e tir e n le r , b u g ö r ü ş ü d ile d ik le ri gibi z e d e le m e ğ e y e lte n e ­ b ilirle r. T a r i h n e d ö n e k le rin , n e te z - v irc ile rin v e n e d e h â lâ ( A t a t ü r k ) ün m a n e v î g ö lg e s in e s ığ m a n ve f a k a t o n u n u m d e le rin e ta b a n ta b a n z ıt u m d e le rle o r ta y a ç ık a n v e h e r fır­ s a tta o n u n d e v rin i k a r a r t m a ğ a ç a lı­ ş a n la r ın n ü fu z v e te s iri a ltın d a k?J- m ıyercaktır-19. M ayıs. 9 4 5 te n b u g ü n e k a d a r B asın s ü tu n la r ın d a s a h n e le rd e , so - k a k v e m e y d a n la r d a k i h ita b e le r in d e y e r a la n v e b ü tü n C u m h u r iy e t d e v ­ rin i s u lta n lık d e v rin e , K em aîizm in a ltı o k u n u , m ille tin b a ğ r ın a s a p la n ­ m ış a ltı k a z ığ a — k o n ıü n its le r de 19 3 6 s ır a la r ın d a ( a ltı o k a ltı k a z .!;) a d lı k ü ç ü c ü k b i r e s e ri g izlice v a ta n d a ş la r a s ü rm e ğ e ç a lış a r a k k u r ta r ıc ı re jim im iz i b a lta la m a k s e v d a s ın a d ü ş m ü ş le rd i — b e n z e te n v e o d e v rin r e h a k â r , k a lk ın d ır ıc ı v e u y a n d ır ıc ı g a y r e t v e e s e r le r in i v e b u g ü n k ü m e s u t ş a h s î d u r u m la r ın ı v e h a tt â h a y a tla r ın ı o d e v re b o r ç lu o ld u k la r ı­ n ı i n k â r e d e n le rin b e y a n la r ı v e y a ­ y ın la r ı t a r ih iç in r e d d o lu n m a z en b e liğ ş a h a d e t v e b ir in c i e ld e n v e si­ k a la r k a y n a ğ ı o la c a k tır .. B izîer, y a n i A t a tü r k ü n k u r d u ğ u re jim e v e p a r tiy e b a ğ lı v e sa d ık o la n l a r , d e m a g o g la rın v e m a k y a y e lıs t - le rin , m ille t s a fla rın d a d u r m a d a n d ü ş m a n c a b ö lü n tü le r e y o l a ç m a k is- tiy e n le rle v a ta n d a ş la r ı m e m le k e t iş le rin in g id işi ü z e rin d e d e v a m lı o - k ıy m e t v e re n le rd e n iz . C ih a d B ab an , şim di sizd en s o ru ­ y o ru m : I — B en m a d e m k i P e k e r d ik ta tö r lü ğ ü n e â le t o lm u ş b ir a d a m ım ; C u m h u r iy e t H a lk p a r tis i g r u b u n u n k a h ir ç o ğ u n lu ğ u n u n itim a d ın a e m n iy e tle v e e n z iy a d e rn a z h a r o ld u ğ u m b ir s ıra d a , n e d e n P e k e r h ü k ü m e tin d e n ilk d e fa a y r ıla n b ir B a k an ım . P e k e r g ib i d e ğ e rli b ir m e m le k e t ç o c u ğ u d i k ta tö r lü k p e ş in d e ~ k o ş u y o r d a ; s e n in e n tr ik a n r u h u n u n y a r a ttığ ı b e n im ş e y ta n î z e k â m d a n , k e n d is in i n e d e n m a h r u m b ır a k ıy o r ? D e v le t b a ş k a n ım ız ile ih tilâ f h a ­ lin d e b u lu n d u ğ u h a k k ın d a k i m ü r e t- t e p d e d ik o d u la rın k a b in e s in d e k i ta d ild e n s o n r a d a a y n i ş e k ild e d e ­ v a m ın ı pile, m ille t v e m e m le k e t z a ­ r a r ı n a m ü ta lâ a e d e n , ik tid a r h ır s ı­ n ın k ö rü k le d iğ i te n k itle r d e n d o la y ı d e ğ il, d u r m a y a n v e d e v a m lı o la - a k t ü r l ü s a f h a la r a r z e d e r e k k a b a r a n bu ih tilâ f d e d ik o d u la rı y ü z ü n d e n h a iz o ld u ğ u B ü y ü k M e c lis g ü v e n in i da v ic d a n ız tır a b ı iç in d e u n u t a r a k t a ­ şıd ığ ı ik tid a r e m a n e tin i, asıl s a h ib i­ n e ia d e e d e n P e k e r in b u h a r e k e tin i. lir m i? B ü y ü k İn ö n ü n ü n d e m o k ra s i u ğ r u n d a d e r u h te e ttiğ i v e h a y a tın d a ta h a k k u k u n u ö zled iğ i a ğ n h iz m e t­ l e r in d e d ik o d u s u z b ir s u r e tte in k iş a ­ f ın a y a r d ım e tm e k v e ih tilâ f d e d i­ k o d u la r ın ın m ille t s a f la r ın d a y a r a t - m a s ı m u h te m e l p a r ç a la n m a la r ı ö n ­ le m e k v a ta n s e v e rlik e n ıe lile v e rd iğ i b u k a r a r l a T e k e r in y a p tığ ı b u sa ­ m im î v e o lg u n d e v le t a d a m la r ın a y a r a ş ı r je s ti. E se fle k a y d e d e y im k i, m u h a le fe t ile g e ç in e n b a z ı d a r zıh - m iyetli i n s a n la r iç in a ş a ğ ılık k ıy - m e tte b i r p r o p a g a n d a v a s ıta s ı o l­ m a k t a n k u r tu la m a m ış tır . B u y ö n d e n P e k e r d ik ta tö r lü ğ ü u y d u r m a s ın , v e h im li v e y a m ü te h a k - k ım r u h l u in s a n la r ı n ş u u rs u z o r ­ t a y a a t t ı k la r ı

ve

k e n d i z ih n iy e tle * r i n in b i r t e z a h ü r ü o la n ç ir k in v e o k a d a r d a b a y a ğ ı b ir t e r t i p ti r . C ih a d B a b a n , h a y a lin d e k u r d u ğ u n b u Pe* ıker d ik ta tö r lü ğ ü için ta r a f ım d a n a îm d ığ m r sarah ati© ifad e b u y u r d u ­ ğ u n u z te d b ir le r i; te r tip s iz ve tev ilsiz o l a r a k m d îe t m u v a c e h e s in d e vesi - ik a la r iyi o b e r a b e r a ç ık la m a y ı b ir v a ta n h izm e ti s a y m a z ra ıs ııu z ) 2 *— T a s v irin k a p a n m a o la y ın ı battvfc a tf h u s u s u n d a k i t e r b p ç i d e h a ­ n ızın h a y ra n ıy ım . B a k a n la rın b u h u ­ s u s ta h a iz b u lu n d u k la r ı y e tk ile r i \ o k a n u n la r ı b ilm iy o rs u n u z d e r s e m ; k e n d i k e n d im i a ld a tm ış o lu r u m . E- ğ e r b u k a p a n m a d a h a ttâ d o la y ısıy la ş a h s î teh irim o la y d ı; b u n u , a p -—■ a- ç ık ifa d e d e n ç e k in e c e k b ir a d a m d a d e ğ ilim . G ö rü ş ü m e g ö re , T asv ir g a z e te s i b ir k a n u n ! y e tk iy e d a y a n a - raik k a p a n m ış ise b u b ir su ç d eğ il - d i r , v D e m o k ra s id e a3il su ç, iş liy e » k a ­ n u n l a r ı n u y g u l a n m a m a s ı d ır . Bu y o ld a k i m ü s a m a h a la r , D e m o k r a s ile ­ ri k o la y c a ta h r i p e d e b ilir v e a n a r ş i ­ le r e d e y o l a ç a b ilir. E sa se n d e m o k ­ r a s ile r d e z a m a n , z a m a n a n a r ş is t r u h >lu in s a n la r da tü r e y e b ilir . * B u n lar, h ü r r iy e ti v e d e m o k r a s i m ü e s s e s e s in i v a sıta o la r a k k u lla n - m a k s u re tiy le m e m le k e t h a v a s ım z e ­ h irle m e k , b u la n d ır m a k is te rle r. B u n la ra , d isip lin ta n ım a z a n a r ş is t r u h lu d e m o k r a tla r d e n e b ilir: Ş u so n ü ç s e n e lik d e m o k ra s i h a y a tım ız d a b iz d e b u k a r a k te r d e d e m o k ra s i k a h r a m a n l a r ı g ö rü lm e d i m i? Siz C ih a d B a b an , ile ri v a s ıf la b ir d e m o k r a t g ö r ü n m e k iste d iğ in iz e v e b i r h u k u k ç u o ld u ğ u n u z a g ö r e k a ­ n u n la r ın , h a ttâ k e n d i h a k k ın ız d a b ile u y g u la n m a s ın d a n te e s s ü r d u y ­ m a m a n ız lâzım g e lir. B u n u n la b e r a ­ b e r , k a n u n la r ın işîe tilişin d e h a tâ y a d ü ş ü lm e z d iy e b i r id d ia m d a y o k - t u r . B öyle b ir id d ia u lû h iy e t id d ia s ı o lu r .K a n a a tle r , a n la y ış la r b a z a n ç o k y a n lış d a o la b ilir, y a rg ıc ın k a r ş ıs ın a ç ık a r ıla n h e r s a n ığ ın m u tla k a s u ç lu o îm ıy a c a ğ ı g ib i... K a n u n la r , k a n u n v a z iin in a n la d ığ ı gibi b ü t ü n t a r a l ı n ­ d a n k a v r a n a b ile y d i; itira z , tem y iz, iç tih a d ı te v h it v e te fs ir m ü e s a e se le ri- n e lü z u m k a lm a z d ı. B u n u n la o e ra - b e r , b e n şa h s e n h a ta y a d ü ş tü ğ ü m ü a n la r s a m , o n u itir a f e d e c e k k a d a r d a m e d e n î o lg u n lu ğ a ve c e s a r e te s a h i ­ b im . 3 — A r s la n k ö y o lay ı h a k k ın d a K o n y a a ğ ır ceza m a h k e m e s i h ü k m ü ­ n ü v e rm iş tir. Bu işte te r tib in i h a n g i t a r a f ta o ld u ğ u n u , h â d is e y e y a k in e n ş a h it o la n la r ço k iy i b ilirle r, f o r o s - la r ın K a r ta l y u v ası b ir k ö ş e s in d e c e ­ r e y a n e d e n v e d e r h a l a d a le te tev d i ed ilen bu o la y d a n d o lay ı id a re y i v e ­ y a b ir B a k a n ı s o ru ra lu t u tm a k in ­ s a fs ız lık ta n b a ş k a b ir s u re tle izah ed ilem ez. 4 — « ( İ n ö n ü ) n ü b e r ta r a f e d e ­ r e k h ü r r i y e t re jim in e so n v e rm e k ik tid a r^ e lle rm e g e ç irm e k is te y e n ­ le r k im le r d i * ^ M e m le k e tin h u z u r ve s u k u n u n u n b o z u lm a m a s m a d .k k a t e d e n le r ve b u y o ld a k e n d i r a h a ıja r m ı fe d a e d e n ­ le r mİ, D e v le t B a.d-7.n1 ile H ü k ü m e t B a şk a n ı a ra s ın d a , ih tilâ f d e d ik o d u ­ la r ın ı d u r m a d a n , d in le n m e d e n is tis ­ m a r e d e n le r, v a ta n d a ş la r arasım d a n ifa k k ö r ü k liy e n le r , h ü k ü m e t ^ k a r ş ı d e v am lı b ir em n iy e tsiz lik h a v a s ı y a ­ r a tm a k is tiy e n le r ve b u s u r e tle fi­ k ir le r ve in a n ç la r ü z e rin d e b a s k ı y a p m a k is tiy e n le r m i? ( İ n ö n ü ) n ü „ y a n i D ev letim izin B a§-k a n ın ı b e r — t a r a f ed ip h ü r ­ riy e t r e jim in e so n v e rm e k b ir s u ç m u d u r ? Suç ise v e s e n d e h a ­ k ik a te n ve iç te n T ü r k m ille tin in b ir e v lâ d ı ise n , b u h u s u s ta k i v e s ik a la rı. C u m h u r iy e t S a v c ılığ ın a te v d i e tm e ğ i b ir m e m le k e t vazifesi s a y m a z m ıs m ? B u ra d a g ö n lü m e fe ra h lık v e r e n b ir a n la y ış ın a iş a r e t e tm e k y e rin d e o- lu r . Bu d a h ü rriy e t r e jim in e so n y e rm e k iç in İ n ö n ü 'n ü n b e r ta r a f e- d ilm e si lâ z ım g eld iğ in e y a n i h ü r r iy e t r e jim in e s o n v erilm em esi için « İ n ­ ö n ü » n ü n b e r ta r a f e d ilm em esi g e re k tiğ in e d a ir o la n a n la y ış ın d ır. B ir d e ­ fa , b u m e m le k e tte h ü r r i y e t r e jim i­ n in v a r o ld u ğ u n u k a b u l e tm e k le ç ıp ­ la k b ir h a k ik a t i itira f e tm iş o lu y o r ­ su n u z k i b u h u s u s ta te b r ik e d ilm e ğ e lâ y ık s ın ız . B e n d e « İn ö n ü » n ü n T ü r k d e m o k r a s i g elişm esi h a m le s in ­ d e b irin c i d e re c e d e y a p ıc ı b i r te s ire s a h ip ç o k ü s tü n v asıflı b i r ş a h s iy e t o ld u ğ u n a in a n a n la r d a n ım . H a t tâ d iy eb ilirim k i: O n u n , d e ­ m o k r a s i a la n ın d a y ü k s e k v e eşsiz h iz m e tin e k a r ş ı bin b ir t ü r l ü t a a r ­ ru z la r v e h ü c u m la r m u v a c e h e s in d e sa b ırlı, itid a lli ve so n d e re c e h ü r r i ­ y e t s e v e r d a v ra n ış ı v e ile ri d e r e c e d e m ü s a m a h a s ı o lm a y a id i; sıy a sı a la n ­ d a o lg u n la ş m a y ö n ü n d e n b u m e s u t g ü n le rim iz e b u k a d a r k ıs a z a m a n d a k a v u ş m a k im k â n ı o lam a zd ı. O n u n iç in d ir k i; b ö y le b ir d e v le t v e ik tid a r p a r tis i b a ş k a n ın a s a h ip o lm a k la m ille tç e ö ğ ü n m e li v e o n u n k a d r in i b ilm eliy iz.

5 •—• P e k e r ve e tr a f ı İ n ö n ü ’n ü n b a b ın ı y e m e ğ e k a lk m ış la r d ır .,, D i­ y o rs u n u z . B u n u is b a t e d e b ilm e k s i­ z in için v e m e m le k e t için ş e re fli b ir m a z h a r iy e t o la c a k tır . B en b u k u y - ruıklu y a la n a v e is n a d a sa d e c e (A - y ı p l ) d iy e re k ü z e rin d e d u r m a k is ­ te m e z d im . A n c a k , b u v a ta n d a İ n ­ ö n ü 'n ü n b a ş ın ı k im le rin v e m e k is ­ te d iğ in i T ü r k a y d ın la n ve o b ü y ü k v a ta n ç o c u ğ u n u n d a ç o k iyi b ilm e k ­ te o ld u ğ u n u ta h m in e tm e k le h a ta y a d ü ş e c e ğ im i s a n m ıy o ru m . 19 M a y ıs 1 9 4 5 te n b u y a n a , y a ln ız g ü y a t a ­ ra fs ız g e ç in e n m u h a lif g a z e te s ü t u n ­ l a r ı n a b ir göz a tm a k k â fid ir. O r t a A n a d o lu y a y la la r ın d a , A k v e K a r a ­ d e n iz k ıy ıla r ın d a m illî v ic d a n ı ü z e n v e İ n ö n ü 'n ü h e d e f tu ta n o m e ş h u r n u t u k la r ı n a k is le ri d e k u la k la rım ız ­ d a h â lâ ç ın la m a k ta d ır . 6 *— « B u g ü n d a h i f ır s a t b u lu p tn em lefk ette fa ş is t id a r e te s is e d e c e k t e r t i p le r in s a h ib id ir le r » h ü k m ü n ü z e g e lin c e ;

F a ş is tlik sizce ç o k iy i b ilin e n o tfte ş h u r k iz ıî d e m o k ra s in in k e n d in e

yâr olmayan ve

k ö le liğ i k a b u l e tm e k

is te m iy e n m ille tle ri

ve

fe rd le r* b o ­ ğ a z la m a k , te m e rk ü z k a m p la r ın d a is ­ k e le t h a lin e g e tir e r e k h a y a tla r ın a s o n v e rm e k için h e r § ey d en ev v el b a ş v u r d u ğ u b îr s u ç la m a p a r o la s ı v e ö lü m iş a r e tid ir . Bu v a ta n d a h a k ik a te n b u y o lu n y o lc u la rı v a r s a c ü m le s in e l i n e t i T ü r k v a ta n ı v e m ille tin i o n la r ın ş e r ­ r in d e n T a n r ı k o r u s u n ! V a ta n ın fa şist b ir id a r e a ltın a d ü şm e si, o n u n için ö lü m ç a n ı .ç a l ı n ­ m as ı d e m e k tir. G e çe n ik in c i c ih a n s a v a ş ın d a ve h a ttâ F ü h r e r 'i n ik tid a r ı e lin e a ld ığ ı g ü n d e n b e r i, n a z is t v e fa* ş is t siste m e b ile re k , b ilm iy e re k m ed - dahlıik y a p m ış o la n la r k e n d ile rin i ç o k iyi b ilir le r , f a k a t b u k a p k a r a r e jim le r in a k ıb e tin i g ö r d ü k te n s o n ra m e m le k e tin e m n iy e t v e se lâm eti* d e o n s a fta y e r a lın c a b u n a z is t ru h lu g a fille rin b ile b u k a d a r k ö tü v e zn~ Iim b ir id a r e y e t a r a f t a r o la c a k la r ın ı a r tı k d ü ş ü n m e k b ile is te m iy o ru m . M a a m a fîh , c a n ç ık m a y ın c a h u y ç ık ­ m a z a ta sö z ü n e g ö re b u n u n b ir is­ tis n a s ı v a r d ır . O d a « H itle r» e s e ri­ n in m ü ellifi v e b u g ü n ü n d e m o k ra s i k a h r a m a n ıd ır . O n u n e lin e ik tid a r g e ç m e s in ; b u v a ta n a ( N e r o n u ) a r a ­ ta c a ğ ın a h iç ş ü p h e e tm e m e k g e r e k ­ tir . Ş a h s ım a g e lin c e ; Ben h ü r r iy e te k a v u ş m a k y o lu n d a ç o k c e fa ç e k m iş b i r n e s lin e v lâ d ı o lm a k itib a riy le f a ­ şistlik b e n im n a z a r ım d a b ir a f e ttir . Bu a fe tin n e o ld u ğ u n u , s e fa ît b ir m e ş r u tiy e t h a v a s ı iç in d e g ö z le rin i a ç a n C ih a d B a b a n ta k d ir e d e m e z . B u n u n iç in d ir k i; v a ta n s e v e rlik v e T ü r k m ille tin e h a s in s a n lık d u y ­ g u la rın ız g a lip ise b u m e m le k e te k a r a g ö m la k g iy d irm e k b e d b a h tlı­ ğ ın d a b u lu n m a k ia tiy e n le ri v e b u h u s u s ta t e r t i p le r a lm ış o la n la r ı T ü r k m illî v ic d a n ın ın â d il tem silcisi T ü r k h â k im in in ö n ü n e g ö tü r m e k sizin için h e m h a y s iy e t v e h e m d e v a ta n b o r ­ c u d u r . C ih a d B a h a n ! Y u rd u n r e fa h ı ve h a y a tiy e ti iîe ilgil i m e s e le le ri ik in c i p lâ n d a b ı r a k ­ m ış o la n v e T ü r k k a m u o y u n u s ü ­ r e k li o la r a k ü m itsiz liğ e v e y eise se v k s u r e tiy le v a ta n d ü ş m a n la r ın ın e k m e ğ in e y a ğ s ü r e n k a le m s a h ip le ­ r in in a r tı k t a h r i r k u d r e tle r in i m e m ­ le k e tin h a y r ın a k u lla n m a la r ı ve m e ­ s e lâ : K e n d ile rin e d e m o g o jid e n u z a k ­ la ş m a ta v s iy e le rin e k a rş ı, tir a j y e t­ m iş b in e ç ık tı gibi ifa d e le re yol v e ­ r e n k â r h ırs ın ın te s iri a ltın d a v a ta n ­ d a ş ş e r e f v e h a y s iy e ti iîe u ğ r a ş m a k ­ ta n v a z g e ç m e le ri v e a r tık , d ip d iri v e ta p ta z e d u r a n , e k o n o m ik ; k ü l t ü ­ re l d â v a la rım ız ı ele a la r a k b u v a ta ­ n a fa y d a lı h iz m e t y o lu n a g irm e le ri, d e m o k ra s im iz in z a fe ri ve v a ta n ın sa a d e ti için ş a r t tı r . İyi h a tır lıy o r u m , b ir a r a lık T a s ­ v ird e k i b ir b a ş y a z ın ız d a a ş a ğ ı y u k a ­ rı siz de, a r tık b u n e v i y a z ışm a ve ta r tış m a la r d a n v az;?e ç ere k m e m le ­ k e t iş le ri ü z e rin d e d u r m a ta v s iy e - sin d e b u lu n m u ş ve b u s u r e tle k e n ­ d in iz in d e b u n e v i ta r tış m a ve y a ­ z ış m a la r d a n b ir fa y d a ç ık m a y a c a ğ ı­ n a in a n m ış o ld u ğ u n u z u a ç ık la m ış b u lu n u y o r d u n u z . İşte b e n de b u h u ­ s u s ta sizin ile a y n i in a n ış ta o ld u ğ u ­ m a b ö y le c e iş a r e t e tm iş b u lu n u y o ­ ru m . D u r m a d a n , d in le n m e d e n v a t a n ­ d a ş la r to p lu lu ğ u n u te z v ir v e t e r t i p ­ le r le iğ fa l e tm e y o lu n d a işîiy e n k a ­ f a la r la b u m e m le k e tte d e m o k ra s iy i b e s lîy e c e k b ir h a v a y a r a tıla c a ğ ın ı s a n m a k h a ta d ı r . B u m a h iy e tte ığ fa l- ci s e s le r, k ö r p e b ir k u z u n u n k o k u ­ s u n u a la n a ç k u r d u n c a n a v a r c a u - lu m a s m a b e n z e r . K u z u , b ir d e fa , k u r d u n e lin e g e ç m e s in ; s o n u n u n n e o la c a ğ ın ı k e s tir m e k g ü ç d e ğ ild ir. E s a s e n k a le m le rin i ş a h s î g a y e le ri p e ş in d e d e m a g o ji a la n ın d a o y n a ta n ­ l a r , h iç b i r z a m a n k a m u o y u n a t e r ­ c ü m a n o la m a z la r. K e n d i ıf r itlik n i ­ te lik le r in i b ir ç a m u r h a lin d e ş u n a b u n a f ır la tm a k ta n b a ş k a h ü n e r le r i o lm ıy a n b u tip d e m o g o g la rm y a ­ p a c a ğ ı te k iş, k a m u o y u n u , g e ç ic i o l a r a k ş a ş ır tm a k ta n i b a r e ttir . E ğ e r b u ş a ş ır tm a , v a ta n m b u h r a n lı g ü n ­ le r in e r a s t la r s a , ik in c i c ih a n s a v a ­ ş ın d a b a z ı m e m le k e tle r iç in o ld u ğ u g ib i, o v a ta n için ç ö k ü ş m u k a d d e r o lu r . S o n sö z ü m ü s ö y le m e d e n ev v el 2 2 .1 0 .9 4 8 T a s v ir ’in b a ş y a z ıs ın d a k i ç a tış m a d a c e v a b ım ı v e rm iş o la y ım Bu y a z ın ız d a şö y le d iy o rs u n u z : « A lla h b ir d e d iğ in e in a n m a d ığ ım , im z a la d ığ ı b e y a n la r ı i n k â r e tm e k le m a r u f ; Ş ü k r ü S ö k m e n s ü e r D a h iliy e V e k ili idi. B iliy o ru m k i k e n d is i B aş­ b a k a n , B a ş b a k a n y a rd ım c ıs ı v e a r ­ k a d a ş la r ı, İn ö n ü ’n ü is tib d a t le h in e ta h r i k için h e r g ü n u y d u r m a ih tilâ l m a s a lla r ı u y d u r u y o r la r . M a lu m h a ­ fiy e r a p o r la r ı ile s u ik a s t te z v ira tı y a p ıy o r la r d ı.» N e ro n k a d a r zalim r u b a s a h ip C i­ h a d B a b a n ! Ö ç a lm a k is te d iğ in i n ­ s a n l a r a k ıy m a k ta k a r a v e k ızıl f a ­ ş is t lid e r le r in e ta ş ç ık a r ta c a k b ir v a r lık s ın , S en y a ln ız ş a h ıs la r için d e ğ il c e m iy e t iç in d e k o r k u n ç b ir a d a m s ın . B ir in s a n k a fa s ın d a , a n c a k b u k a d a r m e n f u r o la y la r te r t i p le ­ n e b ilir . G ö r ü n ü ş ü n ü z v e ş e y ta n c a te m a s la r ın ız ç o k a ld a tıc ıd ır ; f a k a t z a m a n se n i b ü tü n m a h iy e tin le o r ­ t a y a k o y a c a k tır . Ü ç s e n e y e y a k m b i r z a m a n ev v el c e r e y a n e tm iş v e o z a m a n k a m u o y u n a y a n lış a k ­ s e ttirilm iş b ir o la y ı, lâ y ık o ld u ğ u n c e v a p la r ı d a h a ' o z a m a n a lm a k la b e r a b e r , k a m u o y u u n u t tu d iy e ; te k r a r la m a k s u re tiy le v a r m a k is te ­ d iğ in h e d e fe u la ş a m ıy a c a k s m ız . H a ta y ’d a 1 9 .7 .9 4 6 d a v e rd iğ im b ir k o n f e r a n s ta s ö y le d iğ im sö z ler h a k k ın d a y a y ın la d ığ ın v e s ik a n ın İl m a h iy e tin i z a m a n ın d a v e A n a d o lu a ja n s ı v a s ıta s iy le v a ta n d a ş la r ın b il­ g isin e. a rz e tm iş v e size d e b azı su - a lle r te v c ih e tm iştim . Bu s u a lle rim in ‘k a r ş ılık la r ın ı h â lâ a lm ış d e ğ ilim . S en » elin d ek i v e s ik a y ı A n k a r a ’d a b ir n o te r e g ö tü r e r e k ta s d ik e ttir d in ve b u m u a m e le y i b ir h u k u k ç u y a y a k ış - m ıy a c a k b ir e d a ile ve y a y g a r a ile n e ş r e ttin . B u n u n h iç b ir k ıy m e ti o- la m a z d ı. Ç ü n k ü b u m u a m e le o v e ­ s ik a n ın g a z e te d e y a y ın la n a n

kılişe-n îkılişe-n a sit o ld u ğ u kılişe-n u ta s d ik te kılişe-n ib a r e t o lu p b a n a a id iy e tin i n e te a b it v e no d e te y it m a h iy e tin d e d e ğ ild ir. F a ­ k a t s e n in m e to d u n t ir a ji a r tt ı r m a k iç in k a m u o y u n u iğ fa ld e n i b a r e t o l­ d u ğ u n a g ö r e b ö y le o y u n la r d a n z ev k d u y a r s ın . E lip d e k i v e s ik a d a k i y a z ı­ n ın b e n im y a zım o lm a d ığ ın ı ve bu y a z ı a ltın d a im z a m d e ğ ild e a d ve e o y a d ım ın ilk h a r fle r i o ld u ğ u n u ve b u n e v i te k h a r f l e r in d c ta k lid in in v e h a tt â te k n ik u s u lle rle n a k il ve ikopy e sin in m ü m k ü n o ld u ğ u n u fen - n e n is p a t m ü m k ü n o lm a k la b e r a b e r h e r h a n g i b ir m u h a b ir e im z a v e rm e ­ n in a sıl o lu p , a d ve so y a d ı iş a r e tle ­ r in in b ir m ü s v e d d e k â ğ ıd ın a y a z d a d iy e iş a r e t e d e r gibi k o n m a ­ s ın ın lâ u b a lilik ve m a n a s ız lığ ın ı k e s ­ tir e c e k k a d a r ib lisa ııe z e k â y a d a m a lik sin iz . Bu m e v z u d a k i ta r tış m a s ıra s ın d a A n k a r a ’d a n m a tb a a n ız la y a p tığ ın ız b ir te le fo n k o n u ş m a s ın d a b e n i z e d e ­ le m e k için ü ç b in H ra k a d a r p a r a s a r f ın a m e z u n iy e t v e rd iğ in iz i v e b u s u r e tle a r ta c a k tir a j d o la y ısiy le , s a r f e d ile n p a r a n ı n b ir k a ç m isli k â r te ­ m in o lu n a c a ğ ın ı s ö y le d iğ in izi d e si­ zin y a k ın b ir a r k a d a ş ın ız ın ifa d e s in e a tf e n d o s tla rım b a n a a n la tm ış la rd ı. Bu te r t i p d o ğ ru o ls u n v e y a o lm a s ın ; a m m a s e n in k a f a n d a y e r bu lab ilir* K o n u ş m a la r ım d a h iç b ir z a m a n m u ­ h a le f e t p a r tis in in tü m ü n ü v e m a n e v î ş a h s iy e tin i h e d e f tu tm a d ım . Bu k o ­ n u ş m a m ın H a ta y m u h itin d e te k te k f e rd le r e a it o ld u ğ u n u o s ır a d a H a ­ t a y 'd a b u lu n a n s a y ın b ir k u r u c u y a s ö y le m iş v e size a ja n s la c e v a p v e r ir ­ k e n b u k e y fiy e ti d e a ç ık la m ış tım . B en im b u k o n u ş m a d a k a s t e ttiğ im in s a n h a k k ın d a H a ta y d e v le tin d e a - ğ ır c e z a m a h k e m e s in in s a v c ı id d ia ­ n a m e s i v e h ü k ü m ilâ m s u r e ti e lim ­ d e d ir . B u id d ia n a m e v e ilâ m a g ö r e b u in s a n v e a r k a d a ş la r ı m a h k e m e h u z u r u n d a k o m ü n is t o ld u k la r ın ı i- t ır a f e tm iş le r d ir : A n c a k , a f k a n u ­ n u n d a n s o n r a b u y o ld a fiilî b ir h a ­ r e k e tle r i g ö r ü lm e d iğ in d e n b e r a e tl e - r in e k a r a r v e r ilm iş tir . Bu m a h k e m e z a b ıtla r ın ın te d k ik i h e r r.a îd e e n te ­ r e s a n o la c a k tır . Biz* s ö z ü m ü z ü b ö y le v e s ik a la r a d a y a n a r a k s ö y le riz . S e n in g ib i m u - h a y y e le m iz d e ic a t e tm e y iz . V e y a b u u ğ u r d a p a r a n ı n te s ir in ­ d e n f a y d a la n m a y ız . H e r h a n g i b ir v a ta n d a ş h a tt â s u ç lu d a h i o lsa o n u , u m u m î e f k â r ö n ü n d e , ta h r i k e d il­ m e d ik ç e v e n e fis m ü d â fa a s ı z o r u n d a k a h n m e d ık ç a t te ş h ir e tm e ğ e h a k k ım y o k tu r . B u n u n iç in d ir k i şim d iy e İk a d ar n e b u ilâ m ı ve n e d e b u h u ­ s u s ta k i v e s ik a la r ı n e ş re tm e d im . ( N e r o n ) k a r a k t e r l i b i r in s a n ın y a n i se n C ih a d B a b a n ’m ' b e n im sö z ­ le rim e in a n m a s ı v e y a in a n m a m a s ı S ö k m e n s ü e r ’i n e b ü y ü t ü r v e n e d e (k ü ç ü ltü r: A k s in e o la r a k sizi ta n ım ış v e a n la m ış o la n la r, b a n a y a p m a k ta o ld u ğ u n u z te c a v ü z le r i b e n im le h im ­ d e o la r a k k a b u ld e te r e d d ü t e tm e z ­ le r^ Ç ü n k ü b e n i n e için ç ü r ü tm e ğ e o:!-k a v n y a c a o:!-k o:!-k a d a r n a n m a b a y C ih a d ç a lış tığ ın ız ı g u n d u r îa r . S a k ın b a n a B a b a n ! A sıl m e s e le y e te m a s ed elim . V e s e n in a ja n lık c e p h e n i d e o r t a y a k o - y a h m . « İ n ö n ü ’n ü is tib d a t le h in e t a h r i k iç in h e r g ü n u y d u r m a ih tilâ l m a s a l­ la r ı u y d u r u y o r la r . M a lû m h a fiy e r a p o r l a r ı iîe s u ik a s t te z v ira tı y a p ı­ y o r la r d ı.» ifa d e n iz i sizin m a h iy e ti­ n izi m e y d a n a v u r a n ç o k e n te r e s a n b ir v e s ik a o la r a k k a b u l e d iy o ru m .

İh tilâ l m a s a lla r ı ile İ n ö n ü ’n ü is­ tib d a t le h in e t a h r i k e d e r k e n v e y a m a lû m h a fiy e r a p o r l a r ı ile s u ik a s t te z v ir a tı y a p a r k e n , b u n la r a se n in y a n i (İ3 tib d a tz a d e ) n in v u k u f u n u te m in e d e c e k ş a r t l a r ş u n la r o la b i­ lir : 1 — B öyle b ir ta h r ik s ıra s ın d a y a b e r a b e r c e s a y ın İ n ö n ü ’n ü n h u z u ­ r u n d a b u lu n m a m ız lâ z ım d ır. 2 — Y a h u t, s a y ın İ n ö n ü n ü b u y o ld a t a h r i k e d e r k e n o r a d a h a z ır b u lu n a n v e y a b izi d in le y e n b i r ş a h ­ s iy e t v e y a a r e n t a le ti ta r a f ın d a n b u h u s u s ta k i k o n u ş m a la r ın size n a k le ­ d ilm iş o lm a sı g e r e k tir .

3 ■— V e y a b u k o n u ş m a la r b ir tu ­ t a n a k ile te s b it o lu n u y o r s a b u n la ­ r ın b i r e r k o p y e s in i ele g e ç irm e k im k â n ın a s a h ip o lm a k g e r e k m e k te ­ d ir.

B irin c i h â l v a k î d e ğ ild ir.

A n c a k ik in c i v e y a ü ç ü n c ü h â l a k - Ta g e le b ilir. B u n u n m a n a s ı ş u d u r : Siz D e v le t B a ş k a m n ın h a r im in e n ü f u z e d e c e k k a d a r te r tip le n m iş v e te ş k ilâ tla n m ış b ir h a ld e s in iz k i; b u fevkaiâdr» . h a fiy e c İliğ ia b ir e n m ü z e - c id ir . O “ h a ld e ö te k in e b e r ik in e a- ja n lık ü s ta d lığ ı p a y e s i v e r m e k te b a k lıs m ız . Ç ü n k ü , siz b u h u s u s ta o r d i­ n a r y ü s p r o f e s ö r lü ğ ü n ü s tü n d e d a b i r m e v k ii re fid e s in iz . E ğ e r h a k ik a te n b ö y le b ir te r tip k a r ş ıs ın d a is e k D e v le t B a şk a m m ız la te m a s la r d a m e m le k e tin h a y a tiy e ti île ilg ili k o n u ş m a la r ın d a gizli k a l ­ m a m a s ı te h lik e s iy le k a r ş ı k a r ş ıy a b u lu n u y o r u z d e r n e k tir .

İd d ia n ız e s a s ta n ç ü r ü k o ld u ğ u n u v e y a b u h u s u s ta b ir k a r a k te r s iz t n r a fın ıln iğ fa l e d ilm iş o lm a n ız ih tim a li­ n e g ö r e D e v le t B a ş k a n ım ız ın y ü k s e k h u z u r la r ın ın ta m e m n iy e tin i ş ü p h e ­ y e d ü ş ü r e c e k b u t e r t i p le r in s e n in p u s lu k a f a n d a c a n la n d ığ ım k a b u l e tm e k z a r u r î o lu r . Bu h o k k a b a z b k la r a a r tı k b ir so n v a r m a k g e r e k m e k te d ir . O n u n iç in se n C ih a d B a b a n ;. Ş e re fli h a y s iy e tli, b ir in s a n , sİyn- sî a h lâ k v e f a z ile te s a h ip b ir f e r d i* s e n ; h iç v a k it g e ç irm e d e n .

İ n ö n ü 'n ü is tib d a t le h in e ta h r ik e ttiğ im iz ve k e n d i s i n i h a fiy e r a p o r - la riy îe s u ik a s t v e itilâ! te z v ira tı y a p tığ ım ız a d a ir v e s ik a la rın ı ve d e ­ lille rin i n e ş r e tm e lis in . A k s i ta k d ir d e , k a m u o y u ö n ü n d e ne k a d a r k ö tü b ir d u r u m a d ü ş e c e ğ im v e şim d ijre k a d a r y a z d ık la r ın ın d a se n in u y d u r ­ m a la rın d a n v e y a te v tip ç iîe rin se n i

g a fle te d ü ş ü r m e le r in d e n i b a r e t o l­ d u ğ u n u n m e y d a n a ç ık a c a ğ ın ı v e b u n u n m a n â s ın ı g ö z ö n ü n d e t u tm a k lâ z ım d ır.

İ s ta n b u l'd a 9 4 7 d e y a p ıla n k ıs m î s e ç im le rd e iş tir a k n is b ç tin i b e n im % 6 0 ta n fa z la g ö s te rd iğ im i k a y d e ­ d iy o rs u n u z .

S ö k m e n s ü e r , e ğ e r b u s e ç im le rd e h ile y a p ılm a s ın ı ta v ıiy e e tm iş ise b u ta v s iy e y e u y a n la r fiile n s u ç lu d u r la r . O s e ç im d e S ö k m e n s ü e r b ir te s ir y a p m ış ise b u te s ir in m a h iy e tin i o s e ç im in b a ş m e s u lü d e r h a l a ç ık la ­ y a b ilir. U n u tm a m a lıd ır ki, b u se c im d e n İd a re c i v e P a r tic i o la r a k m es u l o - Üanları İ s ta n b u l C . H . P . m e r k e z in d e to p la y ıp s e ç im in d ü r ü s t c e r e y a n ın ı is te y e n P e k e r ’d ir . E g « r s e ç im d e b ir o y u n o lm u ş ise v e b u o y u n , k a h r a ­ m a n la rı a r a s ın d a k a lm ış t a y e tk ili id a r e m e r c ile r in e b i r ş ik â y e t v a k î o lm a m ış is-e b u n u n m e s u lü İç iş le ri B a k a n ım ıd ır? E ğ e r İç iş le ri B ı k a n ı y e tk ili id a r e m e r c ile r in d e n a ld ığ ı r a p o r l a r a d a y a ­ n a r a k se ç im n e tic e le r in i y a y ın la m ış ise b u o n u n şah-jı te r tib ım id ir ?

Bu s e ç im in m e s u lle rin i u m u m î e f ­ k â r ö n ü n d e b e n im b u se ç im h a k k ın ­ d a k a n u n d ışı b ir ö ğ ü tte b u lu n u p b u lu n m a d ığ ım ı e tle rin i v ic d a n la r ın a k o y a r a k a ç ık la m a ğ a d a v e t e d iy o - r u m . B u h u s u s ta fcöyliyeceğim te k ?Öz* s a d e c e m e n f u r v e m e T u n b i r t e r t i p ­ te n i b a r e tt i r . S o n s ö z ü m : Bu v a ta n d a c id J e n İn ö n ü gibi t a ­ r ih in n a d ir y e tiş ti:d iğ i v e A t a tü r k ’­ ü n e n y a k m a r k a d a ş ı v e k a r d e ş i v e e s e rle r in in f ik ir o r ta ğ ı v e u y g u ­ la y ıc ıs ı g e le c e ğ im iz in d e en k u v v e tli ü m id i, ta r ih i d e ş e r e f le r le d o lu b ir v a ta n e v lâ d ın a v e d e r in ş e fk a tli b ir a ile b a b a s ın a , C u m h u riy e tim iz e v e a n a y a s a m ız a k ıy m a k is tiy e n d e m o k ­ r a s i v e h ü r r i y e t d ü ş m a n ı in s a n la r v a r s a b u n l a r k im o lu rs a o lsu n , m il­ le t h u z u r u n d a m u h a k e m e o lu n m a lı v e s u ç la r ı t a h a k k u k e d e rs e m e r h a ­ m e ts iz c e c e z a la n d ır ılm a lıd ır la r . Bu gibi is n a d la r s a y ın S u a d H a y r i Ü r ­ g ü p lü iş in d e o ld u ğ u gibi ta h a k b p k e tm e d iğ i ta k d ir d e , v a ta n d a ş la r ın şe ­ r e f ve Jıa y aiy etıle o y n a m a ğ ı ş a b s î i b tir a s v e m e n f a a tla r ı için g e ie n e k h a lin e g e tirm iş o la n m ü f r itle r d e h iç o lm a z sa m ille t h u z u r u n d a te ş h ir e d ilm e lid irle r.

B e n ce i k ti d a r v e y a m id e ih tir a s ı y o lu n d a v a ta n d a ş ş e r e f v e h a y s iy e ­ tin i k ır a n , v a ta n d a ş la r ı b irib í rin a d ü ş ü r e n v e y a d ü ş m a n s a f la r h a lin ­ d e p a r ç a lıy a n , m e m le k e tte f e rtd a v e c e m iy e tte h u z u r v e e m n iy e t b ı - r a k m ıy a n d e m o k r a s i siste m i m e r d u t b ir s is te m d ir. A k s i o la r a k v a ­ ta n d a ş la r ın h a y s iy e t v e ş e re fin i k o ­ r u y a n , M illî B irliğ i d a im a b e sliy e n , p a r tic iliğ i f ik ir s a h a s ın d a y u r d a v s m ille te h a y ır g e tir e c e k y o ld a tu ta n , v a ta n d a ş la r a r a s ın d a k i f ik ir a y r ılık ­ l a r ın ı d ü ş m a n c e p h e le r e b ö lü n m e y o lu n d a k u lla n m a ğ a m ü s a a d e e tm i y e n v e d a b a k ü ç ü k y a ş ta n itib a r e n m ile t v e v a ta n s e v e rlik v e y u r t v a m ille t k a r d e ş liğ i d u y g u la r ın ı a ş ıla ­ m a ğ ı p r e n s ip s a y a n e n ih a y e t v a ­ t a n a h iz m e t e d e n v e m ille tin m â ­ n e v i m e s n e tle r i o la n m e m le k e t ç o ­ c u k la r ın ı, ( P u t l a r ı d e v ir e lim ) d u y ? g u s u n d a o la n la r ın te s a llu t v e t a a r ­ r u z la r ın a k a r ş ı k o r u y a n m ü e s s e s e le - r e s a h ip b ir d e m o k r a s iy e t a p ın m a k v e o n u n u ğ r u n d a h e r fe d a k â r lığ ı y a p m a k h e m m ille t v e h e m d e v a ­ ta n v e insanilik b o r c u d u r . E ğ e r şa h sım ı, C u m h u r iy e ti v e a n a y a s a y ı silip s 'i p ü r e r e k d i k ta t ö r ­ lü k te s is in e â le t o lm a k la s u ç î.m d ı- r a n la r b u id d ia la r ın ı, b e n im gibi a lın a ç ık o la r a k v e c e s a r e tle T ü r k m ille ti h u z u r u n a ç ık a r a k is p a t e d e ­ m e z le rs e o n la r ı siy a si a h lâ k v e f a ­ z ile tte n , in s a n lık s e v g is in d e n m a h ­ r u m m ü f r itle r , ' is n a d ç d .ır v a l a n e t f ik ir le rle ç a r p ılm ış in s a n s u r e tin d e ib lis le r o l a r a k ; ith a m e d iy o ru m . R a h m e tli C e m â l â d ir , g ö z le rin i b ir a ç s a d a şu B ab ıâi! y o k u ş u n d a G a m a lıh a ç lı m e n d ille te r le r in i s il­ m e ğ e ç a lış a n , d ü n ü n N azist N e r o n - la r ın m v e m e d d a h la r ın ın v a ta n ı ş u ­ n a b u n a k e n d i m alî gibi o e ş k e ş ç e ­ k e n f ır d ö n d ü le r in b u g ü n ü n D e­ m o k r a s i K a h r a m a n lığ ın d a k e n d ile ­ r in i n a s ıl ö n c ü g ö s te r d ik le rin i b ir g ö r s e ... G ü m ü ş ü n e m ille tv e k ili Ş ü k r ü S ö k m e n s ü e r

f "

... ... ^

I “Yalova,, seferlere başlıyor j

H o îlâ n d a y a ıs m a r la n a n v e ev v elk i h a f ta lim a n ım ız a g e le n Y a lo v a v a ­ p u r u n u n ta m r ia tı ro n a e rm iş tir. V a p u r b ir k a ç g ü n e k a d a r s e f e r le r e b a ş -

lıy a c a k tır . Y u k a r ıd a Y â lo v a n in H o llâ n d a d a tecrübflf s e y ir le r in d e a lın m ış b ir re sm i PÖrü İm e k te d ir.

Taha Toros Arşivi