Sait Faik diye bir ‘ada’!.
t
aik, çok ünlü, ç” da y y caba bilir miydiniz? Sait Faik, çok ünlü, ç
başarılı ‘Kestâneci Dostum’ hikâyesini, ‘Yü-
rüyüş’te yayımlamıştı. (8 sayı: 5, llkânun (Aralık)
1942) Daha az ünlü olmayan ‘Sevgilim’e Mektup larının Sait (Faik), ilkini yine ‘Y ürüyüş’te (9 llkteş- rin (Ekim) 1942); sonrakileri, ilerde TSP’nin ‘nâşir-i
efkârı’ olacak ‘Gün’ dergisinde yayımlamıştı. 4 Ara
lık olayı patlak verince, (4 Aralık 1945), Sait Faik,
Gazete ve matbaanın, gözü dönmüş bir gürûh ta rafından, darmadağın edildiğini görmüştü; sıranın, sonra diğerlerine geleceğini kestirip; soluk soluğa, ‘Gün’ün ve ‘Yeni Dünya’nın dizilip basıldığı, Kule- d ib i’ndeki La Turquie matbaasına koşarak, ‘tepltiir1^
li olmaları’ için, dostlarını uyarmıştı. f ¿ Ç ‘Uyarılanların’ birisi Haşan Tanrıkut, olayı barla j
o anlattı; yıllar sonra, Nisuaz PastahanesiSıde^st- cak çikolata, croissant, Sipahi Ocağı sigarası, be yaz Rus garson kadınlar), bir akşamüstü, bunu Sa
it’e sordum; midye mavisi gözlerini, kaçırarak; ade
ta mahçubiyetle: ...bu Haşan da, hiçbir şeyi saklayamaz!” dedi, dolaylı da olsa, doğrulamış ol
du. Peki, Sait Faik, sosyalist bir yazar mıydı? El bette, hayır! O, ‘nev'i şahsına münhasır’, gerçekten büyük ve renkli, fakat hiçbir ‘disipline’sığmayan,
‘ilerici/progressiste’ bir yazardı. Nasıl ki, ‘Sosya list Sol’a ait birçok dergi ve gazetede adları görül
müş; -o da bir şey mi, ‘komünist’ diye başı belâya girmiş- nice yazar ve şairimiz; ‘Marksist’ estetiğin kriterlerine göre, aslında ya ‘Eleştirel Gerçekçî’dir- ler, ya da ‘ilerici’ (Progressiste)!
Bu onları, küçültür mü? Ne münasebet! Bence,
‘sivil’ ve ‘aydın’ olarak, hatta büyütür. Yüceltir de!
Ne var ki doğru değerlendirme, ancak, nesnel (ob jektif) kriterlere dayanılarak, yapılmalıdır; o kriterle re yaslandınız mı da,- estetik düzeyde olduğu ka dar, ideolojik, yâni ekonomik, ve siyasi düzeyde de-; ne ‘Garip Hareketi’ni (yâni 1. Yeni’yi), ‘Sosyalist
Sol’ sayabilirsiniz, ne de ‘II. Yeni’yi!..
Neden mi? Onu da tartışabiliriz.
http:// www.prizma.net. tr/ A ILHAN http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi