Klini¤imizde do¤um yapan ikiz gebeliklerin
de¤erlendirilmesi: Üç y›ll›k deneyim
Cengiz fianl› İD , Salih Burçin Kavak İD, Melike Aslan İD, Ebru Çelik Kavak İD, ‹brahim Batmaz , Gülay Bulu
F›rat Üniversitesi T›p Fakültesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, Elaz›¤ İD
İD
Özet
Amaç:‹kiz gebelikler tüm gebeliklerin %1–2’sini oluflturmaktad›r.
Son zamanlarda yard›mla üreme tekniklerinin yayg›nlaflmas›yla beraber ço¤ul gebelik insidans›nda art›fl izlenmifltir. Kötü neonatal sonuçlardan temel olarak erken do¤um eylemi sorumlu tutulmak-tad›r. Bu çal›flmada klini¤imizde görülen ikiz gebeliklerin fetal-maternal sonuçlar›n› de¤erlendirmeyi amaçlad›k.
Yöntem:Klini¤imizde 01.01.2017 – 01.01.2020 tarihleri aras›nda do¤um yapan toplam 4241 gebe aras›nda yer alan 130 ikiz gebe ça-l›flmaya dâhil edildi. Hastalar›n do¤um kay›tlar› retrospektif olarak incelenerek yafl, gebelik haftas›, do¤um flekli, do¤um a¤›rl›¤›, fetal cinsiyetler, koryonisite özellikleri, hastalar›n laboratuvar parametre-leri kay›t alt›na al›nd›. Çal›flmada elde edilen veriparametre-lerin de¤erlendiril-mesinde, tan›mlay›c› istatistik, istatistiksel analizler için SPSS 21.0 program› kullan›ld›. Veriler ortalama ± SS (standart sapma) olarak belirtildi.
Bulgular:‹kiz gebelik s›kl›¤› %3 olarak tespit edildi. Tan› an›nda de¤erlendirilen ultrasonografik görüntülemede olgular›n %27.7’i monokoryonik ve %72’si ise dikoryonik olarak belirlendi. Gebele-rin %12.3’ü term ve %87.7’si preterm dönemde idi. Preterm fe-tüsler de¤erlendirildi¤inde 114 preterm fetüsün %37.7’si geç pre-term, %29.2’si orta preterm ve %20.8’i erken preterm do¤um idi. Tedavi gebeli¤i (ovulasyon indüksiyonu ve yard›mla üreme teknik-leri ile sa¤lanm›fl gebelik) oran› %20 ve spontan ikiz gebelik oran› %80 olarak saptand›. Ortalama maternal yafl 31.3 olarak belirlen-di. Maternal morbidite aç›s›ndan incelendi¤inde anemi, erken do-¤um eylemi ve erken membran rüptürü en s›k problemler olarak izlendi. Ortalama bebek a¤›rl›¤› 1832 g olarak belirlendi ve bebek-lerin %59.3’ü düflük do¤um a¤›rl›kl› bebek, %21.8’i çok düflük a¤›rl›kl› bebek olarak de¤erlendirildi. Hastalar›n %12.5’inde bir fetüs transvers prezentasyona sahip iken, %53.1 olguda ise en az bir fetüs makat prezentasyonunda idi ve %34.4 olgu ise bafl-bafl prezentasyonuna sahip idi.
Sonuç:‹kiz gebelikler artm›fl feto-maternal risklerle karakterize-dir. Bu nedenle hem antenatal hem de intrapartum yönetim titiz-likle yürütülmelidir.
Anahtar sözcükler:‹kiz gebelik, komplikasyon.
Yaz›flma adresi:Dr. Salih Burçin Kavak. F›rat Üniversitesi T›p Fakültesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, Elaz›¤. e-posta:burcinkavak1@gmail.com / Gelifl tarihi:23 Haziran 2020; Kabul tarihi:27 Temmuz 2020
Bu yaz›n›n at›f künyesi:fianl› C, Kavak SB, Aslan M, Çelik Kavak E, Batmaz ‹, Bulu G. The assessment of twin pregnancies delivered in our clinic: three-year experience. Perinatal Journal 2020;28(3):170–175. doi:10.2399/prn.20.0283005
Bu yaz›n›n çevrimiçi ‹ngilizce sürümü: www.perinataljournal.com/20200283005
Perinatoloji Dergisi 2020;28(3):170–175 Perinatal Journal 2020;28(3):170–175
künyeli yaz›n›n Türkçe sürümüdür.
©2020 Perinatal T›p Vakf›
R Ü N
A TO L O J Ü DE R GÜ S
Abstract:The assessment of twin pregnancies
delivered in our clinic: three-year experience
Objective:Twin pregnancies constitute 1–2% of all pregnancies. With the recent developments in assisted reproductive technolo-gies, the incidence of multiple pregnancy has increased. Preterm labor is held responsible for the poor neonatal outcomes primarily. In our study, we aimed to assess fetal-maternal outcomes of twin pregnancies seen in our clinic.
Methods:One hundred and thirty twin pregnancy cases out of 4241 pregnant women who delivered in our clinic between 01.01.2017 and 01.01.2020 were included in the study. The labor records of the patients were reviewed retrospectively and their data for age, week of gestation, delivery type, birth weight, fetal sex, chorionicity char-acteristics and laboratory parameters were recorded. Definitive sta-tistics and SPSS 21.0 for statistical analyses were used to evaluate the data obtained from the study. The data were presented as mean ± SD (standard deviation).
Results:The incidence of twin pregnancy was found 3%. In the ultrasonographic imaging evaluated during diagnosis, 27.7% of the cases were monochorionic and 72% of them were dichorionic. Of the pregnant women, 12.3% were at term and 87.7% were at preterm period. When the preterm fetuses were evaluated, 37.7% of 114 preterm fetuses were delivered at late preterm period, 29.2% of them at mid-preterm period and 20.8% at premature preterm period. The rates of treatment pregnancy (pregnancy provided by ovulation induction and assisted reproductive technologies) and spontaneous twin pregnancy were 20% and 80%, respectively. Mean maternal age was found 31.3. When evaluated in terms of maternal morbidity, preterm labor and premature rupture of membrane were the most common problems. Mean newborn weight was 1832g and 59.3% of the newborns had low birth weight and 21.8% of them had very low birth weight. While one fetus had transverse presentation in 12.5% of the patients, at least one fetus had breech presentation in 53.1% of the cases and 34.4% of the cases had head-head presentation.
Conclusion:Twin pregnancies are characterized by the increased feto-maternal risks. Therefore, both antenatal and intrapartum management should be maintained diligently.
Girifl
Klasik bilgiler ›fl›¤›nda ikiz gebeliklerin, tüm gebe-liklerin %1–2’sini oluflturdu¤u görülmektedir.[1]Ancak son y›llarda ovulasyon indüksiyonu ve yard›mla üreme tekniklerinin yayg›nlaflmas›yla beraber ço¤ul gebelik insidans›nda belirgin bir art›fl görülmüfltür.[2,3]
Bir po-pülasyondaki ço¤ul gebelik insidans› klasik olarak, ikiz gebelikler 1/n, üçüz gebelikler 1/n2
ve dördüz gebelik-ler 1/n3
olacak flekilde hesaplanabilir.[4]
Ço¤ul gebelikler maternal ve perinatal morbidite oranlar›n›n yüksek olmas› nedeniyle riskli gebelikler ola-rak de¤erlendirilmektedirler. Ço¤ul gebeliklerde kötü neonatal sonuçlardan temel olarak erken do¤um eylemi sorumlu tutulmaktad›r. Tekil gebeliklere k›yasla ço¤ul gebeliklerde 7–10 kat daha fazla erken do¤um eylemine rastlanmaktad›r. Bu durum uterusun gerginli¤inin art-mas›, kanlanmas›n›n az olart-mas›, servikse mekanik bas›, erken membran rüptürü gibi faktörlerle aç›klanmaya ça-l›fl›lm›flt›r.[5] Ayr›ca gestasyonel hipertansiyon, plasenta previa, antenatal, intrapartum kanama, hiperemezis gra-vidarum ve erken membran rüptürü gibi komplikasyon-lar›n s›kl›¤›nda da art›fl izlenmifltir.[6]
Genel olarak bak›ld›¤›nda ikiz gebelikler, perinatal mortalitenin yaklafl›k %10–12’sini oluflturmaktad›r.[7] ‹ntrauterin ölüm ve yenido¤an ölüm h›z› tekil gebelik-lere göre daha fazlad›r.[8]
Y›llar içerisinde perinatal mortalite oran› azalmas›na ra¤men ço¤ul gebeliklerde-ki prematürite risgebeliklerde-ki son 20–30 y›l içerisinde de¤iflme-mifltir.[9]
Çal›flmam›zda merkezimizde son üç y›l içerisinde do¤umu gerçeklefltirilen, ciddi fetal ve maternal morbi-dite-mortalite sebebi olan ikiz gebeliklerin maternal ve fetal sonuçlar›n› de¤erlendirmeyi amaçlad›k.
Yöntem
Klini¤imizde 01.01.2017 – 01.01.2020 tarihleri ara-s›nda do¤um yapan toplam 4241 gebe araara-s›nda yer alan 130 ikiz gebelik vakas› belirlendi. Hastalar›n kay›tlar› ret-rospektif olarak incelenerek yafl, gebelik haftas›, do¤um flekli, do¤um a¤›rl›¤›, fetal cinsiyetler, koryonisite özel-likleri, hastalar›n laboratuvar parametreleri kay›t alt›na al›nd›. Anne yafl›, do¤um s›ras›ndaki yafl olarak kabul edildi. Gebelik haftas›, düzenli adet olanlarda son adet tarihine, adetleri düzensiz olanlarda ve tüp bebek tedavi-si ile gebe kalanlarda fetal bafl-popo mesafetedavi-si ölçümüne göre belirlendi.
Çal›flmada elde edilen verilerin de¤erlendirilmesinde, istatistiksel analizler için SPSS 21.0 program› (SPSS Inc., Chicago, IL, ABD) kullan›ld›. Veriler ortalama ± SS (standart sapma) olarak belirtildi. Verilerin analizinde ta-n›mlay›c› istatistik kullan›lm›fl olup, p<0.05 istatistiksel olarak anlaml› kabul edildi.
Bulgular
Çal›flmam›zda ikiz gebelik s›kl›¤› %3 (130/4241) ola-rak tespit edildi. Tan› an›nda yap›lan ultrasonografik gö-rüntülemede, olgular›n %72.3’ü dikoryonik diamniyotik (94 olgu), %26.2’si monokoryonik diamniyotik (34 ol-gu), %1.5’i ise monokoryonik monoamniyotik (2 olgu) olarak belirlendi. Gebelerin %12.3’ü term (16 olgu) ve %87.7’si preterm (114 olgu) dönemde idi. Term olgula-r›n tamam› 37–39. gebelik haftalar› aras›nda olup, erken term olarak de¤erlendirildi. Preterm fetüsler de¤erlen-dirildi¤inde 114 preterm fetüsün 49’u (%37.7) geç pre-term (34–36 hafta 6 gün), 27’si (%20.8) orta prepre-term (32–33 hafta 6 gün) ve 38’i (%29.2) erken preterm do-¤um (24–32 hafta) idi (fiekil 1).
Çal›flmam›zda tedavi gebeli¤i (ovulasyon indüksiyo-nu ve yard›mla üreme teknikleri ile sa¤lanm›fl gebelik) oran› %20 (26 olgu) ve spontan ikiz gebelik oran› %80 (104 olgu) olarak saptand›. Tedavi gebeliklerinin 8’inde erken term, 18’inde ise preterm do¤um (<37 hafta) izle-nirken bunlar›n da 6’s› erken preterm olarak de¤erlendi-rildi. Spontan gebeliklerin sekizinde erken term (37–39 hafta), 96’s›nda ise preterm do¤um gözlendi. Preterm
do¤umlar›n 32’si erken preterm, 23’ü orta preterm ve 41’i geç preterm olarak de¤erlendirildi (Tablo 1).
66 olgu 35 yafl alt›nda iken, 64 olgu 35 yafl üzeri ola-rak tespit edildi. Maternal yafla göre do¤um haftas› in-celendi¤inde anlaml› bir fark olmad›¤›n› gördük. Has-talar›m›z›n ortalama maternal yafl› 31.3 (aral›k: 17–45) olarak belirlendi. 45 olgumuz ilk gebeli¤ini yaflarken, 37 olgu primipar ve 48 olgu multipar gebelik olarak de-¤erlendirildi. 41 olgu mükerrer sezaryen nedeniyle se-zaryen ile sonland›r›lm›fl olup, 2 olguda ilk bebek vaji-nal do¤um ile do¤arken ikinci bebek kordon sarkmas› ve prezentasyon de¤iflmesi nedeniyle sezaryene al›n-m›flt›r. Bir olguda ise invazyon anomalisi nedeniyle his-terektomi yap›lm›flt›r.
Maternal morbidite aç›s›ndan incelendi¤inde erken do¤um eylemi (41 olgu, %31.5), anemi (27 olgu, %20.7), preterm erken membran rüptürü (34 olgu, %26.2) ve se-lektif intrauterin geliflme gerili¤i (12 olgu, %9.2) en s›k problemler olarak izlendi. Ayr›ca 8 olguda (%6.2) preek-lampsi, 8 olguda (%6.2) gestasyonel diyabet ve 7 olguda (%5.4) gebeli¤in intrahepatik kolestaz› gözlendi. Üç ol-guda (%2.3) ikizden ikize transfüzyon sendromu tespit edildi (Tablo 2 ve 3); bu olgular›n ikisine d›fl merkezde lazer ablasyon tedavisi yap›ld›¤› ö¤renilirken, bir olgu ise 26. haftada d›fl merkezden taraf›m›za sevk edilmifl olup, gebelik acil sezaryen do¤um ile sonland›r›lm›flt›r.
Yenido¤an Apgar skorlar›na bak›ld›¤›nda, gebelik haftas› artt›kça 1. dakika (p=0.01) ve 5. dakika (p<0.01) Apgar skorlar›n›n anlaml› olarak artt›¤› gözlendi. Orta-lama bebek a¤›rl›¤› 1832 g olarak saptand› ve bebeklerin %59.3’ü düflük do¤um a¤›rl›kl› bebek (<2500 g), %21.8’i çok düflük a¤›rl›kl› bebek (<1500 g) olarak de¤erlendiril-di. Apgar skorlar› bebek a¤›rl›¤›na göre de¤erlendirildi-¤inde 1. dakika (p=0.02) ve 5. dakika (p=0.01) skorlar›n›n anlaml› olarak artt›¤› gözlendi.
Hastalar›n %12.5’inde (n=16) bir fetüs transvers prezentasyona sahip iken, %53.1 olguda (n=69) ise en az bir fetüs makat prezentasyonunda (%31.3 makat-makat; %21.8 bafl-makat) idi. Bu olgular›n tamam›
se-zaryen ile do¤um yapt›. %34.4 olgu (n=45) ise bafl-bafl prezentasyonuna sahip idi. Bafl-bafl prezentasyonuna sahip 33 olgu, plasenta previa (3 olgu), a¤›r preeklamp-si (4 olgu), erken preterm do¤um (13 olgu), selektif in-trauterin geliflme gerili¤i (2 olgu) ve aile anksiyetesi (11 olgu) nedenleri ile sezaryen ile do¤uma al›nd›. 12 olgu ise vajinal yolla do¤um yapt›.
Tart›flma
Ço¤ul gebelikler tüm gebeliklerin %1–2’sini olufltur-maktad›r ve artm›fl feto-maternal morbidite-mortalite art›fl› nedeniyle yüksek riskli gebeliklerdir. Ovülasyon in-düksiyonu ve yard›mla üreme tekniklerinin yayg›n kulla-n›lmas›yla beraber ço¤ul gebelik insidans›nda %3’lere varan bir art›fl görülmüfltür.[1–3]
Biz de çal›flma yapt›¤›m›z dönemde benzer flekilde, ço¤ul gebelik s›kl›¤›n› %3
ola-Tablo 1.Tedavi ve spontan gebelik özelliklerine göre do¤um ve maternal yafllar›n da¤›l›m›.
<35 yafl (n=66) >35 yafl (n=64)
Özellik 24–316hafta 32–336hafta 34–366hafta 37–39 hafta 24–316hafta 32–336hafta 34–366hafta 37–39 hafta
Tedavi gebeli¤i (IUI, IVF) (n) 4 3 6 5 2 1 2 3
Spontan gebelik (n) 13 8 23 4 19 15 18 4
Tablo 2.Preterm olgularda görülen komplikasyonlar.
Komplikasyon* n (%)
Erken do¤um eylemi 41 (%31.5)
Anemi 27 (%20.7)
Preterm erken membran rüptürü 34 (%26.2)
Selektif intrauterin geliflme gerili¤i 12 (%9.2)
Preeklampsi 8 (%6.2)
Gestasyonel diyabet 8 (%6.2)
Pregestasyonel diyabet 1 (%0.8)
Gebeli¤in hepatik kolestaz› 7 (%5.4)
‹kizden ikize transfüzyon sendromu 3 (%2.3)
Plasenta previa 12 (%9.2)
*Baz› olgularda birden fazla komplikasyon bir arada görülmüfltür.
Tablo 3.Term olgularda görülen komplikasyonlar.
Komplikasyon n (%)
Komplikasyon yok 7 (%5.4)
Erken membran rüptürü 3 (%2.3)
Preeklampsi 4 (%3.0)
rak gözledik. Bunlar›n %20’sini tedavi gebeli¤i, %80’ini spontan ço¤ul gebelik olarak bulduk.
Ço¤ul gebeliklerde en s›k rastlanan obstetrik komp-likasyon erken do¤um eylemidir; tekil gebeliklere göre ço¤ul gebeliklerde erken do¤um eylemi daha s›k görül-mektedir. Bu duruma uterus gerginli¤inde art›fl olmas›, kanlanmas›n›n azalmas›, servikse mekanik bas› oluflma-s›, erken membran rüptürü gibi sebepler ›fl›¤›nda aç›k-lama getirilmeye çal›fl›lm›flt›r.[5] Son y›llarda perinatal mortalite oranlar› azalmakla birlikte, ço¤ul gebelikler-de prematürite riski ve s›kl›¤› gebelikler-de¤iflmemifltir.[9] Ülkü-men ve ark. yapt›klar› çal›flmada ikizler için 37 hafta ve öncesinde gerçekleflen do¤um oran›n› %95, Gül ve ark. yapt›klar› çal›flmada prematür do¤um oran›n› %73 ola-rak bildirmifllerdir.[10,11]
Biz çal›flmam›zda literatüre benzer flekilde ikizlerde prematürite s›kl›¤›n› %87 ola-rak izledik. ‹kiz gebelikler 37. haftada, üçüz gebelikler 31–33. haftada, dördüz gebelikler 29. haftada akci¤er geliflimlerini tamamlam›fl olurlar.[12]
‹kiz gebeliklerde ço¤unlukla 31–32. haftalarda akci¤er matürasyonu ger-çekleflti¤inden dolay›, bu haftalardan önceki do¤umlar-da perinatal morbidite ve mortalite oran› yüksektir ve prematürite ile ilgili komplikasyonlar da bu haftalardan sonra azalmaktad›r.[12]Gül ve ark., yapt›klar› bir çal›fl-mada Apgar skoru düflüklü¤ü ile prematürite ve imma-türite aras›nda anlaml› iliflki saptad›klar›n› bildirmifl-ler.[11]
Biz de benzer flekilde 1. ve 5. dakika Apgar skor-lar› ile do¤um haftas› aras›nda istatistiksel olarak an-laml› iliflki saptad›k (p<0.005).
Ço¤ul gebeliklerde görülen komplikasyonlar›n ön-lenmesi için baz› farkl› yaklafl›mlar öne sürülmüfltür. En kabul gören görüfllerden biri in vitro fertilizasyon esnas›nda transferi gerçeklefltirilen embriyo say›s›n›n iki ile s›n›rl› tutulmas›d›r. Bu yöntem, gebelik süreci ve fetal geliflimi etkilenmeden gebeli¤in pre ve postnatal komplikasyonlar›n›n azalmas› ile sonuçlan›r.[13]
Bir di-¤er yöntem de multifetal redüksiyon ifllemidir. ‹kizle-rin teke düflürülmesi, ikizlere ba¤l› komplikasyonlar› azalt›r ancak bu yöntem hakk›nda halen tam bir kon-sensus oluflmam›flt›r. Üçüz ve daha yüksek say›daki ge-beliklerde bu yöntem önerilmektedir.[14]
Do¤um a¤›rl›¤›na göre 1500 gram›n alt›nda olan bebekler çok düflük a¤›rl›kl› bebek ve 1500–2500 gram aras› bebekler düflük do¤um a¤›rl›kl› bebek olarak de-¤erlendirilmektedir. Ülkemizde 2013 y›l›nda yay›nla-nan bir ikiz gebelik çal›flmas›nda çok düflük a¤›rl›kl› be-bek oran› %12.7 ve düflük do¤um a¤›rl›kl› bebe-bek oran›
%51.1 olarak belirtilmifltir.[10]Bizim çal›flmam›zda orta-lama ikiz a¤›rl›¤› 1832 gram, çok düflük a¤›rl›kl› bebek-ler %21.8 ve düflük do¤um a¤›rl›kl› bebekbebek-ler %59.3 oran›nda tespit edildi. 2013 y›l›nda ülkemizde yap›lan bir ço¤ul gebelik çal›flmas›nda düflük do¤um a¤›rl›kl› bebek oran› %55–65 ve çok düflük do¤um a¤›rl›kl› be-bek oran› %17–20 olarak verilmifltir.[15]
‹kiz gebeliklerde maternal kan hacminde art›fl olsa da demir ve folik asit eksikli¤i anemisi s›k karfl›lafl›lan bir durumdur. Hemoglobin düzeyi 8 g/dl’nin alt›nda oldu¤u zaman kan transfüzyonu gerekmektedir.[16,17] Gül ve ark.’n›n 1998 y›l›nda yapt›¤› bir ço¤ul gebelik çal›flmas›nda anemi oran› bizim çal›flmam›z ile benzer flekilde olarak %30 düzeyinde belirtilmifltir.[11]
Çal›flma-m›zdaki anemik hastalardan kan transfüzyon ihtiyac› olan 2 gebemiz vard›.
Ço¤ul gebelerde tekil gebeliklere oranla artm›fl ge-beli¤e ba¤l› diyabet (GDM) riski oldu¤unu söyleyen yay›nlar olsa da, anlaml› bir iliflki kurulamayan yay›nlar da mevcuttur.[18]
Bizim çal›flmam›zda da bu bilgilerle uyumlu olarak %6 oran›nda GDM izlenmifltir. Kazan-d› ve ark.’n›n 2011 y›l›ndaki çal›flmalar›nda preeklamp-si s›kl›¤› %7, kolestaz %4 ve erken membran rüptürü oran› %20 olarak verilmifltir.[19]
Bizim çal›flmam›zda da benzer flekilde preeklampsi %6, kolestaz %5 ve erken membran rüptürü %26 düzeylerinde görülmüfltür.
‹kiz gebeliklerdeki fetüslerde %8 oran›nda geliflme gerili¤i bildirilmifltir.[20] Çal›flmam›zda benzer flekilde 12 olguda (%9.2) geliflme gerili¤i gördük.
‹kiz gebeliklerde döllenmeden sonra ilk 3 gün içeri-sinde zigotta bölünme olursa diamniyotik dikoryonik (iki amniyon kesesi, iki plasenta), 4–8 günler aras›nda bölünme gerçekleflirse monokoryonik diamniyotik (iki amniyon kesesi, tek plasenta), 8. günden sonra bölün-me olursa monokoryonik monoamniyotik (tek amni-yon kesesi, tek plasenta) ikiz gebelik meydana gelir. 14. günden sonra olan bölünmelerde yap›fl›k ikizlik görül-mektedir.[21]
Neonatal morbiditeninin monokoryonik ikiz gebeliklerde belirgin olarak art›fl gösterdi¤i ve bu sebeple ilk trimesterde koryonisitenin de¤erlendiril-mesi gerekti¤ini vurgulayan yay›nlar mevcuttur.[22]
Ça-l›flmam›za dâhil olan gebelerin ilk trimester ultrason görüntülemeleri incelendi¤inde %50’den daha az›n›n koryonisitesinin erken gebelik haftas›nda belirtildi¤ini gördük. Bizim çal›flmam›zda tan› an›nda yap›lan ultra-sonografi incelemesinde monokoryonik gebelik %27 oran›nda görüldü ve dikoryonik gebeliklerle
k›yaslan-d›¤›nda bu olgularda yaklafl›k 3 kat artm›fl erken mem-bran rüptürü izlendi. Hastalar›n ço¤unun ilk trimester ultrasonografilerinde koryonisitelerinin belirtilmemifl olmas› nedeniyle koryonisite ve neonatal sonuçlar›n sa¤l›kl› olarak karfl›laflt›r›lamam›fl olmas› çal›flmam›z›n k›s›tl›l›klar›ndan biridir.
‹kiz gebeliklerde do¤um flekli aç›s›ndan dikkat edil-mesi gereken birçok maternal ve fetal faktör vard›r.[23] Hastan›n paritesi, önceki do¤um flekli, efllik eden has-tal›klar, gebelik haftas›, geliflme k›s›tl›l›¤› gibi fetal özellikler göz önünde bulundurulmal›d›r. Biz bafl-bafl ile prezente gebeliklerde vajinal yolla do¤umu tercih etmekteyiz ve nitekim vajinal do¤um ile sonlanan 12 olgumuz bafl-bafl prezentasyonunda idi. Ayr›ca bafl-bafl olan 2 olgumuz, kordon sarkmas› ve ikinci bebe¤in prezentasyonunun makata dönmesi nedeniyle sezaryen ile sonland›r›lm›flt›r. Olgular›m›z›n %65.6’s›nda mal-prezentasyon (transvers gelifl, bafl-makat veya makat-makat gelifl) söz konusudur. Prezentasyon anomalisinin bu kadar yüksek s›kl›kta görülmesinin nedeninin, has-tanemizin referans hastane olmas›ndan kaynakland›¤›-n› düflünüyoruz. Ayr›ca son y›llarda artan malpraktis kayg›lar› ve aile anksiyetesi gibi nedenler vajinal do¤um s›kl›¤›n›n azalmas›na neden olmufl gözükmektedir. ‹kiz gebeliklerde malprezentasyon ve prematüritenin daha fazla görülmesi nedeniyle sezaryenin do¤um travmas›-n› azaltaca¤›travmas›-n› ve ikizlerin tüm do¤umlar›n yaklafl›k %1’ini oluflturmas› nedeniyle sezaryen h›z›nda belirgin bir artma yapmayaca¤›n› savunan çal›flmalara karfl›l›k; maternal mortalite ve morbiditenin artmas› ve hastane-de kal›fl süresinin daha uzun olmas›yla ilerihastane-de mükerrer sezaryenlerin artaca¤› ve uygun olgularda vajinal do-¤umla fetal morbidite ve mortalitenin fazla olmayaca-¤›n› savunan çal›flmalar da mevcuttur.[24]
Çal›flmay› yap-t›¤›m›z dönemde, ço¤ul gebeliklerde sezaryen oran›m›z %90.7 idi. Artm›fl sezaryen oran›n› hastanemizin 3. ba-samak merkez olmas›na ba¤l› komplike hastalar›n refe-re edilmesine, sosyokültürefe-rel olarak kayg›l› hasta popü-lasyonunun yo¤unlu¤una ve tedavi gebeliklerinin se-zaryen ile do¤um e¤iliminde olmas›na ba¤lamaktay›z. Endikasyonlar aç›s›ndan prezentasyon anomalileri en s›k sezaryen endikasyonu olarak görüldü. Nonverteks-verteks prezentasyonlarda %0.1 oran›nda fetüslerin ki-litlenme riski belirtilmifl olup bunun da mortalite oran› %31 dolaylar›nda belirtilmifltir.[25]
41 olgumuz (%31.5) ise mükerrer sezaryen endikasyonu nedeniyle sezaryen do¤um ile sonland›r›lm›flt›r.
Sonuç
‹kiz gebelikler artm›fl feto-maternal risklerle karak-terizedir. Bu nedenle hem antenatal hem de intrapar-tum yönetim titizlikle yürütülmelidir.
Ç›kar Çak›flmas›: Ç›kar çak›flmas› bulunmad›¤› belirtilmifltir. Kaynaklar
1. Jones JM, Sbarra AJ, Cetrulo CL. Antepartum management of twin gestation. Clin Obstet Gynecol 1990;33:32–41. [PubMed] [CrossRef]
2. Imaizumi Y. A comparative study of twinning and triplet rates in 17 countries 1992–1996. Acta Genet Med Gemellol (Roma) 1998;47:10–14. [PubMed] [CrossRef]
3. Baxi A, Kaushal M. Outcome of twin pregnancies conceived after assisted reproductive techniques. J Hum Reprod Sci 2008;1:25–8. [PubMed] [CrossRef]
4. Benirschke K. Multiple gestation: the biology of twinning. In: Resnik R, Creasy RK, Iams JD, Lockwood CJ, Moore T, Greene MF, editors. Creasy and Resnik’s maternal-fetal medi-cine: Principles and practice. 7th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2014. p. 53–65.
5. American College of Obstetricans and Gynecologist. ACOG educational bulletin. Special problems of multiple gestation. Number 253, November 1998 (Replaces Number 131, August 1989). Int J Gynaecol Obstet 1999;64:323–33. [PubMed] 6. Wen SW, Demissie K, Yang Q, Walker MC. Maternal
mor-bidity and obstetric complications in triplet pregnancies and quadruplet and higher-order multiple pregnancies Am J Obstet Gynecol 2004;191:254–8. [PubMed] [CrossRef]
7. Sivasl› E, Tekinalp G. Ço¤ul gebelikler. Hacettepe T›p Dergisi 2004;35:154–9.
8. Mun S, Taner CE, Oztekin M, Celimli FH. ‹kiz eflinin intrauterin ölümü. Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi Dergisi 2005;19:31–6.
9. Aköz ‹, Benk D, Ayas S, Yakut Y. 2000–2003 Y›llar› aras›ndaki ço¤ul gebeliklerde obstetrik ve perinatal sonuçlar›m›z. Kartal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi T›p Dergisi 2003;9:180–3. 10. Artunç Ülkümen B, Pala HG, Çal›k E, Koyuncu FM. ‹kiz
gebeliklerde fetal ve maternal sonuçlar›n de¤erlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi Dergisi 2013;3:123–8. 11. Gül T, Sar› A, Kara IH, Karaca M, Demir M, Cerden A. Kli-ni¤imizde son iki y›lda do¤um yapan ço¤ul gebeliklerin de¤er-lendirilmesi. Perinatoloji Dergisi 1998;6:70–3.
12. Brecht JL, Tomich PG. The maternal and neonatal outcome of triplet gestations. Am J Obstet Gynecol 1996;174:1551–6. [PubMed] [CrossRef]
13. Van der Straeten FM, De Ketelaere K, Temmerman M. Delayed interval delivery in multiple pregnancies. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2001;99:85–9. [PubMed] [CrossRef] 14. Evans MI, Krivchenia EL, Gelber SE, Wapner RJ. Selective
15. Vural H. Tersiyer bir merkezde do¤um yapan ço¤ul gebelik-lerin retrospektif analizi. T›pta uzmanl›k tezi, Dicle Üniver-sitesi T›p Fakültesi, Diyarbak›r, 2013. Available from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonuc Yeni.jsp
16. Cruz AC. ‹kiz gebelik. Zuspan FB, editor. Current therapy in obstetrics and gynecology. 4th ed. (Çev. ed. Güner H). Ankara: Atlas Yay›nc›l›k; 1995. p. 391–7.
17. Davis EV. Anemia. In: Gleicher N, editor. Principles and practice of medical therapy in pregnancy. New York, NY: Appleton&Lange; 1992. p. 28–969.
18. Madazl› R. Ço¤ul gebelik komplikasyonlar›. In: Madazl› R, editor. Ço¤ul gebelik. ‹stanbul: Scala Yay›nc›l›k ve Tan›t›m; 2004. p. 154.
19. Kazand› M, Turan V. Multiple pregnancies and their compli-cations. Turkish Journal of Obstetrics and Gynecology 2011; 8:21–4. [CrossRef]
20. Sümer D, Çetin M, Yenicesu A.G, Yan›k A. Spontan ve IVF ikiz gebeliklerin obstetrik ve perinatal sonuçlar›n›n karfl›laflt›r›l-mas›. Cumhuriyet T›p Dergisi 2013;35:526–31. [CrossRef] 21. Bush MC, Pernoll ML. Multiple gestation. In: DeCherney
AH, Nathan L, Laufer N, Roman A, editors. Current diagno-sis and treatment obstetrics and gynecology. 11th ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2013. p. 301–9.
22. Y›ld›r›m G, Gül A, Aslan H, Erol O, Güngördük K, Ceylan Y. The effect of the chorionicity on the neonatal and maternal outcomes in twin pregnancies. Turkish Journal of Obstetrics and Gynecology 2007;4:178–3.
23. Veccicina M, Major C, Morgan MA. Labor and delivery man-agement of the multile gestations. Obstet Gynecol Clin North Am 1995;22:235–46. [PubMed]
24. Trofatter KF. Twin pregnancy: management of delivery. Clin Perinatol 1988;15:93–106. [PubMed]
25. Warenski JC, Kochenour NK. Intrapatum management of twin gestation. Clin Perinatol 1989:16:889–97. [PubMed]
Bu makalenin kullan›m izni Creative Commons Attribution-NoCommercial-NoDerivs 3.0 Unported (CC BY-NC-ND3.0) lisans› arac›l›¤›yla bedelsiz sunulmaktad›r. / This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported (CC BY-NC-ND3.0) License. To view a copy of this license, visit http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/ or send a letter to Creative Commons, PO Box 1866, Mountain View, CA 94042, USA.
