TYT COĞRAFYA SORU BANKASI

Ünite

5

Konular

Ýnsan ve Coðrafya . . . 1 Kavrama Testi

Ýnsan ve Coðrafya . . . 2 - 3 Mantýk ve Muhakeme Testi

01

Ýnsan ve Coðrafya

kavrama testi

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

7

Test

01

1.

Coðrafya bilimi temelde Fiziki ve Beþeri olmak üzere ikiye ayrýlýr. Bu iki ana kol kendi içinde alt dallara ayrýlarak doðal ortamla insan arasýndaki iliþkinin daha ayrýntýlý uzmanlýk alanlarý halinde incelenmesi saðlanýr.

Buna göre aþaðýdakilerden hangisi Fiziki Coðraf-ya’nýn alt dallarý arasýnda gösterilemez?

A) Klimatoloji B) Hidrografya C) Toprak Coðrafyasý D) Tarým Coðrafyasý

E) Jeomorfoloji

2.

Ýnsan etkilerinden uzak olarak kendiliðinden meydana gelmiþ, kendiliðinden oluþmuþ olan her þeye doðal unsur denmektedir.

Buna göre aþaðýdakilerden hangisi doðal çevre un-surlarý içinde yer almaz?

A) Bahçeler B) Platolar C) Madenler D) Falezler E) Ormanlar

3.

Doðal koþullarýn tamamý insan yaþamý için elveriþli deðildir. Sýcaklýðýn çok düþük ve çok yüksek olduðu alanlar insanlarýn yaþamasýna pek olanak saðlamaz. Aþaðýdaki coðrafi alanlardan hangisinin doðal koþullarý insan yaþamýna daha az elveriþlidir? A) Orta Avrupa

B) Kanada’nýn kuzeyi C) Güneydoðu Asya D) Orta Amerika E) Güneybatý Avustralya

4.

Aþaðýdakilerden hangisi insanlarýn doðal çevre üzerindeki etkisine örnek gösterilemez?

A) Panama Kanalý’nýn açýlarak Pasifik ve Atlas okya-nuslarýnýn birbirine baðlanmasý

B) Hollanda’da polderlerde modern tarýmsal etkinlik-lerin gerçekleþtirilmesi

C) Japonya’da denizel alanlarýn doldurularak havaala-ný inþa edilmesi

D) Venedik’in sular altýnda kalmasýndan sonra insan-larýn bu bölgede turizm etkinlikleri gerçekleþtirmesi E) Dubai’de, denize indirilen büyük kaya bloklarý

üze-rinde Burj Al Arap otelinin inþa edilmesi

5.

Her bilim gibi coðrafya bilimi de, çalýþmalarýný kendine özgü yöntem, teknik ve ilkelere göre gerçekleþtirir. Aþaðýdakilerden hangisi coðrafya bilimini diðer bi-limlerden farklý kýlan ve kendine özgü kullandýðý temel ilkedir?

A) Nedensellik ilkesi B) Karþýlýklý ilgi ilkesi C) Daðýlýþ ilkesi D) Tümdengelim ilkesi E) Sebep-sonuç iliþkisi

6.

I. Yeryüzündeki hayvan (fauna) ve bitki (flora) toplu-luklarýnýn coðrafi daðýlýþýný inceleyen bilim dalýdýr. II. Yer altý ve yer üstü sularýnýn coðrafi daðýlýþýný

inceleyen bilim dalýdýr.

Aþaðýdakilerin hangisinde bu tanýmlamalar doðru eþleþtirilmiþtir? I II A) Zoocoðrafya Biyocoðrafya B) Biyoloji Hidrografya C) Zooloji Hidroloji D) Biyocoðrafya Hidrografya E) Botanik Hidroloji

7.

•

Limnoloji (Göl bilimi)

•

Oseonografya (Okyanus bilimi)

•

Potamoloji (Akarsu blimi)

Aþaðýdaki coðrafya alt dallarýndan hangisi yaptýðý çalýþmalarda bu bilim dallarýndan yararlanýr? A) Klimatoloji B) Kartografya C) Hidrografya D) Jeomorfoloji

kavrama testi

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

7

Test

01

1.

Coðrafya bilimi temelde Fiziki ve Beþeri olmak üzere ikiye ayrýlýr. Bu iki ana kol kendi içinde alt dallara ayrýlarak doðal ortamla insan arasýndaki iliþkinin daha ayrýntýlý uzmanlýk alanlarý halinde incelenmesi saðlanýr.

Buna göre aþaðýdakilerden hangisi Fiziki Coðraf-ya’nýn alt dallarý arasýnda gösterilemez?

A) Klimatoloji B) Hidrografya C) Toprak Coðrafyasý D) Tarým Coðrafyasý

E) Jeomorfoloji

2.

Ýnsan etkilerinden uzak olarak kendiliðinden meydana gelmiþ, kendiliðinden oluþmuþ olan her þeye doðal unsur denmektedir.

Buna göre aþaðýdakilerden hangisi doðal çevre un-surlarý içinde yer almaz?

A) Bahçeler B) Platolar C) Madenler D) Falezler E) Ormanlar

3.

Doðal koþullarýn tamamý insan yaþamý için elveriþli deðildir. Sýcaklýðýn çok düþük ve çok yüksek olduðu alanlar insanlarýn yaþamasýna pek olanak saðlamaz. Aþaðýdaki coðrafi alanlardan hangisinin doðal koþullarý insan yaþamýna daha az elveriþlidir? A) Orta Avrupa

B) Kanada’nýn kuzeyi C) Güneydoðu Asya D) Orta Amerika E) Güneybatý Avustralya

4.

Aþaðýdakilerden hangisi insanlarýn doðal çevre üzerindeki etkisine örnek gösterilemez?

A) Panama Kanalý’nýn açýlarak Pasifik ve Atlas okya-nuslarýnýn birbirine baðlanmasý

B) Hollanda’da polderlerde modern tarýmsal etkinlik-lerin gerçekleþtirilmesi

C) Japonya’da denizel alanlarýn doldurularak havaala-ný inþa edilmesi

D) Venedik’in sular altýnda kalmasýndan sonra insan-larýn bu bölgede turizm etkinlikleri gerçekleþtirmesi E) Dubai’de, denize indirilen büyük kaya bloklarý

üze-rinde Burj Al Arap otelinin inþa edilmesi

5.

Her bilim gibi coðrafya bilimi de, çalýþmalarýný kendine özgü yöntem, teknik ve ilkelere göre gerçekleþtirir. Aþaðýdakilerden hangisi coðrafya bilimini diðer bi-limlerden farklý kýlan ve kendine özgü kullandýðý temel ilkedir?

A) Nedensellik ilkesi B) Karþýlýklý ilgi ilkesi C) Daðýlýþ ilkesi D) Tümdengelim ilkesi E) Sebep-sonuç iliþkisi

6.

I. Yeryüzündeki hayvan (fauna) ve bitki (flora) toplu-luklarýnýn coðrafi daðýlýþýný inceleyen bilim dalýdýr. II. Yer altý ve yer üstü sularýnýn coðrafi daðýlýþýný

inceleyen bilim dalýdýr.

Aþaðýdakilerin hangisinde bu tanýmlamalar doðru eþleþtirilmiþtir? I II A) Zoocoðrafya Biyocoðrafya B) Biyoloji Hidrografya C) Zooloji Hidroloji D) Biyocoðrafya Hidrografya E) Botanik Hidroloji

7.

•

Limnoloji (Göl bilimi)

•

Oseonografya (Okyanus bilimi)

•

Potamoloji (Akarsu blimi)

Aþaðýdaki coðrafya alt dallarýndan hangisi yaptýðý çalýþmalarda bu bilim dallarýndan yararlanýr? A) Klimatoloji B) Kartografya C) Hidrografya D) Jeomorfoloji

E) Biyocoðrafya

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

8 CA: 1-D 2-A 3-B 4-D 5-C 6-D 7-C 8-C 9-D 10-A 11-A 12-B 13-B 14-D 15-D

Test

01

8.

Yeryüzünün en çok yaðýþ alan yerleri daðlýk alanlardýr. Aþaðýdakilerden hangisi bu ifadede kullanýlan coð-rafya temel ilkesidir?

A) Sebep-sonuç iliþkisi B) Daðýlýþ ilkesi C) Baðýntý ilkesi D) Nedensellik ilkesi E) Tümdengelim ilkesi

9.

Aþaðýdaki coðrafya alt bilim dalý - ilgilendiði konu eþleþtirmelerinden hangisi yanlýþtýr?

A) Kartografya – Harita yapýmý ve teknikleri B) Hidrografya – Yer altý ve yer üstü sularý C) Biyocoðrafya – Canlýlar ile doðal ortam iliþkisi D) Klimatoloji – Hava tahmini ve raporu

E) Jeomorfoloji – Yer þekilleri

10.

Aþaðýdakilerden hangisi fiziki coðrafyanýn ilgilendi-ði konular arasýnda yer alýr?

A) Yaðýþ rejimleri

B) Modern tarýmsal etkinlikler C) Nüfus yoðunluklarý

D) Kýrsal meskenlerdeki yapý malzemeleri E) Maden bölgeleri

11.

Aþaðýdakilerden hangisi coðrafyanýn alt bilim dal-larýndan biri deðildir?

A) Jeoloji B) Jeomorfoloji C) Klimatoloji D) Hidrografya E) Biyocoðrafya

12.

I. Erzurum-Kars Platosu’nda büyükbaþ hayvancýlýðýn yaygýn olmasý

II. Konya ve çevresinde buðday tarýmýnýn yaygýn ol-masý

III. Akdeniz ve Ege kýyýlarýnda deniz turizminin geliþ-miþ olmasý

IV. Kümes hayvancýlýðýnýn Marmara ve Ege bölgelerin-de yoðunlaþmýþ olmasý

Yukarýdakilerden hangileri doðal çevrenin insan faa-liyetleri üzerindeki etkisine örnek gösterilemez? A) Yalnýz I B) Yalnýz IV C) I ve III

D) II ve III E) III ve IV

13.

Coðrafya Bilimi araþtýrma sonucunu açýklarken olayla-rýn nedenlerini de açýklar. Buna “Coðrafya’nýn Neden-sellik Ýlkesi” denir.

Buna göre aþaðýdaki olay çiftlerinden hangileri ara-sýnda nedensellikten söz edilemez?

A) Tarlalarýn nadasa býrakýlmasý - Erozyonun artmasý B) Barajlarýn yapýlmasý - Sera etkisinin artmasý C) Tarýmda makineleþme - Þehirlerin göç almasý D) Küresel ýsýnma - Denizlerin tuzluluk oranýnýn

azal-masý

E) Tarým ilaçlarýnýn yaygýnlaþmasý - Toprak kirliliðinin artmasý

14.

Bilim dallarý, araþtýrma ve incelemeleri sýrasýnda komþu bilimler denen bilim dallarýnýn verilerinden de yarar-lanýrlar. I. Jeoloji II. Týp III. Tarih IV. Astroloji V. Biyoloji

Buna göre, yukarýdakilerden hangisi Coðrafya'nýn yararlandýðý bilim dallarýndan biri deðildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

15.

Dünyanýn farklý bölgelerinde yaþayan bitkiler üzerine araþtýrma ve incelemeler yapan bir bilim insaný farklý türden bitki topluluklarý üzerinde yetiþme koþullarý ve doðal çevreyle etkileþimlerini irdelemektedir.

Bu bilim insanýnýn araþtýrmasýnda daha isabetli ve hýzlý sonuçlar alabilmesi için Fiziki Coðrafya'nýn hangi alt dalýndan yararlanmasý daha doðru olur? A) Toprak Coðrafyasý B) Hidrografya C) Klimatoloji

mantýk ve muhakeme testi

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

9

Test

02

1.

Doðal olaylarýn bir kýsmý oluþtuðu yerden uzak alanlar-da alanlar-da sorun yaratabilmektedir.

Aþaðýdaki doðal olaylardan hangisi açýklamadakine örnek gösterilemez?

A) Tsunami B) Volkanizma C) Kasýrga D) Þiddetli yaðýþ E) Heyelan

2.

Türkiye’nin akarsularýndan; I. elektrik üretimi,

II. balýkçýlýk, III. tarýmsal sulama, IV. su sporlarý

gibi kullaným alanlarýnýn hangilerinden daha fazla yararlanýlýr?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

3.

Aþaðýdaki haritada kurak bölgelerin yeryüzündeki daðý-lýþý gösterilmiþtir.

Bu alanlarýn aþaðýdakilerden hangisinin daðýlýþýna paralel olduðu savunulabilir?

A) Cýlýz otlarýn B) Aktif volkanlarýn C) Sýcak su kaynaklarýnýn D) Petrol yataklarýnýn E) Verimli topraklarýn

4.

Coðrafya, dünyadaki doðal olaylarýn oluþumunu, özel-liklerini, daðýlýþlarýný ve bunlarýn insanlarla olan iliþkileri-ni araþtýrýr.

Buna göre, aþaðýdakilerden hangisi coðrafyanýn araþ-týrma alanýna girmez?

A) Göçlerin nedenleri ve etkileri B) Bir bölgenin arazi yapýsý

C) Hava olaylarýnýn beþeri ve doðal çevreye etkisi D) Canlýlarýn anatomik yapýsý, oluþumu ve davranýþlarý E) Teknolojinin çevresel etkileri

5.

(I) Meskenlerde kullanýlan yapý malzemesi kýrsal yö-renin coðrafi þartlarýyla doðrudan ilgilidir. (II) Ahþap mes-kenler Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yaygýndýr. (III) Ahþap meskenlere bu bölgelerdeki þehirlerde de rastlanýr. (IV) Malzemesi doðal çevreden karþýlanan bu meskenler yüzyýllarca dayanmaktadýr. (V) Bazýlarýnda ahþap oymacýlýðýnýn ince iþçilikleri görülür.

Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerin hangilerin-de coðrafyanýn daðýlýþ ilkesi kullanýlmýþtýr? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) III ve V E) IV ve V

6.

Aþaðýdakilerden hangisi, doðal çevrenin insan ya-þamýna olan etkilerine örnek gösterilemez? A) Türkiye’de insanlarýn yýl içinde giysi deðiþtirme

ihti-yaçlarýnýn fazla olmasý

B) ABD’deki tarýmsal üretim için geniþ alanlarda sula-maya ihtiyaç duyulmasý

C) Moðolistan’da kýrsal nüfusun çoðunluðunun göçebe hayvancýlýkla uðraþmasý

D) Mýsýr’da nüfusun çoðunun Nil Vadisi boyunca yer-leþerek yaþamýný sürdürmesi

E) Japonya’da yer þekillerinin engebeli olmasýna kar-þýn ulaþým sistemlerinin geliþmiþ olmasý

mantýk ve muhakeme testi

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

9

Test

02

1.

Doðal olaylarýn bir kýsmý oluþtuðu yerden uzak alanlar-da alanlar-da sorun yaratabilmektedir.

Aþaðýdaki doðal olaylardan hangisi açýklamadakine örnek gösterilemez?

A) Tsunami B) Volkanizma C) Kasýrga D) Þiddetli yaðýþ E) Heyelan

2.

Türkiye’nin akarsularýndan; I. elektrik üretimi,

II. balýkçýlýk, III. tarýmsal sulama, IV. su sporlarý

gibi kullaným alanlarýnýn hangilerinden daha fazla yararlanýlýr?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

3.

Aþaðýdaki haritada kurak bölgelerin yeryüzündeki daðý-lýþý gösterilmiþtir.

Bu alanlarýn aþaðýdakilerden hangisinin daðýlýþýna paralel olduðu savunulabilir?

A) Cýlýz otlarýn B) Aktif volkanlarýn C) Sýcak su kaynaklarýnýn D) Petrol yataklarýnýn E) Verimli topraklarýn

4.

Coðrafya, dünyadaki doðal olaylarýn oluþumunu, özel-liklerini, daðýlýþlarýný ve bunlarýn insanlarla olan iliþkileri-ni araþtýrýr.

Buna göre, aþaðýdakilerden hangisi coðrafyanýn araþ-týrma alanýna girmez?

A) Göçlerin nedenleri ve etkileri B) Bir bölgenin arazi yapýsý

C) Hava olaylarýnýn beþeri ve doðal çevreye etkisi D) Canlýlarýn anatomik yapýsý, oluþumu ve davranýþlarý E) Teknolojinin çevresel etkileri

5.

(I) Meskenlerde kullanýlan yapý malzemesi kýrsal yö-renin coðrafi þartlarýyla doðrudan ilgilidir. (II) Ahþap mes-kenler Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yaygýndýr. (III) Ahþap meskenlere bu bölgelerdeki þehirlerde de rastlanýr. (IV) Malzemesi doðal çevreden karþýlanan bu meskenler yüzyýllarca dayanmaktadýr. (V) Bazýlarýnda ahþap oymacýlýðýnýn ince iþçilikleri görülür.

Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerin hangilerin-de coðrafyanýn daðýlýþ ilkesi kullanýlmýþtýr? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) III ve V E) IV ve V

6.

Aþaðýdakilerden hangisi, doðal çevrenin insan ya-þamýna olan etkilerine örnek gösterilemez? A) Türkiye’de insanlarýn yýl içinde giysi deðiþtirme

ihti-yaçlarýnýn fazla olmasý

B) ABD’deki tarýmsal üretim için geniþ alanlarda sula-maya ihtiyaç duyulmasý

C) Moðolistan’da kýrsal nüfusun çoðunluðunun göçebe hayvancýlýkla uðraþmasý

D) Mýsýr’da nüfusun çoðunun Nil Vadisi boyunca yer-leþerek yaþamýný sürdürmesi

E) Japonya’da yer þekillerinin engebeli olmasýna kar-þýn ulaþým sistemlerinin geliþmiþ olmasý

Ekvator

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

10 CA: 1-E 2-B 3-A 4-D 5-C 6-E 7-A 8-B 9-C 10-D 11-E 12-B

Test

02

7.

I. Ýngiltere, Japonya ve Malezya adalar üzerinde ku-rulmuþ ülkelerdir.

II. Büyük Okyanus kýyýlarý þiddetli deprem ve aktif volkan alanýdýr.

III. Kýþlarýn sert geçtiði nemli bölgelerde iðne yapraklý aðaç topluluðu geliþir.

IV. Okyanus kýyýlarýndaki akarsu aðýzlarýnda gelgit et-kisiyle haliçler oluþur.

Yukarýdaki bilgilerden hangilerinde neden-sonuç iliþkisi yoktur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

8.

Aþaðýdakilerin hangisinde insanýn doðaya etkisi yoktur?

A) Atmosferdeki gaz oranlarýnýn deðiþmesiyle oluþan küresel ýsýnma

B) Ekvator’daki yüksek dað zirvelerinde bulunan karlar C) Sanayinin geliþtiði bölgelerin akarsularýnda

mey-dana gelen kirlilik

D) Baraj göllerinin altýnda kalan bölgelerde kara can-lýlarýnýn yok olmasý

E) Ormanlarýn tahrip edildiði yerlerde sýk sýk oluþan taþkýnlar

9.

•

Daðlýk alanlarda hayvancýlýk temel geçim kaynaðýdýr.

•

Kutuplara yakýn yerlerdeki akarsulardan, yýlýn belirli dönemlerinde enerji üretiminde yararlanýlmaktadýr.

•

Engebeli bölgelerde yerleþmeler daðýnýk þekilde geliþmektedir.

Bu yargýlar aþaðýdakilerden hangisine kanýt olarak gösterilebilir?

A) Ýnsanlarýn doðal çevreyi etkilediklerine B) Geçim tarzlarýnýn birbiriyle baðlantýlý olduðuna C) Doðal çevrenin insan yaþamýný etkilediðine D) Daðlýk alanlardaki nüfusun seyrek olduðuna E) Beþeri etkinliklerin birbirini etkilediðine

10.

Bir öðrenci grubu araþtýrma yaptýðý bölgede,

•

yerleþmelerin toplu,

•

ekili arazilerin geniþ,

•

doðal bitki örtüsünün çayýr olduðunu saptamýþtýr.

Buna göre, bölgeyle ilgili saptamalar, coðrafyanýn hangi alt bilim dalýyla iliþkilendirilemez?

A) Beþeri coðrafya B) Ekonomi coðrafyasý C) Jeomorfoloji D) Hidrografya E) Biyocoðrafya

11.

Aþaðýda verilen doðal ortam ve bu ortamýn etkisiyle oluþan bitki türü eþleþmelerinden hangisi yanlýþtýr?

Doðal ortam Yetiþen bitki türü A) Sýcak ve nemli Yaðmur ormaný B) Sýcak ve kurak Kurakçýl çalý - ot C) Soðuk ve nemli Ýðne yapraklý orman D) Ilýman ve nemli Geniþ yapraklý orman E) Soðuk ve kurak Uzun boylu ot

12.

Aþaðýdakilerden hangisi bir bölgede arazinin yük-sek ve engebeli olmasýnýn olumlu etkilerinden biri olarak gösterilemez?

A) Kýþ turizminin geliþmesi

B) Tünel ve köprü sayýsýnýn artmasý C) Hidroelektrik potansiyelin yüksek olmasý D) Yaðýþ miktarýnýn fazla olmasý

mantýk ve muhakeme testi

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

11

Test

03

1.

Naim Bey öðrencilerini aþaðýdaki gruplara ayýrarak böl-gelerindeki bazý alanlarla ilgili araþtýrma yapmalarýný istemiþtir.

Buna göre,

K grubu: Yakýndaki maðarada bulunan sarkýt ve dikit-lerin oluþumunu

L grubu: Yaþadýklarý alandaki daðlarda karla kaplý gün sayýsý, kar kalýnlýklarý ve kýþ turizmiyle uðraþan iþletme-leri

M grubu: Bölgelerine göçle gelen nüfus miktarýný ve bölge içinde mevsimlik iþçi göçlerini araþtýrmýþlardýr. Gruplarýn çalýþma konularýna bakýldýðýnda aþaðýda-kilerden hangisinde, coðrafyanýn alt dalýyla iliþki-lendirilecek bir araþtýrma yapýlmamýþtýr?

A) Biyocoðrafya B) Jeomorfoloji C) Klimatoloji D) Turizm coðrafyasý E) Nüfus coðrafyasý

2.

Yukarýdaki haritada numaralanmýþ alanlarýn hangi-sinde yüksek rakýmlý yerler alçak yerlere oranla daha fazla nüfuslanmýþtýr?

A) I B) II C) III D) IV E) V

3.

Aþaðýdakilerden hangisi doðal çevrenin insan et-kinlikleri sonucunda deðiþtiðini gösteren örnekler-den biri deðildir?

A) Mýsýr’da elektrik üretimi için Nil üzerinde barajlar inþa edilmesi

B) Hindistan’daki daðlýk arazilerde tarým için eðimli yamaçlarýn taraçalandýrýlmasý

C) Ýzlanda’daki volkanik patlamanýn hava yolu trafiðini aksatmasý

D) Tarým alanlarýnda kimyasal gübre ve zirai ilaç kul-lanýmý nedeniyle toprak kirliliðinin yaþanmasý E) Hollanda’da tarým ve yerleþim alanlarý oluþturmak

için denizin doldurulmasý

4.

Yukarýdaki haritada numaralanmýþ alanlarýn hangi-sinde doðal ortam þartlarý nedeniyle farklý bir doðal bitki örtüsü geliþmiþtir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

5.

Aþaðýda verilen doðal ortam ve doðal ortamdan yararlanma eþleþtirmelerinden hangisi yanlýþtýr?

Doðal ortam Yararlanma A) Atmosfer Elektrik üretimi B) Biyosfer Hammadde üretimi C) Litosfer Madencilik D) Hidrosfer Turizm E) Atmosfer Besin üretimi

6.

I. Baraj II. Hava alaný III. Alýþveriþ merkezi IV. Tünel ve viyadük V. Tarým faaliyetleri

Yukarýdakilerden hangisinin yer seçiminde doðal ortam özelliklerinin etkisi en azdýr?

A) I B) II C) III D) IV E) V Ekvator I II IV V III Ekvator I III IV II V

mantýk ve muhakeme testi

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

11

Test

03

1.

Naim Bey öðrencilerini aþaðýdaki gruplara ayýrarak böl-gelerindeki bazý alanlarla ilgili araþtýrma yapmalarýný istemiþtir.

Buna göre,

K grubu: Yakýndaki maðarada bulunan sarkýt ve dikit-lerin oluþumunu

L grubu: Yaþadýklarý alandaki daðlarda karla kaplý gün sayýsý, kar kalýnlýklarý ve kýþ turizmiyle uðraþan iþletme-leri

M grubu: Bölgelerine göçle gelen nüfus miktarýný ve bölge içinde mevsimlik iþçi göçlerini araþtýrmýþlardýr. Gruplarýn çalýþma konularýna bakýldýðýnda aþaðýda-kilerden hangisinde, coðrafyanýn alt dalýyla iliþki-lendirilecek bir araþtýrma yapýlmamýþtýr?

A) Biyocoðrafya B) Jeomorfoloji C) Klimatoloji D) Turizm coðrafyasý E) Nüfus coðrafyasý

2.

Yukarýdaki haritada numaralanmýþ alanlarýn hangi-sinde yüksek rakýmlý yerler alçak yerlere oranla daha fazla nüfuslanmýþtýr?

A) I B) II C) III D) IV E) V

3.

Aþaðýdakilerden hangisi doðal çevrenin insan et-kinlikleri sonucunda deðiþtiðini gösteren örnekler-den biri deðildir?

A) Mýsýr’da elektrik üretimi için Nil üzerinde barajlar inþa edilmesi

B) Hindistan’daki daðlýk arazilerde tarým için eðimli yamaçlarýn taraçalandýrýlmasý

C) Ýzlanda’daki volkanik patlamanýn hava yolu trafiðini aksatmasý

D) Tarým alanlarýnda kimyasal gübre ve zirai ilaç kul-lanýmý nedeniyle toprak kirliliðinin yaþanmasý E) Hollanda’da tarým ve yerleþim alanlarý oluþturmak

için denizin doldurulmasý

4.

Yukarýdaki haritada numaralanmýþ alanlarýn hangi-sinde doðal ortam þartlarý nedeniyle farklý bir doðal bitki örtüsü geliþmiþtir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

5.

Aþaðýda verilen doðal ortam ve doðal ortamdan yararlanma eþleþtirmelerinden hangisi yanlýþtýr?

Doðal ortam Yararlanma A) Atmosfer Elektrik üretimi B) Biyosfer Hammadde üretimi C) Litosfer Madencilik D) Hidrosfer Turizm E) Atmosfer Besin üretimi

6.

I. Baraj II. Hava alaný III. Alýþveriþ merkezi IV. Tünel ve viyadük V. Tarým faaliyetleri

Yukarýdakilerden hangisinin yer seçiminde doðal ortam özelliklerinin etkisi en azdýr?

A) I B) II C) III D) IV E) V Ekvator I II IV V III Ekvator I III IV II V

Ýnsan ve Coðrafya

Ünite

01

12 CA: 1-A 2-B 3-C 4-D 5-E 6-C 7-C 8-E 9-C 10-A 11-D 12-A

Test

03

7.

Aþaðýdakilerden hangisi hava kürenin beþeri faali-yetler üzerindeki etkilerinden biri deðildir?

A) Tropik fýrtýnalar deniz ulaþýmýna zarar verir. B) Yazlarýn sýcak ve kurak geçtiði kýyýlarda deniz

turiz-mi geliþir.

C) Okyanusa kýyýsý olan bazý ülkeler gelgitten enerji üretir.

D) Kýþ mevsiminin normal koþullardan sert geçmesi tarýmsal üretime zarar verir.

E) Orta kuþak ülkelerinde mevsimlik giysi deðiþtirme ihtiyacý fazladýr.

8.

Ýnsanlar doðadan yaralanýrken doðayý deðiþtirir ve za-manla doðal ortamýn bozulmasýna neden olur.

Buna göre aþaðýdaki beþeri faaliyetlerden hangisi-nin doðal çevrede daha fazla bozulmaya neden ol-duðu söylenebilir?

A) Libya’da göçebe hayvancýlýk yapýlmasý

B) Kanada’da Eskimolarýn buzdan barýnaklarda yaþa-masý

C) Japonya’da aðaçlandýrmayla orman alanlarýnýn ge-niþletilmesi

D) Kaliforniya’da çöldeki bazý alanlarýn sulu tarýma açýlmasý

E) ABD’deki büyük göller çevresinde endüstri üretimin yoðunlaþmasý

9.

Dalga ve akýntýlarýn kýyýlarý þekillendirmesiyle oluþan falez, kumsal, lagün ve kýyý oku gibi yer þekilleri, coðrafyanýn hangi alt dalýnýn inceleme alanýna girer? A) Hidrografya

B) Klimatoloji C) Jeomorfoloji D) Kartografya E) Biyocoðrafya

10.

Aþaðýdakilerden hangisinde belirtilen coðrafi olay ile eþleþtirilen coðrafyanýn alt dalý yanlýþ verilmiþ-tir?

A) Levha hareketleri - Biyocoðrafya B) Delta oluþumu - Jeomorfoloji C) Sýcaklýk rejimi - Klimatoloji D) Yer altý sularý - Hidrografya

E) Dünya’nýn þekli - Matematik coðrafya

11.

Coðrafya bilimi çalýþmalarýný nedensellik, karþýlýklý ilgi ve daðýlýþ ilkelerine göre yapar.

I. Volkanik tüflerin sel sularý tarafýndan aþýndýrýlmasý ve tüfü oluþturan kayaçlarýn dirençlerinin farklý ol-masý sonucunda peribacalarý oluþmuþtur.

II. Peribacalarý volkanik tüflerin yaygýn olduðu arazi-lerde daha çok karþýlaþýlacak bir yeryüzü þeklidir. III. Peribacalarýnýn en güzel örneklerine

Ürgüp-Göre-me yöresinde rastlanýr.

Yukarýdaki bilgilerde kullanýlan ilkeler aþaðýdakiler-den hangisinde bir arada verilmiþtir?

Nedensellik Karþýlýklý ilgi Daðýlýþ A) III I II B) I III II C) II I I D) I II III E) II I III

12.

•

Þehir Bizans döneminde ticaret yolu üzerinde kurul-muþtur.

•

Þehirde son yýllarda hýzlý bir endüstrileþme yaþan-mýþtýr.

•

Þehir, çevresindeki köy ve kasabalardan yoðun göç almýþtýr.

•

Þehrin kenar mahallelerinde geliri düþük bir toplum sýnýfý oluþmuþtur.

Yukarýda belirtilen þehrin özellikleri beþeri coðraf-yanýn hangi alt dalýyla ilgili deðildir?

A) Biyocoðrafya B) Yerleþme coðrafyasý C) Ekonomik coðrafya D) Nüfus coðrafyasý E) Tarihi coðrafya

Ünite

13

Konular

Dünya’nýn Þekli . . . 1 Kavrama Testi Günlük Hareket . . . 2 Kavrama Testi Yýllýk Hareket ve Eksen Eksikliði . . . 3 - 5 Kavrama Testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri . . . 6 - 9 Mantýk ve Muhakeme Testi

02

Dünya’nýn Þekli

ve Hareketleri

Ünite

13

Konular

Dünya’nýn Þekli . . . 1 Kavrama Testi Günlük Hareket . . . 2 Kavrama Testi Yýllýk Hareket ve Eksen Eksikliði . . . 3 - 5 Kavrama Testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri . . . 6 - 9 Mantýk ve Muhakeme Testi

02

Dünya’nýn Þekli

ve Hareketleri

Testler

kavrama testi

Dünya’nýn Þekli

Ünite

02

15

Test

01

1.

Aþaðýdakilerden hangisi genel olarak Dünya’nýn þeklini ifade etmede kullanýlan bir kavram deðildir? A) Küresel

B) Elips biçiminde C) Geoit

D) Ekvator’dan þiþkin E) Kutuplardan basýk

2.

Aþaðýdakilerden hangisi Yer’in küresel þeklinin so-nuçlarýndan biri deðildir?

A) Güneþ ýþýnlarýnýn yere düþme açýsýnýn Ekvator’dan kutuplara gidildikçe küçülmesi

B) Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi

C) Aydýnlanma çemberinin her zaman Dünya’yý iki eþit yarým küreye ayýrmasý

D) Meridyenler arasý mesafenin Ekvator’dan kutuplara doðru azalmasý

E) Paralellerin çaplarýnýn kutuplara doðru küçülmesi

3.

Aþaðýdakilerden hangisi Dünya’nýn þeklinin doður-duðu sonuçlardan biridir?

A) Çöllerde mekanik çözülmenin fazla olmasý B) Ayný anda her iki yarým kürede farklý mevsimlerin

yaþanmasý

C) Sürekli rüzgârlarda sapmalarýn oluþmasý

D) Sýcaklýðýn Ekvator’dan kutuplara doðru gidildikçe azalmasý

E) Güneþ ýþýnlarýnýn geliþ açýsýnýn yýl içinde deðiþmesi

4.

Dünya’nýn þekli; I. yer çekimi, II. dönencelerin yeri,

III. güneþ ýþýnlarýnýn düþme açýsý, IV. gölge boyu

etmenlerinden hangilerini etkilemez?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) I ve IV D) II ve III E) II ve IV

5.

I. Harita çiziminde hatalarýn meydana geliþi II. Meltem rüzgârlarýnýn oluþumu

III. Dünya’nýn Güneþ’e yakýnlaþýp uzaklaþmasý IV. Ardýþýk iki meridyen arasý mesafenin deðiþmesi

Yukarýdakilerden hangilerinin ortaya çýkmasýnda Dünya’nýn þeklinin doðrudan etkisi yoktur? A) Yalnýz I B) Yalnýz III C) I ve III

D) II ve III E) II ve IV

6.

I. Yer çekiminin kutuplara gidildikçe artmasý II. Sýcaklýðýn kutuplara gidildikçe azalmasý

III. Ekvator yarý çapýnýn kutuplar yarý çapýndan daha uzun olmasý

Yukarýdaki durumlardan hangileri yalnýzca Dün-ya’nýn kutuplardan basýk, ekvatordan þiþkin olmasý-nýn sonuçlarý arasýndadýr?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

7.

Küre üzerinde gösterilen K ve L merkezleriyle ilgili verilen aþaðýdaki bilgilerden hangisi Dünya’nýn þek-liyle ilgili deðildir?

A) Yerel saat L’de daha geridedir.

B) Ayný tür tarým ürünün olgunlaþma süresi L’de daha kýsadýr.

C) Dünya’nýn dönüþ hýzý K’de daha yavaþtýr.

D) Ayný boydaki cisimlerden K’dekinin gölge boyu da-ha uzundur.

E) Yerleþme üst sýnýrý K’de daha düþüktür. 50°

0° K

L 20°

Dünya’nýn Þekli

Ünite

02

16 CA: 1-B 2-B 3-D 4-B 5-D 6-D 7-A 8-A 9-D 10-D 11-B 12-D 13-A

Test

01

8.

I. Ekvator’daki termik alçak basýnç alaný II. Kutuplardaki termik yüksek basýnç alaný III. 60° enlemlerindeki dinamik alçak basýnç alaný IV. 30° enlemlerindeki dinamik yüksek basýnç alaný

Yukarýdaki basýnç merkezlerinden hangilerinin oluþumu Dünya’nýn þekliyle doðrudan ilgilidir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

9.

Ekvator’dan kutuplara doðru gidildikçe aþaðýdaki-lerin hangisinde azalma görülmez?

A) Sýcaklýk ortalamalarýnda B) Kalýcý kar yükselti sýnýrýnda

C) Tarýmsal faaliyetlerin yükselti sýnýrýnda

D) Güneþ ýþýnlarýnýn atmosferdeki tutulma oranýnda E) Denizlerin tuzluluk oranýnda

10.

Yukarýdaki kürede numaralanmýþ merkezlerden hava-lanan I. uçak sürekli kuzeye giderek, II. uçak ise sürek-li doðuya giderek Dünya çevresindeki dönüþlerini ta-mamlamýþlardýr.

Bu uçaklar ayný anda, ayný hýzla ve ayný yükseklikte ha-reket ettikleri hâlde, I. uçaðýn yolculuðunu daha erken tamamladýðý görülmüþtür.

Bu durum aþaðýdakilerden hangisiyle açýklanabilir? A) Dünya’nýn batýdan doðuya doðru dönmesiyle B) Ekvator ile kutuplar arasýndaki yer çekimi farkýyla C) Kutuplardaki çizgisel hýzýn Ekvator’dakinden daha

az olmasýyla

D) Dünya’nýn kutuplardan basýk, Ekvator’dan þiþkin olmasýyla

E) Meridyenler arasýndaki mesafenin kutuplara doðru daralmasýyla

11.

Ardýþýk iki paralel arasýndaki uzaklýk deðiþmezken, ar-dýþýk iki meridyen arasýndaki uzaklýk Ekvator’dan ku-tuplara doðru azalýr.

Buna göre, aþaðýda coðrafi koordinatlarý verilen bölgelerden hangisinin izdüþüm yüz ölçümü diðer-lerinden daha küçüktür?

12.

I. Meridyenlerin kutup noktalarýnda birleþmesi II. Termik basýnç kuþaklarýnýn oluþmasý

III. Gün içinde Güneþ ýþýnlarýnýn geliþ açýsýnýn deðiþ-mesi

Yukarýdaki özelliklerden hangileri Dünya’nýn þekli-ne baðlý olarak ortaya çýkmýþtýr?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) II ve III

13.

K = 70º L = 50º M = 30º

Yukarýda, 23 Eylül günü bazý enlemlere Güneþ ýþýn-larýnýn geliþ açýsý verilmiþtir.

Buna göre, bu enlemlerdeki çizgisel hýzýn büyük-lüðü aþaðýdakilerden hangisinde doðru olarak sýra-lanmýþtýr? A) K > L > M B) K > M > L C) L > M > K D) M > L > K E) M > K > L 60°B 80°B A) 40°B 10°K 10°G 80°D 100°D 80°K 60°K B) 100°B 20°G 40°G 10°B 10°D 60°K 40°K 30°D 50°D 20°G C) D) E) 0° I II 0°

Dünya’nýn Þekli

Ünite

02

16 CA: 1-B 2-B 3-D 4-B 5-D 6-D 7-A 8-A 9-D 10-D 11-B 12-D 13-A

Test

01

8.

I. Ekvator’daki termik alçak basýnç alaný II. Kutuplardaki termik yüksek basýnç alaný III. 60° enlemlerindeki dinamik alçak basýnç alaný IV. 30° enlemlerindeki dinamik yüksek basýnç alaný Yukarýdaki basýnç merkezlerinden hangilerinin oluþumu Dünya’nýn þekliyle doðrudan ilgilidir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

9.

Ekvator’dan kutuplara doðru gidildikçe aþaðýdaki-lerin hangisinde azalma görülmez?

A) Sýcaklýk ortalamalarýnda B) Kalýcý kar yükselti sýnýrýnda

C) Tarýmsal faaliyetlerin yükselti sýnýrýnda

D) Güneþ ýþýnlarýnýn atmosferdeki tutulma oranýnda E) Denizlerin tuzluluk oranýnda

10.

Yukarýdaki kürede numaralanmýþ merkezlerden hava-lanan I. uçak sürekli kuzeye giderek, II. uçak ise sürek-li doðuya giderek Dünya çevresindeki dönüþlerini ta-mamlamýþlardýr.

Bu uçaklar ayný anda, ayný hýzla ve ayný yükseklikte ha-reket ettikleri hâlde, I. uçaðýn yolculuðunu daha erken tamamladýðý görülmüþtür.

Bu durum aþaðýdakilerden hangisiyle açýklanabilir? A) Dünya’nýn batýdan doðuya doðru dönmesiyle B) Ekvator ile kutuplar arasýndaki yer çekimi farkýyla C) Kutuplardaki çizgisel hýzýn Ekvator’dakinden daha

az olmasýyla

D) Dünya’nýn kutuplardan basýk, Ekvator’dan þiþkin olmasýyla

E) Meridyenler arasýndaki mesafenin kutuplara doðru daralmasýyla

11.

Ardýþýk iki paralel arasýndaki uzaklýk deðiþmezken, ar-dýþýk iki meridyen arasýndaki uzaklýk Ekvator’dan ku-tuplara doðru azalýr.

Buna göre, aþaðýda coðrafi koordinatlarý verilen bölgelerden hangisinin izdüþüm yüz ölçümü diðer-lerinden daha küçüktür?

12.

I. Meridyenlerin kutup noktalarýnda birleþmesi II. Termik basýnç kuþaklarýnýn oluþmasý

III. Gün içinde Güneþ ýþýnlarýnýn geliþ açýsýnýn deðiþ-mesi

Yukarýdaki özelliklerden hangileri Dünya’nýn þekli-ne baðlý olarak ortaya çýkmýþtýr?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) II ve III

13.

K = 70º L = 50º M = 30º

Yukarýda, 23 Eylül günü bazý enlemlere Güneþ ýþýn-larýnýn geliþ açýsý verilmiþtir.

Buna göre, bu enlemlerdeki çizgisel hýzýn büyük-lüðü aþaðýdakilerden hangisinde doðru olarak sýra-lanmýþtýr? A) K > L > M B) K > M > L C) L > M > K D) M > L > K E) M > K > L 60°B 80°B A) 40°B 10°K 10°G 80°D 100°D 80°K 60°K B) 100°B 20°G 40°G 10°B 10°D 60°K 40°K 30°D 50°D 20°G C) D) E) 0° I II 0° kavrama testi

Günlük Hareket

Ünite

02

17

Test

02

1.

Dünya, ekseni etrafýndaki dönüþünü batýdan doðuya doðru 24 saatte tamamlar.

Bunun sonucunda,

I. Sürekli rüzgârlar, Güney Yarým Küre’de hareket yönlerinin soluna saparlar.

II. Yer çekimi Kuzey Kutbu’nda Yengeç Dönencesi’ne göre daha fazla olur.

III. Dünya’nýn dönüþ hýzý kutuplardan Ekvator’a doðru artar.

durumlarýndan hangileri meydana gelir?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

2.

Dünya’nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþ hýzý enleme göre deðiþir. Buna baðlý olarak güneþin doðuþ ve batýþ süreleri de deðiþir. Bu süreler Ekvator’a yakýn yerlerde kýsa, kutuplarda ise uzundur.

Buna göre, küre üzerinde numaralanmýþ merkezle-rin hangisinde güneþin doðuþu ve batýþý diðerlemerkezle-rin- diðerlerin-den daha uzun süre gözlenir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

3.

Aþaðýdakilerden hangisi Dünya’nýn günlük hareke-tinin sonuçlarý arasýnda yer almaz?

A) Meltem rüzgârlarýnýn oluþmasý B) Gece gündüzün birbirini takip etmesi C) Sürekli rüzgârlarýn sapmaya uðramasý D) Gündüz süresinin deðiþmesi

E) Okyanus akýntýlarýnýn halkalar oluþturmasý

4.

a, b ve c merkezlerinin Yer Küre üzerindeki dönüþ hýzlarý b > a > c þeklindedir.

Buna göre a, b ve c merkezlerinin bulunduðu yerler, küre üzerinde numaralanmýþ merkezlerden hangi-leriyle doðru iliþkilendirilmiþtir?

a b c A) I II III B) III II I C) II I III D) II III I E) III I II

5.

Aþaðýdakilerden hangisi Dünya’nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþünün sonuçlarýndan biri deðildir? A) Yerel saat farklarý oluþur.

B) Dinamik basýnç merkezleri ortaya çýkar. C) Mevsimler oluþur.

D) Meltem rüzgârlarý oluþur.

E) Gün içinde güneþ ýþýnlarýnýn geliþ açýsý deðiþir.

6.

Doðuya doðru gidildikçe yerel saatin daha ileri ol-masý aþaðýdakilerden hangisiyle açýklanabilir? A) Dünya’nýn eksen hareketinin hýzýyla

B) Dünya’nýn ekseninin eðik olmasýyla C) Dünya’nýn küresel þekliyle

D) Dünya’nýn eksen hareketinin yönüyle E) Dünya’nýn yörüngesinin þekliyle

0° I II III 60° 30° 30° 60° 90° 90° 0° 66°33ý 23°27ý II III IV V 23°27ý I 66°33ý 90° 90°

Günlük Hareket

Ünite

02

18 CA: 1-A 2-E 3-D 4-B 5-C 6-D 7-B 8-E 9-A 10-E 11-A 12-C

Test

02

7.

Dünya’nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþ yönü þimdikinin tam tersi olsaydý,

I. Ekvator’da alacakaranlýk süresi uzardý.

II. Ardýþýk iki meridyen arasýndaki mesafe her yerde eþit olurdu.

III. Doðudaki yerlerde yerel saat daha geri olurdu. IV. Batýda güneþ, daha erken doðar ve batardý.

durumlarýndan hangileri gerçekleþmezdi?

A) Yalnýz I B) I ve II C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

8.

Dünya, günlük hareketini doðudan batýya doðru dö-nerek yapsaydý aþaðýdakilerden hangisi gerçekleþ-mezdi?

A) Trabzon’daki yerel saat, Ýstanbul’dakine göre geri olurdu.

B) Türkiye’de sabahlarý, cisimlerin gölge yönü doðuyu gösterirdi.

C) Sürekli rüzgârlar, Kuzey Yarým Küre’de esiþ yönü-nün soluna doðru sapardý.

D) Güneþ Ýzmir’de, Iðdýr’dan önce doðardý.

E) Ankara’da cisimlerin en kýsa gölgesi, Iðdýr’dan daha sonra oluþurdu.

9.

Dünya’nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþ hýzý Ekva-tor’dan kutuplara doðru gidildikçe azalýr.

Haritada numaralanmýþ merkezlerin hangisinde Dünya’nýn dönüþ hýzý diðerlerinden daha azdýr? A) I B) II C) III D) IV E) V

10.

Ardýþýk iki meridyen arasýndaki mesafe kutuplara gidildik-çe daralmasýna raðmen, aradaki zaman farký deðiþmez. Bu durumun temel nedeni aþaðýdakilerden hangi-sidir?

A) Dünya’nýn þeklinin geoit olmasý

B) Paraleller arasý mesafenin her yerde eþit olmasý C) Meridyenlerin uzunluklarýnýn ayný olmasý D) Baþlangýç Meridyeni’nin Greenwich’ten geçmesi E) Dünya’nýn dönüþ hýzýnýn kutuplara doðru azalmasý

11.

Alacakaranlýk süresi Dünya’nýn dönüþ hýzýna baðlý ola-rak deðiþir. Bu süreler alçak enlemlerde kýsa, yüksek enlemlerde ise uzun sürer.

Buna göre, aþaðýda coðrafi koordinatlarý verilen bölgelerin hangisinde alacakaranlýk süresinin di-ðerlerinden daha uzun sürmesi beklenir?

12.

Erzurum’da güneþin Antalya’dan daha erken doðup batmasýnýn nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? A) Dünya’nýn þekli

B) Eksen eðikliði C) Günlük hareketin yönü D) Yörüngenin elips þekli

E) Erzurum’da çizgisel hýzýn daha az olmasý

0° 30° A) 10° 70° 60° 10° 20° 30° 40° B) 20° 50° 40° 30° 40° 30° 20° 40° 50° 0° C) D) E) 10° Ekvator I III IV II V

Günlük Hareket

Ünite

02

18 CA: 1-A 2-E 3-D 4-B 5-C 6-D 7-B 8-E 9-A 10-E 11-A 12-C

Test

02

7.

Dünya’nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþ yönü þimdikinin tam tersi olsaydý,

I. Ekvator’da alacakaranlýk süresi uzardý.

II. Ardýþýk iki meridyen arasýndaki mesafe her yerde eþit olurdu.

III. Doðudaki yerlerde yerel saat daha geri olurdu. IV. Batýda güneþ, daha erken doðar ve batardý. durumlarýndan hangileri gerçekleþmezdi?

A) Yalnýz I B) I ve II C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

8.

Dünya, günlük hareketini doðudan batýya doðru dö-nerek yapsaydý aþaðýdakilerden hangisi gerçekleþ-mezdi?

A) Trabzon’daki yerel saat, Ýstanbul’dakine göre geri olurdu.

B) Türkiye’de sabahlarý, cisimlerin gölge yönü doðuyu gösterirdi.

C) Sürekli rüzgârlar, Kuzey Yarým Küre’de esiþ yönü-nün soluna doðru sapardý.

D) Güneþ Ýzmir’de, Iðdýr’dan önce doðardý.

E) Ankara’da cisimlerin en kýsa gölgesi, Iðdýr’dan daha sonra oluþurdu.

9.

Dünya’nýn kendi ekseni etrafýndaki dönüþ hýzý Ekva-tor’dan kutuplara doðru gidildikçe azalýr.

Haritada numaralanmýþ merkezlerin hangisinde Dünya’nýn dönüþ hýzý diðerlerinden daha azdýr? A) I B) II C) III D) IV E) V

10.

Ardýþýk iki meridyen arasýndaki mesafe kutuplara gidildik-çe daralmasýna raðmen, aradaki zaman farký deðiþmez. Bu durumun temel nedeni aþaðýdakilerden hangi-sidir?

A) Dünya’nýn þeklinin geoit olmasý

B) Paraleller arasý mesafenin her yerde eþit olmasý C) Meridyenlerin uzunluklarýnýn ayný olmasý D) Baþlangýç Meridyeni’nin Greenwich’ten geçmesi E) Dünya’nýn dönüþ hýzýnýn kutuplara doðru azalmasý

11.

Alacakaranlýk süresi Dünya’nýn dönüþ hýzýna baðlý ola-rak deðiþir. Bu süreler alçak enlemlerde kýsa, yüksek enlemlerde ise uzun sürer.

Buna göre, aþaðýda coðrafi koordinatlarý verilen bölgelerin hangisinde alacakaranlýk süresinin di-ðerlerinden daha uzun sürmesi beklenir?

12.

Erzurum’da güneþin Antalya’dan daha erken doðup batmasýnýn nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? A) Dünya’nýn þekli

B) Eksen eðikliði C) Günlük hareketin yönü D) Yörüngenin elips þekli

E) Erzurum’da çizgisel hýzýn daha az olmasý

0° 30° A) 10° 70° 60° 10° 20° 30° 40° B) 20° 50° 40° 30° 40° 30° 20° 40° 50° 0° C) D) E) 10° Ekvator I III IV II V kavrama testi

Yýllýk Hareket ve Eksen Eðikliði

Ünite

02

19

Test

03

1.

Dünya, Güneþ etrafýnda dönerken elips biçimli bir yö-rüngeyi takip eder.

Aþaðýdakilerden hangisi bu durumun ortaya çýkar-dýðý sonuçlarýndan biri deðildir?

A) Dünya’nýn Güneþ’e olan uzaklýðýnýn deðiþmesi B) Eylül ekinoksunun gecikmesi

C) Dünya’nýn yörüngedeki hýzýnýn deðiþmesi

D) Farklý yarým kürelerde ayný anda farklý mevsimlerin yaþanmasý

E) Mevsim sürelerinin bibirine eþit olmamasý

2.

Aþaðýdakilerden hangisi Dünya’nýn yýllýk hareketi-nin sonuçlardan biri deðildir?

A) Meltem rüzgârlarýnýn oluþmasý B) Gece ve gündüz süresinin deðiþmesi

C) Yýl içinde güneþin doðuþ ve batýþ saatlerinin deðiþ-mesi

D) Yýl içinde bir noktaya güneþ ýþýnlarýnýn geliþ açýsý-nýn deðiþmesi

E) Aydýnlanma çemberinin kutup daireleri ile kutup noktalarý arasýnda yer deðiþtirmesi

3.

•

Kuzey Yarým Küre’de yaz mevsimi yaþanýrken, Güney Yarým Küre’de kýþ mevsimi yaþanýr.

•

Kutup noktalarýnda altý ay gündüz, altý ay gece ya-þanýr.

•

Dönenceler Ekvator’un 23°27ýkuzeyinden ve güne-yinden geçer.

Bu olaylarý oluþturan faktör aþaðýdakilerden hangi-sidir?

A) Yer ekseninin yörünge düzlemine eðik olmasý B) Dünya’nýn kutuplardan basýk Ekvator’dan þiþkin

ol-masý olol-masý

C) Dünya’nýn batýdan doðuya doðru dönmesi D) Dünya’nýn yörüngesinin elips biçiminde olmasý E) Çizgisel hýzýn Ekvator’dan kutuplara doðru

gidil-dikçe azalmasý

4.

Aþaðýdakilerden hangisi eksen eðikliðiyle ilgilidir? A) Çizgisel hýzýn kutuplara doðru azalmasý

B) Yerel saat farklarýnýn ortaya çýkmasý

C) Dinamik kökenli basýnç kuþaklarýnýn oluþmasý D) Kayaçlarýn kimyasal yolla çözülmesi

E) Yýl içinde gece gündüz sürelerinin deðiþmesi

5.

Ekvator düzlemi ile ekliptik düzlem arasýndaki 23°27ýlýk açý 35° olsaydý Dünya ile ilgili birtakým olgular bugün-künden farklý olurdu.

Aþaðýdakilerden hangisi böyle bir açý deðiþiminin sonucu olamaz?

A) Tropikal kuþaðýn daralmasý B) Kutup kuþaðýnýn geniþlemesi

C) Kutup dairelerinin 55° paralellerinden geçmesi D) Dönencelerin 35° paralellerinden geçmesi E) Orta kuþakta yýllýk sýcaklýk farkýnýn artmasý

6.

Dört mevsimin belirgin olarak yaþandýðý merkezlerde güneþ ýþýnlarýnýn yýl içindeki geliþ açýsý, dört mevsimin belirgin olarak yaþanmadýðý merkezlere oranla daha çok deðiþir.

Küre üzerinde numaralanmýþ merkezlerin hangisin-de Güneþ ýþýnlarýnýn yýl içinhangisin-deki geliþ açýsýnýn diðer-lerinden daha az deðiþtiði söylenebilir?

A) I B) II C) III D) IV E) V I II III V 0° 66°33ý 23°27ý 23°27ý 66°33ý IV 90° 90°

mantýk ve muhakeme testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

27

Test

07

1.

Dünya, Güneþ etrafýndaki yörüngesinde dönerken belli tarihlerde belli konumlarda bulunur.

Aþaðýdakilerden hangisi Dünya'nýn yörüngedeki konumu verilen þekildeki gibiyken gerçekleþen olaylardan biri deðildir?

A) Kuzey Yarýmküre'de en uzun gündüz, Güney Yarýmküre'de en uzun gece gece yaþanýr ve ertesi gün kýsalmaya baþlar.

B) Kuzeye gidildikçe gündüzler, Güneye gidildikçe geceler uzar.

C) Kuzey Kutup Dairesinde 24 saat gündüz, Güney Ku-tup Dairesinde 24 saat gece yaþanýr.

D) Kuzey Yarýmkürede, cisimlerin yýl içindeki en kýsa gölgesi, Güney Yarýmkürede ise en uzun gölgesi oluþur.

E) Güneþ ýþýnlarýnýn atmosferdeki tutulmasýnýn en az olduðu yer Oðlak Dönencesidir.

2.

Eksen eðikliði, hiçbir zaman deðiþmez. Sadece ekinoks tarihlerinde etkisi ortadan kalkar.

Dünyanýn eksen eðikliði 10° olsaydý aþaðýdaki durumlardan hangisi gerçekleþmezdi?

A) Tropikal kuþak daralýrdý.

B) Orta kuþakta yazlar daha sýcak, kýþlar daha soðuk olurdu.

C) Yýllýk sýcaklýk farký daha az olurdu. D) Gece - gündüz süresi farký azalýrdý. E) Ekvator bugünkünden daha sýcak olurdu.

3.

Yukarýdaki Türkiye haritasýnda gösterilen merkezle-rin hangisinde 21 Aralýkta yaþanan gündüz süresi diðerlerinden daha kýsadýr?

A) Sinop B) Antalya C) Ýstanbul D) Ankara E) Ýzmir

4.

Aþaðýdaki küre üzerinde A, B ve C merkezlerinin coðra-fi koordinatlarý gösterilmiþtir.

Bu merkezlerle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr?

A) B’deki çizgisel hýz diðerlerinden daha fazladýr. B) A’daki yer çekimi diðerlerinden daha fazladýr. C) C’de gurup ve tan süresi B’den uzun, A’dan kýsadýr. D) B’ye güneþ ýþýnlarý diðerlerinden daha büyük

açýlar-la gelir.

E) C’de yerel saat diðerlerinden daha geridedir.

5.

Koordinat düzlemindeki taralý alan için aþaðýdaki-lerden hangisi söylenemez?

A) Kuzeyi ile güneyi arasýnda 3330 km mesafe vardýr. B) Kuzeyine doðru gidildikçe yer çekimi artar. C) Baþlangýç Meridyeni’ne uzaklýðý 1110 km’dir. D) Kuzey Yarým Küre’nin orta kuþaðýnda yer alýr. E) Güneyine doðru gidildikçe çizgisel hýz artar.

6.

Türkiye’de aþaðýda verilen özelliklerden hangisinin oluþumunda eksen eðikliðinin etkisi yoktur? A) En uzun gecenin 21 Aralýk’ta yaþanmasý

B) Güneþ ýþýnlarýnýn hiçbir zaman dik açýyla gelmemesi C) Cisimlerin gölge boylarýnýn yýl içinde deðiþmesi D) Güneyindeki sýcaklýklarýn, kuzeyindeki yerlere göre

daha fazla olmasý

E) Yýllýk sýcaklýk farklarýnýn ortaya çýkmasý 40° 30° 20° 10° 60° 50° 40° 30° Ekvator A B C 66°33ý_K 23°27ý_K 23°27ý_G 66°33ý_G Ýstanbul Sinop Ankara Ýzmir Antalya 0° 23°27ý 66°33ý 23°27ý 66°33ý

mantýk ve muhakeme testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

27

Test

07

1.

Dünya, Güneþ etrafýndaki yörüngesinde dönerken belli tarihlerde belli konumlarda bulunur.

Aþaðýdakilerden hangisi Dünya'nýn yörüngedeki konumu verilen þekildeki gibiyken gerçekleþen olaylardan biri deðildir?

A) Kuzey Yarýmküre'de en uzun gündüz, Güney Yarýmküre'de en uzun gece gece yaþanýr ve ertesi gün kýsalmaya baþlar.

B) Kuzeye gidildikçe gündüzler, Güneye gidildikçe geceler uzar.

C) Kuzey Kutup Dairesinde 24 saat gündüz, Güney Ku-tup Dairesinde 24 saat gece yaþanýr.

D) Kuzey Yarýmkürede, cisimlerin yýl içindeki en kýsa gölgesi, Güney Yarýmkürede ise en uzun gölgesi oluþur.

E) Güneþ ýþýnlarýnýn atmosferdeki tutulmasýnýn en az olduðu yer Oðlak Dönencesidir.

2.

Eksen eðikliði, hiçbir zaman deðiþmez. Sadece ekinoks tarihlerinde etkisi ortadan kalkar.

Dünyanýn eksen eðikliði 10° olsaydý aþaðýdaki durumlardan hangisi gerçekleþmezdi?

A) Tropikal kuþak daralýrdý.

B) Orta kuþakta yazlar daha sýcak, kýþlar daha soðuk olurdu.

C) Yýllýk sýcaklýk farký daha az olurdu. D) Gece - gündüz süresi farký azalýrdý. E) Ekvator bugünkünden daha sýcak olurdu.

3.

Yukarýdaki Türkiye haritasýnda gösterilen merkezle-rin hangisinde 21 Aralýkta yaþanan gündüz süresi diðerlerinden daha kýsadýr?

A) Sinop B) Antalya C) Ýstanbul D) Ankara E) Ýzmir

4.

Aþaðýdaki küre üzerinde A, B ve C merkezlerinin coðra-fi koordinatlarý gösterilmiþtir.

Bu merkezlerle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr?

A) B’deki çizgisel hýz diðerlerinden daha fazladýr. B) A’daki yer çekimi diðerlerinden daha fazladýr. C) C’de gurup ve tan süresi B’den uzun, A’dan kýsadýr. D) B’ye güneþ ýþýnlarý diðerlerinden daha büyük

açýlar-la gelir.

E) C’de yerel saat diðerlerinden daha geridedir.

5.

Koordinat düzlemindeki taralý alan için aþaðýdaki-lerden hangisi söylenemez?

A) Kuzeyi ile güneyi arasýnda 3330 km mesafe vardýr. B) Kuzeyine doðru gidildikçe yer çekimi artar. C) Baþlangýç Meridyeni’ne uzaklýðý 1110 km’dir. D) Kuzey Yarým Küre’nin orta kuþaðýnda yer alýr. E) Güneyine doðru gidildikçe çizgisel hýz artar.

6.

Türkiye’de aþaðýda verilen özelliklerden hangisinin oluþumunda eksen eðikliðinin etkisi yoktur? A) En uzun gecenin 21 Aralýk’ta yaþanmasý

B) Güneþ ýþýnlarýnýn hiçbir zaman dik açýyla gelmemesi C) Cisimlerin gölge boylarýnýn yýl içinde deðiþmesi D) Güneyindeki sýcaklýklarýn, kuzeyindeki yerlere göre

daha fazla olmasý

E) Yýllýk sýcaklýk farklarýnýn ortaya çýkmasý 40° 30° 20° 10° 60° 50° 40° 30° Ekvator A B C 66°33ý_K 23°27ý_K 23°27ý_G 66°33ý_G Ýstanbul Sinop Ankara Ýzmir Antalya 0° 23°27ý 66°33ý 23°27ý 66°33ý

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

28 CA: 1-E 2-B 3-A 4-E 5-C 6-D 7-E 8-B 9-C 10-A 11-A 12-C

Test

07

7.

Küre üzerinde belirtilen merkezlerle ilgili verilen aþaðýdaki bilgilerden hangisi yanlýþtýr?

A) B merkezinde çizgisel hýz daha fazladýr. B) A merkezinin alacakaranlýk süresi daha uzundur. C) B merkezi güneþ ýþýnlarýný daha büyük açýyla alýr. D) A merkezinin gece ve gündüz süreleri arasýndaki

fark daha fazladýr.

E) B merkezinde dört mevsim daha belirgin yaþanýr.

8.

Aþaðýda, üç ayrý bölgenin coðrafi koordinatlarý verilmiþ-tir.

Bu bölgelerin sahip olduklarý paralel sayýsý ile meridyen sayýsý ayný olmasýna karþýn iz düþüm alanlarý farklýdýr. Bu bölgelerin iz düþüm alanlarýnýn farklý olmasýnda;

I. paralel boylarýnýn kutuplara doðru kýsalmasý, II. meridyenler arasý mesafenin kutuplara doðru

daral-masý,

III. yer þekillerinin engebeliklerinin farklý olmasý durumlarýndan hangileri etkilidir?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve III E) II ve III

9.

21 Martta, X kenti Güneþ ýþýnlarýný 60° lik açýyla, Y kenti ise 45° lik açýyla almaktadýr.

X ve Y kentleriyle ilgili aþaðýdaki özelliklerden han-gisi kesinlikle doðrudur?

A) Ayný boydaki cisimlerden, Y’dekinin gölge boyu da-ha kýsadýr.

B) X kenti Güney Yarým Küre’de, Y kenti ise Kuzey Yarým Küre’de yer alýr.

C) X kenti Ekvator’a daha yakýndýr. D) Y kentinde kýþ mevsimi baþlangýcýdýr. E) Y kentinde sýcaklýk ortalamalarý daha fazladýr.

10.

Yukarýdaki þekillerde Dünya’nýn 21 Mart ve 23 Eylül ta-rihlerindeki konumlarý gösterilmiþtir.

Aþaðýdakilerden hangisi her iki konumun ortak özelliklerinden biri deðildir?

A) Kuzey Yarým Küre’de ilkbaharýn baþlamasý B) Aydýnlanma Dairesi’nin kutup noktalarýndan

geç-mesi

C) Ayný boylam üzerindeki yerlerde güneþin ayný saat-te doðup ayný saatsaat-te batmasý

D) Gündüz süresinin gece süresine eþit olmasý E) Farklý yarým kürelerde ayný enlem derecesine sahip

noktalara güneþ ýþýnlarýnýn ayný açý ile gelmesi

11.

21 Aralýkta öðle vaktinde güneþ ýþýnlarýný dik açýyla alan bir merkezle ilgili olarak aþaðýdakilerden han-gisi söylenemez?

A) Ilýman kuþak sýnýrlarý içerisinde yer alýr. B) En uzun gündüz süresini yaþar. C) Öðle vakti cisimlerin gölgesi oluþmaz. D) Oðlak Dönencesi üzerinde yer alýr. E) Güney Yarým Küre’de bulunur.

12.

Aþaðýdaki grafikte ayný enlem üzerinde yer alan beþ merkezin ayný andaki yerel saatleri verilmiþtir.

Bu merkezlerde, eþit boylardaki cisimlerden hangi-lerinin gölge boyu diðerlerinden daha kýsadýr? A) Yalnýz III B) I ve V C) II ve V D) III ve IV E) IV ve V Merkezler Saat 24 18 12 6 0 I II III IV V KKN KKN GKN GKN KKD YD E OD GKD KKD YD E OD GKD 21 Mart 23 Eylül 30° 40° 30° 40° 50° 40° 50° 60° 50° 20° 30° 40° I II III 60° 20° 0° B A

mantýk ve muhakeme testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

29

Test

08

1.

I. Yerel saat farklarýnýn oluþmasý II. Meltem rüzgârlarýnýn oluþmasý

III. Günlük sýcaklýk ve basýnç farklarýnýn oluþmasý IV. Muson rüzgârlarýnýn oluþmasý

V. Mevsimlerin oluþmasý

Yukarýdaki olaylardan hangilerinin Dünya’nýn gün-lük hareketiyle iliþkisi yoktur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve V E) IV ve V

2.

Yukarýda küre üzerinde taranarak gösterilen bölge-nin matematik konumuna bakýlarak,

I. mikroklima iklim özelliði,

II. doðusu ile batýsý arasýndaki zaman farký, III. kuzeyi ile güneyi arasýndaki mesafe, IV. Ekvator’a olan kuþ uçumu uzaklýðý

özelliklerinden hangileri hakkýnda kesin bilgi sahibi olunamaz?

A) Yalnýz I B) Yalnýz IV C) I ve II D) I ve IV E) III ve IV

3.

21 Haziran’da Türkiye’de ayný boylam üzerinde yer alan kuzeydeki bir noktada güneþ, güneyindeki bir nok-taya göre daha geç batar.

Aþaðýdakilerden hangisi bu durumu oluþturan ne-dene baðlý deðildir?

A) Yýl içinde gece gündüz sürelerinin uzayýp kýsalmasý B) Aydýnlanma dairesinin kutup noktalarý ile kutup

dai-releri arasýnda yer deðiþtirmesi

C) Dünya’nýn dönüþ hýzýnýn Ekvator’da en fazla olmasý D) Dört mevsimin dönenceler arasýnda belirgin olarak

yaþanmamasý

E) Güneþ ýþýnlarýnýn dönenceler dýþýndaki yerlere hiçbir zaman dik açýyla gelmemesi

4.

Küre üzerinde gösterilen K, L ve M merkezleriyle ilgili aþaðýdaki yargýlardan hangisi yanlýþtýr? A) M’de yatay düzleme güneþ ýþýnlarý hiçbir zaman dik

açýyla düþmez.

B) 21 Mart’ta K’nin gündüz uzunluðu, L ve M’nin gün-düz uzunluðu eþittir.

C) L ve M’de yaz baþlarken, K’de kýþ baþlar.

D) 23 Eylül’de K, Güneþ ýþýnlarýný L’den büyük açýyla alýr.

E) 21 Haziran’da en uzun gündüz M’de yaþanýr.

5.

Yukarýdaki þekilde gösterilen beþ merkezin Baþlangýç Meridyeni’ne uzaklýklarý eþittir.

Bu merkezlerden hangisinin yerel saati diðerlerin-den daha ileridedir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6.

I. Gündüz uzunluðu

II. Güneþ’in ufuk düzlemindeki yükseltisi III. Güneþ ýþýnlarýnýn atmosferdeki tutulma miktarý

21 Mart’ta Sinop’tan Hatay’a giden bir gözlemci, yu-karýdakilerde nasýl bir deðiþim gözler?

I II III A) Artar Artar Azalýr B) Deðiþmez Azalýr Artar C) Artar Artar Deðiþmez D) Deðiþmez Artar Azalýr E) Artar Deðiþmez Artar

I II III IV V 50° 30° 10° 0° 10° 0° 0° M 66°33ý L K 23°27ý 66°33ý 23°27ý 90° 90° 44°K 40°K 10°D 50°D

mantýk ve muhakeme testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

29

Test

08

1.

I. Yerel saat farklarýnýn oluþmasý II. Meltem rüzgârlarýnýn oluþmasý

III. Günlük sýcaklýk ve basýnç farklarýnýn oluþmasý IV. Muson rüzgârlarýnýn oluþmasý

V. Mevsimlerin oluþmasý

Yukarýdaki olaylardan hangilerinin Dünya’nýn gün-lük hareketiyle iliþkisi yoktur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve V E) IV ve V

2.

Yukarýda küre üzerinde taranarak gösterilen bölge-nin matematik konumuna bakýlarak,

I. mikroklima iklim özelliði,

II. doðusu ile batýsý arasýndaki zaman farký, III. kuzeyi ile güneyi arasýndaki mesafe, IV. Ekvator’a olan kuþ uçumu uzaklýðý

özelliklerinden hangileri hakkýnda kesin bilgi sahibi olunamaz?

A) Yalnýz I B) Yalnýz IV C) I ve II D) I ve IV E) III ve IV

3.

21 Haziran’da Türkiye’de ayný boylam üzerinde yer alan kuzeydeki bir noktada güneþ, güneyindeki bir nok-taya göre daha geç batar.

Aþaðýdakilerden hangisi bu durumu oluþturan ne-dene baðlý deðildir?

A) Yýl içinde gece gündüz sürelerinin uzayýp kýsalmasý B) Aydýnlanma dairesinin kutup noktalarý ile kutup

dai-releri arasýnda yer deðiþtirmesi

C) Dünya’nýn dönüþ hýzýnýn Ekvator’da en fazla olmasý D) Dört mevsimin dönenceler arasýnda belirgin olarak

yaþanmamasý

E) Güneþ ýþýnlarýnýn dönenceler dýþýndaki yerlere hiçbir zaman dik açýyla gelmemesi

4.

Küre üzerinde gösterilen K, L ve M merkezleriyle ilgili aþaðýdaki yargýlardan hangisi yanlýþtýr? A) M’de yatay düzleme güneþ ýþýnlarý hiçbir zaman dik

açýyla düþmez.

B) 21 Mart’ta K’nin gündüz uzunluðu, L ve M’nin gün-düz uzunluðu eþittir.

C) L ve M’de yaz baþlarken, K’de kýþ baþlar.

D) 23 Eylül’de K, Güneþ ýþýnlarýný L’den büyük açýyla alýr.

E) 21 Haziran’da en uzun gündüz M’de yaþanýr.

5.

Yukarýdaki þekilde gösterilen beþ merkezin Baþlangýç Meridyeni’ne uzaklýklarý eþittir.

Bu merkezlerden hangisinin yerel saati diðerlerin-den daha ileridedir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6.

I. Gündüz uzunluðu

II. Güneþ’in ufuk düzlemindeki yükseltisi III. Güneþ ýþýnlarýnýn atmosferdeki tutulma miktarý

21 Mart’ta Sinop’tan Hatay’a giden bir gözlemci, yu-karýdakilerde nasýl bir deðiþim gözler?

I II III A) Artar Artar Azalýr B) Deðiþmez Azalýr Artar C) Artar Artar Deðiþmez D) Deðiþmez Artar Azalýr E) Artar Deðiþmez Artar

I II III IV V 50° 30° 10° 0° 10° 0° 0° M 66°33ý L K 23°27ý 66°33ý 23°27ý 90° 90° 44°K 40°K 10°D 50°D

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

30 CA: 1-E 2-A 3-C 4-D 5-A 6-D 7-C 8-B 9-B 10-B 11-E 12-A

Test

08

7.

Aþaðýdaki þekilde bir bölgenin coðrafi koordinatlarý gös-terilmiþtir.

Bu bölgeyle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisine ulaþýlamaz?

A) Güney Yarým Küre’de sýcak kuþakta yer alýr. B) Baþlangýç Meridyeni’nin doðusundadýr.

C) Batýsýndan doðusuna doðru gidildikçe günlük sýcak-lýk farký artar.

D) Güneyinden kuzeyine doðru gidildikçe geceyle gün-düz süreleri arasýndaki fark azalýr.

E) Doðusu ile batýsý arasýnda 1 saat 20 dakikalýk za-man farký vardýr.

8.

Yukarýdaki haritada belirtilen noktalar için; I. 2’de gece ve gündüz süresi yýl boyunca eþittir. II. 1’de 21 Haziran’da 24 saat gece yaþanýr. III. 3’te yaz, 21 Aralýk’ta baþlar.

ifadelerinden hangileri söylenirse yanlýþ olur? A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III

D) I ve II E) II ve III

9.

•

Dünya, Güneþ'e bazen yaklaþýr, bazen uzaklaþýr.

•

Mevsim süreleri, yarý kürelerde farklý olur.

•

K.Kutup noktasýnda 186 gün gündüz yaþanýrken, G.Kutup noktasýnda 179 gün gündüz yaþanýr. Yukarýda bazý olaylar verilmiþtir.

Aþaðýdaki olaylardan hangisinin sebebi yukarýda verilenlerle aynýdýr?

A) Aydýnlanma çizgisinin kutup noktalarýndan geçmesi. B) Þubat ayýnýn en kýsa ay olmasý

C) Güneþin doðuþ batýþ saatlerinin deðiþmesi D) Gölge boyunun Ekvator'dan kutuplara gidildikçe

uzamasý

E) Kutuplarda yer çekiminin Ekvator'a göre fazla olmasý

10.

Aþaðýdaki tabloda farklý enlemlerde yer alan üç merke-zin ayný tarihteki gündüz uzunluklarý belirtilmiþtir.

Bu tarihte aydýnlanma çemberinin konumu aþaðý-dakilerden hangisi gibi olur?

11.

Mevsim sürelerinin birbirine eþit olmamasýnýn ne-deni aþaðýdakilerden hangisidir?

A) Dünya’nýn þeklinin geoit olmasý

B) Yerçekimi kuvvetinin her yerde ayný olmamasý C) Eksen hareketinin batýdan doðuya gerçekleþmesi D) Yer ekseninin yörünge düzlemine eðik olmasý E) Yörüngenin elips biçiminde olmasý

12.

Türkiye’de 40° Doðu meridyeni üzerinde bulunan iki kentten daha kuzeyde olanda güneþin, diðer kente göre daha önce doðduðu ve daha geç battýðý gözlenmiþtir. Her iki kentte gündüzlerin uzamaya devam ettiði bi-lindiðine göre, gözlem yapýlan dönem aþaðýdakiler-den hangisi olabilir?

A) 27 Nisan - 10 Mayýs B) 21 Haziran - 3 Temmuz C) 30 Aðustos - 13 Eylül D) 25 Eylül - 5 Ekim E) 22 Aralýk - 4 Ocak A) B) C) D) E) 0° 0° 0° 0° 0° Enlem 0° 45°K 66° 33ý _G Gündüz uzunluðu 12 saat 8 saat 24 saat 30° 0° 23° 27ý 66° 33ý 2 3 1 20° 40° 10° 15°

mantýk ve muhakeme testi

Dünya’nýn Þekli ve Hareketleri

Ünite

02

31

Test

09

1.

Herhangi bir merkezde gece gündüz sürelerinin deðiþ-mesi ve mevsim özelliklerinin ortaya çýkmasý, yer ekse-ninin yörünge düzlemine eðik olmasýnýn ortaya çýkardý-ðý sonuçlardandýr.

Eksen eðikliðinin yukarýda sözü edilen sonuçlarý ortaya çýkarmasý, aþaðýdakilerden hangisinde mey-dana gelen deðiþiklikle açýklanýr?

A) Güneþ ýþýnlarýnýn uzayda kat ettiði yolla B) Güneþ’in Dünya’ya uyguladýðý çekim kuvvetiyle C) Güneþ’ten Dünya’ya ulaþan enerji miktarýyla D) Dünya’nýn yörüngedeki hýzýyla

E) Dünya’nýn Güneþ’e göre konumuyla

2.

Aþaðýdaki küre üzerinde beþ merkez numaralanarak gösterilmiþtir.

21 Haziran’da numaralanmýþ merkezlerden hangisi 24 saat gece, hangisi 12 saat gündüz yaþar?

24 saat gece 12 saat gündüz

A) I III

B) II IV

C) III V

D) IV II

E) V III

3.

21 Haziran’da 50° Güney paralelinden 30° Güney paraleline doðru gidildiðinde aþaðýdakilerden han-gisi gözlenmez?

A) Sýcaklýðýn artmasý B) Gölge boyunun kýsalmasý C) Gece süresinin uzamasý D) Güneþin daha geç batmasý

E) Güneþ ýþýnlarýnýn geliþ açýsýnýn büyümesi

4.

Yukarýdaki grafikte, iki ayrý kentte yatay düzlem üzerine yerleþtirilmiþ eþit boydaki cisimlerin öðle vakti ölçülen gölge boylarýnýn yýl içindeki deðiþimi gösterilmiþtir. Bu kentlerle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisine ulaþýlamaz?

A) II. kent güneþ ýþýnlarýný 21 Aralýk’ta daha büyük açýyla alýr.

B) I. kent Kuzey Yarým Küre’dedir.

C) II. kent Güney Kutup Noktasý’na daha yakýndýr. D) II. kent Ekvator’a daha yakýn konumdadýr.

E) Bu kentlerde gölge boyu yýl içinde bir kez birbirine eþit olur.

5.

Dünya, Güneþ karþýsýnda þekildeki konumda iken, aþaðýdakilerden hangisi üzerinde bulunan cisimle-rin öðle vakti gölgesi oluþmaz?

A) Ekvator B) Oðlak Dönencesi C) Kuzey Kutup Dairesi D) Yengeç Dönencesi

E) Baþlangýç Meridyeni

6.

Türkiye’de en uzun gündüzün yaþandýðý tarihte aþa-ðýdaki ülkelerin hangisinde güneþ enerjisinden daha fazla yararlanýlýr?

A) Arjantin B) Avustralya C) ABD D) Güney Afrika Cum. E) Þili

0° 23°27ý 66°33ý 23°27ý 66°33ý I. Kent II. Kent Gölge boyu I II III V 0° 66°33ý 23°27ý 23°27ý 66°33ý IV 90° 90°