Gebelikte Tütün Kullanımı

GEBELİKTE TÜTÜN

KULLANIMI

İÇERİK

2

1.Tütün 2.Gebelik

3.Tütün kullanımının etkisi

 Gebeliğin oluşuma etkisi  Gebede fizyolojik etkisi

 İntrauterin dönemde etkisi  Plasentaya etkisi

 Emzirme dönemine etkisi  Sonraki dönemlere etkisi

TÜTÜN

Kristof Kolomb, XV. Yüzyıl sonlarında Batı Hint adalarına geldiği zaman, yerlilerin

"Tobaccos" olarak isimlendirdiği bir bitki yaprağını sararak yakıp dumanını zevkle içlerine

çektiklerini görmüş ve faydalı olur düşüncesi ile bu bitkinin tohumlarını dünyaya taşımıştır.

TÜTÜN

4

Tütünün değişik kullanılış biçimleri arasında;

 tütün çiğneme  nargile  pipo  puro

sigara

SİGARA

 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından sigara

kullanımı, günümüzde bir biyo-sosyo-psikolojik zehirlenme hali olarak tarif edilmektedir.

 Kadın kullanıcılarda artış olması, gebelikte sigara

6

WHO göre;

 Tütün bir yılda altı milyon insanın ölümüne neden

olmaktadır.

 Ölümler >5 000 000 direk tütün kullanımı sonucu

 Ölümler > 600 000 pasif (second-hand) sigara dumanına maruz kalma

 Ölümler > 8 000 000 önlem alınmazsa 2030 a kadar beklenen sonuç

Tütün ve Gebelik

8

 Yaklaşık 4 kadından birinin sigara içtiği bilinmektedir.

 Sigara bağımlılığı olan kadınların %50-70’i gebelik

esnasında da sigara kullanmayı sürdürmektedirler.

 Ülkemizde yapılan çalışmalarda ise, genel olarak dört ya

GEBELİK

Erkekten gelen sperm ile yumurtanın döllenmesinden doğuma kadar geçen 40 haftalık (280 gün) döneme verilen isimdir.

GEBELİĞİN DÖNEMLERİ

10

İlk 12 hafta

13-27 hafta

GEBELİĞİN DÖNEMLERİ

12



Erken doğum 21-37. haftalarda olan doğum

_{Term doğum 38-41.5 haftalarda olan doğum}

_{Postterm doğum >42 haftada olan doğum}

PLASENTA

 Plasentanın gelişimine plasentasyon

denir.

 Anne ile fetüs arasında besin

maddeleri ve gaz değişimini sağlayan organdır.

 Hormonları etkileyerek, üreme potansiyeli azaltmaktadır.

 Dış gebelik riskini artırmaktadır.

 Tüp bebek sahibi olma ihtimalini 2 kat güçleştirir.

16

 Akciğerleri daraltarak akciğerlere daha az hava girmesine

neden olur.

 Damarlar daraldığı için tansiyonu yükseltir.

 Nabzı hızlandırır.

 Bulantı ve kusmaları daha da artırır.

 Koku ve tat duyusunda azaltır.

 Çabuk yorulmaya yol açar.

 İştahsızlığa neden olur.

İntrauterin dönem: Bebeğin anne karnında geçirdiği dönemdir.

 Abortus riski

 Erken doğum eylemi

 Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebek  İntrauterin gelişme geriliği

 İnutero mort fetal

 Akciğerlerin yeterince gelişmemesi  Akciğer fonksiyonlarında

18



İntrauterin hipoksiye maruz kalır.



_{Sigara içen annelerin düşük doğum}

yapma ve ölü doğum yapma oranı %50

daha fazladır.



_{Sigara içen annelerden doğan bebekler}

 21-36 haftalar arasındaki fetüslerde yapılan bir çalışmada annenin içtiği sigara sayısından ve gebelik haftasından bağımsız olarak fetüsdeki kotinin düzeyi, annenin kotinin düzeyinin %90’na ulaşmaktadır.

Nikotin Kotinin

Plasentaya Etkileri

_{Erken membran rüptürü}

_{Plasenta previa}

_{Ablasyo plasenta}

 Plasenta previa sigara içimi ile ilişkili olan fetal ve neonatal ölümlerin yarısına yakın bir kısmından sorumludurlar.

 Sigara içimini bırakan gebelerde, sigara içmeye devam

edenlere göre plasenta previa sıklığı da %33 azaldığı belirlenmiştir.

 Düşük doğum ağırlıklı

 Preterm

 Solunum yolu hastalıkları

 Yarık dudak- damak

 Gecikmiş ya da gelişmemiş nöropsikolojik gelişim

 Davranışsal patolojiler

 SIDS

 İntrauterin gelişme geriliği devam eder.

24

 Gebeliğinde tütün kullanan annelerin

bebeklerinin içmeyenlerinkine göre

ortalama 200 gr daha hafif ve 1 cm daha kısa olduğu saptanmıştır.

 Düşük doğum ağırlıklı bebekler,

doğumda ve doğumdan sonraki ilk altı ayda daha yüksek mortalite ve

morbiditeye sahiptirler.

 Bu bebeklerin, yenidoğan yoğun bakım

ünitelerinde kalma ihtimalleri ve sürelerinde de artma izlenmiştir.

ABD'de, tütün ve ürünleri, her yıl tahminen 32.000-61.000 infantın düşük doğum ağırlıklı

doğmasından ve 14.000-26.000 infantın yenidoğan yoğum bakım ünitelerine yatırılma

gereksinimlerinin olmasından sorumludurlar.

26

 Pasif sigara içiminde de umblical kordda kotinin değeri

yüksek bulunmuştur.

 Sigara içimi aynı zamanda yarık dudak-damak gibi

belirli bazı doğum defektlerinin de artmasına neden olur.

Tütün kullananların;

 Bebekleri daha sinirli ve sakinleştirilmesi zor bebekler

 Tütün kullanmayanların bebeklerine göre üç kata kadar

daha fazla ani bebek ölümü sendromundan öldüğü görülür.

28

Amerika Birleşik Devletleri Halk sağlığı Servisi’ne göre, Birleşik Devletlerdeki gebe kadınların sigarayı bırakması

durumunda ölü doğumlarda %11 ve yenidoğan

 Emzirme ile nikotin ve diğer metabolitler bebeğe geçer.

 Tütün, anne sütünde bulunan vitamin C miktarını azaltır.

 Tütün, süt üretimini azaltarak bebeğin yeterli miktarda

beslenmesini engeller.

 Tütün kullanan annelerin sütünün besleyici özelliği azalır.

30



Sigara kullanan annelerde iştahsızlık olduğu için

annenin yeterince beslenememesinden dolayı

bebeğin de yeterince beslenememesine neden olur.



Esas olarak anne sütü ile beslenen ve anneleri sigara

içen bebeklerde, idrar kotinin düzeyleri aktif sigara

içiciler düzeyinde bulunmuş.

BEBEKLİK, ÇOCUKLUK VE SONRAKİ

DÖNEMLERE ETKİSİ

 Pnömoni

 Bronşit

 Astım

32

 Tütün kullanan annelerin bebekleri daha sık hastalanır ve

daha sık hastane hizmeti almak zorunda kalır.

 Gebelik esnasında sigaraya maruz kalan bebekler, büyüdüklerinde daha fazla sigara bağımlısı olabilirler.

 ABD’de çocukların %33 ile %70’i, İngiltere’de %50’si

düzenli olarak pasif sigara dumanına maruz kalırken, bu oranın ülkemizde %75 dolaylarında olduğu gösterilmiştir.

 Gebeliklerinde tütün kullanan kadınların çocuklarında

dikkat eksikliği izlenmiştir.

 Aktif sigara içiminde olduğu gibi pasif sigara içimi ile

de dikkat azlığı/hiperaktivite bozukluğunu içeren davranışsal bozukluklar arasında bir ilişki vardır.

GEBELİK SIRASINDA SİGARA İÇMEK

BEBEĞİNİZİN SAĞLIĞINA ZARAR VERİR !

Yapılan bir çalışmada gebe kadınların sigara kullanımının zararları hakkında bilgi düzeyleri ölçülmüştür.

%83.3 bebekte gelişim geriliğine neden olur demiştir. %10 u zararı yok demiştir.

Doğum sonrası sigara kullanma düşünceleri ise; %30 u kararsız

TEDAVİ SEÇENEKLERİ

36

 En önemli etken “karar vermek”

DAVRANIŞ TEDAVİSİ

FARMAKOTERAPİ

• NRT

DAVRANIŞ TEDAVİ



_{Gebe takibinde sigara alışkanlığı ayrıntılı sorulur.}



Tüm zararlı etkileri anlatılır.



_{Bireysel veya grup şeklinde görüşmeler.}



Nüksün önlenmesi için haftada bir görüşme

FARMAKOTERAPİ

38

 “Food and Drug Administration” tarafından onaylı iki

yöntem var:

1) NRT (nikotin sakızı ve bandı)

2) Bupropion

Bazı ilaçlar gebelikte fetuse etkisi yüzünden

NİKOTİN PREPARATLARI

Hayvanlarda üzerinde güvenli, gebeler üzerinde çalışma yoktur. C

GRUBU

Hayvanlarda teratojenik, gebeler üzerinde çalışma yoktur. D

GRUBU

Fetus üzerinde yan etki saptanmış X

GRUBU

SİGARA İÇMEK İSTİYOR MU?

ONA SORDUN MU ?

SEÇİM YAPMA SANŞI VAR MI?

Sevgili anne adayı,

sağlıklı bir gebelik, sağlıklı bir doğum ve

yine sağlıklı bir bebek için tütünden uzak

durunuz!

KAYNAKÇA

42

 Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye Raporu. (2010).

Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.

 Preventing Smoking and Exposure to Secondhand Smoke Before, During, and After Pregnancy

 Dağlı, C. (2009). Gebelikte Sigara İçiminin Gebe ve Yenidoğan

Üzerinde Etkilerinin İncelenmesi. Uzmanlık Tezi, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği

 Kublay, P. G., Terzioğlu, D. F., & Karatay, A. (2008). Gebelik ve Sigara. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.

 Özçelik, P. D. Hamilelik ve Çocukta Sigaranın Etkileri.  ÖZTUNA, F. (2008). Gebelikte Sigara Bırakma Tedavisi.

 _{Janbakhisov, T., Emekçi, Ö., Çağlayan, E., Özay, A. C., Acet, F., &} Altunyurt, S. (2013). Maternal Sigara Kullamının Doppler Ölçümleri Üzerine. Perinataloji dergisi , 119-123.

 Şahbaz, D. S., & Kılınç, D. O. (2005). Sigara Bırakmada Kullanılan

Tedavi Yöntemleri. sted , 98-101.

 Solak, U. D. Sigarayı Bırakmada Kullanılan Preparatlar.

 Sigara bırakmada kullanılan preparatlar

 _{Gebelikte Sigara Kullanma.}

http://www.aksaray.ism.saglik.gov.tr/sayrinti.asp?ayrintim=26.

(2010)

 _{Tobacco Use and Pregnancy.}

http://www.cdc.gov/reproductivehealth/TobaccoUsePregnancy/.

(janaury 28, 2014)

 Erken doğum tehditi ve Erken doğum.

http://www.gata.edu.tr/cerrahibilimler/arsiv/kadindogum/sss/gsrs15.h