19-20. yüzyılda evlerde kullanılan dekoratif eşyalar (Konya örneği)

(1)

İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... I ÖNSÖZ ... V ÖZET ... VI ABSTRACT ... VII 1. GİRİŞ... 1 1.1Konunun Tanımı... 1

1.2Konunun Amacı ve Önemi ... 2

1.3Konunun Sınırları ... 2

1.4Araştırmada İzlenen Yöntem... 2

1.5Konu İle İlgili Araştırmalar ... 5

2. KATALOG... 7

3. 19.-20.YY.DA EVLERDE KULLANILAN DEKORATİF EŞYALAR (DONATILAR) (KONYA ÖRNEĞİ... 75

3.1 Konya Evi Planı... 75

3.1.1 Odalar... 75 3.1.2 Mabeyn ... 76 3.1.3 Sofa ... 76 3.1.4 Hayat ... 76 3.1.5 Tahtaboş... 76 3.1.6 İzbe... 76

3.1.7 Mutfak / Tandırdamı, Ahır – Samanlık... 77

3.1.8 Çereş ... 77

(2)

3.2.1 Hayatlı Evler ... 78

3.2.2 Mabeynli Evler... 78

3.2.3 Sofalı Evler ... 78

3.2.3.1 Dış Sofalı Evler ... 78

3.2.3.2 İç Sofalı ( Karnı Yarık) Evler... 78

3.2.3.3 Orta Sofalı Evler ... 79

3.3. Mimariye Bağlı Dekoratif Unsurlar... 79

3.3.1. Dolap ve Yüklükler... 79 3.3.1.1 Çiçeklik ... 80 3.3.1.2 Meyvelik ... 80 3.3.1.3 Musandıra... 80 3.3.1.4 Ağzıaçık ... 80 3.3.2 Sedir ... 80 3.3.3 Tavanlar ... 80 3.3.4 Oda Kapıları... 81 3.3.5 Merdiven ... 81 3.3.6 Saçaklar... 81 3.3.7 Çıkmalar... 82

3.4 Konya Evinde Kullanılan Dekoratif Kullanım Eşyaları... 82

3.4.1 Ayna... 82

3.4.2 Buhurdan... 83

(3)

3.4.7 Kağnı, At Arabası, Fayton ... 85

3.4.8 Kahve Değirmeni, Kahve Kutusu, Kahve Soğutucusu... 86

3.4.9 Kaşık ... 87 3.4.10 Kapı Tokmağı ... 87 3.4.11 Mangal ... 88 3.4.12 Peşkir... 88 3.4.13 Rahle ... 89 3.4.14 Sabunluk ... 89 3.4.15 Sandık ... 89 3.4.16 Sehpa... 90 3.4.17 Seramik Tabak ... 90 3.4.18 Sini ... 90 3.4.19 Şamdan... 92 3.4.20 Testi – Çömlek... 91 3.4.21 Üzerlik... 91

3.5 Ham Maddelerine Göre Dekoratif Eşyalar ... 92

3.5.1 Ahşap Eşyalar ... 92 3.5.2 Cam Eşyalar ... 94 3.5.3 Maden Eşyalar ... 97 3.5.4 Toprak Eşyalar ... 100 3.5.5 Tekstil Ürünleri... 103 3.6 Malzeme Özellikleri ... 106 3.7 Teknik Özellikleri... 107 3.8 Süsleme Özellikleri... 107

(4)

3.8. 2 Geometrik ... 108 3.8. 3 Yazı ... 108 3.8. 4 Figür... 108 3.8.5 Nesneli ... 108 3.8.6 Mimari... 108 4.DEGERLENDİRME... 109 5. SONUÇ ... 114 TABLO VE GRAFİKLER ... 116 BİBLİYOGRAFYA... 129 FOTOĞRAFLARIN LİSTESİ ... 134 FOTOĞRAFLAR ... 140

(5)

ÖNSÖZ

Küreselleşen dünyada, günden güne eriyip yok olan öz değerlerimiz ve yozlaşan kültürümüz gibi, eski yapılar ve onları donatan, onlarla bütünleşen ev eşyaları da zamana yenik düşüp yerini beton yapılara ve çağın elektronik eşyalarına bırakmaktadır.

Toplumsal kalkınmanın yapı taşlarından belki de en önemlisi kültürel kalkınmadır. Kültürel kalkınmanın yolu ise tarihsel ve kültürel mirasa sahip çıkmaktan geçer.

Bu araştırma yapılırken eserlere çok zor ulaşıldı. Pek çoğu koruma altına alınmadığından yok olup gitmişti. İnceleme imkanı bulduğumuz günümüze kadar korunabilmiş, az sayıdaki esere birkaç özel koleksiyoncuda, Koyunoğlu Müzesinde ve Konya Etnografya Müzesinde ulaşabildik.

Bu araştırma kültürümüzün zenginliği konusunda bildiklerimizi tazeleme ve bize bırakılan mirasa sahip çıkma adına atılmış küçük bir adımdır.

Bu tezin hazırlanmasında benden desteğini esirgemeyen değerli hocam Yrd.Doç.Dr. Emine KARPUZ ve eşi Prof.Dr.Haşim KARPUZ’a, bana inanan ve güvenen eşime ve aileme teşekkür ederim.

(6)

ÖZET

Hilal AYDIN

19-20. YÜZYILDA EVLERDE KULLANILAN DEKORATİF EŞYALAR (KONYA ÖRNEĞİ)

Konya evleri, Anadolu’nun en eski konutlarının “mirası” üzerinde kurulmuştur. Günümüze ulaşan Konya evleri Osmanlı evlerinin genel özellikleri ile birlikte bölgesel özellikler de taşımaktadır.

Bu kapsamda Konya evi planı, plan tipleri, mimariye bağlı dekoratif unsurlar, dekoratif ve kullanım eşyaların tanımları ve hammaddelerine göre sınıflandırılması, malzeme, teknik ve süsleme özelliklerinin ayrıntılı olarak analizleri yapılmış ve değerlendirilmeye gidilmiştir. Teknik, malzeme, süsleme açısından farklılık gösteren eserlerden katalog oluşturulmuştur.

Araştırmanın sonuç bölümünde genel bir değerlendirme yapılarak ev donatılarının mimari ve kültürel etkileri vurgulanmaya çalışılmıştır.

(7)

ABSTRACT Hilal AYDIN

DECORATİVE MANNERS OF USING HOUSESES IN 19-20 CENTURY (EXAMPLE OF KONYA)

The houses of Konya were built on the heritage of the oldest buildings. Today, Konya’s houses have both a general features and local features. In this way, the plan of Konya’s house types of plan, decorative manners (architectural), definitions of decoration and using thing and classifications of decoration and using thing and classification, according the their source.

There was used of a technique and has been made an analysis of ornament features by detailed and been evaluated.

In such way, a catalog has been consisted of the works which have differences according to technique and things and ornaments.

At he end of the search, by being made a general evaluation architectural and cultural effects of house decoration have been stressed.

At the end of this search, there are bibliography, table, graphic and photographs.

(8)

1.GİRİŞ

1.1- Konunun Tanımı

Bu araştırmanın konusu “19–20. YY.’da Evlerde Kullanılan Dekoratif Eşyalar (Donatılar)” olarak belirlenmiştir. Araştırmada Konya evi örnekleri temel alınmıştır.

Çalışmada belirtilen dönem içerisinde Konya evinin mekân özellikleri ile bu mekâna bağlı ana unsurlar incelenmiştir. Bu evlerde kullanılan, dönem insanının estetik ve süsleme gibi zevklerini günümüze yansıtan, donatıların Türk sanatı ve kültürü açısından önemi vurgulanmıştır.

Konya evleri halkın; kendi olanakları, koşulları içinde, gereksinimlerine doğrudan karşılık arayarak, kültür birikimi ve gelenekleri çizgisinde, katılımlı bir yolla gerçekleştirdiği yapılardır.

Konya evleri, sade ve içinde yer aldığı çevreyle uyumludur. Bunun en önemli nedeni endüstriye dayalı, yapay malzemelerin değil, doğal malzemelerin kullanılmış olmasıdır. Yapılarda kullanılan malzemeler en yakın yerel kaynaklardan temin edilmiştir. Malzemenin seçkinliğinden ve sağlamlığının yanı sıra kolay temin edilmesi ve iklim özelliklerine uygunluğu da büyük önem taşımıştır.

Ev mimarisi ürünleri ve bunların oluşturduğu geleneksel doku toplumumuzun tarihini, kültürünü, yaşama biçimini ve hayata bakışını yansıtan canlı bir müze gibidir. Geleneksel ev mimarisi modern mimarinin uygulamalarının tersine bireyden aileye ve oradan da topluma doğru genişleyen bir yapı gösterir. Yani özelden genele doğru ilerleyen (oda-ev-sokak-mahalle-şehir) ve basit kuralları olan bir tasarım söz konusudur. Bu yapı içerisinde kimlikler, gelenekler, inançlar ve kültürler tekdüzeliğe saplanmadan özgürce ifade edilebilmiştir.

(9)

1.2- Konunun Amacı ve Önemi

Bu araştırmanın yapılmasındaki amaç, 19–20. yy. Konya evlerinde kullanılan eşyaları tür, yapım, malzeme ve süsleme tekniği açısından tanıtmak ve sonuçlar ortaya koymaktır.

Araştırmanın amacı, günümüzde birçoğu kaybolmuş olan ve asıl yerlerinden alınıp müzelerde korunan ya da özel koleksiyonlarda saklanan dekoratif ev donatılarını tarihsel gelişimleri göz önünde bulundurularak bundan sonraki bilimsel çalışmalara kaynak teşkil etmek üzere belgelendirmektir.

Bu çalışmaya konu olan ev donatılarının daha önce bir arada incelenmemiş olması araştırmayı önemli kılmaktadır.

1.3- Konunun Sınırları

Geleneksel Türk konut yaşantısında, içinde yaşanılan hayatı aksettiren iç dünyanın güzelliğini vurgulayan ve içinde yaşanılan hayatı zevkli ve anlamlı hale getiren, koruma altındaki ev donatıları bu araştırmanın sınırını oluşturmuştur.

Araştırma kapsamında Konya Müze Evleri ve özel koleksiyonlarda bulunan ev donatılarından cam, metal, ahşap, tekstil, toprak grubunda 68 eser incelenmiştir. Bu eserler seçilirken belirlenen döneme ait olmaları yanı sıra işlevsellik ve estetik özellikleri göz önüne alınmıştır.

1.4-Araştırmada İzlenen Yöntem

Araştırmada mimariye bağlı dekoratif unsurlar ve donatılar tanımlanarak bunlar hakkında bilgi verilmiştir. Konunun ana içeriğini dekoratif kullanım eşyaları oluşturduğundan, Konya evi örneği sınırlarına bağlı kalınarak bunlar hakkında ayrıntılı

(10)

Araştırma kapsamına giren eserler alan araştırması sonucunda hazırlanan ve aşağıda örneği bulunan gözlem fişleri doğrultusunda incelenmiştir. Eserlerin fotoğrafları çekilmiş ve tür, malzeme ve süsleme özelliklerini belirleyen tablolar ve grafikler hazırlanmıştır. Araştırma yapılırken ayrıca literatür taraması yapılmıştır.

Katalog kısmı oluşturulurken eserler önce alfabetik olarak düzenlenmiş ve hammaddelerine göre kendi içlerinde gene alfabetik olarak sıralanmışlardır.

Araştırma sırasında ayrıca koruma altında bulunan eski Konya evlerinin fotoğraflarına yer verilmiştir. Bu fotoğraflar evlerde yaşanmadığı için Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’ndan temin edilmişlerdir.

19–20.yy. Konya evlerinde kullanılan eşyalar ve dekoratif unsurların neler olduğu bu araştırmayla belirlenmeye çalışılmıştır.

(11)

Gözlem Fişi Örneği 1- Örnek No: 2- Eserin Adı : 3- İnceleme Tarihi : 4- Fotoğraf No : 5- İlgili Koleksiyon : 6- Envanter No : 7- Koleksiyona Gelişi : 8- Onarım Durumu : 9- Bugünkü Durumu : 10- Tarihlendirme : 11- Ayrıntılı Tanım : a)Ölçüleri Boy : Yükseklik : En: Çap : Kalınlık : b) Yapım Malzemesi : c) Tekniği: Yapım Tekniği : Süsleme Tekniği : Birleştirme Tekniği : d) Süsleme Türü : Bitkisel : Geometrik : Figürlü : Yazılı : Nesneli : Mimari: e) Kompozisyon :

(12)

1.5-Konu İle İlgili Araştırmalar

Yaptığımız çalışmada araştırma konumuz olan “19 – 20. YY’da Konya Evlerinde Kullanılan Ev Donatıları” konusunda yapılmış bir bilimsel araştırmaya rastlanmamıştır. Bugüne kadar yapılan çalışmalar genellikle Konya evinin mimarisi ile ilgili olan çalışmalardır. Bu konuda ise ulaşabildiğimiz en eski kaynak Celile Berk’e aittir.1 Celile Berk’in 1951 yılında yayınladığı çalışmasında son yüzyıla kadar gelen Konya evi örneklerini bulmak mümkündür.

Geniş anlamda Türk evi mimarisiyle ilgili yapılmış en detaylı çalışma ise Sedat Hakkı Eldem’e aittir.2 Eldem üç cilt halinde yayınlanan “Türk Evi” adlı çalışmasında Türk evinin plan tipleri ve yapı malzemeleri konusunda çok detaylı bilgiler vermiştir.

Konya evi örneği ile ilgili olan çalışmalar, Celile Berk’in çalışması dışında, genellikle makaleler şeklinde yayınlanmıştır.

Haşim Karpuz’un 2000 yılında yayınlanan “Osmanlı’da Konut Mimarisi, Konya Örneği” adlı makalesinde Osmanlı konut mimarisi içinde Konya evlerinin yeri ve önemi anlatılmıştır.3 Ayrıca bu çalışmada Konya evlerinin mimari özellikleri üzerinde durulmuştur.

Haşim Karpuz tarafından 2003 yılında yayınlanan “Konya’da Osmanlı Mimarisi” adlı makale bu konuda hazırlanmış önemli bir çalışmadır.4

Metin Sözen ve Osman Nuri Dülgerler ortak bir çalışma olarak 1979 yılın da “Konya Evlerinden Örnekler” adlı bir makale yayınlamışlardır.5 Makalede Konya’nın değişik kesimlerinden seçilmiş dört farklı ve ilginç ev örneği sunulmuş, bu evlerin

1_{BERK, Celile, Konya Evleri, İstanbul, 1951.}

(13)

yapım malzemeleri ve planları hakkında tek tek bilgi verilmiştir. Ayrıca çalışmada evlerin fotoğrafları yer almaktadır.

Konya evinin mimarisini anlatan ve araştıran bu çalışmalar dışında Konya evinin süsleme özellikleri ile ilgili bir çalışmayı Osman Kunduracı’nın 2000 yılında yayınladığı “Konya Evlerinin Süsleme Örnekleri” adlı makalesinde görmekteyiz.6 Kunduracı çalışmasında iç ve dış mimari süsleme örnekleri konularında bilgiler vermektedir.

Konya evleri ile ilgili Arif Nüshet Turgut’un Konya evlerindeki yaşam üzerine yazdığı makalelerin toplandığı ve Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından 2003 yılında yayınlanan “Eski Konya Evleri” adlı kitap, Konya’nın geleneksel kültürünün derlenip toplanmasına katkı sağlayan, gelenekler ve görenekler etrafında şekillenen ev hayatını ön plana çıkarmasıyla günümüz kültürüne farklı bir boyut kazandırmıştır7_.

Hasan Özönder’in “Selçuklu, Beylik ve Osmanlı Dönemlerinde Konya’da Sanat Hayatı” adlı makalede Konya’daki geleneksel el sanatları ve süsleme sanatları ile ilgili bilgiler verilmiştir.8

Araştırma sırasında yararlandığımız bu anlatılan çalışmalar dışında ev donatıları, ahşap eserler, cam eserler, maden eserler, toprak eserler ve tekstil ürünleri hakkındaki bir takım tanımlama ve bilgilere, çeşitli kitaplardan, dergilerden, kısa tanıtım yazılarından ve internet sayfalarından ulaşılmıştır.9

6_{KUNDURACI, Osman, “ Konya Evlerinden Süsleme Örnekleri”, İpekyolu, Konya, 2000, s.41-44.} 7_{TURGUT, Arif Nüshet, Eski Konya Evleri, Konya, 2003.}

8_{ÖZÖNDER, Hasan, “ Selçuklu, Beylik ve Osmanlı Dönemlerinde Konya’da Sanat Hayatı”, Dünden Bugüne Konya’nın Kültür Birikimi}

ve Selçuk Üniversitesi, Konya, 1999,s.157-202.

9_{ALTAN, Atilla, “ Kültürel Yaşanın Aynası Sandık”, Sanatsal Mozaik, Ocak Sayısı, İstanbul, 1998, s. 28 – 34.}

ARSEVEN, Celal Esat, Sanat Ansiklopedisi, Cilt: 2-4, Ankara, 1947-50.

BARIŞTA, Örcün, Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Halk Plastik Sanatları, Ankara, 2005. BÜNGÜL, Nureddin Rüştü, Eski Eserler Ansiklopedisi, İstanbul 1939, s. 190.

COŞKUN, Eyüp, “Cam Altı Resimleri”, Skylife, 2001, Sayı 215, s.68–78.

ÇETİNTAŞ, Vildan, “Tarsus ve Köylerinde Ahşap Oyma Sandık Örnekleri”, Dünden Bugüne Tarsus Sempozyumu, 1998, s. 265. ERGİNSOY, Ülker, “Türk Maden Sanatı”, Başlangıcından Bugüne Türk Sanatı, Ankara,1993,s.343 – 373.

(14)

2- KATALOG

1- Örnek No: 1 2- Eserin Adı: Ayna

3- İnceleme Tarihi: 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 38 – 39 - 40

5- İlgili Koleksiyon :Konya Etnografya Müzesi 6- Envanter No : 4252

7- Koleksiyona Gelişi : Satın alma

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : Osmanlı - Konya

11- Ayrıntılı Tanım :

a) Ölçüleri :

Boy : 89 cm Yükseklik : -

En: 39 cm Çap : -

Kalınlık : 1,3 cm

b) Yapım Malzemesi : Ceviz c) Tekniği:

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Oyma Birleştirme Tekniği : -

d) Süsleme Türü :

Bitkisel: Çiçek, Yaprak Geometrik: Ay, yıldız motifleri

Figürlü : - Yazılı: Tuğra istif yer almaktadır.

Nesneli : - Mimari : -

e) Kompozisyon :

Ceviz ağacından yekpare olarak yapılmıştır. Dikdörtgen formdadır. Alınlık kısmı üçgen şeklindedir. Bezemeler oyma tekniği ile yapılmıştır. Üçgen kısmın ortasında tuğra yer almaktadır. Aynanın çevresi çiçek ve yaprak motifleri ile bezenmiştir. Üst kısmında simetrik ay, içerisinde yıldız bulunmaktadır. Zemin siyah boya ile boyanmıştır. Alt kısa kenarında iki adet ayak

(15)

1- Örnek No : 2 2- Eserin Adı : Ayna

3- İnceleme Tarihi : 13.03.2007 4- Fotoğraf No : 41

5- İlgili Koleksiyon : İpekyolu Halıcılık 6- Envanter No : -

7- Koleksiyona Gelişi : Satınalma

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Aynanın sırları dökülmüştür. 10- Tarihlendirme :20. yy. - Konya

11- Ayrıntılı Tanım: a) Ölçüleri:

En: 55 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Cam , Boya ve Ceviz c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Boyama

Süsleme Tekniği : Camaltı Boyama, Kazıma Birleştirme Tekniği : Geçme

Bitkisel : Gül, Mine, Dal Geometrik : Eşkenar Dörtgen

Figürlü : - Yazılı : -

Cam malzemeden yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Camaltı boyama tekniği ile yapılmıştır. Çerçevenin dört kenarında simetrik dal motifleri vardır. Dal üzerinde tomurcuk, gül ve mine motifleri vardır. Çerçevenin üst kısmında kenarları şekilli taç oturtulmuştur. Tacın üzerinde kazıma tekniği ile eşkenar dörtgen motifi işlenmiştir.

(16)

1- Örnek No : 3 2- Eserin Adı : Ayna

3- İnceleme Tarihi : 20.04.2007 4- Fotoğraf No : 42 – 43 - 44

5- İlgili Koleksiyon : Koyunoğlu Müzesi 6- Envanter No : 9001-1134

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Ahmet Rasi İzzet KOYUNOĞLU 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : 20.yy. - Konya

11- Ayrıntılı Tanım: a) Ölçüleri: Boy : - Yükseklik : - En : - Çap : 30 cm Kalınlık: 1 cm b) Yapım Malzemesi : Gümüş c) Tekniği : Yapım Tekniği : Döküm Süsleme Tekniği : Döküm Birleştirme Tekniği : Perçin

Bitkisel : Çiçek, Dal, Palmet, Yaprak, Gül Geometrik : Ay, Daire

Gümüş malzemeden döküm tekniğiyle yapılmıştır. Daire formludur. Göbekte dökümden yapılmış bir çiçek motifi, çiçeğin kenarlarında küçük gül ve yaprak motifi ile daha büyük bir çiçek motifi yer almaktadır. Yan yana dizilmiş çiçek yapraklarının içinde gül dalı yer almaktadır. Dış kısmında ay, palmet ve gül motiflerinin birbirini takipleri sonucunda kenar bordürü oluşmuştur. Aynanın kenarları daire biçimli dilimlerle bezenmiştir.

(17)

1- Örnek No : 4

2- Eserin Adı : Buhurdan

5- İlgili Koleksiyon : Paşa Halıcılık 6- Envanter No : -

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : 20.yy. - Konya

11- Ayrıntılı Tanım: a) Ölçüleri :

Boy : - Yükseklik : 16 cm

En : - Çap : 13 cm

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Bakır c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Dövme Süsleme Tekniği : Savat, Ajur Birleştirme Tekniği : Perçin

Bitkisel :Yaprak, Rumi, Çiçek Geometrik: Çintemani, Çizgi

Bakır malzemeden yapılmıştır. Küre formludur. Dövme tekniğiyle yapılmıştır. Ajur ve savat tekniği ile süslenmiştir. Kapak, gövde ve kaide bölümlerinden oluşmuştur. Gövde kaideye perçinle birleştirilmiştir. Kapakta bir tutamak vardır. Kapağın üzeri çintemani ve yaprak motifleri ile çevrelenmiştir. Çintemanilerin üzeri ajurludur. Gövde kısmı rumilerle bezenmiştir. Gövdenin kaideye bağlanan kısmı ters konik şekillidir. Üzeri sıralı dikine çizgi süslemelidir. Kaide kısmı çiçek ve yaprak motifleri ile bezenmiştir. Kaidenin dışa açılan yan bölümünde kısa çizgilerle bordür oluşturulmuştur.

(18)

1- Örnek No : 5

5- İlgili Koleksiyon : Konya Etnografya Müzesi 6- Envanter No : 6230

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Sille Mah. Mezarkaya Camii / Selçuklu 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : 19.yy Osmanlı. - Konya 11- Ayrıntılı Tanım:

a) Ölçüleri:

En: - Çap : 10, 5 cm

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Pirinç c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Dövme Süsleme Tekniği : Ajur

Birleştirme Tekniği : Perçin, Menteşe

Bitkisel : - Geometrik : Yiv

Pirinç malzemeden yapılmıştır. Küre formdadır. Dövme tekniğinde yapılmıştır. Daire tabanlı, hafif konik şekilli kaide ile yarım küre şeklinde tütsü haznesi ve gövdeden oluşmuştur. Ajur tekniğiyle süslenmiştir. Kaide gövdeye vida ile bağlanmıştır. Kaide ve gövde üzerinde yivler bulunmaktadır. Kapak üzeri ajur ve yivlerle süslenmiştir. Kapak ve gövde “S” şeklindeki kulp ile birbirine bağlanmıştır. Kulpu kapakta menteşe, gövde üzerinde perçin

(19)

1- Örnek No : 6

3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007

4- Fotoğraf No : 49 – 50 – 51 – 52 – 53

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Sille Mah. Mezarkaya Camii / Selçuklu 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu :Hazne ile kaide bağlantısı gevşemiştir. Bütün yüzeyde

eğilmeler vardır.

10- Tarihlendirme : 19.yy Osmanlı - Konya 11- Ayrıntılı Tanım:

a) Ölçüleri:

En: - Çap : 14 ,8

Kalınlık : -

Yapım Tekniği : Döküm Süsleme Tekniği : Ajur

Birleştirme Tekniği : Lehim, Menteşe

Bitkisel : Kıvrım dal, Çiçek Geometrik :Çizgi bezeme, Yıldız

Figürlü :- Yazılı : -

Pirinç malzemeden yapılmıştır. Silindirik formludur. Döküm tekniğinde yapılmıştır. Kaide, gövde ve kapak bölümlerinden meydana gelmiştir. Süslemede ajur tekniği kullanılmıştır. Kaide kısmında kıvrım dal ve çiçek motifleri ile çevrelenmiştir. Kaide ortasında gövdeye bağlı konik ayak bulunmaktadır. Konik ayakta çizgi bezemeler yer alır. Ayağın üzerinde tütsü haznesi bulunur. Tütsü haznesinin üzeri ajurlu ve yan yana kabartma çizgi bezemelidir. Kapak şişkin ve yukarı doğru daralan bir formdan oluşmuştur. Kapağın üzeri tamamen kıvrım dallarla bezenmiştir. Kapak üzerinde yıldız şeklinde tutamağı vardır. Kapak gövdeye menteşe ile bağlıdır. Kaidenin altında üç adet ayak bulunmaktadır.

(20)

1- Örnek No : 7

2- Eserin Adı : Camaltı Levha 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 54 – 55 – 56 – 57

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye

9- Bugünkü Durumu : Siyah boyaları ve yaldızları dökülmüştür. 10- Tarihlendirme :20. yy. - (H . 1346 ) 11- Ayrıntılı Tanım : a) Ölçüleri : Boy : 35,4 cm Yükseklik : - En: 32,5 cm Çap : - Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Cam ve Boya c) Tekniği :

Süsleme Tekniği : Camaltı Boyama Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Yaprak, Çiçek Dalı, Kıvrım Dal Geometrik : Çizgi, Nokta

Figürlü : - Yazılı : Armut istif tarzında

“Aman Mevt”, “Ya Seyyid El-evvelin”, “Vel Ahirin”, “1349, Mehmet Ali”

Camdan yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Camaltı boyama tekniğinde süslenmiştir. Ortada beyaz zemin üzerinde siyah boya ile armut şeklinde düzenlenmiş hat yer alır. Armut şeklinde düzenlenmiş olan kısmında Arap harfleriyle “ Aman mevt ” , sağ yaprakta yeşil zemin üzerinde “Ya Seyyid el Evvelin” , sol yaprakta ise “ Vel Ahirin ” yazmaktadır. Üstte iki köşede farklı iki

(21)

1- Örnek No : 8

2- Eserin Adı : Camaltı Levha 3- İnceleme Tarihi : 13.03.2007 4- Fotoğraf No : 58 – 59 – 60 - 61 5- İlgili Koleksiyon : İpekyolu Halıcılık 6- Envanter No : -

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme :20. yy. - Konya

En: 70 cm Çap : -

Kalınlık : -

Bitkisel : Menekşe, Gül, Yaprak Geometrik : -

Figürlü : Sikke Yazılı : Sülüs yazı ile“Ya Hz. Mevlana”

Cam malzemeden yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Camaltı boyama tekniği ile süslenmiştir. Levhanın üzerinde iki yana uzanan gül, menekşe ve yapraklardan oluşan dal motifi vardır. Dalın ortasında sikke ve sikkenin üzerinde sülüs yazı ile “Ya Hz. Mevlana” yazılıdır. Levhada kırmızı, yeşil, mor, turuncu ve sarı renkler kullanılmıştır. Çerçevesi kavak ağacından yapılmıştır. Levhanın üzerindeki Türk Bayrağı sonradan yapıştırılmıştır.

(22)

1- Örnek No : 9

2- Eserin Adı : Camaltı Levha 3- İnceleme Tarihi : 13.03.2007 4- Fotoğraf No : 62 – 63 – 64

En: 60 cm Çap : -

Kalınlık : -

Bitkisel : Karanfil, Dal, Tomurcuk Geometrik : - Figürlü : Tavus Kuşu, Kelebek Yazılı : -

Cam malzemeden yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Camaltı boyama tekniği ile süslenmiştir. Levhanın üzerinde iki yana açılan dal bulunmaktadır. Dal üzerinde karanfil çiçeği ve tomurcuklar vardır. Tavus kuşunun bakış yönü kelebeğe dönüktür. Levhada kırmızı, yeşil ve siyah renkler kullanılmıştır. Levha üzerindeki Türk Bayrağı sonradan yapıştırılmıştır.

(23)

1- Örnek No : 10 2- Eserin Adı : Fanus

7- Koleksiyona Gelişi : Hibe – İl Halk Kütüphanesi Müd. / Konya 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme :20. yy. – Konya

11- Ayrıntılı Tanım : a) Ölçüleri:

Boy :- Yükseklik : 30 cm

En: - Çap : 25 cm

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Cam c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Üfleme Kalıp Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Hatayi, Palmet, Rumi,Mine, Geometrik : Eşkenar Dörtgen, Yaprak Çizgi Bezeme

Figürlü : - Yazılı :Ta’lik tarzda “Ya Hazreti Mevlana”

Cam malzemeden yapılmıştır. Silindirik formludur. Üfleme kalıp tekniğiyle yapılmış, boyama tekniğiyle süslenmiştir. Sikke muhafazası için kullanılmıştır. Yüzeyinde eşkenar dörtgen biçiminde yağlı boya ile bezeme yapılmıştır. Bezemede hatayi, palmet, rumi, mine ve yaprak motifleri ile bir rozet oluşturulmuştur. Rozetin iç kısmında dikdörtgen zemin içinde altın yaldızla “Ya Hazreti Mevlana” yazısı yer almaktadır. Ağız kısmında çizgi bezeme bordür bulunmaktadır. Lacivert, altın yaldız, yeşil, mavi, kırmızı ve sarı renkler kullanılmıştır.

(24)

1- Örnek No : 11

2- Eserin Adı : Fincanlık

3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 68 - 69

7- Koleksiyona Gelişi : Satınalma – M.Ali SAĞLAM - Ilgın 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Ağız kenarında çentik ve yüzeyde sırları dökülmüştür. 10- Tarihlendirme : 20.yy. - Konya

Ağız Kenar Çapı :190 cm Yükseklik : 17,5 cm Kaide Çapı: 35 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Toprak c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Çark Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Stilize çiçek Geometrik : Spiral,

Toprak malzemeden yapılmıştır. Geniş ve dışa dönük yayvan kenarlıdır. Çark tekniği ile yapılmıştır. Süslemede boyama tekniği kullanılmıştır. Bütün yüzey haki renk sırla astarlanmıştır. Ağız kısmında dokuz adet spiral çizgi bezeme yer almıştır. Ters konik karınlı gövde üzerinde stilize çiçek motifi vardır. Boğumlu ve kademeli boyun konik kaide ile birleştirilmiştir.

(25)

1- Örnek No : 12

2- Eserin Adı : Gaz Lambası 3- İnceleme Tarihi : 30.11.2005 4- Fotoğraf No : 70

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Çiğdem OZULOĞLU 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

En :- Çap : 10,8 cm

Derinlik :-

b) Yapım Malzemesi : Cam c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Döküm

Süsleme Tekniği : Aplike ve Yapıştırma Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Çiçek, Yaprak, Geometrik : Dilim

Cam malzemeden yapılmıştır. Silindirik formludur. Döküm tekniği ile yapılmıştır. Aplike ve yapıştırma tekniği ile süslenmiştir. Cam kısmı, fitil tertibatı ve gaz haznesinden meydana gelmiştir. Düz dairesel kaideden sonra silindir yivli burmalı bir boyundan ve basık kürevi bir gövdeden oluşmaktadır. Bu kısımda çiçek, yaprak ve damla motifleri aplike edilmiştir. Çiçekler beyaz ve sarı, yapraklar ise yeşil renklidir. Kenarlarına siyah kontur geçilmiştir. Gövde malzemesi kumlu camdandır. Fitilin hareketini sağlayan kısım madeni olup, üzerinde kenarları dilimli cam şişesi bulunmaktadır.

(26)

1- Örnek No : 13 2- Eserin Adı : Havan

9- Bugünkü Durumu : Ağız kısmında kırılma vardır. 10- Tarihlendirme : 19.yy. - Konya

En: - Çap : 20 cm

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Armut Ağacı c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Kazıma Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : - Geometrik :Çizgi bezeme, “V”, Zigzag

Armut ağacından yapılmıştır. Konik formludur. Oyma tekniği ile yapılmıştır. Kazıma tekniği ile süslenmiştir. Kulp gövdeye bitişiktir. Gövdesi dört boğumdan oluşmaktadır. Kulp kısmı zigzaglıdır. Gövdenin taban kısmındaki boğumda çizgi bezemeler yer alır. Bir sonraki boğumda “V” şeklindeki bezemeler, bir üst boğumda zigzag bordür yer alır. Ağız kısmında

(27)

1- Örnek No : 14 2- Eserin Adı : Havan

7- Koleksiyona Gelişi : Satınalma – Nuhdede ÇİFTÇİ / Konya 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Havan elinin üzerinde çatlaklar vardır. 10- Tarihlendirme : Osmanlı - Konya

Max. Çap : 14,5 cm Yükseklik : 15,3 cm Tokmak Uzunluğu: 18 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Şimşir Ağacı c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Kazıma Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : - Geometrik : Çizgi bezeme Figürlü : - Yazılı : Latin rakamları ile 1889

Şimşir ağacından yapılmıştır. Silindirik formludur. Oyma tekniği ile yapılmıştır. Kazıma tekniği ile süslenmiştir. Kulp gövdeye bitişiktir. Gövde üzerinde paralel iki sıra çizgi bezeme vardır. Arada kalan boşlukta Latin rakamları ile 1889 tarihi yazılıdır. Ağız kısmında sıralı noktalar bir bordür oluşturmuştur. Kulp kısmında çizgi bezemeler vardır. Havaneli, konik başlı ve silindirik formludur.

(28)

1- Örnek No : 15 2- Eserin Adı : Levha

3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 73 - 74

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Müveddet SEVİM / İstanbul 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : 20.yy. Osmanlı - Konya 11- Ayrıntılı Tanım:

a) Ölçüleri:

Boy : 60.5 cm Yükseklik : -

En: 48 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Atlas Kumaş c) Tekniği :

Yapım Tekniği : İşleme Süsleme Tekniği : Çin İğnesi Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Sarmaşık, Yaprak Geometrik : -

Figürlü : - Yazılı : Celi Sülüs tarzında “Tiz olma teemmül kıl, tedbiri bozar takdiri Allah tevekkül kıl”

Atlas kumaştan yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. İşleme tekniği ile yapılmıştır. Çin iğnesi tekniği ile süslenmiştir. İpek iplik kullanılmıştır. Levha üzerine celi sülüs tarzında şu beyit işlenmiştir. “Tiz olma teemmül kıl, tedbiri bozar takdiri Allah tevekkül kıl”. Yazı etrafı sarmaşık ve yaprak motifleri ile

(29)

3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 75 – 76 – 77

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Fahrettin AKYOL 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Çerçevede kırık ve çentikler vardır. 10- Tarihlendirme :20. yy. Osmanlı - Konya

En: 44 cm Çap : -

Kalınlık :-

b) Yapım Malzemesi : Kadife Kumaş c) Tekniği :

Yapım Tekniği : İşleme

Süsleme Tekniği : Pul - Boncuk Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Sarmaşık Dal Geometrik : -

Figürlü : - Yazılı : Sülüs tarzında “Takdiri Huda kuvve-i bazu ile dönmez. Bu şema ki Mevla yaka bir veçhile”

Kadife kumaştan yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. İşleme tekniği ile yapılmıştır. Pul - boncuk tekniği ile süslenmiştir. İşlemede sülüs tarzında eski Türkçe olarak yazılan şu beyit vardır. “Takdiri Huda kuvve-i bazu ile dönmez. Bu şema ki Mevla yaka bir veçhile”. Beyitin etrafı sarmaşık dallarla çevrelenmiştir.

(30)

5- İlgili Koleksiyon : Paşa Halıcılık 6- Envanter No : -

En: 29 cm Çap : -

Kalınlık :-

b) Yapım Malzemesi : Keten c) Tekniği :

Yapım Tekniği : İşleme

Süsleme Tekniği : Çin İğnesi , Zincir işi Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Dal Geometrik : -

Figürlü : Semazen. Yazılı : -

Nesneli : - Mimari : Selimiye Camii,

Kubbe-i Hadra,

Keten kumaştan yapılmıştır. Kare formdadır. İşleme tekniği ile yapılmıştır. Çin iğnesi ve zincir işi teknikleri kullanılarak süslenmiştir. Levha üzerinde Kubbe-i Hadra, Selimiye Camii ve minaresi ve bir dalın üzerinde sema eden semazenler vardır. Yeşil, kahverengi, turuncu, gri ve gümüş renkli iplikler kullanılmıştır. Levhanın çerçevesi ceviz ağacından yapılmıştır.

(31)

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Mithat FENMAN / Ankara 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Camı kırılmıştır. Rengi solmuştur. 10- Tarihlendirme :20. yy. - Konya

Boy : 36,5 cm Yükseklik : -

En: 20 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Saten Kumaş c) Tekniği :

Yapım Tekniği : İşleme Süsleme Tekniği : Çin İğnesi Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : - Geometrik : -

Figürlü : - Yazılı: Celi Sülüs tarzda “Ya Hazreti Mevlana”

Saten kumaştan yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. İşleme tekniği ile yapılmıştır. Çin iğnesi tekniği ile süslenmiştir.. İşlemede celi sülüs tarzda “Ya Hazreti Mevlana” yazılmıştır. Bordo renk kullanılmıştır. Ahşap yaldızlı çerçevelidir.

(32)

1- Örnek No : 19

2- Eserin Adı : Kahve Değirmeni 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 80 – 81 - 82

7- Koleksiyona Gelişi : Satınalma – İlyas HARMANKAYA / Konya 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Ağaç tutamağı noksandır. Demir kısımları oksitlenmiştir.

Çekmecenin bir kısmı kırıktır.

10- Tarihlendirme :Osmanlı - Konya 11- Ayrıntılı Tanım:

a) Ölçüleri:

Boy : 43 cm Sandık Genişliği : 14 cm Oturak Eni: 21,5 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Ceviz , Demir, Sac c) Tekniği :

Yapım Tekniği : -

Süsleme Tekniği : Çivili Tezyinat, Kazıma Birleştirme Tekniği : Geçme

Bitkisel : Stilize Selvi, Yaprak Geometrik : Zigzag,Eşkenar Dörtgen, Çizgi bezeme

Ceviz, demir ve sac malzemeden yapılmıştır. Değirmen, değirmen kutusu ve tabla kısımlarından meydana gelmiştir. Değirmen ve tabla kısmı dikdörtgen formludur. Süslemede kazıma ve çivili tezyinat kullanılmıştır. Değirmen kısmı demirden olup, çevirme kısmı yassıdır. Kahve koyma kabı sacdan çanak seklindedir. Öğütme mekanizması sandık içine yerleştirilmiştir. Değirmen kutusu ile tabla geçme tekniği ile birleştirilmiştir.

(33)

1- Örnek No : 20

2- Eserin Adı : Kahve Kutusu 3- İnceleme Tarihi : 14.03.2007 4- Fotoğraf No : 83 – 84 - 85 5- İlgili Koleksiyon : Paşa Halıcılık 6- Envanter No : -

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : 19.yy. – Konya

11- Ayrıntılı Tanım: a) Ölçüleri :

En : 7 cm Çap : -

Derinlik : 5 cm

b) Yapım Malzemesi : Ceviz Ağacı c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma

Süsleme Tekniği : Yüzey Oyma, Kazıma Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Kıvrım dal Geometrik : Yıldız, Çizgi bezeme, Rozet

Ceviz ağacından yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Oyma tekniği ile yapılmıştır. Kazıma ve yüzey oyma teknikleri ile süslenmiştir. Gövde ve kapak bölümlerden oluşmuştur. Kapak sürgülüdür. Ön ve arka yüzünde spiral şeklinde iki rozet birbirlerine ince kıvrım dalla birleştirilmiştir. Ön ve arka yüzde iki sıra çizgi bezemeden kenar bordürü vardır. Kapak bölümü derin oymalarla ayrılmıştır. Oymaların arası çizgi bezemelidir. Kapağın ortasında sekiz kollu yıldız vardır. Kahve kutusu doğal rengindedir.

(34)

1- Örnek No : 21

2- Eserin Adı : Kahve Kutusu 3- İnceleme Tarihi : 10.07.2007 4- Fotoğraf No : 86 – 87 – 88

7- Koleksiyona Gelişi : Ankara Arkeoloji Müzesinden devir 8- Onarım Durumu : Onarım görmüştür.

9- Bugünkü Durumu : Kısa kenarlarda çatlakları durdurmak amacıyla yapılmış

teneke tamirler vardır. Kapağı yoktur.

10- Tarihlendirme : 20. yy - Ankara 11- Ayrıntılı Tanım: a) Ölçüleri: Boy : 15,2 cm Yükseklik : 8 cm En : 7,6 cm Çap : - Kalınlık:-

b) Yapım Malzemesi : Ceviz c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Kazıma

Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : - Geometrik : Çizgi bezeme

Ceviz ağacından yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Yapımında Oyma tekniği kullanılmıştır. Kısa kenarları yarım daire şeklinde yuvarlandırılmıştır. Süslemesinde kazıma tekniği kullanılmıştır. Uzun kenarların alt kısmı ayak şeklinde oyulmuştur. Uzun kenarların dış yüzeylerinde ve üst kısmında iç içe daire motiflerinden oluşan çizgi bezeme vardır. Kapağı eksik olup uzun

(35)

1- Örnek No : 22

2- Eserin Adı : Kahve Soğutucusu 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 89 - 90

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Eyüp ŞENGÜL / Konya 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Tel kakmada dökülmeler vardır. 10- Tarihlendirme : 20. yy. Cumhuriyet – Konya

Boy : 20,5 cm Yükseklik : 35 cm

En: 12,4 cm Çap : -

Kalınlık :-

b) Yapım Malzemesi : Ceviz, Tel c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Kakma Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Çiçek Geometrik : Daire, Rozet, Zigzag, “S” kıvrımlar, Çarkı felek

e) Kompozisyon:

Ceviz malzemeden yapılmıştır. Dairesel formludur. Oyma tekniği ile yapılmıştır. Oluk, hazne ve tutamak kısımlarından meydana gelmektedir. Oluk kısmının üstü kapalıdır. Tutamak iki tarafa doğru açılan yaprak şeklindedir. Tel kakma kullanılarak bezemeler oluşturulmuştur. Oluk kısmının üzerinde merkezde çiçek olan bir rozet bulunmaktadır. Rozetin kenarında daire motifleri vardır. Hazne kısmında “S” kıvrımlar iç içe bordür oluşmaktadır. Haznenin dış kenarında ve kulp üzerinde zigzaglardan oluşan bordür bulunmaktadır. Haznenin merkezinde çarkıfelek bezemeli bir pul çakılıdır.

(36)

1- Örnek No : 23 2- Eserin Adı : Kaşık

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Müzeyyen KARATAŞ / Konya 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

9- Bugünkü Durumu : Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme :20. yy. - Konya

Boy : 24,5 cm Yükseklik : -

En: 6 cm Çap : -

Kalınlık :-

b) Yapım Malzemesi : Şimşir c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Stilize yonca Geometrik : Yarım Daire

Figürlü : - Yazılı : Ta’lik tarzda “Rıdvaniyem rıdvaniyem, Aşıkların kurbaniyem, Tennur-ı çerhda yanmışam, Bir yaniyam bir yaniyam, Buyurun” “1279”

Şimşir ağacından yapılmıştır. Oyma tekniği ile kaşık formu verilmiştir. Sap ve gövdeden meydana gelmiştir. Kaşığın iç kısmında dairesel zemin içinde

(37)

1- Örnek No: 24

2- Eserin Adı: Dekoratif Kaşık 3- İnceleme Tarihi : 14.03.2007 4- Fotoğraf No : 94 – 95 – 96 5- İlgili Koleksiyon : Paşa Halıcılık 6- Envanter No : -

9- Bugünkü Durumu : Kaşığın gövde kısmında kırık vardır. 10- Tarihlendirme : 20.yy. - Konya

Sap Eni: 5 cm Çap : -

Kaşık Eni: 10 cm

b) Yapım Malzemesi: Şimşir Ağacı c) Tekniği:

Yapım Tekniği: Oyma Süsleme Tekniği: Boyama Birleştirme Tekniği: -

d) Süsleme Türü:

Bitkisel: Lale, Papatya, Dal Geometrik : -

Figürlü : Hz. Mevlana, Semazen Yazılı : Ta’lik tarzda “ Ya Hazreti Mevlana”

Nesneli : - Mimari : Kubbe-i Hadra, Selimiye Camii,

Şimşir ağacından yapılmıştır. Yapımında oyma tekniği kullanılmıştır. Sap ve gövde kısmından meydana gelmiştir. Gövde kısmı ve sap kısmı yağlı boya ile boyanmıştır. Gövde kısmında Kubbe-i Hadra, Selimiye Camii, Hz. Mevlana ve sema eden semazenler resmedilmiştir. Sap kısmında ince bir dal, dalın sağı ve soluna yerleştirilmiş stilize lale ve papatya çiçekleri resmedilmiştir. Sapta ta’lik tarzda “ Ya Hazreti Mevlana” ibaresi bulunmaktadır. Altın yaldızla kaşığın kenarları ince bir konturla belirlenmiştir. Sap kısmı oval şekilde bitmektedir. Kaşıkta, siyah, yeşil, kırmızı, pembe, mavi, kahverengi, beyaz, sarı

(38)

1- Örnek No : 25

2- Eserin Adı : Dekoratif Kaşık 3- İnceleme Tarihi : 14.03.2007 4- Fotoğraf No : 97 – 98 - 99 5- İlgili Koleksiyon : Paşa Halıcılık 6- Envanter No : -

Sap Eni: 4 cm Çap : -

Kaşık Eni: 11 cm

b) Yapım Malzemesi : Şimşir Ağacı c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Lale, Papatya, Dal Geometrik : -

Figürlü : Semazen başı, Semazen , Hz. Mevlana. Yazılı : Ta’lik tarzda “ Ya Hazreti Mevlana”

Nesneli : - Mimari : Kubbe-i Hadra,

Selimiye Camii,

Şimşir ağacından oyma tekniği ile yapılmıştır. Sap ve gövde kısmından meydana gelmiştir. Gövde ve sap kısmı yağlı boya ile boyanmıştır. Gövde kısmında Kubbe-i Hadra, Selimiye Camii, semazen başı ve semazenler Hz. Mevlana’ ya selam verirken resmedilmiştir. Sap kısmında ince bir dal, dalın sağı

(39)

1- Örnek No : 26

2- Eserin Adı : Kapı Tokmağı 3- İnceleme Tarihi : 14.03.2007 4- Fotoğraf No : 100

En : 6 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Tunç c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Döküm Süsleme Tekniği : Döküm Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Palmet Geometrik : -

Figürlü : El Yazılı : -

Tunç malzemeden yapılmıştır. El formludur. Döküm tekniği ile yapılmıştır. Kapıya takılan vida ve tokmak bölümlerinden oluşmaktadır. Elin bilekten sonra olan kısmı palmet motif bezemelidir.

(40)

1- Örnek No : 27

2- Eserin Adı : Kapı Tokmağı 3- İnceleme Tarihi : 14.03.2007 4- Fotoğraf No : 101 - 102

En : 6 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Tunç c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Döküm Süsleme Tekniği : Döküm Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : - Geometrik : Zencerek Figürlü : El, Şems Yazılı : -

Tunç malzemeden yapılmıştır. El formludur. Döküm tekniği ile yapılmıştır. Kapıya takılan ayna ve tokmak kısmından meydana gelmektedir. Elin bilek kısmında zencerek motifli bilezik, ayna kısmında ise şems motifi bulunmaktadır.

(41)

1- Örnek No : 28

2- Eserin Adı : Lambalık

5- İlgili Koleksiyon : Karavan Halıcılık 6- Envanter No : -

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu : Boyası dökülmüştür. 10- Tarihlendirme : 19.yy. - Konya

En : 20 cm Çap : -

Kalınlık :-

b) Yapım Malzemesi : Çam Ağacı c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Oyma Süsleme Tekniği : Oyma Birleştirme Tekniği : Geçme

Bitkisel : Yıldız Çiçeği, Yaprak Geometrik : -

Çam ağacından yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Sırtlık ve kaide kısımlarından meydana gelmiştir. Oyma tekniği ile yapılmış ve süslenmiştir. Parçalar birbirine geçme tekniği ile birleştirilmiştir. Sırt kısmında dört adet yıldız çiçeği bulunmaktadır. Lambalığın üst kısmında boğumlu çıkıntılar vardır. Derin oyma ile ayrılan kenar bordürlerde yaprak motifi vardır. Mavi renk ile boyanmıştır.

(42)

1- Örnek No : 29

2- Eserin Adı : Lambalık

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu : Boyası dökülmüştür. 10- Tarihlendirme : 20.yy. - Konya

En: 20 cm Çap : 20 cm

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Kavak Ağacı c) Tekniği :

Yapım Tekniği : -

Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : Çivi

Bitkisel : - Geometrik : Daire

Kavak ağacından yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Beş ince çıtanın arkadan yatay bir çıtaya çivi ile birleştirilmesinden meydana gelmiştir. Lambanın konulduğu kaide ve gövde bölümlerinden oluşmuştur. Lamba kaidesinin altında iki destek bulunmaktadır. Gövdenin kenarları oymalı bir bantla çevrilmiştir. Gövde üzerinde daire bezemeler vardır. Süslemesinde mavi

(43)

1- Örnek No : 30 2- Eserin Adı : Mangal

5- İlgili Koleksiyon : Koyunoğlu Müzesi 6- Envanter No : 6381-1094

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Ahmet Rasi İzzet KOYUNOĞLU 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

En : 45 cm Çap : -

Derinlik : -

b) Yapım Malzemesi : Pirinç, Bakır c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Pres, Dövme Süsleme Tekniği : -

Birleştirme Tekniği : Perçin

Bitkisel : - Geometrik : Çizgisel bezeme

Pirinç ve bakır malzemeden pres ve dövme tekniğiyle yapılmıştır. Mangal oval formludur. Mangalın alt kısmında bakır malzeme kullanılmıştır. Mangalın gövdesi çizgisel bezemelidir. Alt tarafta birbiri ardına sıralanmış kabartma daireler vardır. Kulplar perçin ile gövdeye sabitlenmiştir. Dövmeden yapılmış ayakları kıvrımlı gelip, ucu sivrilerek gövdeye sabitlenmiştir. Mangal dört ayaklıdır.

(44)

Boy : 65 cm Yükseklik : 55 cm

En : - Çap : 45 cm

Kalınlık :-

Yapım Tekniği : Döküm Süsleme Tekniği : Ajur Birleştirme Tekniği : Lehim

Bitkisel : Yaprak, Kıvrım dal Geometrik : Çizgi bezeme

Nesneli : - Mimari :-

Pirinç malzemeden yapılmıştır. Silindirik formludur. Döküm tekniği ile yapılmıştır. Gövde ve kapak bölümlerinden meydana gelmiştir. Ajur tekniği ile süslenmiştir. Kapağın en üst kısmında dökümden yapılmış boğumlu tutamak ve tutamağa geçirilmiş yaprak motifi vardır. Kapağın üst kısımları ajur tekniğinde iç içe geçmiş daireler bulunmaktadır. Mangalın gövdesi yan yana dizilmiş

(45)

8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir. 9- Bugünkü Durumu :Sağlam durumdadır. 10- Tarihlendirme : 19.yy. - Konya

En : - Çap : 45 cm

Kalınlık :-

Yapım Tekniği : Döküm Süsleme Tekniği : Kazıma Birleştirme Tekniği : Lehim

Bitkisel : Yaprak, Geometrik : Çizgi bezeme Figürlü : Aslan ayağı Yazılı : -

Nesneli : Yelpaze, Mimari : -

Pirinç malzemeden yapılmıştır. Silindirik formludur. Döküm tekniği ile yapılmıştır. Gövde ve kapak bölümlerinden meydana gelmiştir. Kazıma süsleme tekniği kullanılmıştır. Kapağın en üst kısmında dökümden yapılmış boğumlu tutamak vardır. Ters konik şekilli kapak çizgisel bezemelerle süslenmiştir. Kapağın bitimi bombelidir. Bombelerin üzerinde kazıma tekniği ile yapraklarla bordür oluşturulmuştur. Mangalın tutamakları oluklu yelpaze şeklindedir. Mangalın gövdesi yan yana dizilmiş silindirik formlu bordürle tamamlanmıştır. Gövdesinde dökümden yapılmış üç yapraklı bir dal motifi vardır. Mangalın kulpu dövme demirden “U” şeklindedir. Kulp üzerinde küçük noktalar bulunmaktadır. Mangal üçayağı üzerinde durmaktadır. Dökümden yapılan ayağı aslan ayağı şeklindedir.

(46)

1- Örnek No : 33

2- Eserin Adı : Minyatür Fayton ( Bursa Modeli ) 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007

4- Fotoğraf No : 108

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye – Konya ve Mül. Es. Es. Sev. Der. 8- Onarım Durumu : Onarım görmemiştir.

En: 24,5 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Kavak , Pirinç , Vinileks c) Tekniği :

Yapım Tekniği : -

Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : Yapıştırma

d) Süsleme Türü : Bitkisel : - Geometrik : - Figürlü : - Yazılı : - Nesneli : - Mimari : - e) Kompozisyon :

Kavak, pirinç ve vinileks malzemeden yapılmıştır. Orijinalinden küçültülmüştür. Bursa Modeli fayton maketidir. Ön tekerlekler arkalara göre daha küçük çapta olup ön tekerlekler sağa sola hareket edecek şekilde düzenlenmiştir. Tekerlekler parmaklıklıdır. Önde sürücü yeri onun arkasında önü açık şemsiye şeklinde karşılıklı oturakları olan yolcu mahalli vardır. Sürücü mahallinin iki yanında fener maketi vardır. Tekerlekler etrafında orijinaline

(47)

1- Örnek No : 34

2- Eserin Adı : Minyatür Kağnı 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 109

En: 33 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Ceviz c) Tekniği :

Yapım Tekniği : - Süsleme Tekniği : -

Birleştirme Tekniği : Geçme

Ceviz malzemeden yapılmıştır. Daire şeklinde iki adet tahta tekerlek çivilerle tutturulmuştur. Tekerlek dingille birbirine bağlanmıştır. Dingil üzerine yatay olarak ok şeklinde boyunduruğa doğru daralan ve uç kısmında birleşen kağnının şasi kısmı vardır. Tekerler hizasında hareketli, yatay parmaklıklı yük teknesi vardır. Şasinin ön uç kısmında boyunduruk sistemi ve destek dikmesi vardır. Bütün yüzeye koruyucu vernik sürülmüştür.

(48)

1- Örnek No : 35

2- Eserin Adı : Minyatür Meram Ağa Yaylısı 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007

4- Fotoğraf No : 110

Boy : 51,5 cm Yükseklik : 26,5 cm

En: 22,5 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Kavak, Çelik tel c) Tekniği :

Yapım Tekniği : -

Süsleme Tekniği : Kafes

Birleştirme Tekniği : Yapıştırma

Kavak ağacı ve çelik tel malzemeden yapılmıştır. Orijinalinden küçültülmüş meram ağa yaylısı maketidir. Kasası dikdörtgen formludur. Yan kenarlar dışa doğru yayvan ve üst kısımları parmaklı şekilde yapılmıştır. Ön kısımda kızak şeklinde sürücü mahalli, arka kısımda çelik telden yük selesi bulunmaktadır. Ön ve arka tekerler arasında kasaya bağlı merdiven tertibatı

(49)

1- Örnek No : 36

2- Eserin Adı : Minyatür Tatar Arabası 3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007

4- Fotoğraf No : 111 – 112 – 113 – 114

En: 20 cm Çap : -

Kalınlık :-

b) Yapım Malzemesi : Çam , Çelik tel c) Tekniği :

Yapım Tekniği : -

Süsleme Tekniği : Boyama Birleştirme Tekniği : Yapıştırma

Bitkisel : Stilize lale, Çiçek Geometrik : “S” kıvrım

Nesneli : - Mimari : Ev

Çam ağacı ve çelik tel malzemeden yapılmıştır. Orijinaline uygun olarak yapılmış tatar arabasıdır. Kasası dikdörtgen formludur. Yan kanarları dışa doğru yayvan, arka kısmı düzdür. Ön tarafta sürücüsünün oturacağı çıkıntısı bulunmaktadır. Arka tekerler büyük, ön tekerler daha küçüktür. Tekerlekler parmaklıklı olarak yapılmıştır. Ön kısmında çekecek olan hayvana bağlanan bir çift ok bulunmaktadır. Teknenin iç kenarları stilize lale motifi ve “S” kıvrımlarla bezenmiştir. Dış kenarları çerçeve içinde stilize çiçek motifi yer almaktadır. Tekerleklerde ev kompozisyonları vardır. Süslemede yeşil, mavi, sarı, siyah ve beyaz renk kullanılmıştır.

(50)

1- Örnek No : 37 2- Eserin Adı : Peşkir

3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 115 – 116 – 117 - 118

7- Koleksiyona Gelişi : Hediye

En: 43 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Keten c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Dokuma

Süsleme Tekniği : Muşabbak ( Müşebbek, şebekeli ağ örgü) Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Yıldız çiçeği, Mine, Nar, Yaprak, Geometrik : - Ağaç

Nesneli : Vazo Mimari : -

Keten kumaştan yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Dokuma tekniği ile yapılmıştır. Muşabbak tekniği ile süslenmiştir. Her iki ucunda çift yüzlü ve simetrik olarak işlenmiş vazoda yıldız çiçeği, nar ve ağaç motifleri stilize olarak yer almaktadır. Kenar kısmında mine çiçekleri ile bordür oluşturulmuştur. İşlemede sarı tel, pembe, yeşil ve mavi renkler kullanılmıştır.

(51)

1- Örnek No : 38 2- Eserin Adı : Peşkir

3- İnceleme Tarihi : 10.03.2007 4- Fotoğraf No : 119 – 120 – 121

En: 44 cm Çap : -

Kalınlık : -

b) Yapım Malzemesi : Keten, İpek c) Tekniği :

Yapım Tekniği : Dokuma Süsleme Tekniği : Mürver Birleştirme Tekniği : -

Bitkisel : Yonca, Lale Geometrik : Eşkenar Dörtgen, Meandr, Zigzag

Keten ve ipek malzemeden yapılmıştır. Dikdörtgen formludur. Dokuma tekniği ile yapılmıştır. Süslemede mürver tekniği kullanılmıştır. Kısa kenarlarında çift taraflı olarak işlenmiş stilize yonca ve lale motifleri yer alır. Motifler alternatifli işlenmiştir. Yonca ve lale motifi arasında zigzag motifi vardır. Yonca motifleri arasında eşkenar dörtgenler yer alır. Kenar bordüründe meandr motifi vardır. Kısa kenarlar kendinden saçaklıdır. Yeşil, sarı, siyah, kavuniçi, mor, pembe ve kırmızı renk ipek iplikler kullanılmıştır. Ayrıca gümüş renkli klabdan da kullanılmıştır.