Yerinde Yapım Tekniklerinin İyileştirilmesinde TRIZ ve Altı Sigma

Mühendislik problemlerinin çözümüne ilişkin olarak geliştirilen, yaratıcılığın sistematik bir şekilde ortaya çıkartılması için kullanılan en temel tekniklerden biri olan TRIZ ve proje odaklı kalite yönetim yaklaşımı, performans iyileştirme tekniği olan Altı Sigma’nın mevcut süreçlerin iyileştirilmesini amaçlayan DMAIC süreç modeli adımları birlikte kullanılarak yerinde yapım tekniğinde tespit edilen problemin çözümü ile mevcut yerinde yapım tekniğinde iyileştirmenin elde edilmesine çalışılmıştır.

Yerinde yapım sürecine uyarlanan 39 Mühendislik Parametresi ve 40 Yaratıcı Prensip ile TRIZ, yerinde yapım tekniğinde tespit edilen problemin çözümünde, problem çözme yöntemi olarak kullanılmıştır. Tanımlanan probleme göre iyileşen

özellik ve kötüleşen özellik çifti ile tespit edilen çelişkinin, TRIZ Çelişkiler Matrisi’nin sunduğu çözüm öneri veya önerilerinin kullanılması sonucunda ortadan kaldırılması ile ideal çözüme ulaşılmaktadır.

Tanımlanan problemden ideal çözümün elde edilmesine kadar TRIZ yaratıcı, sistematik bir yaklaşım sunmaktadır. Ancak problemin tanımlanması ve probleme yol açan etkin sebebin tespit edilmesi, problemin analiz edilmesini gerektirir. Yapımda problemin analiz edilmesi gerçekleştirilmesi zor bir süreç adımıdır. Problemin belirlenmesinin, irdelenmesinin, probleme yol açan sebeplerin ortaya konulmasının ve en önemlisi problemli olduğu tespit edilen mevcut durumun ölçülebilir olmasının gerekliliği tespit edilmiştir. Problemin sayısal verilerle detaylı analizi ile sorunun etkin sebebine inilmesinin devamında ortaya çıkan çelişki, çözüm öneri veya önerilerinin kullanılması sonucunda ulaşılan ideal çözüm ile ortadan kaldırılacaktır. İdeal çözüme ulaşıldıktan sonra ise ideal çözümün uygulanması ve ideal çözüm ile problemin ortadan kaldırıldığının, iyileştirmenin elde edildiğinin kontrol edilerek onaylanması aşamaları gerçekleştirilmelidir. Problemin analiz edilmesi, ideal çözümün uygulanması ve çözümün kontrol edilmesi çalışmaları istatistiksel araç ve tekniklerin kullanılması ihtiyacını doğurmuştur.

Sıralanan süreç aşamalarındaki çalışmalar için Altı Sigma’nın DMAIC süreç modelinin “tanımlama, ölçme, analiz, iyileştirme, kontrol” süreç adımlarındaki yaklaşımı ve ilgili süreç aşamalarında kullandığı istatistiksel araçlar, teknikler incelenmiştir.

İyileştirme model önerisinin geliştirilmesi çalışmasında:

Yerinde yapım tekniğinde problemin analizinde “tanımlama, ölçme, analiz” aşamalarından

Mevcut yerinde yapım tekniğinin iyileştirilmesinde “iyileştirme” aşamasından Yerinde yapım tekniğinde iyileştirmenin kontrolünde “iyileştirme, kontrol”

aşamalarından yararlanılmıştır (Şekil 3.8).

Şekil 3.8: Yerinde yapım tekniklerinin iyileştirilmesinde DMAIC süreç adımlarından faydalanılması.

Yerinde yapım tekniklerinin iyileştirilmesinde:

Tespit edilen yerinde yapım probleminin analizinde Altı Sigma yaklaşımı ve kullandığı istatistiksel araçlar, teknikler

Yerinde yapım probleminin çözümünde TRIZ yaklaşımı

İdeal çözüm ile mevcut yerinde yapımda iyileştirmenin elde edilmesi ve iyileştirmenin elde edildiğinin onaylanmasında Altı Sigma yaklaşımı ve kullandığı istatistiksel araçlar, teknikler

kullanılarak iyileştirme model önerisinin ilkeleri oluşturulmuştur (Şekil 3.9).

Şekil 3.9: Yerinde yapım tekniklerinin iyileştirilmesini amaçlayan model önerisinde TRIZ ve Altı Sigma yaklaşımlarının birlikte kullanılması.

Yerinde yapım tekniğinde tespit edilen problemin çözümü ile mevcut yerinde yapım sürecinin iyileştirilmesinden yola çıkılarak oluşturulan model önerisi, problem çözümüne problemin analiz edilerek başlamakta, problemin çözümü, çözümün uygulanması ve uygulanan çözümün kontrol edilmesi ile sonlanmaktadır.

+ +

Çelişkilerin ortadan kaldırılması, Çözümün planlanması, İdeal çözüme ulaşılması ile

YERİNDE YAPIM PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜ MEVCUT YERİNDE YAPIMDA İYİLEŞTİRME + YERİNDE YAPIMDA İYİLEŞTİRMENİN KONTROLÜ YERİNDE YAPIM PROBLEMİNİN ANALİZİ

ALTI SIGMA TRIZ ALTI SIGMA

tanımlama D ölçme M analiz A iyileştirme I kontrol C Yerinde yapım probleminin analizi Mevcut yerinde yapımın iyileştirilmesi İyileştirilmiş yapımın kontrolü

3.7 Bölüm Sonuçları

İyileştirme, tespit edilen olumsuzlukların ortadan kaldırılması ile elde edilir. Yapı elemanlarının yerinde yapımında uygulanan yapım tekniklerinde tespit edilen olumsuzluk, problem olarak ele alınmıştır. Problemin çözümü ile olumsuzluk giderilecek ve sonuç olarak yapım sürecinde iyileştirme elde edilecektir. Bölüm kapsamında yerinde yapım tekniğinde tespit edilen yapım probleminin ortadan kaldırılması ile mevcut yerinde yapım tekniğinin iyileştirilmesine yönelik olarak oluşturulan model önerisinin gelişim süreci ele alınmıştır.

Yerinde yapım tekniklerinde tespit edilen işçilik, malzeme, araç yapım girdileri kaynaklı problemlerin kalite, süre, maliyet kontrol faktörleri altında çözümünde mimarlık, inşaat ve yapım anahtar kelimeleri, mühendislik problemlerini ve mühendislik problemlerinin çözüm yöntemlerinin incelenmesini beraberinde getirmiştir.

Mühendislik problemlerinin çözümüne ilişkin olarak geliştirilen TRIZ, yaratıcılığın sistematik bir şekilde ortaya çıkarılması için kullanılan en temel tekniklerden biridir. Problemin tanımlanması, problemin genel TRIZ sorunlarıyla karşılaştırılması ve eşleştirilmesi, problem çiftine karşılık gelen genel çözüm öneri / önerilerinin tespit edilmesi, probleme ilişkin ideal çözümün geliştirilmesi adımlarından oluşan TRIZ sistematik bir problem çözme tekniği sunmaktadır. Diğer mühendislik problemleri çözüm yöntemlerine göre analitik ve sistematik bir yaklaşım olması, problem çözümünde esneklik getirmesi, problem çözümünde yaratıcılık temeline dayanması, binlerce patent incelemesi sonucunda ulaştığı Mühendislik Parametreleri ve Yaratıcı Prensipleri ile çok daha tanımlı bir yol haritası sunması, mimarlık alanına ve inşaat sektörüne yakın olması nedenleri ile TRIZ, çalışma kapsamında yerinde yapım uygulamalarında tespit edilen problemlerin giderilmesinde problem çözüm yöntemi olarak seçilmiştir.

39 Mühendislik Parametresi ve 40 Yaratıcı Prensip; işçilik, malzeme, araç yapım girdileri ve yapım örnekleri ile yerinde yapım alanına uyarlanmıştır. TRIZ problem çözme adımları kullanılarak yerinde yapım uygulamaları gözlemlenmiştir. Yerinde yapım tekniğinde tespit edilen problemin çözümü sonucunda mevcut yerinde, yapımın iyileştirilmesi çalışmasında yerinde yapım probleminin analiz edilmesi; TRIZ ile yerinde yapım probleminin çözümünün ardından, yerinde yapım

probleminin ortadan kaldırılması ile iyileştirmenin elde edilmesi; mevcut yerinde yapımda, mevcut problemin ortadan kaldırıldığının kontrol edilmesi ile mevcut yerinde yapımda iyileştirmenin gerçekleştirildiğinin onaylanması aşamalarının gerekliliği tespit edilmiştir. Analiz, iyileştirme, kontrol anahtar kelimeleri; ölçüm temeline dayanan, istatistiksel araçları ve teknikleri kulanarak mevcut süreçlerde en az hata adedi elde edilmesi sonucunda mevcut süreçlerin iyileştirilmesini amaçlayan, bir süreç iyileştirme yaklaşımı olan Altı Sigma’nın DMAIC süreç modeli, süreç aşamalarında kullandığı istatistiksel araçlar ve teknikler, TRIZ yaklaşımı ile birlikte kullanılarak yerinde yapım tekniklerinin iyileştirilmesi amaçlı model önerisi geliştirilmiştir.

Bölüm kapsamında ayrıntılı olarak açıklanan yerinde yapım tekniklerinin iyileştirilmesi için model önerisi geliştirme süreci:

TRIZ’in yerinde yapım sürecine uyarlanması

TRIZ’in yerinde yapım sürecine uyarlanmasında eksikliklerin belirlenmesi Eksikliklerin Altı Sigma yaklaşımının DMAIC süreç modelinden faydalanılarak

giderilmesi

TRIZ ve Altı Sigma yaklaşımlarının birlikte kullanılması adımları ile özetlenmektedir.

4. YERİNDE YAPIM SÜRECİNDE YERİNDE YAPIM TEKNİKLERİNİN