Yeni Yerleşmelerin Ortaya Çıkışı Sınıflandırması

Türkler tarafından Kayseri bölgesinin fethedilmeye başlanmasıyla birlikte yeni yerleşmelerde ortaya çıkmıştır. Bölge yavaş yavaş Türklerin kontrolüne girmeye başladıkça buradaki Türk nüfusu da yeni yerleşmeler kuracak kadar çoğalmıştır. Ancak bu bölgeye Rumlar ve Ermeniler daha eski dönemlerde gelmiş ve kendi yerleşim yerlerini kurmuşlardı. Türkler ise bu yerleşim yerlerine herhangi bir zarar vermemiş aksine buraların eski sakinlerinin yanına yeni mahalleler kurarak birlikte yaşamaya başlamışlardır. O dönemde Türkler tam olarak yerleşik hayat içerisinde değillerdi. Yazın yaylalarda kışın ise sıcak yerlerde yaşamlarını sürdürenlerin yanında konar göçer yaşayanlarda bulunmaktaydı. 17. Yüzyıldan itibaren değişen devlet politikalarıyla birlikte konar göçer aileler zorunlu olarak yerleşik hayata geçirilmiştir. Böylece bölgede yeni Türk yerleşmeleri ortaya çıkmaya başlamış ve bu yeni yerleşmeler isimlendirilirken kültürel değerler öne çıkmıştır.

Sayı Köyün Adı Köyün Eski Adı İlçesi 1 Alevkışla Köyü Ulukışla- Alagön Akkışla

2 Uzunçayır Köyü Manavuz Akkışla

3 Akçatı Köyü Karacafenk Bünyan

4 Köprübaşı Köyü Ekrek Bünyan

5 Yünören Köyü Kölete Bünyan

6 Ayşepınar Köyü Eşepınarı Develi

7 Derebaşı Köyü Derebağı-Elmabağı (Kesteliç) Develi

8 Büyükcanlı Köyü Kirikler Tomarza

9 Çukurağaç Köyü Cüregen Tomarza

10 Köprübaşı Köyü Keprin Tomarza

11 Avlağa Köyü Torun Yahyalı

12 Büyükçakır Köyü Divrikçakırı Yahyalı 13 Çubukharmanı Köyü Horoz Pınarı-Atatürk Köyü Yahyalı

14 Kuzuoluk Köyü Buzoluk Yahyalı

15 Gülbayır Köyü Kesteliçtir Yeşilhisar

16 Kovalı Köyü Sindel Yeşilhisar

17 Ovaçiflik Köyü Çiftlik Yeşilhisar

Çizelge 19. Yeni Yerleşmelerin Ortaya Çıkışı Sınıflandırması İçerisinde Bulunan Köy Yerleşmeleri.

Alevkışla Köyü: Osmanlı kaynaklarında adı Ulukışla olarak geçmektedir. Harf inkılabıyla birlikte köyün adı Alevkışla olmuştur. Ulukışla’nın Alevkışla olarak değişmesinin nedeni tamamen çeviri hatasıdır. Köyün Ulukışla’dan önceki adı ise Alagön olarak geçmektedir. Alagön adının anlamı ise gözleri renkli kişiler şeklindedir. Köyün yerleşilme dönemi ise 19. yüzyıla dayanmaktadır.

Uzunçayır Köyü: Köyün eski adı Manavuz’dur. Manavuz adının Oğuz boyundan gelmiş olabileceği düşünülmektedir. Köyün adı daha sonra Uzunçayır olarak değiştirilmiş olsa da son yapılan değişiklikle köyün adı tekrar Manavuz Mahallesi şeklinde değişmiştir. Köyün ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

Akçatı Köyü: Köyün eski adı Karacafenk’tir. Karacafenk adının kaynağının Karacahevenk’den geldiği düşünülmektedir. Karacahevenk ipe serilmiş siyah üzüm anlamına gelmektir. Bu isim zamanla değişim göstererek Karacafenk olmuştur. Bölge insanı arasında bu isim hala kullanılmaktadır. Köyün adı daha sonra Akçatı olarak değiştirilmiştir. Bunda köyün isminin değiştiği dönemde evlerin yöreye has bir şekilde

Ş ekil 13 . Ye ni Ye rle şmel erin O rta ya Ç ıkı şı S ını fla ndırma sı İç erisinde Bul una n Köy Y erle şmele ri H arita sı.

beyaz damlı olmasının etkili olduğu düşünülmektedir. Köyün ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

Köprübaşı Köyü: Köyün eski adı Ekrek’tir. Hayvanların su içip dinlendikleri yer anlamına gelmektedir. Köy içerisinden akan Taçin Suyu üzerine yapılan köprüden dolayı köyün adı değiştirilerek Köprübaşı yapılmıştır. Köyün Türkler tarafından yerleşilme dönemi ise 20. yüzyıla dayanmaktadır.

Yünören Köyü: Köyün eski adı Kölete’dir. Köylerde yün ören alete Köleter denilmektedir. Köyün adı daha sonra buna yakın bir anlam içeren Yünören olarak değiştirilmiştir. Köyün ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 17. yüzyıldır.

Ayşepınar Köyü: Bu bölge Hititliler döneminde yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Hitit dönemi öncesine ait yerleşmelerin olduğu da yapılan kazılarda ortaya çıkmasına rağmen bu bölgenin eski adıyla ilgili olarak elimizde çok fazla bilgi yoktur. Köyün girişinde Roma dönemine ait mezarlar bulunmaktadır. Köyün çevresindeki farklı tepelerde ise daha eski dönemlere ait mezarlar bulunmuştur. Ayşepınar adının hikâyesi ise şu şekildedir. Camuzlarını (Manda) kaybeden Eşe adındaki bir Türkmen kadını hayvanlarını kaynayan buz gibi bir pınarın içinde bulur. Daha sonra oraya bir kuyu yapılır ve Türkmenler burada yaşamaya başlarlar. Pınara da Eşe’nin pınarı adını verirler. Köy isimleri düzenlenirken köyün adı Ayşepınar olarak değiştirilir.

Büyükcanlı Köyü: Köyün eski adı Kirikler’dir. Kirik adı, küçük kulaklı keçi, sıpa, sincap, küçük başak, yuvarlak buğday, bağ bıçağı gibi anlamlar içermektedir. Köyün adı daha sonra Büyükcanlı olmuştur. Büyükcanlı aynı zamanda bir obanın da adıdır. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

Çukurağaç Köyü: Köyün eski adı Cüregen’dir. Cüregen Tatarca da yürümeyi seven yürüyen anlamındadır. Köyün adı daha sonra Çukurağaç olarak değiştirilmiştir. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 15. yüzyılda küçük bir mezra köyüdür.

Köprübaşı Köyü: Köyün eski adı Keprin’dir. Bölgenin toprağı çoraktır ve halk dilinde buna kepir denilmektedir. Bu toprakta açılmış oyuklara ise kepirin denilmekte ve Keprin adının buradan geldiği düşünülmektedir. Köyün adı daha sonra bu bölgeden geçen Zamantı Irmağı üzerine yapılan köprüden dolayı Köprübaşı olarak değiştirilmiştir. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 18. yüzyıldır.

Avlağa Köyü: Köyün eski adı Torun’dur. Köy adı bu bölgede yaşayan Avşar topluluğundan gelmektedir. Daha sonra köyün adı değiştirilerek Avlağa olmuştur. Avla kelimesi evin yanındaki bahçe, büyük çit ve ağıl anlamına gelmektedir. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

Büyükçakır Köyü: Köyün eski adı Divrikçakırı’dır. Divrik Dağı köyün yakınında bulunmakta ve köyün adı buradan gelmektedir. Köy konum olarak Adana sınırındadır ve eskiden beri burada Varsaklar yaşamaktadır. Varsak köy isimlerinin içinde çakır kelimesi mutlaka geçmektedir. Köy bölgenin en büyük Varsak köyüdür ve adını da buradan almaktadır. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 14. yüzyıldır.

Çubukharmanı Köyü: Köyün eski adı Horoz Pınarı-Atatürk Köyü’dür. Horoz Pınarı adı bir efsaneye dayanmaktadır. Köyün aşağısında bulunan pınara her sabah gelip öten bir horozun olduğu ve bunu yakından gören kimsenin olmadığı anlatılmaktadır. Bu gizemli olaydan dolayı köye Horoz Pınarı adı verilmiştir. Köyün adı önce Çubukharmanı sonra da Atatürk Köyü olarak değiştirilmiş fakat sonra tekrardan Çubukharmanı olmuştur. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye

Derebaşı Köyü: Köyün eski adı Derebağı-Elmabağı (Kesteliç)’dir. Kestel adı; hisar, kale, ip ve kıl sicimi anlamına gelmektedir. Ayrıca Kestellü Türkmen ailesi de bulunmaktadır. Köy, Derebağı-Elmabağı (Kesteliç) köylerinin bir araya getirilmesiyle yeniden kurulmuş ve adı da Derebağ olmuştur. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 15. yüzyıldır.

Kuzuoluk Köyü: Köyün eski adı Buzoluk’tur. Buzoluk adını bu bölgede eskiden çıkan buz gibi soğuk bir sudan almaktadır. Oluk ise bu suların biriktiği ve hayvanların kullanması için yapılan yapının adıdır. Köyün adı değiştirilerek daha sonra Kuzuoluk olmuştur. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

Gülbayır Köyü: Köyün eski adı Kesteliçtir. Kestel adı; hisar, kale, ip ve kıl sicimi anlamına gelmektedir. Ayrıca Kestellü Türkmen ailesi de bulunmaktadır. Yahyalı ilçesinde de aynı adı taşıyan bir köyün olması ve anlam kargaşasının önüne geçilmek istenmesi nedeniyle köyün adı Gülbayır olarak değiştirilmiştir. Köyün giriş kısmında bulunan güllerden dolayı köye bu adın verilmiş olabileceği düşünülmektedir. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

Kovalı Köyü: Köyün eski adı Sindel’dir. Köy adı bu bölgede yaşayan Avşar topluluğundan gelmektedir. Köyün adı daha sonra Kovalı olarak değiştirilmiştir. Kova bu bölgede yetişen bir bataklık bitkisidir ve köyün adı bu bitkiden dolayı Kovalı olmuştur. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 18. yüzyıldır.

Ovaçiflik Köyü: Köyün eski adı Çiftlik’tir. Bu bölgeye gelen bir Türkmen ailesi buranın verimli toprakları üzerine bir çiftlik kurmuş ve buraya çiftlik adı verilmiştir. Bu bölgeye yerleşen ailelerin sayısı artması ve bölgenin coğrafi yapısından dolayı köyün adı Ovaçiflik olarak değiştirilmiştir. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 18. yüzyıldır.