Fetihler Sınıflandırması

Fetihler yoluyla ele geçirilen yerlerdeki ilk çalışmalardan biri de bölge adının hızlı bir şekilde değiştirilmesidir. Yapılan isim değişiklikleriyle bölgenin fethi tamamlanmış olmakta ve eskiye ait ne varsa bu süreçten sonra yavaşça ortadan kaldırılarak fethi gerçekleştiren milletin yeni vatanı haline gelmektedir. Ancak Türkler fethettikleri bölgelerde var olan isimleri hemen değiştirme yoluna gitmemişlerdir. Bu değişimi zamana ve değişen şartlara göre ayarlamışlardır. Aşağıdaki tabloda köylerin eski adları incelendiğinde Rumlu, Karakilise, Kalınkilise ve Everek gibi isimler dikkat çekmektedir. Bu bölge Selçuklular zamanında fethedilmiş olmasına rağmen buradaki isimler Cumhuriyet sonrası dönemde Ad Değiştirme İhtisas Kurulunun yapacağı değişikliğe kadar varlığını devam ettirmiştir.

Fetihler başlığı içerisinde yer alan yerleşmelerin isimleri tablo haline getirilmiş ve bu tabloya uygun haritayla çalışma desteklenmiştir. Ayıca tablo içerisinde yer alan köy yerleşmeleri hakkında da kısa bilgiler verilerek adının anlamı üzerinde durulmuştur.

Sayı Köyün Adı Köyün Eski Adı İlçesi

1 Akmescid Köyü Zerezek Bünyan

2 Asmakaya Köyü Veziryurdu, Dizgeme, Beypınarı Bünyan

3 Ekinciler Köyü Zek Bünyan

4 Emirören Köyü Emirviran Bünyan

5 Gümüşören Köyü Fıraktın Develi

6 Taşçı Beldesi Rumlu Develi

7 Güneşli Köyü Muncusun Kocasinan

8 Turan Köyü Dimitre-Dimidere Melikgazi

9 Karayurt Köyü Kara Kilise Sarız

10 İcadiye Köyü Karakilise Tomarza

11 Kirazlı Köyü Kalınkilise Yahyalı

Çizelge 18. Fetihler Sınıflandırması İçerisinde Bulunan Köy Yerleşmeleri.

Akmescid Köyü: Köyün eski adı Zerezek’tir. Zerezek adının bir Türkmen boyundan geldiği düşünülmektedir. Köyün tarihi Bizans dönemine kadar uzanmaktadır ve bu dönemdeki adı Arasaksa olarak geçmektedir. Bu adın ise Taş Sunak anlamına gelebileceği gibi Irmak anlamı olduğu da düşünülmektedir. Köyün

Ş ekil 11 . F eti hler S ını fla ndırma sı İç erisinde Bul una n Köy Y erle şmele ri H arita sı.

Asmakaya Köyü: Köyün eski adları şu şekildedir. Veziryurdu, Dizgeme, Beypınarı iken burada bulunan bir kayadan dolayı adı Asmakaya olarak değiştirilmiştir. Köyün kuruluşu Roma dönemine kadar gitmekte olup fetihler yoluyla ele geçmiştir. Köyün Türkler tarafından yerleşilme dönemi ise 16. yüzyıla dayanmaktadır.

Ekinciler Köyü: Elverişli tarım arazilerine sahip ve bolca ürün yetiştirilmesinden dolayı köyün adı Ekinciler olarak değiştirilmiştir. Köyün eski adı Zek ise tarla ve bahçeler içinde çıkan zararlı bir bitkinin adıdır. Köyün tarihi çok eskilere dayanmaktadır fakat bununla ilgili bir kaynak yoktur. Köyün Türkler tarafından yeniden kuruluşu muhtemelen Osmanlı Devleti zamanında Fatih Sultan Mehmet dönemindedir.

Emirören Köyü: Köyün yerleşim tarihi Hititliler dönemine rastlamaktadır. Bölge aynı zamanda Roma İmparatorluğu da yerleşmiştir. Bölgeye daha sonra Selçuklular hâkim olmuştur. Selçuklu emirlerinden birinin tımarı olarak kullanılan bölgenin adının bu emire atfen bu adı aldığı düşünülmektedir. Selçuklular döneminden önce bölge bir süre yerleşilmeden virane bir şekilde kaldığı için köyün eski adı Emirviran’dır. Köyün adı daha sonra Emirören olarak değiştirilmiştir. Köyün Türkler tarafından yerleşilme dönemi ise 14. yüzyıla dayanmaktadır.

Gümüşören Köyü: Köyün eski adı Fıraktın’dır. Fıraktı kelimesinin ırmak kenarı veya sınır anlamı olabileceği gibi bu bölgede bulunan oyulmuş kayalardan dolayı da Fıraktın ini şeklinde de bir tabir söz konusudur. Köy, Zamantı Irmağı’na yakın bir bölgede kurulmuştur. Bu açıdan adının anlamının ırmak kenarı ve doğal bir sınır olması muhtemeldir. Köyün adı daha sonra Gümüşören olarak değiştirilmiştir. Bu bölgenin çok eski bir yerleşim yeri olması ve birçok ören yerinin bulunması nedeniyle köyün adı Gümüşören olarak değiştirilmiştir.

Güneşli Köyü: Köyün eski adı Muncusun’dur. Muncusun adı da yine Dadasun gibi kökeni Uygurcaya dayanan bir kelimedir. Kelime kökeni itibariyle Boncukköyü veya Boncukşehri anlamına gelmektedir. Köyün adı daha sonra Güneşli olarak değiştirilmiştir. Köyde çok az sayıda kilise ve eski dönem mezarlar bulunmaktadır. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 18. yüzyıldır.

Taşçı Beldesi: Köyün eski adı Rumlu’dur. Köyün adı daha sonra Bakırdağı olarak değişmiştir. Bu adı almasının nedeni ise, bölgede bulunan dağlarda bakır madenin çıkarılmaya başlamasıdır. Bölgenin arazi yapısından dolayı adı en son Taşçı olarak değiştirilmiştir. Bölgede bulunan kaya mezarları ve eski yerleşim yerleri köyün yerleşim tarihinin Hitit ve Roma dönemine dayandığını gösterse de bununla ilgili yazılı belgelere ulaşılamamıştır. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 17. yüzyıldır.

Turan Köyü: Köyün eski adı Dimitre-Dimidere’dir. İsmin kökeni olan Dim ‘yüz’ anlamına gelen Farsça bir kelimedir. Dimidere ise ırmağın veya derenin yüzü anlamına gelmektedir. Bölge vadi üzerine yerleşilmiş olup coğrafi yapısından dolayı bu adı aldığı düşünülmektedir. Diğer bir rivayete göre de Dimitri bu bölge tekfurlarından birinin oğludur ve adını oradan almış olabileceği de düşünülmektedir. Dimidere köyünden çıkan söz sahibi bir kişi tarafından köyün adı daha sonra Turan olarak değiştirilmiştir. Köyde çok sayıda eski mezar ve kilise bulunmaktadır. Bu açıdan bu bölgenin yerleşim tarihi olarak Roma-Bizans dönemine kadar uzandığı düşünülmektedir. Köyün Türkler tarafından Anadolu’nun fethinden sonra yavaş yavaş yerleşilmeye başlamıştır.

Karayurt Köyü: Köyün eski adı Kara Kilise’dir. Köyde bulunan bir kiliseden dolayı bu adı almıştır. Köyün adı daha sonra değiştirilerek Karayurt olmuştur. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 19. yüzyıldır.

İcadiye Köyü: Köyün eski adı Karakilise’dir. Buradaki kilisenin kara taştan yapılı ve renginin siyah olmasından dolayı köy Karakilise köyü şeklinde adlandırılmıştır. Köy evlerinin yeniden inşa edilmesinden dolayı köyün adı daha sonra İcadiye olarak değiştirilmiştir. Köyün eski yerleşmesi Roma-Bizans dönemine rastlamaktadır. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 18. yüzyıldır.

Kirazlı Köyü: Köyün eski adı Kalınkilise’dir. Kalınkilise adını burada bulunan kiliseden aldığı düşünülmektedir. Bu bölgede yetiştirilen kirazların kalitesinden dolayı köyün adı Kirazlı olarak değiştirilmiştir. Bölgede bulunan kaya mezarları ve kiliseler köyün Roma-Bizans döneminden beri yerleşildiğini göstermektedir. Köyün Türkler tarafından ilk yerleşilmeye başladığı dönem ise 18. yüzyıldır.