4.2.18. Çello Sanatçılarının/Eğitimcilerinin J.S.Bach’ın Çello Süitleri Yorumlarında Zaman İçerisinde Meydana Gelen Değişime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular
Tablo 4.44. çello sanatçılarının/eğitimcilerinin J.S.Bach‘ın Çello Süitlerini ilk seslendiriĢlerinden bu yana yorumlarında meydana gelen değiĢime iliĢkin görüĢlerini göstermektedir.
151
Tablo 4.44. Çello Sanatçılarının/Eğitimcilerinin Yorumlarındaki Değişime İlişkin Görüşler
K1 Eğitimim bittikten sonra yıllarca çalmadım
Bir Ģeyler arıyordum, mutlu değildim, bir Ģeyler yanlıĢtı Yoruluyordum, sol kolum ağrıyordu
Doğru olduğunu hissetmediğim Ģeylerin nedenini bulmak için çok çalıĢtım Tını güzel gelmiyordu
Çok doğal değildi
Polifoni hakkında daha çok Ģey öğrenme Farklı sesleri keĢfetme isteği
Aralık düĢünmeye baĢlama
Tını için değil ifade için farklı Ģeyler dinleme K2 Biri 25 yıl, diğeri 5 yıl önce iki kaydım var çok farklı
Öğrenciyken Bach‘a çok zaman ayırmazdık, etütleri, Popper‘i daha çok çalıĢırdık Bach sizi her zaman düĢünmeye iten bir besteci
Hiçbir zaman ―buldum‖ diyemezsiniz Ġkna oluyorum, ertesi gün emin olamıyorum BaĢka bestecilerde bu kadar olmuyor, Bach farklı
Vizyonunuz, yaklaĢımınız değiĢiyor, bunu ancak Bach ile yapabilirsiniz Çok çaldım her defasında baĢka bir yol denemeliyim dedim
Bach‘ta düĢünsel bir Ģey var Ġlk kaydım genç ve tazeydi
Burada konçerto veya oda müziğindekinden daha özgürsünüz
K3 5. süit scordatura yazımı okumak, uzun olması, teknik, akorlar, entonasyon açılarından çalıĢmak için çok zor
Çok çalıĢtım, çok zordu Ezberlemek zordu
Konserde çalmak için hazırdım ancak prelude‘ü ezberleyemiyordum Çok çalıĢtığım tek süittir
Karakteri için hala çok çalıĢıyorum Konserde çalmak için 2-3 yıl çalıĢtım
K4 ġimdiye kadar anlattıklarımdan yeterince anlayabilirsiniz K5 Gelenek farklıydı
Barok çalma ile ilgili bilgi sahibi değildim Oldukça vibratoluydu ve çok hızlı değildi Melodik müzik yapmaya çalıĢıyordum Artık melodi değil armoni var Armoniler arasında bağlantılar var
Profesyonel müzisyen olduktan sonra çok farklı yollara baktım Barok yay, barok çello bana çok ilham verdi
Barok çalıcılardan çok etkilendim ancak taklit etmedim, kopyalamadım K6 Farklı yaĢlarda farklı yaklaĢıyorsun
Kesin Ģeyler söyleyemem KiĢiliğinize ve bedeninize bağlı Bütün yaĢam boyunca değiĢir K7 Bach her gün değiĢebilir
Öğrencilerime verdiğim parmak numaraları ve bağları sevmiyorum bazen
Önce teknik sorunların çalıĢılması, seslerin ve akorlar üzerine düĢünülmesi gerekiyor Öğrenci içinden kendine göre bir Bach bulduysa izin verilmeli
YaĢ, ruh hali, öğrenilenlerle değiĢiyor K8 Müziğin dönemi hakkında bilgim yoktu
Yalnızca çalıyordum Mutlu değildim
Bylsma‘nın ilk kaydını duyduğumda aydınlanma oldu, ufkum açıldı Akademide öğretmenler demir perdenin ardında
Yaratıcı bulmuyorlardı Çok düzdü
YavaĢ ilerleyen bir süreçti
—Genç ve tazeydi: K2 bu süitlerin iki kez kaydını yaptığını ve her ikisinin de birbirinden oldukça farklı olduğunu dile getirmiĢ, ilk kaydını genç ve taze olarak
152
ifade etmiĢtir. Eski yorumları ile ilgili olarak K1 çok doğal olmadığını, K5 yalnızca melodik müzik yapmaya çalıĢtığını, K8 çok düz olduğunu, yalnızca çaldığını ve mutlu olmadığını belirtmiĢtir.
—Arayış içinde olma: K1 farklı sesleri keĢfetme isteği, K2 her çaldığında
baĢka bir yol deneme çabası, K3 karakter ile ilgili hala çok çalıĢıyor olma, K5 çok farklı yollar arama, K6 farklı yaĢlarda farklı yaklaĢma, K7 yaĢ, ruh hali, öğrenilenlerle değiĢme, K8 Bylsma‘nın kaydını dinledikten sonra aydınlanma yaĢama Ģeklindeki ifadeleriyle bu süitlere iliĢkin yorumlamalarında her zaman arayıĢ içinde olduklarını ortaya koymuĢlardır.
—Bach her gün değişir: Bu süitlerle ilgili olarak K2 hiçbir zaman kesin bir
yorumlamada karar kılmadığını, fikrinin her gün değiĢebildiğini ve bu durumun özellikle Bach‘ta söz konusu olduğunu, baĢka bestecilerde bu kararsızlığı bu derece yaĢamadığını, K6 ve K7 Bach yorumunun bütün yaĢam boyunca ve her gün değiĢebileceğini, farklı yaĢlarda farklı yaklaĢımlar olduğunu, kiĢiliğe ve bedene bağlı olduğunu, bazen öğrencilerine önermiĢ olduğu parmak numarası ve bağları daha sonra gördüğünde beğenmediğini ifade etmiĢlerdir.
—Müziğin dönemi hakkında bilgi sahibi olma: K5 ve K8 eski yorumlarına
yönelik olarak, o zamanlar müziğin dönemi ve barok çalma hakkında bilgi sahibi olmadıklarını belirtmiĢlerdir.
—Armonik yapıyı düşünme: K1 artık polifoni hakkında daha çok bilgi sahibi
olduğunu, aralık düĢünmeye baĢladığını, K5 melodi yerine armoniye odaklandığını, K7 önce teknik sorunların çalıĢılarak seslerin ve akorların üzerinde düĢünülmesi gerektiğini ifade etmiĢlerdir.
—Vibrato: K5 daha önceki yorumlarında farklı bir gelenekte ve oldukça
vibratolu çaldığından söz etmiĢtir.
—Akademi ve yaratıcı süreç: K8 akademi sürecinde Bach yorumu konusunda
mutlu olmadığını, öğretmenlerin kendisinin yorumunu yaratıcı bulmadıklarını ifade ederek akademide öğretmenlerin demir bir perdenin ardında olduklarını vurgulamıĢtır. Benzer bir yaklaĢımla K7 öğrencilerin kendilerine göre bir Bach
153
yorumu bulduklarında buna izin verilmesi gerektiğini öne sürmüĢtür. K1 aynı konu ile ilgili olarak düĢüncelerini ―Eğer bir öğretmen bu parmak numarası, bu yayları
yapmalısın diye ısrar ediyorsa o öğretmen sert biridir‖ sözleri ile açıklamıĢtır.
AĢağıda çello sanatçılarının/eğitimcilerinin J.S. Bach‘ın Çello Süitlerini ilk seslendiriĢlerinden bu yana yorumlarındaki değiĢime iliĢkin görüĢlerinden örnek ifadeler yer almaktadır.
Katılımcı 1: “....eğitimim bittikten sonra bu süitleri uzun yıllar