KORELASYON ANALİZİ
Korelasyon analizi değişkenler arasındaki doğrusal ilişkiyi ortaya koymaya yarayan bir katsayı hesabıdır. Korelasyon sadece 2 değişken arasındaki doğrusal ilişkiyi inceler. Korelasyon analizi ile ilişkiler belirlenirken korelasyon katsayısından yararlanılır. Korelasyon katsayısı, iki değişkenin arasındaki lineer ilişkinin yönünü ve miktarını ifade eden bir niceliktir. -1 ile +1 arasında değer alır ve korelasyon katsayısı "r" ile ifade edilir. Her değişkenin, kendisi ile arasındaki korelasyon katsayısı 1’dir. Korelasyon katsayısının aldığı değere göre yorumu aşağıdaki tablodaki gibidir.
4.5.1. Korelasyon Katsayısı Değer Aralıkları
Tablo-20 Korelasyon Katsayısı Değer Aralıkları Tablosu
Kuvvetli (-) Orta(-) Zayıf(-) Zayıf(+) Orta(+) Kuvvetli(+)
-1<r<-0,9 -0,9<r<-0,5 -0,5<r<0 0<r<0,5 0,5<r<0,9 0,9<r<1
Çalışmadaki 2 ölçeğe ait 6 düzeyin birbirleri arasındaki korelasyon katsayıları hesaplanmış ve aşağıdaki tabloda verilmiştir.
119
4.5.2. Yatırım Türü ile Karlılık Boyutları Arasındaki Korelasyon
Tablo-21 Yatırım Türleri ve Karlılık Boyutları Arasındaki Korelasyon Katsayısı Tablosu Kapasite Artırılması Açısından Yatırımlar Talebe Uymayı Amaçlayan Yatırımlar Karşılıklı Etkileşimle Oluşan Yatırımlar Yatırıma Göre Karlılık Oranları Satışlara Göre Karlılık Oranları Finansal Yükümlülüğünü Karşılama Gücüne Göre Karlılık Oranları Kapasite Artırılması Açısından Yatırımlar 1 Talebe Uymayı Amaçlayan Yatırımlar ,403** 1 Karşılıklı Etkileşimle Oluşan Yatırımlar ,369** ,330** 1 Yatırıma Göre Karlılık Oranları ,672** ,332** ,489** 1 Satışlara Göre Karlılık Oranları ,478** ,550** ,323** ,518** 1 Finansal Yükümlülüğünü Karşılama Gücüne Göre Karlılık Oranları ,380** ,401** ,698** ,457** ,377** 1 ** = 0,01 düzeyinde anlamlılık
H0: Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasında değişiklik göstermemektedir.
H11: Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasında değişiklik göstermektedir.
H0: Karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasında değişiklik göstermemektedir. H12: Karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasında değişiklik göstermektedir.
Korelasyon katsayıları hesaplanmış ve korelasyon değerleri için hesaplanan P değerleri 0,01 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Korelasyon katsayısı tablosuna göre; • Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,403 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,369 olarak
120
hesaplanmıştır. Bu değere göre kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,672 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü orta düzey bir ilişki vardır.
• Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,478 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,380 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre kapasite artırılması açısından yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,330 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre Talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,332 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile satışlara göre karlılık Oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,550 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü orta düzey bir ilişki vardır.
• Talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,401 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre talebe uymayı amaçlayan yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama Gücüne Göre Karlılık Oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,489 olarak hesaplanmıştır. Bu
121
değere göre karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile yatırıma göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,323 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,698 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre karşılıklı etkileşimle oluşan yatırımlar düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü orta düzey bir ilişki vardır.
• Yatırıma göre karlılık oranları düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,518 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre yatırıma göre karlılık oranları düzeyi ile satışlara göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü orta düzey bir ilişki vardır.
• Yatırıma göre karlılık oranları düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,457 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre yatırıma göre karlılık oranları düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
• Satışlara göre karlılık oranları düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasındaki korelasyon katsayısı 0,377 olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre satışlara göre karlılık oranları düzeyi ile finansal yükümlülüğünü karşılama gücüne göre karlılık oranları düzeyi arasından pozitif yönlü zayıf bir ilişki vardır.
Korelasyon analizi sonucunda elde edilen ilişkilerin sadece doğrusal ve 2 değişken arasında olduğu unutulmamalıdır. Çok düzeyli çalışmalarda değişkenler arasındaki çoklu ilişkinin incelenmesi için regresyon analizi veya diğer analiz yöntemleri daha uygundur.
122