Yatılı Okulda Öğrenci Olmak

Araştırmaya katılan öğrencilerden 12 tanesi yatılı öğrenci olmanın güzel bir duygu olduğundan ve avantajlarından bahsederken, öğrencilerden 4 tanesi yatılı öğrenci olmanın kötü bir his olduğunu ve yaşadıkları zorlukları belirtmişlerdir. Geriye kalan 4 öğrenci ise yatılı öğrenci olmanın hem olumlu hem de olumsuz yönleri olduğunu belirtirken daha çok olumsuz özellikleri üzerinde durmuşlardır. Öğrencilerin yatılı öğrenci olmaya yönelik verdikleri cevapların analizi Tablo 8’deki gibi belirlenmiştir.

Tablo 8

Öğrencilerin Yatılı Okulda Okumaya İlişkin Görüşleri

Yatılı Okula Dair Değerlendirme n %

Evde oyuna, televizyona, bilgisayara harcayacağın vakti yatılı okulda etütlerle değerlendirme ve derslere daha çok çalışma olanağının olması

6 30

Daha plânlı, programlı bir yaşam tarzının olması 1 5 Maddi açıdan sıkıntılı ailelerin çocukları için bir

fırsat olması

1 5

Bedava yemek imkânı ve her ay verilen cüzi bir miktar maaşın bulunması

2 10

Taşımalıda yaşanan sıkıntıların (erken kalkmak, arabayı kaçırmak gibi) olmaması

2 10

Aile özleminin olması 8 40

TOPLAM 20 100

Tablo 8’deki verilere göre öğrencilerin % 30’u köy ortamında yeterince sahip olamadıkları ders çalışma imkânlarının olmasını yatılı okulun avantajı olarak görmüşlerdir. Yatılı bir okulda öğrenci olmanın olumlu yönlerinden bahseden öğrenci görüşlerinden biri aşağıdaki gibidir:

“Yatılı bir öğrenci olmak güzel bir şey. İnsanın evde ders çalışmamasını tetikleyen şeyler var. Bu; telefon, bilgisayar, televizyon gibi olabilir. Ama burada öyle

bir şey yok. Sadece yapacağın tek şey var; ders çalışmak. İnsanın canı sıkıldıkça kitap okumak, test çözmek gibi şeyler. Bu da geleceği için güzel oluyor.” (Öğrenci-9)

Yatılı okuldaki maaş ve yemeği yatılı okulun olumlu bir özelliği olarak gören bir öğrenci bu görüşünü şu şekilde belirtmiştir:

“Köyümü özlüyorum. İyi yanı maaş dağıtılıyor, yemek veriliyor.” (Öğrenci-12) Daha plânlı bir hayat yaşayabildiği için yatılı okulda olmanın güzel bir duygu olduğunu belirten Öğrenci-10’un görüşleri şu şekildedir:

“Güzel bir duygu, ben yatılı olmayı seviyorum. Her şeyimiz programlı ve okulda evden daha çok derslerimle ilgileniyorum. Takıldığımız bir soruyu evde soramadığımızdan burada öğretmenimize sorabiliyoruz.”

Öğrencilerin değerlendirmelerinden yola çıkılarak, öğrencilerin aile özlemi çekmeleri dışında, özellikle yoksulluk ve tek alternatif olması nedeniyle YBO’lara karşı olumlu düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir. İlgili alan yazında bu bulguları destekleyen araştırma sonuçlarına rastlanılmaktadır. Araştırmada ortaya çıkan öğrencilerin yatılı okulda okumaktan mutlu oldukları bulgusu, Çetinkaya’nın (2013) araştırmasında çıkan YBO’da eğitim gören öğrencilerin genelinin YBO’lara ilişkin olumlu düşüncelere katılım gösterme sonucu ile Aytekin’in (2009) öğrencilerin YBO’larda bulunmaktan memnun olduğu, kendilerini mutlu ve güvende hissettikleri sonuçlarıyla tutarlılık göstermektedir. Benzer şekilde Köroğlu’nun (2009) çalışmasında öğrencilerin YBO’da okumaktan mutlu oldukları sonucu da bu bulgularla örtüşmektedir. Ancak öğrencilerin YBO’ya karşı olumlu bakış açılarının olduğu sonucu Yılmaz’ın (2012) yatılı okulların sorunlarını öğrenci algılarına göre değerlendirdiği çalışmasında bu okullarla ilgili öğrencilerin olumsuz görüşe sahip olması sonucuyla ters düşmektedir.

Tablo 8’e bakıldığında araştırmaya katılan öğrencilerin % 40’ı aileden uzak olmanın getirdiği özlem nedeniyle yatılı öğrenci olmanın zor ve kötü bir duygu olduğunu belirtmiştir. Aile özlemi nedeniyle derslerde zorlandığını söyleyen Öğrenci-11 bu konudaki düşüncelerini şu şekilde ifade etmiştir:

“Bence biraz zor. Çünkü anneden babandan uzak kalınca, derslere kafanı veremiyorsun. Sürekli onları düşünüyorsun, ne yaptılar diye. Bence iyi bir şey değil.”

Öğrencilerin çoğunluğu aile özleminin onları olumsuz etkilediğinden bahsetmişlerdir. Araştırmanın yapıldığı bölgenin sosyo-ekonomik düzeyinin düşük olması, YBO’da yatılı kalan öğrencilerin tamamının köylerde yaşıyor olması, dolayısıyla ailelerin çocuklarına sunacakları daha iyi eğitim imkânlarının olmaması, devletin her köye bir ortaokul açmasının imkânsız olması ve taşımalı eğitimin her bölgeye ulaşmasında gerek maddi gerekse coğrafi faktörler nedeniyle engeller bulunması gibi etkenler yüzünden YBO’lar böyle öğrenciler için kuşkusuz eşsiz bir fırsat ortamı olmaya devam edecek gibi görülmektedir.

Yatılı öğrenci olmanın hem olumlu hem de olumsuz yönlerinin bulunduğunu söyleyen öğrencilere göre anne baba özlemi yatılı okullarda öne çıkan olumsuzluk olurken, tek sınıf olma avantajları ve ders dışı yapılan etütler yatılı okulun olumlu yönleri olarak ön plana çıkmıştır. Öğrenci-19’un bu konu hakkındaki düşünceleri şu şekildedir:

“Bence çok zor. İyi yanı da var, kötü yanı da var. Kötü, ailemizden uzak durmamız. Bazenleri ağlarız, bazen de güleriz. Cuma günleri dakikaları sayarız. 120 dakikamız kaldı, atlatalım şu dersi diye. İyi tarafları da etütlere giriyoruz. Burada daha iyi kavrıyorum dersleri.”

Araştırmaya katılan öğrencilerin yatılı okulda okuma konusunda belirttikleri hem avantajlı hem de dezavantajlı yönler, Demirel’in (2013) Yatılı İlköğretim Bölge Okullarının sorunlarına ve çözümlerine ilişkin yönetici, öğretmen, öğrenci ve velilerin görüşlerini aldığı araştırmasının sonuçlarıyla benzerlik göstermektedir. Araştırma sonucuna göre devletin öğrencilere harçlık vermesi, yardım dağıtması, okulun beslenme-barınma gibi öğrencilerin temel ihtiyaçlarının karşılanması, okulda ücretsiz kurs ve etüt imkânının olması, şimdiden kendi sorumluluğunu üstlenerek aileden ayrı kalmaya alışma, yatılı okulların avantajları olarak öğrenci ve velilerin ortak görüşleri arasında yer alırken; aile özlemi ve bazı öğrencilerin hijyen kurallarına uymaması yatılı okulların dezavantajlı durumları olarak ön plana çıkmıştır. Araştırmaya katılan YBO öğrencilerinin köylerde düzenli çalışabilecekleri uygun ortamların bulunmaması buna

karşın yatılı okulda özellikle etütlerde akranlarıyla birlikte ders çalışma imkânlarının olması, okulda sportif ve kültürel faaliyetlerde bulunuyor olmaları gibi nedenlerle öğrencilerin yatılı okulda eğitim görmeyi bir fırsat olarak algıladıkları sonucuna ulaşılabilir.