ema (2003), yaptı ı çalı mada ö retmen adaylarının çevresel tutumlarını belirlemeyi amaçlamı tır. Ö rencilerin tutumları ile onların cinsiyetleri, ö renim gördükleri sınıf düzeyi, bölümleri, en uzun süre ya adıkları yerle im birimi, babalarının e itim düzeyi – mesle i ile ailelerinin gelir düzeyi arasındaki ili kiyi ortaya koymak için bir ölçek geli tirmi tir. Bu ölçe i Gazi E itim Fakültesinin birinci ve son sınıf ö rencilerinden tesadüfi olarak seçilen 442 ki ilik örneklem grubuna uygulamı tır. Bu çalı ma sonucunda, kız ö rencilerin çevresel tutumlarının erkek ö rencilerden daha olumlu oldu u, ö rencilerin birinci ve son sınıfta olmalarının çevresel tutumları üzerinde bir etkisinin olmadı ı, ö rencilerin ö renim gördükleri bölümlere göre tutumlarının farklıla tı ı ve bunun yabancı diller bölümü lehine oldu u, ö rencilerden büyük yerle im birimlerinde ya ayanların, küçük yerle im birimlerinde ya ayanlara göre daha olumlu tutuma sahip oldu u, fakat ya adıkları co rafi bölgeye göre bir farklılı ın bulunamadı ı, baba e itim düzeyi ve meslek grubu yükseldikçe ö rencilerin çevre ve çevre sorunlarına kar ı daha olumlu tutum geli tirdikleri görülmü tür.
Erten (2003), 5. sınıf ö rencilerinde "çöplerin azaltılması" bilincinin kazandırılması konusunda bir çalı ma yapmı tır. Bu çalı ma, Ankara ilinde biri çevre bilincini geli tirme programına dahil (Eco-school) olan iki okuldaki 5. sınıflarda 7 ayrı ubedeki 230 ö renci ile gerçekle tirilmi tir. Çalı manın ilk bölümünde "çöp konusunda" teorik bilgiler yanında davranı kazandırıcı uygulamaları da kapsayan bir haftalık bir ders planı hazırlanmı tır. Çalı manın ikinci bölümünde ise ö rencilerin çöplerin azaltılması konusundaki bilgilerinin, tutumlarının ve çevreyi
korumaya yönelik davranı larının belirlenmesi ve bunlar arasında tutarlı bir ili kinin olup olmadı ını belirlemek amacıyla bir anket geli tirilmi tir. Bu anket ders planı uygulamasından önce ve iki ay sonra ö rencilere uygulanmı tır. Ara tırma sonunda, geli tirilmi olan ders planı ile ö rencilerin çevreye kar ı olan olumsuz tutumları olumlu tutumlar haline dönü mü tür. Ayrıca ö rencilerin kalıcı olarak çevre bilinçleri artırılmı , çevre bilgileri, çevreye yönelik tutumları ve çevreye kar ı olan davranı ları arasında tutarsızlıklar tespit edilmi tir.
Güler (2009), yaptı ı çalı mada ekoloji temelli bir çevre e itiminin ö retmenlerin çevre e itimine kar ı görü lerine etkilerini ara tırmı tır. Ara tırmada örneklem grubunu Edirne/ neada’da gerçekle tirilen TÜB TAK “Ekoloji Temelli Do a E itimi IV”e katılan 24 ö retmen olu turmu tur. Ö retmenlere 12 günlük ekoloji temelli çevre e itimi verilmi tir. Bu e itimin ilk ve son gününde ö retmenlerin çevre e itimi ve do a ile ilgili görü lerini belirlemek amacıyla yarı yapılandırılmı görü me tekni i ile veriler toplanmı tır. Ara tırma örneklemindeki ö retmenler bu e itime katılma nedenlerini do a ve çevre konularında bilgi edinmek, kendilerini bu alanda geli tirmek gibi ifadelerle açıklamı lardır. Katılımcıların büyük bir kısmı, çevre ve do a e itimi için gerekli bilgi ve becerilere sahip olma düzeylerinin yeterli olmadı ını belirtmi lerdir. Kendilerini kısmen yeterli bulanlar ise çevre e itimi için bilgi ve becerilere sahip olduklarını, ancak bunun e itim vermek için gereken düzeyde olmadı ını dü ündüklerini belirtmi lerdir. Ö retmenlerin, do a e itimi sonucunda çevre e itimine yönelik çok yönlü bilgiler edindikleri, bunun yanı sıra gerek kendi yeterlilik düzeylerinin arttı ı, gerekse çevrenin korunması ile ilgili görü lerinin olumlu yönde de i ti i belirlenmi tir. Tüm katılımcılar, teorik derslerin arazide gerçekle tirilen uygulamalarından memnun kalmı lar ve bu yöntemin etkilili ine inanmı lardır.
Altuno lu ve Atav (2009), ortaö retim ö rencilerinin çevre risk algısını ara tırmı tır. Ara tırma Ankara’da 2007-2008 e itim ö retim döneminde 9. ve 10. sınıfta ö renim gören toplam 320 ortaö retim ö rencisi ile yürütülmü tür. Çalı mada Slimak ve Dietz (2006) tarafından geli tirilen 24 maddelik “Risk Ölçe i” geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılarak “Çevre Risk Algısı Ölçe i”ne çevrilmi ve veri
toplamada kullanılmı tır. Ara tırmada elde edilen bulgular de erlendirildi inde, ö rencilerin çevre risk algı düzeylerinin orta de er olan dördün üzerinde oldu u tespit edilmi tir. Bu düzey, ö rencilerin çevre riskleri konusundaki farkındalıklarının yüksek oldu unu göstermektedir. Ö renciler tarafından en riskli görülen ve ilk üç sırada yer alan çevre sorunlarının sırasıyla sera etkisi, radyasyon ve ozon tabakasının incelmesi oldu u tespit edilmi tir. Bu sıralama ile ö renciler, uzmanlardan farklı bir çevre risk algısına sahiptir.
im ekli (2004), çevre bilincinin geli tirilmesine yönelik çevre e itimi etkinliklerine ilkö retim okullarının duyarlılı ını ara tırmı tır. Ara tırma 2002-2003 e itim ö retim yılında Bursa il merkezindeki 25 ilkö retim okulunda gerçekle tirilmi tir. Çalı manın ba langıcında ö retmenlere çevre, çevre kirlili i, çevre e itimi konularında seminerler verilmi ve çevre bilincinin geli tirilmesine yönelik etkinlik örnekleri gösterilmi tir. Aynı ö retim yılında, çevre e itimi seminerlerine katılan ö retmenlerin de görü leri alınarak belirlenen Do a-Hava-
klim, Enerji, Su, Toprak, Atık- Tüketim olmak üzere 5 tema ile i lenmi tir. Her ay farklı bir tema ile ilgili önceden hazırlanmı olan ön bilgi ve etkinlikler okullara gönderilmi ve sınıf ö retmenleri aracılı ıyla uygulatılmı tır. Okullardan gelen etkinliklerle ilgili dokümanlar incelendi inde 25 ilkö retim okulundan, 21 ilkö retim okulunun 8789 ö renci ile etkinliklere katıldı ı belirlenmi tir. Okul sayısı yönünden etkinliklere en çok katılımın oldu u tema Enerji (14 ilkö retim okulu) olmu , bunu Do a-Hava- klim (11 ilkö retim okulu), Su (11 ilkö retim okulu) ve Toprak (4 ilkö retim okulu) izlemi tir. Atık-Tüketim adlı tema ile ilgili etkinliklerin hiçbir okulda yapılmadı ı görülmü tür. Bununla birlikte bir ilkö retim okulunun en fazla 3 etkinli e katıldı ı ve bu etkinliklerin de boyama, bulmaca, resim etkinlikleri a ırlıklı oldu u, ara tırma, inceleme, deney ve anlatım türü etkinliklerin ise daha az sayıda oldu u belirlenmi tir. Bu ara tırma sonucunda, okulların çevre e itimi duyarlılı ının istenilen düzeyde olmadı ı saptanmı tır.
Gökmen (2008), yaptı ı çalı mada bilgisayar destekli çevre e itiminin ö retmen adaylarının madde döngüleri konusundaki akademik ba arılarına ve çevreye olan tutumlarına etkisini ara tırmı tır. Ara tırma Gazi Üniversitesi Fen
Bilgisi E itimi 2. sınıfta ö renim gören 71 ö retmen adayıyla gerçekle tirilmi tir. Deneysel nitelikli bu ara tırmada, deney ve kontrol gruplu öntest-sontest modeli uygulanmı tır. Deney grubunda çevre e itimi, bilgisayar destekli ö retim yöntemi ile, kontrol grubunda ise geleneksel yöntem ile verilmi tir. Veri toplama aracı olarak ba arı testi, çevre tutum ölçe i ve açık uçlu sorular kullanılmı tır. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda; bilgisayar destekli ö retim yönteminin geleneksel yönteme göre ö rencilerin akademik ba arıları açısından daha etkili oldu u sonucuna ula ılmı tır. Ö rencilerin çevre tutumları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamı tır. Son olarak ö retmen adaylarına sorulan açık uçlu sorular de erlendirildi inde ise bilgisayar destekli çevre e itiminin geleneksel yönteme göre çevre e itiminde daha etkili ö renme ortamı sa ladı ı görü ü elde edilmi tir.
Bilgili (2008), yaptı ı ara tırmada ilkö retim 7. Sınıf Fen ve Teknoloji dersinde çevre konularının ö retiminde yapılandırmacı yakla ıma dayalı i birlikli ö renmenin ö rencilerin eri i düzeyine etkisini incelemi tir. Ara tırmanın örneklemini Konya ili Atatürk lkö retim Okulu’nda ö renim görmekte olan 7. sınıf ö rencileri olu turmaktadır. Örneklem 60 ki ilik deney grubu ve 52 ki ilik kontrol grubu olmak üzere toplam 112 ö renciden olu turmaktadır. Ara tırmada öntest- sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmı tır. Deney grubunda, yapılandırmacı yakla ıma dayalı i birlikli ö renme yöntemi, kontrol grubunda ise anlatım yöntemi uygulanmı tır. Ara tırma sürecinde Mantıksal Dü ünme Testi, ara tırmacı tarafından geli tirilen nsan ve Çevre Ünitesi Ba arı Testi, Çevreye Yönelik Tutum ve Davranı Testi ve Süreç De erlendirme Ölçekleri veri toplama aracı olarak kullanılmı tır. SPSS 12.0 programı kullanılarak kar ıla tırmalar yapılmı tır. Bulgulardan elde edilen sonuçlara göre, fen ve teknoloji dersinde çevre konularının ö retiminde yapılandırmacı yakla ıma dayalı i birlikli ö renme yönteminin, ö rencilerin akademik ba arılarını ve çevreye yönelik tutum ve davranı larını olumlu yönde etkiledi i görülmü tür. Ayrıca ö rencilerin eri ilerinin cinsiyet faktörüne göre de i medi i sonucuna varılmı tır.
Morgil ve di er. (2004), bilgisayar destekli e itimin üniversite ö rencilerinin çevre bilgisi ve çevre farkındalı ı üzerindeki etkisini ara tırmı lardır. Çalı manın
örneklemini 2001-2002 ö retim yılında Hacettepe Üniversitesi E itim Fakültesi Kimya Ö retmenli i Bölümü’nde okuyan 88 ö renci olu turmaktadır. Ara tırmada internet üzerinden çevre ile ilgili kısa film, deney, resim ve animasyonlar ile bireysel ve ö renci merkezli bir e itim ortamı sa lanmı tır. Ara tırmada veri toplama aracı olarak 35 maddelik çoktan seçmeli test ve 13 maddelik çevre farkındalı ı ölçe i kullanılmı tır. Çalı manın ilk a amasında ö rencilere ön test uygulanmı , ön testin ardından ö renciler internet sınıfında haftada 15 saat süreyle toplam 2 hafta, bilgisayar destekli yo unla tırılmı ö retim görmü lerdir. Ara tırmanın son a amasında son test uygulanmı tır Elde edilen bulgular de erlendirildi inde bilgisayar destekli ö retim sonrası ö rencilerin çevre bilgi ve farkındalı ının arttı ı ancak ba arı seviyesini tanımlayan çevre farkındalı ı gücünün azaldı ı tespit edilmi tir.