Son olarak, Bulgaristan’a genel bir bakış yapılabilmesi adına ülkenin 2017 yılı itibariyle ekonomik verilerini içeren haritası aşağıda verilmiştir.
SONUÇ
Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle birlikte Bulgaristan ekonomisinde meydana gelen değişimleri mercek altına aldığımız çalışmamızda Soğuk Savaş döneminde ve Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından Bulgaristan siyasi ve ekonomik hayatında yaşanan değişimler, ulusal ve uluslararası platformda yapılan düzenlemelerin etkileri ele alınmıştır.
Soğuk Savaş sonrası dönemden bahsederken Soğuk Savaş döneminden de biraz bilgilendirme yapılmasının uygun olacağı düşünülerek çalışmamızın ilk bölümünde Soğuk Savaş döneminde meydana gelen olaylar, yapılan reformlar, çıkarılan anayasalar ve kanunların ülke ekonomisi üzerindeki etkilerine de değinilmiştir.
Çalışmamızda Bulgaristan ekonomisinin Soğuk Savaş’tan sonra nasıl kabuk değiştirdiği, Sovyet baskısından kendini kurtararak Avrupa Birliği’ne yönelmesi bağlamında geçirdiği değişimler de kronolojik bir anlatımla öne çıkarılmaya çalışılmıştır.
Bulgaristan ihracatında ağırlıklı olarak Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye de içerisinde olmak üzere Balkan Ülkeleri öncelikli konumdadır. Avrupa Birliği’nin ekonomik açıdan en fakir ve ekonomik açıdan en küçük ülkelerinin başında gelmektedir. Fakat ekonomide küçük ülke olmanın vermiş olduğu avantajı da olumlu yönde kullanmıştır ve kullanmaktadır. Bulgaristan, Merkez Bankası verilerine göre günümüzde 28 milyar dolarlık bir ihracata sahiptir.
Sonuç itibariyle Bulgaristan, Avrupa Birliğine ekonomik entegrasyon yolunda ağır ancak düzenli bir biçimde yol almış ve halen de yol almaktadır. Maastricht Kriterlerine ne kadar uyum sağladığı konusunda halen soru işaretleri mevcuttur. Çünkü Avrupa Birliği’nin genişletilmesi çalışmaları kapsamında Maastricht Kriterlerine tam olarak uyum sağlayamamış olsa da bölgede çeşitliliğin
artırılması ve yeni bir faaliyet alanına sahip olunabilmesi adına Avrupa Birliği üyeliği onaylanan ülkelerden birisi olduğu başka bir tartışma konusudur.
Avrupa Birliğine üyelik öncesinde Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin çok gerisinde bir Yabancı Doğrudan Yatırım almıştır. Diğer ülkelerin tersine üyelik sonrasında hız kazanmıştır. 1999 ve 2012 yıllarını kapsayan 13 yıllık dönemde yüksek büyüme hızlarına ulaşılmıştır. Günümüzde de turizm alanında bir atılım yapılmış durumdadır. Türkiye başta olmak üzere özellikle bölge ülkeleri ile karşılıklı olarak turist alma ve turist gönderme gibi faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Böyle bir ortamda Bulgaristan’ın ekonomik olarak Avrupa Birliği ortalamasına ulaşması çok zaman almayacak şekilde görünmektedir.
KAYNAKÇA
1. Misha Glenny, Balkanlar 1804-1999 Milliyetçilik, Savaş ve Büyük Güçler, 1. Baskı, Sabah Kitapçılık, İstanbul 2000.
2. Barbara Jelavich, Balkan Tarihi 2 20. Yüzyıl, 3. Baskı, Küre Yayınları, İstanbul 2013.
3. Paul Lendvai, Eagles in Cobwebs, New York: Doubleday, Anchor Books. 4. J.F.Brown, Bulgaria Under Communist Rule, New York: Praeger, 1970.
5. Nazif Kuyucuklu, Balkan Ülkeleri İktisadı-2 Bulgaristan, İstanbul:1987, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
6. Ann Beçkov, Stopansko Geografsko Podelenie Na Balgariya, Sofya, 1934. 7. İkonomiçesko Rayonirane Na NR. Balgariya, Red. İvan Zahariyev, Dobri Bradistilov, Petar Popov, Balgarska Akademiya Na Naukite, Sofya, 1963, Sayı.43.
8. Bülten, Bulgaristan, Problemler ve Haberler, sayı:5, Mayıs 1973, Sofiya Pres, Yabancı Diller, Basın Yayın Ajansı, Sofiya, Levski: Sayı 1.
9. Nazif Kuyucuklu, Türkiye İktisadı Cilt-1, Okan Yayınevi, İstanbul: 1983. 10. Statistiçeski Spravoçnik 1985, Komitet Za Sotsialna İnformatsiya Pri
Ministersikiya, Sofiya, 1985.
11. Statiçeski Godişnik Na NRB 1981, Komitest Po Edinna Sistema Za Sotsialna
İnformatsiya, Sofiya, 1981.
12. Nazif Kuyucuklu, Üretim Güçleri ve Üretimin Dağılışı, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:2391, İktisat Fakültesi Yayın No. 406, Sermet Matbaası, İstanbul: 1977.
13. Vassil Aleksandrov-Petar Marinov, The People’s Republic of Bulgaria,
Country Economy, Foreign Trade, Bulgarian Chamber of Commerce and Industry,
1978, sy. 48.
14. TC Ekonomi Bakanlığı İnternet Sitesi, 07.06.2017 Verileri.
15. Cengiz Ersun ve Tezer Palacıoğlu, Bulgaristan Ülke Profili, Mevzuat ve Türk
Girişimcileri, 1. Baskı, Mega Ajans Reklamcılık, İstanbul 1998, Önsöz.
16. Cengiz Ersun, Bulgaristan Ülke Profili, Mevzuat ve Türk Girişimcileri, İstanbul:İstanbul Ticaret Odası Yayınları 1. Baskı, 1998.
17. E.Chaney, M.Fouquin, H. Delessy Dorvillius, J. Adda, D. Pianelli, H. Bonnaz, G.Lafay, D. Ünal Kesenci, M.A. Crosnier, A. Allard, D. De Laubier, M Drame,
S.Guez, Cep Üniversitesi-1994 Ekonomisi, 1. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul:1994.
18. Ayşe Oya Benli, Bulgaristan Ülke Raporu, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi Yayınları, Ankara: 2008.
19. The Economist Intelligence Unit, Bulgaria Country Report, Temmuz 2007. 20. Dış Ticaret Müsteşarlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü, Haziran 1998. 21. Yabancı Sermaye Ajansı (YSA).
22. Bulgaristan Devlet İstatistik Enstitüsü. 23. Bulgaristan Merkez Bankası (BMB). 24. Bulgaristan Konsolosluğu Sitesi,
http://www.bulgaristankonsoloslugu.org/bulgaristan- vergi-kanunu. 05 Haziran 2017.
25. Mirela Veleva-Evtimova, İstoriya Na Evropeyskata İntegratsiya 1945-2005, Universitetsko İzdatelstvo sv. Kliment Ohridski, Sofya, 2006
26. Erhan Türbedar, Doğu Bloku’ndan AB ile Bütünleşmeye Doğru Bulgaristan ve
Romanya, Avrasya Dosyası, C.X, S.2, 2004.
27. Erhan Türbedar, Bulgaristan’ın Batıya Yolculuğu, Stratejik Analiz, sayı 64, Ağustos 2005.
28. M. Serdar Palabıyık, Ali Yıldız, Avrupa Birliği, ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2008.
29. Ülke Arıboğan-Gülden Ayman-Beril Dedeoğlu, Uluslararası ilişkiler Sözlüğü, Der. Faruk Sönmezoğlu, DER Yayınları, İstanbul, 2005.
30. Kamuran Reçber, Avrupa Birliği Mevzuatı, 2. b., Alfa Aktüel, Bursa, 2005. 31. İbrahim S. Canbolat, Avrupa Birliği ve Türkiye/ Uluslar üstü bir Sistemle
Ortaklık, 4.b., Alfa-Aktüel, Bursa, 2006.
32. Avrupa Birliği’nin Genişlemesi: Tarihi Bir Fırsat, İstanbul Avrupa Komisyonu, Genişleme Genel Müdürlüğü, 2003. s. 7.
33. Bulgaristan ve Avrupa Birliği Arasında imzalanan Ortaklık Antlaşması, Avrupa Komisyonu, 2011,
34. Theo Stammen, Avrupa Birliği’nin Gelişiminde Genişleme ve Derinleşme Süreci. Arasındaki Diyalektik İlişki, Bilimsel Toplantı Notu, çev. Necati