Tablo 8’de örnek işletmenin 2016 yılı bilançosuna Dikey Yüzde Yöntemi analizi uygulanmıştır:
Tablo 8: Bilanço Dikey Yüzde Yöntemiyle Analiz
THY A.O. AYRINTILI
17
Diğer Dönen Varlıklar 1,212,000,000 9.56 1.86
(Ara Toplam) 12,673,000,000
Satış Amacıyla Elde Tutulan
Duran Varlıklar 0
Duran Varlıklar 52,401,000,000 100.00 80.53
Ticari Alacaklar 0
Finans Sektörü
Faaliyetlerinden Alacaklar 0
Diğer Alacaklar 1,815,000,000 3.46 2.79
Finansal Yatırımlar 165,000,000 0.31 0.25
Öz Kaynak Yöntemiyle
Değerlenen Yatırımlar 869,000,000 1.66 1.34
Canlı Varlıklar 0
Yatırım Amaçlı
Gayrimenkuller 2,000,000 0.00 0.00
Stoklar 0
Maddi Duran Varlıklar 47,422,000,000 90.50 72.87
Şerefiye 44,000,000 0.08 0.07
Maddi Olmayan Duran
Varlıklar 259,000,000 0.49 0.40
Ertelenmiş Vergi Varlığı 0
Diğer Duran Varlıklar 1,825,000,000 3.48 2.80
TOPLAM VARLIKLAR 65,074,000,000 100.00
KAYNAKLAR -
Kısa Vadeli Yükümlülükler 15,832,000,000 100.00 24.33
Finansal Borçlar 8,522,000,000 53.83 13.10
Diğer Finansal Yükümlülükler 13,000,000 0.08 0.02
Ticari Borçlar 2,169,000,000 13.70 3.33
Diğer Borçlar 326,000,000 2.06 0.50
Finans Sektörü
Faaliyetlerinden Borçlar 0
Devlet Teşvik ve Yardımları 0
18 Dönem Karı Vergi
Yükümlülüğü 8,000,000 0.05 0.01
Borç Karşılıkları 215,000,000 1.36 0.33
Diğer Kısa Vadeli
Yükümlülükler 4,579,000,000 28.92 7.04
(Ara Toplam) 15,832,000,000 24.33
Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklara İlişkin Yükümlülükler
0
Uzun Vadeli Yükümlülükler 31,343,000,000 100.00 48.17 Finansal Borçlar 27,526,000,000 87.82 42.30
Diğer Finansal Yükümlülükler 0
Ticari Borçlar 0
Diğer Borçlar 39,000,000 0.12 0.06
Finans Sektörü
Faaliyetlerinden Borçlar 0
Devlet Teşvik ve Yardımları 0
Uzun vadeli karşılıklar 397,000,000 1.27 0.61 Çalışanlara Sağlanan
Faydalara İlişkin Karşılıklar (veya Kıdem Tazminatı Karşılığı)
0
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 3,361,000,000 10.72 5.16 Diğer Uzun Vadeli
Yükümlülükler 20,000,000 0.06 0.03
Özkaynaklar 17,899,000,000 100.00 27.51
Ana Ortaklığa Ait
Özkaynaklar 17,899,000,000 100.00 27.51
Ödenmiş Sermaye 1,380,000,000 7.71 2.12
Karşılıklı İştirak Sermayesi
Düzeltmesi (-) 0
Hisse Senedi İhraç Primleri 0
Değer Artış Fonları 0
19 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış
Yedekler 59,000,000 0.33 0.09
Geçmiş Yıllar Kar/Zararları 7,666,000,000 42.83 11.78 Dönem Net Kar/Zararı -47,000,000 -0.26 -0.07 Yabancı Para Çevrim
Farkları 7,685,000,000 42.94 11.81
Diğer Özsermaye Kalemleri 1,156,000,000 6.46 1.78
Azınlık Payları 0
TOPLAM KAYNAKLAR 65,074,000,000 100.00
Bu analizde görüldüğü üzere dönen varlıklar içinde en büyük payı nakit ve nakit benzerleri varlıklar almaktadır. Bu da işletmenin nakit ihtiyacı açısından sorun yaşamadığını göstermektedir. Grup içerisinde diğer en önemli paya sahip bilanço kalemi ise %23,49 ile diğer alacaklardır. Buna karşılık olarak, nakit ve nakit benzeri varlıklar ise %40,71 oranında bir paya sahiptir. Toplam içerisinde dönen varlıkların payı %19,47'dir. Bu rakamsal olarak küçük gözükse de, ulaştırma hizmet işletmeleri için normal olarak kabul edilebilir. Çünkü ulaştırma hizmet işletmeleri sabit sermaye maliyeti yüksek olan işletmelerdir. Nitekim duran varlıkların toplam içindeki payının
%80,53 olduğunu görmekteyiz. Maddi duran varlıkların ise grup içindeki payı %90,50 ve toplam içindeki payı %72,87 düzeyindedir.
Kısa vadeli yabancı kaynakların, toplam kaynaklar içerisindeki payı
%24,33'dür. Bu kaynak içerisinde en fazla payı %53,83 ile finansal borçlar oluşturmuştur. Finansal borçların toplam içerisindeki payı ise %13,10’dur,. Uzun vadeli kaynaklar içerisindeki uzun vadeli borçların oranı %1,27 olup toplam içerisindeki payı %0,61 oranında gerçekleşmiştir. Uzun vadeli borçların toplam içerisindeki payı ise %48,17 olarak gerçekleşmiştir. Toplam içerisindeki öz kaynakların payı %27,51'dir. Bu durum şirketin faaliyetlerini finanse ederken uzun vadeli yabancı kaynaklara daha fazla başvurduğunu göstermektedir.
Şirket öz kaynak yapısı incelendiğinde ise, 2016 yılında toplam kaynakların
%27,51’i öz kaynaklardan oluşmaktadır. Kısa ve uzun vadeli yabancı kaynak toplamının, öz kaynak toplamından fazla olması, şirketin finansal yapısının güçlü olmadığını, şirkete borç verenler açısından bir risk unsuru oluşturduğunu göstermektedir. Şirketin faaliyetlerini yabancı kaynaklarla finanse etmesi ileriki yıllarda şirketin mali yapısında bozulmalara yol açabilmektedir.
20
Sonuçta bu işletmenin dönen varlıklarının dikey yüzdesinin kısa vadeli yabancı kaynaklardan düşük olması, borçlarını rahatlıkla ödeyebildiği anlamına gelmektedir.
Dönen varlıkları oluşturan kalemlerin bileşimine bakıldığında, borç ödemede kullanılacak likit değerlerin ağırlığı çok yüksektir. Ayrıca likiditeye katkıda bulunacak alacakların tahsilinde şirket etkin bir alacak tahsil politikası izlemelidir.
Tablo 9’da örnek işletmenin 2016 yılı Ayrıntılı Gelir Tablosuna Dikey Yüzde Yöntemi analizi uygulanmıştır:
Tablo 9: Gelir Tablosu Dikey Yüzde Yöntemiyle Analiz
THY A.O. AYRINTILI GELİR TABLOSU 31.12.2016
SATIŞLARA NET
Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar (Zarar) 3,417,000,000 11.60 Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer
Gelirler 0
Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer
Giderler (-) 0
Finans Sektörü Faaliyetlerinden Diğer Kar
(Zarar) 0
Finans Sektörü Faaliyetlerinden Brüt Kar
(Zarar) 0
Diğer Gelir ve Giderler 0
BRÜT KAR (ZARAR) 3,417,000,000 11.60
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) -3,493,000,000 -11.85 Genel Yönetim Giderleri (-) -948,000,000 -3.22
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 0
Diğer Faaliyet Gelirleri 439,000,000 1.49
Diğer Faaliyet Giderleri (-) -280,000,000 -0.95 Faaliyet Karı Öncesi Diğer Gelir ve Giderler 0
FAALİYET KARI (ZARARI) -865,000,000 -2.94
Vergi Öncesi Diğer Gelir ve Giderler 361,000,000 1.23 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 420,000,000 1.43 Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) -59,000,000 -0.20
Diğer Gelir ve Giderler 0
Öz kaynak Yöntemiyle Değerlenen
Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar 130,000,000 0.44
21 Finansman Gideri Öncesi Faaliyet
Karı/Zararı -374,000,000 -1.27
Finansal Gelirler (Esas Faaliyet Dışı) 1,074,000,000 3.64 Finansal Giderler (Esas Faaliyet Dışı) (-) -698,000,000 -2.37 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ
ÖNCESİ KARI (ZARARI) 2,000,000 0.01
Sürdürülen Faaliyetler Vergi Geliri (Gideri) -49,000,000 -0.17 Dönem Vergi Geliri (Gideri) -65,000,000 -0.22 Ertelenmiş Vergi Geliri (Gideri) 16,000,000 0.05
Diğer Vergi Geliri (Gideri) 0
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM
KARI/ZARARI -47,000,000 -0.16
DURDURULAN FAALİYETLER -
Durdurulan Faaliyetler Vergi Sonrası
Dönem Karı (Zararı) 0
DÖNEM KARI (ZARARI) -47,000,000 -0.16
Dönem Kar/Zararının Dağılımı -
Tablo 9’da görüldüğü gibi satış gelirlerinin % 88,40 'lık kısmı satışların maliyetinden oluşmaktadır. Bu oran yüksek olmasına rağmen satışlardan sağlanan net hasılat tutarı oldukça yüksektir. İşletmenin ana faaliyet konusuna giren mamul satışlarından sağladığı kâr, net satışların % 11.60’ ı düzeyindedir. Ancak işletmenin faaliyet konusu ile ilgili olan ve satışların maliyetine yüklenemeyen ve bu nedenle de doğrudan dönem gideri yazılan faaliyet giderleri de bu kârla karşılandığı için işletmenin finansal giderlerinin fazla olması işletmenin dönemi zararla sonuçlandırmasına yol açmıştır.
İşletmenin zararının ise satışların %0,16’sı düzeyinde gerçekleştiği görülmektedir.