Sebahattin Bektaş
Prof. Dr., Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi
Giriş
Ülkemizde bir planlama kültürünün olmadığını biliyoruz. Her alandaki plansızlıklar ülkemizin kıt kaynaklarını heder etmekte, sağlıksız bir çev-re ve toplum oluşmasına katkıda bulunmaktadır. “Biz plan değil pilav isteriz” zihniyetinin 40 yıl memleketin tepesinde oturduğu bir ülkede bu sonuç şaşırtıcı olmasa gerekir. Bu plansızlığın bir uzantısını da maalesef üniversiteleşme konusunda görmekteyiz. Özellikle son yıllarda her ile bir üniversite açma kampanyası çerçevesinde; gerekli altyapının, öğretim üye-si kadrosunun, laboratuvarlarının, kütüphaneüye-sinin olup olmadığına bakıl-maksızın yeni üniversitelerin açıldığı, mevcut yükseköğretim programları-nın kontenjanlarıprogramları-nın artırıldığı normal öğretim yaprogramları-nında bir de II. Öğretim (Gece) programlarının açıldığını, tamamen ticarî kaygılarla Açık Öğretim, Yaz okulları, Uzaktan eğitim, tezsiz yüksek lisans programlarının açıldığını görmekteyiz. Yeni açılan üniversitelere, bölümlere, artırılan kontenjanlara bakıldığında maalesef bu yeni bölümlerin artırılan kontenjanların bir plan dâhilinde günümüz ya da gelecekteki bir ihtiyacı karşılamaya yönelik ola-rak yapıldığını söylemek çok zor olacaktır. Ülke halkının vergileriyle doğ-rudan ya da dolaylı olarak finanse edilen üniversitelerden ülke insanının kendi refah ve mutluluğunu, yaşam kalitesini artırıcı faaliyetlerde bulun-masını beklemek en doğal hakkıdır. Ancak ülkemiz halkı bu beklentisini karşılayabiliyor mu elbette ki hayır. Tabi bu saydığımız alanlarda iyileşme ülkenin bilim ve teknoloji yeteneğiyle doğrudan orantılıdır. Bunda kaliteli mühendislik eğitiminin rolü yadsınamaz. Ancak doğaldır ki bu bir öncelik sorunudur. Hükümetlerin üniversiteye bakış açısı üniversiteye sağladığı olanaklar para-kadro, teşvik imkânları son derece önemlidir.
Yanlış Üniversite Modeli
Ülkemizde maalesef Torba üniversite modeli diyeceğimiz yanlış bir
mo-Tartışma / Kitabiyat del uygulanmaktadır. Torba üniversite modeli diyeceğimiz bize has bu
uygulamada her türden akademik öğretim biriminin bir arada açıldığını görüyoruz; örneğin bakıyoruz Anadolu da bir üniversite açılıyor, açılıyor-ken zaten fen fakültesi ya da temel bilimler fakültesiyle birlikte açılıyor.
Hemen yanına bir eğitim fakültesi, bir ziraat fakültesi mümkünse bir de tıp fakültesi, ondan sonra aklınıza ne gelirse, ilahiyattan, güzel sanatla-ra, veterinerlikten diş hekimliğine, iletişimden, iktisattan, mühendislik fakültesine, eczacılıktan hukuk fakültesine kadar üniversite yatay olarak sağlıksız büyümektedir. Bu açılan fakültelere gereksinim olup olmadığını sorgulamak bir yana bu fakültelerin kurulup gelişmeleri için o bölgenin sosyo-ekonomik yapısının uygunluğu da hiç araştırılmamaktadır. Bu ka-dar birbirinden farklı alanlarda at koşturmak zorunda olan o üniversiteler-den nasıl başarı beklenebilir.
Önerimiz torba üniversite modelinden vazgeçip Branş (ihtisas) üniver-sitesi modeline geçilmelidir. Yani üniversitenin ilgi alanının (araştırma-eğitim) belirli konularda yoğunlaşmalıdır. Örneğin tarım ya da ziraat üni-versiteleri, Teknik Üniversiteler, Tıp ya da Sağlık Bilimleri Üniversiteleri kurulabilir. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi(MSGSÜ) branş üni-versitesi modeline iyi bir örnektir. Bu sayede kurulacak üniversitelerin Torba üniversite modelindeki gibi yatayda sağlıksız gelişmesi yerine di-keyde sağlıklı gelişmeleri, niteliklerini yükseltmeleri, bulundukları bölge-ye uygun bölümleri sabölge-yesinde iyi uyum sağlamaları ve gelişmelerini daha kolay tamamlamaları ihtisaslaşmaları mümkün olabilecektir.
Kontenjanlar Nasıl Artırılıyor?
Üniversitedeki bir bölümün kontenjanının belirlenmesi prosedürü aşağı-daki şekilde işlemektedir. Öncelikle bölüm kendi olanaklarına göre istediği kontenjanı belirlemekte ve bu önerisini fakülte kuruluna iletmektedir. De-kanın başkanlık yaptığı kurulda bu istek değerlendirilmekte ve genellikle bölümün isteği bir miktar artırılarak üniversite senatosuna iletilmektedir.
Rektörün başkanlığını yaptığı senato da fakültelerden gelen kontenjan ta-lebini ve genellikle bir miktar artırılarak YÖK’e bildirmektedir. Kontenjan belirlemede son karar verici YÖK’tür. YÖK de bu yetkisini genellikle siyasî iradenin beklentisine uygun olarak kendine ulaşan kontenjan taleplerini artırmak yönünde kullanmaktadır.
Ayrıca üniversite ya da yüksekokul açma konusundaki yerel istekler (sırf bölgeye ekonomik anlamda hareket gelsin diye) siyasiler tarafından YÖK’e iletilmekte ve YÖK’ün bugünkü konjonktürü itibariyle de bu istek-ler engellenememektedir. Bu konuda çarpıcı bir örnek vermek istiyorum.
Sinop’un Boyabat ilçesindeki meslek yüksekokulunda Harita-Kadastro Programı bulunmaktadır. 1996 yılından beri öğretim kadrosunda zafiyet yaşandığını yakından biliyorum. Sürekli olarak kadro ilan edilmesine rağ-men bu ilanlara yeteri başvuru olmamaktadır. Şüphesiz burada akademik
Tartışma / Kitabiyat
personel maaşının azlığı, Boyabat ilçesinin sosyo-ekonomik profilinin dü-şüklüğü ve coğrafî konumunun elverişsizliği gibi parametreler etkin ol-maktadır. İşte bu Boyabat ilçesinde bakanlık yapmış bir bölge milletveki-linin bastırmasıyla bugünden tam 23 yıl önce 1992 yılında o gün de bugün de mezununa hiç ihtiyaç duyulmayan İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi Boyabat’ta kurulmuştur. Sanırım bu örnek Ülkemizde üniversitelerin nasıl açıldığını fakültelerin nasıl kurulduğunu iyice anlatmaktadır.
Atanamayan Öğretmenler
Bugün kamuoyunun yakından bildiği atanamayan fen-edebiyat, eğitim fa-külteleri mezunu öğretmenler sorunu gün gibi ortadadır. 350 bine yakın ataması yapılmayan öğretmenden bahsedilmektedir. Öte yandan ilk ve orta öğretim düzeyinde bugün öğretmen sayısı yeterli midir? Öğretmen ve sınıf yetersizliği nedeniyle çok kalabalık sınıflarda eğitim yapıldığı normal eğitim yerine ikili eğitim (sabahçı-öğleci) yapıldığı da herkesin malumu-dur. Şüphesiz sorun siyasî iradenin tercihiyle çözülecektir ya da çözülme-yecektir. Durum böyleyken her açılan üniversitede hemen bir fen fakültesi ya da eğitim fakültesini açıldığını görüyoruz. Böylece her üniversitede öğ-retmen yetiştiren ikişer matematik, fizik, biyoloji ve kimya bölümlerinden ikişer tane olduğu eğer gece öğretimi de yapılıyorsa aynı bölümlerin sa-yısı dörde çıkmaktadır. İşte böyle bir plansızlık sonucu bugün atanama-yan öğretmenler sorununu doğurmuştur. Fen fakültelerinin durumu artık gözden geçirilmelidir. Öğretmen yetiştirmek eğitim fakültesinin görevi ise fen fakültelerinin misyonu öğretmen yetiştirmek olmamalıdır. Dolayısıyla bilim lisansiyeri yetiştirecek fen fakültelerinin II. öğretimleri kapatılmalı normal (gündüz) öğretim kontenjanları da 20-25’i geçmemelidir. Keza zi-raat fakültelerinde de lisans seviyesinde gereksiz olarak aşırı branşlaşmaya gidildiği için gereksinim fazlası ziraat mühendisi piyasadadır. Aynı durum ilahiyat fakülteleri için de geçerlidir.
Tıp, Hukuk ve Mühendislik Branşlarına Getirilen Taban Puan Uygulaması
YÖK’ün 2015 yılında uygulamaya koyduğu tıp ve hukuk fakültelerine taban puan uygulamasını 2016 yılında mühendislik fakültelerine de getirmesi uygulamasını son derece yerinde görüyor ve özellikle mühendislik fakülte-lerine getirmeyi düşündüğü ilk 240 bine girmek barajını biraz daha yukarı-lara (ilk 150 bin gibi) taşımasının daha uygun olacağını düşünüyoruz. Zira mühendislikler matematiğin uygulamalı bir alt dalıdır. Yeterli matematik ve fen bilgisine sahip olmayan öğrencilere mühendislik eğitimi verilme-sinde büyük güçlükler yaşanmaktadır. Gerçi buna kimi üniversitelerimiz pratik bir çözüm bulmuş başarısızlığın en yüksek olduğu matematik-fizik derslerinin sınavlarını en kötü başarı ölçme yöntemi testlerle yapmaya
Tartışma / Kitabiyat başlamış ve bir de sonuçlara çan eğrisi uygulaması getirerek bu derslerdeki
başarı oranını sunî artırmıştır. Bu taban puan uygulaması çoğu vâkıf ol-mak üzere bazı devlet üniversitelerinde kontenjan boşlukları doğuracağını da şimdiden görmek gerekir.
Meslek Yüksekokulları ve Meslekî Eğitimin Yetersizliği
Ülkemizde yükseköğrenimdeki okullaşma oranının son derece düşük ol-duğu gerçeği ortadayken yeni açılacak üniversitelere karşı çıkmak da kolay olmamaktadır. Öte yandan ülkemizde meslekî eğitimin özendirilmemesi, teşvik edilmemesi üniversiteler önünde aşırı yığılmaya neden olmakta-dır. Lisans programlarına aşırı talep de sorunu büyütmektedir. Gelişmiş ülkelerde meslek liselerinin sivil liselere oranı %70-%30 iken ülkemizde bu oran tam ters %30-%70 dir. 12 Eylül darbesiyle kurulan YÖK’ün ülke-mizdeki lise üstü olan 2-3 yıllık ne kadar öğretim kurumu varsa bunları Meslek Yüksek Okulu (MYO) kapsamında üniversite bünyesine sokmuş-tur. Sanırım bu işlemin amacı düşük olan yükseköğrenimli nüfus oranını sunî olarak artırmaktı. Ancak uygulama göstermiştir ki MYO’lar bu süreçte başarılı olamamış, kuruluş amaçları olan ara insan gücü yetiştirmekte ba-şarılı olamamıştırlar.
Bu MYO–ön lisans programlarına gelen öğrencilere verilen öğretim programı uygulama ağırlıklı olması gerekirken biraz da ekonomik kaygı-larla (10 saatten fazla uygulama dersine ek ders ücreti ödenmemesi uygu-laması nedeniyle) teorik ağırlıklı derslerden oluştuğu görülmektedir. Öte yandan sanki MYO’ların birinci amacı ara insan gücü yetiştirmek değil de sanki öğrencilerinin lisans programlarına kolay dikey geçiş yapabilmeleriy-miş gibi MYO müfredatlarının aynı alandaki lisans programlarının ilk iki sınıfıyla uyumlu olarak teorik ağırlıklı olarak planlandığını üzülerek gör-mekteyiz. Bugün üniversitelerimize baktığımızda bu MYO’ların üniversite-lerin sırtında birer kambur oldukları Üniversiteüniversite-lerin evrensel tanımındaki bilim yapma (araştırma), bilim yayma (eğitim-öğretim) görevlerini yerine getirmekte bir ayak bağı olduklarını görüyoruz. Mevcut 2 yıllık MYO’ların öğretim programlarına baktığımızda 1. sınıftaki derslerin neredeyse tama-mına yakınını matematik, fizik, ingilizce, türkçe, tarih derslerinin oluştur-duğunu sadece 2. yılda mesleğe yönelik derslerin verilmeye çalışıldığını görmekteyiz bu da amaç olan nitelikli ara insan gücü yetiştirmeye yetme-mektedir. Özellikle teknik branşlardaki MYO’larda ciddi bir altyapı labo-ratuvar eksikliği görülmektedir. Hatta MEB bünyesindeki benzer daldaki meslek liselerinin bile laboratuvar olanakları açısından daha iyi durumda olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan MYO’ya devam eden öğrencilerin ço-ğunun psikolojik sorun yaşadıkları da gözlenmektedir. MYO öğrencileri bir taraftan üniversite öğrencisi olmanın gururunu yaşarken diğer taraftan yetki sorunu lisans programı mezunları mühendisler gibi imza atamama-ları, yedek subay askerlik haklarının olmayışı ve hiç okuma-yazma
bilme-Tartışma / Kitabiyat
yenlerle aynı askerlik hizmetine tutulmaları bazı MYO öğrencilerinde psi-kolojik sorunların yaşanmasına sebebiyet vermektedir. MYO’lar konusun-da önerimiz ise şudur:
Tüm MYO’lar kapatılıp lağvedilmeli ve MEB bünyesine aktarılmalıdır.
MEB’deki meslek liselerinin mevcut öğrenim süreleri 1-2 yıl artırılmalı bu programı bitirenlere de ön lisans diploması (Teknikerlik ve/veya muadili unvanlarıyla) verilmelidir.
Açık Öğretim Fakülteleri ve Uzaktan Eğitim Merkezleri
Ülkemizde ilk olarak Anadolu Üniversitesi’nde başlayan açık öğretim fakültesi uygulaması başarılı olmamış ve maalesef Türk üniversite tarihinde üniversite eğitimini sulandırma, metalaştırma, ticarileştirme uygulamalarına öncülük etmiştir. Günümüzde mezunlarına hiç ihtiyaç duyulmayan ağırlıklı olarak iktisat, işletme olmak üzere pek çok alanda hatta uygulamalı eğitim verilmesi gereken alanlarda bile açık öğretim fakülteleri gerek ön lisans gerekse lisans düzeyinde eğitim öğretim vermektedir. Bugün açık öğretim fakültesinin Türkiye’ye ne kattığı sorgulanmalıdır. Maalesef AÖF, Türkiye de üniversite diplomasını ucuzlatmıştır. AÖF’ün ülkeye katkıları nelerdir diye sayacak olursak;
1- AÖF kamu çalışanlarının kadro yükselmesinin önünde ön şart olan ön lisans ve lisans diplomalarını kolayca almalarını sağlamıştır.
Burada insanların kendilerini geliştirmelerine, eğitim düzeylerinin yükseltmelerine kesinlikle karşı değiliz, karşı olduğumuz AÖF’ün yapmış olduğu sulandırılmış bir eğitimle diplomaların verilmesidir.
2- AÖF’ün diğer yararı da Anadolu Üniversitesi çalışanlarına sınavlardan elde ettiği gelirden döner sermaye payı dağıtması olarak özetlenebilir.
AÖF için saydığımız benzer kaygılar UZEM’ler için de geçerlidir.
Üniversiteler AÖF ve UZEM ile gelir temin edebileceğini görünce pek çok üniversite AÖF-UZEM merkezi açmıştır ve açmaya çalışmaktadır.
Açık öğretime ve uzaktan eğitim uygulamalarına pedagojik açıdan baktığımızda örgün öğretime göre pek çok zaafları vardır. Bunlar;
disiplinli bir öğrenme ortamının olmaması, AÖF-UZEM’de öğrenciler kendi kendine bir şeyler öğrenmeye çalışmaktadır. Öğrencilerin tek başına öğrenme durumunda kaldıkları için örgün öğretimdeki gibi öğrencilerin birbirinden etkilenmesi söz konusu değildir. Özümseyerek öğrenmenin gerçekleşmemesi sadece ezberci bir öğrenmenin olması, etkin bir öğrenmenin gerçekleşmemesine sebebiyet vermektedir, özellikle uygulamalı alanlarda eğitimin olmazsa olmazı olan uygulama, ödev, egzersiz, proje yapma ve yaptırma olanağının olmaması, öğrencilere
Tartışma / Kitabiyat yorumlama ve analiz etme gibi yetkinliklerin kazandırılması hiç de kolay
değildir. AÖF-UZEM bünyesinde öğrencilerin yeterlilikleri testlerle ölçülmektedir ki testler başarıyı ölçmede en kötü yöntemdir. Ayrıca AÖF-UZEM sınavlarının ÖSYM sınavlarına göre daha ciddiyetsiz yapıldığını da bu sınavlarda zaman zaman görev alan bir öğretim üyesi olarak söyleyebilirim.
Vakıf Üniversiteleri
Bugün üniversitelerimizin sayısı 200’lere yaklaşmıştır, bunlardan 76 tane-si vakıf ünivertane-sitetane-sidir. Maalesef vakıf ünivertane-sitetane-si dediklerimiz içinde bu işi ciddi yapanların sayısı bir çift elin parmaklarını geçmez. Geri kalan bü-yük kısmının ise bu işi biraz ticarî gaye ile yaptıkları görülmektedir. Ticarî gayenin öne çıktığı durumlarda eğitim-öğretimin ciddi yapıldığını söyle-mek biraz zor olsa gerekir. Örneğin Samsun’daki bir vakıf üniversitesinin kadrosunda sadece 1 tane sağlık kökenli yardımcı doçent olmasına rağmen hemşirelik alanında uzaktan eğitim yoluyla lisans tamamlama programı açmış ve 3500TL karşılığında herkese diplomalarını vermiştir. İşin ilgin-ci YÖK’ün bölüm-program açma konusunda koyduğu kriterlere bakılınca devlet üniversitelerine kıyasla vakıf üniversitelerine daha hoşgörülü dav-randığı görülmektedir. Gerekli alt yapı koşullarını sağlamayan 4-5 katlı bir apartmanda öğretim yapan pek çok vakıf üniversitesinin varlığı hepimizin malumudur.
Mühendislik Eğitimi
1982’de yürürlüğe giren YÖK yasasının mimarı Doğramacı kendisi de tıpçı olduğu için YÖK yasasını biraz tıp eksenli olacak şekilde çıkarmıştır. Bu bağlamda ülke kalkınmasının sanayileşmesinin motor gücü olma duru-munda olan mühendislik fakülteleri de tıp dışındaki diğer fakültelere eş tutulmuştur. Bugün artık şurası çok iyi gözlenmektedir ki bünyesinde tıp fakültesi olan üniversitelerin diğer fakülteleri gelişememektedir. Zira bün-yesinde tıp fakültesi olan ya da sonradan açılan bir üniversitede çok kısa süre içinde tıp fakültesi dominant duruma geçmekte ve bunun doğal bir so-nucu olarak da rektörler de tıp fakültelerinden seçilmekte ve üniversitenin bütçe ve kadro gibi kaynaklarından aslan payı her zaman tıp fakültelerine ayrılmaktadır. Bir örnek vermek gerekirse Örgün öğretimdeki öğrencile-rin yaklaşık %4’ü tıp fakülteleöğrencile-rinde okurken üniversitelerde ödenekleöğrencile-rin yaklaşık %30-40’ı sağlığa yani üniversite hastanesine ayrılmaktadır. Tıp fakültesinde bir öğrencinin yıllık maliyetinin mühendislikte okuyan öğren-cinin maliyetine oranı yaklaşık 6 kattır. Bu veriler yükseköğretimde kamu kaynaklarından aslan payını tıp fakültelerinin aldığını, mühendislik fakül-telerine ise yeterince kaynak ayrılmadığını görüyoruz.
Nitekim ülkemizde mühendislik alanlarında önde gelen ODTÜ, İTÜ ve Boğaziçi üniversitelerinin bünyelerinde tıp fakültelerinin olmaması bu
Tartışma / Kitabiyat
iddiamızı kanıtlamaktadır. Kanımca üniversitelerimizi bu olumsuzluk-tan yukarıda açıkladığımız şekilde tıp fakültelerini bugünkü üniversite yapılanmasından çıkartıp ayrı tıp ya da sağlık bilimleri üniversitelerinin kurulmasıyla kurtarabiliriz diye düşünüyorum. Bu üniversitelerin içinde sağlıkla ilgili diş hekimliği, veteriner, eczacılık fakülteleri ve sağlık yükse-kokulları bulunabilir.
Bugün dünyada sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş süreci ya-şamaktadır. Bu durum, daha çok üretim sistemlerinin dayandığı teknoloji tabanındaki köklü değişimlerle karakterize ediliyor. Elektronik, bilgisayar ve telekomünikasyon teknolojileriyle bunların bir bileşimi olan enformas-yon (bilgi) teknolojisindeki olağanüstü gelişmeler bu değişimde belirleyici bir rol oynamıştır. Türkiye henüz sanayileşme eşiğini aşamamıştır. Bilim ve teknoloji yeteneğini yükseltmeden, sanayileşme eşiğini aşabilmek ve sanayi yeteneğini yükseltmek mümkün değildir. Günümüzde iletişim ola-nakları hızla artmakta, dünya globalleşmekte (küreselleşmekte), sınırlar ortadan kalkmakta ve serbest dolaşım yaygınlaşmaktadır. Bir anlamda kü-reselleşme, dünya ekonomisine egemen olan çok uluslu şirketlerin arzu ve istekleri bağlamında, sermayenin ve malların dünyada serbest dolaşımını sağlamayı hedeflemiştir, ancak emeğin tam serbest dolaşımı küreselleşme-de dikkate alınmamıştır
Dünyadaki bu değişim sürecinde, çok açık olarak görülmektedir ki tek-nolojiye ve teknolojinin kaynağı bilime egemen ülkeler, sanayi başta olmak üzere bütün ekonomik etkinlik alanlarında mutlak bir üstünlük elde etme yolundadırlar. Artık ülkelerarası rekabeti bilimsel ve teknolojik düzey be-lirlemektedir. Dolayısıyla da dünya nimetlerinin yeniden paylaşılmasında ve toplumsal refahın yükseltilmesinde bilim ve teknoloji alanındaki üstün-lük belirleyici olmaktadır.
Türkiye’nin globalleşen dünyadaki yeri nedir ya da ne olacaktır? Tür-kiye dünya ticaretinden ne kadarlık bir pay alabilecektir? Ya da bir başka deyişle gümrük duvarlarına dayalı korumacılığın bütünüyle kalktığı koşul-larda bilim, teknoloji ve sanayideki yetkinlikleriyle rekabet üstünlüğüne sahip bulunan ülkeler karşısında Türkiye dünya ticaretinden ciddi bir pay alabilecek midir? Ya da bilim ve teknoloji yeteneğini henüz geliştirme-den bu yeni düzen içinde yer almaya çalışan Türkiye gereksinim duyaca-ğı dünya teknolojisini, transfer yoluyla edinmenin bedelini nasıl ve hangi imkânlarla ödeyecektir?
Şu anki mühendis ihtiyacı düşünüldüğünde mevcut üniversitelerin ver-miş olduğu mezun sayısının ihtiyacın üstünde olduğu çok yakın bir gele-cekte (3-4 yıl içinde) bugünkü mevcut kontenjanlarla mezun sayısının 2 ye katlanacağı görülmektedir. Bu mühendis arzını karşılayacak talep yaratı-labilecek midir? Bu soruya olumlu cevap vermek çok zordur. Dolayısıyla yakın gelecekte mühendislik branşlarında yaygın bir işsizlik sorununun başlayacağı kaçınılmaz görülmektedir.
Tartışma / Kitabiyat Bu durumda yapılması gereken TMMOB’nin meslek odalarının YÖK
ile temasa geçerek kontenjan artırımlarının önüne geçilmesi, alt yapı ko-şulları yeterince oluşmadan yeni mühendislik bölümlerinin açılmasına izin verilmemesi, halen açık durumda olup da olanakları yeterli olmayan bölümlerin öğrenci alımının koşulları yeterli hale gelinceye kadar durdu-rulması konusunda görüşmelerin yapılmasının belki yararlı olabileceğini düşünmekteyiz.
Bugünkü mevcut yükseköğretim sistemimizde mühendislik bölümle-rinin bir tarih, coğrafya, edebiyat, ilahiyat, güzel sanatlar bölümlerinden bir farkı yoktur. Bu durum rektörlerin insaf ve anlayışına bırakılamayacak kadar önemlidir bu konuda zaman geçirmeksizin gerekli düzenlemeler ya-pılmalıdır. Bugün cep telefonsuz, otomobilsiz, uçaksız, bilgisayarsız yapa-biliyor muyuz? İnternet uygulamaları yaşamımızı ne kadar kolaylaştırıyor bilgiye ulaşmada, iletişimde, örneğin internet bankacılık uygulamalarını düşünün bulunduğumuz yerden sadece cep telefonuyla havale, EFT ve ödemelerimizi bankalarda gişe önlerinde kuyruklarda beklemeden yapa-biliyoruz. E-devlet uygulamalarının daha da yaygınlaştığında bürokratik işlemlerin ne kadar azalacağını düşünelim. Bunun dışında mühendislik ürünleri çok çeşitli branşlara çok büyük destekler sağlamaktadır. Örneğin tıp alanında birer mühendislik ürünü olan modern görüntüleme yöntem-leri doktorların çoktan eli gözü kulağı olmuştur
Son yıllarda üniversitelerde akademik yükseltmeler için getirilen SCI uluslararası atıf endekslerince taranan dergilerde yayın yapma zorunlulu-ğu ülkemizin uluslararası platformda yayın sıralamasındaki yerini epeyce yükseltmiştir. Ancak bu yayınlardan ülke halkına geri dönüşüm ne olmuş-tur. Beklenir ki bu bilimsel çalışmalar ülke halkının refah ve mutluluğunu yaşam kalitesini artırsın. Bugün dünyada kısa vadede üretime -paraya- dö-nüşecek nitelikteki çalışmalarda kolay kolay yayınlanmazlar.
Bugün bazı alanlarda örneğin uzay çalışmaları, genetik gibi konularda Türkiye‘nin kısa vadede atılım yapması pek mümkün görünmüyor çünkü bu konuda yeterli birikimi yok, bu alana ayıracağı yeterli parası da yok.
Ama bir yazılım (software) alanında durum farklı 2000 dolara bilgisayarın kralını alabiliyorsunuz geriye bir düşünen beyin kalıyor. Bazı ülkeler örne-ğin Hindistan son yıllarda yazılım sektöründe ciddi paralar kazanmıştır.
Sonuç
Bugün yükseköğrenim sistemimizde görülen plansızlık acilen yeni düzen-lemeler gerektirmektedir. Esasında bu planlamanın tüm (ilk+orta+yüksek) eğitim kademelerimiz için yapılması gerekir. Özellikle yükseköğrenim ön-cesi mesleki eğitime gerekli yönlendirmelerin mutlaka yapılması gerekir.
Böylece üniversite kapısı önündeki yığılmalar da bir miktar azaltılabilir.
MYO’lar üniversitelerden çıkartılıp MEB bünyesine aktarılmalı ve bu okul
Tartışma / Kitabiyat
mezunlarının kamuda, özel sektörde çalışmalarının önünü açacak yeni dü-zenlemeler yapılmalıdır. Sağlıklı bir yükseköğretim planlaması için YÖK, MEB ve DPT’nin bir araya gelip ülkenin geleceğine yönelik bir kestirim yaparak hangi dallarda yetişmiş insan gücüne gereksinim duyacağını be-lirlemesi ve yükseköğretimi bu konuda planlamasıdır.
Hâlihazırda akademik yükselmeyi amaçlayan bilimsel çalışmaları artık ülke çıkarları, ülke kalkınması doğrultusunda kullanmak bu konuda dev-letin teşvik edici yönlendirici düzenlemeler yapması gerekir. Bu bağlamda
Hâlihazırda akademik yükselmeyi amaçlayan bilimsel çalışmaları artık ülke çıkarları, ülke kalkınması doğrultusunda kullanmak bu konuda dev-letin teşvik edici yönlendirici düzenlemeler yapması gerekir. Bu bağlamda