SEKİZİNCİ BÖLÜM
A. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ANONİM ŞİRKET
ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ... 1192 1. Genel Olarak... 1192
LIV
2. İsviçre Federal Mahkemesinin Şirket ile Yönetim Kurulu ve Şirket Müdürü Arasındaki Hukuki İlişkinin Çeşitli Hukuk Dalları Bakımından Niteliği ve Hizmet Akdinin Feshi
Hakkındaki Görüşü (BGE 128 III 129) ... 1194 3. Kurul Organ Niteliği... 1199 V. YÖNETİM KURULUNUN OLUŞMASI... 1201 A. ÜYE SAYISI... 1201 B. ÜYE SAYISININ ESAS SÖZLEŞMEYLE DÜZENLENMESİ ... 1201 C. TAMAMLAYICI YÖNETİM KURULU ÜYESİ... 1205 VI. YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN NİTELİKLERİ ... 1206 A. ÜYELİĞE SEÇİLME KOŞULLARI ... 1207 1. Gerçek Kişiler Bakımından ... 1207 a. Tam Ehliyetli Olmak... 1207 b. Seçilme Engelleri Olmalıdır... 1208 i. Türk Ticaret Kanunundaki Seçilme Engel Halleri ... 1208 ii. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’ndaki Seçilme
Engeli ... 1209 iii. 5941 Sayılı Çek Kanunu’ndaki Dolaylı Seçilme Engeli .. 1211 c. Paysahibi Olma Şartı Gerekli Değildir... 1212 i. Türk Ticaret Kanunundaki Durum ... 1212 ii. Esas Sözleşmeye Pay Sahibi Olma Şartı Konulabilir... 1213 2. Tüzel Kişiler Bakımından... 1215
a. Tüzel Kişi Adına Sicile Tescil ve İlân Edilecek Gerçek
Kişinin Seçimi ... 1216 b. Tüzel Kişilerin Yönetim Kurulunda Bir Gerçek Kişi ile
Temsil Edilmesi... 1217 B. TESCİL VE İLÂN ... 1218 VII. ESAS SÖZLEŞMEYLE BELİRLİ GRUPLARA YÖNETİM
KURULUNDA TEMSİL EDİLME İMKÂNININ TANINMASI... 1219 A. KAYNAK İSVİÇRE HUKUKU İLE TÜRK HUKUKUNDAKİ
ESAS SÖZLEŞMEYLE YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL
EDİLMEYE İLİŞKİN FARKLILIKLAR ... 1219 1. Terminoloji Farkı... 1219 2. Maddi Farklıklar... 1220 B. TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE BELİRLİ
GRUPLARI-NIN YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLMESİ ... 1222 1. Belirli Pay Grupları ... 1222 C. ESAS SÖZLEŞMEYLE YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL
EDİLMEYE İLİŞKİN İMTİYAZ TANINMASI ... 1225 1. «Belirli Pay Grubu»na Tanınması ... 1225
LV 2. «Özellik ve Nitelikliyle Belirli Bir Grup Oluşturan
Paysahipleri»ne Tanınması... 1228 3. Azınlığa Tanınması... 1232 4. Yönetim Kuruluna Aday Önerme Hakkı ... 1234 a. Hakkın Niteliği... 1234 b. Yargıtay’ın Görüşü... 1236 c. Özel Toplantıda Önerilecek Adayın Tespit Edilmesi... 1238 D. HALKA AÇIK ANONİM ŞİRKETLERDE İMTİYAZLI
PAYLARA İLİŞKİN DURUM... 1239 VIII. YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN KAZANILMA ŞEKİLLERİ ... 1240 A. GENEL KURULCA SEÇİM ... 1240 B. ATAMA VE DİĞER YÖNTEMLER ... 1242 1. Esas Sözleşme ile Atama ... 1242 2. Yönetim Kurulunca Üye Seçimi (Kooptation) ... 1242 3. Kamu Tüzel Kişilerinin Üye Seçmesi ... 1244 4. Sermaye Piyasası Kurulunca Atama... 1246 IX. ÜYELİK SIFATININ KAYBEDİLMESİ... 1247 A. KENDİLİĞİNDEN SONA ERME... 1247 B. İSTİFA ... 1247 C. GÖREVDEN ALMA (AZİL)... 1249 D. GÖREVDEN AYRILMANIN SİCİLE BİLDİRİMİ VE
BİLDİRİMİN ETKİSİ... 1250 X. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN
BİREYSEL KONUMLARI ... 1251 A. YÖNETİM KURULU BAŞKANI ... 1251 B. MURAHHAS ÜYE... 1254 C. BAĞIMSIZ ÜYE, KRİTERLER VE SEÇİM PROSEDÜRÜ... 1255 D. İNANÇLI YÖNETİM KURULU ÜYESİ... 1258 1. Türk Hukukunda Durum ... 1259 2. İsviçre Hukukunda Durum ... 1261 3. Alman Hukukunda Durum ... 1265 E. FİİLİ VEYA GİZLİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ ... 1266 F. FAAL OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİ... 1267 G. TAMAMLAYICI YÖNETİM KURULU ÜYESİ... 1269 1. Türk Hukukunda... 1269 2. İsviçre Hukukunda... 1270 3. Alman Hukukunda... 1272 H. GEÇİCİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ... 1272 İ. YEDEK YÖNETİM KURULU ÜYESİ... 1273 XI. ÜYE SAYISI VE GÖREV SÜRESİ... 1274
LVI
XII. GÖREVE BAŞLAMA VE GÖREV SÜRESİ ... 1277 A. GÖREV SÜRESİNİN BAŞLANGIÇ TARİHİ ... 1277 B. GÖREV SÜRESİNİN AŞILMASI HALİNDE YÖNETİM
KURULUNUN HUKUKÎ DURUMU ... 1278 1. Türk Hukukunda Durum ... 1278 2. İsviçre Hukukunda Durum ... 1280 C. GÖREV SÜRESİNİN BİTİMİNDE YAPILMASI
GEREKEN İŞLEMLER... 1281
§ 37. YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ, YETKİLERİ VE BUNLARIN DEVRİ
I. YÖNETİM KURULUNUN KONUMU, GÖREVİ VE YETKİLERİ ... 1283 II. DEVİR VE FERAGAT EDİLEMEZ NİTELİKTEKİ
GÖREV VE YETKİLER ... 1284 A. ŞIRKETİN ÜST DÜZEYDE YÖNETİMİ VE BUNLARLA İLGİLİ
GEREKLİ TALIMATLARIN VERILMESİ... 1286 1. Üst Düzeyde Yönetim ... 1286 2. Talimat Vermek... 1288 3. Şirketin Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi ... 1288
a. Organizasyon Şemasında Bulunması Gerekli Asgarî
Hu-suslar ... 1290 b. Şirket Yöneticilerinin Yönetim Kuruluna Vereceği
Rapor-da Bulunması Gereken Hususlar ... 1292 c. Raporun Verilme Zamanı... 1292 d. Genel Kurulun Onayına Bağlı Olmayan Durumlar ... 1293 e. Paysahiplerinin ve Şirket Alacaklılarının Yazılı Olarak
Bilgilendirilmesi... 1293 f. Yönetim Organizasyonun Değişen Koşullara Uyarlanması .... 1293 4. Muhasebe Sisteminin, Finansal Denetimin ve Plânlamanın
Düzenlenmesi ... 1294 a. Muhasebe Sistemi ... 1294 b. Finansal Denetim... 1295 5. Yönetimle Görevli Müdürlerin ve İmza Yetkisini Haiz Kişilerin
Atanması ve Görevden Alınması... 1296 6. Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimi ... 1297 7. Yıllık Faaliyet Raporu ile Genel Kurul Toplantılarının
Hazırlanması... 1298 8. Borca Batıklık Durumunda Mahkemeye Bildirimde Bulunulması ... 1299 B. DİĞER YETKİLER ... 1301 1. Sermaye Artırım Yetkisi... 1301 2. İtibarî Değerin Üzerinde (Agiolu) Hisse Senedi Çıkarma
Yetkisi ... 1302
LVII 3. İmtiyazlı Hisse Senedi Çıkarma Yetkisi... 1302 4. İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerinin Haklarını Sınırlandırma
Yetkisi ... 1302 5. Rüçhan Hakkını Sınırlandırma Yetkisi... 1303 6. Tahvil ve Diğer Borçlanma Senetlerini Çıkarma Yetkisi ... 1303 7. Temettü Avansı Dağıtım Yetkisi ... 1304 a. Kapalı Tip Anonim Şirketlerde ... 1304 b. Halka Açık Anonim Şirketler... 1307 III. YÖNETİM KURULUNUN ÇALIŞMASI... 1309 A. KARAR GEREKTİRMEYEN GÖREVLER... 1309 B. YÖNETİM YETKİSİNİN GENİŞLETİLMESİ
VE DARALTILMASI... 1309 C. YÖNETİM HAKKININ KULLANILMASI... 1310 1. Görev Dağılımı... 1310 2. Toplantı ... 1312 3. Toplantı Yeri ... 1312 4. Toplantı Gündemi... 1313 5. Toplantıya Çağrı... 1313 6. Çağrının Şekli... 1315 7. Toplantı Yetersayısı... 1316 8. Menfaatler Çatışmasında Müzakereye Katılma Yasağı... 1318 9. Toplantıya Denetçilerin Katılması... 1320 10. Toplantı Tutanağı ... 1321 11. Elden Dolaştırma Yoluyla Karar ... 1321 12. Yönetim Kurulu Toplantılarında Temsil ... 1328 13. Oy ve Oylama Usulü ... 1329 14. Karar Yetersayısı... 1331 IV. YÖNETİM KURULU KARARLARININ SAKATLIĞI ... 1333 A. BATIL KARARLAR ... 1333 1. Genel Olarak Geçersizlik... 1333 2. Batıl Yönetim Kurulu Kararları... 1337 a. Eşit İşlem İlkesine Aykırı Kararlar... 1338 b. Anonim Şirketin Temel Yapısına veya Sermayenin
Korunması İlkesine Uymayan Kararlar... 1341 c. Paysahiplerinin Vazgeçilmez Nitelikteki Haklarını İhlâl
Eden veya Bunların Kullanılmalarını Kısıtlayan veya
Güçleştiren Kararlar ... 1345 d. Diğer Organların Devredilmez Yetkilerine Giren
Konulardaki Kararlar... 1346 e. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları... 1346 B. YÖNETİM KURULU KARARLARININ İPTALİ SORUNU... 1348
LVIII
1. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Yönetim Kurulu
Kararlarının İptali ... 1348 2. Doktrindeki Görüşler... 1349 3. Yargıtay’ın Görüşü ... 1350 4. Sermaye Piyasası Kanunu Sisteminde Yönetim Kurulu
Karar-larının İptali ... 1351 5. İsviçre Hukukunda Yönetim Kurulu Kararlarının İptali... 1352 6. Alman Hukukunda Yönetici Kurul Kararlarının İptali ... 1352 V. YÖNETİMİN DEVRİ... 1353 A. YÖNETİM KAVRAMI VE KAPSAMI ... 1353 B. YÖNETİM KURULUNUN YÖNETİMİ DEVRETME
YETKİSİNİN GENEL KURUL TARAFINDAN
SINIRLANDIRILMASI SORUNU ... 1355 C. YÖNETİMİN DEVRİNE İLİŞKİN DÜZENLEMENİN ETKİ VE
ANLAMI... 1357 D. YÖNETİMİN DEVRİ ... 1358 VI. TEMSİL YETKİSİ KULLANMA ŞEKLİ VE DEVRİ ... 1364 A. TEMSİL GÜCÜ VE TEMSİL YETKİSİ ... 1364 1. Temsil Gücü ... 1364 2. Temsil Yetkisi ... 1365 B. TEMSİL VE İMZA YETKİSİNİN DEVRETME YETKİSİNİN
MÜNHASIRAN YÖNETİM KURULUNA AİT OLUP
OLMADIĞI SORUNU ... 1365 1. Türk Öğretisinde Durum ... 1366 2. İsviçre Öğretisinde Durum ... 1369 3. Kişisel Görüşümüz ... 1373 C. TEMSİL YETKİSİNİN KAPSAMI VE SINIRI ... 1373 1. Kapsamı... 1373 2. Sınırı ... 1375 3. İşletme Konusu Dışında Yapılan İşlemlerin Hukukî Durumu... 1376 D. YÖNETİM KURULU ÜYELİKLERİNİN BOŞALMASI
HALİNDE DİĞER TEMSİLCİLERİN YETKİLERİ ... 1378 E. TEMSİL YETKİSİNİN KULLANILMASI... 1378 1. İmza Şekli... 1378 2. Münferiden Şirketi Temsil Kuralı ve Diğer Haller... 1378 F. TEMSİL YETKİSİNİN BÖLÜNMESİ VE MURAHHASLARA
BIRAKILMASI... 1380 1. Temsil Yetkisinin Bölünmesi ... 1380 2. Temsil Yetkisinin Murahhaslara Devredilmesi ... 1381 3. Ticari Vekil veya Diğer Tacir Yardımcıların Atanması ... 1383
LIX
§ 38. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAKLARI... 1385 A. KİŞİSEL NİTELİKLİ HAKLARI... 1385 1. Yönetim Hakkı ... 1385 2. Temsil Hakkı ... 1385 3. Bilgi Alma Hakkı... 1385 a. Toplantı Öncesi Bilgi Alma ... 1386 b. Toplantı Esnasında Bilgi İsteme Hakkı ve Sınırları ... 1387 i. Kural... 1387 ii. Sınırları... 1390 c. Toplantı Dışında Bilgi Alma Hakkı ... 1392 i. İşlerin Gidişatı Kavramı ve Kapsamı ... 1394 ii. Belirli Münferit İşler Kavramı... 1395 d. Şirket Bilgilerinin Üyeler Tarafından Dosyalanma ve
Dışarı Çıkarılması Sorunu ... 1395 e. Üyenin Toplantı Dışında Bilgi İsteminin Reddedilmesi
Halinde Durum... 1399 f. Mahkemeye Müracaat ... 1400 g. Yönetim Kurulu Başkanının Bilgi İsteme Hakkı ... 1400 h. İsviçre Hukukunda Yönetim Kurulunun Ret Kararına Karşı
Eda Dava Açılması Sorunu ... 1401 i. Alman Hukukunda Bilgi Alma Hakkı... 1402 B. MALÎ NİTELİKLİ HAKLARI ... 1403 1. Huzur Hakkı ... 1403 2. Ücret ... 1406 3. Kazanç Payı (Tantiemé) ... 1408 a. Kavram... 1408 b. Dağıtım Koşulları... 1411 c. Kazanç Payının Kötü Niyetle Alınmasının Yaptırımı ... 1412 d. Zamanaşımı ... 1413 4. İkramiye... 1413 5. Prim ... 1413 6. Hisse Senedi Opsiyonu Hakkı ... 1414 C. HAKSIZ ALINAN KÂR VE KAZANÇ PAYLARININ İADESİ... 1416 1. Genel Olarak... 1416 2. Normun Amacı ... 1417 3. İade İle Yükümlü Olan Kişiler ... 1419
LX
4. İade Yükümünün Konusu... 1420 a. Kâr Payı ve Diğer Kâr Payları... 1420 b. Gizli (Örtülü) Kazanç Dağıtımı... 1421 c. Gizli Kazanç Dağıtımının Şartları ... 1423 i. Edim İle Karşı Edim Arasındaki Orantısızlık... 1423 ii. Şirketin Kötü Ekonomik Durumuna İlişkin Orantısızlık... 1423 iii. Orantısızlığın Açık Olması... 1425 d. İade Yükümünün Koşulları ... 1425 i. Genel Olarak... 1425 ii. Haksız Alınmış Olmalı ... 1425 iii. Kötü Niyetle Alınmış Olmalı ... 1426 e. İade Davasının Diğer Bazı Davalarla İlişkisi ... 1427 i. Sebepsiz Zenginleşme Davası İle Arasındaki İlişki ... 1427 ii. İptal Davası İle Arasındaki İlişki... 1428 iii. Sorumluluk Davası ile Arasındaki İlişki... 1430 iv. Sermayenin İadesi Yasağı ile Arasındaki İlişki... 1431 5. Federal Mahkemenin Yönetim Kurulu Üyelerine Ödenmiş Olan
Edimlerin İadesine İlişkin 27.11.2014 Tarihli Kararı... 1432 6. İsviçre Anonim Şirketler Hukukuna İlişkin 2014 Tarihli Taslakta
İade Yükümüne İlişkin Öngörülen Değişiklikler... 1439 II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ... 1443 A. YÖNETİM YÜKÜMÜ... 1443 B. GÖZETİM YÜKÜMÜ... 1443 C. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÖZEN YÜKÜMÜ ... 1445 1. Özen Kavramı... 1445 2. Özen Yükümünün Konusu ... 1447 a. Görevin Kabulünde Özen... 1447 b. Şirket Organizasyonunda Özen ... 1449 c. Görevin İfasında Özen ... 1450 d. Şirket Yapısal Değişiklikleri ve Yatırımlarında Özen... 1450 e. Şirket Memurlarının Seçiminde Özen ... 1452 3. Özen Yükümüne Tabi Olanlar... 1452 4. Yönetim Kurulu Üyelerinin İşadamı Kararı (Business Judgment
Rule) İlkesi Korumasından Yararlanma İmkânı ... 1453 a. İşadamı Kararı İlkesinin Türk Ticaret Kanunundaki Yeri
ve Anlamı ... 1453 b. Tedbirli Yönetici Ölçütü Kavramı ve Anlamı... 1456 c. İşadamı Kararlarında Ekonomik Faaliyetlerdeki Riskler
Olgusu İle Yönetim Kurulu Üyesinin Takdir Yetkisinin
Değerlendirilmesi ... 1458
LXI d. Yönetim Kurulunun İşadamı Kararının Yargı Denetimine
Sakınılarak Tabi Tutulması Gerektiğine İlişkin İkinci neden
“Geriye Bakış Hatası” Fenomeni
(Rückschaufehler- Hindsight Bias) ... 1461 i. Geriye Bakış Hatası Kavramı ... 1463 ii. Geriye Bakış Hatasının Sebebi ... 1466 iii. Geriye Bakış Hatasının Ampirik Araştırma İle
Kanıtlanması... 1466 iv. Geriye Bakış Hatasına İişkin Yapılan Diğer Ampirik
Araştırmılar ... 1468 v. Geriye Bakış Hatasının Güçlü Ortaya Çıktığı Kişilik
Özellikleri... 1470 vi. Geriye Bakış Hatasından Kaçınmya İlişkin Önlemler... 1470 e. Yönetim Kurulunun İşadamı Kararının Yeni Düzenlemeye
Göre Yargıtay İçtihatlarında Durum ... 1471 5. İşadamı Kararı (Business Judgment Rule) İlkesinin Koşulları... 1474 a. Bir İşletmesel Karar Olmalıdır ... 1475 b. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yöneticiler Tarafsız ve Bağımsız
Olmalı veya Üçüncü Kişinin Etkisi Olmamalıdır... 1478 c. Makul Ölçüde Araştırma Yapılmış ve Uzman Kişilerden
Gerekli Tüm Bilgiler Alınmış Olmalıdır... 1479 d. Yönetim Kurulu Üyeleri veya Yöneticiler İyiniyetli Olmalıdır.... 1479 6. İşadamı Kararı (Business Judgment Rule)
İlkesinin Uygulanmadığı Haller ... 1480 7. Amerikan Hukukunda İşadamı kararı (Business Judgment Rule)
İlkesi ve Buna İlişkin Öğretideki Görüşler ve Mahkeme Kararları... 1481 a. Genel Olarak ... 1481 b. Business Judgment Rule İlkesine İlişkin Düzenleme... 1483 c. Yargı İçtihatlarında Business Judgment İlkesinin
Uygulanmasına İlişkin Benimsenmiş İlkeler... 1484 i. Delaware Yüksek Mahkemesinin Yönetim Kurulu
Üyelerinin Özen ve Gözetim Yükümüne ilişkin
“Caremark” Kararı ... 1487 ii. Delaware Yüksek Mahkemesi’nin (Subprime Court of
Delaware) Stone v. Ritter - Kararı... 1492 iii. Delaware Mahkemesinin Citigroup-Subprimekrise
Davasına İlişkin (964 A.2d, 106) Sayılı Kararı ... 1494 8. Alman Hukukunda İşadamı Kararı (Business Judgment Rule)
İlkesi ve Buna İlişkin Öğretideki Görüşler ve Mahkeme Kararları.... 1499 a. İşadamı Kararı İlkesinin gelişimi ve Yasal Düzenleme ... 1499 b. Öğretide İşletmesel Kararlardan Doğan Zararlarla İlgili
yapılan Ayırım ... 1501
LXII
c. İşadamı Kararı İlkesinin Uygulanmasıyla İlgili Mahkeme
İçtihatları ... 1502 i. Düsseldorf (OLG) İstinaf Mahkemesinin Kararı... 1502 ii. Alman Federal Mahkemesi’nin (BGH) 01.03.2010 tarih
ve II ZB 1/10 Sayılı Kararının Konuya İlişkin Önemli
Kısmı ... 1505 9. İsviçre Hukukunda İşadamı Kararı (Business Judgment Rule)
İlkesine İlişkin Öğretideki Görüşler Yüksek Mahkeme Kararları... 1506 a. Öğretideki Görüşler... 1506 b. Federal Mahkeme İçtihatlarında İşadamı Kararı İlkesine
İlişkin Benimsenen İlkeler... 1508 i. Federal Mahkemenin 2002 Tarihli İlk Kararı... 1508 ii. Federal Mahkemenin 8 Şubat 2010 tarihli Kararı ... 1508 iii. Federal Mahkemenin 21 Mart 2011 tarihli Kararı... 1509 iv. Federal Mahkemenin 18.6.2012 tarihli Kararı ... 1509 v. Federal Mahkemenin 20 Kasım 2012 Tarih (BGE 139
III 24) Sayılı Kararından Önceki Safhaya İlişkin Dava-lar ve BunDava-lara İlişkin Mahkeme KararDava-ları ... 1511 vi. Federal Mahkemenin 20 Kasım 2012 Tarih (BGE 139
III 24) Sayılı Kararı ... 1515 vi. Federal Mahkeme Kararının Değerlendirilmesi ... 1522 vii. Federal Mahkemenin 13 Aralık 2016 tarih ve
4A_259/2016 4A_267/2016 sayılı kararı ... 1524 10. Alman, İsviçre ve Türk Hukukundaki “İşadamı Kararı İlkesine
İlişkin Farklılıklar... 1527 11. Türk Hukukunda Hangi Ülke Uygulanmasının Esas Alınması
Gerektiği Sorunu ... 1530 D. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNE KARŞI AÇILAN
SORUMLULUK DAVALARINDA İSPAT YÜKÜ ... 1533 E. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SADAKAT YÜKÜMÜ ... 1537 1. Genel Olarak... 1537 2. Tek Kişilik Anonim Şirketlerde... 1538 3. Sadakat Yükümünün Kapsamı ... 1538 F. SORUMLULUK SİGORTASI ... 1540 1. Genel Olarak... 1540 2. Sorumluluk Sigortasının Amacı ... 1542 3. Niteliği... 1542 4. Sigortayı Kimin Yaptıracağı Sorunu ... 1542 5. Sigorta Miktarı... 1543 6. Muafiyet Durumu ve Miktarı... 1543 G. YASAK İŞLEMLER VE ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI... 1545
LXIII 1. Şirket İle İşlem Yapma Yasağı ... 1545 a. Kapsam... 1545 b. Yaptırım ... 1546 2. Şirkete Borçlanma Yasağı ... 1550 3. Şirket İle Rekabet Yapma Yasağı... 1550 a. Konusu ... 1550 b. Yaptırımı ... 1552 c. Zamanaşımı ... 1553 d. Sorumluluğa Etkisi... 1553 4. Görüşmelere Katılma Yasağı... 1553 a. Menfaat Çatışması Olan Haller ... 1553 b. Yaptırım ... 1554 H. SERMAYENİN KAYBI VE BORCA BATIK DURUMUNU
MAHKEMEYE BİLDİRME YÜKÜMÜ... 1554 1. Kavramların Açıklanması... 1555 a. Sermaye Kavramı... 1555 b. Son Yıllık Bilânço... 1557 c. Borca Batıklık ... 1558 d. Borca Batık Durumda Bulunma ... 1559 2. Sermaye Kaybı ve Yönetim Kurulunun Alacağı Tedbirler ... 1560 a. Sermaye Kavramı ve Kapsamı ... 1560 b. Sermaye Kapsamına Dahil Olmayan Unsurlar... 1561 c. Sermaye Kaybının Miktarı ve Alınması Gerekli Tedbirler ... 1562
i. Aktifler İçin Hem Muhtemel Satış Hem de Yıllık
Değerine Göre Bilânçolar Hazırlanması... 1562 ii. İyileştirme Tedbirleri... 1563 3. Şirketin Borca Batık Bulunması Halinde Yönetim Kurulunca
Yapılması Gereken İşlemler ... 1564 a. Ara Bilânço Çıkarılması... 1564 b. Mahkemeye Bildirim... 1565 c. Bildirim Yükümünü Ortadan Kaldıran Hal... 1565 4. Şirketin İflâsının Ertelenmesi veya İflâsına Karar Verilmesi ... 1566 a. İflâsın Ertelenmesi... 1566 b. İflâsa Karar Verilmesi ... 1569 III. ANONİM ŞİRKETLERDE MÜDÜRLER ... 1570 A. NİTELİKLERİ ... 1570 B. MÜDÜRLER İLE ŞİRKET ARASINDAKİ HUKUKÎ İLİŞKİ... 1571 C. GÖREV SÜRESİ ... 1571 D. ATANMASI VE AZLİ ... 1572
LXIV
E. SORUMLULUK ... 1572 F. MÜDÜR İLE MURAHHAS MÜDÜR ARASINDAKİ
FARKLILIKLAR... 1573
§ 39. ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM
I. GENEL OLARAK ANONİM ŞİRKETLERDE DENETLEME ... 1575 A. ANONİM ŞİRKETLERDE İÇ DENETİM... 1575 B. ANONİM ŞİRKETLERDE DIŞ DENETİM ... 1577 1. Sermaye Piyasası Kurumlarının Bağımsız Denetimi... 1578 2. Denetleme Kuruluşlarının Bağımsızlığı ... 1579 3. Bağımsız Denetim Faaliyetinin Sınırları ... 1580 4. Bağımsız Denetim Sözleşmesi ve Asgarî Unsurları ... 1581 5. Şeffaflık Raporunun Hazırlanması ve Duyurulması... 1586 6. Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Türk Ticaret Kanununa
Göre Yükümlülükleri... 1587 7. Raporların Saklanma ve İbraz Yükümü... 1588 8. Bağımsız Denetçi ve Denetim Kuruluşlarına Uygulanacak
Yaptırımlar ... 1588 C. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLERİN
TESPİTİNE İLİŞKİN BAKANLAR KURULU KARARI... 1589 D. BELİRLİ KRİTERLERE GÖRE BAĞIMSIZ DENETİME TABİ
ŞİRKETLERİN SINIFLANDIRILMASI... 1591 1. Hiç Bir Kritere Tabi Olmaksızın Doğrudan Bağımsız Denetime
Tabi Olan Şirketler ... 1591 2. Mali Yapı ve Çalışan Sayısı Kriterlerine Göre Bağımsız
Denetime Tabi Olan Şirketler... 1592 3. Sermaye Yapısı ve Özel Faaliyet Alanı Kriterine Göre Bağımsız
Denetime Tabi Olan Şirketler... 1593 E. ÖLÇÜTLERİN UYGULAMASINA İLİŞKİN ESASLAR ... 1595 F. UYGULANMA ZAMANI... 1596 G. DEĞERLENDİRME VE DENETİM DIŞI KALAN ŞİRKETLER
İÇİN YENİ BİR YÖNETMELİĞİN HAZIRLANMASI ... 1596 II. DENETÇİLERLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEMEYE GENEL BAKIŞ... 1598 A. YENİLİKLER VE DEĞİŞİKLİKLER... 1598 B. ÖZEL DENETÇİYE İLİŞKİN DÜZENLEME... 1600 III. DENETÇİ OLABİLME KOŞULLARI ... 1600 IV. DENETÇİ SEÇİMİ ... 1603 A. GENEL KURULCA DENETÇİ SEÇİMİ ... 1603 B. MAHKEME TARAFINDAN DENETÇİ ATANMASI ... 1604 C. YÖNETİM KURULUNCA GEÇİCİ DENETÇİ SEÇİMİ... 1606
LXV D. DENETİMDEN SORUMLU KOMİTE TARAFINDAN
DENETÇİ SEÇİMİ ... 1606 V. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLMAYAN ŞİRKETLERE DENETÇİ
SEÇİLEBİLME SORUNU ... 1608 VI. DENETÇİNİN GÖREVDEN ALINMASI VEYA ÇEKİLMESİ ... 1609 A. GÖREVDEN ALMA ... 1609 B. GÖREVDEN ALMA SEBEPLERİ ... 1610 C. DENETÇİNİN GÖREVİ KABUL ETMEMESİ
VE DİĞER SEBEPLER... 1611 1. Görevden Çekilme... 1611 2. Görevin Reddedilmesi veya İfa Edilememesi... 1612 VII. DENETÇİNİN ARKA ARKAYA EN FAZLA
SEÇİLEBİLECEĞİ SÜRE... 1612 VIII. DENETÇİLİĞİ ENGELLEYEN HALLER... 1613 IX. DENETÇİLERİN VE BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞLARININ
YAPAMAYACAKLARI İŞLER... 1614 A. TİCARET KANUNUNDA ... 1614 B. SERMAYE PİYASASI MEVZUATINDA... 1615 X. DENETÇİNİN GÖREVLERİ... 1616 A. DENETÇİYE VERİLMESİ GEREKEN BELGE VE BİLGİLER... 1616 B. DENETİMİN KONUSU VE KAPSAMI ... 1617 C. DENETİM RAPORU VE İÇERİĞİ... 1619 D. DENETÇİNİN GÖRÜŞ YAZISI ... 1620 1. Olumlu Görüş Yazısı ... 1621 2. Sınırlı Olumlu Görüş Yazısı ... 1622 3. Görüş Vermekten Kaçınma ... 1623 4. Olumsuz Görüş Yazısı... 1625 XI. ŞİRKET İLE DENETÇİ ARASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIĞI... 1626 A. GÖRÜŞ AYRILIĞININ İÇERİĞİ ... 1626 B. GÖRÜŞ AYRILIĞININ MAHKEMECE GİDERİLMESİ... 1626
§ 40. ANONİM ŞİRKETLERDE ÖZEL DENETİM
I. ÖZEL DENETİMİN TARİHİ GELİŞİMİ VE KAYNAĞI... 1627 II. ÖZEL DENETİMİN ÇEŞİTLİ NİTELİKLERİ ... 1627 A. İŞLEVİ ... 1627 B. AMACI ... 1628 C. HUKUKİ NİTELİĞİ ... 1630 III. ÖZEL DENETÇİ ATANMASINA İLİŞKİN ŞEKLÎ
VE MADDÎ KOŞULLAR... 1630
LXVI